HAK DAVANIN DAVET METODU

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Hamd; Alemleri yoktan var eden,  Rahman ve Rahim, Din günün sahibi, kendisinden başka bir ilah bulunmayan, yarattıklarını rızıklandıran, yegâne Hakimiyetin sahibi olan Allah (c.c)’ya mahsustur.

Salat ve Selam;  Alemlere rahmet olarak gönderilen, kendisine itaat edilmedikçe kurtuluşun asla mümkün olmayacağı, Allah (c.c)’ın dininden asla taviz vermeyen, , müminlere karşı şefkatli, kâfirlere karşı ise şiddetli olan Rasulullah(sav)’a, aline, ashabına ve onun izinden giden müminlerin üzerine olsun inşaAllah.

Allah(cc) göndermiş olduğu peygamberlere iman edilmesinin yanı sıra, onlara tâbi olunmasını ve itaat edilmesini de emreder. Kur’an’ı Kerim’de Hz. Peygamber (sav)’e itaati (hatta bunun da ötesinde teslimiyeti) emreden pek çok ayet mevcuttur. Kısacası Hz. Peygamber (sav) ve onun sünneti her yönden biz Müslümanlara örneklik teşkil etmekte, atacağımız her adımda takip edeceğimiz esaslarımızı belirlemektedir.

“Andolsun, sizin için, Allah’ı ve ahiret gününü umanlar ve Allah’ı çokça zikredenler için Allah’ın Rasulü’nde güzel bir örnek vardır.” [Ahzab 21]

İslam’a davet gibi mühim bir konuda, İslam’ın ilk davetçisi olan Hz. Peygamber (s.a.v.)’in sünnetine, davet hareketine ve metoduna sarılmak, bu metod dâhilinde faaliyetlerimizi gerçekleştirmek olacaktır.

Metod; ‘gayeye ulaşmak için önceden çizilmiş bir yol’dur. Bu tariften anlaşılan şudur ki ; Hareketten önce, tespit edilen gayeye ulaşabilmek için hangi merhale ve safhalardan geçileceğini, hangi yollara başvurulacağını plânlamak metottur. İslam davetçileri, Hz. Peygamber(s.a.v.)’in hayatını ve mücadelesini, tüm merhaleleriyle bilmeli ve karşılaştıkları durumlarda aynı tavrı sergileyebilmelidirler.

Bugün Rasulullah’a(sav) iman ettiğmizi söyleyen bizler  mücadelemizde hangi tavrı sergiliyoruz?

Bu sebeple şunu ifade etmek gerekir ki, davet yolunda dilin gücünden ve tesirinden istifade etmek isteyen bir davetçinin, İlahi ölçülerle kıvam almış, Sünnetle şekillenmiş, nice dava erinin tecrübeleriyle yoğrulmuş bir davet diline ihtiyacı vardır.

Rabbimizin davetçinin, davet dilinin nasıl olması gerektiğiyle ilgili koyduğu ölçü şöyledir:

“Rabbinin yoluna hikmetle ve güzel öğütle davet et; onlarla en güzel yöntemle tartış. Kuşkusuz senin Rabbin, yolundan sapanların kim olduğunu en iyi bilendir; O, doğru yolda bulunanları da çok iyi bilir. “[Nahl 125]

Yani hak davanın davet dili hikmet ve güzel öğüdü içinde barındırmalıdır. Bu hak davanın yegâne sahibi Allah Azze ve Celle’nin dava erlerine davet dili ve üslubu konusunda koyduğu iki  belirleyici unsurdur.

Taberi, ayeti Kerimede zikredilen “Hikmet’den maksadın, “Allah’ın(cc) kitabı ve Resulullah’(sav)ın sünneti” olduğunu, “Güzel Öğüt’den maksadın ise, “Allah’ın beyan ettiği deliller ve ibret alınması gereken hadiseler” olduğunu söylemiştir.

Allah Teala bu ayeti kerimede, davetçinin, hikmetle hareket eden, güzel Öğüt veren ve muhataplar için en uygun yolu seçen bir kimse olmasını emrediyor ve onun, bu yolda, usanmadan çalışmasını tavsiye ediyor.

Yazımızın bu kısmında hikmet kavramına değinmek faydalı olacaktır:

Hikmet kavramıyla ilgili birçok tanım varsa da, anlaşılır bir tanımla konuya devam edelim:

Râgıb el-İsfahâni;Hikmet terimini “ilim ve akılla hakikati bulma” şeklinde tanımlamaktadır.

Bu bağlamda şunu ifade edebiliriz, davetçi bir tebliğ vasıtası olarak dilini en iyi şekilde kullanarak, muhatabını hakka ve hakikate ulaştırmak istiyorsa, ilmi açıdan ve birçok alanlarda muhakkak donanımlı olmalıdır. Aynı şekilde akli delillerle muhatabına ulaşmak için tarihi bilgiler, fenni bilgiler, siyaset ve genel kültür babında bilgiler noktasında da kendini geliştirmelidir.

İlmin zayıflığı, bilgi birikiminin eksik oluşu, davet yolunda ilerlerken davetçinin tebliğ ve ilerleme konusunda tökezlemesine neden olur. Bu nedenle davetçi kendini hak rızası için adadığı bu yolda daha güzel yetiştirmenin, geliştirmenin, eksik olduğu alanlarda geliştirme peşinde olmalıdır.

İslam daveti, önce davetçinin kendi nefsinde başlar, bu aşamada yapılacak ilk iş, İslamî şahsiyete sahip olmakla beraber, nefsi tezkiye etmek, masiyet ve günahtan kaçınmaktır. İslam davetçisi, inkılaba girişmeden önce kendi nefsinde inkılâbı başarabilmelidir. Zira kendisini değiştirememiş, davasını özümseyememiş olanların eylem ve söylemleri etkisiz olacaktır. Çünkü onlar davette bulunurken insanlar onların sözlerinden çok yaşantılarına, ibadet ve ahlâklarına, örnek olup olmadıklarına bakacaklardır. O halde hak davanın davetçiliğine soyunan kimsenin, davet dilini de, üslubunu da,  hakkın ölçüleriyle terbiye edip, şekillendirmesi gerekmektedir.

Tekrar ayeti kerimeye dönecek olursak, ikinci olarak da güzel öğüt konusuna değinelim:

Öğüt kavramını pratik bir şekilde açıklamak gerekirse, nasihat, tavsiye ve bu manadaki tüm kelimelerle açıklanır.

Yumuşakça, incitmeden, rencide etmeden, utandırmadan, aşağılamadan, yaralamadan, örselemeden yapılması emrediliyor.

Tebliğin, nasihatin, öğüdün muhatabı kim olursa olsun, velev ki Firavun misali azgın bir kimse olsun, Rabbimizin üslûp konusundaki hükmü net; yumuşak uslüple yaklaşmak…

– İkiniz beraber (Hz. Musa ve Hz. Harun) Firavun’a gidin, çünkü o sınırı çok aştı.

– Yine de ona söyleyeceklerinizi yumuşak bir üslûpla söyleyin, ola ki aklını başına toplar veya içine bir korku düşer.”

– “Ey Rabbimiz!” dediler, “Doğrusu onun bize karşı ileri gitmesinden veya daha da azmasından endişe ediyoruz.”

– Allah buyurdu: “Korkmayın, bilin ki ben sizinle beraberim; işitirim, görürüm.[Taha, 43-44-45-46]

Davet dilini ve üslubunu Allah(cc)’ın rızası ve hükmü doğrultusunda yumuşatan, hikmetle kuşatıp, donatan davetçinin yar ve yardımcısı daima Allah(cc)’tır.

Her daim onunladır, sabır ve tahammülünün haykırışlarını işiten, buna rağmen yumuşak üslubunu bozmadan davet ve tebliğini Nebevi metodla yapan davetçinin korkudan, zilletten değil de, itaatten dolayı bu üslubu seçtiğini bilen ve gören de yine Allah(cc)’dır…

Ne mutlu davetinin dilini, Allah rızası için şekillendirene ve terbiye edene…

VELHAMDULİLLAHİRABBİLALEMİN