Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah(Celle Celaluhu)\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/strong><\/p>\n<\/div>\n

2- Ki O, yaratt\u0131, ‘bir d\u00fczen i\u00e7inde bi\u00e7im verdi,(2)<\/strong>
\n3- Takdir etti,(3) b\u00f6ylece yol g\u00f6sterdi,(4)<\/strong>
\n4- ‘Yemye\u015fil-otla\u011f\u0131’ \u00e7\u0131kard\u0131.(5)<\/strong>
\n5- Ard\u0131ndan onu kuru, kara bir duruma soktu.(6)<\/strong><\/p>\n

A\u00c7IKLAMA<\/strong><\/p>\n

2. Yani yery\u00fcz\u00fcnden g\u00f6ky\u00fcz\u00fcne kadar, kainattaki her\u015feyi, en m\u00fckemmel surette, \u00f6l\u00e7\u00fcl\u00fc ve d\u00fczenli bir \u015fekilde yaratm\u0131\u015ft\u0131r. Secde-7’de bu husus \u015f\u00f6yle anlat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r: “O (Allah) ki her\u015feyin yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131n\u0131 g\u00fczel yapt\u0131.” Bu nizam\u0131n m\u00fckemmel bir \u00f6l\u00e7\u00fcyle yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131na ve onun bir yarat\u0131c\u0131s\u0131 oldu\u011funa, bizzat bu muazzam nizam\u0131na kendisi \u015fehadet etmektedir… Bu bir tesad\u00fcf olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, bir ka\u00e7 tane yarat\u0131c\u0131n\u0131n da eseri de\u011fildir. \u00c7\u00fcnk\u00fc o takdirde say\u0131s\u0131z par\u00e7alar\u0131n biraraya getirilmesiyle bu kadar ahenkli ve uyumlu bir g\u00fczelli\u011fin olu\u015fmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn olmazd\u0131.<\/p>\n

3. Yani her\u015feyin daha yarat\u0131lmadan fonksiyonu tayin edilmi\u015f ve o fonksiyonuna g\u00f6re \u015fekil alm\u0131\u015ft\u0131r. Kendisine uygun \u00f6zellikler verilmi\u015f, ya\u015fayaca\u011f\u0131 yer belirlenmi\u015f, hayat\u0131n\u0131 s\u00fcrd\u00fcrebilmesi i\u00e7in ne gibi imkanlar gerekiyorsa temin edilmi\u015f ve nihayet onun sonu da kararla\u015ft\u0131r\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130\u015fte t\u00fcm bu plan kaderdir ve bu kader umumi olarak kainattaki her varl\u0131k i\u00e7in s\u00f6zkonusudur. A\u00e7\u0131k\u00e7a anla\u015f\u0131lmaktad\u0131r ki, bu kainat plans\u0131z, programs\u0131z bir olu\u015fum de\u011fildir. Bilakis Hakim ve Habir olan Allah (c.c.) taraf\u0131ndan yarat\u0131lm\u0131\u015f ve planlanm\u0131\u015ft\u0131r. Bkz. Hicr. an: 13-14, Furkan. an: 8, Kamer. an: 25, Abese, an: 12<\/p>\n

4. Yani hi\u00e7bir mahluk ba\u015f\u0131 bo\u015f b\u0131rak\u0131lmam\u0131\u015ft\u0131r. Yarat\u0131lan her\u015feyin bir g\u00f6revi vard\u0131r ve o g\u00f6revine g\u00f6re y\u00f6nlendirilmi\u015ftir. Yani Allah (c.c.) sadece Hal\u0131k de\u011fil, ayn\u0131 zamanda H\u00e2di (Yol g\u00f6sterici) dir. Allah (c.c.) yaratt\u0131\u011f\u0131 her\u015feyin yolunu g\u00f6sterme sorumlulu\u011funu \u00fczerine alm\u0131\u015ft\u0131r. Nitekim Allah (c.c.) arza, g\u00fcne\u015fe, y\u0131ld\u0131zlara da yol g\u00f6stermektedir. Yine hava, su, \u0131\u015f\u0131k ve bitkilere de yol g\u00f6steriyor ve onlar da g\u00f6revlerini yerine getiriyorlar. Madenler de t\u0131pk\u0131 b\u00f6yledir. T\u00fcm varl\u0131klar Allah’\u0131n kendilerini yaratt\u0131\u011f\u0131 sebebe dayal\u0131 olarak g\u00f6revlerini hakk\u0131yla yerine getirmektedirler. Di\u011fer bir \u00f6rnek de bitkilerdir ki, Allah’\u0131n emrine uyarak k\u00f6klerini topra\u011f\u0131n derinliklerine salarlar ve Allah’\u0131n onlara g\u0131dalar\u0131n\u0131 verdi\u011fi yere kadar k\u00f6klerini uzat\u0131rlar.
\nDaha sonra da dal, budak salarak meyva verirler. \u0130\u015fte b\u00f6ylece de kendilerine verilen g\u00f6revi yerine getirmi\u015f olurlar. Yery\u00fcz\u00fc, hava, su, her \u00e7e\u015fidine ayr\u0131 bir \u00f6zellik verilmi\u015f say\u0131s\u0131z cinste hayvanlar ve insan\u0131 hayretler i\u00e7inde b\u0131rakan bu nizam\u0131n bizzat kendisi, t\u00fcm bunlar\u0131n bir yarat\u0131c\u0131s\u0131 oldu\u011funu il\u00e2n etmektedir. Allah’a ortak ko\u015fan, hatta ateist olan bir kimse bile, bu nizam\u0131n ne kadar muazzam oldu\u011funu kabul etmek zorundad\u0131r. Hayvanlara \u00f6ylesine bir i\u00e7g\u00fcd\u00fc verilmi\u015ftir ki, de\u011fil insano\u011flunun kendisi, en hassas aletler bile onlar\u0131n tesbit edebildikleri baz\u0131 \u015feyleri tesbit edemezler. \u0130nsano\u011flu i\u00e7in iki t\u00fcrl\u00fc yol g\u00f6sterme s\u00f6z konusudur. Birincisi insan\u0131n tabii olarak s\u00fcrd\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fc hayat\u0131 ile ilgilidir. \u00d6rne\u011fin her \u00e7ocuk do\u011fdu\u011fundan hemen sonra s\u00fct i\u00e7meyi \u00f6\u011frenir ve g\u00f6z, kulak, burun, kalp, mide, ci\u011ferler, damarlar vs. t\u00fcm organlar\u0131 birden kendi g\u00f6revlerini yaparlar. \u0130nsan\u0131n bizzat kendisi bunu idrak etmese bile, bu organlar fonksiyonlar\u0131 icra ederler. \u00c7\u00fcnk\u00fc onlar\u0131n \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 insano\u011flunun iradesine ba\u011fl\u0131 de\u011fildir. Allah (c.c.) insan\u0131 \u00e7ocuklu\u011fundan ergenli\u011fine, olgunlu\u011fundan ya\u015fl\u0131l\u0131\u011f\u0131na kadar s\u00fcrekli bir de\u011fi\u015fim i\u00e7ine sokar. Bu de\u011fi\u015fim de insan\u0131n elinde de\u011fildir. Bu de\u011fi\u015fim insan\u0131n iradesiyle al\u00e2kal\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in, onun iradesi olmasa da bu de\u011fi\u015fiklikler yine de vuku bulacakt\u0131r. Buraya kadar anlat\u0131lanlar insan \u015fuurunun d\u0131\u015f\u0131nda cereyan eden bir yol g\u00f6stermedir. \u0130kincisi insan akl\u0131 ve zihinsel hayat\u0131 ile ilgilidir. Bunun mahiyeti insan\u0131n iradesi d\u0131\u015f\u0131nda cereyan eden olaylardan olduk\u00e7a farkl\u0131d\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc insano\u011fluna bu sahada geni\u015f bir \u00f6zg\u00fcrl\u00fck tan\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Bu sahada birincisinde oldu\u011fundan daha farkl\u0131 bir yol g\u00f6sterme s\u00f6zkonusudur. Dolay\u0131s\u0131yla insano\u011flu ne kadar kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131karsa \u00e7\u0131ks\u0131n, Allah (c.c.) her varl\u0131\u011fa f\u0131trat\u0131na uygun bir yol g\u00f6stermi\u015ftir. \u0130nsana geni\u015f bir \u00f6zg\u00fcrl\u00fck vermi\u015f olmas\u0131na ra\u011fmen yine de ona istikametini tayin edebilmesi i\u00e7in, bir yol g\u00f6stermemi\u015f olmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Bkz. Nahl. an: 9-10 14-56, Taha. an: 23, Rahman. an: 2-3, \u0130nsan. an: 5<\/p>\n

5. Bu ayette ge\u00e7en kelimenin asl\u0131 mer’a’d\u0131r. Hayvanlar i\u00e7in yem anlam\u0131na gelmekle birlikte, yukar\u0131daki ayetin siyak ve sibak\u0131ndan da anla\u015f\u0131laca\u011f\u0131 gibi, t\u00fcm bitkiler i\u00e7in kullan\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n

6. Yani o sadece ilkbahar\u0131 de\u011fil sonbahar\u0131 da getirendir. Sizler bu mevsimlerin kudretlerini bizzat g\u00f6rmektesiniz. Bir tarafta bahar\u0131n getirdi\u011fi ye\u015fillikler, temiz hava, bitkilerin a\u00e7mas\u0131, di\u011fer tarafta ise, bu bitkilerin sarar\u0131p solmas\u0131, kurumu\u015f yapraklar haline d\u00f6n\u00fc\u015fmesi, r\u00fczg\u00e2rlar\u0131n onlar\u0131 da\u011f\u0131tmas\u0131yla birlikte nehirlerde \u00e7\u00f6p gibi ta\u015f\u0131nmalar\u0131 vs. Bu nedenden \u00f6t\u00fcr\u00fc insan sadece bahar\u0131n oldu\u011fu \u015feklinde yanl\u0131\u015f bir d\u00fc\u015f\u00fcnceye kap\u0131lmamal\u0131d\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc bir de onun sonbahar\u0131 vard\u0131r. Kur’an’da bu konu \u00e7e\u015fitli yerlerde farkl\u0131 ifadelerle anlat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Bkz. Yunus-24, Kehf-45, Hadid-20<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah(Celle Celaluhu)\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 2- Ki O, yaratt\u0131, ‘bir d\u00fczen i\u00e7inde bi\u00e7im verdi,(2) 3- Takdir etti,(3) b\u00f6ylece yol g\u00f6sterdi,(4) 4- ‘Yemye\u015fil-otla\u011f\u0131’ \u00e7\u0131kard\u0131.(5) 5- Ard\u0131ndan onu kuru, kara bir duruma soktu.(6) […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":30652,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n