KUR’AN’IN ANLAŞILMASI

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Hamd Allah(cc) zatı celaline azim olan egemenliğine yaraşır biçimde sonsuz hamdler O’na mahsustur. Salat ve Selam Hz. Muhammed (sav) aline, ashabına ve bütün Mü’minlere olsun.

Hayat yolculuğunun içinde insan başarılı bir seyahat yapılabilmesi beşik ve tabut arasında hayatı tanılandırması ve Ahiretin ilk durağı olan kabri Rasulullah(sav) dediği gibi cennet bahçelerinden bir bahçe olması için vahye ihtiyaç olmazsa olmazdır. İstenilen bir son olan bu durum ancak hayattaki ilerleyiş cevap bulması gereken sorular, davranışların dayandığı temel vahiy destekli olmalıdır. Buradan yola çıkarak vahyin anlaşılmasının önemi, ehemmiyeti bizim için ne derece olması gerektiği akıl sahibi kolayca kavrayabilir. Kur’an’ın içindeki müjdeler, tehditler, emirler ve nehiylere karşı davranışlar ve tutumlar yönünden ilk Müslüman topluluğu ve bu günümüzde inanan fertler ve toplumlar arasında siyah ve beyaz kadar ciddi farklar olmakta. Bunun sebebi ne olacak acaba? Farklı ayetlere muhataplar mıydı? Yok, aynı lafızlar, ayetler peki bu ayrımın sebebi ne ashab nesli bir ayeti düşünün ki hatırlamaları, okumaları veya başkasının okuması onları gözyaşına boğuyor, uykuları kaçıyor, neredeyse eriyip bitecek hal alıyorlar. Yine düşünün ki bir ayet okunuyor. Günümüzde fert ve tolumlar ilk tolumda oluşan duygu yoğunluğu, korku, endişe oluşmuyor. Muhatap oldukları kaynak aynıyken iki tane farklı zamanlarda yaşamış toplum davranışları, tutumları ikisinin birbirinden farklı olması şaşırtıcı ideal olan ortak davranış sergilemesidir. İlk toplumu muhatap oldukları kaynakta övüldüğüne göre ikinci yani günümüzdeki toplumda farklılık söz konusu bu negatif davranışın sebebi nedir. Acaba karşımıza Kur’an’ın anlaşılması çıkmakta. O zaman bu sorunu çözecek cevabı bulmalıyız?

Kur’an’ın anlaşılmasının en önemli sebeplerinden biride insan yapısıyla cevaplandırmaya çalışalım. İnsan herhangi bir konuyu anlaması da, o konunun iç yüzüne vakıf olması, duygularını hissetmesi için pratik yapması gerekli. Günümüzde Kur’an okuma, kıraatinden haz olma, çeyizlerin ayrılmaz parçası haline gelmesi anlaşılmasının önündeki en büyük engellerdir. Eylemi olmayan davranışa yansımayan bir kitap haline gelmesidir. Örneğin bal hakkında araştırma yapsak tadı, rengi, içindeki maddelerle oluşumu teori yönüyle kaldığımızda balın tadını hissedemeyeceğiz, bedensel faydalarından mahrum kalacağız. Ancak tatmamızla beraber tadı ve faydalarını hissedebiliriz veya çevremizde bir arkadaşımızın babasının ölmesi gibi bir durumla karşılaşırsak arkadaşımızın nasıl duygulara sahip olduğunu, neler hissettiğini, hüznünün seviyesini anlamayacağız. Ancak tutarsız tahminde bulunabiliriz. Ancak bu konuyu anlama aynı vakayı biz yaşadığımızda hissedebiliriz.

Ayetler yaşandıkça anlaşılır. Rasulullah (sav) vefatıyla beraber. Hz. Ömer (R.A.) kim Muhammed (sav) öldü derse boynunu vururum diyordu. Hz. Ebubekir (R.A.) çıktı şu ayeti okudu;

“Muhammed, yalnızca bir elçidir. Ondan önce nice elçiler gelip-geçmiştir. Şimdi o ölürse ya da öldürülürse, siz topuklarınız üzerinde gerisin geriye mi döneceksiniz? İki topuğu üzerinde gerisin geri dönen kimse, Allah’a kesinlikle zarar veremez. Allah, şükredenleri pek yakında ödüllendirecektir. (Ali İmran 144)”

Bunun üzerine Ömer (R.A.); “bu ayet Kur’an’da var mıydı? Vallahi şu ana kadar böylesi bir ayet yok gibi biliyordum.” (Beyhaki 7/217-218) Karşılığı verdi.

Ayet Uhud savaşında nazil olmasına rağmen Hz. Ömer (R.A.) ayetteki olayı yaşayınca ayeti anladı. Peki, biz Kur’an’ı ne zaman anlayacağız? Pardon ne zaman içindeki eylemleri yaşayacağız.

“Kur’an’ı Kerim buyruk ve ayetleriyle savaşa katılıp büyük cihadın içine katılan (bulunan), kimselerden başkasına sırlarını vermez. Çünkü bu kimselerden başkası Kur’an’ın indiği zamanki ortama benzer bir ortamda yaşamaz. Bunlardır Kur’an’ı kavrayıp tadına varanlar. Çünkü bunlardır kendilerini Kur’an’ı buyruklara doğrudan doğruya muhatap görenler. Tıpkı bu buyrukları dinleyip kavrayan tadan ve harekete geçen ilk Müslüman topluluğu gibi. Allah (cc) yaşayabilmeyi nasip etsin.”

Selam ve Dua ile

Velhamdulillahi Rabbil Alemin.