FITRATA YABANCILAŞMAK

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Hamd; Alemleri yoktan var eden,  Rahman ve Rahim, Din günün sahibi, kendisinden başka bir ilah bulunmayan, yarattıklarını rızıklandıran, yegâne Hakimiyetin sahibi olan Allah (c.c)’ya mahsustur.

Salat ve Selam;  Alemlere rahmet olarak gönderilen, kendisine itaat edilmedikçe kurtuluşun asla mümkün olmayacağı, Allah (c.c)’ın dininden asla taviz vermeyen, , müminlere karşı şefkatli, kâfirlere karşı ise şiddetli olan Rasulullah(sav)’a, aline, ashabına ve onun izinden giden müminlerin üzerine olsun inşaAllah.

İnsan, yaratılıştan “Allah’ı(c.c) tanımaya eğilimli, hak dini benimsemeye yatkın olarak doğmuştur. Buna göre fıtrat; ilk yaratılış anında, varlıkların sahip oldukları temel özelliklerini, karakterlerini ve dış tesirlerden henüz etkilenmemiş ilk saf durumlarını belirten bir ifade olmaktadır. Böylelikle insanoğlu dünyadaki diğer yaratılmışların tümünden ayrı olarak; akla, öz farkındalığa ve gelişmiş dışsal farkındalığa sahip olarak yaratılmıştır. Kişi fıtrat üzere yaşamadan, Tevhid düşüncesiyle bütünleşmeden ve üzerine düşen sorumluluklarını yerine getirmeden bu köklü problemden kurtulabilmesi mümkün değildir.

Biz, insanı karışım olan bir sıvıdan yarattık. Onu imtihan etmek için işiten ve gören bir varlık kıldık. [İnsan- 2]

Kur’an bütün bu zanlardan uzak şekilde, insanın bir fıtrata, mizaca sahip olduğunu; bir din üzerine yaratılmış olduğunu, ahlaki değerler taşıdığını, mesul olduğunu ve cüzi bir iradeye sahip olduğunu vurgulamıştır. İnsanı ve onun tabiatını en iyi tanıyan Allah’ı(c.c) onun uyacağı temel ahlaki değerleri ve yaptırımları belirleyerek, insana bunlarla uyumlu yaşamayı emretmiştir. Ne var ki fıtratıyla çatışan, Allah’ın önerilerini dikkate almayan insan, sorumsuz bir hayat yaşamak isteyen ahlaki ve manevi düşüş tehlikesiyle karşı karşıya gelmekte kendisine yabancılaşmaktadır. İnsan akıl, irade ve fıtratını Allah’ın istediği biçimde kullanarak şerefli, fıtratıyla uyumlu olduğunu ortaya koyabildiği gibi; O’na isyan ederek tabiatının, zalim ve cahil tarafını da gösterebilmektedir. İnsan, canının her çektiğini yese; her heveslendiği şeye elini, gözünü ve kulağını götürse; nefsini hislerinin önüne bir top gibi atsa; bütün bunlarda hiçbir frenlemeye, hiç değilse düzenleme ve ayarlamaya da lüzum görmeden kör bir gidişe uysa; bu durum onu aklı ve iradesi olmayan bir hayvanla eşit duruma getirecektir. Allah’ı(c.c) unutan insana, kendi benliği de unutturulmakta böylece insan fıtratıyla, yaratıcısıyla, varlıkla yabancılaşmakla yüz yüze kalmakta ve yoldan çıkmaktadır.

Allah(c.c) ayette şöyle buyurmaktadır:

O halde yüzünü samimiyetle ve tamamen hanif olan bu dine çevir, Allah’ın fıtratına çevir ki O insanları bu fıtrat üzerine yaratmıştır. Allah’ın yaratması değiştirilemez. İşte doğru din budur fakat insanların çoğu bilmezler.[Rum, 30]

Bu ayetin tefsirinde Mevdudi (Rh.a) şöyle açıklamaktadır :

Burada “o halde”, şu anlama gelir: Gerçek aşikar olduğu ve siz bu kâinatın ve insanın yaratıcısının, malik ve hakiminin bir tek Allah olduğunu öğrendiğinize göre, o zaman kaçınılmaz olarak davranışlarınız bu ayette belirtildiği gibi olmalıdır. “Yüzünü samimiyetle ve tamamen” Bu hayat tarzını kabul ettikten sonra, yüzünü başka bir yöne çevirme. Bir Müslüman gibi düşün ve sevdiğin veya sevmediğin şeyler de bir Müslümana uygun olsun. Ölçü ve değerlerin, İslâm’ın koyduğu ölçü ve değerler olmalı, karakter ve davranışların İslâm’ın mührünü taşımalı ve senin gerek bireysel, gerekse toplumsal hayatın İslâm’ın öğrettiği yola göre düzenlenmiş olmalıdır.”

 “Bu din”; Kur’an’ın sunduğu din, yani içinde sadece Allah’ın ibadet ve itaate layık olduğu, hiçbir şeyin, ilâhlıkta, sıfatlarında, hak ve güçlerinde Allah’a ortak koşulamadığı, insanın kendi dileği ile hayatını Allah’ın(c.c) hidayet ve kanununa göre düzenlemeyi seçtiği din olan İslam Dini olabilmelidir.

İnsan, yaratılıştan Allah’ın ona verdiği fıtratına eğilimlidir. Fakat bu, insanın fıtratının bütün inceliklerini bildiği ya da herhangi bir rehberden yoksun olarak, kendi kendine bilebileceği yahut fıtratını unutmayacağı anlamına gelmez. İşte bu noktada Allah’ın yol gösterici vahyi olan Kuran devreye girer. Kuran; bize fıtratımızı, fabrika ayarlarımızı ve yönelmemiz gereken yolu hatırlatan mükemmel bir kitap olarak karşımıza çıkar ve benliğimizi karanlıklardan aydınlığa, sıkışmışlık halinden hürriyete ulaştırır.

İnsan, hürriyetin bazen ne isterse yapılabileceği, hiçbir hududun olmadığı koca bir genişlik zanneder. Fakat bu yanlış ve kendi nefsine kabul ettirmeye çalıştığın bir yalandır. Çünkü içindeki bütün heva ve heveslerin derininde bir yerde asıl benliğin yatar ve o benliğin belirlenmiş fıtratına göre, insan, nefes alabileceği ama kaybolup gitmeyeceği kadar bir genişlik içinde; kendisini kendinden daha iyi bilen, her şeyden yüce bir varlığın yol göstericiliğiyle, ona teslim halde yaşamayı arzu eder. İşte bu hürriyeti size verebilecek tek şey de Allah yani onun kelamı Kuran’dır.

Peki bu kelama yüz çeviren, ondan uzak duran bir kimsenin hali ne olacaktır?

Buna Kuran’dan cevap vermeye çalışalım.

Allah(c.c) ayetler de bize bu kimseleri şöyle hatırlatmaktadır :

…Kim Allah’ın hudutlarını aşarsa, kesinlikle kendine zulmetmiş olur… [Talak, 1]

Ayetlerimizi yalanlayan ve böylece kendilerine zulmeden halkın durumu ne kötüdür. [Araf, 177]

Bunun sebebi Allah’ın hudutlarının, emirlerinin esasen bizim fıtratımıza uygun olması, hatta benliğimizin içten içe arzu ettiği bir şey olması ve fıtratının bu yönünü yok sayan kimsenin bunlardan uzak durarak başta kendine zulmediyor olmasıdır. Halbuki Allah’ın(c.c) ayetleri, hudutları bizim için yararlı, bu ayetleri ve hudutları sunan Kitap ise bizim için bir şifa ve yol göstericidir:

Kuran’dan indirdiğimiz şeyler müminlere bir şifadır, rahmettir… [İsra, 82]

Kuran, inananlar için bir yol gösterici ve bir şifadır. [Fussilet, 44]

Dolayısıyla Kuran’dan uzak olan kimse, kendi için şifadan ve rehberden de mahrum kalır ve bundan ötürü kendini bunalıma, körlüğe sevk eder:

Kim Ben’im öğüdümden yüz çevirirse, bilmelidir ki onun için bunalımlı bir yaşam vardır. (Taha, 124) 

Bu ayetler sadece bir tehdit değil, bir gerçekliktir. Kim kendi fıtratını kendisine sunan, kendinin ne olduğunu ve Allah’ı hatırlatan bu yüce Kuran’dan uzak olursa; ona fıtratından uzak olmanın, ne olduğunu ve Rabb’inin kim olduğunu unutmanın getirisi bunalımlı bir yaşam, kaybolmuşluk hali vardır. İnsanın öz yıkımını; bedenine, yaşamına bilinçli yahut bilinçsiz, maddi/manevi zarar vermesini ifade eden bu eğilimin en büyük sebebi de insanın hakikatten, fıtratından yani dolaylı olarak Kuran’dan uzak olmasının getirdiği bu yabancılaşma ve bunalımdır.

Kuran’dan, Allah’ın sunduğu fıtrattan uzak olmak, kişiyi öz benliğiyle, fıtratıyla şiddetli bir çatışmaya sokar ve bunun getirisi bunalım ile öz yıkımdır. Allah’ın buyrukları ise kişinin kendi fıtratını bulmasını, buna teslim olmasını ve mizacıyla barışık, ılımlı ve huzurlu bir yaşam sürmesini sağlayan bir şifa ve rehberdir.

İşte bunun için kararlı ve sağlam bir şahsiyetin oluşumu, insanın kendine yabancılaşmaması, ancak insanın yaratılış fıtratı olan İslam’la bütünleşmesinden geçmektedir. Bu durumda insan hayatını anlamlı kılan şey, hayata değer katan temel özellik, insanın fıtratına uygun davranarak kendinden beklenen sorumlulukları yerine getirmesidir. İnsanlık vazifelerini ihmal eden ve sorumsuz bir hayat yaşayan insanlar, gerçek anlamda insanlık değerini de yitirmiş, kaçınılmaz olarak kendilerini yalnızlık ve yabancılaşmanın kucağına terk etmiş olacaklardır. Kur’an’la,hak ve hakikatle barışık olmayan insan hep fıtratıyla çatışmak zorunda kalacak, hayatını verimli ve mutlu olarak yaşamaktan mahrum kalacaktır.

Rabbim  İslam’la hürleşen, fıtratının gereğini yapabilen kullardan eylesin inşaAllah..

VELHAMDULİLLAHİRABBİLALEMİN