DİLİN ZİYANI GIYBET

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Elhamdülillah, vesselatu vesselamu ala rasulillah

Yüce Allah insanı mükemmel olarak yaratmış hayatını devam ettirebilmesi için iyiyi ve kötüyü birbirinden ayırma kabiliyeti olan akıl vermiş kalbindeki duyguları aklında olan şeyleri ifade etmesi için ilahi bir lütuf olan dil vermiştir. Rabbimiz insanı eşrefi mahlûkat olarak yaratması ve insanında kendine yakışmayacak çirkinliklerinde her çeşidinden uzak durmalarını öğütlemektedir. İnsanoğlunun dilinden çıkan kendisine dünya ve ahiret sıkıntısı getiren zararlardan biride gıybettir.

Gıybet Arapçada dedikodu demektir. Birinin ardından olumsuz yanlarını başkalarına söylemeye gıybet denir ki gıybet haramdır. Allah’ın Settar isminin kulların ayıplarını örtmekte ilgili oluşu bu konuda ilahi bir örnektir. Hucurat Suresi’nde dedikodu yapılan kişinin ölü haldeki etinin yenilişindeki haramın şiddeti, dedikoduya eş tutulmuştur, buyrulmuştur.

Gıybetin en önemli özelliği kişinin hakkında bilgi sahibi olmadığı konu hakkında ileri geri konuşmasıdır. Allah azze ve celle bir ayetinde şöyle buyurmuştur: ‘’Hakkında bilgin bulunmayan şeyin ardına düşme çünkü kulak, göz ve gönül bunların hepsi yaptıklarından sorumludur.’’ (İsra 39)

İnsan bazen söylediği sözlerin kimse tarafından duyulmayacağı zannına kapılır. Oysaki insanlar tarafından bilinmese bile insanı yaratan ve dünyada yaptıklarını hesaba çekecek olan Allah (c.c) yarattıklarının neler yaptığını bilmekte ve her insana yapmış olduklarını, konuşmuş olduklarını yazıcı birer melek görevlendirmiştir. Peygamberimizde bir hadisinde gıybeti şöyle tarif etmektedir:

‘’ ‘Gıybet nedir, bilir misiniz?’ Allah ve Resulü daha iyi bilir, dediler. Hz. Peygamber: ‘Gıybet din kardeşini hoşlanmadığı bir şeyle anmandır.’ buyurdu. ‘Söylenen ayıp eğer o kardeşimde varsa ne dersiniz?’ diye soruldu. ‘Eğer söylediğin şey onda varsa gıybet ettin; yoksa, o zaman ona iftira ettin demektir.’ buyurdu.’’

Ebu Berze’den rivayet edildiğine göre Allah Resulü şöyle buyurmuştur: ‘’Ey diliyle iman edip de kalplerine iman tam olarak yerleşmeyen kimseler! Müslümanları gıybet etmeyiniz, onların kusurlarını da araştırmayınız! Kim Müslümanların kusurlarını araştırırsa Allah da onun kusurlarını araştırır. Allah kimin kusurlarını araştırırsa onu evinin içinde bile olsa rezil eder.’’

Hz. Aişe’ye gıybet hususunda Allah Resulünün şu şeklide ikazı olmuştur: ‘’Ey Allah’ın Resulü Safiye’nin şöyle şöyle oluşu sana yeter dedim. Ravilerden biri bu sözde Hz. Aişe’nin onun kısa boylu oluşunu kastettiğini söylüyor. Bunun üzerine Hz. Peygamber Ey Aişe öyle bir söz söyledin ki eğer o söz denize karışsa idi onun suyunu bozardı, buyurdu.

Aişe dedi ki: Ben başka bir günde kendisine bir insanın durumunu takliden hikâye etmiştim. Bunun üzerine Hz. Peygamber: Bana dünyanın en kıymetli şeylerini verseler ben yinede bir insanı hoşlanmayacağı bir şekilde taklit edip anmayı kesinlikle istemem, buyurdu.

Gıybet edenlerin ahiretteki durumunu miraca çıkarıldığında gören Allah Resulü şöyle aktarmıştır: ‘’Miraca çıkarıldığımda ben bakırdan tırnaklarla yüzlerini göğüslerini tırmalayan bir topluluğun yanından geçtim. ‘Ey Cebrail bunlar kimlerdir?’ diye sordum.

-Bunlar gıybet etmek suretiyle insanların etlerini yiyenler, onların şeref ve namuslarıyla oynayanlardır, cevabını verdi.

Ayet ve hadislerden anlaşıldığı üzere gıybet kötü zan gibi şeyler İslam dininde haram kılınmıştır. Bunları yapanlar fena duruma düşmüş olurlar. Esefle diyorum ki son zamanlarda birbirinin ayıplarını araştırmak suretiyle saatlerce dedikodu yapanlar din kardeşini çekiştirip aleyhinde konuşanlar o günü farkında olunmadan dedikoduyla geçirenler.! Kişinin duyduğu zaman hoşlanmayacağı bir hususu gıyabında konuşmak gıybet değil midir? Hangimiz bunu kendimizden uzak tutmaya gayret gösteriyoruz. Allah’ın emrini çiğnemenin cezasını hiç düşünmüyoruz. Gıybet eden zavallılar bilmiyolarki dünya kanunlarından birini çiğneyen nasıl cezalandırılıyorsa Allah’ın emirlerini çiğneyerek dedikodu yapanlar onu bunu çekiştirip gıybet edenler de ilahi adalet gereği cezalandırılacaklardır. Zira insanın konuştuğu her söz tespit edilmektedir. Allah Kuranda şöyle buyuruyor: ‘’Hatırla ki insanın hem sağında hem solunda oturan onun amellerini tespit etmekte olan iki melek vardır. O bir söz atmaya dursun mutlaka yanında bir gözcü vardır.’’ (Kaf 17-18)

Hasan-ı Basri Hazretlerine biri seni gıybet etti denildiği zaman kendisini gıybet eden şahsa bir tabak hurma göndererek bana sevaplarından hediye göndermiş olduğunu işittim. Ona karşılık şu küçük hediyeyi gönderiyorum cevabını vermiştir.

Şeytanla mücadele ederek iyi ameller işlemeye gayret gösteriyoruz neden gıybet etmek suretiyle, yaptığımız ibadetleri kaybedelim.

Bugün evlerde caddelerde, sokaklarda, kahvehanelerde, çarşılarda, pazarlarda bir araya gelerek başkaları hakkında konuşanlar yaydıkları kötü kokunun etkisiyle toplumu ifsat etmektedirler.

Evet, gıybet bir afettir. İçinde barındırdığı kötülükler ise yalan,  iftira, haset, fesat, gizli yönleri araştırma, arkadan konuşma, kusur arama, mahremiyete tecavüz, insanları birbirine düşürme, kin ve nefret tohumları ekme bunun için yapılan komplolar, tuzaklar, kumpaslar, entrikalar, yapılan bir sürü şeytanlıklar hangi birisini sayalım.

Allah Müslümanları gıybet hastalığına düşmekten ve yukarıda saydığım tüm kötülüklerden korusun.

Ey insan bu söz yangınında hepimiz cinayet işliyoruz.

Ateşin odunu yaktığı gibi gıybette sevapları aynı şekilde yakar.

Ey Müslüman diline, aklına, kalbine vahiy çerçevesinde sahip çık.

Selam ve Dua ile…