B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah(Celle Celaluhu)\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/strong><\/p>\n

29- \u015e\u00fcphesiz, bu bir \u00f6\u011f\u00fctt\u00fcr. Art\u0131k dileyen Rabbine bir yol bulabilir.<\/strong>
\n30- Allah dilemedik\u00e7e siz dileyemezsiniz.(33) Ger\u00e7ekten Allah, bilendir, h\u00fck\u00fcm ve hikmet sahibi oland\u0131r.<\/strong>
\n31- Diledi\u011fini kendi rahmetine sokar. Zalimlere ise, onlar i\u00e7in ac\u0131 bir azab haz\u0131rlam\u0131\u015ft\u0131r.(34)<\/strong><\/p>\n

A\u00c7IKLAMA<\/strong><\/p>\n

33. (\u0130zah i\u00e7in bkz. M\u00fcddessir an: 41) Bu ayetlerde \u015fu \u00fc\u00e7 nokta vard\u0131r: Birincisi, isteyen Rabbinin yolunu tutar. \u0130kincisi, Allah istemedikten sonra senin istemenle hi\u00e7bir \u015fey olmaz. \u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fcs\u00fc, Allah b\u00fcy\u00fck hikmet ve ilim sahibidir. E\u011fer bu \u00fc\u00e7 noktay\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcrsek o zaman, insan\u0131n irade serbestli\u011fi ile Allah’\u0131n dilemesi aras\u0131ndaki ili\u015fkiyi anlayabiliriz. Bu konuda ne kadar zann\u0131m\u0131z varsa gider.
\nBirinci ayetten \u015fu anla\u015f\u0131lmaktad\u0131r: Bu d\u00fcnyada insana verilen irade, onun \u00e7e\u015fitli yollardan hangisini isterse se\u00e7meye kadir olabilece\u011fi kadard\u0131r. Bu, Allah’\u0131n verdi\u011fi se\u00e7me h\u00fcrriyetidir. (Freedom of choice) Mesela bir kimsenin ge\u00e7imi i\u00e7in \u00e7e\u015fitli yollar vard\u0131r. Bunlar\u0131n baz\u0131lar\u0131 helal ve caizdir; i\u015f\u00e7ilik, memurluk, ticaret, sanat, ziraat vs. Baz\u0131lar\u0131 ise haramd\u0131r: H\u0131rs\u0131zl\u0131k, yol kesme, haydutluk, yan kesicilik, fuhu\u015f, tefecilik, faiz, kumar, r\u00fc\u015fvet ve haram kategorisine giren memuriyetler ve ticaret. \u0130nsan hangisiyle ge\u00e7imini sa\u011flamak isterse bunlardan birini se\u00e7er.
\n\u00c7\u00fcnk\u00fc ahl\u00e2klar \u00e7e\u015fitlidir. Bir yanda dindarl\u0131k, eminlik, \u015fereflik, insaf, merhamet, ba\u015fkas\u0131n\u0131n derdine ilgi duyma, ismet ve iffet gibi \u00f6zellikler vard\u0131r. Di\u011fer yanda al\u00e7akl\u0131k, k\u00f6t\u00fcl\u00fck, zul\u00fcm, imans\u0131zl\u0131k, ba\u015f\u0131bo\u015fluk ve terbiyesizlik gibi rezil tav\u0131rlar vard\u0131r. \u0130nsan, h\u00fcrriyeti oldu\u011fu i\u00e7in bunlardan diledi\u011fini se\u00e7er ve bu yolu takip eder.
\nAyn\u0131 h\u00fcrriyet din ve mezheb hakk\u0131nda da ge\u00e7erlidir. Bunlardan diledi\u011fini kendisi i\u00e7in se\u00e7er. \u0130sterse ilhad\u0131, Allah’\u0131 inkar\u0131, \u015firk, putperestlik, \u015firk ve tevhid karmas\u0131n\u0131; isterse de Kur’an’\u0131n bildirdi\u011fi halis tevhidi se\u00e7er.
\nBunlar hakk\u0131nda da diledi\u011fini se\u00e7me iradesi verilmi\u015ftir. Allah onu mecbur etmemi\u015ftir. Helal ge\u00e7im kazanmak isterse Allah onu zorla harama mecbur etmez. Ya da Kur’an’\u0131n talimat\u0131na uymak isterse Allah onu cebren m\u00fclhid, m\u00fc\u015frik ve kafir yapmaz. E\u011fer o, iyi ve salih bir insan olmak isterse Allah onu k\u00f6t\u00fc olmaya zorlamaz.
\nSe\u00e7me h\u00fcrriyetinden sonra fiilen de onu yapmak istemesi ancak Allah’\u0131n dilemesi, izni ve tevfikine ba\u011fl\u0131d\u0131r. \u0130nsan bir i\u015fi ger\u00e7ekle\u015ftirmeyi isteyip onu irade etmi\u015fse o, ancak Allah izin verdi\u011fi kadar ger\u00e7ekle\u015febilir. Allah’\u0131n izni ve dilemesi olmadan insan ne yaparsa yaps\u0131n istedi\u011fi ger\u00e7ekle\u015femez. Ayn\u0131 \u015fey ikinci ayet i\u00e7in de ge\u00e7erlidir. \u015eu \u015fekilde d\u00fc\u015f\u00fcnebiliriz: Allah bu d\u00fcnyada insana irade ve yetki verip onu istedikleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rakm\u0131\u015f olsayd\u0131 d\u00fcnya nizam\u0131 alt \u00fcst olurdu. S\u00f6zgelimi bir katilin d\u00fcnyadaki b\u00fct\u00fcn insanlar\u0131 \u00f6ld\u00fcrmesi i\u00e7in bu yeterli olurdu. Bir yankesici, d\u00fcnyada soyulmad\u0131k insan b\u0131rakmazd\u0131. Bir h\u0131rs\u0131zdan kimse mal\u0131n\u0131 kurtaramazd\u0131. Bir zaniden hi\u00e7bir kad\u0131n iffetini koruyamazd\u0131. Bir yolkesiciden hi\u00e7kimse kurtulamazd\u0131. E\u011fer herkesin kendi diledi\u011fini ger\u00e7ekle\u015ftirme yetkisi olsayd\u0131 bu gibi olumsuzluklar\u0131n \u00f6n\u00fcne ge\u00e7ilemeyecekti. Bir insan do\u011fru ya da yanl\u0131\u015f herhangi bir yolu se\u00e7erse onun ger\u00e7ekle\u015fmesine izin verir veya vermez. Do\u011fru bir yol takip edene de fiilen Allah’\u0131n dilemesi ve tevfiki nasip olur. Ancak dalalate dalarak do\u011fru yolu kaybetmemesi \u015fart\u0131yla. Nas\u0131l ki bir h\u0131rs\u0131z veya m\u00fclhid olmak i\u00e7in zorlama yoksa ayn\u0131 \u015fekilde m\u00fc’min olmak i\u00e7in de zorlama yoktur.
\nDaha sonra \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc ayet Allah’\u0131n dilemesinin mant\u0131ks\u0131z olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 belirterek bu konudaki yanl\u0131\u015f d\u00fc\u015f\u00fcnceyi d\u00fczeltir. Bu nedenle Allah’\u0131n Alim ve Hakim oldu\u011fu bildirilmi\u015ftir. Yani onun yapt\u0131\u011f\u0131, ilim ve hikmete dayan\u0131r. Onun i\u00e7in Allah’\u0131n kararlar\u0131nda yan\u0131lmas\u0131n\u0131n imkan\u0131 yoktur. O, kime ne kadar yard\u0131m edilece\u011fi, nereye kadar izin verilece\u011fi konusunda ilim ve hikmetle karar verir. Bir ki\u015fiye bir i\u015fi yapmas\u0131nda ne kadar izin verdiyse bununla orant\u0131l\u0131 olarak onun imkanlar\u0131n\u0131 da sa\u011flar. Ki\u015finin yapt\u0131\u011f\u0131 i\u015f iyi ya da k\u00f6t\u00fc de olsa, ancak Allah’\u0131n sa\u011flad\u0131\u011f\u0131 imkanlar \u00e7er\u00e7evesinde cereyan eder. Hidayette bundan m\u00fcstesna de\u011fildir. Allah ilmi ve hikmetiyle kimin hidayete lay\u0131k ve m\u00fcstehak oldu\u011funu ve kimin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 bilir.<\/p>\n

34. (\u0130zah i\u00e7in bkz. surenin giri\u015f b\u00f6l\u00fcm\u00fc) Bu ayetlerdeki zalimlerden kas\u0131t Allah’\u0131n kelam\u0131 ve Peygamberin getirdi\u011fi talimat kendisine ula\u015fan, ancak buna kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kanlard\u0131r. Zalimler a\u00e7\u0131k\u00e7a \u015funu diyorlar: Biz Peygamberin getirdi\u011fi kelam\u0131 Allah taraf\u0131ndan gelmi\u015f olarak kabul etmiyoruz ya da inanm\u0131yoruz. Di\u011fer bir kesimi de, Allah, Peygamber ve Kur’an’\u0131 inkar etmedi\u011fi halde onun talimatlar\u0131na uymay\u0131 kabul etmeyenlerdir.
\nGer\u00e7ekte bu iki g\u00fcruh da zalimdir. Birinci g\u00fcruhun durumu a\u00e7\u0131kt\u0131r. Ama ikinci g\u00fcruh da bundan daha az zalim de\u011fildir. \u00dcstelik onlar ayn\u0131 zamanda m\u00fcnaf\u0131klar ve sahtekarlard\u0131r. Dilleriyle Allah’a, Peygambere ve Kur’an’a inand\u0131klar\u0131n\u0131 iddia ederler ama kalplerinde ona itaat etmemeye karar verirler ve amelleri de tersine olur. Bu iki g\u00fcruh hakk\u0131nda Allah’\u0131n ilan\u0131 \u015fudur: Biz onlar i\u00e7in eziyet verici bir azab haz\u0131rlad\u0131k. D\u00fcnyada rahat ve kuvvetli ya\u015fayabilirler. Ama sonunda onlar\u0131n durumu ezici bir azabtan ba\u015fka bir \u015fey olmayacak ve Allah’\u0131n rahmeti onlara ula\u015fmayacakt\u0131r.<\/p>\n

\u0130NSAN SURES\u0130N\u0130N SONU<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah(Celle Celaluhu)\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 29- \u015e\u00fcphesiz, bu bir \u00f6\u011f\u00fctt\u00fcr. Art\u0131k dileyen Rabbine bir yol bulabilir. 30- Allah dilemedik\u00e7e siz dileyemezsiniz.(33) Ger\u00e7ekten Allah, bilendir, h\u00fck\u00fcm ve hikmet sahibi oland\u0131r. 31- Diledi\u011fini […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":29673,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n