TABERİ (RH.A)’NİN BAKIŞ AÇISIYLA İSRA SURESİ 71. VE 75. AYETLER

71- Kıyamet günü, bütün insanları önderleriyle çağıracağız. Amel defteri sağından verilenler, işte onlar kitaplarını okurlar. Kıl kadar haksız­lığa uğratılmazlar.

Âyet-i Kerimede geçen “Önderler”in kimler ve neler oldukları hakkın­da şunlar zikredilmiştir: Burada zikredilen önderler, her ümmetin kendilerine gönderilmiş olan Peygamberleri veya her ümmetin Peygamberlerine verilen ki­tap yahut amel defterleri ya da her ümmetin, dUnyada kendilerine önder kabul ettiği liderleridir.

Taberi bu görüşü tercih etmektedir. ^[1][84]

72- Bu dünyada manen kör olan, âhir ette de kördür. Hatta daha da sapıktır.

Kim bu dünya hayatında, Allah’ın kendisine vermiş olduğu nimetlere kar­şı kör olursa ve dünyada Allah’ın kuvvet ve kudretini gösteren delil ve alâmetleri görmeyip kör gibi yaşarsa, elbette o, âhirette de kör muamelesi göre­cek ve bu kimse âhirette daha da kötü bir durumda bulanacaktır Zira oradaki yeri cehennem olacaktır. ^[2][85]

73- Ey Muhammed, müşrikler, sana vahyettiğimizin dışında başka şeyleri bize karşı iftira etmen için, nerdeyse seni, vahyettiğmiz hakkında şüpheye düşüreceklerdi. İşte o zaman seni dost edinirlerdi.

Müşrikler, Resulullah (s.a.v.)i dâvasından alıkoymak ve onu, üzerinde bulunduğu hak yoldan saptırmak için çeşitli yollara başvurmuşlardır. Bazen, Resûlullah’tan, müslüman olmaları için kendilerine mühlet vermesini ve bu sıra­da da putlarına tapmalarına ses çıkarmamasını istemişler, bazen, Resulullahın, onlara ait putları eleştirmekten vazgeçmesini, böylece İslâm’a ısınabileceklerini söylemişler, zaman olmuş, Resulullahm, kendi putlarına tapması halinde kendi­lerinin de Allah’a ibadet edeceklerini teklif etmişler, hattâ, maî ve kadın teklif ederek Peygamberlik iddiasından vazgeçmesini istemişler bazen de, Allah’a iman eden zayıf insanları yanından kovması halinde iman edeceklerini söyle­mişlerdir.

Bütün bu teklifler karşısında Allah teala Peygamberini uyarmak için âyetler indirmiştir. Bu hususta diğer âyetlerde şöyle Duyuruluyor. “De ki: Ey kâfirler, ben, sizin taptıklarınıza ibadet etmem. Siz de benim ibadet ettiğime ta­pacak değilsiniz.. ^[3][86]“Kâfirlerden bir kısmına verdiğimiz çeşitli dünya nimet­lerine heveslenip göz dikeyim deme. Onların akıbetlerine üzülme. ^[4][87] “Sırf Allah’ın nzasını dileyerek sabah akşam rablerine dua edenleri huzurundan kov­ma… ^[5][88]

74-75- Eğer seni, azimli ve sebatlı kılmasaydık, nerede ise onlara az da olsa meyledecektin. Eğer onlara biraz olsun mcyletseydin, dünya ve âhiretin azabını sana kat kat (attırırdık. Sonra kendin için bize karşı bir yardımcı da bulamazdın.

Ey Muhammed, şayet seni, müşriklerin davet ettikleri fitneden koruyup hak yolda kararlı kılmasaydık onlara neredeyse az da olsa meyledecektin. Eğer onlara, az da olsa meyledecek olsaydın, o takdirde sana, dünyanın da âhiretin de kat kat azabını tattınrdik. Bu takdirde seni, bizim azabımıza karşı savunacak hiçbir kimse de bulamazdın.

Katade diyor ki: “Bu âyet-i Celile inince Resulullah (s.a.v.) şöyle de­miştir: “Ey Allah’ım, sen beni, bir an bile olsa kendi halime bırakma”.^[6][89]