\u0130SLAM<\/strong><\/p>\n \u0130slam kelimesinin k\u00f6k\u00fc selime- silm fiilidir. Selime; Sulh anlam\u0131na gelir ayn\u0131 k\u00f6kten t\u00fcreyen selm, silm-selem gibi kelimelerde bar\u0131\u015f anlam\u0131na gelirler.Selime fiili ayn\u0131 zamanda boyun e\u011fmek itaat etmek anlamlar\u0131na da gelir.Boyun e\u011fme birazda sayg\u0131 duyarak olmaktad\u0131r. Esleme hay\u0131r ve iyilik anlam\u0131n\u0131da ifade eder.<\/p>\n \u0130slam varl\u0131\u011fa ve insan hayat\u0131na ait en \u00f6nemli kavramlardan biridir.Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n ilk insandan son insana kadar, insanla ba\u015flayan be\u015feri hayat\u0131n ba\u015f\u0131ndan k\u0131yamete kadar gelecek b\u00fct\u00fcn ki\u015fileri, b\u00fct\u00fcn toplumlara ve b\u00fct\u00fcn \u00e7a\u011flara g\u00f6nderdi\u011fi dinin ad\u0131d\u0131r.<\/p>\n \u0130nsano\u011flunun alemlerin Rabbi Allah\u2019a teslim olmas\u0131n\u0131n yoludur. D\u00fcnya hayat\u0131n\u0131 d\u00fczene koyan \u0130lahi sistemin \u00f6zel ismidir. \u0130nsanla Allah cc aras\u0131ndaki \u0130lahi ba\u011fd\u0131r. Mutlulu\u011fun bar\u0131\u015f\u0131n \u015feref ve izzetin sa\u011fland\u0131\u011f\u0131 ya\u015fama bi\u00e7imidir. Allah\u2019\u0131n insanlara onlar\u0131 mutlulu\u011fa ve y\u00fcceliklere y\u00fckseltmek i\u00e7in g\u00f6nderdi\u011fi \u0130lahi kanun \u0130lahi ilkeler b\u00fct\u00fcn\u00fcd\u00fcr. \u0130slam Allah\u2019\u0131n insanlar i\u00e7in se\u00e7ti\u011fi dinin \u00f6zel ad\u0131d\u0131r.<\/p>\n “Bir zaman Rabbi ona: “\u0130sl\u00e2m ol” dedi\u011finde, \u0130brahim: “Alemlerin Rabbi olan Allah’a teslim oldum” demi\u015fti. \u0130brahim \u0130sl\u00e2m \u00fcmmetinden olmay\u0131 o\u011fullar\u0131na da vasiyet etti. Ya’kub da onu tavsiye ederek: “O\u011fullar\u0131m! Allah sizin i\u00e7in bu dini se\u00e7ti. O halde sizler sadece m\u00fcsl\u00fcmanlar olarak can verin” dedi. Yoksa siz Yakub’a \u00f6l\u00fcm geldi\u011fi s\u0131rada yan\u0131nda m\u0131 bulunuyordunuz? O zaman o, o\u011fullar\u0131na: “Benden sonra neye tapacaks\u0131n\u0131z?” demi\u015f, o\u011fullar\u0131 da:”Senin ve atalar\u0131n \u0130brahim, \u0130smail ve \u0130shak’\u0131n il\u00e2h\u0131 olan tek il\u00e2ha kulluk edece\u011fiz. Bizler O’na teslim olduk” demi\u015flerdi” (el-Bakara, 2\/131-133).<\/p>\n Dolay\u0131s\u0131yla islam nizam\u0131 \u0130tikadi, \u0130\u00e7timai, ameli, ve ahlaki bir nizamd\u0131r. Sorumluluklar\u0131n bir k\u0131sm\u0131n\u0131 yerine getirmekle teslim olunmu\u015f olmaz.<\/p>\n Ey iman edenler, hepiniz topluca ‘bar\u0131\u015f ve g\u00fcvenli\u011fe (silm’e \u0130slam’a) girin ve \u015feytan\u0131n ad\u0131mlar\u0131n\u0131 izlemeyin. \u00c7\u00fcnk\u00fc o, size apa\u00e7\u0131k bir d\u00fc\u015fmand\u0131r.( Bakara 208)<\/p>\n Allah kat\u0131nda ge\u00e7erli olan din \u0130sl\u00e2m’d\u0131r. Kitap verilenler, kendilerine bilgi geldikten sonra kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 ihtiraslar\u0131 y\u00fcz\u00fcnden anla\u015fmazl\u0131\u011fa d\u00fc\u015ft\u00fcler. Kim Allah’\u0131n ayetlerini inkar ederse bilsin ki, Allah’\u0131n hesapla\u015fmas\u0131 \u00e7ok \u00e7abuktur.(Ali imran 19)<\/p>\n Kim, \u0130sl\u00e2m’dan ba\u015fka bir din ararsa, bilsin ki kendisinden (b\u00f6yle bir din) asla kabul edilmeyecek ve o, ahirette ziyan edenlerden olacakt\u0131r.(Ali imran 85)<\/p>\n Bize Ubeydullah ibn M\u00fbs\u00e2 \u00a0tahd\u00ees edip \u015f\u00f6yle dedi: Bize Hanzalatu’bnu Eb\u00ee Sufy\u00e2n , \u0130krime ibn H\u00e2lid’den, o da \u0130bn Umer’den haber verdi: \u0130bn Umer (R) \u015f\u00f6yle demi\u015ftir: Ras\u00fblulalah (S) \u015f\u00f6yle buyurdu: “\u0130sl\u00e2m be\u015f \u015fey \u00fczerine kurulmu\u015ftur: Allah’tan ba\u015fka il\u00e2h olmad\u0131\u011f\u0131na ve Muhammed’in Allah’\u0131n Ras\u00fbl’\u00fc oldu\u011funa \u015feh\u00e2det etmek, namaz k\u0131lmak, zek\u00e2t vermek, hacc etmek, ramaz\u00e2n orucunu tutmak”<\/p>\n Bu, be\u015f r\u00fckn\u00fc ile isl\u00e2m’\u0131n h\u00e2lini, be\u015f direk \u00fczerine dikilen \u00e7ad\u0131r\u0131n h\u00e2line benzetmedir. \u0130sl\u00e2m binas\u0131n\u0131n r\u00fck\u00fcnlerinin, etraf\u0131nda dever\u00e2n etmekte oldu\u011fu mihveri “La ilahe illall\u00e2h… “\u015feh\u00e2detidir. \u00eem\u00e2n\u0131n kalan \u015fu’beleri, yan direkleri gibidir.<\/p>\n Bu be\u015f \u015fey, bir z\u00fcmrenin yerine getirmesiyle di\u011ferlerinden sak\u0131t olmayan, muhakkak her \u015fahs\u0131n yerine getirmesi l\u00e2z\u0131m gelen ayn\u00ee farzlardand\u0131r.[1]<\/a><\/p>\n Hz. Enes rad\u0131yallahu anh anlat\u0131yor: “Res\u00fblullah aleyhissal\u00e2tu vessel\u00e2m buyurdular ki: “\u015euras\u0131 muhakkak ki \u0130sl\u00e2m garip (e\u015fine rastlanmad\u0131k bir \u015fekilde) ba\u015flad\u0131 tekrar garibli\u011fe avdet edecek. Gariblere ne mutlu.\u201d[2]<\/a><\/p>\n Abdullah bin \u00d6mer (r.anh\u00fcma), babas\u0131ndan riv\u00e2yet ederek \u015f\u00f6yle demi\u015ftir: \u201cBana babam \u00d6mer ibn\u00fc\u2019l-Hatt\u00e2b rivayet ederek \u015f\u00f6yle dedi:<\/p>\n \u201cBir g\u00fcn Rasulullah (s.a.s.)\u2019\u0131n yan\u0131nda bulundu\u011fumuz bir s\u0131rada \u00e2niden yan\u0131m\u0131za, elbisesi bembeyaz, sa\u00e7\u0131 simsiyah bir zat \u00e7\u0131kageldi. \u00dczerinde yolculuk eseri g\u00f6r\u00fclm\u00fcyor; bizden de kendisini kimse tan\u0131m\u0131yordu. Do\u011fruca Peygamber (s.a.s.)\u2019in yan\u0131na oturdu ve dizlerini onun dizlerine dayad\u0131. Ellerini de uyluklar\u0131 \u00fczerine koydu. Ve:<\/p>\n -Y\u00e2 Muhammed! Bana \u0130sl\u00e2m\u2019\u0131n ne oldu\u011funu haber ver! dedi. Rasulullah (s.a.s.):<\/p>\n -\u0130sl\u00e2m; Allah\u2019tan ba\u015fka il\u00e2h olmad\u0131\u011f\u0131na, Muhammed\u2019in de Allah\u2019\u0131n ras\u00fbl\u00fc oldu\u011funa \u015feh\u00e2det etmen, namaz\u0131 dosdo\u011fru k\u0131lman, zek\u00e2t\u0131 vermen, Ramazan orucunu tutman ve yol (k\u00fclfetleri) cihetine g\u00fcc\u00fcn yeterse Beyt\u2019i haccetmendir.\u201d buyurdu. O z\u00e2t:<\/p>\n -Do\u011fru s\u00f6yledin!\u2019 dedi. Babam dedi ki: Biz buna hayret ettik. (Zira) hem soruyor, hem de tasdik ediyordu.<\/p>\n -Bana imandan haber ver!\u2019 dedi. Rasulullah (s.a.s.):<\/p>\n -\u0130man; Allah’a ve Allah\u2019\u0131n meleklerine, kitaplar\u0131na, peygamberlerine ve \u00e2hiret g\u00fcn\u00fcne iman etmen, bir de kadere; hayr\u0131na \u015ferrine inanmand\u0131r.\u201d buyurdu. O z\u00e2t (yine):<\/p>\n -Do\u011fru s\u00f6yledin!\u2019 dedi. (Bu sefer:)<\/p>\n -Bana ihs\u00e2ndan haber ver!\u2019 dedi. Rasulullah (s.a.s.):<\/p>\n -Allah\u2019a O\u2019nu g\u00f6r\u00fcyormu\u015fsun gibi ib\u00e2det etmendir. \u00c7\u00fcnk\u00fc her ne kadar sen O\u2019nu g\u00f6rm\u00fcyorsan da O seni muhakkak g\u00f6r\u00fcr.\u201d Sonunda Rasulullah (s.a.s.) \u015f\u00f6yle buyurdu:<\/p>\n \u201cO Cibril\u2019di; size dininizi \u00f6\u011fretmeye gelmi\u015fti.\u201d[3]<\/a><\/p>\n Bu hadisle \u0130slam\u2019\u0131n temelleri izah edilmi\u015ftir.<\/p>\n Din Olarak \u0130slam <\/strong><\/p>\n \u201c\u2026Bug\u00fcn size dininizi kemale erdirdim, \u00fczerinizdeki nimetimi tamamlad\u0131m ve size din olarak \u0130sl\u00e2m’\u0131 se\u00e7ip-be\u011fendim\u2026\u201d(Maide\/3)<\/p>\n Dininizi kem\u00e2le erdirdim” demek, “Onu b\u00fct\u00fcn bir d\u00fc\u015f\u00fcnce, hayat sistemi ve medeniyet olu\u015fturan kal\u0131c\u0131 bir hayat tarz\u0131n\u0131n gerekli t\u00fcm \u00f6\u011feleriyle donatt\u0131m ve ilkelerini koydum. T\u00fcm insan\u00ee sorunlar\u0131n \u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fc i\u00e7in ayr\u0131nt\u0131l\u0131 talimatlar\u0131 belirledim. Art\u0131k bundan b\u00f6yle bir ba\u015fka kaynaktan k\u0131lavuz ve talimat araman\u0131za gerek yoktur.” demektir.<\/p>\n “Nimetin tamamlanmas\u0131”, hid\u00e2yet nimetinin tamamlanmas\u0131d\u0131r.”Sizin i\u00e7in hayat tarz\u0131 olarak \u0130sl\u00e2m’dan raz\u0131 oldum; \u00e7\u00fcnk\u00fc itaatinizle ve ona olan ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131zla, kabul etmi\u015f oldu\u011funuz \u0130sl\u00e2m’a i\u00e7ten inand\u0131\u011f\u0131n\u0131z\u0131 uygulamada da g\u00f6sterdiniz. Sizi her t\u00fcrl\u00fc k\u00f6lelik ve ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131ktan kurtard\u0131\u011f\u0131mdan, g\u00fcnl\u00fck ya\u015fant\u0131n\u0131zda Ben’den ba\u015fkas\u0131na teslim olman\u0131z i\u00e7in hi\u00e7bir sebep kalmam\u0131\u015ft\u0131r.” Burada \u015fu anlam da gizlidir: “T\u00fcm bu nimetlerime \u015f\u00fck\u00fcr olarak, \u00e7izilmi\u015f bulunan s\u0131n\u0131rlar\u0131 g\u00f6zetmeyi asla ihmal etmeyiniz.”[4]<\/a><\/p>\n M\u00fcsl\u00fcman<\/strong><\/p>\n \u0130sl\u00e2m dinini kabul eden, Allah’a teslim olmu\u015f ki\u015fi.<\/p>\n “Es.le.me” fiilinin ism-i faili olup “\u0130sl\u00e2m” ile ayn\u0131 k\u00f6kten gelir. \u0130sl\u00e2m l\u00fcgatta itaat etmek, boyun e\u011fmek, ba\u011flanmak, bir \u015feye teslim olmak, kendini Allah’a vermek, ihlasl\u0131 davranmak, samimiyetle ve i\u00e7ten gelerek y\u00f6nelmek, m\u00fcsl\u00fcman olmak, \u0130sl\u00e2m’a girmek; Y\u00fcce Allah’a itaat etmek, Peygamberimiz Hz. Muhammed’in getirdi\u011fi din ad\u0131na bildirmi\u015f oldu\u011fu \u015feylerin hepsini benimsemek, \u015fer’\u00ee h\u00fck\u00fcmlere ba\u011fl\u0131l\u0131k g\u00f6stermek, \u0130sl\u00e2miyeti bir din olarak kabul etmektir (Bkz. el-Bakara: 2\/112, 131-133; \u00c2lu \u0130mr\u00e2n: 3\/20, 83; en-Nisa: 4\/125; el-M\u00e2ide, 5\/44; el-En’\u00e2m: 6\/14; en-Nahl: 16\/81-83; el-Hacc: 22\/34; en-Neml: 27\/44; Lokman: 31\/22, es-S\u00e2ff\u00e2t: 37\/103; ez-Z\u00fcmer: 39\/54; el-Fetih: 48\/16; el-Cinn: 72\/14).<\/p>\n “\u0130sl\u00e2m” ile “m\u00fcslim” veya “m\u00fcsliman” kelimeleri aras\u0131nda s\u0131k\u0131 bir ili\u015fki vard\u0131r. Bu sebeple, “\u0130sl\u00e2m” kelimesinin I\u00fc\u011fat ve \u0131st\u0131lah manas\u0131nda zikredilen \u00f6zellikleri ta\u015f\u0131yan kimseye de m\u00fcslim veya m\u00fcsliman denilmi\u015ftir. M\u00fcsliman, Fars\u00e7a “m\u00fcslim”in \u00e7o\u011fuludur. Halk dilinde bu kelime m\u00fcsl\u00fcman \u015feklinde kullan\u0131lmaktad\u0131r ve bu \u015fekilde \u015f\u00f6hret bulmu\u015ftur.[5]<\/a><\/p>\n \u201c\u2026Allah sizi gerek daha \u00f6nceki kutsal kitaplarda gerekse elinizdeki Kur’anda “m\u00fcsl\u00fcman” olarak adland\u0131rd\u0131…\u201d(Hacc\/78)<\/p>\n Buradaki “siz” kelimesi, sadece bu ayetin nazil oldu\u011fu d\u00f6nemde ya\u015fayan veya bu ayetin n\u00fczul\u00fcnden sonra m\u00fcmin olanlar\u0131 kasdetmemektedir: Burada “siz” ile insanl\u0131k tarihinin ba\u015flang\u0131c\u0131ndan beri tevhide, ahirete, peygamberlere ve vahy\u00ee kitaplara inanan t\u00fcm insanlar kasdedilmektedir. Onlar “Yahudiler” veya “H\u0131ristiyanlar” de\u011fillerdi, fakat kendilerini Allah’a teslim etmi\u015f “m\u00fcsl\u00fcmanlar”d\u0131. Ayn\u0131 \u015fekilde Hz. Muhammed’e (s.a) (Allah’\u0131n salat ve selam\u0131 onun \u00fczerine olsun) uyanlar Muhammed\u00eeler de\u011fil, bilakis “m\u00fcsl\u00fcmanlar”d\u0131r.[6]<\/a><\/p>\n \u0130slam\u2019\u0131n Tebli\u011fi<\/strong><\/p>\n \u201cSizden hayra \u00e7a\u011f\u0131ran, iyili\u011fi emredip k\u00f6t\u00fcl\u00fckten sak\u0131nd\u0131ran bir \u00fcmmet olsun. \u0130\u015fte kurtulu\u015fa erenler bunlard\u0131r.\u201d(Al-i \u0130mran\/104)<\/p>\n M\u00dcSL\u00dcMANLARIN G\u00d6REV\u0130<\/strong><\/p>\n Bu iki temel esasa (iman ve karde\u015flik) dayanan ve onlarla ayakta kalan, Allah’\u0131n metodunun yery\u00fcz\u00fcnde ikamesi, hakk\u0131n bat\u0131la, iyili\u011fin k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011fe ve hayr\u0131n \u015ferre galip gelmesi i\u00e7in Allah’\u0131n metoduna uygun olarak O’nun g\u00f6zetimi alt\u0131nda ve O’nun elleriyle meydana gelen m\u00fcsl\u00fcman cemaatin g\u00f6revi ise a\u015fa\u011f\u0131daki ayette belirtiliyor:<\/p>\n “Sizden hayra \u00e7a\u011f\u0131ran, iyili\u011fi emredip k\u00f6t\u00fcl\u00fckten sak\u0131nd\u0131ran bir \u00fcmmet bulunsun.”<\/strong><\/p>\n Evet hayra \u00e7a\u011f\u0131ran, iyili\u011fi emredip k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fc nehyeden bir cemaatin bulunmas\u0131 ka\u00e7\u0131n\u0131lmazd\u0131r. Bizzat Kur’an ayetinin ifadesiyle yery\u00fcz\u00fcnde, hayra \u00e7a\u011f\u0131ran iyili\u011fi emreden k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fc nehyeden bir otoritenin bulunmas\u0131 da ka\u00e7\u0131n\u0131lmazd\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc ayette hayra “Davet” olay\u0131 s\u00f6z konusu edildi\u011fi gibi iyili\u011fi “Emr” ve k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fc “Nehy” etmek de s\u00f6z konusu edilmi\u015ftir. Bilindi\u011fi gibi “Davet” otorite olmadan da yerine getirilebildi\u011fi halde, “Emir” ve “Nehiy” ancak bir otorite ile m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr.<\/p>\n \u0130sl\u00e2m’\u0131n bu sorunla ilgili d\u00fc\u015f\u00fcncesi budur. Evet “Emr” eden ve “Nehy” eden bir otoritenin bulunmas\u0131 ka\u00e7\u0131n\u0131lmazd\u0131r. Birliklerini bir araya getirip Allah’\u0131n ipi ve yolund\u00e2 karde\u015flik ba\u011flar\u0131yla birbirine ba\u011flayan bir otorite… Hayra “Davet” ve \u015ferrden “Nehy” \u00fczerine kurulu bir otorite… \u0130nsan hayat\u0131nda Allah’\u0131n metodunun ger\u00e7ekle\u015fmesi i\u00e7in birbirinden ayr\u0131lmayan bu iki esas \u00fczerine kurulu bir otorite… Evet yery\u00fcz\u00fcnde Allah’\u0131n hayat i\u00e7in indirdi\u011fi metodunun ger\u00e7ekle\u015fmesi ve insanlar taraf\u0131ndan bilinmesi hayra “Davet”i ve iyili\u011fi “Emr” edip, k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fc “Nehy” eden ve kendisine itaat edilen bir otoriteyi gerektirir. Y\u00fcce Allah buyuruyor: “Biz Resulleri ancak Allah’\u0131n izniyle itaat edilsin diye g\u00f6nderdik.” Allah’\u0131n yery\u00fcz\u00fcndeki metodu vaaz, ir\u015fad ve a\u00e7\u0131klamalardan ibaret de\u011fildir. Bu meselenin bir y\u00f6n\u00fc. Di\u011fer y\u00f6n\u00fc ise, insan hayat\u0131nda iyili\u011fi ger\u00e7ekle\u015ftirip k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fc yok edecek, toplumun iyi adetlerini hevas\u0131na, \u015fehvetine ve menfaatine uyan ki\u015filerin oyunca\u011f\u0131 olmaktan koruyacak, her \u00f6n\u00fcne gelenin kendi g\u00f6r\u00fc\u015f ve d\u00fc\u015f\u00fcncesini hay\u0131r, iyi ve do\u011fru zannetmemesi i\u00e7in bu iyi adetleri koruyacak “Emr” ve “Nehy” yetkisine sahip bir otoritenin kurulmas\u0131d\u0131r.<\/p>\n Bu a\u00e7\u0131dan bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda, tabiat\u0131 gere\u011fi baz\u0131 insanlar\u0131n \u015fehvetleri ve ihtiraslar\u0131, baz\u0131lar\u0131n\u0131n maslahat ve \u00e7\u0131karlar\u0131, baz\u0131lar\u0131n\u0131n gurur ve kibirleriyle \u00e7arp\u0131\u015faca\u011f\u0131ndan hayra davet etmenin iyili\u011fi emredip k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fc nehyetmenin o kadar kolay ve rahat olmayaca\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcr\u00fcz. \u00c7\u00fcnk\u00fc insanlar aras\u0131nda zorba diktat\u00f6rler bask\u0131c\u0131 egemenler, y\u00fckselmekten ho\u015flanmayan al\u00e7aklar, s\u0131k\u0131nt\u0131ya gelemeyen zenginler, ciddiyetten uzak laubaliler, adaleti sevmeyen zalimler, do\u011fruluktan ho\u015flanmayan sap\u0131klar ve iyili\u011fi reddedip k\u00f6t\u00fcl\u00fckten ho\u015flanan insanlar her zaman bulunur. Bu y\u00fczden, hayr galip gelip, iyilik, iyilik olarak ve k\u00f6t\u00fcl\u00fckte k\u00f6t\u00fcl\u00fck olarak bilinmedik\u00e7e millet kurtulamayaca\u011f\u0131 gibi insanl\u0131k da kurtulamaz. \u0130\u015fte b\u00fct\u00fcn bunlar i\u00e7in iyili\u011fi, emredip k\u00f6t\u00fcl\u00fckten nehyeden ve kendisine itaat edilen bir otoritenin varl\u0131\u011f\u0131 gerekmektedir.<\/p>\n Bu sebebden Allah’a inanan ve Allah i\u00e7in karde\u015flik deste\u011fine dayanan bu s\u0131k\u0131nt\u0131l\u0131 ve zor i\u015fe iman ve Allah’tan korkma kuvvetiyle, sonra sevgi ve dostluk g\u00fc\u00e7leriyle g\u00f6\u011f\u00fcs geren bir cemaatin elbette bulunmas\u0131 zorunludur. Y\u00fcce Allah, bu g\u00f6revi yerine getirenler i\u00e7in \u015f\u00f6yle buyuruyor: “\u0130\u015fte onlar kurtulu\u015fa erenlerdir.”[7]<\/a><\/strong><\/p>\n \u0130slam\u2019\u0131 Hayata Hakim K\u0131lmak<\/strong><\/p>\n De ki; “Benim namaz\u0131m, ibadetlerim, hayat\u0131m ve \u00f6l\u00fcm\u00fcm t\u00fcm varl\u0131klar\u0131n Rabbi olan Allah i\u00e7indir.O’nun orta\u011f\u0131 yoktur. Bana b\u00f6yle emredildi. Ben m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n ilkiyim.”(En\u2019am\/162-163)<\/p>\n Bu, kalpteki her \u00e7arp\u0131nt\u0131da, hayattaki her harekette, namazda, ibadette, hayatta, \u00f6l\u00fcmde, kulluk davran\u0131\u015flar\u0131nda, pratik hayatta, \u00f6l\u00fcmde ve onun \u00f6tesinde eksiksiz bir \u015fekilde Allah i\u00e7in her \u015feyden soyutlanmad\u0131r.<\/p>\n Bu, mutlak tevhitten ve eksiksiz kulluktan kaynaklanan bir tesbihtir. -Allah’\u0131 eksikliklerden uzak saymad\u0131r? Namaz\u0131, ibadeti, dirimi ve \u00f6l\u00fcm\u00fc birle\u015ftirip tek ba\u015f\u0131na Allah’a \u00f6zg\u00fc k\u0131lmad\u0131r. “T\u00fcm varl\u0131klar\u0131n Rabbi olan Allah’a…” Alemlerin \u00fczerinde eksiksiz otorite ve egemenlik sahibi, e\u011fiten, y\u00f6nlendiren ve h\u00fckmeden Allah’a… Tam bir teslimiyetle, g\u00f6n\u00fclde ve hayatta Allah’dan ba\u015fkas\u0131na kulluk eden bir \u015fey b\u0131rakmadan…” Vicdanda ve realiteler d\u00fcnyas\u0131nda O’na kulluk yapmaktan ba\u015fka bir \u015feye yer vermeden… “Bana b\u00f6yle emredildi.” Ben de duydum ve itaat ettim. Dolay\u0131s\u0131yla “Ben m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n ilkiyim.”[8]<\/a><\/p>\n \u201c\u0130\u015fte b\u00f6ylece sizleri m\u00fbtedil (orta, \u00e2dil, dengeli,vasat) bir \u00fcmmet k\u0131ld\u0131k. \u0130nsanlara \u015f\u00e2hid (\u00f6rnek) olas\u0131n\u0131z ve Peygamber de size \u015f\u00e2hid\/\u00f6rnek olsun diye…\u201d(Bakara\/143)<\/p>\n Bu \u00fcmmet, b\u00fct\u00fcn insanl\u0131\u011fa \u00f6rnek olan orta yolu benimsemi\u015f bir \u00fcmmettir. Buna g\u00f6re, insanlar aras\u0131nda adaleti ve hakkaniyeti egemen k\u0131lar, onlar\u0131n benimseyecekleri kriterleri ve de\u011fer h\u00fck\u00fcmlerini ortaya koyar, onlar aras\u0131nda g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc a\u00e7\u0131klay\u0131nca esas al\u0131nan g\u00f6r\u00fc\u015f bu olur, insanlar\u0131n de\u011fer yarg\u0131lar\u0131n\u0131, d\u00fc\u015f\u00fcncelerini, geleneklerini ve sloganlar\u0131n\u0131 \u00f6l\u00e7\u00fcye vurur ve bunlar hakk\u0131nda “Bu do\u011frudur, bu yanl\u0131\u015ft\u0131r” diyerek son ve kesin s\u00f6z\u00fc s\u00f6yler. Yoksa bu \u00fcmmet, insanlar\u0131n t\u00fcm\u00fcne \u00f6rnek olmas\u0131, onlar aras\u0131nda adaleti hakim k\u0131lmas\u0131 gerekirken d\u00fc\u015f\u00fcncelerini, de\u011fer yarg\u0131lar\u0131n\u0131 ve kriterlerini y\u00f6nlendirmekle y\u00fck\u00fcml\u00fc oldu\u011fu di\u011fer insanlardan biri olamaz.<\/p>\n D\u00fc\u015f\u00fcnce ve inan\u00e7 alanlar\u0131nda “vasat (orta yolu benimseyen)” bir \u00fcmmet. Yani ne maddeden soyutlanm\u0131\u015f bir maneviyat\u00e7\u0131l\u0131k ne de maddeyi tek ger\u00e7ek olarak g\u00f6ren materyalizm gibi dengesiz bir a\u015f\u0131r\u0131l\u0131\u011fa girmez. Bunun yerine “ruha sar\u0131lm\u0131\u015f ceset” ya da “cesede yap\u0131\u015fm\u0131\u015f ruh” esprisinde sembolle\u015fen f\u0131tri dengeye ba\u011fl\u0131 kal\u0131r. Enerji odaklar\u0131 \u00e7ift kutuplu yap\u0131ya her \u00e7e\u015fitten g\u0131das\u0131n\u0131 tam olarak verir. Bir yandan hayat\u0131 koruyup devam ettirmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131rken ayn\u0131 zamanda ruhen geli\u015ftirip d\u00fczeyini y\u00fckseltmeye \u00e7abalar. Arzular ve e\u011filimler d\u00fcnyas\u0131ndaki her geli\u015fmeyi ifrata ve tefrite (ba\u015f\u0131bo\u015flu\u011fa ve a\u015f\u0131r\u0131 bask\u0131ya) ka\u00e7madan \u00f6l\u00e7\u00fcl\u00fc, uyumlu ve dengeli bir bi\u00e7imde serbest b\u0131rak\u0131r.[9]<\/a><\/p>\n [1]<\/a> Mehmed Sofuo\u011flu, Sahih-i Buhari ve Tercemesi, \u00d6t\u00fcken Yay\u0131nlar\u0131: 1\/165.<\/p>\n [2]<\/a> \u0130brahim Canan, Kutub-i Sitte Terc\u00fcme ve \u015eerhi, Ak\u00e7a\u011f Yay\u0131nlar\u0131: 17\/531.<\/p>\n [3]<\/a> Buh\u00e2ri, \u0130man: 37, 1\/20; M\u00fcslim, \u0130man: 1, Hadis no: 8, 1\/36; Tirmiz\u00ee, \u0130man: 14, Hadis no: 2738, 4\/119; Eb\u00fb D\u00e2vud, S\u00fcnnet: 16, hadis no: 4695, 4\/223;\u00a0 \u0130bn M\u00e2ce, Mukaddime: 9, hadis no: 63,64, 1\/24; Nes\u00e2i, \u0130man: 6, 8\/88.<\/p>\n [4]<\/a> Tefhimu\u2019l Kur\u2019an- Maide\/3 Tefsiri<\/p>\n [5]<\/a> \u015eamil \u0130A<\/p>\n [6]<\/a> Tefhimu\u2019l Kur\u2019an-Hacc\/78 Tefsiri<\/p>\n [7]<\/a> Fi Zilali\u2019l Kur\u2019an- (Al-i \u0130mran\/104 Tefsiri)<\/p>\n [8]<\/a> Fi Zilali\u2019l Kur\u2019an- (En\u2019am\/162-163 Tefsiri)<\/p>\n