TABERİ (RH.A)’NİN BAKIŞ AÇISIYLA YUSUF SURESİ 36. VE 40. AYETLER

36- Yusufla beraber zindana iki genç daha girdi. .Onlardan biri Yusufa: “Rüyamda kendimi, şaraplık üzüm sıkarken gördüm.” dedi. Diğeri de: “Ben de kendimi, başımda ekmek taşıyor ve kuşlar da ondan yiyor gördüm. Bize, bu gördüklerimizin tabirini yap. Şüphesiz ki biz seni, iyilik yapanlardan görüyoruz.” dediler.

Yusufla beraber zindana iki genç daha girmişti. Bu gençlerden birinin, Kralın içki sunucusu, diğerinin ise fırıncısı olduğu zikredilmiş bunların hapsedilme sebebinin de, Kralın, kendisini zehirlemelerinden şüphe etmesi hadisesi olduğu rivayet edilmiştir.

Yusuf aleyhisselam, kendisiyle birlikte hapiste bulunanlara çok iyi muamele yapıyor, hasta olanların başından ayrılmıyor, onlara gereken yardımı yapıyordu. Bu sebeple arkadaşları arasında itibar edilir olmuştu. Kral tarafından hapsedilen iki genç te, kendisine itimat ettikleri için, gördükleri rüyaların tabirini Yusuftan istemişlerdi. Veya bu gençler gerçekte rüya görmemişler, sırf Yusufu imtihan etmek için böyle birer rüya uydurmuşlardı. Yusuf rüyaları tabir edince bunların gerçek rüyalar olmadıklarını söylemişler, Yusuf ise, kendileri hakkında yaptığı tabirin aynen çıkacağını söylemiş ve sonuç ta aynen çıkmıştır. ^[1][37]

37- Yusuf onlara şöyle dedi: “Gönderilen yemekler size uluşmadan, onun tabirini size bildireceğim. Bu, rabbimin bana öğrettiği ilimlerdendir. Ben, AHaha iman etmeyen, âhireti inkâr eden bir kavmin dininden uzaklaştım.”

Müfessirler bu âyet-i Kerimeyi farklı şekillerde izah etmişlerdir. Yukarıda verilen meal, bu izah şekillerinden biridir. Diğer bir izah şekline göre ise, âyetin mânâsı şöyledir: “Rüyanızda herhangi bir yemek görseniz, o yemeğin neyi ifade ettiğini, henüz olay meydana çıkmadan ben onu size söylerim. Bu bana, rabbimin Öğretmiş olduğu ilimlerdendir. Zira ben, AHaha iman etmeyen bir topluluğun dininden uzaklaştım. Onlar, âhireti de inkâr eden bir topluluktu.

Yusuf aleyhisselam bunları söylerken, kendisinin bir kâhin olmadığını ve bu hususta kentlisine özel bir ilim verildiğini ve bu özel ilim sayesinde rüyaları tabir ettiğini vurgulamak istemiştir.

Başka bir görüşe göre ise âyetin izahı şöyledir: Dünyada size herhangi bir yemek gönderilmeden önce, onun ne gibi bir yemek olduğunu bilir ve size haber veririm. Rabbim tarafından bana bunlan bilme ilmi verilmiştir. Zira ben, Allaha iman etmeyen bin topluluğun diniden uzaklaştım. Onlar, âhireti de inkâr eden bir topluluktu.

Rivayet edildiğine göre, Mısır Kralı, mahkumlardan, öldürmek istediği kişiye zehirli bir yemek gönderir ve onu öldürtürdü. İşte Yusuf aleyhisselam, o iki mahkum arkadaşına, bu çeşit yemeklerin mahiyetini bilebileceğim ve onlara anlatabileceğini söylemek istemiştir.

Yusuf aleyhisselamin, rüyalarını tabir ettirmek isteyen bu arkadaşlarına, rüyalarının tabirini hemen söylemeyerek önce, Allanın, kendisine özel bir ilim verdiğini ve kendisinin tevhiçl inancına sahip olduğunu, insanların da böyle olmaları gerektiğini söylemesi ise şöyle izah edilmiştir: Yusuf aleyhisselam, rüyayı tabir ettirenlerden birinin, Kral tarafından asılarak öldürüleceğini bildiği için rüyaları hemen tabir etmeyip ortamı hazırlamış, kendisinin sağlam bir bilgiye sahip olduğunu anlatmış ve ölecek olan kişinin, tevhid inancını kabul ettikten sonra ölmesini istemiş ve bunun için de, rüyayı tabir etmeden önce, zikredilen sözleri söylemiştir. ^[2][38]

38- Ben atalarım, İbrahim, İshak ve Yakubun dinine sarıldım. Herhangi birşeyi Allaha ortak koşmak bize yakışmazdı. Bu, Aİlahın bize ve insanlara bir lütfudur. Fakat insanların çoğu yine de şükretmezler.

Yusuf aleyhisselam bu âyet-i Kerimede, inkarcıların ve Allaha ortak koşanların dininden uzak durduğunu, Peygamber olan atalarının yolunu tuttuğunu, bu yoldan gidecek olan herkesin de doğru yolu bulmuş olacağını, bilmediği şeylerin de kendisine öğretileceğini ve iyilikte insanların rehberi olacağını beyan etmiştir. Fakat insanların çoğunun bundan gafil olduklarını, Aİlahın lütfuna karşı ona şükredecekleri yerde nankörlük edip haktan saptıklarını, muhatabı olan gençlerin de bunlardan ibret almaları gerektiğini açıklamaktadır. ^[3][39]

39- Ey zindan arkadaşlarım, birbirlerinden ayrı uydurma rabler mi hayırlı yoksa bir ve herşeye galip olan Allah mı?

Ey hapis arkadaşlarım, hiçbir zarar veya menfaat vermeye gücü yetmeyen, çeşitli uydurma rablere tapmak mı hayırlıdır yoksa bir olan ve herşeyi kahretme gücüne sahip olan Allaha ibadet etmek mi daha hayırlıdır?

*Görüldüğü gibi Yusuf aleyhisselam burada hapishane arkadaşlarını açıkça tevhid inancına davet ediyor. Bundan sonra gelen âyette de, onların dinlerinin kendileri ve ataları tarafından uydurulmuş efsaneler olduğunu söylüyor. ^[4][40]

40- Allahı bırakarak taptığınız ilahlar, sizin ve babalarınızın isimlendirdiği putlardan başka birşey değildir. Allah, onların, ilah diye isimlcndirilmclcrinc dair hiçbir delil indirmemiştir. Hüküm ancak Allahındır. O, ancak kendisine ibadet etmemizi emretti. Doğru din işte budur. Fakat insanların çoğu bilmezler.

Sizin, Allahı bırakıp ta kendilerine tapmış olduğunuz heykeller, sizlerin ve atalarınızın, rabler ve ilahlar edindiğiniz bir takım âciz varlıklardır. Allah, bunların ilah diye isimlendirilmesine dair herhangi bir delil indirmemiş, fakat onları siz kendiniz uydurmuşsunuzdur. Hüküm verme ve tasarrufta bulunma sadece Allaha aittir. Aciz varlıkların böyle bir yetkisi yoktur. Mutlak hüküm sahibi olan Allah, ancak kendisine kulluk etmenizi emretmiştir. Fakat insanların çoğu bu gerçeği bilmezler. Tevhid inancını bırakıp başka yollara saparlar. ^[5][41]