B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/p>\n

HELAL VE HARAMLAR<\/strong><\/p>\n

87- Ey m\u00fcminler, Allah’\u0131n size helal k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 tertemiz nimetleri haram saymay\u0131n, s\u0131n\u0131rlar\u0131 a\u015fmay\u0131n. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz Allah s\u0131n\u0131rlar\u0131 a\u015fanlar\u0131 sevmez.<\/em><\/strong><\/p>\n

88- Allah’\u0131n size ba\u011f\u0131\u015flad\u0131\u011f\u0131 helal ve temiz nimetlerden yiyince, Allah’tan korkun.<\/em><\/strong><\/p>\n

89- Allah size a\u011f\u0131z al\u0131\u015fkanl\u0131\u011f\u0131 ile yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z yeminlerden dolay\u0131 de\u011fil, bilerek yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z yeminlerden dolay\u0131 sorumlu tutar. B\u00f6yle bir yemini bozman\u0131n cezas\u0131, kefareti ya ailenize yedirdi\u011finiz yeme\u011fin ortalamas\u0131 \u00fczerinden on yoksulu doyurmak ya yine on yoksulu giydirmek ya da bir k\u00f6le azad etmektir. Bunlar\u0131n hi\u00e7birini bulamayan (yapamayan) kimse, \u00fc\u00e7 g\u00fcn oru\u00e7 tutar. \u0130\u015fte bozdu\u011funuz yeminlerin cezas\u0131, kefareti budur. Yeminlerinizi tutun Allah, \u015f\u00fckredesiniz diye, size ayetlerini b\u00f6yle a\u00e7\u0131k a\u00e7\u0131k anlat\u0131yor.<\/em><\/strong><\/p>\n

Ey m\u00fcminler… Sizin iman\u0131n\u0131z\u0131n ilk \u015fart\u0131 -Allah’\u0131n kullar\u0131 birer insan olarak- yaln\u0131z Allah’a mahsus bulunan ilahl\u0131k \u00f6zelliklerini kendinizde g\u00f6rmemektir. Buna g\u00f6re siz, Allah’\u0131n helal k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 tertemiz nimetleri haram yapamazs\u0131n\u0131z. Ayn\u0131 \u015fekilde Allah’\u0131n size r\u0131z\u0131k olarak verdi\u011fi tertemiz ve helal nimetleri haram k\u0131lmak suretiyle onlar\u0131 yasaklayamazs\u0131n\u0131z. Size bu helal ve tertemiz nimetleri r\u0131z\u0131k olarak veren Allah’t\u0131r. “\u015eu helaldir, \u015fu haramd\u0131r” demek yetkisine de yaln\u0131z O sahiptir.<\/p>\n

“Ey m\u00fcminler, Allah’\u0131n size helal k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 tertemiz nimetleri haram saymay\u0131n, s\u0131n\u0131rlar\u0131 a\u015fmay\u0131n. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz Allah s\u0131n\u0131rlar\u0131 a\u015fanlar\u0131 sevmez. Allah’\u0131n size ba\u011f\u0131\u015flad\u0131\u011f\u0131 helal ve tertemiz nimetlerden yiyin ve inand\u0131\u011f\u0131n\u0131z Allah’tan korkun.”<\/strong><\/p>\n

Yasama yetkisi meselesi tamamen ilahl\u0131k meselesi ile ilgili bir meseledir. \u0130nsan\u0131n hayat\u0131n\u0131 d\u00fczenleme konusunda, ilahl\u0131k hakk\u0131n\u0131n temelini \u015fu ger\u00e7ek olu\u015fturmaktad\u0131r: \u0130nsanlar\u0131 yaratan ve onlara r\u0131z\u0131k veren Allah’t\u0131r. Buna g\u00f6re, verdi\u011fi r\u0131zk\u0131n diledi\u011fi k\u0131sm\u0131n\u0131 helal k\u0131lmak, diledi\u011fini onlara haram k\u0131lmak hakk\u0131na sahip olan da yaln\u0131z Allah’t\u0131r. Bu, bizzat insanlar\u0131n da kabul edece\u011fi bir yakla\u015f\u0131md\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc m\u00fclk\u00fcn sahibi, ayn\u0131 zamanda m\u00fclk\u00fcn tasarruf hakk\u0131na da sahiptir. Bu apa\u00e7\u0131k ilkenin d\u0131\u015f\u0131na \u00e7\u0131kan kimse, hi\u00e7 ku\u015fkusuz haddini a\u015fan bir azg\u0131nd\u0131r! M\u00fcminler tabiat\u0131yla inand\u0131klar\u0131 Allah’a kar\u015f\u0131 s\u0131n\u0131rlar\u0131 a\u015fmazlar. Allah’a kar\u015f\u0131 s\u0131n\u0131rlar\u0131 a\u015fmak ile Allah’a inanmak, ayn\u0131 kalpte asla bir araya gelemez!<\/p>\n

\u0130\u015fte bu iki ayetin apa\u00e7\u0131k bir mant\u0131kla ele ald\u0131\u011f\u0131 mesele budur. Bu ger\u00e7e\u011fi, s\u0131n\u0131rlar\u0131 a\u015fandan ba\u015fkas\u0131 kabul etmekten yan \u00e7izemez. Ve Allah s\u0131n\u0131rlar\u0131 a\u015fanlar\u0131 sevmez. Bu genel meseledir. Kullar\u0131n boynundaki ilahl\u0131k hakk\u0131n\u0131 tan\u0131maya ili\u015fkin genel bir ilkeyi belirlemektedir. Allah’a iman\u0131n ilk \u015fart\u0131na ba\u011fl\u0131 olarak m\u00fcminlerin bu meseledeki tutumlar\u0131 ile de ilgilidir.<\/p>\n

Baz\u0131 rivayetler bu iki ayetin ve yeminlerin h\u00fckm\u00fcne ili\u015fkin sonraki ayetin, peygamber d\u00f6neminde m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n hayat\u0131nda meydana gelen \u00f6zel bir olay hakk\u0131nda indi\u011fini belirtmektedir. \u015eu kadar var ki: \u00d6nemli olan ayetlerin genel kapsam\u0131d\u0131r, sebebin \u00f6zel olu\u015fu \u00f6nemli de\u011fildir. Sebep; anlama, az\u0131kl\u0131k ve netlik kazand\u0131rmakla birlikte, bu ilkeyi de\u011fi\u015ftirmez.<\/p>\n

\u0130bni Cerir der ki: Peygamber (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) bir g\u00fcn oturdu ve insanlara hat\u0131rlatmalarda bulundu. Sonra onlar\u0131 daha fazla korkutmadan kalk\u0131p gitti. Ashaptan birka\u00e7 ki\u015fi: “E\u011fer bir \u015feyler yapmazsak kurtulamay\u0131z. Nitekim hristiyanlar kendilerine bir tak\u0131m \u015feyleri haram k\u0131l\u0131n\u0131\u015ft\u0131. Biz de kendimize baz\u0131 \u015feyleri haram k\u0131lal\u0131m!” dediler. Buna ba\u011fl\u0131 olarak, baz\u0131lar\u0131 et yemeyi ve gece yatmay\u0131, baz\u0131lar\u0131 g\u00fcnd\u00fczleri yemeyi, baz\u0131lar\u0131 ise, kad\u0131nlarla evlenmeyi kendilerine haram k\u0131ld\u0131lar. Bu durumu haber alan Peygamberimiz \u015f\u00f6yle buyurdu: “Baz\u0131lar\u0131na ne oluyor ki, kad\u0131nlar\u0131, yeme\u011fi ve uykuyu haram k\u0131l\u0131yorlar? \u0130yi bilin ki, ben geceleyin uyku da uyur, namaz da k\u0131lar\u0131m, bazan oru\u00e7 tutar\u0131m, bazan tutmam. Kad\u0131nlarla da evlenirim. Benden y\u00fcz \u00e7eviren benden de\u011fildir.” Bunun \u00fczerine, “Ey m\u00fcminler, Allah’\u0131n size helal k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 tertemiz nimetleri haram saymay\u0131n, s\u0131n\u0131rlar\u0131 a\u015fmay\u0131n..” <\/strong>diye ba\u015flayan yukardaki ayet indi.<\/p>\n

Buhari ve M\u00fcslim’de, Enes’ten (r.a) gelen bir rivayet de, \u0130bni Cerir’in bu rivayetini desteklemektedir. Bu rivayete g\u00f6re:<\/p>\n

Enes der ki: “\u00dc\u00e7 ki\u015fi peygamberin han\u0131mlar\u0131na geldi. Peygamberin nas\u0131l ibadet etti\u011fini soruyorlard\u0131. Peygamberin nas\u0131l ibadet etti\u011fi kendilerine bildirilince sanki onu az g\u00f6rd\u00fcler ve “Biz nerede Peygamber nerede, Allah O’nun ge\u00e7mi\u015f ve gelecek t\u00fcm g\u00fcnahlar\u0131n\u0131 ba\u011f\u0131\u015flam\u0131\u015f bulunmaktad\u0131r” dediler. Sonra onlardan biri: “Ben bundan b\u00f6yle geceleyin s\u00fcrekli olarak namaz k\u0131laca\u011f\u0131m” dedi. Di\u011feri: “Ben de s\u00fcrekli oru\u00e7 tutaca\u011f\u0131m, hi\u00e7 oru\u00e7suz g\u00fcn\u00fcm olmayacak” dedi. \u00d6tekisi ise: “Ben de kad\u0131nlardan uzak duraca\u011f\u0131m, hi\u00e7 evlenmeyece\u011fim” dedi. Resulullah oraya geldi ve \u015f\u00f6yle buyurdu: “B\u00f6yle b\u00f6yle s\u00f6yleyenler siz misiniz? Allah’a yemin ederim ki, Allah’tan en \u00e7ok korkan\u0131n\u0131z ve O’ndan en fazla sak\u0131nan\u0131n\u0131z benim. Buna ra\u011fmen ben, oru\u00e7 da tutar\u0131m, oru\u00e7 tutmad\u0131\u011f\u0131m da olur. Gece namaz da k\u0131lar\u0131m, uyurum da. Kad\u0131nlarla da evlenirim. Kim benim izledi\u011fim yoldan y\u00fcz \u00e7evirirse benden de\u011fildir.”<\/p>\n

Tirmizi de kendi isnad\u0131 ile \u0130bni Abbas’tan \u015funlar\u0131 rivayet eder: Bir adam Peygamber’e (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) geldi ve: “Ben et yedi\u011fim zaman kad\u0131nlar\u0131 arzu etti\u011fim ve \u015fehvetimin etkisinde kald\u0131\u011f\u0131m i\u00e7in et yemeyi kendime haram k\u0131ld\u0131m” dedi. Bunun \u00fczerine Allah’\u0131n: “Ey m\u00fcminler, Allah’\u0131n size helal k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 tertemiz nimetleri haram saymay\u0131n.” <\/strong>diye ba\u015flayan yukardaki ayeti indi. Ant ve yeminlerle ilgili sonraki ayetlere gelince:<\/p>\n

“Allah sizi, a\u011f\u0131z al\u0131\u015fkanl\u0131\u011f\u0131 ile yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z yeminlerden dolay\u0131 de\u011fil, bilerek yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z yeminlerden dolay\u0131 sorumlu tutar. B\u00f6yle bir yemini bozman\u0131n cezas\u0131, kefareti ya ailenize yedirdi\u011finiz yeme\u011fin ortalamas\u0131 \u00fczerinden on yoksulu doyurmak ya yine on yoksulu giydirmek ya da bir k\u00f6le azad etmektir. Bunlardan hi\u00e7 birini bulamayan (yapamayan) kimse \u00fc\u00e7 g\u00fcn oru\u00e7 tutar. \u0130\u015fte bozdu\u011funuz yeminlerin, cezas\u0131, kefareti budur. Yeminlerinizi tutun. Allah \u015f\u00fckredesiniz diye, size ayetlerini b\u00f6yle a\u00e7\u0131k a\u00e7\u0131k anlat\u0131yor.”<\/strong><\/p>\n

Bu ayetin, m\u00fcbah olan \u015feyleri kendilerine yasaklamaya ili\u015fkin yeminlerin s\u00f6z konusu oldu\u011fu durumlar ve benzerleri ile ilgisi a\u00e7\u0131kt\u0131r. Yukar\u0131da da belirtildi\u011fi gibi, m\u00fcsl\u00fcmanlardan bir grup bir tak\u0131m nimetleri haram k\u0131lm\u0131\u015f, Resulullah onlar\u0131n bu yasaklama giri\u015fimine kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131km\u0131\u015f, Kur’an-\u0131 Kerim de, onlar\u0131n kendi ba\u015flar\u0131na helal ve haram k\u0131lma giri\u015fimlerini reddetmi\u015f, bunun kendilerinin i\u015fi de\u011fil, kendisine iman ettikleri Allah’\u0131n i\u015fi oldu\u011funu bildirmi\u015ftir. Bu ayet, ayn\u0131 zamanda iyilik yapmaktan geri durmak ve k\u00f6t\u00fcl\u00fck yapmaya karar vermekle ilgili her \u00e7e\u015fit yemini de kapsam\u0131na almaktad\u0131r. Yemin eden ki\u015fi, yemin etti\u011fi \u015feyin daha g\u00fczelini g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcnde, daha g\u00fczelini yapmal\u0131, bu ayeti kerimede belirtilen \u015fekillerde yeminin kefaretini vermelidir.<\/p>\n

\u0130bni Abbas der ki: “Bu ayetin n\u00fczul sebebi: Yiyeceklerin, giyeceklerin ve kad\u0131nlar\u0131n hel\u00e2l olmalar\u0131n\u0131, kendilerine haram k\u0131lan ve bu konuda yemin eden topluluktur. “Allah’\u0131n size helal k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 tertemiz nimetleri haram saymay\u0131n.” <\/strong>ayeti indirilince, yeminlerimizi ne yapaca\u011f\u0131z dediler. O zaman bu ayet indi.<\/p>\n

Bu ayet-i kerime y\u00fcce Allah’\u0131n, m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131, g\u00f6n\u00fclden bir niyet ve kas\u0131tla desteklenmeyen, sadece dille ifade edilen yeminlerinden hesaba \u00e7ekmeyece\u011fi h\u00fckm\u00fcne yer vermekte, bununla beraber rast gele yeminlere fazla dal\u0131nmamas\u0131 gerekti\u011fi telkin edilmektedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc, Allah ad\u0131na yap\u0131lan yeminlerin kendilerine has bir kutsall\u0131\u011f\u0131 ve ciddiyeti olmal\u0131d\u0131r. \u00d6yleyse rastgele Allah’\u0131n ad\u0131na yemin edilmemelidir.<\/p>\n

Beraberinde bir kas\u0131t ve niyet ta\u015f\u0131yan kesinle\u015fmi\u015f yeminler ise bozuldu\u011fu takdirde, bu ayetin a\u00e7\u0131klad\u0131\u011f\u0131 tarzda bir kefaret \u00f6denmesini gerektirir:<\/p>\n

“B\u00f6yle bir yemini bozman\u0131n cezas\u0131, kefareti ya ailenize yedirdi\u011finiz yeme\u011fin ortalamas\u0131 \u00fczerinden on yoksulu doyurmak ya yine on yoksulu giydirmek ya da bir k\u00f6le azad etmektir: Bunlar\u0131n hi\u00e7 birini bulamayan (yapamayan) kimse, \u00fc\u00e7 g\u00fcn oru\u00e7 tutar. \u0130\u015fte bozdu\u011funuz yeminlerin cezas\u0131, kefareti budur.”<\/strong><\/p>\n

On yoksulu doyurmak, yeminini bazan \u015fahs\u0131n kendi ailesine yedirdi\u011fi yemeklerin “ortalamas\u0131 \u00fczerinden” olmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n

Ayet-i kerimede “ortalamas\u0131 \u00fczerinden” diye ge\u00e7en “Evsat” kavram\u0131, “En g\u00fczel” anlam\u0131na geldi\u011fi gibi “En orta” anlam\u0131na da gelebilir. \u0130ki anlam\u0131n\u0131 birden kastedilmi\u015f olmas\u0131 da d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclebilir. Zira “orta” olan ayn\u0131 zamanda “en g\u00fczel” oland\u0131r. \u0130sl\u00e2m’\u0131n kriterlerine g\u00f6re, orta olan en g\u00fczel oland\u0131r… “Ya da giydirmek” kavram\u0131 da en sa\u011fl\u0131kl\u0131 yakla\u015f\u0131ma g\u00f6re, giydirilecek elbisenin ortalamas\u0131n\u0131 ifade eder. “Veya bir k\u00f6le azad etmek” ifadesinde ise. k\u00f6lenin m\u00fcmin olmas\u0131 gerekti\u011fi belirtilmemi\u015ftir. Onun i\u00e7indir ki, bu konuda birtak\u0131m f\u0131kh\u00ee ihtilaflar s\u00f6z konusu olmu\u015ftur. Fakat burada onlara yer vermeye gerek yoktur. “Bunlar\u0131n hi\u00e7 birini bulamayan (yapamayan) kimse \u00fc\u00e7 g\u00fcn oru\u00e7 tutar”. <\/strong>Bu, kesinle\u015fmi\u015f yeminlerde, ba\u015fka kefaret t\u00fcrlerine g\u00fc\u00e7 yetirilmedi\u011fi zaman ba\u015fvurulacak olan kefaret \u015feklidir. Bu \u00fc\u00e7 g\u00fcn orucun arka arkaya m\u0131 yoksa, aral\u0131kl\u0131 m\u0131 tutulmas\u0131 gerekti\u011fi konusunda da; ayet, onlar\u0131n arka arkaya tutulmas\u0131 gerekti\u011fini bildirmedi\u011finden, f\u0131kh\u00ee bir ihtilaf s\u00f6z konusudur. Bu tefsirde, bu t\u00fcr detaylara ait f\u0131kh\u00ee bir ihtilaflara dalmamay\u0131 metod olarak kabul etmi\u015f bulunuyoruz. Bu konulardaki f\u0131kh\u00ee g\u00f6r\u00fc\u015fleri incelemek isteyen, f\u0131k\u0131h kitaplar\u0131n\u0131n ilgili b\u00f6l\u00fcmlerine ba\u015fvurmal\u0131d\u0131r. Asl\u0131nda bu g\u00f6r\u00fc\u015flerin hepsi, bizi ilgilendiren as\u0131l \u00f6nemli nokta ile uyum arzetmektedir. Burada mesele kefaretin, bozulan yeminin de\u011ferini tekrar kendisine kazand\u0131rmak ve yeminlerin hafife al\u0131nmas\u0131n\u0131 \u00f6nlemek amac\u0131 ta\u015f\u0131d\u0131\u011f\u0131d\u0131r. Zira bunlar birer “anla\u015fmad\u0131r” ve y\u00fcce Allah anla\u015fmalara ba\u011fl\u0131 kalmay\u0131 istemektedir. \u0130nsan kendi yeminini kesin bir \u015fekilde otaya koyduktan sonra, daha iyi bir \u015feyle kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131nda, daha iyi olan \u015feyi yapmal\u0131, yeminini bozmas\u0131n\u0131n kefaretini \u00f6demelidir. Helal k\u0131lma, haram sayma gibi kendi hakk\u0131 olmayan bir konuda kesin yemin etti\u011finde, yeminini bozmal\u0131 ve kefaretini \u00f6demelidir.<\/p>\n

Bundan sonra, bu ayetlerin n\u00fczul sebebini olu\u015fturan as\u0131l konuya d\u00f6nebiliriz. Meseleye “\u00f6zel sebep” a\u00e7\u0131s\u0131ndan bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda y\u00fcce Allah burada, Allah’\u0131n helal k\u0131ld\u0131klar\u0131n\u0131n tertemiz oldu\u011funu, haram k\u0131ld\u0131klar\u0131n\u0131n ise, pis oldu\u011funu belirtti\u011fi, insan\u0131n Allah’\u0131n kendisine se\u00e7ti\u011finden ba\u015fkas\u0131n\u0131 se\u00e7meye iki y\u00f6nden hakk\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 bildirdi\u011fi g\u00f6r\u00fclecektir: Birincisine g\u00f6re: <\/strong>Hel\u00e2l ve haram k\u0131lma yetkisi sadece r\u0131z\u0131k veren Allah’\u0131n \u00f6zelliklerindendir. Zira r\u0131z\u0131k verme \u00f6zelli\u011fi, r\u0131zk\u0131n hel\u00e2l\u0131n\u0131 ve haram\u0131n\u0131 belirlemeyi d\u00e9 kapsamaktad\u0131r. Yoksa bu, y\u00fcce Allah’\u0131n hi\u00e7 ho\u015flanmad\u0131\u011f\u0131 s\u0131n\u0131rlar\u0131 a\u015fmaktad\u0131r. Ve Allah’a iman etmekle asla ba\u011fda\u015fmaz. \u0130kincisine g\u00f6re: <\/strong>Y\u00fcce Allah tertemiz, g\u00fczel nimetleri hel\u00e2l k\u0131lar. Bu nedenle hi\u00e7 kimse, bu tertemiz, g\u00fczel nimetleri kendisine haram k\u0131lamaz. Bunlar hem kendisinin hem de hayat\u0131n yarar\u0131nad\u0131r. Zira insan\u0131n, kendisini ve hayat\u0131, bu tertemiz ve g\u00fczel nimetleri ile helal k\u0131lan y\u00fcce Allah’\u0131n bildi\u011fi ve tan\u0131d\u0131\u011f\u0131 \u00f6l\u00e7\u00fcde tan\u0131mas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. E\u011fer Allah’\u0131n hel\u00e2l k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 bu nimetler, kullar\u0131na zararl\u0131 ve k\u00f6t\u00fc olsayd\u0131 Allah onlardan kullar\u0131n\u0131 korurdu. “\u0130nsanlar\u0131n onlardan mahrum olmas\u0131nda bir iyilik olsayd\u0131 bu nimetleri kendilerine hel\u00e2l k\u0131lmazd\u0131.” <\/strong>Bu dinin amac\u0131, be\u015fer hayat\u0131n\u0131n b\u00fct\u00fcn g\u00fc\u00e7leri aras\u0131nda tam bir uygunluk, mutlak bir denge sa\u011flamak, onlar\u0131 iyiye ve yararl\u0131 olana kavu\u015fturmakt\u0131r. Bu din, insan\u0131n do\u011fu\u015ftan gelen ihtiya\u00e7lar\u0131ndan hi\u00e7 birini ihmal etmez. \u0130nsan\u0131n, sa\u011fl\u0131kl\u0131 bi\u00e7imde i\u015fleyen ve kendisi i\u00e7in belirlenen yoldan ayr\u0131lmayan yap\u0131c\u0131 g\u00fc\u00e7lerinden hi\u00e7birini bast\u0131rmaz. Bu nedenle ruhbanl\u0131kla sava\u015f\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc ruhbanl\u0131k insan\u0131n f\u0131trat\u0131n\u0131 bast\u0131rmak, enerjisini bo\u015fa harcamak, Allah’\u0131n geli\u015fmesini istedi\u011fi hayat\u0131n geli\u015fmesini \u00f6nlemeye \u00e7al\u0131\u015fmakt\u0131r. Ayr\u0131ca bu din, Allah’\u0131n tertemiz nimetlerinin herhangi birini haram k\u0131lmay\u0131 da yasaklam\u0131\u015ft\u0131r. Zira bunlar, hayat\u0131n olu\u015fmas\u0131, geli\u015fmesi ve yenilenmesine etki eden fakt\u00f6rlerdir. Y\u00fcce Allah bu hayat\u0131, geli\u015fsin, yenilensin ve Allah’\u0131n yasas\u0131na ba\u011f\u0131ml\u0131 olan geli\u015fme ve yenilenme yoluyla y\u00fckselsin diye yaratm\u0131\u015ft\u0131r. Ruhbanl\u0131k ve tertemiz \u015feyleri haram k\u0131lma ise, Allah’\u0131n hayat i\u00e7in \u00f6ng\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc nizam ile \u00e7eli\u015fmektedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc bunlar, hayat\u0131 y\u00fccelme ve y\u00fckselme bahanesiyle belli bir noktada dondurmaktad\u0131r. Halbuki y\u00fccelme ve y\u00fckselme de, Allah’\u0131n, hayat i\u00e7in belirledi\u011fi yasan\u0131n kapsam\u0131na dahildir. Bunlar, Allah’\u0131n, insanlara \u00f6\u011fretti\u011fi \u00f6l\u00e7\u00fcde rahat bir bi\u00e7imde f\u0131tratla uyum sa\u011flayan bir yasaya g\u00f6re i\u015flemektedir.<\/p>\n

B\u00fct\u00fcn bunlardan sonra, sebebin \u00f6zel olu\u015fu, ayetin genel h\u00fckm\u00fcn\u00fc s\u0131n\u0131rland\u0131rmaz diyebiliriz. Daha \u00f6nce de belirtti\u011fimiz gibi bu genel h\u00fck\u00fcm, ilahl\u0131k ve yasama meselesiyle ilgilidir. Bu mesele yemede, i\u00e7mede, evlilikte bir tak\u0131m hel\u00e2ller, haramlar \u00e7er\u00e7evesi ile s\u0131n\u0131rland\u0131r\u0131lamaz. Burada as\u0131l mesele, hayat\u0131n herhangi bir alan\u0131nda yasama hakk\u0131n\u0131 Allah’\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda hi\u00e7 kimseye vermemektedir.<\/p>\n

Biz bu ilkeyi yer yer tekrar ediyor ve \u00f6nemini vurguluyoruz.<\/p>\n

Zira \u0130sl\u00e2m’\u0131n uzun bir zaman boyunca lay\u0131k oldu\u011fu bi\u00e7imde ve ger\u00e7ek anlamda hayata h\u00fckmetmekten uzak kal\u0131\u015f\u0131, bu ilkenin anlamlar\u0131n\u0131 ve boyutlar\u0131n\u0131 Kur’an-\u0131 Kerim’de ve \u0130sl\u00e2m dininde ortaya konan ger\u00e7ek \u015fekliyle anla\u015f\u0131lmas\u0131n\u0131 zorla\u015ft\u0131rm\u0131\u015f bulunmaktad\u0131r. Neticede “hel\u00e2l” ve “haram” insanlar\u0131n g\u00f6zlerinde as\u0131l kapsamlar\u0131 daralm\u0131\u015ft\u0131r. \u00d6yle ki, hel\u00e2l ve haram kavramlar\u0131, sadece kesilen bir hayvan\u0131n, yenecek bir yeme\u011fin, i\u00e7ilecek bir i\u00e7kinin, giyilecek bir elbisenin, k\u0131y\u0131lacak bir nikah\u0131n s\u0131n\u0131rlar\u0131n\u0131 a\u015famaz olmu\u015ftur… \u0130\u015fte art\u0131k insanlar\u0131n, “bu hel\u00e2l m\u0131d\u0131r, haram\u0131n\u0131d\u0131r?” diye, \u0130sl\u00e2m’\u0131n g\u00f6r\u00fc\u015flerini almaya \u00e7al\u0131\u015ft\u0131\u011f\u0131 konular sadece bunlard\u0131r! B\u00fct\u00fcn insanlar\u0131 ilgilendiren i\u015flerde ve b\u00fcy\u00fck meselelerde ise; insanlar, teorilere, anayasalara ve Allah’\u0131n yasas\u0131n\u0131n yerine konan kanunlara ba\u015fvurmaktad\u0131r! Sosyal d\u00fczenin tamam\u0131nda, siyasal d\u00fczenin tamam\u0131nda, uluslararas\u0131 sistemin tamam\u0131nda, Allah’\u0131n yery\u00fcz\u00fcndeki ve insanlar\u0131n hayat\u0131ndaki \u00f6zelliklerinin hepsinde art\u0131k, \u0130sl\u00e2m’a dan\u0131\u015f\u0131lmaz olmu\u015ftur.!<\/p>\n

Halbuki \u0130sl\u00e2m, hayat\u0131n tamam\u0131n\u0131 kapsayan bir sistemdir. Ancak ona bir b\u00fct\u00fcn olarak uyan kimse, m\u00fcmindir ve Allah’\u0131n dinindedir. Bir tek h\u00fck\u00fcmde dahi olsa ba\u015fkalar\u0131na uyan kimse, iman\u0131 reddetmi\u015f, Allah’\u0131n ilahl\u0131\u011f\u0131na ba\u015f kald\u0131rm\u0131\u015f ve Allah’\u0131n dininden d\u0131\u015far\u0131 \u00e7\u0131km\u0131\u015f olur. \u0130stedi\u011fi kadar inan\u00e7 sistemine sayg\u0131s\u0131 bulundu\u011funu ve m\u00fcsl\u00fcman oldu\u011funu s\u00f6ylesin, farketmez! O’nun, Allah’\u0131n yasas\u0131ndan ba\u015fka bir yasaya uymas\u0131, iddias\u0131n\u0131 yalanlamakta ve O’nu Allah’\u0131n dininden d\u0131\u015far\u0131 \u00e7\u0131kmakla damgalamaktad\u0131r.<\/p>\n

\u0130\u015fte a\u00e7\u0131klamakta oldu\u011fumuz Kur’an ayetlerinin ortaya koymak istedi\u011fi genel kural budur. Bu ayetler, bu \u00f6nemli kural\u0131 Allah’a iman\u0131n ilk \u015fart\u0131 yahut, Allah’a kar\u015f\u0131 s\u0131n\u0131rlar\u0131 a\u015fman\u0131n bir tezah\u00fcr\u00fc olarak g\u00f6stermektedir. Kur’an ayetlerinin ger\u00e7ek kapsam\u0131 da budur. Bu kapsam, ayn\u0131 zamanda bu dinin ciddiyetine, bu Kur’an’\u0131n ciddiyetine, ilahl\u0131\u011f\u0131n ve iman\u0131n anlam\u0131n\u0131n ciddiyetine de uygun d\u00fc\u015fmektedir.<\/p>\n

Helal ve haram\u0131 belirlemeye ili\u015fkin yasama meselesi, Medine’de bulunan \u0130sl\u00e2m \u00fcmmetinin e\u011fitim projesi, \u00fcmmetin cahiliye atmosferinden ve kal\u0131nt\u0131lar\u0131ndan, bireysel ve toplumsal geleneklerinden ar\u0131nd\u0131r\u0131lmas\u0131 meselesiyle ilgili olarak son ve kesin emirler geliyor. Burada i\u00e7kinin ve kumar\u0131n haram k\u0131l\u0131nmas\u0131, Allah’a ortak ko\u015fmakla ayn\u0131 anlama gelen, dikili an\u0131tlar ve fal oklar\u0131n\u0131n haram say\u0131lmas\u0131yla birlikte veriliyor:<\/p>\n

 <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. HELAL VE HARAMLAR 87- Ey m\u00fcminler, Allah’\u0131n size helal k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 tertemiz nimetleri haram saymay\u0131n, s\u0131n\u0131rlar\u0131 a\u015fmay\u0131n. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz Allah s\u0131n\u0131rlar\u0131 a\u015fanlar\u0131 sevmez. 88- Allah’\u0131n size ba\u011f\u0131\u015flad\u0131\u011f\u0131 helal […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":9278,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n