ALLAH(C.C)’IN ZATİ SIFATLARI (VAHDANİYET)

Hamd alemlerin Rabbi olan ALLAH(C.C)’a mahsustur. Salat ve Selam alemlere rahmet olarak gönderilen, önderimiz, örneğimiz Hz. Muhammed(sav)’e, aline, ashabına ve O’nun yolundan giden tüm muvahhidlerin üzerine olsun.

Vahdaniyet bir olmak demektir. Yüce Allah(C.C)’ın zatında, sıfatlarında ve fiillerinde bir tek olmasıdır. Bu bir sayı ile değildir. Zat, sıfat ve fiillerinde eşsiz olmasıdır. Vahdaniyetin zıddı; teaddüt (birden fazla olma) ve şirk (ortak koşma)dir ki bunlar Allah(C.C) hakkında imkansızdır. Yüce Allah(C.C)’ın vahdaniyeti ile ilgili ilme Tevhid ilmi denir.

Tevhidin hakikati; Uluhiyette, Rububiyette, Halıkıyette ve Mabudiyette Allah(C.C)’ın birliğidir. İslam’ın getirdiği tevhid esası budur ve bütün peygamberlerle bu esasta müttefiktirler.

“De ki; O Allah birdir, Allah Sameddir, Kendisi doğurmamış ve doğrulmamıştır. Hiç bir şey O’nun dengi olmamıştır.” (İhlas 1-4)

Allah(C.C)’ın birliğine delil olarak bu sureyi görebiliriz.

Vahdaniyet hususunda tevhid üzerinde biraz durmak gerekir. Tevhid iki kısımdır;

1- Tevhid-i İlmi (Haberi): İlmen vakıf olunan tevhiddir. Yani Allah(C.C)’tan haber vermektedir. 2 çeşittir;

-Halıkiyet Tevhidi; Allah(C.C)’ın yegane yaratıcı olduğu ve ondan başka yaratıcı olmadığını bilmek ve kabullenmektir.

“Allah her şeyin yaratıcısıdır. O herşeye vekildir.” (Zümer 62)

Hiçbir akıl sahibi en ufak bir şeyi yarattığını iddia edemez. Yaratmak sadece Allah(C.C)’a mahsustur. Zerresinden kürresine kadar maddi manevi bütün varlıklar mahluktur. Hepsinin yaratıcısı Allah(C.C)’tır.

-Rububiyet Tevhidi; Yüce Allah(C.C)’ın  yarattığı bütün alemleri idare edip onları terbiye rızıklandırması gibi bir çok yetkilerinde ortağı olmayışını kabullenmek ve Rububiyeti sadece Allah(C.C)’a isnat etmek demektir.

De ki; Her şeyin Rabbi O iken ben başka bir Rab mi arayayım?” (Enam 164)

Bütün alemlerin Rabbi Allah(C.C)’tır. O’ndan başka Rab olmadığına ve Rububiyetin ancak Allah(C.C)’a ait olduğuna delalet etmektedir.

İhlas  Suresi de içerdiği mana itibari ile Tevhid-i İlmi’yi içermektedir.

2-Tevhidi İnadi(Ameli): Söz, irade ve muhabbet ile ilgili olması hasebiyle ameldir. Ayrıca irade, kast ve taleb ile ilgili olduğu için buna Tevhd-i İradi de denilir.

“Yalnız sana kulluk eder ve yalnız senden yardım dileriz.” (Fatiha 5)

Diye buyurarak kendisinden başkasına kulluktan ve yardım dilemekten kaçınmak ve bu hususlardan ortak koşmamayı beyan etmektedir. Yine kafirin Suresi de Tevhidi ameliyeyi içermektedir.

Başka bir deyişle Kafirun Suresi Kelime-i Tevhid’in nefiy kısmını, İhlas Suresi de ispat kısımını ifade etmektedir.

-Uluhiyet Tevhidi; Allah(C.C)’ı ilah olarak birlemek yani hakimiyet ve idarede Allah(C.C)’ı yegane yetki sahibi olarak kabul etmekle beraber O’nun bu yetkilerine başka hiçbir varlığı kabul etmemektir.

“Allah, şöyle dedi: “İki İlah edinmeyin. O, ancak tek ilahtır. O halde yalnız benden korkun.” (Nahl 51)

En çok insanlar Allah(C.C)’ın uluhiyet Tevhidi konusunda sapıtıp Allah(C.C)’ın uluhiyet yetkilerinin tamamını veya bir kısmını masivai varlıklara isnat etmişlerdir. Bütün Peygamberlerde insanları evvela uluhiyeti tamamen Allah(C.C)’a ait kılmaya uğramışlardır.

-Mabudiyet Tevhid; İbadet edilmeye layık ve müstehak olarak ancak Yüce Allah(C.C)’ı bilip tanımak ve mabudiyet konumunda Allah(C.C)’tan başkasını kabul etmemektir.

“Rabbim, kendisinden başkasına asla kulluk etmemenizi anaya, babaya iyi davranmanızı kesin olarak emretti.” (İsra 23)

Sadece Allah(C.C)’ın varlığına inanmakla mümin olunmaz. Bununla beraber Halıkıyette, Rububiyette, Uluhiyette ve Mabudiyette Yüce Allah(C.C)’ı birlemek bu hususlarda O’na eş ve ortak koşmamak suretiyle tevhid etmekte şarttır. Zira bu Tevhid çeşitleri birbirini tamamlar.

Vahdaniyet inancının gereği Tevhid akidesini kabullenip onu hakim kılmaya çalışmaktır. Zira bu çalışma olmadan Allah(C.C)’ın vahdaniyeti idrak ve kabul edilmiş olmaz.

Rabbim bizlere kendisini tek ilah olarak birlemeyi nasip etsin.

Kıpırdama bizden Tevfik Allah(C.C)’tandır.

VELHAMDULİLLAHİRABBİLALEMİN