Habir: kökünden gelen feilun vezninde olup mubalağalı ism-i fail manasında olan bir kelimedir. Luğatta; haber veren, haberdar olan, bilen, tecrübe eden, deneyen, imtihan eden, uzman olan ve bilirkişi gibi manalara gelir.

Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Habir; her şeyden haberdar olan, kendisine kapalı, gizli hiçbir şey olmayan, her şeyin zahirini ve batınını bilen, sırlarına vakıf olan ve kullarına haber veren, olanı ve olacağı bilen demektir. Yaklaşık olarak Kur’an-ı Kerimde kırk ayeti kerimede Yüce Allah’ın Habir ism-i şerifi geçmektedir. Bu ayeti kerimelerden iki tanesini okuyalım.

قَالَ إِنَّ رَسُولَكُمُ الَّذِي أُرْسِلَ إِلَيْكُمْ لَمَجْنُونٌ

Allah, kullarına (tümüne birden) rızkı bol bol verseydi, yeryüzünde mutlaka azgınlık ederlerdi. Fakat O, rızkı dilediği ölçüde indirir. Şüphesiz O, kullarından hakkıyla haberdardır ve onları hakkıyla görendir.( Şura Suresi: 27)

Yaratılmışların hiçbir şeyi Yüce Allah’a kapalı kalmaz. Allah (c.c) her şeyden haberdardır. Çünkü yaratan O’dur. Mahlı1kat içerisinde en çok yetenek ve akıl sahibi olarak yaratılan insan olduğu halde, insanlar kainattan değil kendi bünyesinde var olan sistemlerin birçok detaylarından bile habersizdirler. Bazı bilgilerden haberdar oldukça hayretler içerisinde kalıyor. Oysa Allah kainattaki sayısız kürrelerden ve muazzam varlıklardan ve de onların iç ve dış alemlerindeki sayısız sistemlerden ve zerrelerinden hatta bütün mahiyetlerinden, geçmişte, halde ve gelecekte haberdardır. Zira yaratan, heran sevk ve idare eden Allah ( c.c )’tır.

وَكَمْ أَهْلَكْنَا مِنَ الْقُرُونِ مِن بَعْدِ نُوحٍ وَكَفَى بِرَبِّكَ بِذُنُوبِ عِبَادِهِ خَبِيرًَا بَصِيرًا

Nuh devrinden sonra nice asırların halkını helak ettik. Rabbin, kullarının günahlarından hakkiyle haberdardır, onları hakkıyla görücüdür ya, işte bu yeter.( İsra Suresi: 17)

Şüphesiz en doğru haberler Yüce Allah’ın bildirdiği haberlerdir. İnsanlık tarihi boyunca akvamı beşerin ahvalini, başlarından geçen vukuatı ve Allah’ın gönderdiği habercilere karşı toplumların tutumlarını zaman zaman Kur’an-ı Kerim’de Allah (c.c) insanlığa öğüt ve ibret için haber vermektedir. Haberler öyle doğru ki onun doğruluğundan şüphe edenlerin ancak aklından şüphe edilir. Allah’ın verdiği haberlere inanıp teslimiyet göstermek insanın saadeti dareyn’e nailliyetleri için kendi menfaatleri icabıdır.

Yüce Allah’ın insanlara gaybdan bazı haberler vermesi ilahi haberleri insanlara bildirecek haberciler olarak peygamberler göndermesi, kulların bütün hallerinden haberdar olması ve insanların amellerinin karşılığı olarak ukubatı bildirmesi, Yüce Allah’ın Habir sıfatının tecellisidir.

Yüce Allah’ın habir sıfatıyla ilgili olarak pek çok hadis-i şeriflerde mevcuttur. Bunlardan bir tanesini okuyalım:

İbnu Ömer (radıyallahu anhüma) anlatıyor: “Resulullah (aleyhissalatu vesselam): “Gayb’ın anahtarı beştir” dedi ve şu mealdeki ayeti okudu: “O saatin (kıyametin) ilmi şüphesiz ki Allah’ın nezdindedir. Yağmuru O indirir. Rahimlerde olanı O bilir. Hiçbir kimse yarın ne kazanacağını bilmez. Hiçbir kimse hangi yerde öleceğini bilmez. Şüphesiz ki Allah (her şeyi) bilendir. Her şeyden haberdardır. “( Lokman Suresi: 34; Buharı, Tefsir, Lokman 2, En’am l,İstiska 29.)

Yüce Allah’ın her şeyden haberdar olması için zaman, mekan ve vasıtaya ihtiyaç duymaz. Her şeyden herhalde geçmişte de, gelecekte de haberdardır. Dilediği kuluna vasıtalı veya vasıtasız dilediği şekilde haber verir. O’nun haberdar olmasına hiçbir şey engel olmadığı gibi, haber vermesine de hiçbir şey engel olamaz.

Habir, bilgisi eşyaların dış görünümlerini kuşattığı gibi içini ve gizliliklerini de kuşatandır. Dolaysıyla kalpler ve sineler, her şeyi en ince detaylarına kadar bilen Latif ve Habir olan Allah’tan bir şeyi nasıl saklayabilir ve gizleyebilir?( İbn Kayyim, “es-Savaiku’l-mürsele”, s. 491)

Yüce Allah’ın Habir ismini bilmek; kulun kibirlenmemesini, şeytanın oyunlarına gelmemesini, daima hüsnü ahlakla donanmasını, ilmini arttırmaya çalışmasını ve her an kendisine çeki düzen vermesini gerektirir.