BEN HATA ETTİM DİYEBİLMEK

Hamd sena yücelik Rahman Rahim Aziz Cebbar Kahhar olan ALLAH(C.C)’a mahsustur.

Salat ve selam son nebi resul önderimiz rehberimiz Hz Muhammed (sav)’e ailesine ashabına ve bütün müminlerin üzerine olsun.

İslam’ın ilk zamanlarında olmayan ama ilk yaygınlaşıp Müslüman topluluk çoğalınca bazı durumlar gündeme gelmiştir. Geçmişte bugün de aynısı olacaktır. Bunlardan biri olan cedel ya da cidal. Tanımı ; tartışma sözü müdahale etmektir. Karşı taraftakinin sözünü delillerle düzeltmesi aksini ispat etmesidir ya da rakip gördüğünü yenmesidir.

Alimler cedel kalbi katılaştıran şiddetli afetlerdendir demişler ve ondan mümkün olduğu kadar uzak durmuşlardır. Cedel insana yaratılışında yerleştirilmiştir. Nitekim bir ayeti kerimede şöyle buyrulmaktadır:

“İnsan tartışmaya her şeyden daha çok düşkündür.” ( KEHF 54 )

Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur :

“Ben bir beşerim bana itilaflılar gelir. Bunlardan biri diğerine nazaran daha belagatlı (ikna edici) olur. Ben de onun doğru söylediğini zanneder lehine hükmederim. Ancak kime bir müslümanın hakkını vermişsem bunun ateşten bir parça olduğunu bilsin, o ateşi ister yüklensin ister terk etsin (kendisi bilir) buyurdu.” (MÜSLİM AKDİYE 4)

Cedel, tartışma ilim bilgiye dayalı olmalı. Yoksa orada hoş olmayan cahilane toplumun söz ve tavırları cereyan eder. Nitekim Rabbimiz kulluk kitabımızda şöyle bulunmaktadır :

“İşte siz böyle kimselersiniz! Hadi hakkında bilgi sahibi olduğunuz konuda tartışınız, fakat bilgi sahibi olmadığınız konuda ne için tartışıyorsunuz Oysa ki Allah her şeyi bilir, siz bilmezsiniz.” (AL-İ İMRAN 66)

Muhammed b. Kab şöyle demiştir; bir adam Ali (ra)’a bir mesele sordu, o da o konudaki görüşünü söyledi. O adam böyle değil şöyle şöyledir dedi. Bunun üzerine Hz Ali sen doğru söyledin hata ettim dedi ve şu ayeti okudu:

“Her ilim sahibinin üstüne bir bilen vardır.” ( YUSUF 76 )

Allahu Ekber Allahu Ekber Allahu Ekber bu susan ben hata ettim diyen kişi Rasulullah’ın şu kitabına muhattap: “Ben ilmin şehri Ali kapısıdır.”

Evet işte eksiğimiz sıkıntımız bu, ilim sahibi olmadan ilim ehli olduğumuzu sanıyoruz, iki kitap beş ayet hadis ezberlemekle zannediyoruz. Biz ariflerden iz olur olmaz vazifemiz olmayan bize sorulmamış yerden duyduğumuz konulara çeyrek ilim yarım zan çeyrek yalanla karşılık vermeye çalışıyoruz. Rabbim affet Rabbim affeder Rabbim affet.

Tavus şöyle demiştir: Zeyd b.Sabit ve İbni Abbas Beytullah’ı tavafın son zamanlarında kadının hayız olması durumunu tartıştılar, yani hayızlı kadın veda tavafını bırakır mı bırakmaz mı? İbni Abbas tavaftan ayrılır dedi, Zeyd b. Sabit ayrılmaz dedi. Zeyd (ra)  Hz Aişe’ye  gitti ve ona sordu o da tavaftan ayrılır dedi. Bunun üzerine tebessüm ederek Zeyd (ra) oradan çıktı. İbni Abbas’a senin sözün doğrudur dedi.

İşte alim, ilim ehli, tevazu, samimiyet, sadakat, kibir ve gururdan uzaklık budur. Mesele hakkın hak olduğu ortaya çıkması kişilerin haklılığı değil bunun anlaşılması gerekir.

Buna bir de alimlerimizden örnek verecek olursak daha da güzel anlaşılacağı kanaatindeyim.

İmam Şafi’nin şöyle dediği naklonur; nasihat amacı dışında kimseyle tartışmadım.

Bunu destekleyen bir olayı anlatılmaktadır: Şafi’nin hakkında, iki görüş olunan bir konuda başka bir alimle konuşmuş ve Şafi delilleri ortaya koyduğu halde onun görüşüne geçmiş, diğer alimde buna karşılık Şafii’nin görüşüne döndüğü söylenmiştir.

Çünkü bu adamların amacı üstünlük bilgiçlik taslamak değil Hakk’a ulaşmaktı. Rabbim bize de nasip etsin.

Aslında tartışmanın kerih kötü olması kendisinden değil güdülen niyetten dolayıdır bunu anlamak gerekir. Çünkü Kur’an’da övülen tartışmalara da misal vardır:

” ve onlarla en güzel bir şekilde mücadele et.”( NAHL 125 )

“Ey Nuh gerçekten bizimle mücadele ettin, öyle ki bizimle mücadele çok ileri gittin.” ( HUD 32 )

“Ey Resulüm kocası hakkında seninle mücadele eden ve Allah’a şikayette bulunan (kadının) Allah elbette sözünü işitti.” ( MÜCADELE 1 )

Bu ayetlerden de anlaşıldığı üzere Müslüman Allah(C.C) dinini yaymak aktarmak için cedel emredilmiş onun için tam donanımlı bir mücahit ve mücahide olmak zorundayız, nefsi haklılığımız için değil hakkın haklılığı hakimiyeti için mücadele edeceğiz. Rabbim nasip et Rabbim nasip et Rabbim nasip etsin.