Yusuf Bin Esbat (Rahmetullahi Aleyh)

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ

Hamd âlemlerin Rabbi Rahman ve Rahim, ölüden diriyi- diriden ölüyü çıkartan, geleceğinde hiç şüphe bulunmayan günün sahibi, mümin kullarına merhametli, inkârcılara şiddetli, indirmiş olduğu Kur’an ile bizlere izzet bahşeden ALLAH(CC) aittir

Salât ve selam âlemlere rahmet olarak gönderilen kendi döneminde ve kendisinden sonra var kılınan mükelleflerin ona(sas) itaatten başka kurtuluşunun mümkün olmadığı, bizler için hayatının her alanında en güzel örnekler bulunan, önderimiz komutanımız Hz. Muhammed sas’e âline ashabına, bugünden önce yaşamış bugün yaşamakta olan ve kıyamete kadar yaşayacak, tevhidi benimsemiş ve her alanda uygulamakta tereddüt etmeyen mücahid müminlere selam olsun.

Hadîs, fıkıh ve kırâat âlimi. Tebe-i tabiînin büyüklerindendir. Nesebi, Yûsuf bin Esbât bin Vâsıl eş-Şeybânî, el-Kûfî. Künyesi Ebû Muhammed’dir. Haleb ile Antakya arasında bir köyde doğdu. Antakya’da yaşadı. 195 (m. 810)’de vefât etti. 196’da vefât ettiği de rivâyet edilmiştir.

Âmir bin Şüreyh, Süfyân-ı Sevrî, Yâsîn ez-Zeyyât gibi zâtlardan hadîs-i şerîf rivâyet etti. Kendisinden, Ebu’l-Ahvas, Mahmûd bin Mûsâ, Müseyyib bin Vâhid ve Abdullah bin Habîb el-Antakî gibi âlimler rivâyette bulundular. Hadîs-i şerîf ilminde sika (güvenilir) bir zattır.

Kuran’ı Kerimde mealen şöyle buyrulmaktadır; “Allah hikmeti dilediğine verir kime hikmet verilmişse ona hayırdan çok şey verilmiştir…”(Bakara 269)

Evet, hikmeti veren Allah’tır. Fakat Allah cc rızasını celbeden ve kendisine hikmetin verilmesine sebep olan doğru çalışmalar kul tarafından sergilenmelidir. Hikmet; Kuran ve sünneti, dünya ve ahiretin gayelerini anlamaktır. Doğru amel bu hal yani az önce sayılanların maksatlarının anlaşılmasından sonra başlar yada devam eder. Bu konuda doğru adımı atabilmek niyetiyle ulemanın hayatından kesitler nakletmeye devam edeceğiz. Allah’u Teala şuurlu olarak kulluk yapmamızı istemektedir. Şuurun başlangıcı gerçeğin farkına varmaktır, sonra arkasından gitmek gelir. Arkasından gideceğimiz faydalı ilmi elde etmede vasıtalar doğru kullanılmak zorundadır.

Evet Yusuf bin Ebsat bir nasihatin de şöyle der; Allah kalpleri zikir mahalli olarak yaratmışken şehvetlere mahal oldu. Şehvetler ise kalpleri bozar, malları telef eder, yüzleri eskitir. Şehvetleri de kalplerden ancak dehşetli bir korku veya tedirgin eden bir şevk siler.

İnsan aklı ve kalbi gün içinde belki yüzlerce olayla karşılaşabilir. İstenen tavrın sergilenebilmesi kalbe hakim olan duygunun hak olması ili mümkün olur eğer şehvet hakimse onu tatmin edebilmek için bakar, dinler, araştırır. Hülasa eğer Allah’ın Azameti, Kudreti ve Hikmeti kuşatmış ise göz kulak ve kalp onu arar. Yada bu duygu ve anlayış hakim olduğunda şehevi tutkularını veya temayüllerini kontrol altına alabilecektir. Allah cc ne kadar güzel söylemiş “Allah’tan gereği şekilde ancak alimler korkar”(Fatır 28) Korku ve şevk nasıl meydana gelir. Kulakları sağır veya gözleri ama olan bir insan düşünüyoruz, gök gürültüsünün şiddeti veya şimşeğin gözleri alan o parıltısı onu ekilemeyecektir. Halbuki bu varlıkların etkisi duyu organları arızalanmamış her insanın kalbine etki eder. Dolayısıyla korkunun başlangıcı etkilenmektir. Duyarlılığını kaybetmemiş her insan bu konuda reaksiyon gösterecektir. Şevkte böyledir. İnsan beklentileri olan ileriye dönük planlar yapabilen bir varlıktır. Allah’ın, insan ruhunu okşayan ve harekete teşvik edici ayetleri ile karşılaştığında hiç yokmuş gibi davranması vasıtaların doğru yönde çalıştıramamasından kaynaklıdır. İşte bu korku ve ahiret arzusunun insanda medyana getireceği en açık amel tevbedir.

Bu sebeple Yusuf Bin Ebsat der ki; “Tövbenin doğru ve makbul olmasının alâmetleri: Tekrar o günahı işlemeğe sebep olabilecek kimselerden uzak durmak. Lüzumsuz lafları terk etmek. Allahü teâlâya nankörlük edenlerle görüşmemek. Hayr ve sevâb olan amelleri yapmak, işlemiş olduğu günahtan dolayı çok pişman olup, yaptığı tövbeyi bozmamak, işlediği günahta kul hakkı varsa, onu hak sahibine iade etmek. Allahü teâlâ için olmayan her şeyi kalbinden çıkarmaktır.”

Hayrın kapıları, Rahman’ın ayetlerine boyun eğdikçe kul için ard arda açılmaya başlar. Daima bu hayırdan mahrum olmasını amaçlayan insi ve cini şeytanlar onun peşini bırakmaz. Çeşitli hile ve desiselerle tuzağına düşürmeye çalışır. Vaad edilen hedefe ulaşmak vazgeçmekle başlar. İstanbul hedef olursa bulunduğu şehri terk etmeden oraya varmak mümkün olmaz. Bu gerçeği herkes bilir. Ne var ki gözü arkada kalmamalı. İşte tevbe de bir anlamda böyledir. Alimin az evvelki yazısını tekrar okuyup üzerinde 10 saniye düşünmeye çalışalım.

Ve derdi ki; “Allahım bana nefsimi tanıt ve kalbimden ümidini kesme.” Nefsini tanımak insanın kendi davranışlarımı muhakeme ve muhasebe etmesiyle başlar. Kendini hesaba çekecek kadar cesaretli olmayan biri başarılı olamaz. Allah (cc) kulluk edebilmek için Allah’ın dışındaki varlıklardan ümidin kesilmesi şarttır. Yoksa insan beklenti içinde olduğu varlığa karşı eğilmek zorunda kalır. Allah (cc) anlayıp ameline şuurlu olarak yön verebilen kullarından eğlesin.

Selam ve dua ile   اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَمٖينَ