B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah(Celle Celaluhu)\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/strong><\/p>\n

3-<\/strong> 0 takva sahipleri ki gayba iman ederler, namaz\u0131 dosdo\u011fru k\u0131larlar ve kendilerine verdi\u011fimiz r\u0131z\u0131ktan, Allah yolunda harcarlar.<\/p>\n

Onlar, gayba iman ederler. Yani, g\u00f6zleriyle g\u00f6rmedikleri, cennete, ce\u00adhenneme, sevaba, g\u00fcnaha, cezaya, m\u00fck\u00e2fata i\u00e7ten inan\u0131rlar. Ve Allaha melek\u00adlere, kitaplara ve Peygamberlere de iman ederler Namaz\u0131 dosdo\u011fru k\u0131larlar. Ya\u00adni, \u0130bn-i Abbas’in da dedi\u011fi gibi, o namaz\u0131, r\u00fckuunu, secdesini, k\u0131raatini ve hu\u015fuunu tam yaparak, kendilerine farz k\u0131l\u0131nd\u0131\u011f\u0131 \u015fekilde hakk\u0131yla eda ederler.<\/p>\n

\u0130\u00e7inde haram bulunmayan helal mallar\u0131n zek\u00e2tlar\u0131n\u0131 vermeleri ve \u00f6vg\u00fcye lay\u0131k, olan di\u011fer harcamalarda bulunmalar\u0131 gibi, kendilerine r\u0131z\u0131k olarak verilen \u015feyle\u00adrin temiz ve helal olanlar\u0131ndan Allah yolunda harcarlar.<\/p>\n

\u00c2yet-i kerimede ge\u00e7en “\u0130man ederler” ifadesinden maksat, Abdullah h. Abbas’a g\u00f6re “Tasdik ederler” demek, Rebi’ b. Enes’e g\u00f6re ise “Korkanlar” Z\u00fchriye g\u00f6re de “Amel \u0130\u015fleyenler” demektir.<\/p>\n

Taberi diyor ki: “Araplara g\u00f6re “\u0130man etme”nin m\u00e2n\u00e2s\u0131 “ikrar etmek ve do\u011frulamak” demektir. Bir \u015feyi s\u00f6z\u00fcyle ikrar edene de “M\u00fcmin” denir. Bir s\u00f6z\u00fc ameliyle do\u011frulayana da “M\u00fcmin” denir. Allah i\u00e7in herhangi bir \u015feyden kork\u00admak ta, s\u00f6zle ve amelle tasdik e\u00fcne anlam\u0131na gelen “\u0130man” kavram\u0131n\u0131n i\u00e7ine gi\u00adrer. “\u0130man” kelimesi, Allah\u0131, kitaplar\u0131n\u0131 ve Peygamberlerini dil ile ikrar ve bu ikrar\u0131 amel ile do\u011frulamay\u0131 birlikte kapsamaktad\u0131r. Bu itibarla \u00e2yet-i kerimeyi, “Gayba iman ettiklerini kalbleriyle tasdik ve dilleriyle ikrar eden ve amelleriyle do\u011frulayanlar.” \u015feklinde izah etmek daha evlad\u0131r. Zira Allah teala. burada “\u0130man” kelimesini \u00f6zel bir kavramla s\u0131n\u0131rlamay\u0131p genel bir \u015fekilde zikretmi\u015ftir.<\/p>\n

\u00c2yet-i kerimede ge\u00e7en Gayb, kelimesinden maksat, Said b. C\u00fc-beyr’in, Abdullah b. Abbastan rivayet etti\u011fine g\u00f6re “Allah kal\u0131ndan gelenler” demektir.<\/p>\n

Ebu Salih’in, \u0130bn-i Abbastan, S\u00fcddinin Ebu M\u00e2likten, M\u00fcrre’nin \u0130bn-i Mes’uddan rivayet ettiklerine g\u00f6re “\u00f6ayb” kelimesinden maksat, “Cennet ve ce\u00adhennem gibi, kullar\u0131n g\u00f6zleriyle g\u00f6remedikleri \u015feyler.” demektir. Katade de bu g\u00f6r\u00fc\u015ftedir. \u00c2s\u0131m’\u0131n, Zir b. Hubey\u015f’ten nakletti\u011fine g\u00f6re “\u011eayb”den maksat, Kur’an demektir. Rebi’ b. Enes’e g\u00f6re ise “Gaybe iman etme” Allaha, melekleri\u00adne. Peygamberlerine, \u00e2hiret g\u00fcn\u00fcne, cennete, cehenneme, Allah’\u0131n huzuruna \u00e7\u0131k\u00admaya ve \u00d6ld\u00fckten sonra dirilmeye iman etme” demektir.<\/p>\n

M\u00fcfessirler, bu ve bundan \u00f6nceki \u00e2yetlerin, s\u0131fatlar\u0131n\u0131 zikretti\u011fi ki\u015filerden kimleri kastetti\u011fi hakk\u0131nda farkl\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015fler zikretmi\u015flerdir.<\/p>\n

S\u00fcddinin Ebu M\u00e2likten, Ebu Salibin \u0130bn-i Abbastan, M\u00fcrrenin \u0130bn-i Me-suddan rivayet ettiklerine g\u00f6re bu \u00e2yetlerde s\u0131fatlan zikredilen m\u00fcminlerden maksat, ehl-i kitap olmayan m\u00fcminlerdir. Bundan sonra gelen “Onlar, sana indi\u00adrilene ve senden \u00f6nce indirilenlere iman ederler. \u00c2hirete de kesinlikle onlar ina\u00adn\u0131rlar.” \u00e2yeti ise ehl-i kitab\u0131n iman edenlerini vas\u0131fland\u0131rmaktad\u0131r. Zira. Allah teala. Hz. Muhammedi Peygamber olarak g\u00f6ndermeden \u00f6nce ehl-i kitap olma\u00adyan Araplara kitap g\u00f6ndermemi\u015ftir. Onlar\u0131n d\u0131\u015f\u0131ndaki Yahudilere ve H\u0131ristiyan-lara kitap g\u00f6ndermi\u015ftir. Bu sebeple Allah teala m\u00fcminleri iki k\u0131s\u0131m olarak zik\u00adretmi\u015ftir. Birinci k\u0131s\u0131mda olanlar daha \u00f6nce kendilerine kitap gelmeyen ve imani meselelerden haberdar olmayan m\u00fcminlerdir ki onlar\u0131 “Gayba iman edenler” \u015feklinde vas\u0131fland\u0131rm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130kinci k\u0131sm\u0131 ise, daha \u00f6nce kendilerine kitap verilen ehl-i kitapt\u0131r ki onlar\u0131 da “Sana ve senden \u00f6nce indirilenlere iman edenler.” \u015fek\u00adlinde vas\u0131fland\u0131rm\u0131\u015ft\u0131r. Di\u011fer bir k\u0131s\u0131m \u00e2limlere g\u00f6re bu surede zikredilen d\u00f6rt \u00e2yette s\u0131fatlan anlat\u0131lan “M\u00fcmin”lerden maksat, sadece ehl-i kitapt\u0131r. Zira bun\u00adlar, kendilerinin g\u00f6zledikleri gaybla ilgili meseleleri, Kur’an’\u0131n zikretmesi \u00fczeri\u00adne, Kur’an’a da iman etmi\u015fler bu sebeple “Gayba iman edenler” diye vas\u0131fland\u0131\u00adr\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r. Daha \u00d6nce indirilen \u0130ncil ve Tevrat’a iman ettiklerinden dolay\u0131 da “Senden \u00f6nce indirilenlere iman edenler.” diye vas\u0131fland\u0131r\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r.<\/p>\n

Ba\u015fka bir k\u0131s\u0131m \u00e2limler ise bu surenin ba\u015f taraf\u0131ndaki t\u00f6rt \u00e2yette zikredi\u00adlen “M\u00fcminler” ifadesine ehl-i kitap olsun veya olmas\u0131n b\u00fct\u00fcn m\u00fcminlerin gir\u00addi\u011fini s\u00f6ylemi\u015flerdir. Bunlar, cennet, cehennem, \u00f6ld\u00fckten sonra dirilme gibi “gaybi hususlara iman etme” ifadesine, Resulullah’a b\u00fct\u00fcn indirilenler ve ondan \u00f6ncekilere indirilenler” girmedi\u011finden dolay\u0131 bunlar\u0131 beyan eden \u00e2yetin ayr\u0131ca zikredilmesine ihtiya\u00e7 oldu\u011funu, bu nedenle zikredildi\u011fini, yoksa m\u00fcminleri iki s\u0131n\u0131fa ay\u0131rma maksad\u0131yla zikredilmedi\u011fini s\u00f6ylemi\u015flerdir. M\u00fcminler rablerini raz\u0131 edecekleri b\u00fct\u00fcn ful ve davran\u0131\u015flar\u0131 bilmelidirler ki onlar\u0131n hepsini yaparak rablerini raz\u0131 etsinler. Bu nedenle “Gayba iman etme” yan\u0131nda Resulullah’a \u0130ndi\u00adrilenlere ve ondan \u00f6ncekilere indirilenlere iman etme ve di\u011fer s\u0131fatlar\u0131n hepsi zikredilmi\u015ftir. Bu g\u00f6r\u00fc\u015f, M\u00fccahid ve Rebi’ b. Enes’ten rivayet edilmektedir. M\u00fccahidin \u015f\u00f6yle dedi\u011fi nakledilmektedir: “Bakara suresinin ba\u015f\u0131ndaki d\u00f6rt \u00e2yet m\u00fcminlerin s\u0131fatlan hakk\u0131nda, iki \u00e2yet k\u00e2firlerin s\u0131fatlar\u0131 hakk\u0131nda, on \u00fc\u00e7 \u00e2yet ise m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n s\u0131fatlan hakk\u0131ndad\u0131r.” Rebi’ b. Enes’ten de buna benzer bir ri\u00advayet nakledilmektedir.<\/p>\n

Taberi, bu g\u00f6r\u00fc\u015flerden, d\u00f6rt \u00e2yetin iki s\u0131n\u0131f m\u00fcmini beyan etti\u011fini s\u00f6yle\u00adyen \u00d6r\u00fc\u015f\u00fcn daha do\u011fru oldu\u011funu s\u00f6ylemi\u015ftir. Zira bu g\u00f6r\u00fc\u015fte olanlar\u0131n beyan ettikleri deliller kuvvetlidir. Ayr\u0131ca bunlardan sonra gelen \u00e2yetlerde k\u00e2firlerin de, kalbleri m\u00fch\u00fcrlenen a\u00e7\u0131k\u00e7a k\u00e2fir olanlar, iman ettiklerini s\u00f6yledikleri halde iman etmeyen m\u00fcnaf\u0131klar.” \u015feklinde iki k\u0131sma ayr\u0131lmalar\u0131, m\u00fcminlerin de iki k\u0131\u00ads\u0131m olduklar\u0131n\u0131 g\u00f6steren bir delildir.” demi\u015ftir.<\/p>\n

Ayette zikredilen ve “Dosdo\u011fru k\u0131larlar” diye terc\u00fcme edilen yuk\u00eem\u00fbne, ifadesinden maksat, “Namaz\u0131, b\u00fct\u00fcn erk\u00e2n\u0131yla, m\u00fckemmel bir \u015fekil\u00adde k\u0131lanlar.” demektir. Abdullah b. Abbas “Bu ifadeden maksat, r\u00fckuu, secdesi, k\u0131raati ve hu\u015fu tam olarak yerine getirmek ve namazda ki\u015finin kendisini tama\u00admen namaza vermi\u015f olmas\u0131” demektir.” diye izah etmi\u015ftir.<\/p>\n

Burada zikredilen “Namaz”dan maksat, farz namazlard\u0131r. Bu kelimenin l\u00fcgat m\u00e2n\u00e2s\u0131 ise “Dua etmek” demektir. Taberi diyor ki: “Kanaatimce namaz\u0131n, “dua” anlam\u0131na gelen salat. kelimesiyle ifade edilmesinin sebebi, dua edenin, duas\u0131yla rabb\u00eenden, dileklerinin kar\u015f\u0131lanmas\u0131n\u0131 istedi\u011fi gibi, namaz k\u0131la\u00adn\u0131n da ibadetiyle rabbinden dilediklerini kabul etmesini istemesidir.<\/p>\n

\u00c2yette ge\u00e7en: “Kendilerine verdi\u011fimiz nziktan Allah yolunda harcarlar.” ifadesinden maksat, Abdullah b. Abbas’a g\u00f6re, Allan\u0131n kendilerine farz k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 zek\u00e2t\u0131 vermeleri ve bunun sevab\u0131n\u0131 Allahtan beklemeleridir. Ebu M\u00e2lik, Abdul\u00adlah b. Mes’ud ve Abdullah b. Abbastan nakledilen di\u011fer bir g\u00f6r\u00fc\u015fe g\u00f6re bu ifa\u00addeden maksat, zek\u00e2t \u00e2yeti inmeden \u00f6nce, ki\u015finin aile fertlerine harcad\u0131\u011f\u0131 nafaka\u00adlard\u0131r.<\/p>\n

Taberi, \u00e2yeti umumi m\u00e2n\u00e2da anlaman\u0131n ve buradaki “Harcama”dan mak\u00adsad\u0131n, insanlar\u0131n, mallar\u0131nda gerekli olan b\u00fct\u00fcn harcamalar oldu\u011funu s\u00f6yleme\u00adnin daha do\u011fru olaca\u011f\u0131m, bu ifadeye, zek\u00e2t ve nafaka gibi b\u00fct\u00fcn m\u00e2li y\u00fck\u00fcml\u00fc\u00adl\u00fcklerin de girece\u011fini s\u00f6ylemi\u015ftir.^{\u00a0<\/sup><\/p>\n}

\u00a0<\/strong><\/p>\n

4-<\/strong> Onlar, sana indirilene ve senden \u00f6nce indirilenlere iman ederler. \u00c2hirete de kesinlikle onlar inan\u0131rlar.<\/p>\n

Onlar, senin, Allahtan getirdi\u011fini ve senden \u00f6nceki Peygamberlerin Al\u00adlahtan getirdiklerini tasdik ederler. O Peygamberler aras\u0131nda fark g\u00f6zetmezler. Ve Allahtan getirdiklerini tasdik ederler. Onlar\u0131 ink\u00e2r etmezler. Onlar, bu d\u00fcnya hayat\u0131ndan sonra gelen \u00e2hirete ve \u00e2hirette ger\u00e7ekle\u015fecek olan tekrar dirilme ve ortaya \u00e7\u0131kmaya, sevaba ve cezaya, hesaba \u00e7ekilmeye, amellerin \u00d6l\u00e7\u00fcl\u00fcp tart\u0131l\u00admas\u0131na kesin olarak iman ederler. Bunlar\u0131 ink\u00e2r eden m\u00fc\u015frikler gibi olmazlar.<\/p>\n

Allah teala bu \u00e2yeti kerime ile, dolayl\u0131 yolla, ehl-i kitab\u0131n, Resulullah’a ve Kur’ana iman etmeyen k\u00e2firlerini k\u0131namaktad\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc onlar Resulullah’a ve Kur’ana iman etmedikleri halde Resulullah’tan \u00f6nce indirilen kitaplara iman et\u00admekle kurtulmu\u015f olabileceklerini, kendilerinin hidayette olduklar\u0131n\u0131 ve cennete ancak Yahudi ve H\u0131ristiyan olanlar\u0131n girebileceklerini iddia etmi\u015flerdir. Allah teala. Bakara suresinin ba\u015f\u0131nda, onlar\u0131n iddialar\u0131n\u0131 yalanlam\u0131\u015f ve kullar\u0131na bil\u00addirmi\u015ftir ki, bu Kur’an, hem Muhammede ve onun getirdiklerine hem de ondan \u00f6nce gelen Peygamberlerin getirdiklerine iman edenlere rehberdir. Sadece, ge\u00e7\u00admi\u015f dinlere iman edenlere rehber de\u011fildir.<\/p>\n

K\u0131yamet g\u00fcn\u00fcne “\u00c2hiret g\u00fcn\u00fc” denmesinin sebebi, onun, d\u00fcnya hayat\u0131n\u00addan sonra gelmesidir. Veya ahiretin, varl\u0131klar yarat\u0131ld\u0131ktan sonra ger\u00e7ekle\u015fecek olmas\u0131d\u0131r.<\/p>\n

\u00a0<\/strong><\/p>\n

5-<\/strong> \u0130\u015fte rablerinin do\u011fru yolunda olanlar bunlard\u0131r. Kurtulu\u015fa eren\u00adler de bunlard\u0131r.<\/p>\n

Gayba iman edenler ve Muhammed’e indirilene ve ondan \u00f6nceki Peygam\u00adberlere indirilenlere iman edenler, i\u015fte onlar, rablerinden verilen bir nur, bir isti\u00adkamet ve a\u00e7\u0131k bir delil \u00fczeredirler. Kurtulu\u015fa erenler de bunlardand\u0131r. Bunlar, yapt\u0131klar\u0131 ameller kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda, diledikleri kurtulu\u015fun ve cennette ebedi olarak kal\u0131\u015f\u0131n \u015fuuru i\u00e7inde olanlard\u0131r.<\/p>\n

\u00c2yette zikredilen “Rablerinin g\u00f6sterdi\u011fi do\u011fru yokla olanlar”dan mak\u00adsat, Ebu M\u00e2lik, \u0130bn-i Abbas ve \u0130bn-i Mes’ud’a g\u00f6re gayba iman eden takva sahi\u00adbi m\u00fcminler ve Resulullaha ve ondan \u00d6nceki Peygamberlere iman eden m\u00fcmin\u00adlerdir. Bunlar\u0131n hepsi hidayet \u00fczere olmakla ve kurtulu\u015fa erecek olmakla s\u0131fatland\u0131nlm\u0131\u015flard\u0131r.<\/p>\n

Di\u011fer bir k\u0131s\u0131m m\u00fcfessirlere g\u00f6re “Do\u011fru yolda olanlar”dan maksat, “Gayba iman etmek, Resulullaha ve ondan \u00f6nceki Peygamberlere indirilenlere iman etmekle s\u0131fatland\u0131r\u0131lan takva sahipleridir.”<\/p>\n

Ba\u015fka bir k\u0131s\u0131m \u00e2limlere g\u00f6re ise “Do\u011fru yolda olanlar”dan maksat, hem Resulullah’a bindirilenlere hem de ondan \u00f6nceki Peygamberlere indirilenlere iman eden ehl-i kitapt\u0131r. Bunlar, hidayet \u00fczere olmakla ve kurtulu\u015fa ermekle s\u0131fatland\u0131r\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r.<\/p>\n

Taberi, bu g\u00f6r\u00fc\u015flerden birinci g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn daha tercihe \u015fayan oldu\u011funu, zira \u00e2yet-i kerimede, hidayet \u00fczere olma s\u0131fat\u0131n\u0131n, m\u00fcminlerden ehl-i kitap olan veya olmayan herhangi birine tahsis edildi\u011fine dair bir i\u015faret bulunmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, ayr\u0131ca amelleriyle elde edecekleri m\u00fck\u00e2fatlarda e\u015fit olan m\u00fcminlerden bir s\u0131n\u0131f\u0131n \u00f6zel bir m\u00fck\u00e2fatla \u00d6d\u00fcllendirilmelerinin, Allan\u0131n adaletine ters d\u00fc\u015fece\u011fini s\u00f6ylemi\u015f\u00adtir.<\/p>\n

\u00c2yette zikredilen “Kurtulu\u015fa erenler de bunlard\u0131r.” ifadesi Abdullah b. Abbas taraf\u0131ndan \u015f\u00f6yle izah edilmi\u015ftir: “\u0130\u015fte istediklerine kavu\u015fanlar ve \u015ferrin\u00adden korkarak ka\u00e7t\u0131klar\u0131 \u015feylerden kurtulanlar bunlard\u0131r.” Yani, i\u015fledikleri amel\u00adleriyle ve iman etmeleriyle Allahtan istedikleri sevaplara ve cennetlerde ebedi kalmaya ula\u015fanlar bunlard\u0131r. Ve Allan\u0131n, d\u00fc\u015fmanlar\u0131 i\u00e7in haz\u0131rlad\u0131\u011f\u0131 cezalardan kurtulanlar da bunlard\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah(Celle Celaluhu)\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 3- 0 takva sahipleri ki gayba iman ederler, namaz\u0131 dosdo\u011fru k\u0131larlar ve kendilerine verdi\u011fimiz r\u0131z\u0131ktan, Allah yolunda harcarlar. Onlar, gayba iman ederler. Yani, g\u00f6zleriyle g\u00f6rmedikleri, cennete, […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":32523,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n