NEFİS PERDESİ

Şahit olduğumuz kâinatı zerresinden küresine emsalsiz bir şekilde yoktan var eden ve bu yaratma işini bir hikmet üzerine inşa eden, kullarına mühlet veren fakat onları ihmal etmeyen, din gününün sahibi olan Allah’a (cc) şanına yaraşır şekilde hamd olsun.

Alemlere rahmet olarak gönderilen, müminlere kendi nefislerinden önce gelen, “kendisine itaat hakikati” kıyamete kadar tüm insanları bağlayıcı olan, ulu önderimiz Hz. Muhammed’e (sav) salat, tertemiz ailesine, güzide ashabına ve tevhid zincirine tutunan bütün Müslümanlara da selam olsun.

Nasıl ki bize bahşedilen hayatın gayesini ve bu imtihan dünyasını anlayabilmek adına, bize bahşedilen iç alemimize dönük akıl, vicdan, irade gibi ve duyu organlarımız gibi yeteneklerimiz ve dış alemimize yönelik Kuran ve Sünnet gibi vesileler varsa, yine bu hayatın gayesini anlama noktasında, bunu bulanıklaştıracak olan hem iç alemimize hemde dış alemimize yönelik sebepler vardır. Aslında bunlara Kuran ve sünneti anlamamıza engel olan sebeplerde diyebiliriz.

Kuranı ve sünneti anlamamıza engel olan bu sebeplerin bir çoğu iç alemimizde ve zihnimizde, bazıları ise pratik hayatımızda mevcuttur. Zamanla elde ettiğimiz ve vazgeçemediğimiz alışkanlıklar, yaşamış olduğumuz toplumun örf ve adetleri, yine bizden önceki nesilden devraldığımız ve sorgulamadan uyguladığımız, dinin esaslarına yönelik taklitçilik, iç alemimize yönelik sebeplerdir.  Bunun yanında, rahat bir hayat sürme arzusu, zahmetlerden kaçınmak, tehlikelere, yorgunluğa ve bitkinliğe maruz kalmaktan çekinme duygularımızda, zihnimize yönelik sebeplerdir.

Aslında bu iç aleme yönelik sebeplerin hepsini, “hevaya uymak” başlığı altında toplayabiliriz. Yani insanın Kuranı ve sünneti anlama noktasında, kendisine engel teşkil eden şeylerin başında, kendi hevası, nefsi istekleri ve arzuları gelmektedir. Öyle ki Furkan/43 ayetinde beyan edildiği gibi, bu istek ve arzular, insanı, kendi nefsini ilah edinmesine ve Allah’a cc kendi hevasını ortak koşmasına kadar götürmektedir.

Nefsin taleplerine kayıtsız kalamamak, insanların her çağda kendisine yakalandığı bir hastalıktır. Gerek Musa as’ın karşısına dikilen Firavunda, gerek İbrahim as’ın karşısına dikilen nemrutta, gerek diğer peygamberlerin karşısına dikilen kavimlerinde, gerekse Peygamberimizin sav karşısına dikilen, başta Ebu cehil olmak üzere, Mekkeli müşriklerde, bu hastalığın zuhur ettiği, net bir şekilde görülmektedir.

Çünkü bu insanların, kendilerine hakikati getirmiş olan peygamberlerin karşısında dikilmelerinin temelinde, sebepler farklı farklı gözükse de, nefsi istek ve arzuları vardır. Başı çekenler için; ellerinde bulunan yönetim ve saltanat ile, bu saltanatın beraberinde getirdiği dünyalık faydalar. Toplumlar için ise; zamanla edindikleri alışkanlıkların değişmemesi ve sorumsuzca bir hayat yaşamaya olan düşkünlükleri. İşte sebepler, her kesim için farklı gibi görünse de, temel de koruma altına alınmaya çalışılan şey, nefis ve talep etmiş olduğu hevalardır.

Allah c.c Kasas / 50’de aynı hakikate işaret eder. “ Buna rağmen sana icabet etmeyecek olurlarsa, artık bil ki, onlar, gerçekten kendi hevalarına uymaktadırlar. Oysa Allah’tan bir yol gösterici olmaksızın, hevasına uyandan daha sapık kimdir? “

Dolayısıyla, aynı hastalık, içerisinde bulunduğumuz zaman diliminde yaşayan insanlarda da mevcut Hatta, Belki o insanların içerisinde bizde varız.  Önümüzde iman ettiğimizi söylediğimiz bir Kitap olmasına rağmen, kendisini tasdik ettiğimiz bir peygamber olmasına rağmen, bu iki kaynağın vermiş olduğu mesajı anlama noktasında, nefsi istek ve arzularımızın her biri, birer perde görevi görüyor.  Kendisinden kurtulamadığımız alışkanlıklar, bir takım dini değerleri kabul etmekle yetinmek, bu değerlerin beraberinde getirdiği zahmetlerden kaçınmak, İslam için yorulmaktan kaçınmak, dünyaya karşı gösterdiğimiz açgözlülük ve her zaman peşinde olduğumuz dünya rahatlığı ve mutluluğu.  Bu ve benzeri sebeplerin hepsi, Kuran ve sünneti anlama noktasında, nefsimizin çekmiş olduğu perdelerdir.

Nasıl ki evin camlarına çekilen perdeler, güneş ışığının girmesine engel oluyorsa, İşte nefsin çektiği bu perdeler de, Kuran ve Sünneti anlamak, ve bu nurun akıl üzerinden kalbimize girmesine engel olur. İbni Kayyım rha. Diyorki: “İnsan nefsine düşkün bir şekilde yaşantısına devam ettiğinde, o kul ile Allah’ın rahmeti arasında bazı perdeler meydana gelir. Bu perdelerin ilki şirk perdesi, ikincisi bidat perdesi, üçüncüsü ise günah perdesidir. Ve diyor kişinin şirk perdesini yırtması tevhid ile, bidat perdesini yırtması sünnet ile, günah perdesini yırtması ise tövbe ile mümkündür. Fakat diyor, kişi bu perdeleri yırtmaya yanlış perdeden başlarsa, yani şirk perdesi dururken, günah perdesini yırtmaya çalışırsa, yine diyor Allah’ın rahmetinden istifade edemez. Çünkü yırtılması gereken ilk perde, şirk perdesi, ikincisi bidat perdesi, en son ise günah perdesidir.

Nefsin bize oynadığı oyunlardan biri de burada gündeme gelir. Kuran ve sünnetin verdiği temel mesaj olan tevhid hakikatı dururken, belirli bazı günahlardan sıyrılmaya çalışmak. Ve bunu da başardığında, kulluk görevini layıkıyla yerine getirdiğini düşündürmek. İşte bu kanaatler, insanın hevasına uymasına ve sapıtmasına sebep olur.

Toparlayacak olursak şöyle diyebiliriz. Kuranı ve sünneti anlamadaki başlıca engelimiz nefislerimizdir. Ve Allah’ın cc bu imtihan sahasına yönelik, koyduğu kanun üzere; “ Bir topluluk kendi nefislerinde olanı değiştirmedikçe, Allah onları değiştirmeyecektir.” Rad/11.

Gayret ve mücadele bizden, başarı ve tevfik ALLAH’tandır. (cc)