HER DAİM İMTİHAN!

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Şüphesiz hamd, Allah (c.c.)’adır. O’na şükreder ve ondan yardım dileriz. Nefislerimizin şerrinden ve kötü amellerimizden Allah’a sığınırız. Allah’ın hidayete erdirdiği, kurtuluşa ermiştir, Allah’ın saptırdığı da kendisi için bir dost ve rehber bulamaz.

Salat ve selam alemlere rahmet olarak gönderilen Hz. Muhammed (sav.)’e ashabına, ehli beytine ve tüm müminlerin üzerine olsun. Amin.

Kur’ân’a göre imtihan, göklerin ve yerin yaratılış maksadıdır. Ölüm ve hayatın gayesidir. İnsanoğlunun yeryüzündeki hayat macerasının adıdır. Bu açıdan imtihansız bir hayat mânâsızdır. İmtihanın gayesi de insanın dînî ve ahlâkî bakımdan olgunlaşmasıdır. İnsan; Allâh’a kulluk edip etmeme, en güzel ve en faydalı ameli işleyip işlememe hususlarında imtihan edilmektedir. İmtihan duygusu insanı, her an Rabbiyle beraberliğe sevk eder. Cenâb-ı Hak’tan hiçbir an gafil olunmamasını canlı tutar. Böylece insan bir heyecan duygusu içinde olur. Kazanmak veya kaybetmek, başarmak veya başaramamak endişesini daima taşır.

Huzeyfe (ra.) rivayet ediyor, Resulullah (sav) (bir gün): “Bana İslam telaffuz eden kaç kişi olduğunu sayıverin” buyurdular. Biz: “Ey Allah’ın Resulü! Bizim sayımız altı-yedi yüze ulaşmış olduğu halde hakkımızda korku mu taşıyorsunuz?” dedik. “Siz bilemezsiniz, (çokluğunuza rağmen) imtihan olunabilirsiniz!” buyurdular. Gerçekten öyle (belaya maruz kalıp) imtihan olunduk ki, içimizden namazını gizlice kılanlar oldu.(Buhari, Cihad 181; Müslim, İman 235, (149)

Allah (c.c.)  insanı bu dünyaya, ilâhî takdirin bir neticesi olarak göndermiştir. İnsan bu hakikati ve gayeyi kavrayamazsa, kendince belirlediği fânî ve küçük hesaplar peşinde ömrünü tüketmektedir. Oysaki insan, hayatının her ânında imtihanla baş başa kalmaktadır. Bunun böyle olacağını Allah (c.c.) şöyle beyan buyurur:

İnsanlar, denenip sınavdan geçirilmeden, sadece “İman ettik” demekle bırakılacaklarını mı sanıyorlar?

Andolsun ki biz, onlardan öncekileri de sınamıştık. Allah, elbette doğru olanları ortaya çıkaracaktır; kezâ O, yalancıları da mutlaka ortaya çıkaracaktır. (Ankebut 2.-3.)

Bu ayetlerde, insanların sadece “iman ettik” demelerinin yetmediği; gerçekten imanlı iseler imanlarını dışa vurmaları ve bu uğurda bir takım sıkıntılara göğüs germeleri gerektiği vurgulandıktan sonra geçmişte yaşamış kişilerin de fitnelendirildiği, bir takım görevlerle görevlendirildikleri, işlerine gelmese de bu görevler nedeniyle sınandıkları, bu sınamanın inananlar ile yalancıların ortaya konulup herkesçe bilinmesini sağlamaya yönelik olduğu mesajı verilmektedir. İnsanın dünyada bulunuşunun bir gayesi olduğunu özellikle belirtip, Allâh’a kulluk hususunda mutlaka bir imtihana tâbî tutulacağını ona tekrar tekrar hatırlatır.

Bundan anlaşılmaktadır ki Hakkın cevherini temsil eden İslâm var ol­duğu müddetçe, dinsizlik, küfür, lâiklik akımlarına ve yeryüzünün her köşe­sindeki putperestlik pisliğine, belâsına karşı meydan okuyan sahih bir inanç var olduğu müddetçe, Müslümanların varlığını koruyan her yerde tilâvet olunan şerefli Kur’an var olduğu müddetçe, eziyet ve işkenceye maruz olmak Hz. Muhammed (s.a.v)’in ümmeti için devam eden hususi bir özelliktir. Ancak beşer güçleri İslâmın sesini susturmaya, din kalesini yıkmaya ve Allah’a iman ordusunu tasfiye etmeye asla muvaffak olamazlar.

Durum böyle olmakla birlikte Allah (c.c.) neden insanı imtihan eder, bu hususları Allah (c.c.) bizlere ayetlerinde bildirmektedir.

O, hanginizin daha güzel, daha değerli, devamlı bilinçli ameller işleyeceğini, işini daha güzel yapacağını denemek için ölümü ve hayatı yaratan Allah’tır.O kudretlidir, hükümrandır, salih amel işleyenleri koruma kalkanına alır, çok bağışlayıcıdır.(Mülk 2.)

Bu gerçeğin insan vicdanında yer etmesi, onun sürekli uyanık, sakınan, günah işlemekten çekinen, gerek gizli niyetlerde gerekse görünür amellerde büyük-küçük her şeye karşı bilincini koruyan bir insan olmasını sağlar. Gafil olmasına veya oyun ve eğlenceye dalmasına izin vermez. Aynı şekilde onun kendine güvenip de hiçbir sorumluluk duymadan, rahat davranmasına da müsaade etmez.

Katade diyor ki: Allah, insanoğlunu ölüm hadisesiyle zelil kılmıştır. Dünyayı yaşama ve yok olma yurdu yapmıştır. Âhireti ise dünyada yapılanların karşılığının verildiği ve devamlı olan bir yurt kılmıştır. Böylece anlıyoruz ki; 1) Ölüm ve hayat Allah’tandır. Ve hiç kimse bir başkasına hayat veremez, ölüm de getiremez. 2) Kendisine iyilik ve kötülük yapabilme kudreti verilen insanın yaradılışı maksatsız değildir, bilakis Allah onu imtihan etmek maksadıyla yaratmıştır. Bu hayat insana bir imtihan süresidir ve ölüm bu sürenin sona ermesi demektir. 3) Yaratıcının bu süreyi (fırsatı) insana vermesinin nedeni, onun iyi mi, kötü mü olduğu dünyada fiilen ispatlansın diyedir. 4) Han-gi davranışın iyi, hangi davranışın kötü olduğunu belirtmek yetkisi ancak Yaratıcıya, yani imtihanı yapan Zat’ın indinde hangi amellerin makbul olduğunu bilmesi gerekir. 5) Bu imtihanın kendiliğinden çıkan sonuca göre, herkes yaptığı davranışın karşılığını (ceza ve mükafat) mutlaka görecektir. Çünkü bu karşılık olmasaydı, bu imtihanın bir anlamı olmazdı.

Sizi deneyeceğiz ki, içinizden cihad edenleri, zorluklara göğüs gerenleri ortaya çıkaralım ve size ait haberleri de (söz ve iddiaları) deneyerek açıklığa kavuşturalım.(Muhammed 31.)

Fudayl b. lyad bu âyeti okudu mu ağlar ve şöyle derdi: Allah’ım, haberlerimizi (gerçek durumumuzu) ortaya çıkartma! Çünkü haberlerimizi ortaya çıkaracak olursan, bizi rezil edersin, üstümüzde­ki örtüleri paramparça edersin.

Bir de Allah, iman edenleri günahlardan arındırmak, kâfirleri de yok etmek için böyle yapıyor.(Ali İmran 141.)

Ey iman edenler! Allah, görmedikleri halde kendisinden korkanları ortaya çıkarmak için ellerinizin ve mızraklarınızın yetişebileceği bir miktar av ile muhakkak ki sizleri sınayacaktır. Bundan sonra kim sınırı aşarsa onun için elem verici bir azap vardır.(Maide 94.)

Rivâyetlere göre Hudeybiye günü Rabbimiz sahâbe-i kiramı  böyle bir imtihana tabi tuttu. Sahâbe ihramlıydı ve ken­dilerine avlanmak yasaktı. Rabbimiz onları denemek için bolca bir av hayvanı göndermişti. Elleriyle yakalayabilecekleri, kılıçlarıyla, mız­raklarıyla vurabilecekleri kadar av hayvanları onlara yaklaştırılmıştı. Sebep  neydi? Gıyabında kim Allah’tan korkuyor? Kim Allah’ın ha­ramlarına karşı saygılıdır? Kim değildir? Bunu açığa çıkarmak isti­yordu. Rablerinin bir yasağına karşı kim ne kadar dayanabilecekti? İçki gibi fıtraten necis olan bir yasağa karşı belki insanların dayanmaları mümkündür ama helâl olan bir şeye karşı dayanmalarının sını­rını ölçmek istiyordu Rabbimiz. Rablerine karşı ne kadar saygılılar? İştahlarını çeken arzularını kamçılayan bir helâl karşısında, bir dünya nîmeti karşısında ne derece saygı göstereceklerdi?

Gayret bizden, tevfik Allah (c.c.)’tan.

Davamızın başı ve sonu Allah (c.c.)’a hamdetmektir.