ULU\u2019L-EMR<\/strong><\/p>\n Emir sahipleri. Nevev\u00ee \u00a0pratik bir t\u00e2rif kaydeder: “Ul\u00fc’l-emr, \u00fcmer\u00e2 ve v\u00e2lilerden, itaat edilmesi Allah taraf\u0131ndan v\u00e2cib k\u0131l\u0131nm\u0131\u015f olan herkestir.” Ve bu t\u00e2rifin, halef ve selef -m\u00fcfessir, fakih vs. her \u00e7e\u015fit- \u00e2lim z\u00fcmrelerinin ortak g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc oldu\u011funu belirtir.<\/p>\n \u00d6mer Nasuhi Bilmen, f\u0131k\u0131h \u0131st\u0131l\u00e2h\u0131 olarak ul\u00fc’l-emr’i \u015f\u00f6yle t\u00e2rif eder: “Y\u00e2 \u0130sl\u00e2m cemaatinin intih\u00e2biyle veya kendisinin kuvvet ve n\u00fcfuzuyla hakimiyyet makam\u0131n\u0131 ihr\u00e2z edip, M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n bir emniyyet ve sel\u00e2met d\u00e2iresinde ya\u015famalar\u0131n\u0131 te’mine muvaffak olan herhangi bir m\u00fcslim zatt\u0131r.”<\/p>\n Burada g\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc gibi, umumiyetle devlet reisi kastedilmekle birlikte, yerine g\u00f6re, bug\u00fcnk\u00fc t\u00e2birle “otorite” denilen devleti temsil durumundaki herkes i\u00e7in ul\u00fc’l-emr t\u00e2biri \u0131tlak olunabilir ve olunmaktad\u0131r. \u015eu halde imam, halife, em\u00eer, \u00e2mil, me’mur, \u00e2mir, sultan vs. gibi kelimelerin herbiri ul\u00fc’l-emr mefhumunu ifade eder.<\/p>\n Ul\u00fc’l-emr Etraf\u0131nda Birlik: Hz. Peygamber (aleyhissal\u00e2tu vessel\u00e2m) \u0130sl\u00e2m cemiyyetinin b\u00fct\u00fcnl\u00fck ve ha\u015fmetini, sulh ve saadetini bir reis etraf\u0131nda meydana getirilecek birlik ve ber\u00e2berlikte g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc i\u00e7in lisan\u0131n\u0131n b\u00fct\u00fcn bel\u00e2gat ve tal\u00e2kat\u0131 ile bir imam (ul\u00fc’l-emr) etraf\u0131nda toplanmaya te\u015fvik etmi\u015f, b\u00f6l\u00fcn\u00fcp da\u011f\u0131lmalar\u0131, birlik ve cemaatten ayr\u0131lmalar\u0131 \u015fiddetle takbih etmi\u015f, ayr\u0131lanlar\u0131 k\u0131nam\u0131\u015f, tehdid ve terhibde bulunmu\u015ftur. \u0130mam etraf\u0131ndaki te\u015fekk\u00fcl etmesi istenen bu birlik ve beraberlik her \u015feyden \u00f6nce imama itaate ba\u011fl\u0131d\u0131r.<\/p>\n Buhar\u00ee’nin Enes (rad\u0131yallahu anh)’ten kaydetti\u011fi bir rivayette: “\u00dczerinize, ba\u015f\u0131, kuru \u00fcz\u00fcm gibi siyah Habe\u015fli bir k\u00f6le bile tayin edilse dinleyin ve itaat edin” denmektedir.<\/p>\n M\u00fcslim’in kaydetti\u011fi bir rivayette, Ebu Zerr: “Hal\u00eelim (Hz. Peygamber) bana: “Kollar\u0131 kesik bir k\u00f6le bile olsa em\u00eeri dinleyip itaat etmemi tavsiye etti” demektedir. \u015e\u00e2rihler, gerek “kuru \u00fcz\u00fcm”, gerekse “kollar\u0131 kesik” t\u00e2birleriyle em\u00eerin nesebce d\u00fc\u015f\u00fck, g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00e7e \u00e7irkinli\u011finin ifade edilmek istendi\u011fini, yani emire neseb ve fizyonomisine bak\u0131lmadan itaat etmek gerekti\u011fini s\u00f6ylerler.<\/p>\n Bir di\u011fer rivayet de \u015f\u00f6yledir: “…\u00dczerinize, em\u00eer olarak, bir Habe\u015fli k\u00f6le bile tayin edilse onu dinleyin ve itaat edin. Sizden biri \u0130sl\u00e2m’\u0131 ile boynunun vurulmas\u0131 aras\u0131nda muhayyer b\u0131rak\u0131lmad\u0131k\u00e7a itaate devam etsin. B\u00f6yle bir durumda boynunu uzats\u0131n. Anas\u0131z kalas\u0131ca, dini gittikten sonra, onun ne d\u00fcnyas\u0131 kal\u0131r, ne de \u00e2hireti.”<\/p>\n Hz. Peygamber’in itaat \u015fart\u0131n\u0131 ko\u015farken, verilen emir ho\u015fa gitse de, gitmese de, i\u00e7inde bulunulan \u015fartlar bolluk veya darl\u0131k her ne olursa olsun, imamdan k\u00fcfr\u00fcn\u00fc gerektiren bir h\u00e2l z\u00e2hir olmad\u0131k\u00e7a \u0130TAAT ETMEK \u015fart\u0131n\u0131 \u00e7ok v\u00e2z\u0131h olarak duyurdu\u011funu g\u00f6rmekteyiz.<\/p>\n Allah \u0130\u00e7in Biat: Her h\u00e2l ve \u015fartda itaatin ger\u00e7ekle\u015fmesi i\u00e7in, Hz. Peygamber (aleyhissal\u00e2tu vessel\u00e2m) bey’at (biat) ve itaatin s\u0131rf Allah r\u0131zas\u0131 i\u00e7in yap\u0131lmas\u0131,\u00a0 buna d\u00fcnyev\u00ee bir maksad d\u00e2hil edilmemesi i\u00e7in ba\u015fkaca tenbihlerde bulunmu\u015ftur. Allah r\u0131zas\u0131ndan hari\u00e7 d\u00fcnyev\u00ee bir maksadla bey’atta bulunanlar hakk\u0131nda \u015fiddetli tevbih ve k\u0131namalar gelmi\u015ftir: “\u00dc\u00e7 ki\u015fi vard\u0131r, k\u0131yamet g\u00fcn\u00fc Allah onlar\u0131n ne y\u00fcz\u00fcne bakar, ne de onlarla konu\u015fur, onlar\u0131n g\u00fcnahlar\u0131n\u0131 da affetmez, onlara \u00e7ok elim bir azab vard\u0131r: “…biri de d\u00fcnyev\u00ee bir maksadla imama biat eden kimsedir. \u00d6yle ki, istedi\u011finden verilince itaat eder, verilmeyince itaati terkeder.”<\/strong> Buraya kadar s\u00f6ylediklerimizi h\u00fclasa edecek olursak \u0130sl\u00e2m’\u0131n h\u00fckm\u00fc \u015fudur: “\u0130mama, m\u00e2siyet olmayan (y\u00e2ni Allah’a isy\u00e2na g\u00f6t\u00fcrmeyen)\u00a0 hususlarda itaat farzd\u0131r.” Zira “\u0130mam d\u00fc\u015fman\u0131n sald\u0131r\u0131s\u0131na, insanlar\u0131n birbirlerine zulm\u00fcne kar\u015f\u0131 bir perde gibidir onun idaresi alt\u0131nda, d\u00fc\u015fmanlara, \u00e2silere ve her \u00e7e\u015fit fesad\u00e7\u0131lara (yani anar\u015fistlere) kar\u015f\u0131 cihad edilir…”[1]<\/a><\/p>\n Hilafet<\/strong><\/p>\n \u0130sl\u00e2m hukuk\u00e7ular\u0131 “hil\u00e2fet” terimini, genellikle Hz. Peygamber (s.a.s)’in yerine ge\u00e7mek anlam\u0131na kullanm\u0131\u015flard\u0131r. “Ger\u00e7ekte hil\u00e2fet, \u015feriat\u0131 Allah’tan tebli\u011f eden Peygamber’in yerine ge\u00e7ip dini korumak ve d\u00fcnya i\u015flerini de d\u00fczene sokmak.[2]<\/a> Demektir; en y\u00fcksek ba\u015fkanl\u0131k ve amme velayetidir; dini koruma ve d\u00fcnya i\u015flerini d\u00fczenleme makam\u0131d\u0131r. Bu makama getirilene halife ad\u0131 verilir.<\/p>\n Bu makama ge\u00e7en, toplumu sevk ve idarede Hz. Peygamber’e halef olmu\u015ftur. Bu nedenle “Peygamber’in halifesi” demekte sak\u0131nca g\u00f6r\u00fclmemi\u015ftir. Fakat genellikle yaln\u0131zca “halife” demekle yetinilir. Hz. Peygamber’in hadislerinde “hil\u00e2fet” ve onunla ayn\u0131 k\u00f6kten t\u00fcreyen kelimeler, yerine g\u00f6re terim anlam\u0131yla, yerine g\u00f6re kelime anlam\u0131yla kullan\u0131lm\u0131\u015f bulunuyor.[3]<\/a><\/p>\n Ulu\u2019l Emrin (Halife) g\u00f6revleri;<\/strong><\/p>\n Allah\u2019\u0131n h\u00fck\u00fcmlerini tatbik etmek,<\/p>\n Namazlar\u0131, \u00f6zellikle Cuma ve Bayram namazlar\u0131n\u0131 k\u0131ld\u0131rmak,<\/p>\n Zek\u00e2t ve di\u011fer vergileri toplamak,<\/p>\n Kad\u0131lar\u0131 (h\u00e2kimleri) ve valileri t\u00e2yin etmek,<\/p>\n \u0130slam devletinde ya\u015fayan fertlerin mal\u0131n\u0131, can\u0131n\u0131, dinini, ahl\u00e2k\u0131n\u0131, neslini korumak.<\/p>\n \u0130slam devletinin s\u0131n\u0131rlar\u0131n korumak, cihad\u0131 tanzim etmek,<\/p>\n Ordular\u0131 haz\u0131rlamak, seferberlik emri vermek, komutan tayin etmek ve gerekirse komutanl\u0131k yapmak,<\/p>\n \u0130slam devleti i\u00e7inde zulme u\u011frayanlara veya ihtiya\u00e7 sahibi olanlara yard\u0131m etmek,<\/p>\n \u0130slam devletinde ya\u015fayan fertler aras\u0131ndaki ihtilaflar\u0131 \u00e7\u00f6zmek ve fitneleri engellemek.<\/p>\n \u201cEy iman edenler! Allah\u2019a itaat edin. Peygamber\u2019e itaat edin ve sizden olan ulu\u2019l-emre (idarecilere) de. Herhangi bir hususta anla\u015fmazl\u0131\u011fa d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz takdirde, Allah\u2019a ve ahiret g\u00fcn\u00fcne ger\u00e7ekten inan\u0131yorsan\u0131z, onu Allah ve Res\u00fbl\u00fcne arz edin. Bu, daha iyidir, sonu\u00e7 bak\u0131m\u0131ndan da daha g\u00fczeldir.\u201d ( Nisa 59)<\/p>\n Her nerede bulunurlarsa bulunsunlar Allah’a ve Resul\u00fcne kar\u015f\u0131 itaatsizlikten sak\u0131nmak ve ayn\u0131 zamanda kendilerinden olan idarecilere itaat etmeleri ve ta\u011futlara boyun e\u011fmemelerinin gerekli oldu\u011funu anlamak gerekir. Bu bak\u0131mdan Taber\u00ee tefsirinde de zikredildi\u011fi gibi \u015fu hadisler ne kadar \u00f6nemlidir: \u0130bn\u00fc Zeydin babas\u0131ndan riv\u00e2yet etti\u011fi \u00fczere Peygamber (s.a.v.) Efendimiz buyurmu\u015ftur ki: “\u0130taat, itaat, itaatte imtihan da vard\u0131r. Fakat Allah dilemi\u015f olsayd\u0131 emretmeyi hep peygamberlere verirdi.” Yani peygamberler mevcut iken bile h\u00fck\u00fcmdarlara emretmeyi nasib etmi\u015ftir. Ve nitekim Yahya aleyhissel\u00e2m\u0131n \u00f6ld\u00fcr\u00fclmesine bile h\u00fckmetmi\u015flerdir.<\/p>\n Ayn\u0131 \u015fekilde Ebu H\u00fcreyre’den rivayet olundu\u011fu \u00fczere Hz. Peygamber (s.a.v.) buyurmu\u015ftur: “Benden sonra size bir tak\u0131m valiler valilik edecek iyi iyili\u011fi ile vel\u00e2yet edecek, g\u00fcnahk\u00e2r da g\u00fcnah i\u015flemekle vel\u00e2yet edecek; hakka uygun olan her konu da bunlar\u0131 dinleyin ve itaat edin ve arkalar\u0131nda namaz k\u0131l\u0131n, iyilik yaparlarsa hem sizin, hem onlar\u0131n lehinedir. K\u00f6t\u00fcl\u00fck yaparlarsa sizin lehinize (menfaatinize), onlar\u0131n zarar\u0131nad\u0131r.” Ayn\u0131 \u015fekilde Abdullah b. \u00d6mer hazretlerinden riv\u00e2yet olundu\u011fu \u00fczere Hz. Peygamber buyurmu\u015ftur ki: “M\u00fcsl\u00fcman olan ki\u015finin itaat etmesi onun vecibesidir, ho\u015fland\u0131\u011f\u0131nda da ho\u015flanmad\u0131\u011f\u0131nda da. Ancak g\u00fcnah i\u015flemesi emredilmi\u015f olursa ba\u015fka. G\u00fcnah i\u015flemeyi emredene itaat yok.” \u015euara s\u00fbresinde: “O a\u015f\u0131r\u0131lar\u0131n emrine uymay\u0131n. Onlar yery\u00fcz\u00fcnde bozgunculuk yaparlar, \u0131slah etmezler.” (\u015euar\u00e2, 26\/151-152) \u00e2yeti de bu hususu apa\u00e7\u0131k ifade ediyor. Ebu’s-Su\u00fbd, tefsirinde b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131 \u015fu \u015fekilde \u00f6zetlemi\u015ftir. Bunlar ra\u015fid halifeler ve onlara uyan ve do\u011fru hareket eden hakk\u0131 emreden idareciler ve adil davranan valilerdir. Z\u00e2lim idarecilere gelince, bunlar Allah’a ve Hz. Peygambere atf ile kendilerine itaat etmenin vacib olmas\u0131n\u0131 hak etmekten uzakt\u0131rlar.[4]<\/a><\/p>\n Eb\u00fb H\u00fcreyre’den, o da Peygamber (Sallallah\u00fc Aleyhi ve Sellem) ‘den naklen rivayet etti;<\/p>\n Kumandan(imam, emir) ancak bir kalkand\u0131r. Arkas\u0131nda harb edilir ve onunla korunulur. E\u011fer Allah azze ve celleden korunmay\u0131 emreder ve adalet g\u00f6sterirse bununla kendisine ec\u00eer verilir; bundan ba\u015fka bir \u015fey emrederse ondan gelen aleyhine olur\u00a0 buyurmu\u015flar.<\/p>\n Kumandan\u0131n kalkan gibi olmas\u0131 d\u00fc\u015fmana kar\u015f\u0131 durup m\u00fcsl\u00fcmanlan k\u0131rd\u0131rmad\u0131\u011f\u0131 ve \u0130nsanlar onun satvetinden korkarak kendisinden \u00e7ekin\u00addikleri ciheti iledir.<\/p>\n Arkas\u0131nda harb edilmekten mur\u00e2d: Onunla beraber olup d\u00fc\u015fmanla harb etmektir.[5]<\/a><\/p>\n Seleme b. Yez\u00eed el-Cu’f\u00ee Res\u00fbl\u00fcllah (Sallallah\u00fc Aleyhi ve Sellem)’e su\u00e2l sorarak:<\/p>\n \u2014 Y\u00e2 Nebiyyallah! L\u00fctfen s\u00f6yle! Ba\u015f\u0131m\u0131za kendi haklar\u0131n\u0131 bizden isteyen fakat bizim hakk\u0131m\u0131z\u0131 bize vermeyen \u00e2mirler gelirse bize ne emir buyurursun? Dedi.<\/p>\n O kendisinden y\u00fcz\u00fcn\u00fc \u00e7evirdi. Sonra tekrar sordu. Yine ondan y\u00fcz\u00fcn\u00fc \u00e7evirdi. Sonra ikincide veya \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fcde ona tekrar sordu, da E\u015f’as b. Kays onu \u00e7ekti. Efendimiz\u00a0\u00a0 (Sallallah\u00fc Aleyhi ve Sellem) de: Dinleyin ve itaat edin! Onlara ancak y\u00fcklendikleri, size de y\u00fcklendikleriniz vard\u0131r.<\/p>\n Onlara ancak y\u00fcklendikleri; size de y\u00fcklendikleriniz vard\u0131r. C\u00fcmlesi \u00abDinleyin ve itaat edin!\u00bb emrinin ta’l\u00eelidir. Y\u00e2n\u0131 onlara v\u00e2cib olan \u015fey adalet g\u00f6stermek ve ah\u00e2l\u00eenin haklar\u0131n\u0131 vermektir. Onlar bununla m\u00fckelleftirler. Yapamazlarsa vebali onlarad\u0131r. Size gelince: sizin m\u00fckellef oldu\u011fumuz husus dinleyip itaat etmek ve ba\u015fkalar\u0131n\u0131n haklar\u0131n\u0131 vermektir. \u00dczerinize d\u00fc\u015feni yaparsan\u0131z Allah sevab\u0131n\u0131z\u0131 verir; demektir.[6]<\/a><\/p>\n Emretti\u011fi \u015fey g\u00fcnah olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece, bir m\u00fcsl\u00fcman\u0131n kendilerine yetki verilen y\u00f6neticilerin emirlerine, ho\u015flans\u0131n veya ho\u015flanmas\u0131n, itaat etmesi gerekir. E\u011fer emir ona g\u00fcnah olan bir \u015feyi yapmas\u0131n\u0131 emrederse, o y\u00f6neticiyi dinlememeli ve emirlerine de itaat etmemelidir.” [7]<\/a><\/p>\n <\/p>\n Ra\u015fid Halifeler;<\/strong><\/p>\n Ash\u00e2b’tan lrb\u00e2z b. S\u00e2riye naklediyor: Peygamber Efendimiz bir g\u00fcn bize namaz k\u0131ld\u0131rd\u0131. Namazdan sonra bize d\u00f6n\u00fcp g\u00f6zlerin ya\u015fard\u0131\u011f\u0131, kalblerin \u00fcrperdi\u011fi tesirli, bel\u00ee\u011f bir konu\u015fma yapt\u0131. Konu\u015fmadan sonra bir z\u00e2t kalk\u0131p: “Ey Allah’\u0131n Ras\u00fbl\u00fc! Sanki bu, ved\u00e2 eden bir \u015fahs\u0131n konu\u015fmas\u0131 gibi! Bize neyi tavsiye ve vasiyyet edersiniz” dedi. Bunun \u00fczerine Peygamber Efendimiz \u015f\u00f6yle buyurdu: “Size Allah’tan korkmay\u0131 (takv\u00e2y\u0131) ve ba\u015f\u0131n\u0131zdaki idareci Habe\u015fli bir k\u00f6le de olsa itaat etmenizi tavsiye ve vasiyyet ediyorum. Benden sonra hayatta kalanlar\u0131n\u0131z bir\u00e7ok ihtil\u00e2flar g\u00f6recek. O zaman benim S\u00fcnnetime ve hid\u00e2yet \u00fczere olan R\u00e2\u015fid halifelerin (Hulef\u00e2-i R\u00e2\u015fid\u00een’in) S\u00fcnnetine sar\u0131l\u0131n. Aman ha bu esaslara s\u0131k\u0131 s\u0131k\u0131ya, iyice yap\u0131\u015f\u0131n. Dinde asl\u0131 esas\u0131 olmayan sonradan \u00e7\u0131kma islerden sak\u0131n\u0131n! Bu \u015fekilde sonradan ortaya at\u0131lan her \u015fey bid’att\u0131r. Her bid’at ise sap\u0131kl\u0131kt\u0131r.[8]<\/a><\/p>\n Hz. Peygamber’in devlet idaresini temel \u00f6zellikleriyle mahiyetinden sapt\u0131rmadan oldu\u011fu gibi devam ettiren halifeler grubu, Hz. Peygamber’den hemen sonra i\u015f ba\u015f\u0131na gelen ve toplam otuz y\u0131ll\u0131k bir s\u00fcrede idarecilik yapan Hz. Eb\u00fbbekr, Hz. \u00d6mer, Hz. Osman ve Hz. Ali’den olu\u015fmaktad\u0131r. Bu halifeler, ard\u0131 ard\u0131na ve toplu bir d\u00f6nem olarak idarelerinde do\u011fruluk ve istik\u00e2met \u00fczere bulunan, haktan ve hid\u00e2yetten ayr\u0131lmayan halifelerdir. Bu sebeple i\u015fte bu ilk d\u00f6rt halifeye”Hulef\u00e2-i R\u00e2\u015fid\u00een” (do\u011fruluk \u00fczere bulunan halifeler) denmi\u015ftir.[9]<\/a><\/p>\n Takip edilen Hak ve bat\u0131l taraftar\u0131 imam ve \u00f6nderler;<\/strong><\/p>\n \u201cHer insan grubunu imamlar\u0131yla \u00e7a\u011f\u0131raca\u011f\u0131m\u0131z g\u00fcn, art\u0131k kimin kitab\u0131 sa\u011f elinde verilirse, onlar kitaplar\u0131n\u0131 okuyacaklar ve onlar, bir ‘hurma \u00e7ekirde\u011findeki ipince iplik kadar’ bile haks\u0131zl\u0131\u011fa u\u011frat\u0131lmazlar.\u201d( \u0130sra 71)<\/p>\n \u201cSabrettikleri ve ayetlerimize kesinlikle inand\u0131klar\u0131 zaman, onlar\u0131n i\u00e7inden, buyru\u011fumuzla do\u011fru yola g\u00f6t\u00fcren \u00f6nderler yapt\u0131k.\u201d( Secde 24)<\/p>\n \u201cOnlar\u0131 emrimiz uyar\u0131nca insanlar\u0131 do\u011fru yola ileten \u00f6nderler yapt\u0131k. Onlara yararl\u0131 i\u015fler yapmay\u0131, namaz k\u0131lmay\u0131, zek\u00e2t vermeyi vahyettik. Onlar bize kulluk eden kimselerdi.\u201d\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 ( Kehf 26)<\/p>\n \u201cBiz, onlar\u0131 ate\u015fe \u00e7a\u011f\u0131ran \u00f6nderler k\u0131ld\u0131k; k\u0131yamet g\u00fcn\u00fc yard\u0131m g\u00f6rmezler\u201d. ( Kasas 41)<\/p>\n \u201cSabrettikleri ve ayetlerimize kesinlikle inand\u0131klar\u0131 zaman, onlar\u0131n i\u00e7inden, buyru\u011fumuzla do\u011fru yola g\u00f6t\u00fcren \u00f6nderler yapt\u0131k.\u201d( Secde 24)<\/p>\n Evet, yukar\u0131da da g\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc \u00fczere istikametler iki t\u00fcrl\u00fc oldu\u011fu gibi bu istikametlerin ba\u015f\u0131n\u0131 \u00e7eken tabilerini ve kendi yolunun yolcular\u0131na istek ve arzular\u0131n ag\u00f6re y\u00f6nlendiren y\u00e2da kendileride vahye teslim olmu\u015f \u00f6nderler bulunmaktad\u0131r. \u0130slam \u00fcmmeti m\u00fcstekbirlerin oyunlar\u0131ndan s\u0131yr\u0131l\u0131p art\u0131k eski egemenli\u011fine kavu\u015fmak i\u00e7in m\u00fccadele etmek zorundad\u0131r.<\/p>\n Yery\u00fcz\u00fcnde insanlar aras\u0131nda i\u00e7timai anlamda egemen olan k\u00fcf\u00fcr kanunlar\u0131n\u0131n y\u0131k\u0131lmas\u0131 \u015fartt\u0131r. Bu konuda hi\u00e7bir M\u00fcsl\u00fcman mazeret ileriye s\u00fcremez. Varl\u0131k sebebinin bir y\u00f6n\u00fcde budur. Bu durumun meydana gelmesi ancak ve ancak ayn\u0131 inan\u00e7, hedef ve metod birli\u011fine sahip bir topluluk taraf\u0131ndan ortaya \u00e7\u0131karabilir. \u0130lk \u0130slam toplumunun sahip oldu\u011fu akide ve istikamet kendilerinden sonra gelecek b\u00fct\u00fcn topluluklar i\u00e7in \u00f6rnektir. Allah cc kendilerine yard\u0131m etti\u011fi taifetu-l mansura ya da Rasulullah(sas) kendilerinden haber verdi\u011fi f\u0131rka-i Naciye olmak ve kalabilmek hadistede a\u00e7\u0131kland\u0131\u011f\u0131 \u00fczere \u201c benim ve ashab\u0131m\u0131n yolunu takip edenler\u201d den olmak istiyor isek bu zarurettir. Dolay\u0131s\u0131yla Hz. \u00d6mer R.a; \u00a0\u2018\u0130slam \u0130slam olmaz cemaat olmad\u0131k\u00e7a, Cemaat cemaat olmaz emir olmad\u0131k\u00e7a, Emir emir olmaz itaat olmad\u0131k\u00e7a\u2019 s\u00f6z\u00fc konuya a\u00e7\u0131kl\u0131k getirmektedir yani \u0130slam cemaatsiz ya\u015fanamaz. Cemaat olman\u0131n gere\u011fi ba\u015flar\u0131nda bir ulu\u2019l emrin var olmas\u0131yla m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr yoksa herhangi bir topluluk olarak kalabilir. Emir varl\u0131\u011f\u0131n\u0131n sebebi ise kendisine itaattir. Ba\u015f olmad\u0131k\u00e7a vucud ve azalar etkin olam\u0131yacakt\u0131rki \u0130slam \u00fclkelerinin d\u00fc\u015ft\u00fckleri hale bakmam\u0131z yeterli olacakt\u0131r. Maalesef bu g\u00fcn imam ya da ( Ulu\u2019l emr) dendi\u011finde sadece camide maa\u015fl\u0131 iki rek\u00e2t namaz k\u0131ld\u0131ran ki\u015filerin anla\u015f\u0131lmas\u0131, bize, sap\u0131kl\u0131\u011f\u0131n ne derecede oldu\u011fu g\u00f6stermekte\u2026<\/p>\n [1]<\/a> K\u00fct\u00fcb-i Sitte<\/p>\n [2]<\/a>\u00a0 \u0130bn Haldun, Mukaddime, 191<\/p>\n [3]<\/a>\u00a0 Buh\u00e2r\u00ee, Me\u011f\u00e2zi, 37; Ahk\u00e2m, 43; M\u00fcslim, Hacc, 425; \u0130m\u00e2re, 61; Ebu D\u00e2v\u00fbd, Cih\u00e2d, 72; Tirmiz\u00ee, Deav\u00e2t, 41, 46; Nes\u00e2\u00ee, \u0130sti\u00e2ze, 43<\/p>\n [4]<\/a> Hak Dini Kur\u2019an Dili \u2013 Nisa\/59<\/p>\n [5]<\/a> M\u00fcslim \u2013 Emirlik 9\/1041<\/p>\n [6]<\/a> M\u00fcslim \u2013 Emirlik 12\/ 1846<\/p>\n [7]<\/a> (Buhari, M\u00fcslim).<\/p>\n