Dost Olmak(2); Müşriklere

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Gerçekten Hamd Allah(cc)’a mahsustur. O’na hamd ederiz ve O’ndan yardım dileriz. Mağfireti O’ndan ister, doğru yola iletilmemizi O’ndan bekleriz. Nefislerimizin kötülüklerinden ve amellerimizin fenalıklarından Allah’a sığınırız. Allah(cc) kimi hidayette kılmış ise o gerçekten hidayete erişmiştir. Kimi de dalalette ve sapıklıkta kılmışsa, artık o kendisi için bir dost ve mürşid bulamaz. Şehadet ederim ki Allah’tan başka bir tek ilah yoktur ve O’nun eşi ve benzeri de yoktur. Yine şehadet ederim ki, Hz Muhammed (sav) Allah’ın kulu ve Rasulüdür. Salat ve selam O’na, Ehli beytine, ashabına ve O’nun yolunu izleyenlere ve O’nun gösterdiği çizgide yürüyenlere olsun.

Kuran’da Tevhid akidesinden sonra en çok bahsi geçen konu vela ve bera akidesidir demiştik. Zira vela ve bera akidesi kalplere bütünüyle yerleşmeden kişinin kalbinde sağlam bir Tevhid inancının oluşması mümkün değildir. Bu sebepten ötürü Müslümanların vela ve bera akidesini en iyi şekilde öğrenmesi vaciptir.

Lügatte velayet kelimesi yakınlık anlamındadır. Yine dostluk ve yardımlaşma anlamına da gelmektedir. Istılahta ise yardım destek olma, itaat etme ve tabi olma, dostluk, sevgi muhabbet, kardeşlik gibi anlamlara gelir. İslam alimleri müşriklere karşı velayetin sınırlarını üç kısımda incelemişlerdir. Bunlardan ilki kişinin zahiren ve batınen kafirlere muvafakat etmesi ve onları desteklemesidir. Bu ittifakla küfür olan vela kapsamındadır. İkincisi ise, zahiren kafirlere karşı düşmanlık göstermekle birlikte batınen kafirlere karşı velayet beslemek onları sevmek ve desteklemek durumudur ki bu da ittifakla küfür olan vela kapsamındadır. Üçüncüsü ise, kişinin kalben kafirlere buğzetmesi ile birlikte zahiren onlardanmış gibi görünmesi halidir. Burada iki durum söz konusudur. Bunlardan ilki kişinin meşru bir ikrah altında kafirlere karşı düşmanlık ve buğz beslemekle birlikte zahiren muvafakat etmesidir. Diğeri ise meşru bir ikrah olmaksızın kişinin kalben buğzetmekle birlikte zahiren onlardanmış gibi görünme halidir. Bu durum ise ümmetin ittifakı ile küfürdür.

Allah(cc) mutlak surette Allah’ın dinine düşman olan kafirler ile dostluk bağı kurmayı mümin kullarına yasaklamıştır. Kafirlerle müminler arasında sevgi ve yardım anlamında bir bağın bulunması söz konusu bile olamaz.

“Ey iman edenler, yahudi ve hristiyanları dostlar (veliler) edinmeyin; onlar birbirlerinin dostudurlar. Sizden onları kim dost edinirse, kuşkusuz onlardandır. Şüphesiz Allah, zalimler topluluğuna hidayet vermez. İşte kalplerinde hastalık olanları: “Zamanın, felaketleriyle aleyhimize dönüp bize çarpmasından korkuyoruz” diyerek aralarında çabalar yürüttüklerini görürsün. Umulur ki Allah, bir fetih veya katından bir emir getirecek de, onlar, nefislerinde gizli tuttuklarından dolayı pişman olacaklardır. İman edenler: “Olanca yeminleriyle elbette sizlerle birlik olduklarına ilişkin Allah’a yemin edenler bunlar mıdır? Onların bütün yapıp-ettikleri boşa çıkmıştır, böylece hüsrana uğrayanlar olmuşlardır.” derler. “( Maide/51-53)

Ayetin nüzul sebebine bakıldığında Suddi’den gelen rivayete göre bu ayet Uhud savaşında Müslümanların yenilmesi sonucunda içlerinden bazılarının devletin ve hakimiyetin kendi aleyhlerine müşriklerin aline geçeceğinden korkmaları üzerine nazil olmuştur. Onlardan bir kısmı “Ben gidip filan yahudiye sığınacağım, onun emanını alacağım ve onunla birlikte bende yahudi olacağım.” Derken bir başkası da “ Ben de Şam’daki filan hristiyana gidip onun emanını alacağım ve hatta gerekirse onun yanında hristiyan da olacağım demiştir. İşte bunun üzerine Allah(cc) bu ayeti indirmiştir.

Atıyye bin Said ise şu olayı anlatmıştır; Haris bin Hazrec oğullarından Ubade bin Samit peygamberimizin yanına gelerek; “Ey Allah’ın Rasulü” dedi, “Benim çok sayıda yahudi dostum var. Ama ben yahudilerle dost olmaktan Allah’a ve peygamberine sığınır ve de kendime sadece Allah’ı ve peygamberini dost bilirim”. (Münafıkların başını çeken) Abdullah bin Ubeyy ise şöyle dedi: “Ben başıma bir bela gelmesinden korkan bir kişiyim. Bu nedenle arkadaşlarımla mevcut dostluğumu bozamam.” Bunun üzerine peygamberimiz ise şöyle buyurdu: “Ey Abdullah bin Ubey! Ubade bin Samit’e karşı cimrilik edip, yahudilerle dost olmayı tercih ediyorsun. Oysa onların dostluğu senin için daha önemsizdir.” Abdullah bin Ubey ise peygamberimizin bu sözünü “Kabulümdür” diyerek yanıtladı. Allah da bu olay üzerine, “Ey müminler! Yahudileri ve hristiyanları dost edinmeyiniz” ayetini indirdi.”

İslam, müslümanı, tüm insanlarla ilişkisini inanç temeli üzerine oturtmakla yükümlü kılmıştır. Müslüman gerek düşüncesinde gerekse pratikte, dostunu ve düşmanını inanç esasına göre belirlemek durumundadır. Dolayısıyla müslüman ile müslüman olmayan bir kimse arasında herhangi bir dostluk yardımlaşma söz konusu olamaz. Çünkü bu iki kimsenin, inanç bazında yardımlaşabilmeleri olası değildir. Bu iki insanın, kimi ahmakların ve Kur’an’ı okumayanların ileri sürdükleri alternatifin tam tersine- ateistlere karşı bile işbirliğine gidebilecekleri düşünülemez. Bu iki insan arasında, ortak inanç esasları bulunmadığına göre, böylesi bir işbirliğinin gerçekleşebileceği nasıl düşünülebilir? Bir kimse, İslam’ı inanç olarak benimsemedikçe ve İslam düzenini kurmak için bu inanç doğrultusunda çabalamadıkça, İslâm’ın özünü kavrayamaz.

“Müminler müminleri bırakıp kafirleri veli (dost) edinmesin. Kim bunu yaparsa Allah’a dostluğu kalmaz. Me­ğer ki onlardan gelecek bir zarardan korunmuş olasınız. Allah size kendi­sinden sakınmanızı emrediyor. Niha­yet dönüş Allah’adır.”(Ali imran/28)

Yüce Allah mümin kullarına kafirleri dost edinmelerini yasaklamakta, bu şekilde davrananları da “Kim bunu yaparsa Allah ile hiç bir dostluğu kalmaz.” diye tehdit etmektedir. O halde akrabalık, dostluk, komşuluk ve buna benzer herhangi bir sebep dolayısıyla müminlerin kafirleri veli edinmeleri, onları sır­larına muttali kılıp onlara sevgi beslemeleri, kafirlerin menfaatlerini müminle­rin menfaatlerinden öne geçirmeleri bu konuda özel bir maslahat olsa bile, ge­nel maslahat daha öncelikli ve gözetilmeye daha bir hak sahibi olduğundan do­layı helal değildir. Şayet bu dostluk ve antlaşma Müslümanların menfaatine ise bunda bir mahzur yoktur.

Farz olan, müminlerin birbirlerini veli (dost) edinmeleri, genel hususlarda ancak müminlere güvenmeleridir. İbni Abbas der ki: “Yüce Allah müminlere kafirlere karşı yumuşak davranıp onları veli edinmeyi yasaklamaktadır.”

Yasak kılınan dost edinmenin anlamı ise, onlardan yardım istemek, onlar­la dayanışma içerisinde olmak, akrabalık veya sevgi dolayısıyla onlardan din­lerinin batıl olduğuna inanmakla birlikte yardım dilemektir. Çünkü bu şekilde onları dost edinmek, izledikleri yollarını güzel görmeye götürebilir. Onların kü­für ve inkarlarına razı olmak anlamında dost edinmek ise bir küfürdür. Çünkü küfre rıza da küfürdür. Zahire göre ve hallerine razı olmamakla birlikte, dünyada güzel geçim an­lamında dost edinmek ise yasaklanmış değildir.

Müminleri bırakıp kafirleri dost edinen, müminler dururken onları veli edinen kimse mesela, kafirler lehine casusluk yapan kişi Allah’ın dininden, hizbinden, yahut da Allah’ın velayetinden (himayesinde olmaktan) uzaktır. Ya­ni böyle bir kimse ile Allah arasında son derece uzak bir mesafe bulunur. Böyle birisi Allah’ın rahmetinden kovulur, o artık kafirlerden olmuş olur ve Allah’ın dinine itaat eden bir kimse olmaktan çıkar.

İslam, müslümanı tüm çabasını İslam için harcamakla yükümlü tutmuştur. Müslümanın yaşamında, günlük faaliyetlerinde en küçük bir noktada bile İslam’dan kopukluk düşünülemez. Bunu ancak, İslam’ın özünü ve İslam düzeninin esprisini kavrayamamış olanlar düşünebilir. Müslümanın, hayatta İslam nizamının dışında kalan (!) bazı noktalarda İslam düşmanlarıyla yardımlaşabileceği ya da İslam düşmanlarının müslümandan dinini terk etmediği halde hoşnut olabilecekleri düşünülemez.

Kalplerinde hastalık bulunan kişilerden biri olan Abdullah bin Ubey bin Selul, yahudilerle dost kalma çabasına ve sevgisine, ayrıca onlarla dayanışmasına mazeret olarak; “Bir insan olarak ben başımı belaya sokmak istemekten korkarım” diyordu. Bunlar, kalpteki hastalığın, imandaki zayıflığın göstergesidir. Dost, Allah’tır. Yardım edecek olan Allah’tır. O’ndan başkasının yardımına bel bağlamak sapıklıktır, boşa kürek çekmektir. Ne var ki İbn Selul’ün ileriye sürdüğü mazeretler, tarih boyunca pek çok kimse tarafından yinelenecektir. Kalplerinde hastalık bulunan her münafığın düşüncesi, İbn Ubey’in düşüncesiyle aynı olacaktır. Hiçbir münafık, iman gerçeğini kavrayamayacaktır. Ama öte yandan Ubade bin Samit, yahudilerin yapıp ettiklerini görünce onlara dostluktan nefret ediyor. Çünkü kalbinde iman vardır. Bunun için yahudilerle dostluğu tamamen bıraktı. O kalbini Allah’ın buyruklarına açarken Abdullah bin Ubey bin Selul ise onun bu tutumuna tepki olarak öfkeyle dişlerini gıcırdatıyordu.

İşte iki farklı anlayıştan, iki farklı duygudan kaynaklanan iki faklı tutum. İman eden kalpler ile imanı bilmeyen kalpler arasında, bu iki olgu tarih boyunca sürgit yaşanacaktır.

Sen kimin dostusun? Düşün inşaAllah…

Kıpırdama bizden, Tevfik Allah(cc)’dandır.

VelhamdulillahiRabbilAlemin.