B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/p>\n

009 – TEVBE SURES\u0130<\/strong>
\nG\u0130R\u0130\u015e<\/strong>
\nAd\u0131: Bu sure iki isimle bilinir; El-Tevbe ve El-Bera’e. Tevbenin mahiyetini ve kabul edilme \u015fartlar\u0131n\u0131 bildiren ayetlerinden (102-118) dolay\u0131 “Tevbe Suresi” ad\u0131n\u0131 alm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130kinci ad\u0131 olan “El-Bera’e”yi (aklanmak, y\u00fck\u00fcml\u00fcl\u00fckten kurtulmak, azade olmak) surenin ilk kelimesinden al\u0131r.
\nSure ba\u015f\u0131nda Besmele’nin zikredilmemesinin nedeni: Bu, Kur’an’\u0131n ba\u015f\u0131nda “Besmele” zikredilmeyen tek suresidir. M\u00fcffessirler bu hususta \u00e7e\u015fitli sebepler ileri s\u00fcrm\u00fc\u015f olsalar da, do\u011fru olan\u0131, \u0130mam Razi’nin s\u00f6ylemi\u015f oldu\u011fu sebeptir ki Razi’ye g\u00f6re bunun sebebi, Hz. Peygamber’in (s.a) surenin ba\u015f\u0131nda Besmele’yi imla edip yazd\u0131rmam\u0131\u015f olmas\u0131d\u0131r. Bu y\u00fczden ashab\u0131 da surenin ba\u015f\u0131na “Besmele” getirmedi ve kendilerinden sonra gelen tabiin de, bu konuda onlar\u0131 takip etti. Bu keyfiyyet, tam ve orijinal \u015feklinde kalmas\u0131 i\u00e7in, Kur’an’\u0131n eksiksiz olmas\u0131 hususunda son derece dikkat g\u00f6sterilmi\u015f oldu\u011fu ger\u00e7e\u011fi hakk\u0131nda ilave bir delildir.
\nSurenin b\u00f6l\u00fcmleri ve n\u00fczul zamanlar\u0131: Bu sure \u00fc\u00e7 b\u00f6l\u00fcmden meydana gelir. (1-37. ayetler aras\u0131nda yer alan) ilk b\u00f6l\u00fcm\u00fc, Hicret’in 9. senesinin Zilkade ay\u0131nda veya o zamanlarda nazil olmu\u015ftur. Bu b\u00f6l\u00fcmde zikredilen konu hacc esnas\u0131nda ilan edilmeyi gerektirecek kadar \u00f6nemli oldu\u011fundan dolay\u0131 Hz. Peygamber, Kabe’ye do\u011fru gitmekte olan hac\u0131lar\u0131n ba\u015f\u0131nda ba\u015fkan olarak bulunan ve Kabe’ye do\u011fru hen\u00fcz yola \u00e7\u0131km\u0131\u015f olan Hz. Ebu Bekir’e (r.a) yeti\u015fmek \u00fczere Hz. Ali’yi (r.a) g\u00f6nderdi. Ve kendisine Arabistan’\u0131n \u00e7e\u015fitli kabilelerinin temsilcilerinden olu\u015fan toplulu\u011fa, “m\u00fc\u015friklere ” kar\u015f\u0131 takip edilecek yeni politikay\u0131 haber vermek, surenin bu b\u00f6l\u00fcm\u00fcn\u00fc onlar\u0131n \u00f6n\u00fcnde irad etmek \u00fczere talimat verdi.
\nSurenin ikinci k\u0131sm\u0131 (38-72. ayetler) , Hz. Peygamber’in (s.a) Teb\u00fck Seferi i\u00e7in haz\u0131rl\u0131klara giri\u015fmi\u015f oldu\u011fu Hicri 9. senenin Recep ay\u0131nda veya bundan biraz \u00f6nce nazil olmu\u015ftur. Bu b\u00f6l\u00fcmde, m\u00fcminler aktif olarak cihada kat\u0131lmakla te\u015fvik edilmi\u015f, geride b\u0131rakacaklar\u0131 mal-m\u00fclk kayg\u0131s\u0131, nifak-iman zay\u0131fl\u0131\u011f\u0131 ve ihmallerinden dolay\u0131 canlar\u0131n\u0131 Allah yolunda feda etmekte teredd\u00fct g\u00f6sterdikleri i\u00e7in, i\u015fi a\u011f\u0131rdan al\u0131p savsaklayanlar \u015fiddetli bir \u015feklide azarlanm\u0131\u015ft\u0131r.
\nSurenin \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc b\u00f6l\u00fcm\u00fc (73. ve 129. ayetler aras\u0131) Hz. Peygamber’in (s.a) Teb\u00fbk seferi d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcnde nazil olmu\u015ftu. Bu b\u00f6l\u00fcmde, ayn\u0131 d\u00f6nem s\u00fcresince, \u00e7e\u015fitli m\u00fcnasebetlerle g\u00f6nderilmi\u015f baz\u0131 par\u00e7alar vard\u0131r ve daha sonra bunlar, Allah’tan gelen vahye uygun bir \u015fekilde sure i\u00e7indeki s\u0131ralar\u0131na g\u00f6re, Hz. Peygamber (s.a) taraf\u0131ndan yerle\u015ftirilmi\u015flerdir. Ayn\u0131 konuyu ele almalar\u0131 ve ayn\u0131 hadiseler serisinin bir par\u00e7as\u0131n\u0131 te\u015fkil etmelerinden dolay\u0131 bu ayetler, surenin b\u00fct\u00fcn\u00fcnde olan s\u00fcreklili\u011fi ve ak\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131 kesintiye u\u011fratmazlar. Bu b\u00f6l\u00fcm, k\u00f6t\u00fc amellerinden dolay\u0131 m\u00fcnaf\u0131klar\u0131 uyar\u0131r ve Teb\u00fbk seferinden geriye kalan, kat\u0131lmayan m\u00fcminlere serzeni\u015fte bulunarak azarlar. Onlar\u0131 g\u00f6rev ba\u015f\u0131na gelmeye te\u015fvik ettikten sonra Allah, \u015fu veya bu sebebten dolay\u0131 Allah yolundaki cihadda yer alamamalar\u0131 hususunda, ger\u00e7ek m\u00fcminleri ba\u011f\u0131\u015flar, affeder.
\nKronolojik s\u0131raya g\u00f6re, ilk b\u00f6l\u00fcm daha sonra nazil olmakla birlikte anlatt\u0131\u011f\u0131 konu bak\u0131m\u0131ndan \u00fc\u00e7 k\u0131sm\u0131n en \u00f6nemli olmas\u0131 nedeniyle, surenin b\u00fct\u00fcn\u00fcn\u00fc meydana getiren tertip ve d\u00fczen i\u00e7inde ilk s\u0131ray\u0131 alm\u0131\u015ft\u0131r.
\nTarihsel Arka-Plan: \u015eimdi, surenin tarihsel arka- plan\u0131n\u0131 g\u00f6zden ge\u00e7irelim. Surede ele al\u0131n\u0131p tart\u0131\u015f\u0131lan olaylar dizisi, Hudeybiye Andla\u015fmas\u0131ndan sonra meydana gelmi\u015ftir. O ana kadar, Arabistan’\u0131n \u00fc\u00e7te biri bizatihi g\u00fc\u00e7l\u00fc, iyi te\u015fkilatlanm\u0131\u015f ve medeni bir \u0130slam devletini kurup yerle\u015ftirmi\u015f olan m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n hakimiyeti alt\u0131na girmi\u015fti. S\u00f6zkonusu anla\u015fma, meydana getirdi\u011fi nisbi bar\u0131\u015f atmosferi i\u00e7inde etkisini geni\u015fletip yaymas\u0131 i\u00e7in \u0130slam’a daha fazla imkanlar sa\u011flad\u0131. Bu anla\u015fmadan sonra, \u00e7ok \u00f6nemli sonu\u00e7lara g\u00f6t\u00fcren iki olay vuku buldu:
\nHAR\u0130TA -VI-
\nTeb\u00fbk Seferi zaman\u0131nda Arabistan.
\nArap Yar\u0131madas\u0131n\u0131n Fethi: Bu \u00f6nemli neticelerden ilki, Arabistan’\u0131n fethi idi. Hz. Peygamber (s.a) \u0130slam’\u0131 tebli\u011f i\u00e7in \u00e7e\u015fitli kabilelere tebli\u011fciler g\u00f6ndermi\u015f ve iki y\u0131l gibi \u00e7ok k\u0131sa bir zaman sonunda \u0130slam, eski “cahiliye” d\u00fczeninin ve yanda\u015flar\u0131n\u0131n \u00f6n\u00fcnde \u00e7aresiz kald\u0131klar\u0131 b\u00fcy\u00fck bir g\u00fc\u00e7 haline gelmi\u015fti. O derece ki, Kurey\u015f’in aras\u0131nda bulunan cahiliye d\u00fczeninin ate\u015fli taraftarlar\u0131, \u0130slam’la son ve kesin bir hesapla\u015fmaya girmek i\u00e7in anla\u015fmay\u0131 bozacak kadar \u00e7ileden \u00e7\u0131km\u0131\u015f, g\u00f6zleri d\u00f6nm\u00fc\u015ft\u00fc. Fakat Hz. Peygamber (s.a) anla\u015fmay\u0131 ihlallerinden sonra, bu gaye i\u00e7in yeter derecede kuvvet toplamalar\u0131na f\u0131rsat vermemek i\u00e7in atik davranarak hicri sekizinci y\u0131l\u0131n Ramazan ay\u0131nda ani bir ak\u0131n d\u00fczenlendi ve Mekke’yi fethetti. Her ne kadar fetih “cahiliye” d\u00fczeninin belkemi\u011fini k\u0131rm\u0131\u015fsa da bu d\u00fczenin yanl\u0131lar\u0131 Huneyn Sava\u015f\u0131yla \u0130slam’a kar\u015f\u0131 son bir ata\u011fa ge\u00e7mek istediler. Fakat bu kendilerinin \u00f6l\u00fcm ferman\u0131 oldu. Havazin, Sakif, Nadir, Cu\u015fum ve daha ba\u015fka di\u011fer kabileler bu \u0131slahat\u00e7\u0131 devrimi imha etmek \u00fczere t\u00fcm kuvvetlerini sava\u015f meydan\u0131nda toplad\u0131lar, fakat, bu k\u00f6t\u00fc planlar\u0131nda b\u00fct\u00fcn\u00fcyle ba\u015far\u0131s\u0131zl\u0131\u011fa u\u011frad\u0131lar. “Cahiliye”nin Huneyn’de bozgunu, b\u00fct\u00fcn Arabistan’\u0131 \u0130slam Yurdu (Daru’l- \u0130slam) yapma yolunu haz\u0131rlad\u0131. Sonu\u00e7 olarak, Huneyn sava\u015f\u0131n\u0131n \u00fczerinden hen\u00fcz bir y\u0131l ge\u00e7meden, Arabistan’\u0131n b\u00fcy\u00fck bir k\u0131sm\u0131 \u0130slam’\u0131n etki alan\u0131na girdi ve eski d\u00fczeni omuzlayanlar, \u00fclkenin \u015furas\u0131nda buras\u0131nda da\u011f\u0131n\u0131k halde bulunan bir ka\u00e7 ki\u015fi halinde kald\u0131.
\n\u0130slam’\u0131n \u00f6n\u00fcnde durulmaz ve korkulup \u00e7ekinilen bir g\u00fc\u00e7 haline gelmesini haz\u0131rlayan ikinci olay, Arabistan’\u0131n kuzeyinde yer alan Roma \u0130mparatorlu\u011fu’nun hudutlar\u0131 i\u00e7inde ve yak\u0131n\u0131nda ya\u015fayan H\u0131ristiyanlar\u0131n tahrik edici faaliyetleri y\u00fcz\u00fcnden gerekli g\u00f6r\u00fclen Teb\u00fbk seferi oldu. Buna g\u00f6re Hz. Peygamber (s.a) \u00fc\u00e7bin ki\u015filik bir ordu ile Roma \u0130mparatorlu\u011funa do\u011fru cesaretle y\u00fcr\u00fcd\u00fc, fakat Romal\u0131lar bu orduyu kar\u015f\u0131lmaktan ka\u00e7\u0131nd\u0131lar. Hz. Peygamber (s.a) ve \u0130slam’\u0131n sahip oldu\u011fu bu g\u00fcc\u00fcn sonucu Arabistan’\u0131n her yerinden artarak gelen \u00e7e\u015fitli guruplar ve heyetler \u0130slam’a olan sadakatlerini ve kendisine olan ba\u011fl\u0131l\u0131klar\u0131n\u0131 arzetmek i\u00e7in Hz. Peygamber’in (s.a) Teb\u00fbk seferinden d\u00f6nmesini sab\u0131rs\u0131zl\u0131kla beklemeye ba\u015flad\u0131lar. Y\u00fcce Kur’an bu zaferi bekleyi\u015fi Nasr suresinde tasvir etmi\u015ftir: “Allah’\u0131n yard\u0131m\u0131 ve fethi geldi\u011fi ve insanlar\u0131n dalga dalga (b\u00f6l\u00fck b\u00f6l\u00fck) \u0130slam’a girdi\u011fini g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcn zaman…”
\nTeb\u00fbk’e Sefer: Teb\u00fbk’e d\u00fczenlenen sefer, Mekke fethinin hemen arefesinde Roma \u0130mparatorlu\u011fu ile ba\u015flam\u0131\u015f olan s\u00fcrt\u00fc\u015fmenin bir sonucu idi. Hudeybiye Andla\u015fmas\u0131ndan sonra, Arabistan’\u0131n \u00e7e\u015fitli b\u00f6lgelerine g\u00f6nderilen heyetlerden biri de, Suriye’nin kuzey b\u00f6lgelerine yerle\u015fmi\u015f kabileleri ziyaret etti. Roma \u0130mparatorlu\u011funun etkisi alt\u0131nda olan bura halk\u0131n\u0131n \u00e7o\u011funlu\u011fu H\u0131ristiyand\u0131. Uluslararas\u0131 hukukun kabul edilen genel prensiplerinin aksine, bu kabilelere mensup ki\u015filer, Zatu Talah (veya Zatu Itlah) denilen yere yak\u0131n bir mevkide, delegasyonun onbe\u015f \u00fcyesini katlettiler. Sadece delegasyonun reisi Ka’b bin Umeyr el-G\u0131fari kurtulmay\u0131 ve bu elim hadiseyi rapor etmeyi ba\u015fard\u0131. Bundan ba\u015fka, do\u011frudan do\u011fruya Roma Kayseri’nin emri alt\u0131nda olan H\u0131ristiyan Busra Valisi \u015eurahbil b. Amr da, benzer bir g\u00f6revle kendisine el\u00e7i olarak g\u00f6nderilmi\u015f olan Haris b. Umeyr’i \u00f6l\u00fcme mahkum etmi\u015fti.
\nBu olaylar Hz. Peygamber’i, Roma \u0130mparatorlu\u011fu’na yak\u0131n b\u00f6lgeyi m\u00fcsl\u00fcmanlar i\u00e7in emin ve g\u00fcvenli hale getirmek i\u00e7in g\u00fc\u00e7l\u00fc bir askeri harekata giri\u015fmesinin l\u00fcz\u00fcmuna inand\u0131rd\u0131 ve ikna etti.
\nBunun \u00fczerine Hz. Peygamber (s.a) Hicri 8.y\u0131l\u0131n Cemadiyel Ulas\u0131nda \u00fc\u00e7bin ki\u015filik bir orduyu Suriye s\u0131n\u0131r\u0131na do\u011fru g\u00f6nderdi. Ma’an denilen yerin yak\u0131n\u0131nda bir mevkie vard\u0131klar\u0131nda m\u00fcsl\u00fcmanlar, kendileriyle sava\u015fmak \u00fczere \u015eurahbil’in y\u00fczbin ki\u015filik bir orduyla gelmekte oldu\u011funu ve Hims’te olan Kayser’in de karde\u015fi Theodore komutas\u0131nda, y\u00fczbin ki\u015fiden m\u00fcte\u015fekkil ba\u015fka bir ordu g\u00f6ndermi\u015f oldu\u011funu \u00f6\u011frendiler. Fakat b\u00fct\u00fcn \u00fcrk\u00fct\u00fcc\u00fc haberlere ra\u011fmen, d\u00fc\u015fman askerine g\u00f6re olduk\u00e7a az ama cesur bu bir avu\u00e7 m\u00fcsl\u00fcman bahad\u0131rlar ordusu korkusuzca yoluna devam etti ve \u015eurahbil’in b\u00fcy\u00fck ordusunu Mute’de kar\u015f\u0131lad\u0131. M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n, ordular\u0131yla mukayese kabul etmez korkun\u00e7 oranda (iki ordu aras\u0131ndaki oran 1\/33) bir d\u00fc\u015fman ordusuyla sava\u015ft\u0131klar\u0131 bu kar\u015f\u0131la\u015fman\u0131n sonucu, d\u00fc\u015fman ordusunun tamamen bozguna u\u011framas\u0131 nedeniyle \u00e7ok g\u00fczel neticelendi. Bu durum, \u0130slam’\u0131n yay\u0131lmas\u0131na \u00e7ok yard\u0131mc\u0131 oldu. Yine bunun bir sonucu olarak da, Suriye ve buna yak\u0131n yerlerde yar\u0131 ba\u011f\u0131ms\u0131z bir devlet halinde ya\u015famakta olan Araplar ve \u0130ran \u0130mparatorlu\u011fu’nun idaresi alt\u0131nda olan Necid y\u00f6resi kabileleri \u0130slam’a y\u00f6neldiler ve binlerce ki\u015filik gruplar halinde \u0130slam’\u0131 kabul ettiler. S\u00f6zgelimi, Beni Suleym (reisleri Abbas b. Mirdap S\u00fcleymi idi) , E\u015fca, Gafatan, Z\u00fcbyan, Feraze vs. gibi kabilelere mensup insanlar ayn\u0131 d\u00f6nemde \u0130slam’a girdiler. B\u00fct\u00fcn bunlara ilaveten, Roma \u0130mparatorlu\u011funa ba\u011fl\u0131 Arap ordular\u0131 ba\u015fkumandan\u0131 Ferve b. Amr el-C\u00fczemi, bu zaman esnas\u0131nda \u0130slam’\u0131 kabul etti ve onun iman etmesi t\u00fcm b\u00f6lgede ya\u015fayan halk\u0131 ciddi bir \u015fekilde etkiledi. Kayser, Ferve’nin \u0130slam’\u0131 kabul etti\u011fini haber al\u0131nca, tutuklanmas\u0131n\u0131 ve mahkemesine getirilmesini emretti. Sonra kendisine \u015f\u00f6yle dedi: “Sen iki \u015feyden birini se\u00e7mek mecburiyetindesin. Ya \u0130slam’\u0131 terkeder, h\u00fcrriyetine kavu\u015fur ve eski makam\u0131n\u0131 tekrar elde edersin ya da bir m\u00fcsl\u00fcman olarak kal\u0131r ve \u00f6l\u00fcm\u00fc kabul edersin.” O b\u00fcy\u00fck bir so\u011fukkanl\u0131kla \u0130slam’\u0131 se\u00e7ti ve hayat\u0131n\u0131 Hakk’\u0131n yolunda feda etti.
\nKayser’in Arabistan taraf\u0131ndan gelmekte olan ve \u0130mparatorlu\u011funu tehdit eden tehlikenin fark\u0131na varmas\u0131n\u0131n ard\u0131ndan, bu gibi olaylar\u0131n meydana gelmesinde \u015fa\u015f\u0131lacak bir husus yoktur. Bundan dolay\u0131, Mute’de d\u00fc\u00e7ar oldu\u011fu ma\u011flubiyetin intikam\u0131n\u0131 almak \u00fczere, Hicri 9. y\u0131lda askeri haz\u0131rl\u0131klar yapmaya ba\u015flad\u0131. Gassaniler ve di\u011fer Arap reisleri de, ordular\u0131n\u0131 onun komutas\u0131 alt\u0131nda toplamaya ba\u015flad\u0131lar. \u0130slami hareketi menfi ve m\u00fcsbet y\u00f6nde etkileyecek en ufak olaylar konusunda bile daima en sa\u011flam \u015fekilde haberdar olmaya itina g\u00f6steren Hz. Peygamber(s.a) bu haz\u0131rl\u0131klar\u0131 istihbar eder etmez, olaylar\u0131n varaca\u011f\u0131 noktay\u0131 hemen anlad\u0131. Buna ba\u011fl\u0131 olarak, en ufak bir teredd\u00fct g\u00f6stermeden Kayser’in bu b\u00fcy\u00fck g\u00fc\u00e7 ve kuvvetine kar\u015f\u0131 sava\u015fmaya karar verdi. \u00c7\u00fcnk\u00fc en hafif bir zaafiyetin, ayn\u0131 anda \u00fc\u00e7 b\u00fcy\u00fck tehlikeyle kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kal\u0131nmas\u0131na ve hareketin mutlak bir ba\u015far\u0131s\u0131zl\u0131kla sonu\u00e7lanmas\u0131na neden olaca\u011f\u0131n\u0131 gayet iyi biliyordu. Bu tehlikelerin birincisi, Huneyn sava\u015f meydan\u0131nda, hemen hemen imha edilmi\u015f olan “cahiliye”nin \u00f6l\u00fc g\u00fcc\u00fcn\u00fcn tekrar canlanmas\u0131 ihtimali idi.
\n\u0130kinci olarak, s\u00fcrekli b\u00f6yle bir f\u0131rsat kollayan Medine m\u00fcnaf\u0131klar\u0131, \u0130slam’a m\u00fcmk\u00fcn olan en b\u00fcy\u00fck zarar\u0131 verebilmek i\u00e7in bu f\u0131rsat\u0131 son noktas\u0131na kadar kullanabilirlerdi. \u00c7\u00fcnk\u00fc onlar, bu gaye i\u00e7in gereken haz\u0131rl\u0131klar\u0131 zaten yapm\u0131\u015f, Ebu Amir ad\u0131nda bir ke\u015fi\u015f (rahip) vas\u0131tas\u0131yla Gassanilerin H\u0131ristiyan olan krallar\u0131na ve Kayser’in bizzat kendisine, kurduklar\u0131 \u015feytani planlar hakk\u0131nda gizli haberler g\u00f6ndermi\u015flerdi. B\u00fct\u00fcn bunlara ilaveten, ayn\u0131 maksatla yapacaklar\u0131 gizli toplant\u0131lar\u0131 d\u00fczenlemek i\u00e7in Medine yak\u0131nlar\u0131nda bir mescid in\u015fa etmi\u015flerdi.
\n\u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fc tehlike ise, zaman\u0131n ikinci b\u00fcy\u00fck s\u00fcper g\u00fcc\u00fc olan \u0130ran’\u0131 yenmi\u015f bulunan ve \u00e7evredeki topraklar\u0131 alma h\u0131rs\u0131yla dolup ta\u015fan Kayser’den bizzat gelecek h\u00fcc\u00fcm idi.
\nE\u011fer, muhtemel bu \u00fc\u00e7 d\u00fc\u015fman oda\u011f\u0131n\u0131n, m\u00fcsl\u00fcmanlara kar\u015f\u0131 birle\u015fmeleri hususunda bir f\u0131rsat verilmi\u015f olsayd\u0131, \u0130slam, hemen hemen kazan\u0131lm\u0131\u015f olan sava\u015f\u0131 ve m\u00fccadeleyi kaybetmi\u015f olacakt\u0131. \u0130\u015fte, Hz. Peygamber’in (s.a) zaman\u0131n iki b\u00fcy\u00fck imparatorlukdan biri olan Roma ‘ya kar\u015f\u0131 d\u00fczenlenecek sefer i\u00e7in haz\u0131rl\u0131klar\u0131n yap\u0131lmas\u0131 konusunda a\u00e7\u0131k bir beyanda bulunmas\u0131 bundand\u0131r. G\u00f6r\u00fcnen b\u00fct\u00fcn \u015fartlar, b\u00f6yle bir karar\u0131n aleyhinde olmas\u0131na ra\u011fmen bu tebligat yap\u0131ld\u0131. Nitekim \u00fclkede k\u0131tl\u0131k vard\u0131 ve sab\u0131rs\u0131z bir uzun bekleyi\u015ften sonra ekinlerin hasat mevsimi gelmi\u015fti. Arabistan kavurucu bir yaz mevsimi ge\u00e7iriyordu ve genelde sefer haz\u0131rl\u0131klar\u0131 i\u00e7in yeter derecede para da yoktu. Bu imkans\u0131zl\u0131k, \u00f6zellikle askeri techizat ve ta\u015f\u0131mac\u0131l\u0131kta kendini \u015fiddetle hissettiriyordu.
\nFakat Allah’\u0131n Rasul\u00fc, bu f\u0131rsat\u0131n aciliyetini kavrad\u0131\u011f\u0131 zaman s\u0131ralanan b\u00fct\u00fcn handikaplara ra\u011fmen, kendisini Hakk\u0131 yayma g\u00f6revinin devam etmesi veya yok olmas\u0131 konusunda karar vermek mecburiyetinde b\u0131rakan bu ad\u0131m\u0131n\u0131 att\u0131. Suriye y\u00f6n\u00fcne, Roma’ya kar\u015f\u0131 d\u00fczenlenecek b\u00f6yle bir sefer i\u00e7in \u00f6nceki uygulamalar\u0131n\u0131n aksine, haz\u0131rl\u0131klar\u0131n yap\u0131lmas\u0131 konusunda a\u00e7\u0131k bir tebligatta bulunulmu\u015f olmas\u0131 bunun nas\u0131l \u00f6nemli bir sefer oldu\u011funu hissettirdi. Hz. Peygamber genellikle hangi y\u00f6ne do\u011fru gitmekte oldu\u011funun bilinmemesi ve sald\u0131raca\u011f\u0131 d\u00fc\u015fman\u0131n isminin \u00f6nceden if\u015fa edilmemesi i\u00e7in her t\u00fcrl\u00fc tedbiri al\u0131rd\u0131. Hatta, Medine’den hareket ederken bile gidece\u011fi istikameti belli etmez ve \u015fehrin aksi istikametine do\u011fru yola \u00e7\u0131kard\u0131.
\nArabistan’da bulunan b\u00fct\u00fcn gruplar, bu kritik karar\u0131n ciddi sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 \u00e7ok iyi biliyorlard\u0131. M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n aleyhindeki b\u00fct\u00fcn umutlar\u0131n\u0131 \u0130slam’\u0131n Roma taraf\u0131ndan ma\u011flup edilmesine ba\u011flayan eski “cahiliye” d\u00fczeni taraftarlar\u0131n\u0131n arta kalanlar\u0131, seferin sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 b\u00fcy\u00fck bir endi\u015fe i\u00e7inde bekliyorlard\u0131. M\u00fcnaf\u0131klar da buna, m\u00fcsl\u00fcmanlar e\u011fer Suriye’de bir ma\u011flubiyet al\u0131rlarsa, bir i\u00e7 isyanla \u0130slam’\u0131n kuvvetinin imha hususunda son bir \u015fanslar\u0131 olarak g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Bundan dolay\u0131 komplolar\u0131 kararla\u015ft\u0131r\u0131p olu\u015fturmak i\u00e7in kendileri taraf\u0131ndan in\u015fa edilmi\u015f olan “Mescid-i D\u0131rar” da haz\u0131r halde bekliyorlard\u0131. Ayr\u0131ca seferi ba\u015far\u0131s\u0131z bir hareket haline \u00e7evirmek i\u00e7in de bir \u00e7ok tedbir alm\u0131\u015flard\u0131. Di\u011fer taraftan ger\u00e7ek m\u00fcminler, son 22 y\u0131l boyunca, u\u011frunda b\u00fct\u00fcn g\u00fc\u00e7lerini harcamakta olduklar\u0131 hareketin kaderinin \u015fimdi olmakla olmamak noktas\u0131nda as\u0131l\u0131 kald\u0131\u011f\u0131n\u0131 anlam\u0131\u015flard\u0131.
\nFakat e\u011fer onlar, b\u00f6yle bir kritik anda cesarat g\u00f6sterirlerse, b\u00fct\u00fcn d\u0131\u015f d\u00fcnyan\u0131n kap\u0131lar\u0131 yay\u0131lmak \u00fczere olan hareketin \u00f6n\u00fcnde a\u00e7\u0131lm\u0131\u015f olacakt\u0131. Fakat e\u011fer onlar, zaafiyet ya da korkakl\u0131k g\u00f6sterirlerse, o zaman Arabistan’da yapm\u0131\u015f olduklar\u0131 b\u00fct\u00fcn i\u015fler toz-duman olup bo\u015fa gitmi\u015f olacakt\u0131.
\n\u0130slam’\u0131n o yaman m\u00fcntesiplerinin s\u00f6z konusu sefer i\u00e7in a\u015fk ve \u015fevkle haz\u0131rl\u0131klara ba\u015flam\u0131\u015f olmalar\u0131 bundand\u0131r. Onlardan herbiri, sefer i\u00e7in gerekli techizat haz\u0131rlamaya, bulunacaklar\u0131 katk\u0131da di\u011ferini ge\u00e7meye \u00e7abalad\u0131. Hz. Osman ve Hz. Abdurranman b. Avf paralar\u0131n\u0131n \u00e7ok b\u00fcy\u00fck bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn\u00fc bu maksat i\u00e7in verdiler. Hz. \u00d6mer kazanc\u0131n\u0131n yar\u0131s\u0131yla katk\u0131da bulundu. Hz. Ebu Bekir ise mal\u0131n\u0131n tamam\u0131n\u0131 verdi. Ashab-\u0131 Kiram\u0131n maddeten fakir olanlar\u0131 da iyilik yar\u0131\u015f\u0131nda geri kalmad\u0131 ve al\u0131n terleriyle ne kazanabildilerse onlar\u0131 getirip Rasulullah’a (s.a) takdim ettiler.
\nKad\u0131nlar bu hamiyyet yar\u0131\u015f\u0131nda m\u00fccevherlerini vermekle yer ald\u0131lar. \u0130slam u\u011fruna hayatlar\u0131n\u0131 feda etme a\u015fk\u0131yla yan\u0131p tutu\u015fan binlerce g\u00f6n\u00fcll\u00fc, Hz. Peygamber’e (s.a) geldi ve bu sefere kat\u0131lmak \u00fczere kendileri i\u00e7in haz\u0131rlanm\u0131\u015f silah ve malzemelerin verilmesini rica ettiler. Techizat ve haz\u0131rl\u0131klar\u0131n yetersizli\u011fi nedeniyle silahland\u0131r\u0131lamayan bu yi\u011fit insanlar, \u00fcz\u00fcnt\u00fcden g\u00f6z ya\u015f\u0131 d\u00f6kt\u00fcler. Manzara, kendilerini yeteri derecede silahland\u0131ramad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in Hz. Peygamber’i \u00fczecek denli ac\u0131kl\u0131 idi. S\u00f6z\u00fcn k\u0131sas\u0131 bu vesile, ger\u00e7ek bir m\u00fcmini bir m\u00fcnaf\u0131ktan ay\u0131racak mihenk ta\u015f\u0131na d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fc. \u00c7\u00fcnk\u00fc sefere kat\u0131lamay\u0131p geri durmak, ki\u015finin \u0130slam’la olan ba\u011f\u0131n\u0131n \u00e7ok \u015f\u00fcpheli olmas\u0131 demekti. Bundan dolay\u0131, Teb\u00fbk seferi esnas\u0131nda geriye kalan birisinin, kendisine haber verilmesi \u00fczerine Hz. Peygamber (s.a) , “Onu kendi ba\u015f\u0131na b\u0131rak\u0131n. E\u011fer i\u00e7inde iyilik ve hay\u0131rdan bir\u015fey varsa Allah onu size katar. E\u011fer onun i\u00e7inde iyilik ve hay\u0131rdan bir\u015fey yoksa, o zaman \u00f6yle k\u00f6t\u00fc bir arkada\u015f\u0131 sizden uzakla\u015ft\u0131r\u0131p defetti\u011fi i\u00e7in O’na \u015f\u00fckredin” buyurdu.
\nNeticede, Hz. Peygamber (s.a) , \u0130slam u\u011fruna \u00e7arp\u0131\u015facak onbini s\u00fcvari olmak \u00fczere otuzbin m\u00fccahidden m\u00fcte\u015fekkil bir ordu ile Hicri 9. y\u0131l\u0131n Receb’inde Suriye ‘ye do\u011fru harekete ge\u00e7ti. Develerin yetersizli\u011finden, orduya kat\u0131lanlar\u0131n b\u00fcy\u00fck bir \u00e7o\u011funlu\u011funun yaya y\u00fcr\u00fcmek zorunda olmalar\u0131,bir m\u00fcddet deveye binmek mecburiyetinde kald\u0131klar\u0131 zaman bile \u00e7ok seyrek s\u0131ralar\u0131n\u0131 beklemek zorunda bulunmalar\u0131 nazar-\u0131 itibara al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda seferin yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015fartlar\u0131n zorlu\u011fu ve elveri\u015fsizli\u011fi kolayca anla\u015f\u0131labilir. Buna bir de \u00e7\u00f6l\u00fcn yak\u0131c\u0131-kavurucu s\u0131cakl\u0131\u011f\u0131 ve su yetersizli\u011finin vehameti de eklenebilir. Fakat onlar, dava hakk\u0131ndaki sars\u0131lmaz kararlar\u0131, ona olan ba\u011fl\u0131l\u0131klar\u0131 ve bu b\u00fcy\u00fck g\u00fc\u00e7l\u00fck ve engelleri g\u00f6\u011f\u00fcslemelerindeki sebatlar\u0131 nedeniyle hesaps\u0131z bir \u015fekilde m\u00fckafatland\u0131r\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r.
\nRasul-i Ekrem (s.a) ve ordusu, Teb\u00fbk’e vard\u0131klar\u0131nda, Kayser ve m\u00fcttefiklerinin ordular\u0131n\u0131 s\u0131n\u0131rdan i\u00e7eriye \u00e7ekmi\u015f olduklar\u0131 ve g\u00f6r\u00fcn\u00fcrde sava\u015f\u0131lacak hi\u00e7bir d\u00fc\u015fman\u0131n olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 \u00f6\u011frendiler. B\u00f6ylece Hz. Peygamber (s.a) ve \u0130slam ordusu \u00e7ok geni\u015f sahalarda prestijini artt\u0131racak olan ve ayn\u0131 zamanda bir damla da kan d\u00f6kmedikleri manevi bir zafer kazanm\u0131\u015f oldu.
\nBu konuda, Rasul-i Ekrem’in (s.a) gazalar\u0131n\u0131 kaleme alan tarih\u00e7ilerin Teb\u00fbk Seferi ile ilgili olarak serdettikleri genel intiban\u0131n sahih olmad\u0131\u011f\u0131na i\u015faret etmek uygun olur. Onlar, olay\u0131 sanki Arabistan’\u0131n s\u0131n\u0131rlar\u0131 yak\u0131n\u0131nda Roma ordular\u0131n\u0131n toplanmas\u0131 hakk\u0131ndaki haberler as\u0131ls\u0131zm\u0131\u015f gibi bir tarzda naklederler. Ger\u00e7ek ise, Kayser’in ordular\u0131n\u0131 toplamaya ba\u015flam\u0131\u015f oldu\u011fu, fakat Rasul-i Ekrem’in (s.a) ondan daha \u00f6nce davrand\u0131\u011f\u0131 ve harekete ge\u00e7mek i\u00e7in gerekli haz\u0131rl\u0131klar\u0131 tamamlamadan onun hareket sahas\u0131na girmi\u015f oldu\u011fu \u015feklindedir. Bundan dolay\u0131 Kayser cesaretin onda dokuzunun ka\u00e7makta oldu\u011funa inanarak, ordular\u0131n\u0131 s\u0131n\u0131rlardan geriye do\u011fru \u00e7ekmi\u015ftir.
\n\u00c7\u00fcnk\u00fc o, \u0130slam u\u011fruna sava\u015fan \u00fc\u00e7bin yi\u011fit m\u00fccahidin daha \u00f6nce Mute’de y\u00fczbin ki\u015filik bir kuvveti peri\u015fan edip bi\u00e7are hale soktu\u011funu hen\u00fcz unutmu\u015f de\u011fildi. Bundan dolay\u0131 o, y\u00fcz veya ikiy\u00fczbin ki\u015filik bir ordu ile bile ayn\u0131 k\u0131vamdaki otuzbin m\u00fccahidden meydana gelmi\u015f ve \u00fcstelik Hz. Peygamber’in (s.a) bizzat komutas\u0131ndaki b\u00f6yle bir ordu ile sava\u015fmay\u0131 g\u00f6ze alamad\u0131.
\nRasul-i Ekrem (s.a) , Roma \u0130mparatoru Kayser’in kuvvetlerini s\u0131n\u0131rdan \u00e7ekti\u011fini anlad\u0131\u011f\u0131 zaman, Suriye i\u00e7lerine do\u011fru y\u00fcr\u00fcmesinin mi, yoksa Teb\u00fbk’te durup beklemesinin ve manevi zaferini politik ve stratejik avantaja d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcrmenin mi daha uygun olaca\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fc. Sonunda ikinci alternatifi se\u00e7erek Teb\u00fbk’te kal\u0131p beklemeye karar verdi ve Teb\u00fbk’te yirmi g\u00fcn kald\u0131. Bu zaman zarf\u0131nda Hz. Peygamber (s.a) Roma \u0130mparatorlu\u011fu ile \u0130slam devleti aras\u0131nda yer alan ve Roma \u0130mparatorlu\u011funun idaresi alt\u0131nda olan k\u00fc\u00e7\u00fck tampon devletlere bask\u0131da bulundu ve boyun e\u011fdirip kendilerini \u0130slam devletine cizye vermeye mecbur etti. Mesela, baz\u0131 H\u0131ristiyan liderler, Dumetu’l-Cendel’den Ukaydin bin Abdulmelik Kindi, Eylen’den Yuhanna bin Ruba Mekna ayr\u0131ca Cerba ve Azruh kabilelerinin reisleri Medine \u0130slam devletine itaat edip ona cizye vermeyi kabul ettiler. Bunun bir sonucu olarak \u0130slm devletinin s\u0131n\u0131rlar\u0131, Roma \u0130mparatorlu\u011funa kadar geni\u015fledi ve Kayser taraf\u0131ndan Arabistan’a kar\u015f\u0131 kullan\u0131lmakta olan b\u00fct\u00fcn Arap kabileleri, bu sefer Romal\u0131lara kar\u015f\u0131 m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n m\u00fcttefiki oldular.
\nB\u00fct\u00fcn bunlar\u0131n \u00f6tesinde Teb\u00fbk seferinde elde edilen bu moral ve manevi zafer, Romal\u0131larla uzun s\u00fcrecek bir anla\u015fmazl\u0131\u011fa girmeden \u00f6nce m\u00fcsl\u00fcmanlara Arabistan \u00fczerindeki hakimiyetlerini g\u00fc\u00e7lendirmek i\u00e7in \u00e7ok k\u0131ymetli bir f\u0131rsat sa\u011flad\u0131. Zira bu durum, ister “\u015firk”in destek\u00e7ileri olsun, isterse \u0130slam kisvesi alt\u0131nda “\u015firk”lerini gizlemi\u015f kimseler olsun, eski “cahiliye” d\u00fczeninin yak\u0131n bir gelecekte yeniden canlan\u0131p toparlanmas\u0131 konusunda hala umut beslemekte olan kimselerin belini k\u0131rd\u0131. \u015eartlar\u0131n zorlamas\u0131, bu tip insanlar\u0131n b\u00fcy\u00fck \u00e7o\u011funlu\u011funun \u0130slam dairesinin i\u00e7inde toplanmas\u0131n\u0131 sa\u011flam\u0131\u015ft\u0131r ve en az\u0131ndan, s\u00f6zkonusu kimselerin hemen sonraki nesillerine ger\u00e7ek m\u00fcsl\u00fcman olma imkan\u0131n\u0131 sa\u011flam\u0131\u015ft\u0131r. Art\u0131k geriye bu sahada, eski d\u00fczenin destek\u00e7ilerinden \u00e7ok zay\u0131f bir az\u0131nl\u0131k kalm\u0131\u015ft\u0131, fakat art\u0131k bunlar, Allah’\u0131n, tamamlamak \u00fczere Rasul\u00fc’ne indirmi\u015f oldu\u011fu \u0130slami ink\u0131lab\u0131n \u00f6n\u00fcnde duramazd\u0131.
\nD\u00f6nemin Problemleri: E\u011fer biz, daha \u00f6nce ge\u00e7en olaylar\u0131n arka plan\u0131n\u0131 g\u00f6z\u00f6n\u00fcne al\u0131rsak toplumun o d\u00f6nemde kar\u015f\u0131la\u015fmakta oldu\u011fu problemleri kolayca anlar\u0131z.
\nO hususlar \u015funlard\u0131r:
\n1. T\u00fcm Arabistan’\u0131 tam bir “Daru’l-\u0130slam” haline getirmek,
\n2. \u0130slam’\u0131n n\u00fcfuzunu kom\u015fu \u00fclkelere ta\u015f\u0131mak, yaymak.
\n3. M\u00fcnaf\u0131klar\u0131n fitnelerine son vermek.
\n4. M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131, gayri m\u00fcslim d\u00fcnyaya kar\u015f\u0131 cihad i\u00e7in haz\u0131rlamak,
\n1) \u015eimdi; madem ki t\u00fcm Arabistan’\u0131n idaresi m\u00fcminlerin eline ge\u00e7mi\u015f ve b\u00fct\u00fcn muhalif kuvvetler \u00e7aresiz hale d\u00fc\u015fm\u00fc\u015ft\u00fc. O halde Arabistan’\u0131n tam bir “Daru’l-\u0130slam” (\u0130slam \u00fclkesi) haline d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcr\u00fclmesi l\u00fczumu hakk\u0131ndaki politika hususunda a\u00e7\u0131k bir deklerasyon yay\u0131nlanmas\u0131 gerekli idi. Bundan dolay\u0131 a\u015fa\u011f\u0131da zikredilen \u00f6l\u00e7\u00fcler benimsendi:
\na. “M\u00fc\u015friklerle” olan b\u00fct\u00fcn anla\u015fmlar\u0131n ge\u00e7ersiz oldu\u011funu \u00f6ng\u00f6ren a\u00e7\u0131k bir beyanat ilan edildi. Buna g\u00f6re, m\u00fcsl\u00fcmanlar d\u00f6rt ayl\u0131k bir s\u00fcreden sonra anla\u015fmalar\u0131n m\u00fc\u015frikler lehinde getirdi\u011fi b\u00fct\u00fcn sorumluluklardan azade olacaklard\u0131. (bkz. 1-3. ayetler)
\nBu deklarasyon, “\u015firk” temeline dayanan hayat tarz\u0131n\u0131 b\u00fct\u00fcn\u00fcyle k\u00f6k\u00fcnden kaz\u0131mak ve Arabistan’\u0131 her ne suretle olursa olsun \u0130slam’\u0131n ruhu ile \u00e7at\u0131\u015fmayacak ve O’nun i\u00e7in bir i\u00e7 tehlike arzedemeyecek \u015fekilde sadece \u0130slam’\u0131n merkezi yapmak i\u00e7in gerekli idi.
\nb. Arabistan’\u0131 ilgilendiren t\u00fcm meseleler i\u00e7inde ana konumunu muhafaza eden Harem-i \u015eerif’e (Ka’be) hizmet, yani sedanet (Ka’be bak\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131) ve sikayet (su da\u011f\u0131tma) i\u015flerinin bundan b\u00f6yle m\u00fc\u015friklerden al\u0131n\u0131p m\u00fcminlerin eline verilece\u011fi ve s\u00fcrekli onlar\u0131n elinde kalaca\u011f\u0131 hususunda ilahi bir h\u00fck\u00fcm indi. (12. ve 18. ayetler aras\u0131) . Ayn\u0131 \u015fekilde “cahiliye” d\u00f6neminden kalan adet ve uygulamalar art\u0131k ilga edilip kald\u0131r\u0131lmal\u0131yd\u0131, hatta “m\u00fc\u015frikler” Beytullah’a yakla\u015ft\u0131r\u0131lmamal\u0131yd\u0131lar. (28.ayet) Bu, “\u015firkin” her t\u00fcrl\u00fc eserini, sadece Allah’a ibadet ve itaat\u0131na mahsus olan Ka’be’den silip k\u00f6k\u00fcnden kaz\u0131mak i\u00e7indi.
\nc. “Cahiliye” g\u00fcnlerinde haram aylar\u0131n yerlerini da\u011fi\u015ftirmek suretiyle takip etmekte olduklar\u0131 ve k\u00fcfr\u00fcn bir par\u00e7as\u0131 olan “Nesi” konusundaki k\u00f6t\u00fc uygulama yasaklanm\u0131\u015ft\u0131r (Ayet,37) . Bu, ayn\u0131 zamanda Arabistan ve daha sonra d\u00fcnyan\u0131n her yerinde bulunan m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n hayat\u0131ndan, cahiliye adetlerinden arta kalanlar t\u00fcrl\u00fc emarenin k\u00f6k\u00fcn\u00fc kaz\u0131ma hususunda bir ilke vazifesini g\u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fcr.
\n2) M\u00fcsl\u00fcmanlara, \u0130slam’\u0131n etkinli\u011fini, Arabistan haricinde daha uzaklara g\u00f6t\u00fcrmek ve yaymak i\u00e7in, \u0130slam d\u0131\u015f\u0131 g\u00fc\u00e7leri k\u0131l\u0131\u00e7la sindirmeleri ve \u0130slam devletinin hakimiyetini kabul etmeye zorlamalar\u0131 emredildi. Roma ve \u0130ran \u0130mparatorluklar\u0131, bu yolda en b\u00fcy\u00fck engeli te\u015fkil ettikleri i\u00e7in onlarla bir s\u00fcrt\u00fc\u015fme ve anla\u015fmazl\u0131\u011fa girilmesi ka\u00e7\u0131n\u0131lmazd\u0131. Cihad\u0131n gayesi onlar\u0131, \u0130slam’\u0131 kabul hususunda zorlamak de\u011fildi. \u00c7\u00fcnk\u00fc onlar \u0130slam’\u0131 kabul etmek veya etmemekte serbestti. Fakat cihad\u0131n hedefi,onlar\u0131n ba\u015fkalar\u0131n\u0131 kendi sap\u0131kl\u0131klar\u0131na itmelerine ve \u00e7o\u011falmalar\u0131na engel olmak idi. M\u00fcsl\u00fcmanlara, diledikleri takdirde, onlar\u0131n sap\u0131tm\u0131\u015f hallerinden vazge\u00e7ip kurtulabilecekleri bir s\u00fcre sap\u0131kl\u0131klar\u0131na m\u00fcsamaha g\u00f6stermeleri, aksi halde, kafirlere \u0130slam devletine ba\u011fl\u0131 olduklar\u0131n\u0131n bir ni\u015fanesi olarak “Cizye” (29. ayet) vermeyi \u015fart ko\u015fmalar\u0131 emredildi.
\n3) \u00d6nemli \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc mesele, aleni c\u00fcr\u00fcmlerine ra\u011fmen, \u015fimdiye kadar ho\u015fg\u00f6r\u00fc ile kar\u015f\u0131lanan m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n fitnelerine son vermek oldu. Mademki d\u0131\u015far\u0131dan fiilen hi\u00e7bir bask\u0131 yoktu, o halde m\u00fcsl\u00fcmanlar, m\u00fcnaf\u0131klara a\u00e7\u0131k\u00e7a kafirler olarak muamelede bulunmalar\u0131 emredilmeliydi ve \u00f6yle oldu (73. ayet) . Buna uygun olarak Hz. Peygamber (s.a) Teb\u00fbk seferine kat\u0131lmama konusunda halk\u0131 ikna edip vazge\u00e7irmek i\u00e7in isti\u015farelerde bulunmak \u00fczere topland\u0131klar\u0131 S\u00fcveylim’in evini ate\u015fe verdi. Yine bunun gibi, Teb\u00fbk d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcnde, ger\u00e7ek m\u00fcminlere kar\u015f\u0131 komplolar d\u00fczenlemek maksad\u0131yla fitnelerine bir k\u0131l\u0131f vazifesi g\u00f6rmek \u00fczere in\u015fa ettikleri mescidi (Mesid-i D\u0131rar) y\u0131kmalar\u0131n\u0131 ve yakmalar\u0131n\u0131 emretti.
\n4) M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n t\u00fcm \u0130slam d\u0131\u015f\u0131 d\u00fcnyaya kar\u015f\u0131 “Cihad” etmek maksad\u0131yla haz\u0131rlanabilmesi i\u00e7in, ehemmiyetsiz de olsa, “\u0130man” konusunda maruz kald\u0131klar\u0131 bu hafif zaafiyetlerinin tedavi edilmesi gerekliydi. \u00c7\u00fcnk\u00fc art\u0131k \u00f6zellikle b\u00fct\u00fcn \u0130slam d\u0131\u015f\u0131 d\u00fcnya ile ortaya \u00e7\u0131kacak bir s\u00fcrt\u00fc\u015fme ve m\u00fccadelede tek ba\u015f\u0131na kar\u015f\u0131 koyma mecburiyeti kar\u015f\u0131s\u0131nda kal\u0131nd\u0131\u011f\u0131 zaman, \u0130slam toplumu i\u00e7in, iman zaafiyetinden daha b\u00fcy\u00fck ba\u015fka bir tehlike yoktu. Teb\u00fbk’e d\u00fczenlenen seferden geriye kalm\u0131\u015f veya en az\u0131ndan ihmalkarl\u0131k g\u00f6stermi\u015f olanlar \u015fiddetle itham edilmi\u015f ve e\u011fer bu farz\u0131 yerine getirmemeleri hususunda makul mazeretleri yoksa, onlar m\u00fcnaf\u0131klar olarak kabul edilmi\u015flerdi. Dahas\u0131, “\u0130la-i Kelimetullah” (Allah s\u00f6z\u00fc ve h\u00fck\u00fcmlerinin \u00fcst\u00fcn olmas\u0131) konusunda yapaca\u011f\u0131 gayretlerin ve \u0130slam ile “k\u00fcf\u00fcr” aras\u0131ndaki m\u00fccadelede oynayaca\u011f\u0131 rol\u00fcn gelecekte bir m\u00fcsl\u00fcman\u0131n iman\u0131 hakk\u0131nda tek \u00f6l\u00e7\u00fc olaca\u011f\u0131 hususunda a\u00e7\u0131k bir beyanatta bulunulmu\u015ftur. Bu nedenle “E\u011fer bir kimse can\u0131n\u0131, mal\u0131n\u0131 vaktini ve enerjisini bu gaye i\u00e7in feda etmekte teredd\u00fct g\u00f6sterirse, onun iman\u0131 ger\u00e7ek, saf ve makbul olarak g\u00f6r\u00fclmeyecektir” (81 ve 96. ayetler aras\u0131) . Bu bak\u0131mdan cihad konusunda zaaf g\u00f6steren bir kimsenin yapt\u0131\u011f\u0131 amelleri asla cihad\u0131n yerini almayacakt\u0131r.
\nBu sureyi tetkik ederken yukar\u0131da zikredilen \u00f6nemli noktalar dikkate al\u0131n\u0131rsa, o takdirde bunlar, surenin muhtevas\u0131n\u0131n anla\u015f\u0131lmas\u0131n\u0131 kolayla\u015ft\u0131racakt\u0131r.
\n\u00d6ZET<\/strong>
\nTemel Konu: Sava\u015f ve Bar\u0131\u015f\u0131n Problemleri<\/strong>
\nEnfal suresinin bir devam\u0131 olarak bu sure de sava\u015f konusundaki problemleri ele al\u0131r ve konuyu Teb\u00fbk Seferi \u00fczerinde temellendirir.
\n\u0130\u015flenen konular ve birbiriyle ba\u011flant\u0131lar\u0131:<\/strong>
\n1-12 Bu b\u00f6l\u00fcm, ba\u015fkalar\u0131yla yap\u0131lan anla\u015fmalar\u0131n dokunulmazl\u0131\u011f\u0131n\u0131 (kudsiyetini) ele al\u0131r ve kar\u015f\u0131 taraf\u0131n bunlara i\u00e7tenlikle uymad\u0131\u011f\u0131 hallerde son vermeden \u00f6nce g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurulmas\u0131 gereken prensip, h\u00fck\u00fcm ve nizamlar\u0131 ortaya koyar.
\n13-37 Bu b\u00f6l\u00fcmde m\u00fcsl\u00fcmanlar, fitneci ve hasmane davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131n sonu\u00e7lar\u0131 konusunda gereken uyar\u0131n\u0131n yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 Yahudi, H\u0131ristiyan ve m\u00fc\u015frik Araplar’la, Allah’\u0131n r\u0131zas\u0131 i\u00e7in sava\u015fmaya te\u015fvik edilmi\u015flerdir.
\n38-72 Bu k\u0131s\u0131mdaki (muhaverede) , e\u011fer k\u00fcf\u00fcrle yap\u0131lan m\u00fccadeleye kat\u0131lm\u0131\u015flarsa ancak o zaman, Allah’\u0131n vadetti\u011fi m\u00fckafatlara varis (sahip) olacaklar\u0131, m\u00fcsl\u00fcmanlara a\u00e7\u0131k ve se\u00e7ik olarak anlat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc, ger\u00e7ek m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 m\u00fcnaf\u0131klardan ay\u0131ran \u00f6l\u00e7\u00fc budur. \u00d6yleyse ger\u00e7ek m\u00fcsl\u00fcmanlar, tehlike, engel, zorluk ve i\u011fva gibi \u015feylere ald\u0131rmaks\u0131z\u0131n cihadda yerlerini almal\u0131d\u0131r.
\n73-90 Bu b\u00f6l\u00fcm m\u00fcnaf\u0131klar meselesiyle ilgilidir ve onlara kar\u015f\u0131 tak\u0131n\u0131lmas\u0131 gereken tavra ait kural ve d\u00fczenlemeler koyarak, onlar\u0131 ger\u00e7ek m\u00fcsl\u00fcmanlardan ay\u0131ran m\u00fcmeyyiz vas\u0131flara i\u015faret eder.
\n91-110 Bu k\u0131s\u0131m, sava\u015ftan geri kalan ve Teb\u00fbk’e d\u00fczenledi\u011fi Cihad seferinde Hz. Peygamber’e e\u015flik etmeyenlerin durumunu ele al\u0131r. Bu ama\u00e7la s\u00f6zkonusu \u015fah\u0131slar muhtelif kategorilere ayr\u0131l\u0131r; yani, bunlar sakatlar, hastalar, fakirler, m\u00fcnaf\u0131klar, hatas\u0131n\u0131 anlay\u0131p daha Hz. Peygamber (s.a) Teb\u00fbk’ten d\u00f6nmeden \u00f6nce nefislerine kahredenler ve hatalar\u0131n\u0131 ikrar edenler gibi birka\u00e7 s\u0131n\u0131fa ayr\u0131l\u0131r. Onlar\u0131n durumlar\u0131, su\u00e7lar\u0131n\u0131n karakteri \u015fumul\u00fcne uygun olarak ve onlara Kainat\u0131n Hakimi olan Allah’\u0131n, onlar\u0131n yard\u0131mc\u0131s\u0131 ve koruyucusu oldu\u011fu teminat\u0131 verilmi\u015ftir. Buna uygun olarak Allah, Teb\u00fbk seferinde yer almayan \u00fc\u00e7 m\u00fcmini samimiyetlerinden dolay\u0131 affetmi\u015ftir.
\nSonu\u00e7 b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde m\u00fcminlere, hidayetleri i\u00e7in gerekli olan genel talimat verilmi\u015ftir.
\nSurede var\u0131lan sonu\u00e7 \u015fudur: “\u015eefkatli, merhametli ve size \u00e7ok d\u00fc\u015fk\u00fcn olan Rasulullah’a uyun ve kainat\u0131n Rabbi olan Allah’a tevekk\u00fcl edin. O’na g\u00fcvenin.”<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 009 – TEVBE SURES\u0130 G\u0130R\u0130\u015e Ad\u0131: Bu sure iki isimle bilinir; El-Tevbe ve El-Bera’e. Tevbenin mahiyetini ve kabul edilme \u015fartlar\u0131n\u0131 bildiren ayetlerinden (102-118) dolay\u0131 “Tevbe Suresi” ad\u0131n\u0131 […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":8990,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n