B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

 <\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/p>\n

29- Ey iman edenler, mallar\u0131n\u0131z\u0131, sizden kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 anla\u015fmadan (do\u011fan) bir ticaretten ba\u015fka haks\u0131z ‘nedenler ve yollarla (bat\u0131lca) ‘ yemeyin.(50) Ve kendi nefislerinizi \u00f6ld\u00fcrmeyin.(51) \u015e\u00fcphesiz, Allah, sizi \u00e7ok esirgeyendir.(52)<\/strong>
\n30- Kim haddi a\u015farak ve zulmederek b\u00f6yle yaparsa, biz onu ate\u015fe g\u00f6ndeririz. Bu Allah i\u00e7in pek kolayd\u0131r.<\/strong>
\n31- Size yasaklanan b\u00fcy\u00fck g\u00fcnahlardan ka\u00e7\u0131n\u0131rsan\u0131z, sizin kusurlar\u0131n\u0131z\u0131(53) \u00f6rteriz ve sizi ‘onurlu-\u00fcst\u00fcn’ bir makama sokar\u0131z.<\/strong>
\n32- Allah’\u0131n kendisiyle kiminizi kiminize \u00fcst\u00fcn k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015feyi temenni etmeyin. Erkeklere kazand\u0131klar\u0131ndan bir pay (oldu\u011fu gibi) , kad\u0131nlara da kazand\u0131klar\u0131ndan bir pay vard\u0131r. Allah’tan onun fazl\u0131n\u0131 (ihsan\u0131n\u0131) isteyin. Ger\u00e7ekten, Allah, her \u015feyi bilendir.(54)<\/strong>
\n33- Anne-baban\u0131n ve yak\u0131nlar\u0131n geride b\u0131rakt\u0131klar\u0131ndan her birine miras\u00e7\u0131lar k\u0131ld\u0131k. Yeminlerinizin (akid ile) ba\u011flad\u0131\u011f\u0131 kimselere de kendi paylar\u0131n\u0131 verin. \u015e\u00fcphesiz, Allah, her \u015feye \u015fahid oland\u0131r.(55)<\/strong><\/p>\n

A\u00c7IKLAMA<\/strong><\/p>\n

50. “B\u00e2t\u0131l”, \u0130sl\u00e2m kanunlar\u0131na, prensiplerine ayk\u0131r\u0131 olan yanl\u0131\u015f ve gayri ahl\u00e2k\u00ee her \u015feyi ihtiva eder.
\n“Ticaret”, al\u0131\u015fveri\u015f, end\u00fcstri vs. de oldu\u011fu gibi k\u00e2r, kazan\u00e7 vb. faydalar i\u00e7in yap\u0131lan kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 al\u0131\u015fveri\u015f akitleridir. Bu \u015fekilde bir taraf, hizmetin kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 \u00f6deyen kar\u015f\u0131 taraf\u0131n ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 gidermi\u015f olur.
\n“Kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 anla\u015fma” s\u00f6z\u00fc, bu al\u0131\u015fveri\u015flerin korkutma ve tehdit ile de\u011fil, kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 anla\u015fma ile yap\u0131lmas\u0131 gerekti\u011fini ifade etmektedir. \u00d6rne\u011fin, faiz ve r\u00fc\u015fvette de, kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 anla\u015fma varm\u0131\u015f gibi g\u00f6r\u00fcnse de ihtiyac\u0131 olan taraf\u0131n, \u015fartlar\u0131n zorlamas\u0131yla bu anla\u015fmay\u0131 kabul etti\u011fi ortadad\u0131r. Kumarda ise iki taraf da “kazanma” \u00fcmidi ile avunmaktad\u0131r. Aksi takdirde taraflardan biri kaybedece\u011fini bilse oynamaz. \u0130\u00e7inde hile bulunan her i\u015f de b\u00f6yledir. Doland\u0131r\u0131lan ki\u015fi, o i\u015fte hile olmad\u0131\u011f\u0131 inanc\u0131yla kand\u0131r\u0131lmaktad\u0131r. E\u011fer kand\u0131r\u0131laca\u011f\u0131n\u0131 bilse, hi\u00e7bir zaman o anla\u015fmay\u0131 kabul etmez.
\n51. “Kendi kendinizi \u00f6ld\u00fcrmeyin” ifadesi bir \u00f6nceki ayetin devam\u0131 olabilir veya kendi ba\u015f\u0131na apayr\u0131 bir ayet de olabilir. Birinci ihtimali kabul edersek \u015fu anlama geler: Haks\u0131z olarak ba\u015fkalar\u0131n\u0131n mal\u0131n\u0131 alanlar, ger\u00e7ekte kendi sonlar\u0131n\u0131 haz\u0131rlamaktad\u0131rlar. \u00c7\u00fcnk\u00fc b\u00f6yle k\u00f6t\u00fc i\u015fler, sosyal d\u00fczeni \u00f6yle bir bozar ki, sonunda ki\u015fi kendisi de bu k\u00f6t\u00fc sonu\u00e7lardan kurtulamaz ve ahiret’te de mutlaka elem verici bir azapla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131r.
\n\u0130kinci ihtimali kabul edersek, “Birbirinizi \u00f6ld\u00fcrmeyin”, veya “\u0130ntihar etmeyin” anlam\u0131na gelir. Allah, bir hikmet eseri olarak bu \u00fc\u00e7 anlama da gelebilecek kelimeleri kullanm\u0131\u015ft\u0131r.
\n52. Yani, Allah sizin iyi olman\u0131z\u0131 ister, merhameti nedeniyle sizi fel\u00e2kete s\u00fcr\u00fckleyecek olan k\u00f6t\u00fcl\u00fckleri de size yasaklar.
\n53. Yani, “Biz ac\u0131mas\u0131z ve \u00f6nyarg\u0131l\u0131 de\u011filiz ve biz kullar\u0131m\u0131z\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fck ve basit meseleler i\u00e7in sorguya \u00e7ekmeyiz. Fakat siz b\u00fcy\u00fck ve \u00e7ok k\u00f6t\u00fc g\u00fcnahlar i\u015flersiniz, i\u015fledi\u011finiz k\u00fc\u00e7\u00fck g\u00fcnahlardan da sorguya \u00e7ekileceksiniz.”
\nBurada “b\u00fcy\u00fck g\u00fcnahlar” ile “k\u00fc\u00e7\u00fck g\u00fcnahlar” aras\u0131ndaki \u00f6nemli farklar\u0131 anlamak san\u0131r\u0131m yararl\u0131 olacakt\u0131r. Bu konuda Kur’an ve s\u00fcnnette yapt\u0131\u011f\u0131m ara\u015ft\u0131rmalara dayanarak (do\u011fru ve ger\u00e7ek ilim Allah kat\u0131ndad\u0131r) \u015fu \u00fc\u00e7 \u015feyin, bir g\u00fcnah\u0131 “b\u00fcy\u00fck g\u00fcnahlar”dan biri k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 sonucuna vard\u0131m.
\n1) Bir kimsenin, Allah’\u0131n, anne babas\u0131n\u0131n, ba\u015fka insanlar\u0131n veya bizzat kendisinin haklar\u0131na tecav\u00fcz etmesi. G\u00fcnah\u0131n vahim olu\u015fu, hakk\u0131 g\u00f6zetilmeyen ki\u015finin de\u011ferine g\u00f6re art\u0131\u015f g\u00f6sterir. Kur’an’\u0131n, bir g\u00fcnah\u0131 zul\u00fcm olarak nitelemesinin ve \u015firkin (Allah’a ortak ko\u015fma) en b\u00fcy\u00fck zul\u00fcm oldu\u011funu belirtmesinin nedeni i\u015fte budur.
\n2) E\u011fer bir g\u00fcnah \u0130l\u00e2h\u00ee kanunlara meydan okuyup kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131k\u0131yorsa, o zaman da b\u00fcy\u00fck g\u00fcnahlardan olur. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu g\u00fcnah\u0131 i\u015fleyen ki\u015fi, a\u00e7\u0131k\u00e7a utanmadan Allah’\u0131n emir ve yasaklar\u0131n\u0131 hi\u00e7e sayar ve sadece Allah’a isyan amac\u0131yla bir emir veya yasa\u011f\u0131 \u00e7i\u011fner. \u0130syan ve itaatsizlikte Allah’a kar\u015f\u0131 k\u00fcstahl\u0131\u011f\u0131n derecesi artt\u0131k\u00e7a g\u00fcnah\u0131n b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fc de artar. Allah’\u0131n Kur’an’da bir g\u00fcnah\u0131 f\u0131sk (itaatsizlik) ve ma’siyet (haddi a\u015fmak) olarak nitelemesinin nedeni i\u015fte budur.
\n3) \u0130nsan hayat\u0131n\u0131n huzurunun dayana\u011f\u0131n\u0131 te\u015fkil eden ba\u011f ve ili\u015fkileri kesmek -bu ili\u015fkiler ister Allah’la insan, ister insanla insan aras\u0131nda olsun- bir g\u00fcnah\u0131 b\u00fcy\u00fck g\u00fcnahlar aras\u0131na sokar. Bir ba\u011f\u0131 veya ili\u015fkiyi kesme sonucu ortaya \u00e7\u0131kan g\u00fcnah\u0131n b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fc, o ba\u011f\u0131n \u00f6nemine ve ba\u011fdaki emanete g\u00f6re de\u011fi\u015fir. S\u00f6z gelimi, zina her \u015fekliyle b\u00fcy\u00fck g\u00fcnahlardan biridir, \u00e7\u00fcnk\u00fc insan toplumunu fel\u00e2kete s\u00fcr\u00fckler. Fakat \u015fekilleri di\u011ferlerinden daha b\u00fcy\u00fck ve \u00f6nemlidir. Evli bir erke\u011fin zina yapmas\u0131, bek\u00e2r bir erke\u011fin zina yapmas\u0131ndan daha b\u00fcy\u00fck bir g\u00fcnaht\u0131r. Ayn\u0131 \u015fekilde evli bir kad\u0131n\u0131n zina yapmas\u0131, bekar bir kad\u0131n\u0131n zina yapmas\u0131ndan daha b\u00fcy\u00fck bir g\u00fcnaht\u0131r. Kom\u015fu veya akrabalardan bir kad\u0131nla zina etmek, di\u011ferleriyle yap\u0131lan zinadan daha b\u00fcy\u00fck bir g\u00fcnaht\u0131r. Ayn\u0131 \u015fekilde evli bir kad\u0131n\u0131n zina yapmas\u0131, bekar bir kad\u0131n\u0131n zina yapmas\u0131ndan daha b\u00fcy\u00fck bir g\u00fcnaht\u0131r. Kom\u015fu veya akrabalardan bir kad\u0131nla zina etmek, di\u011ferleriyle yap\u0131lan zinadan daha b\u00fcy\u00fck bir g\u00fchaht\u0131r. \u0130li\u015fkinin emaneti ve kutsiyeti nedeniyle, anne, k\u0131z karde\u015f ve k\u0131z \u00e7ocu\u011fu ile yap\u0131lan zina en b\u00fcy\u00fck g\u00fcnah olarak say\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Ayn\u0131 nedenle mescidde i\u015flenen bir g\u00fcnah, ba\u015fka bir yerde i\u015flenen g\u00fcnahtan daha b\u00fcy\u00fckt\u00fcr.
\nYukar\u0131daki \u00f6rneklerde, ayn\u0131 g\u00fcnah\u0131n haraml\u0131k bak\u0131m\u0131ndan yo\u011funlu\u011fundaki fark, bu ili\u015fkilerdeki kudsiyet ve ili\u015fkide duyulan eminlik derecesinin farkl\u0131 olu\u015fundan kaynaklan\u0131r. Bir g\u00fcnah\u0131n, f\u00fccur (ili\u015fki ve ba\u011flar\u0131 koparma) olarak an\u0131lmas\u0131n\u0131n nedeni i\u015fte budur.
\n54. Bu ayette Allah, e\u011fer dikkat edilirse, bug\u00fcnk\u00fc problemli sosyal hayata bir \u00e7\u00f6z\u00fcm getirecek ahl\u00e2k\u00ee bir direktif sunuyor. Allah, insanlara ba\u015fkalar\u0131n\u0131n mallar\u0131 i\u00e7in arzu ve k\u0131skan\u00e7l\u0131k duymamalar\u0131 gerekti\u011fini \u00f6\u011fretiyor. \u00c7\u00fcnk\u00fc O, bir hikmete ba\u011fl\u0131 olarak, herkesi ayn\u0131 yaratmam\u0131\u015ft\u0131r. E\u011fer bu e\u015fitsizlik olmasa, hayat \u00e7ok sa\u00e7ma ve anlams\u0131z olurdu. Allah her \u015feyin en iyisini bilen oldu\u011fu i\u00e7in, birini g\u00fczel, di\u011ferini \u00e7irkin yaratm\u0131\u015ft\u0131r. Birine tatl\u0131 bir ses, di\u011ferine ise kaba bir ses vermi\u015ftir. Birini fizik olarak g\u00fc\u00e7l\u00fc, di\u011ferini ise zay\u0131f yap\u0131l\u0131 k\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Birine ak\u0131l ve bedenle ilgili belli kabiliyetler vermi\u015f, di\u011ferini ba\u015fka yeteneklerle donatm\u0131\u015ft\u0131r. Kimini zengin, kimini fakir yapm\u0131\u015ft\u0131r. Birazc\u0131k d\u00fc\u015f\u00fcnmek bile insan\u0131, insan k\u00fclt\u00fcr\u00fcnden t\u00fcm \u00e7e\u015fitliliklerin, bilgi ve hikmete dayanan bu farkl\u0131l\u0131k ve de\u011fi\u015fikliklere dayand\u0131\u011f\u0131 sonucuna g\u00f6t\u00fcr\u00fcr. Bu nedenle ne zaman ki insanlar, bu farkl\u0131l\u0131klar\u0131n aras\u0131n\u0131 a\u00e7maya veya onlar\u0131 tamamen ortadan kald\u0131rmaya yeltenseler, toplumda \u015fu veya bu \u00e7e\u015fit bir kar\u0131\u015f\u0131kl\u0131k ortaya \u00e7\u0131kar. \u0130nsanlar\u0131n, \u00fcst\u00fcnl\u00fckleri nedeniyle ba\u015fkalar\u0131n\u0131 k\u0131skanmaya kar\u015f\u0131 e\u011filimleri; hasislik, g\u0131rtlak g\u0131rtla\u011fa rekabet, d\u00fc\u015fmanl\u0131k, s\u0131n\u0131f \u00e7at\u0131\u015fmalar\u0131 ve buna benzer k\u00f6t\u00fc sonu\u00e7lara yol a\u00e7ar. B\u00f6yle bir kafa yap\u0131s\u0131na sahip olan ki\u015fi, Allah’\u0131n, kendisine vermedi\u011fi \u015feyi elde etmek i\u00e7in O’nun kurallar\u0131na kar\u015f\u0131 gelir. Ayette, Allah, m\u00fcsl\u00fcmanlara b\u00f6yle bir kafa yap\u0131s\u0131ndan ka\u00e7\u0131nmalar\u0131n\u0131 ve ba\u015fkalar\u0131n\u0131 k\u0131skanmaktan vazge\u00e7melerini tavsiye ediyor. Bununla birlikte insan, Allah’\u0131n kendi l\u00fctfundan vermesi i\u00e7in dua etmelidir. \u00c7\u00fcnk\u00fc O, kendisi i\u00e7in hay\u0131rl\u0131 olan \u015feyi verir ve O her \u015feyi bilendir.
\n“Erkeklere de kazand\u0131klar\u0131n\u0131n bir kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 var, kad\u0131nlara da kazand\u0131klar\u0131n\u0131n bir kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 var.” ifadesi ile ise, “kad\u0131nlar erkekleri, erkekler de kad\u0131nlar\u0131 sahip olduklar\u0131 Allah vergisi \u00fcst\u00fcnl\u00fckler nedeniyle k\u0131skanmas\u0131nlar” denmek isteniyor. Kendilerine verilen yetenekleri tam anlam\u0131yla kullans\u0131nlar ve herkesin kazanc\u0131n\u0131n kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 aynen alaca\u011f\u0131 hususunda \u015f\u00fcphe etmesinler.
\n55. 33. Ayet Araplarda varolan \u00e7ok eski bir gelene\u011fi y\u00fcr\u00fckl\u00fckten kald\u0131rd\u0131. Araplar birbirleriyle dostluk ve karde\u015flik anla\u015fmalar\u0131 yaparlar ve b\u00f6ylece birbirlerine varis olurlard\u0131. Bu \u015fekilde bir manev\u00ee o\u011ful, bir manev\u00ee babaya varis olurdu. Bu ayette bu “cahiliye” \u00e2deti ortadan kald\u0131r\u0131l\u0131yor ve miras\u0131n Allah taraf\u0131ndan belirlenen varisler aras\u0131nda da\u011f\u0131t\u0131lmas\u0131 gerekti\u011fi bildiriliyor. Bununla birlikte hayatta iken bu tip ki\u015filere istenildi\u011fi kadar verilebilir.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M   Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 29- Ey iman edenler, mallar\u0131n\u0131z\u0131, sizden kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 anla\u015fmadan (do\u011fan) bir ticaretten ba\u015fka haks\u0131z ‘nedenler ve yollarla (bat\u0131lca) ‘ yemeyin.(50) Ve kendi nefislerinizi \u00f6ld\u00fcrmeyin.(51) \u015e\u00fcphesiz, Allah, sizi […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":6900,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n