B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

 <\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/p>\n

229- Bo\u015fanma iki defad\u0131r. (Sonra ise) Ya iyilikle tutmak ya da g\u00fczellikle b\u0131rakmad\u0131r.(250) Onlara (kad\u0131nlara) verdi\u011finiz bir \u015feyi geri alman\u0131z sizin i\u00e7in helal olmaz:(251) Ancak ikisinin Allah’\u0131n s\u0131n\u0131rlar\u0131n\u0131 ayakta tutmayacaklar\u0131dan korkmu\u015f olmalar\u0131 (durumu ba\u015fka) . E\u011fer ikisinin Allah’\u0131n s\u0131n\u0131rlar\u0131n\u0131 ayakta tutam\u0131yacaklar\u0131ndan korkarsan\u0131z, bu durumda (kad\u0131n\u0131n) fidye vermesinde ikisi i\u00e7in de g\u00fcnah yoktur.(252) \u0130\u015fte bunlar, Allah’\u0131n s\u0131n\u0131rlar\u0131d\u0131r; onlara tecav\u00fcz etmeyin. Kim Allah’\u0131n s\u0131n\u0131rlar\u0131na tecav\u00fcz ederse, onlar zalimlerin ta kendileridir.<\/strong><\/p>\n

A\u00c7IKLAMA<\/strong><\/p>\n

250.<\/strong> Bu ayet \u0130sl\u00e2m’dan \u00f6nce Arabistan’da yayg\u0131n olan \u00e7ok ciddi ve k\u00f6t\u00fc bir sosyal al\u0131\u015fkanl\u0131\u011f\u0131 d\u00fczeltmeyi ama\u00e7lar. O zamanlarda bir koca istedi\u011fi kadar ve istedi\u011fi zaman bo\u015fama hakk\u0131na sahipti. Ne zaman kar\u0131s\u0131 ile ili\u015fkisi k\u00f6t\u00fcye gitse onu bo\u015far ve i\u015fine gelirse tekrar onunla evlenirdi. Buna bir s\u0131n\u0131rlama getirilmedi\u011fi i\u00e7in, olay s\u0131k s\u0131k tekrarlanabilirdi. Bu nedenle kad\u0131n, ne onunla tam bir kar\u0131-koca ili\u015fkisi i\u00e7inde olur, ne de ba\u015fkas\u0131 ile evlenebilecek \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011fe sahip olurdu. Kur’an’\u0131n bu ayeti, bu t\u00fcr zulm\u00fc ortadan kald\u0131rmaktad\u0131r. B\u00fct\u00fcn evlilik ya\u015fam\u0131 boyunca bir koca, kar\u0131s\u0131n\u0131 ancak iki kez bo\u015fama hakk\u0131na sahiptir. Bundan sonra ne zaman onu \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc kez bo\u015farsa, art\u0131k ondan tamamen ayr\u0131lm\u0131\u015f olur.
\nFazla d\u00fc\u015f\u00fcnmeden verilmi\u015f kararlar\u0131 kontrol etmek ve her a\u015famada bar\u0131\u015fma kap\u0131s\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131k b\u0131rakmak i\u00e7in Kur’an ve hadisler taraf\u0131ndan \u00f6\u011fretilen do\u011fru bo\u015fanma \u015fekli \u015f\u00f6yledir:
\nBo\u015fanma ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz hale geldi\u011finde koca, kar\u0131s\u0131n\u0131 ancak ayba\u015f\u0131 halinde olmad\u0131\u011f\u0131 zaman bo\u015fayabilir. Ayl\u0131k periyod s\u0131ras\u0131nda bo\u015famak do\u011fru de\u011fildir. Koca, kar\u0131s\u0131n\u0131n \u00e2det kanamas\u0131n\u0131n bitmesini bekler ve sonra dilerse bo\u015fad\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yler. Daha sonra bir ay daha bekler ve ikinci \u00e2deti bittikten sonra e\u011fer bo\u015famaya h\u00e2l\u00e2 kararl\u0131 ise, yine bo\u015fad\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yler. Daha sonra \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc \u00e2deti de bekler, \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc ve son kez, onu bo\u015fad\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yler. Bununla birlikte kocan\u0131n, birinci ve ikinci bo\u015famalarda meseleyi tekrar g\u00f6zden ge\u00e7irmesi faydal\u0131d\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu durumda geri d\u00f6nme, yani bar\u0131\u015fma imk\u00e2n\u0131 vard\u0131r. Fakat \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc kez bo\u015fad\u0131ktan sonra, koca geri d\u00f6nme hakk\u0131n\u0131 kaybeder ve bu \u00e7iftler bir daha evlenemezler.
\n\u00dc\u00e7 bo\u015famay\u0131 da bir kerede ve ayn\u0131 mecliste yapan cahil kimseler ise bu kanuna kar\u015f\u0131 b\u00fcy\u00fck bir g\u00fcnah i\u015flemektedirler. Hz. Peygamber (s.a) bu uygulamay\u0131 yasaklam\u0131\u015ft\u0131r. Hz. \u00d6mer (r.a) de b\u00f6yle yapan erkekleri kam\u00e7\u0131 ile cezaland\u0131r\u0131rd\u0131. Ancak bu \u015fekildeki bir bo\u015fama, g\u00fcnah olmas\u0131na ra\u011fmen 4 mezhebe g\u00f6re de ge\u00e7erlidir.
\n251.<\/strong> Koca, kar\u0131s\u0131na mehir olarak verilen evlilik hediyelerini, elbise ve tak\u0131lar\u0131 geri isteme hakk\u0131na sahip de\u011fildir. Birisine hediye olarak verilen bir \u015feyi geri istemek \u0130sl\u00e2m’\u0131n ahl\u00e2k kurallar\u0131na tamamen ayk\u0131r\u0131d\u0131r. Hz. Peygamber (s.a) bu ahl\u00e2k\u00e2 ayk\u0131r\u0131 hareketi, kustu\u011funu yalamaya benzetmi\u015ftir. Bilhassa bir koca i\u00e7in, daha \u00f6nceden isteyerek kar\u0131s\u0131na verdi\u011fi \u015feyleri bo\u015fand\u0131ktan sonra geri istemek, \u00e7ok utan\u00e7 verici bir durumdur. \u0130sl\u00e2m, kocan\u0131n mehir olarak kar\u0131s\u0131na bir \u015feyler vermesini mutlak olarak emretmektedir. (Bakara: 241.)
\n252.<\/strong> E\u011fer kad\u0131n belli bir fidye kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda kocas\u0131n\u0131 bo\u015fanmaya raz\u0131 ederse, buna \u0130sl\u00e2m f\u0131kh\u0131nda hul\u00fb denir. E\u011fer kar\u0131 ile koca aralar\u0131nda belli \u015fartlarla bo\u015fanma konusunda anla\u015f\u0131rlarsa da, ayn\u0131 kanun uygulan\u0131r. Fakat mesele mahkemeye g\u00f6t\u00fcr\u00fcl\u00fcrse, mahkeme ilk \u00f6nce kad\u0131n\u0131n art\u0131k onunla ya\u015fayamayacak denli kocas\u0131ndan nefret edip etmedi\u011fini ara\u015ft\u0131r\u0131r. E\u011fer mahkeme onlar\u0131n birlikte mutlu olamayacaklar\u0131na kanaat getirirse o zaman belirli bir fidye miktar\u0131 belirler. Koca bunu kabul edip, kar\u0131s\u0131n\u0131 bo\u015famak zorundad\u0131r. Fakihler aras\u0131nda genel olarak bu fidyenin, kocan\u0131n nik\u00e2h s\u0131ras\u0131nda kar\u0131s\u0131na verdi\u011fi mehri a\u015famayaca\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc yayg\u0131nd\u0131r.
\nB\u00f6yle bir durumda koca, bo\u015fanmadan sonra tekrar birle\u015fme hakk\u0131na sahip olamaz; \u00e7\u00fcnk\u00fc bu hak kar\u0131s\u0131 taraf\u0131ndan (sat\u0131n) al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Tabii ki iki taraf da isterse, tekrar evlenmeleri hel\u00e2ldir.
\nCumhur’a g\u00f6re hul\u00fb durumunda kad\u0131n\u0131n iddeti, bo\u015fanmadaki iddetin ayn\u0131s\u0131d\u0131r. Fakat Ebu Davud, Tirmizi, \u0130bn Mace ve di\u011fer baz\u0131 kitaplarda Hz. Peygamber’in (s.a) b\u00f6yle bir kad\u0131na sadece bir ay iddet belirledi\u011fine dair hadisler vard\u0131r. Hz. Osman (r.a) da bir keresinde bu hadise g\u00f6re h\u00fck\u00fcm vermi\u015ftir. (\u0130bn Kesir, cilt I s. 276)<\/p>\n

230- Yine onu (kad\u0131n\u0131 \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc defa) bo\u015farsa, (kad\u0131n) onun d\u0131\u015f\u0131nda bir ba\u015fka kocayla nik\u00e2hlanmad\u0131k\u00e7a ona hel\u00e2l olmaz. E\u011fer (bu koca da) onu bo\u015farsa, onlar (ilk koca ile kar\u0131s\u0131) Allah’\u0131n s\u0131n\u0131rlar\u0131n\u0131 ayakta tutacaklar\u0131n\u0131 san\u0131yorlarsa, tekrar birbirlerine d\u00f6nmelerinde ikisi i\u00e7in de g\u00fcnah yotur.(253) \u0130\u015fte bunlar, Allah’\u0131n s\u0131n\u0131rlar\u0131d\u0131r; bilen bir topluluk i\u00e7in bunlar\u0131 (b\u00f6yle) a\u00e7\u0131klar.<\/strong>
\n231- Kad\u0131nlar\u0131 bo\u015fad\u0131\u011f\u0131n\u0131zda, bekleme s\u00fcrelerini tamamlam\u0131\u015flarsa, onlar\u0131 ya g\u00fczellikle tutun ya da g\u00fczellikle b\u0131rak\u0131n. Fakat haklar\u0131n\u0131 ihlal edip zarar vermek i\u00e7in onlar\u0131 (yan\u0131n\u0131zda) tutmay\u0131n. Kim b\u00f6yle yaparsa art\u0131k o, kendi nefsine zulmetmi\u015f olur.(254)<\/strong>
\nAllah’\u0131n ayetlerini oyun (konusu) edinmeyin ve Allah’\u0131n size verdi\u011fi nimeti ve size \u00f6\u011f\u00fct olsun diye size indirdi\u011fi Kitab’\u0131 ve hikmeti an\u0131n.(255) Allah’tan da korkup-sak\u0131n\u0131n ve bilin ki, Allah her \u015feyi bilendir.<\/strong>
\n232- Kad\u0131nlar\u0131 bo\u015fad\u0131\u011f\u0131n\u0131zda, bekleme s\u00fcrelerini de tamamlam\u0131\u015flarsa -birbirleriyle maruf (bilinen me\u015fru bi\u00e7imde) anla\u015ft\u0131klar\u0131 takdirde- onlara, kendilerini kocalar\u0131na nik\u00e2hlamalar\u0131na engel \u00e7\u0131karmay\u0131n.(256) \u0130\u015fte, i\u00e7inizde Allah’a ve ahiret g\u00fcn\u00fcne iman edenlere bununla (b\u00f6yle) \u00f6\u011f\u00fct verilir. Bu, sizin i\u00e7in daha hay\u0131rl\u0131 ve daha temizdir. Allah, bilir de siz bilmezsiniz.<\/strong><\/p>\n

A\u00c7IKLAMA<\/strong><\/p>\n

253.<\/strong> Sahih hadisler, bir erke\u011fin, tekrar eski kocas\u0131na d\u00f6nebilmek i\u00e7in ileride bo\u015famak \u00fczere, \u00f6nceden anla\u015farak bir kad\u0131n\u0131 nik\u00e2hlamas\u0131n\u0131 yasaklar. Bu, hel\u00e2l bir davran\u0131\u015f de\u011fildir ve b\u00f6yle bir nik\u00e2h nik\u00e2h de\u011fil zinad\u0131r. Kad\u0131n b\u00f6yle \u00f6nceden ayarlanm\u0131\u015f bir nik\u00e2h yap\u0131p, sonradan bo\u015fanmakla \u00f6nceki kocas\u0131na hel\u00e2l olmaz. Hz. Ali, \u0130bn Mes’ud, Ebu Hureyre ve Ukbe bin Amir (Allah hepsinden raz\u0131 olsun) Hz. Peygamber’in (s.a) b\u00f6yle yapanlar\u0131 l\u00e2netledi\u011fine dair hadis rivayet etmi\u015flerdir.
\n254.<\/strong> Bir erkek i\u00e7in kar\u0131s\u0131n\u0131 bo\u015fad\u0131ktan sonra, iddet hen\u00fcz bitmeden, onu incitmek ve \u00fczmek i\u00e7in tekrar bir f\u0131rsat elde etmek \u00fczere, onunla tekrar birle\u015fmesi do\u011fru de\u011fildir. Bu nedenle Allah \u015f\u00f6yle buyuruyor: E\u011fer koca ger\u00e7ekten tekrar kar\u0131s\u0131yla birle\u015fmek isterse ona iyi davranma niyetiyle onunla tekrar birle\u015fmelidir. Aksi takdirde en iyi \u015fey onu g\u00fczellikle b\u0131rakmak olacakt\u0131r. (Bkz. an: 250)
\n255.<\/strong> Yani, “Allah’\u0131n sizi b\u00fcy\u00fck sorumluluk gerektiren bir konuma getirdi\u011fini unutmay\u0131n. O size Kitab’\u0131 vermi\u015f, hikmet’i \u00f6\u011fretmi\u015f ve sizi b\u00fct\u00fcn \u00fcmmetlere \u00f6nderler k\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. O sizi Vasat \u00dcmmet ve hakk\u0131n \u015fahitleri k\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Bu nedenle safsata yaparak Allah’\u0131n ayetleri ile oynamaman\u0131z, \u015fer’\u00ee kurallar\u0131 istismar etmemeniz ve t\u00fcm d\u00fcnyaya do\u011fru yolu g\u00f6stermeniz beklenirken, evlerinizde zavall\u0131 ve adalet d\u0131\u015f\u0131 bir hayat s\u00fcrmeniz size yak\u0131\u015fmaz.”
\n256.<\/strong> Yani, “E\u011fer iddet s\u00fcresinin bitiminden sonra her ikisi de tekrar evlenmek isterlerse, bo\u015fanan kad\u0131n\u0131n akrabalar\u0131 onu, kendisini iki kez bo\u015fayan eski kocas\u0131na d\u00f6nmekten al\u0131koymamal\u0131d\u0131rlar. Ayn\u0131 \u015fekilde hi\u00e7bir erkek de, \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc kez bo\u015fad\u0131\u011f\u0131 kar\u0131s\u0131n\u0131n iddeti dolduktan sonra ba\u015fka biriyle evlenmesine engel olmamal\u0131d\u0131r. Kendisi bo\u015fad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in, o kad\u0131n\u0131n ba\u015fkas\u0131 ile evlenmesini engellemenin hi\u00e7bir anlam\u0131 yoktur.”<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M   Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 229- Bo\u015fanma iki defad\u0131r. (Sonra ise) Ya iyilikle tutmak ya da g\u00fczellikle b\u0131rakmad\u0131r.(250) Onlara (kad\u0131nlara) verdi\u011finiz bir \u015feyi geri alman\u0131z sizin i\u00e7in helal olmaz:(251) Ancak ikisinin […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":6199,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n