B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/p>\n

58- E\u011fer bir kavmin ihanet edece\u011finden kesin olarak korkarsan, sen de a\u00e7\u0131k ve adil bir tutumla (onlarla olan anla\u015fma metnini ve diplomatik ili\u015fkiyi y\u00fczlerine) at.(43) Ger\u00e7ekten Allah, ihanet edenleri sevmez.<\/strong>
\n59- K\u00fcfre sapanlar, ka\u00e7\u0131p-kurtulduklar\u0131n\u0131 sanmas\u0131nlar; ger\u00e7ek \u015fu ki, onlar (bizi) aciz b\u0131rakamazlar.<\/strong>
\n60- Onlara kar\u015f\u0131 g\u00fcc\u00fcn\u00fcz\u00fcn yetti\u011fi(44) kadar kuvvet ve besili atlar haz\u0131rlay\u0131n. Bununla, Allah’\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131 ve sizin d\u00fc\u015fman\u0131n\u0131z\u0131 ve bunlar\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda sizin bilmeyip Allah’\u0131n bildi\u011fi di\u011fer (d\u00fc\u015fmanlar\u0131) korkutup-cayd\u0131ras\u0131n\u0131z. Allah yolunda her ne infak ederseniz, size ‘eksiksiz olarak \u00f6denir’ ve siz haks\u0131zl\u0131\u011fa u\u011frat\u0131lmazs\u0131n\u0131z.<\/strong>
\n61- E\u011fer onlar bar\u0131\u015fa e\u011filim g\u00f6sterirlerse, sen de ona e\u011filim g\u00f6ster ve Allah’a tevekk\u00fcl et. \u00c7\u00fcnk\u00fc O, i\u015fitendir, bilendir.<\/strong>
\n62- Onlar, seni aldatmak isterlerse, \u015f\u00fcphesiz Allah sana yeter.(45) O, seni yard\u0131m\u0131yla ve m\u00fc’minlerle destekledi.<\/strong>
\n63- Ve onlar\u0131n kalblerini uzla\u015ft\u0131rd\u0131. Sen, yery\u00fcz\u00fcndekilerin t\u00fcm\u00fcn\u00fc harcasayd\u0131n bile, onlar\u0131n kalblerini uzla\u015ft\u0131ramazd\u0131n. Ama Allah, aralar\u0131n\u0131 bulup onlar\u0131 uzla\u015ft\u0131rd\u0131.(46) \u00c7\u00fcnk\u00fc O, \u00fcst\u00fcn ve g\u00fc\u00e7l\u00fc oland\u0131r, h\u00fck\u00fcm ve hikmet sahibidir.<\/strong><\/p>\n

A\u00c7IKLAMA<\/strong><\/p>\n

43. Bu ayet, gerekli oldu\u011funda anla\u015fmay\u0131 bozma ile ilgili \u00e7ok a\u00e7\u0131k ve kesin bir kural koymakta ve m\u00fcsl\u00fcmanlara “anla\u015fmay\u0131 a\u00e7\u0131k\u00e7a onlar\u0131n \u00f6n\u00fcne atmay\u0131” emretmektedir. Bu ayete g\u00f6re, m\u00fcsl\u00fcmanlar, anla\u015fma yapt\u0131klar\u0131 taraf\u0131n anla\u015fma \u015fartlar\u0131na tam anlam\u0131yla uymad\u0131klar\u0131n\u0131 hissetseler veya kar\u015f\u0131 taraf\u0131n ilk f\u0131rsatta ihanet edece\u011finden korksalar bile tek tarafl\u0131 bir kararla anla\u015fmay\u0131 sona erdirmek haramd\u0131r. Bu nedenle ayet, m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kar\u015f\u0131 tarafa, sanki aralar\u0131nda hi\u00e7 anla\u015fma yokmu\u015f gibi davranmalar\u0131n\u0131 yasaklamaktad\u0131r. Di\u011fer taraftan ise ayet, m\u00fcsl\u00fcmanlara hen\u00fcz kar\u015f\u0131 bir davran\u0131\u015fta bulunmadan di\u011fer taraf\u0131 anla\u015fman\u0131n bitti\u011finden haberdar etmelerini emretmektedir. Bu zorunludur, \u00e7\u00fcnk\u00fc kar\u015f\u0131 taraf anla\u015fman\u0131n hala y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte oldu\u011fu konusunda yanl\u0131\u015f anlamaya maruz kalmamal\u0131d\u0131r. Hz.Peygamber (s.a) , \u0130slam’\u0131n uluslararas\u0131 politikas\u0131n\u0131 bu ayete dayand\u0131rm\u0131\u015ft\u0131r: “Herhangi bir tarafla anla\u015fmaya giren kimse, anla\u015fman\u0131n s\u00fcresi bitinceye kadar o anla\u015fmaya ba\u011fl\u0131d\u0131r. E\u011fer bozmaya zorlan\u0131rsa, iki taraf\u0131n da e\u015fit olmas\u0131 i\u00e7in, anla\u015fmay\u0131 kar\u015f\u0131 taraf\u0131n \u00f6n\u00fcnde bozar.” Daha sonra ayn\u0131 ilkeyi her meseleye uygulayarak \u015f\u00f6yle demi\u015ftir: “Size ihanet eden kimselere bile ihanet etmeyin.” Ve bu ilkeyi, harfi harfine uygulanacak \u015fekilde zihinlere i\u015flemi\u015ftir. \u0130\u015fte bu nedenle, Emir Muaviye kendi sultanl\u0131\u011f\u0131 d\u00f6neminde, anla\u015fma s\u00fcresi biter bitmez istila etmek amac\u0131yla Roma \u0130mparatorlu\u011fu s\u0131n\u0131rlar\u0131na asker y\u0131\u011fmaya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131nda, Hz.Peygamber’in (s.a) ashab\u0131ndan Amir b. Anbese (r.a) buna \u015fiddetle kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131km\u0131\u015f ve bu hadisi Emir’in huzurunda okumu\u015ftur. Bu hadise g\u00f6re asker y\u0131\u011fmak bile bir t\u00fcr ihanet olmaktad\u0131r. Emir buna boyun e\u011fmek zorunda kalm\u0131\u015f ve s\u0131n\u0131ra asker y\u0131\u011fmaktan vazge\u00e7mi\u015ftir.
\nEskiden, “cahiliye” d\u00f6neminde \u00e7ok yayg\u0131n bir davran\u0131\u015f olan anla\u015fmalar\u0131 tek tarafl\u0131 bozma ve d\u00fc\u015fmana sava\u015f ilan etti\u011fini bildirmeden sald\u0131rma olaylar\u0131n\u0131n, bu g\u00fcn\u00fcn medeni “cahiliye”sinde de g\u00fcndemde oldu\u011funa dikkat edilmelidir. Mesela 2. D\u00fcnya Sava\u015f\u0131 s\u0131ras\u0131nda hi\u00e7 bir resmi a\u00e7\u0131klama yap\u0131lmaks\u0131z\u0131n Almanya Rusya’ya sald\u0131rm\u0131\u015f \u0130ngiltere ve Rusya ise \u0130ran’a kar\u015f\u0131 askeri harekata giri\u015fmi\u015fti.
\nBu t\u00fcr anla\u015fmalar\u0131 \u00e7i\u011fneme ve ihlal ile ilgili \u00f6ne s\u00fcr\u00fclen \u00f6z\u00fcrler ise dayanaktan yoksundur: E\u011fer \u00f6nceden sava\u015f ilan\u0131 yap\u0131l\u0131rsa kar\u015f\u0131 taraf\u0131n daha evvel davran\u0131p sald\u0131raca\u011f\u0131 gibi \u00f6z\u00fcrler \u00f6ne s\u00fcr\u00fclmektedir. Fakat onlar, ahlaki sorumluluklar b\u00f6yle sudan sebeblerle bir kenara b\u0131rak\u0131labilirse, \u015fu veya bu \u00f6z\u00fcrle hakl\u0131 g\u00f6sterilemeyecek hi\u00e7 bir su\u00e7 veya g\u00fcnah kalmayaca\u011f\u0131n\u0131 ve her h\u0131rs\u0131z\u0131n, her soyguncunun, her fahi\u015fenin, her katilin ve her sahtekar\u0131n su\u00e7u veya g\u00fcnah\u0131n\u0131 bir \u00f6z\u00fcrle hakl\u0131 g\u00f6sterebilece\u011fini unutmu\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fcyorlar. Fakat ne gariptir ki, \u00e7a\u011fda\u015f liderlerin iki t\u00fcr adalet \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fc var! \u0130hanet ve yasalar\u0131 ihlali uluslararas\u0131 arenada hakl\u0131 g\u00f6sterip desteklerken, ayn\u0131 kural\u0131 kendi ulusal arenalar\u0131nda uygulam\u0131yorlar.
\nFakat yukar\u0131daki kural\u0131n da baz\u0131 istisnalar\u0131 var. \u0130slam hukuku, kar\u015f\u0131 taraf a\u00e7\u0131ktan a\u00e7\u0131\u011fa anla\u015fmay\u0131 ihlal etti\u011fi ve kendilerine kar\u015f\u0131 belirli bir d\u00fc\u015fmanca tav\u0131rda bulundu\u011funda, m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kar\u015f\u0131 tarafa sald\u0131rmas\u0131na izin verir. B\u00f6yle a\u00e7\u0131k bir durumda ayet, m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 anla\u015fman\u0131n ger\u00e7ek biti\u015f tarihini beklemekle sorumlu tutmaz, bilakis hi\u00e7bir \u00fcltimatom vermeksizin b\u00f6yle bir hainlikte bulunan kar\u015f\u0131 tarafa askeri sald\u0131r\u0131da bulunmalar\u0131na izin verir. \u0130slam hukuk\u00e7ular\u0131 bu istisnay\u0131, Hz. Peygamber’in (s.a) bir uygulamas\u0131ndan \u00e7\u0131karm\u0131\u015flard\u0131r. Kurey\u015fliler, Beni Huza’al\u0131larla ilgili olarak Hudeybiye anla\u015fmas\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131ktan ihlal ettiklerinde, Hz. Peygamber (s.a) kendi taraflar\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan da anla\u015fman\u0131n sona erdi\u011fini bildirme gere\u011fini duymam\u0131\u015ft\u0131r. Bu nedenle onlara hi\u00e7 bir haber vermeden Mekke \u00fczerine y\u00fcr\u00fcm\u00fc\u015ft\u00fcr. Fakat burada bir uyar\u0131 yap\u0131lmal\u0131d\u0131r. Bu istisnadan yararlan\u0131labilmesi i\u00e7in, Hz.Peygamber’in (s.a) Mekke \u00fczerine y\u00fcr\u00fcmeyi do\u011fru buldu\u011fu zaman\u0131n t\u00fcm \u015fartlar\u0131 g\u00f6z \u00f6n\u00fcnde bulundurulmal\u0131d\u0131r. Ancak bu \u015fartlar bulundu\u011funda, bu uygulamay\u0131 \u00f6rnek alabiliriz, aksi takdirde bu uygulamadan haks\u0131z \u015fekilde yararlanm\u0131\u015f oluruz. Hadis ve Siret kitaplar\u0131ndan a\u015fa\u011f\u0131daki \u015fartlar\u0131n Hz. Peygamber’i (s.a) b\u00f6yle bir ad\u0131m atmaya y\u00f6neltti\u011fini \u00f6\u011freniyoruz:
\n1) Kurey\u015flilerin anla\u015fmay\u0131 bozduklar\u0131 o kadar a\u015fikard\u0131 ki, bir ihlalin var oldu\u011funda hi\u00e7 bir \u015f\u00fcphe s\u00f6z konusu de\u011fildi ve onlar\u0131n kendileri de anla\u015fman\u0131n sona erdi\u011fini kabul ediyorlard\u0131. \u0130\u015fte bu nedenle Kurey\u015fliler anla\u015fmay\u0131 yenilemek \u00fczere Ebu S\u00fcfyan’\u0131 Medine’ye g\u00f6ndermi\u015flerdi. Ger\u00e7i bu, onlar\u0131n anla\u015fman\u0131n sona erdi\u011fini bildiklerini g\u00f6stermektedir, ama bu, yukar\u0131da de\u011finilen istisna kural\u0131n i\u015flerlik kazanmas\u0131 i\u00e7in anla\u015fmay\u0131 bozan taraf\u0131n bunu bilmesi ve kabul etmesini gerektirmez. Bu istisna kural, anla\u015fmay\u0131 ihlal, \u00e7ok a\u00e7\u0131k ve \u015f\u00fcpheden uzak oldu\u011funda ge\u00e7erlidir.
\n2) Anla\u015fman\u0131n bozulmas\u0131ndan sonra Hz. Peygamber (s.a) , onlar\u0131n anla\u015fmay\u0131 bozmalar\u0131na ra\u011fmen kendisinin anla\u015fmay\u0131 y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte kabul etti\u011fini g\u00f6sterecek ne bir s\u00f6z, ne bir hareket, ne de bir imada bulunmam\u0131\u015ft\u0131r. Onlarla, b\u00f6yle bir izlenim yaratacak ili\u015fkilere de devam etmemi\u015ftir. B\u00fct\u00fcn hadisler, onun Ebu S\u00fcfyan’\u0131n anla\u015fmay\u0131 yenileme teklifini kabul etmedi\u011fini g\u00f6stermektedir.
\n3) Hz. Peygamber (s.a) Kurey\u015flilere kar\u015f\u0131 a\u00e7\u0131ktan askeri harekata giri\u015fti. Gizli sava\u015f niyeti ta\u015f\u0131rken bar\u0131\u015f\u00e7\u0131l g\u00f6r\u00fcnmeye \u00e7al\u0131\u015farak iki y\u00fczl\u00fc davranmad\u0131.
\nBu, Hz. Peygamber (s.a) taraf\u0131ndan bu konuda vaz’edilen m\u00fckemmel bir \u00f6rnektir. O halde ayetteki emre istisna, ancak belirli ko\u015fullar ger\u00e7ekle\u015fti\u011finde ve Hz. Peygamber (s.a) \u00f6rne\u011findeki ayn\u0131 d\u00fcr\u00fcstl\u00fck ve a\u00e7\u0131kl\u0131k s\u00f6z konusu oldu\u011funda uygulanabilir.
\nBunun yan\u0131s\u0131ra m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n bir sorunu, kar\u015f\u0131 taraf bunu ne kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 m\u00fczakere, ne de uluslararas\u0131 hakemlik yoluyla \u00e7\u00f6zmeye yana\u015fmay\u0131p g\u00fc\u00e7 kullanmakta \u0131srar etti\u011finde, askeri g\u00fc\u00e7 kullanarak \u00e7\u00f6zmelerine izin verilmi\u015ftir. B\u00f6yle bir durumda, bu ayet m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n hi\u00e7 bir giri\u015fimde bulunmadan \u00f6nce a\u00e7\u0131k bir sava\u015f ilan\u0131nda bulunmalar\u0131n\u0131 emretmektedir. \u0130slam, e\u011fer m\u00fcsl\u00fcmanlar a\u00e7\u0131k bir sava\u015f ilan\u0131na haz\u0131r de\u011fillerse, gizli askeri harekata giri\u015fmeyi ahlak d\u0131\u015f\u0131 bir tutum olarak kabul eder ve buna izin vermez.
\n44. “D\u00fc\u015fman size aniden sald\u0131rd\u0131\u011f\u0131nda, hi\u00e7 bir gerileme olmaks\u0131z\u0131n hemen askeri harekata giri\u015febilmeniz i\u00e7in her an d\u00fczenli bir ordu ve gerekli bir te\u00e7hizat\u0131 haz\u0131r bulundurman\u0131z gerekir. Bu \u00f6nlemler al\u0131nmal\u0131d\u0131r ki, sizi yar\u0131 e\u011fitilmi\u015f te\u00e7hizats\u0131z, g\u00f6n\u00fcll\u00fcleri askere almak zorunda b\u0131rakacak bir acele ve kar\u0131\u015f\u0131kl\u0131\u011fa imkan kalmas\u0131n ve d\u00fc\u015fman\u0131n sizi haz\u0131rl\u0131ks\u0131z yakalay\u0131p, siz savunmaya haz\u0131r de\u011filken b\u00fcy\u00fck kay\u0131plar verdirmesi gibi bir korku ya\u015famay\u0131n.”
\n45. Yani, “Di\u011fer milletlerle ili\u015fkiniz Allah’a olan g\u00fcveninize dayanmal\u0131d\u0131r, \u00e7\u00fcnk\u00fc “O size yeter” Bu nedenle sava\u015fta da bar\u0131\u015fta da d\u00fc\u015fman\u0131n\u0131zla cesurca kar\u015f\u0131la\u015fmal\u0131s\u0131n\u0131z. E\u011fer d\u00fc\u015fman sizinle bar\u0131\u015f g\u00f6r\u00fc\u015fmesi yapmak isterse, hi\u00e7 bir teredd\u00fct g\u00f6stermeksizin kar\u015f\u0131 tarafla m\u00fczakere yapmaya haz\u0131r olmal\u0131s\u0131n\u0131z. Kar\u015f\u0131 taraf\u0131n gayri samimi ve haince niyetleri oldu\u011fu \u00f6zr\u00fcn\u00fc \u00f6ne s\u00fcrerek hi\u00e7 bir teklifi geri \u00e7evirmeyin, \u00e7\u00fcnk\u00fc hi\u00e7 kimse kar\u015f\u0131s\u0131ndakinin ger\u00e7ek niyetini bilemez. E\u011fer kar\u015f\u0131 taraf teklifinde samimi ise, onun teklifini red edip kan d\u00f6kmeye devam etmek do\u011fru olmayacakt\u0131r. Di\u011fer taraftan e\u011fer kar\u015f\u0131 taraf\u0131n haince niyetleri varsa, o zaman Allah sizi cesaretiniz ve ahlaki \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz nedeniyle onlardan koruyacakt\u0131r. Bu durumda hain d\u00fc\u015fmanla, ona cayd\u0131r\u0131c\u0131 bir ders verecek \u015fekilde sava\u015f\u0131n.”
\n46. Burada, daha \u00f6nceden aralar\u0131nda y\u00fczy\u0131llardan beri s\u00fcregelen d\u00fc\u015fmanl\u0131klar bulunan \u00e7e\u015fitli Arap kabilelerinin g\u00f6n\u00fcllerini birbirine ba\u011flayan ve g\u00fc\u00e7l\u00fc bir topluluk olu\u015fturacak \u015fekide onlar\u0131 kayna\u015ft\u0131ran \u0130slam’\u0131n l\u00fctuf ve nimetleri kastedilmektedir. Allah’\u0131n bu l\u00fctfu, \u00f6zellikle Medineli Evs ve Hazre\u00e7 kabilelerinde g\u00f6ze \u00e7arpmaktad\u0131r. Bu iki kabile birbirlerine d\u00fc\u015fmand\u0131lar ve kanl\u0131 Bu’as sava\u015f\u0131, bundan sadece iki y\u0131l \u00f6nce meydana gelmi\u015fti. Bu t\u00fcr d\u00fc\u015fmanl\u0131klar\u0131n, Hz. Peygamber’in (s.a) ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 d\u00f6nemde \u0130slam toplumunun \u015fahit oldu\u011fu birlik ve beraberli\u011fe d\u00f6n\u00fc\u015fmesi ger\u00e7ekten b\u00fcy\u00fck bir mucizedir. B\u00f6yle bir \u015feyin hi\u00e7 bir insan g\u00fcc\u00fc ve kayna\u011f\u0131yla ba\u015far\u0131lamayaca\u011f\u0131 meydandad\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc ne ba\u015far\u0131lm\u0131\u015fsa O’nun l\u00fctfu ile ba\u015far\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r ve ne ba\u015far\u0131lacaksa, yine O’nun l\u00fctfu ile ba\u015far\u0131lacakt\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 58- E\u011fer bir kavmin ihanet edece\u011finden kesin olarak korkarsan, sen de a\u00e7\u0131k ve adil bir tutumla (onlarla olan anla\u015fma metnini ve diplomatik ili\u015fkiyi y\u00fczlerine) at.(43) Ger\u00e7ekten Allah, […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":8922,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n