B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/p>\n

G\u00d6KLER VE YER<\/strong><\/p>\n

12- De ki; “G\u00f6klerde ve yerde olanlar kimindir?” De ki; “Allah’\u0131nd\u0131r. O merhametlili\u011fi \u00fczerine g\u00f6rev yazd\u0131. Sizleri gelece\u011fi ku\u015fkusuz olan K\u0131yamet g\u00fcn\u00fc kesinlikle biraraya getirecektir. Kendilerine k\u0131yanlar var ya, buna sadece onlar inanmazlar.<\/em><\/strong><\/p>\n

13- Gecenin ve g\u00fcnd\u00fcz\u00fcn bar\u0131nd\u0131rd\u0131\u011f\u0131 her \u015fey O’nundur. O her \u015feyi i\u015fiten ve bilendir.<\/em><\/strong><\/p>\n

Bu ayette \u00f6nce ger\u00e7ek anlat\u0131l\u0131yor, a\u00e7\u0131klan\u0131yor ve arkas\u0131ndan yollar\u0131n ayr\u0131ld\u0131\u011f\u0131, kar\u015f\u0131t tarafla ili\u015fkilerin kesildi\u011fi belirtiliyor. Bundan dolay\u0131 Peygamberimiz m\u00fc\u015friklere bu \u015fekilde kar\u015f\u0131 koymaya y\u00f6neltiliyor. Bilindi\u011fi gibi bu ayetin muhatap ald\u0131\u011f\u0131 m\u00fc\u015frikler her \u015feyin yarat\u0131c\u0131s\u0131n\u0131n y\u00fcce Allah oldu\u011funa inan\u0131yorlard\u0131, fakat bu inan\u00e7lar\u0131n\u0131n arkas\u0131ndan O’na yaratma g\u00fcc\u00fc olmayan putlar\u0131 denk tutarak hayatlar\u0131na y\u00f6n verme konusunda bunlar\u0131 y\u00fcce Allah’a ortak ko\u015fuyorlard\u0131. \u0130\u015fte Peygamberimiz bu inan\u00e7 karga\u015fas\u0131 i\u00e7indeki m\u00fc\u015friklere g\u00f6klerde ve yerdeki t\u00fcm varl\u0131klar\u0131n m\u00fclkiyetinin kime ait oldu\u011funu, bu varl\u0131klar\u0131n yarat\u0131c\u0131s\u0131 olduktan sonra onlar\u0131n maliki olan\u0131n kim oldu\u011funu soruyor. Soruda “g\u00f6klerdeki ve yerdeki t\u00fcm varl\u0131klar” denmek sureti ile s\u00f6z konusu m\u00fclkiyetin yayg\u0131nl\u0131\u011f\u0131 vurgulanm\u0131\u015f oluyor. \u00dcstelik bu soruda dile getirilen ger\u00e7e\u011fe m\u00fc\u015friklerin kendileri de kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131km\u0131yorlard\u0131. Kur’an onlar\u0131n bu ger\u00e7e\u011fi tart\u0131\u015fmas\u0131z bi\u00e7imde onaylad\u0131klar\u0131n\u0131 bir\u00e7ok yerinde a\u00e7\u0131klam\u0131\u015ft\u0131r. Evet;<\/p>\n

“De ki; `G\u00f6klerde ve yerde olanlar kimindir?’ De ki; `Allah’\u0131nd\u0131r.”<\/strong><\/p>\n

Ger\u00e7i eski Araplar cahiliye d\u00f6neminde sap\u0131k d\u00fc\u015f\u00fcncelere sahiptiler ve bu sap\u0131k d\u00fc\u015f\u00fcnceler bozuk bir hayat tarz\u0131 ortaya \u00e7\u0131kar\u0131yordu. Fakat onlar bu bak\u0131mdan g\u00fcn\u00fcm\u00fcz\u00fcn s\u00f6zde “bilimsel” cahiliye uygarl\u0131\u011f\u0131ndan daha ileri d\u00fczeyde idiler. Onlar\u0131 g\u00fcn\u00fcm\u00fczdeki yolda\u015flar\u0131ndan daha ileri d\u00fczeye \u00e7\u0131karan nokta “G\u00f6klerin ve yerlerin y\u00fcce Allah’a ait oldu\u011funu” bilmeleri ve onaylamalar\u0131 idi. Oysa onlar\u0131n g\u00fcn\u00fcm\u00fczdeki yolda\u015flar\u0131 f\u0131tratlar\u0131n\u0131, g\u00f6zeneklerini bu ger\u00e7e\u011fe kar\u015f\u0131 s\u0131ms\u0131k\u0131 kapat\u0131yorlar, onu bu alandaki fonksiyonunu yerine getirmekten al\u0131koyuyorlar.<\/p>\n

Ger\u00e7i cahiliye d\u00f6nemi Araplar\u0131 bu ger\u00e7e\u011fi kabul ediyorlard\u0131, ama bu ger\u00e7e\u011fin do\u011fal sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 onaylam\u0131yorlard\u0131. Yani y\u00fcce Allah’\u0131n, m\u00fclkiyeti alt\u0131ndaki bu varl\u0131klar\u0131n ortaks\u0131z egemeni oldu\u011funu, bu varl\u0131klara ili\u015fkin her t\u00fcrl\u00fc tasarruf giri\u015fiminin mutlaka O’nun iznine ve \u015feriatine ba\u011fl\u0131 olmas\u0131 gerekti\u011fini benimsemiyorlard\u0131. Onlar i\u015fte bu y\u00fczden m\u00fc\u015frik say\u0131l\u0131yor ve yine bu y\u00fczden hayat tarzlar\u0131na “cahiliye hayat\u0131” ad\u0131 veriliyordu.<\/p>\n

Peki hayatlar\u0131 ile ilgili her konuyu y\u00fcce Allah’\u0131n egemenli\u011fi d\u0131\u015f\u0131na \u00e7\u0131kararak bu egemenli\u011fi kendilerine yak\u0131\u015ft\u0131rmaya yeltenenlere ne demeli? Gerek kendilerine ve gerekse hayat tarzlar\u0131na hangi ad\u0131 takmal\u0131, hangi s\u0131fat\u0131 vermeliyiz? Onlara mutlaka m\u00fc\u015friklikten ba\u015fka bir s\u0131fat vermek gerekiyor. Bu s\u0131fat bizzat y\u00fcce Allah’\u0131n ifadesi ile k\u00e2firliktir, zalimliktir, fas\u0131kl\u0131kt\u0131r. Bu t\u00fcr kimseler istedikleri kadar m\u00fcsl\u00fcman olduklar\u0131n\u0131 iddia etsinler, kimlik belgelerinin kendilerine yak\u0131\u015ft\u0131rd\u0131\u011f\u0131 s\u0131fat istedi\u011fi kadar bu olsun, bu ger\u00e7e\u011fi de\u011fi\u015ftiremezler!<\/p>\n

Tekrar ayete d\u00f6nelim. G\u00f6r\u00fcyoruz ki, burada “g\u00f6klerdeki ve yerdeki t\u00fcm varl\u0131klar\u0131n, m\u00fclkiyetinin y\u00fcce Allah’a ait oldu\u011fu” ger\u00e7e\u011fi yan\u0131nda bir de \u015fu ger\u00e7e\u011fe dikkatler \u00e7ekiliyor:<\/p>\n

“Allah merhametlili\u011fi \u00fczerine g\u00f6rev yazd\u0131.”<\/strong><\/p>\n

Y\u00fcce Allah, bu m\u00fclk\u00fcn kesin malikidir. Bu konuda hi\u00e7bir rakibi, hi\u00e7bir orta\u011f\u0131 yoktur. Fakat O kendi ba\u011f\u0131\u015flay\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131n, kendi kereminin sonucu olarak merhameti \u00fczerine g\u00f6rev yazd\u0131. Bu karar\u0131 kendi iradesi ile, kendi dile\u011fi ile verdi. Bunu ona hi\u00e7 kimse zorla benimsetmedi, hi\u00e7 kimse \u00f6nermedi ve hi\u00e7bir zorunluluk dikte etmedi. Bu karar, bu g\u00f6rev yazma eylemi sadece O’nun \u00f6zg\u00fcr iradesinin ve y\u00fcce il\u00e2hl\u0131\u011f\u0131n\u0131n eseridir.<\/p>\n

\u00d6te yandan O’nun kendi \u00fczerine g\u00f6rev olarak yazd\u0131\u011f\u0131 bu rahmet, O’nun yarat\u0131klar\u0131na ili\u015fkin takdirinin, d\u00fcnyada ve Ahirette onlara kar\u015f\u0131 tak\u0131nd\u0131\u011f\u0131 tavr\u0131n temel kural\u0131d\u0131r. Buna g\u00f6re bu kurala inanmak, \u0130sl\u00e2m d\u00fc\u015f\u00fcncesinin temel ilkeleri aras\u0131nda yer al\u0131r.<\/p>\n

Y\u00fcce Allah’\u0131n kullar\u0131na y\u00f6nelik merhameti her konuda ve her olayda ge\u00e7erli bir prensiptir. Hatta bu prensip kullar\u0131n zaman zaman s\u0131k\u0131nt\u0131larla, zorluklarla s\u0131navdan ge\u00e7irildikleri durumlarda da y\u00fcr\u00fcrl\u00fcktedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc y\u00fcce Allah kullar\u0131n\u0131n bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn\u00fc, emanetini ta\u015f\u0131maya elveri\u015fli d\u00fczeye \u00e7\u0131karmak i\u00e7in onlar\u0131 b\u00f6yle s\u0131navlardan ge\u00e7irmektedir. Bu t\u00fcr s\u0131navlar arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile o kullar\u0131n i\u00e7tenli\u011fini, ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131, kendini tan\u0131mas\u0131n\u0131, bilincini, haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve yatk\u0131nl\u0131\u011f\u0131n\u0131 geli\u015ftirmek istemektedir; \u00f6zleri itibar\u0131 ile kimlerin temiz, kimlerin kirli olduklar\u0131n\u0131 ortaya \u00e7\u0131karmay\u0131 dilemektedir; Peygamberlerin pe\u015finden gidenler ile onlara s\u0131rt \u00e7eviren d\u00f6neklerin ay\u0131rd edilmesini murad etmektedir; mahvolanlar\u0131n da hayat bulanlar\u0131n da hak ettikleri sonu\u00e7larla bile bile kar\u015f\u0131la\u015fmas\u0131n\u0131 uygun g\u00f6rmektedir. Bunlar\u0131n hepsinin ayr\u0131 birer rahmet t\u00fcr\u00fc olduklar\u0131 a\u00e7\u0131kt\u0131r.<\/p>\n

Asl\u0131nda il\u00e2hi rahmetin sonu\u00e7lar\u0131 ve g\u00f6stergeleri \u00f6m\u00fcrleri ve ku\u015faklar\u0131 kapsayacak oranda yayg\u0131nd\u0131r. Kullar\u0131n her an\u0131 y\u00fcce Allah’\u0131n rahmetinin kapsam\u0131, \u015femsiyesi alt\u0131ndad\u0131r. Biz az \u00f6nce sadece y\u00fcce Allah’\u0131n zorluklarla s\u0131navdan ge\u00e7irme kural\u0131na ili\u015fkin rahmetine de\u011findik. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu nokta kalblerin kayabildi\u011fi ve g\u00f6zlerin yanl\u0131\u015f g\u00f6rd\u00fckleri tehlike noktalar\u0131ndan birini olu\u015fturur!<\/p>\n

Biz burada il\u00e2hi rahmetin sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 ve g\u00f6stergelerini ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde saymaya kalk\u0131\u015facak de\u011filiz. Sadece bu sonu\u00e7lar\u0131n ve g\u00f6stergelerin birka\u00e7 tanesine k\u0131saca de\u011finece\u011fiz. Yaln\u0131z daha \u00f6nce bu ayetin hayrete s\u00fcr\u00fckleyici ifade tarz\u0131 \u00fczerinde birazc\u0131k durmak istiyoruz:<\/p>\n

“O merhametlili\u011fi \u00fczerine g\u00f6rev yazd\u0131.<\/strong><\/p>\n

Bu surenin ilerisinde bu ifadenin \u015f\u00f6yle bir benzeri ile yeniden kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131z: “Rabbiniz merhametlili\u011fi \u00fczerine g\u00f6rev yazd\u0131.” (\u00cbn’am Suresi: 54)<\/strong><\/p>\n

Bu ifadede dikkati \u00e7eken nokta az yukarda de\u011findi\u011fimiz ba\u011f\u0131\u015flay\u0131c\u0131l\u0131k ger\u00e7e\u011fidir; yarat\u0131c\u0131, m\u00fclk sahibi, kullar\u0131 \u00fczerinde kesin ve tart\u0131\u015fmas\u0131z egemenli\u011fin elde bulundurucusu olan Allah’\u0131n ba\u011f\u0131\u015flay\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131d\u0131r; kullar\u0131na y\u00f6nelik merhametini bu \u015fekle b\u00fcr\u00fcnd\u00fcren, onu kendi \u00fczerine yaz\u0131lm\u0131\u015f, kullar\u0131na kar\u015f\u0131 taahh\u00fcd edilmi\u015f, s\u0131rf \u00f6zg\u00fcr iradesi ve serbest dile\u011fi ile \u00fcstlenilmi\u015f bir g\u00f6rev konumuna oturtan tek tarafl\u0131 ba\u011f\u0131\u015flay\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131d\u0131r. Bu deh\u015fetli bir ger\u00e7ektir. \u0130nsan onu bu boyutlar\u0131 i\u00e7inde d\u00fc\u015f\u00fcnmeye, zihninde canland\u0131rmaya durdu\u011fu zaman onu d\u00fc\u015f\u00fcnmeye, kavramaya, etkisini alg\u0131lamaya dayanamaz, zelzeleye tutulmu\u015f gibi sars\u0131l\u0131r.<\/p>\n

Bu ifadede somutla\u015fan bir ba\u015fka il\u00e2hi ba\u011f\u0131\u015f daha dikkatimizi \u00e7eker. Bir \u00f6ncekinden daha az \u00f6nemli olmayan bu ikinci ba\u011f\u0131\u015f, y\u00fcce Allah’\u0131n merhametli olma g\u00f6revini \u00fczerine yazd\u0131\u011f\u0131n\u0131 kullar\u0131na bildirmesidir. Kullar kim oluyorlar ki, il\u00e2hi iradenin y\u00fccelikler aleminde cereyan eden bir i\u015flemi hakk\u0131nda kendilerine bilgi verilsin? Kullar kim oluyorlar ki, peygamberler arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile bizzat y\u00fcce Allah’\u0131n s\u00f6zlerine y\u00fcklenen bu konudaki bilgi kendilerine ula\u015ft\u0131r\u0131ls\u0131n? Onlar bu denli ilgiye l\u00e2y\u0131k m\u0131d\u0131rlar ki? De\u011fil. O halde bilgiyi vermeyi sa\u011flayan tek fakt\u00f6r, kerem sahibi y\u00fcce Allah’\u0131n kullar\u0131na y\u00f6nelik yayg\u0131n ba\u011f\u0131\u015f\u0131 ve ta\u015fk\u0131n faziletidir.<\/p>\n

E\u011fer bu ger\u00e7e\u011fi bu \u015fekilde d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp kavrayabilirsek kalblerimiz bir yandan hayrete ve deh\u015fete kap\u0131l\u0131rken bir yandan da \u00e7ap\u0131n\u0131 ve ayr\u0131nt\u0131lar\u0131n\u0131 kelimelerin dar kal\u0131plar\u0131na s\u0131\u011fd\u0131ramayaca\u011f\u0131m\u0131z bir huzura ve g\u00fcvene kavu\u015fur.<\/p>\n

Bu t\u00fcr ger\u00e7ekleri ve bu ger\u00e7eklerin kalblerde uyand\u0131raca\u011f\u0131 duygular\u0131 insan dili ve insan kalemi ifade etmeye elveri\u015fli de\u011fildir. \u0130nsan kalbi onlar\u0131n sadece hazz\u0131n\u0131 duyabilecek nitelikte yarat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r, o kadar. Yoksa onlar\u0131 bilecek yetene\u011fe sahip de\u011fildir.<\/p>\n

Bu ger\u00e7e\u011fin \u0130sl\u00e2m d\u00fc\u015f\u00fcncesinde somut bir ifadeye kavu\u015fmas\u0131 il\u00e2hl\u0131k ger\u00e7e\u011fine ve kullar ile bu y\u00fcce ger\u00e7ek aras\u0131ndaki ili\u015fkiye ili\u015fkin d\u00fc\u015f\u00fcncenin \u00f6nemli bir boyutunu olu\u015fturur. Bu d\u00fc\u015f\u00fcnce ho\u015ftur, g\u00fczeldir, g\u00fcven vericidir, sevecen ve zariftir; ayn\u0131 zamanda bu konuda \u0130sl\u00e2m d\u00fc\u015f\u00fcncesi ile ba\u011fda\u015fmaz g\u00f6r\u00fc\u015fler ileri s\u00fcren baz\u0131 dar g\u00f6r\u00fc\u015fl\u00fc kullar\u0131n zorlamal\u0131 sa\u00e7mal\u0131klar\u0131 kar\u015f\u0131s\u0131nda insan\u0131 hayrete s\u00fcr\u00fckleyecek bir nitelik ta\u015f\u0131r. Sebebine gelince bu d\u00fc\u015f\u00fcnce H\u0131ristiyan kilisesinin sap\u0131k g\u00f6r\u00fc\u015flerinde ileri s\u00fcr\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc \u00fczere hi\u00e7bir kulun y\u00fcce Allah’\u0131n o\u011flu-evl\u00e2d\u0131 oldu\u011funu s\u00f6ylemiyor. \u0130sl\u00e2m d\u00fc\u015f\u00fcncesi bir yandan bu t\u00fcr \u00e7ocuk\u00e7a d\u00fc\u015f\u00fcncelerin \u00fczerine y\u00fckselirken ayn\u0131 zamanda y\u00fcce Allah ile kullar\u0131 aras\u0131ndaki ili\u015fkiyi b\u00f6ylesine insan\u0131n kelimelerin kal\u0131plar\u0131na s\u0131\u011fd\u0131ramayaca\u011f\u0131, kalbleri hazz\u0131 ile doldurup ta\u015f\u0131ran ve heybeti ile \u00fcrperten y\u00fcksek bir ifade d\u00fczeyine \u00e7\u0131kar\u0131yor.<\/p>\n

Y\u00fcce Allah’\u0131n rahmet ya\u011fmuru t\u00fcm kullar\u0131n \u00fczerine ya\u011far, onlar\u0131 t\u00fcm\u00fc ile etki alan\u0131 i\u00e7ine al\u0131r. Onlar\u0131n varolu\u015flar\u0131 ve hayatlar\u0131 bu engin kaynaktan beslenir. Bu rahmet, varolu\u015fun her an\u0131nda ya da varl\u0131klar\u0131n hayatlar\u0131n\u0131n her saniyesinde somut bi\u00e7imde belirir. \u00d6zellikle insano\u011flunun hayat\u0131n\u0131 ele al\u0131rsak kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131m\u0131z il\u00e2hi rahmet sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 ve g\u00f6stergelerini saymaya nefes ve \u00f6m\u00fcr yeti\u015ftiremeyiz. Burada yapabilece\u011fimiz \u015fey, bu sonu\u00e7lar\u0131n baz\u0131 karakteristik nitelikte olanlar\u0131n\u0131 k\u0131saca hat\u0131rlamakt\u0131r.<\/p>\n

Y\u00fcce Allah’\u0131n rahmeti, her \u015feyden \u00f6nce insan soyunun varolu\u015fu olay\u0131nda somutla\u015f\u0131r, insanlar\u0131n hi\u00e7 bilmedikleri bir kaynaktan meydana gelmelerinde tecelli eder. Y\u00fcce Allah’\u0131n insanlara bu onurlu varolu\u015fu sunmas\u0131, onlar\u0131 di\u011fer bir\u00e7ok canl\u0131lar kar\u015f\u0131s\u0131nda \u00fcst\u00fcn k\u0131lan karakteristik niteliklerle donanm\u0131\u015f olarak yaratmas\u0131, il\u00e2hi rahmetin insan soyuna y\u00f6nelik en \u00f6nemli g\u00f6stergesidir.<\/p>\n

\u0130l\u00e2hi rahmetin di\u011fer bir tecelli alan\u0131, insan soyunun emrine ve yarar\u0131na sunulmu\u015f bunca evrensel g\u00fcc\u00fcn ve enerji kayna\u011f\u0131n\u0131n yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131d\u0131r. Bu evrensel g\u00fc\u00e7lerin ve enerji kaynaklar\u0131n\u0131n insan yarar\u0131na sunulmas\u0131, geni\u015f anlam\u0131 ile “r\u0131zk” teriminin kapsam\u0131n\u0131 olu\u015fturur. \u0130nsanlar hayatlar\u0131n\u0131n her an\u0131nda bu rahmet t\u00fcr\u00fcn\u00fcn u\u00e7suz-bucaks\u0131z bollu\u011fu i\u00e7inde y\u00fczerler.<\/p>\n

\u0130l\u00e2hi rahmetin di\u011fer bir somut yans\u0131ma alan\u0131 y\u00fcce Allah’\u0131n insana verdi\u011fi “bilgi” alan\u0131d\u0131r. Y\u00fcce Allah -(c.c)- insana bu alanda her \u015feyden \u00f6nce “bil i edinme” yetene\u011fini ve bu bilgiye y\u00f6nelik yetenekleri ile evrenin mesajlar\u0131 ve verileri aras\u0131ndaki uyumunu kavrama sezgisi sunmu\u015ftur. Tuhaft\u0131r ki, insano\u011flu bu bilgiyi kullanarak y\u00fcce Allah’a kar\u015f\u0131 birtak\u0131m zorlamal\u0131 k\u00fcstahl\u0131klar seslendirmektedir. Oysa O’na bu bilgiyi \u00f6\u011freten, ona bu bildiklerini -terimin geni\u015f anlam\u0131 ile- “r\u0131z\u0131k” olarak sunan O’dur.<\/p>\n

\u0130l\u00e2hi rahmetin bir ba\u015fka tecelli bi\u00e7imi y\u00fcce Allah’\u0131n insanlar\u0131 yery\u00fcz\u00fc halifesi s\u0131fat\u0131 ile d\u00fcnyaya yerle\u015ftirmesinden sonra kendini g\u00f6sterir. Bu da insano\u011flunun her do\u011fru yolu unutup e\u011fri yollara sap\u0131\u015f\u0131nda onu do\u011fru yola iletecek bir peygamber g\u00f6ndermesi ile; \u0131srarl\u0131 sap\u0131kl\u0131klar\u0131na, uyar\u0131lar\u0131na kulak asmazl\u0131\u011f\u0131na, do\u011fru yol \u00e7a\u011fr\u0131lar\u0131n\u0131 dinlemezli\u011fine kar\u015f\u0131 yumu\u015fak ve toleransl\u0131 davranmas\u0131 ile ortaya \u00e7\u0131kar. Oysa bu durumlarda insana hak etti\u011fi cezay\u0131 vermek y\u00fcce Allah i\u00e7in son derece basittir. Fakat s\u0131rf rahmeti sayesinde bu t\u00fcr sap\u0131k kullar\u0131na m\u00fchlet tan\u0131r, sadece y\u00fcce ho\u015fg\u00f6r\u00fcs\u00fcn\u00fcn eseri olarak onlara meydan verir.<\/p>\n

\u0130l\u00e2hi rahmetin bir ba\u015fka tecelli bi\u00e7imi bilmeyerek k\u00f6t\u00fcl\u00fck i\u015fleyip de arkas\u0131ndan tevbe eden g\u00fcnahk\u00e2r kullar\u0131n aff\u0131nda somutla\u015f\u0131r. Y\u00fcce Allah bu durumlarda i\u015fledikleri k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden vazge\u00e7en kullar\u0131na merhameti ile kar\u015f\u0131l\u0131k verece\u011fini \u00fczerine g\u00f6rev olarak yazm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n

\u0130l\u00e2hi rahmetin bir ba\u015fka tecelli bi\u00e7imi insanlar\u0131n davran\u0131\u015flar\u0131na, kar\u015f\u0131l\u0131k bi\u00e7erken g\u00f6zetti\u011fi ilkede somutla\u015f\u0131r. Y\u00fcce Allah k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011fe sadece hak etti\u011fi cezay\u0131 verirken iyili\u011fe, kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131n on kat\u0131 kadar, hatta diledi\u011finde daha y\u00fcksek katlarda \u00f6d\u00fcl veriyor, bunun yan\u0131s\u0131ra k\u00f6t\u00fcl\u00fckleri iyilikler arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile siliyor, hesaptan d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fcyor. B\u00fct\u00fcn bunlar y\u00fcce Allah’\u0131n ayr\u0131 birer ba\u011f\u0131\u015f\u0131d\u0131r. Yoksa hi\u00e7 kimse s\u0131rf kendi iyi amelinin kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda cennete girmeyi hak edemez. Ancak y\u00fcce Allah’\u0131n rahmetinin kapsam\u0131 alt\u0131na ald\u0131\u011f\u0131 bahtiyar kullar cennete girebilirler. Bu kural Peygamber efendimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- i\u00e7in bile ge\u00e7erlidir. Nitekim Peygamberimiz, insan\u0131n yetersizli\u011finin ve y\u00fcce Allah’\u0131n faziletinin tam anlam\u0131 ile bilincinde olan bir kul s\u0131fat\u0131 ile bu ger\u00e7e\u011fi bizzat kendisi dile getirmi\u015ftir.<\/p>\n

\u0130l\u00e2hi rahmetin sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 ve g\u00f6stergelerini izlemeyi bu kadarl\u0131kla noktalayarak bu i\u015fi yapmaya g\u00fcc\u00fcm\u00fcz\u00fcn yetmeyece\u011fini, takatimizin b\u00f6yle bir \u00e7abaya yeti\u015femeyece\u011fini a\u00e7\u0131k\u00e7a s\u00f6ylememiz en do\u011fru ve en yerinde davran\u0131\u015f olacakt\u0131r. Yoksa bu konuda bir yere varamay\u0131z, bir ba\u015far\u0131 elde edemeyiz. Y\u00fcce Allah her an, m\u00fcmin kulunun kalbine rahmetinin \u00e7e\u015fitli kap\u0131lar\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131yor, insan da bu rahmet esintilerinin ba\u011f\u0131\u015flay\u0131c\u0131s\u0131 ile ili\u015fki kuruyor, O’nu tan\u0131yor, O’nun varl\u0131\u011f\u0131nda huzura eriyor, himayesinde g\u00fcven buluyor, g\u00f6lgesinde dirli\u011fe kavu\u015fuyor. \u0130nsan\u0131n g\u00fcc\u00fc bu alanlardan bir tekini bile kavrayamaz, mahiyetini se\u00e7emez. Nerede kald\u0131 ki, o an\u0131 anlatabilsin, dile getirebilsin.<\/p>\n

\u015eimdi Peygamberimizin -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- bu il\u00e2hi rahmeti kalblere m\u00fcmk\u00fcn oldu\u011fu oranda tan\u0131tacak bir somutlukla nas\u0131l dile getirdi\u011fini g\u00f6relim:<\/p>\n

Sahabilerden Hz. Ebu Hureyre’nin bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamber Efendimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- buyuruyor ki:<\/p>\n

“Y\u00fcce Allah yaratma eylemini sona erdirince- M\u00fcslim’de yeralan rivayete g\u00f6re `Y\u00fcce Allah varl\u0131klar\u0131 yarat\u0131nca- Ar\u015f\u0131n \u00fczerinde, yan\u0131nda bulunan bir kitabta’ Benim rahmetim, gazab\u0131m\u0131 geride b\u0131rakm\u0131\u015ft\u0131r! Buhari’de yeralan ba\u015fka bir rivayete g\u00f6re “Benim rahmetim, gazab\u0131ma \u00fcst\u00fcn gelmi\u015ftir”- diye yazd\u0131. (Buhari, M\u00fcslim)<\/strong><\/p>\n

Yine Ebu Hureyre’nin bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsan- \u015f\u00f6yle buyuruyor:<\/p>\n

“Y\u00fcce Allah rahmetini y\u00fcz b\u00f6l\u00fcme ay\u0131rm\u0131\u015f, bunun doksan dokuzunu yan\u0131nda al\u0131koyarak sadece bir tanesini yery\u00fcz\u00fcne indirmi\u015ftir. \u0130\u015fte yavrusuna basmamak i\u00e7in aya\u011f\u0131n\u0131 yukar\u0131 kald\u0131ran ana hayvana var\u0131ncaya kadar b\u00fct\u00fcn canl\u0131lar bu bir tek rahmetten ald\u0131klar\u0131 pay sayesinde birbirlerine kar\u015f\u0131 merhamet g\u00f6sterirler.” (Buhari, M\u00fcslim)<\/strong><\/p>\n

Sahabilerden Selman-\u0131 Farisi’nin bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamber Efendimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- buyuruyor ki:<\/strong><\/p>\n

“Y\u00fcce Allah’\u0131n y\u00fcz tane rahmeti vard\u0131r. Bunlardan biri sayesinde t\u00fcm canl\u0131lar birbirlerine kar\u015f\u0131 merhametli davran\u0131yorlar. Bu y\u00fcz rahmetin doksan dokuz b\u00f6l\u00fcm\u00fc K\u0131yamet g\u00fcn\u00fc i\u00e7in ayr\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.” (M\u00fcslim)<\/strong><\/p>\n

Yine M\u00fcslim’de yeralan bir ba\u015fka rivayete g\u00f6re Peygamber Efendimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- \u015f\u00f6yle buyuruyor:<\/p>\n

“Y\u00fcce Allah g\u00f6kleri ve yeri yaratt\u0131\u011f\u0131 g\u00fcn y\u00fcz rahmet yaratt\u0131. Bu rahmetlerden her biri g\u00f6kle yer aras\u0131 b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcndedir. Bu rahmetlerden sadece bir tanesini yery\u00fcz\u00fcne ay\u0131rd\u0131. Bu tek rahmetten ald\u0131klar\u0131 pay sayesinde analar yavrular\u0131na, vah\u015fi hayvanlar ve ku\u015flar birbirlerine kar\u015f\u0131 \u015fefk\u00e2tli ve sevecen davranmaktad\u0131rlar. K\u0131yamet g\u00fcn\u00fc gelince y\u00fcce Allah bu y\u00fcz b\u00f6l\u00fcml\u00fc rahmetini tamama erdirir.”<\/strong><\/p>\n

Peygamberimizin bu somutla\u015ft\u0131r\u0131c\u0131 ve duygular\u0131 harekete ge\u00e7irici ifadesi y\u00fcce Allah’\u0131n rahmetinin tasar\u0131m\u0131n\u0131 insan idrakine yakla\u015ft\u0131r\u0131yor. Sebebine gelince, insan g\u00fcndelik hayat\u0131nda b\u00fct\u00fcn canl\u0131lar\u0131n analar\u0131n\u0131n yavrular\u0131na y\u00f6nelik \u015fefkatini g\u00f6r\u00fcr, seyreder ve bu manzaralar kar\u015f\u0131s\u0131nda duygulan\u0131r. Ayn\u0131 \u015fekilde insan kalblerinin k\u00fc\u00e7\u00fcklere, ya\u015fl\u0131lara, g\u00fc\u00e7s\u00fczlere, hastalara, akrabalara, arkada\u015flara ve dostlara y\u00f6nelik merhametini ve cana yak\u0131nl\u0131\u011f\u0131n\u0131 izler. Bu arada \u00e7evresindeki ku\u015flar\u0131n, y\u0131rt\u0131c\u0131 hayvanlar\u0131n birbirlerine kar\u015f\u0131 g\u00f6sterdikleri ve zaman zaman kendisini hayrete ve deh\u015fete s\u00fcr\u00fckleyen g\u00f6sterilere d\u00f6n\u00fc\u015fen merhameti, sevecenli\u011fi g\u00f6zler. Sonra da b\u00fct\u00fcn bu merhamet g\u00f6sterilerinin, y\u00fcce Allah’\u0131n rahmet b\u00fct\u00fcn\u00fcn\u00fcn bir tek par\u00e7as\u0131 sayesinde ortaya \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcr. \u0130\u015fte o zaman y\u00fcce Allah’\u0131n \u00f6l\u00e7\u00fcler-\u00fcst\u00fc b\u00fcy\u00fckl\u00fckteki rahmet tasar\u0131m\u0131n\u0131n idrakine bir dereceye kadar yakla\u015fm\u0131\u015f olur.<\/p>\n

Peygamberimiz bu \u00f6l\u00e7\u00fcler-\u00fcst\u00fc b\u00fcy\u00fckl\u00fckteki il\u00e2hi rahmeti arkada\u015flar\u0131na anlatmak i\u00e7in hi\u00e7bir f\u0131rsat\u0131 ka\u00e7\u0131rm\u0131yordu.<\/p>\n

Nitekim Hz. \u00d6mer, bize bu s\u00fcrekli \u00e7aban\u0131n \u015f\u00f6yle bir kan\u0131t\u0131n\u0131 sunuyor:<\/p>\n

“Bir keresinde Peygamberimizin huzuruna bir grup sava\u015f tutsa\u011f\u0131 getirilmi\u015fli. O s\u0131rada memelerini ovalaya ovalaya bir yere do\u011fru ko\u015fan bir esir kad\u0131n dikkatimizi \u00e7ekti. Kad\u0131n esirler aras\u0131ndaki bir \u00e7ocu\u011fu buldu, onu tutup ba\u011fr\u0131na bast\u0131 ve emzirmeye ba\u015flad\u0131. Bunu g\u00f6ren Peygamberimiz bize ‘Bu kad\u0131n\u0131n \u00e7ocu\u011funu ate\u015fe ataca\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnebiliyor musunuz?’ diye sordu. Kendisine `Hay\u0131r, Allah’a yemin ederiz ki, onu ate\u015fe atmamak elindeyken b\u00f6yle bir \u015fey yapmaz’ diye cevap verdik. Bunun \u00fczerine bize \u015f\u00f6yle buyurdu; Y\u00fcce Allah’\u0131n kullar\u0131na y\u00f6nelik merhameti bu kad\u0131n\u0131n yavrusuna kar\u015f\u0131 besledi\u011fi \u015fefkatten daha g\u00fc\u00e7l\u00fcd\u00fcr.” (Buhari, M\u00fcslim)<\/strong><\/p>\n

Nas\u0131l \u00f6yle olmas\u0131n ki, s\u00f6z konusu kad\u0131n\u0131n yavrusuna kar\u015f\u0131 besledi\u011fi anal\u0131k \u015fefkati, y\u00fcce Allah’\u0131n engin rahmetinin tek bir par\u00e7as\u0131ndan pay\u0131na d\u00fc\u015fen rahmetin tezah\u00fcr\u00fcnden ibarettir.<\/p>\n

Peygamberimizin bu Kur’an kaynakl\u0131 ger\u00e7e\u011fi bu duyguland\u0131r\u0131c\u0131 \u00fcslupla `arkada\u015flar\u0131na \u00f6\u011fretmesinin sonucunda sahabiler, y\u00fcce Allah’\u0131n merhamet ahl\u00e2k\u0131 ile ahl\u00e2klanmak yolunda her g\u00fcn yeni bir ad\u0131m at\u0131yorlar, hem kendi aralar\u0131nda ve hem de t\u00fcm canl\u0131lara kar\u015f\u0131 merhametlili\u011fi benimsiyorlar, nas\u0131l ki daha \u00f6nce y\u00fcce Allah’\u0131n kendilerine y\u00f6nelik merhametinden haz duymu\u015flar ise kalbleri bu uygulaman\u0131n sonucunda merhametli davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131n hazz\u0131 ile besleniyordu. Nitekim Abdullah b. Amr \u0130bn-il As’\u0131n bildirildi\u011fine g\u00f6re Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- \u015f\u00f6yle buyuruyor.<\/p>\n

“Merhametlilere y\u00fcce Allah da merhamet eder. Siz yery\u00fcz\u00fcndekilere kar\u015f\u0131 merhametli olunuz ki, g\u00f6kte bulunan da size merhamet etsin.” (Tirmizi, Ebu Davud)<\/strong><\/p>\n

Sahabilerden Cerir’in bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- \u015f\u00f6yle buyuruyor:<\/p>\n

“\u0130nsanlara kar\u015f\u0131 merhametli davranmayanlara Allah da merhamet etmez.” (<\/strong>Buhari, M\u00fcslim, Tirmizi)<\/strong><\/p>\n

Sahabilerden Hz. Ebu Hureyre’nin bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamberimiz \u015f\u00f6yle buyuruyor:<\/p>\n

“Merhamet duygusu sadece k\u00f6t\u00fclerin kalbinden \u00e7\u0131kar\u0131l\u0131r.” (Tirmizi, Ebu Davud)<\/strong><\/p>\n

Yine Ebu Hureyre’nin bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamberimiz bir g\u00fcn Akra b. Habis’in yan\u0131nda torunu Hz. Hasan’\u0131 \u00f6pt\u00fc. Bunu g\u00f6ren Akra “Benim on \u00e7ocu\u011fum var, \u015fimdiye kadar hi\u00e7birini \u00f6pm\u00fc\u015f de\u011filim” dedi. Bunun \u00fczerine Peygamberimiz bak\u0131\u015flar\u0131n\u0131 Akra’ya \u00e7evirerek “Merhamet etmeyene merhamet edilmez” <\/strong>buyurdu. (Buhari, M\u00fcslim)<\/p>\n

Peygamberimizin sahabelere y\u00f6nelik merhamet dersleri sadece insanlara merhamet etme telkinleri ile s\u0131n\u0131rl\u0131 kal\u0131n\u0131yordu. Tersine onlara y\u00fcce Allah’\u0131n merhametinin her \u015feyi kapsam\u0131 alt\u0131na ald\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve m\u00fcminlerin de il\u00e2hi ahl\u00e2k\u0131 ahl\u00e2k edinmekle g\u00f6revli olduklar\u0131n\u0131, buna g\u00f6re il\u00e2hi ahl\u00e2k\u0131 ahl\u00e2k edinmi\u015f olabilmek i\u00e7in insan\u0131n t\u00fcm canl\u0131lara kar\u015f\u0131 merhametli davranmas\u0131 gerekti\u011fini, ancak b\u00f6yle yap\u0131nca tam anlam\u0131 ile insan olabilece\u011fini \u00f6\u011fretiyordu. O’nun bu konuda izledi\u011fi \u00f6\u011fretim-e\u011fitim y\u00f6ntemi hep bildi\u011fimiz duygular\u0131 harekete ge\u00e7irici y\u00f6ntemdi.<\/p>\n

Nitekim Ebu Hureyre’nin bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamber Efendimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- buyuruyor ki:<\/p>\n

“Adam\u0131n biri yolda y\u00fcr\u00fcrken olduk\u00e7a susam\u0131\u015ft\u0131, kar\u015f\u0131s\u0131na bir kuyu \u00e7\u0131kt\u0131, hemen a\u015fa\u011f\u0131 inerek su i\u00e7ti ve yukar\u0131 \u00e7\u0131kt\u0131. O s\u0131rada birden g\u00f6z\u00fcne a\u015f\u0131r\u0131 susuzluktan dilini sark\u0131t\u0131p soluyan ve toprak yiyen bir k\u00f6pek ili\u015fti. Bunun \u00fczerine i\u00e7inden `Anla\u015f\u0131lan bu k\u00f6pek de benim az \u00f6nce susad\u0131\u011f\u0131m kadar susad\u0131’ diyerek az \u00f6nce suyundan i\u00e7ti\u011fi kuyuya indi, aya\u011f\u0131ndaki mestin tekine su doldurdu, dolu mesti di\u015fleri aras\u0131nda s\u0131k\u0131\u015ft\u0131rarak yukar\u0131 \u00e7\u0131kt\u0131 ve k\u00f6pe\u011fe su verdi, bunun \u00fczerine y\u00fcce Allah adam\u0131, bu ho\u015fnut edici davran\u0131\u015f\u0131 kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda affetti.”<\/strong><\/p>\n

Peygamberimizin bu s\u00f6zlerini dinleyen sahabiler “Ya Resulallah, hayvanlar y\u00fcz\u00fcnden sevap kazanabilir miy\u00efz?” diye sordular. Peygamberimiz bu soruya “Her ya\u015f<\/strong> ci\u011fer (canl\u0131) sizin i\u00e7in bir sevap kazanma sebebidir.” <\/strong>buyurdu. (Buhari, M\u00fcslim)<\/p>\n

Ba\u015fka bir rivayete g\u00f6re Peygamberimiz bu olay\u0131 \u015f\u00f6yle anlatm\u0131\u015ft\u0131:<\/p>\n

“G\u00fcnahk\u00e2r bir kad\u0131n bir defas\u0131nda bir kuyu etraf\u0131ndan d\u00f6n\u00fcp duran bir k\u00f6pe\u011fe rastlad\u0131. Hava s\u0131cakt\u0131. K\u00f6pek susuzluktan dilini sark\u0131tm\u0131\u015ft\u0131. Bunu g\u00f6ren kad\u0131n aya\u011f\u0131ndan mestini \u00e7\u0131kard\u0131 ve i\u00e7ine kuyudan su doldurarak k\u00f6pe\u011fe i\u00e7irdi, bunun \u00fczerine Allah o kad\u0131n\u0131 affetti.”<\/strong><\/p>\n

O\u011flu Abdurrahman’\u0131n bildirdi\u011fine g\u00f6re sahabilerden Abdullah \u015f\u00f6yle diyor:<\/p>\n

“Peygamberimiz ile birlikte bir seferdeydik. Bir yerde bir ku\u015f g\u00f6rd\u00fck, iki yumurtas\u0131 vard\u0131, ku\u015f u\u00e7unca yumurtalar\u0131n\u0131 ald\u0131k. Az sonra ku\u015f geldi, tepemiz \u00fczerinde u\u00e7uyordu, nerede ise kanatlar\u0131n\u0131n \u00fczerimize de\u011fdirecekti. O s\u0131rada \u00e7\u0131kagelen Peygamberimiz bize `Kim bu ku\u015fu yavrusundan ay\u0131rd\u0131, yavrusunu ona geriveriniz’ <\/strong>buyurdu. Bu arada taraf\u0131m\u0131zdan yak\u0131lm\u0131\u015f bir kar\u0131nca yuvas\u0131 g\u00f6r\u00fcnce bize `Bunu kim yakt\u0131?’ diye sordu. Kendisine `Biz yakt\u0131k’ diye cevap vermemiz \u00fczerine \u015funlar\u0131 s\u00f6yledi; `Ate\u015fin Rabbinden ba\u015fka hi\u00e7 kimse ate\u015f ile azap etmemelidir.” (Ebu Davud)<\/strong><\/p>\n

\u00d6te yandan Hz. Ebu Hureyre’nin bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamber Efendimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- \u015f\u00f6yle buyuruyor:<\/p>\n

“Vaktiyle kar\u0131ncan\u0131n biri bir peygamberi \u0131s\u0131rm\u0131\u015ft\u0131. Bunun \u00fczerine o peygamberin emri ile kar\u0131ncan\u0131n yuvas\u0131 yak\u0131l\u0131verdi. Hemen arkas\u0131ndan y\u00fcce Allah o peygambere vahiy yolu ile \u015f\u00f6yle buyurdu; `Bir kar\u0131nca seni \u0131s\u0131rd\u0131 diye tesbih eden bir canl\u0131lar toplulu\u011funu yak\u0131verdin.” (Buhari. M\u00fcslim)<\/strong><\/p>\n

\u0130\u015fte Peygamberimiz sahabilere Kur’an’\u0131n e\u011fitim metodunu b\u00f6yle \u00f6\u011fretti. Onlar\u0131 merhametli davranmaya al\u0131\u015ft\u0131r\u0131rken y\u00fcce Allah’\u0131n rahmetinin tad\u0131na vard\u0131rd\u0131. \u00d6yle ya, onlar\u0131n birbirlerine kar\u015f\u0131 g\u00f6sterdikleri bu merhamet y\u00fcce Allah’\u0131n \u00e7ok say\u0131daki rahmet dilimlerinden birinin eseri de\u011fil miydi?<\/p>\n

Bu ger\u00e7ek m\u00fcsl\u00fcman\u0131n zihnine iyice yerle\u015fince mutlaka onun duygu d\u00fcnyas\u0131nda, hayat\u0131nda ve ahl\u00e2k\u0131nda derin etkiler meydana getirir. Bu etkileri de ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde belirlemek zordur. Biz \u015fimdi bu etkilere k\u0131saca de\u011finmekle yetinmek durumunday\u0131z. Yoksa bu tefsir kitab\u0131n\u0131n dengeli olmas\u0131 gereken \u00e7er\u00e7evesini a\u015farak ba\u011f\u0131ms\u0131z bir konuya dalm\u0131\u015f oluruz.<\/p>\n

Bu ger\u00e7e\u011fin bu d\u00fczeyde bilincinde olmak, m\u00fcminin kalbine Rabbine ili\u015fkin g\u00fcven a\u015f\u0131lar. Bu g\u00fcven kalbleri kayd\u0131ran ve g\u00f6zleri \u015fa\u015f\u0131rtan s\u0131k\u0131nt\u0131l\u0131 s\u0131nav d\u00f6nemleri i\u00e7in de ge\u00e7erlidir. \u00c7\u00fcnk\u00fc m\u00fcmin, emindir ki; her geli\u015fmenin, her durumun ve oldu-bittinin ard\u0131nda y\u00fcce Allah’\u0131n rahmeti vard\u0131r; m\u00fcmin kesinlikle biliyor ki; Rabbi kendisini y\u00fcz\u00fcst\u00fc b\u0131rakt\u0131 diye ya da onu rahmetinden kovdu diye s\u0131k\u0131nt\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrm\u00fcyor. Sebebine gelince y\u00fcce Allah, rahmetini dileyen hi\u00e7 kimseyi rahmetinden kovmaz. \u0130nsanlar\u0131 Allah’\u0131n rahmetinden kovanlar, yoksun b\u0131rakanlar yine insanlar\u0131n kendileridirler. Onlar y\u00fcce Allah’\u0131 ink\u00e2r ederek, O’nun rahmetini reddederek, bu rahmetten uzakla\u015farak ondan kendilerini yoksun b\u0131rak\u0131rlar.<\/p>\n

Bu g\u00fcven duygusu m\u00fcminin kalbini dayanma g\u00fcc\u00fc ve sab\u0131rla, umut ve iyimserlikle, rahatl\u0131k ve huzurla doldurur. \u00c7\u00fcnk\u00fc kalbi bu duygular ile dolu olan m\u00fcmin sevecen bir koruyucunun himayesindedir, bu himayeden uzakla\u015f\u0131p ba\u015f\u0131bo\u015flu\u011fa d\u00fc\u015fmedik\u00e7e s\u00fcrekli olarak onun g\u00f6lgesinde huzur i\u00e7inde ya\u015far.<\/p>\n

Bu ger\u00e7e\u011fin bu d\u00fczeyde bilincinde olmak m\u00fcminin duygu d\u00fcnyas\u0131nda Allah’dan utanma (haya) hissini kam\u00e7\u0131lar. \u00c7\u00fcnk\u00fc y\u00fcce Allah’\u0131n ba\u011f\u0131\u015flay\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131na ve rahmetine ba\u011flanan umut, baz\u0131lar\u0131n\u0131n sand\u0131\u011f\u0131 gibi, insana g\u00fcnah i\u015fleme c\u00fcreti a\u015f\u0131lamaz, tersine ba\u011f\u0131\u015flay\u0131c\u0131 ve merhametli olan y\u00fcce Allah’dan utanma duygusunu g\u00fc\u00e7lendirir. \u0130l\u00e2hi merhametin g\u00fcnah i\u015flemeye c\u00fcretlendirdi\u011fi kalb, ger\u00e7ek anlamda iman\u0131n hazz\u0131na varamam\u0131\u015f olan bir kalb olabilir. Bundan dolay\u0131 baz\u0131 s\u00f6zde tasavvuf\u00e7ular\u0131n y\u00fcce Allah’\u0131n ho\u015fg\u00f6r\u00fcs\u00fcn\u00fcn veya ba\u011f\u0131\u015flay\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131n ya da rahmetinin hazz\u0131n\u0131 tadabilmek i\u00e7in bile bile g\u00fcnah i\u015fledikleri bi\u00e7imindeki sa\u00e7mal\u0131klar\u0131na anlam veremiyorum, bunlar\u0131n asl\u0131 olabilece\u011fine inanam\u0131yorum. \u00c7\u00fcnk\u00fc il\u00e2hi rahmet kar\u015f\u0131s\u0131nda sa\u011fl\u0131kl\u0131 f\u0131trat\u0131n mant\u0131\u011f\u0131 bu de\u011fildir!<\/p>\n

Yine bu ger\u00e7e\u011fin bu d\u00fczeyde bilincinde olmak, m\u00fcminin ahl\u00e2k anlay\u0131\u015f\u0131n\u0131 g\u00fc\u00e7l\u00fc bir bi\u00e7imde etkiler. \u00c7\u00fcnk\u00fc m\u00fcmin, y\u00fcce Allah’\u0131n ahl\u00e2k\u0131n\u0131 kendi ahl\u00e2k\u0131 haline getirmekle, Allah’\u0131n huylar\u0131n\u0131 huy edinmekle g\u00f6revlidir. Bunun yan\u0131s\u0131ra b\u00fct\u00fcn kusurlar\u0131na, g\u00fcnahlar\u0131na ve yan\u0131lg\u0131lar\u0131na ra\u011fmen il\u00e2hi rahmet taraf\u0131ndan \u00e7epe\u00e7evre ku\u015fat\u0131lm\u0131\u015f oldu\u011funu g\u00f6r\u00fcp duruyor. B\u00fct\u00fcn bunlar kendisine nas\u0131l merhametli olaca\u011f\u0131n\u0131, nas\u0131l ho\u015fg\u00f6r\u00fc g\u00f6sterece\u011fini, nas\u0131l ba\u015fkalar\u0131n\u0131n kusurlar\u0131n\u0131 ba\u011f\u0131\u015flayaca\u011f\u0131n\u0131 somut \u00f6rnekler halinde \u00f6\u011fretiyor. Biz y\u00f6ntemini bu b\u00fcy\u00fck ger\u00e7e\u011fe dayand\u0131ran Peygamberimizin, sahabilere y\u00f6nelik e\u011fitiminde bu il\u00e2hi \u00f6rneklerden nas\u0131l yararland\u0131\u011f\u0131n\u0131 az yukarda g\u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fck.<\/p>\n

Okudu\u011fumuz ayetin belirlemesine g\u00f6re y\u00fcce Allah’\u0131n insanlar\u0131 K\u0131yamet g\u00fcn\u00fc biraraya getirecek olmas\u0131 O’nun rahmetinin g\u00f6stergelerinden, sonu\u00e7lar\u0131ndan biridir. Tekrarl\u0131yoruz:<\/p>\n

“De ki; ‘G\u00f6klerde ve yerde olanlar kimindir?’ De ki; Allah’\u0131nd\u0131r.’ O merhametlili\u011fi \u00fczerine g\u00f6rev yazd\u0131; sizleri gelece\u011fi ku\u015fkusuz olan K\u0131yamet g\u00fcn\u00fc kesinlikle biraraya getirecektir. Kendilerine k\u0131yanlar var ya, buna sadece onlar inanmazlar.”<\/strong><\/p>\n

Ger\u00e7ekle\u015fece\u011fi ku\u015fkusuz olan o b\u00fcy\u00fck toplant\u0131, y\u00fcce Allah’\u0131n \u00fczerine g\u00f6rev yazd\u0131\u011f\u0131 bu rahmetin bir par\u00e7as\u0131d\u0131r. Bu toplant\u0131 olay\u0131n\u0131n arkas\u0131nda y\u00fcce Allah’\u0131n kullar\u0131na y\u00f6nelik bir ilgisi bulundu\u011fu bellidir. \u00c7\u00fcnk\u00fc y\u00fcce Allah, insanlar\u0131 belli bir i\u015f i\u00e7in yaratt\u0131, onlar\u0131 belli bir ama\u00e7la yery\u00fcz\u00fcnde halifeli\u011fe getirdi, onlar\u0131 bo\u015fu bo\u015funa yaratmad\u0131, ama\u00e7s\u0131z ve ba\u015f\u0131bo\u015f b\u0131rakmad\u0131. Tersine onlar\u0131 K\u0131yamet g\u00fcn\u00fc biraraya getirecektir. Bu g\u00fcn insanlar\u0131n ula\u015facaklar\u0131 son a\u015famad\u0131r. T\u0131pk\u0131 yolcular\u0131n varmak istedikleri son durak gibi. Y\u00fcce Allah o g\u00fcn insanlara kendisine y\u00f6nelik \u00e7abalar\u0131n\u0131n, r\u0131zas\u0131na d\u00f6n\u00fck emeklerinin kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 verecektir, d\u00fcnyadaki \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131n titiz de\u011ferlendirmesi sunulacakt\u0131r. Onlar\u0131n hi\u00e7bir eme\u011fini bo\u015fa \u00e7\u0131karmayacak, hi\u00e7bir \u00fccretlerini kesmeyecektir. Tersine K\u0131yamet g\u00fcn\u00fc insanlara \u00fccretleri, \u00f6d\u00fclleri tastamam verilecektir. Bu uygulama ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na il\u00e2hi rahmetin g\u00f6stergelerinden biridir. Ayr\u0131ca y\u00fcce Allah, k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011fe sadece kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 olan cezay\u0131 verirken iyili\u011fe on kat\u0131 kadar ve dilediklerine daha y\u00fcksek katlarda \u00f6d\u00fcl veriyor, bunun yan\u0131s\u0131ra diledi\u011fi kimselerin diledi\u011fi g\u00fcnahlar\u0131n\u0131 siliyor ki, b\u00fct\u00fcn bu uygulamalar s\u00f6z konusu b\u00fcy\u00fck toplant\u0131da tecelli edecek olan birer il\u00e2hi rahmet g\u00f6stergesidir.<\/p>\n

Cahiliye d\u00f6neminin Araplar\u0131 m\u00fcsl\u00fcman olma \u015ferefine erip bu dinin y\u00fcce d\u00fczeyine y\u00fckselmeden \u00f6nce K\u0131yamet g\u00fcn\u00fc olgusunu ink\u00e2r ediyorlard\u0131. Bu konudaki tutumlar\u0131 t\u0131pk\u0131 g\u00fcn\u00fcm\u00fczdeki yolda\u015flar\u0131 olan s\u00f6zde modern cahiliye ba\u011fl\u0131lar\u0131n\u0131n tutumlar\u0131 gibi idi. \u0130\u015fte bu gerek\u00e7e ile ayetin bu k\u0131sm\u0131nda \u00e7e\u015fitli peki\u015ftirme y\u00f6ntemleri ile donat\u0131lm\u0131\u015f bir anlat\u0131ma yer verildi\u011fini g\u00f6r\u00fcr\u00fcz. Bundan maksat, m\u00fc\u015frik Araplar\u0131n \u0131srarl\u0131 yalanlamalar\u0131na kar\u015f\u0131 koymakt\u0131r. Tekrar okuyoruz:<\/p>\n

“Sizleri gelece\u011fi ku\u015fkusuz olan K\u0131yamet g\u00fcn\u00fc kesinlikle biraraya getirecektir.”<\/strong><\/p>\n

O g\u00fcn kayba u\u011frayacak olanlar, zarara s\u00fcr\u00fcklenecek olanlar sadece d\u00fcnyada iman etmemi\u015f olanlar olacakt\u0131r. Bunlar bir yandan zarar ederken \u00f6b\u00fcr yandan k\u00e2r edecek de\u011fildirler, her \u015feylerini t\u00fcm\u00fc ile yitirecekler, kesinlikle zarara batacaklard\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc kendi \u00f6zlerini yitirecekler, kendi benliklerine k\u0131ym\u0131\u015f olacaklard\u0131r. Bu y\u00fczden herhangi bir \u015feyi kazanma imk\u00e2n\u0131n\u0131 tamam\u0131 ile yitireceklerdir. \u0130nsan kazand\u0131\u011f\u0131 \u015feyi \u00f6z\u00fc i\u00e7in, benli\u011fi hesab\u0131na kazan\u0131r, \u00f6yle de\u011fil mi? E\u011fer benli\u011fini kaybederse, \u00f6z\u00fcne k\u0131yarsa art\u0131k neyi, kimin hesab\u0131na kazanabilir’? Okuyoruz:<\/p>\n

“Kendilerine k\u0131yanlar var ya, buna sadece onlar inanmazlar.”<\/strong><\/p>\n

Bu kimseler kendi \u00f6zlerine k\u0131ym\u0131\u015flar, onu yitirmi\u015flerdir. Art\u0131k ellerinde iman edecek bir \u00f6z kalmam\u0131\u015ft\u0131r. Bu ifade pratik bir durumu anlatan ger\u00e7ek\u00e7i bir deyimdir. Bu din insan f\u0131trat\u0131na y\u00f6nelik derin ve etkili mesajlar, inand\u0131r\u0131c\u0131 kan\u0131tlar i\u00e7erir. B\u00f6yle oldu\u011fu halde ona inanmayanlar, mutlaka daha \u00f6nce f\u0131tri \u00f6zlerini yitirmi\u015f olmal\u0131d\u0131rlar. Mutlaka b\u00fcnyelerindeki f\u0131tri kar\u015f\u0131l\u0131k verme ve benimseme cihazlar\u0131 dumura u\u011fram\u0131\u015f, i\u015flemez olmu\u015f ya da perdelenmi\u015f, maskelenmi\u015f olmal\u0131d\u0131r. Onlar bu durumda \u00f6z benliklerini kaybetmi\u015flerdir. \u00c7\u00fcnk\u00fc \u00f6z benliklerinin yap\u0131s\u0131nda sakl\u0131 duran canl\u0131 f\u0131tratlar\u0131n\u0131n reaksiyon g\u00f6sterme ve kabul etme cihazlar\u0131ndan yoksun kalm\u0131\u015flard\u0131r. Bundan dolay\u0131 onlar inanm\u0131yorlar. Sebebine gelince inanacak bir \u00f6z benlikleri kalmam\u0131\u015ft\u0131r art\u0131k. \u00c7evrelerinde inanmaya \u00e7a\u011f\u0131r\u0131c\u0131 kan\u0131tlar\u0131n ve mesajlar\u0131n bol olmas\u0131na ra\u011fmen bu kimselerin iman etmemi\u015f olmalar\u0131n\u0131n anlaml\u0131 a\u00e7\u0131klamas\u0131 budur. \u0130\u015fte K\u0131yamet g\u00fcn\u00fc onlar\u0131n ak\u0131betlerini bu \u00e7arp\u0131kl\u0131klar\u0131 belirleyecektir. Bu ak\u0131bet, daha \u00f6nceki \u00f6z benlikleri ile ilgili kay\u0131plar\u0131n\u0131n do\u011fal sonucu olarak ortaya \u00e7\u0131kacak olan b\u00fcy\u00fck kay\u0131p ve onar\u0131lmaz y\u0131k\u0131md\u0131r.<\/p>\n

Daha sonraki ayette varl\u0131klar zaman boyutu i\u00e7inde inceleniyor. Oysa deminki ayette varl\u0131klar mek\u00e2n boyutu i\u00e7inde ele al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131. B\u00f6ylece y\u00fcce Allah’\u0131n varl\u0131klar \u00fczerindeki rakipsiz m\u00fclkiyeti, onlar\u0131 bilgisinin ve i\u015fiticili\u011finin kapsam\u0131 alt\u0131nda tutu\u015fu vurgulan\u0131yor. Okuyoruz:<\/p>\n

“Gecenin ve g\u00fcnd\u00fcz\u00fcn bar\u0131nd\u0131rd\u0131\u011f\u0131 her \u015fey O’nundur. O her \u015feyi i\u015fiten ve<\/strong> bilendir.”<\/strong><\/p>\n

\u00dcnl\u00fc tefsir bilgini Z\u0131mah\u015fer\u00ee’nin “Ke\u015f\u015faf” adl\u0131 tefsir kitab\u0131nda belirtti\u011fi gibi buradaki “bar\u0131nd\u0131rd\u0131\u011f\u0131” <\/strong>kelimesi “bar\u0131nmak” k\u00f6k\u00fcnden gelir. Buna g\u00f6re ayetin ilk c\u00fcmlesinin en akla yak\u0131n yorumu “geceyi ve g\u00fcnd\u00fcz\u00fc bar\u0131nak edinen her \u015fey”<\/strong> \u015feklindedir ki, bu da “varl\u0131klar\u0131n t\u00fcm\u00fc” anlam\u0131na gelir. B\u00f6ylece ayet, t\u00fcm varl\u0131klar\u0131n m\u00fclkiyetinin Allah’\u0131n tekelinde oldu\u011funu belirtmi\u015f oluyor. Bir \u00f6nceki ayette de O’nun b\u00fct\u00fcn varl\u0131klar\u0131 i\u00e7eren ortaks\u0131z m\u00fclkiyeti dile getirilmi\u015fti. Fakat bu iki ayetin anlat\u0131mlar\u0131 aras\u0131nda \u015fu kadarc\u0131k bir fark vard\u0131r. “De ki; `G\u00f6klerde ve yerde olanlar kimindir?’ De ki; `Allah’\u0131nd\u0131r.” ayeti varl\u0131klar\u0131 mek\u00e2n boyutu a\u00e7\u0131s\u0131ndan ele al\u0131rken \u015fimdi incelemekte oldu\u011fumuz “Gecenin ve g\u00fcnd\u00fcz\u00fcn bar\u0131nd\u0131rd\u0131\u011f\u0131 her \u015fey O’nundur.” ayeti varl\u0131klar\u0131 zaman boyutunda g\u00fcndeme getirmektedir. Kur’an belirli bir meseleyi ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde irdelerken bu t\u00fcr ifade \u00e7e\u015fitlemelerine s\u0131k s\u0131k ba\u015fvurur. Bu iki ayete ili\u015fkin bir\u00e7ok farkl\u0131 yorumlar i\u00e7inde beni en \u00e7ok tatmin eden yorum bu olmu\u015ftur.<\/p>\n

Ayetin sonundaki Allah’\u0131n her \u015feyi bildi\u011fini ve her \u015feyi i\u015fitti\u011fini vurgulayan yorum c\u00fcmlesi bir yandan O’nun t\u00fcm varl\u0131klar\u0131 kapsam\u0131 alt\u0131nda tuttu\u011funu ve bir yandan da bu ayetin muhatab\u0131 olan m\u00fc\u015friklerin bu varl\u0131klara ili\u015fkin \u00e7e\u015fitli sa\u00e7ma s\u00f6zlerinden haberdar oldu\u011funu ifade eder. Bilindi\u011fi gibi o g\u00fcn\u00fcn m\u00fc\u015frikleri yarat\u0131c\u0131 ve m\u00fclk\u00fcn sahibi Allah’\u0131n birli\u011fini kabul ettikleri halde bu surenin sonlar\u0131nda g\u00f6rece\u011fimiz \u00fczere bir k\u0131s\u0131m meyvalar\u0131, hayvanlar\u0131 ve insan yavrular\u0131n\u0131 d\u00fczmece tanr\u0131lar\u0131na ay\u0131r\u0131yorlard\u0131. \u0130\u015fte bu y\u00fczden burada bu m\u00fc\u015frikler her \u015feyin y\u00fcce Allah’\u0131n m\u00fclkiyet tekelinde oldu\u011fu ger\u00e7e\u011fi ile y\u00fczy\u00fcze getiriliyor, bu ger\u00e7ek -yeri geldi\u011finde- y\u00fcce Allah’\u0131n izni olmaks\u0131z\u0131n O’na ko\u015ftuklar\u0131 ortaklara ay\u0131rd\u0131klar\u0131 varl\u0131klar konusunda kendilerini hesaba \u00e7ekme gerek\u00e7esi olarak kullan\u0131lacakt\u0131r. Bu rakipsiz m\u00fclkiyet ilkesinin belirtilmesi, bunun yan\u0131s\u0131ra, az sonra inceledi\u011fimiz ayetlerde dile gelen y\u00fcce Allah’\u0131n ortaks\u0131z dostlu\u011funu onaylama ilkesine zihinleri haz\u0131rlayan bir ba\u011flant\u0131 olu\u015fturup, o ilkeye gerek\u00e7e sa\u011fl\u0131yor. Sebebine gelince madem ki, y\u00fcce Allah t\u00fcm varl\u0131klar\u0131n ortaks\u0131z malikidir; her \u015fey her zaman ve her yerde O’nun m\u00fclkiyeti alt\u0131ndad\u0131r; madem ki, O’nun bilgisi ve i\u015fiticili\u011fi her \u015feyi ve her \u015fey hakk\u0131nda s\u00f6ylenen s\u00f6zlerin t\u00fcm\u00fcn\u00fc kapsamaktad\u0131r; o halde O’nun ortaks\u0131z bi\u00e7imde dost ve veli edinilmesi kesin bir gerekliliktir.<\/p>\n

ALLAH DOSTLARI<\/strong><\/p>\n

Y\u00fcce Allah’\u0131n rakipsiz yarat\u0131c\u0131 ve ortaks\u0131z m\u00fclk sahibi oldu\u011fu belirtildikten sonra \u015fimdi de Allah’dan ba\u015fkas\u0131ndan yard\u0131m isteme, O’ndan ba\u015fkas\u0131na kulluk sunma ve O’nun d\u0131\u015f\u0131nda dost edinme giri\u015fimlerine y\u00f6nelik sert bir azarlama ile kar\u015f\u0131la\u015f\u0131yoruz. B\u00f6yle bir tutumun y\u00fcce Allah’a teslim olmakla \u00e7eli\u015fece\u011fi ve m\u00fcsl\u00fcman olmakla bir arada bar\u0131namayacak bir \u015firk olu\u015fturaca\u011f\u0131 vurgulan\u0131yor. Bu arada y\u00fcce Allah’\u0131n “g\u00f6klerin ve yerin yoktan var edicili\u011fi”, “yediricili\u011fi, fakat bir yediricisinin bulunmad\u0131\u011f\u0131”, “yarar ve zarar dokunduruculu\u011fu”, “g\u00fc\u00e7l\u00fc ve kar\u015f\u0131 konulmaz iradeli”li\u011fi gibi s\u0131fatlar\u0131 g\u00fcndeme getiriliyor. Arkas\u0131ndan korkun\u00e7 ve t\u00fcyler \u00fcrpertici azab\u0131 hat\u0131rlat\u0131l\u0131yor. B\u00f6ylece sahneye t\u00fcm\u00fc ile y\u00fcksek frekansl\u0131 ve derin \u00fcrpertili y\u00fccelik ve deh\u015fet imajlar\u0131 hakim oluyor. Okuyal\u0131m:<\/p>\n

 <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. G\u00d6KLER VE YER 12- De ki; “G\u00f6klerde ve yerde olanlar kimindir?” De ki; “Allah’\u0131nd\u0131r. O merhametlili\u011fi \u00fczerine g\u00f6rev yazd\u0131. Sizleri gelece\u011fi ku\u015fkusuz olan K\u0131yamet g\u00fcn\u00fc kesinlikle biraraya […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":9753,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n