B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah(Celle Celaluhu)\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/strong><\/p>\n 10- Art\u0131k namaz\u0131 k\u0131l\u0131nca, yery\u00fcz\u00fcnde da\u011f\u0131l\u0131n, Allah’\u0131n fazl\u0131n\u0131 isteyip-aray\u0131n(16) ve Allah’\u0131 \u00e7ok\u00e7a zikredin,(17) umulur ki felaha (kurtulu\u015fa ve umduklar\u0131n\u0131za) kavu\u015fmu\u015f olursunuz.(18)<\/strong><\/p>\n A\u00c7IKLAMA<\/strong><\/p>\n 16. Bu ifade, Cuma namaz\u0131ndan sonra yay\u0131l\u0131p, r\u0131z\u0131k araman\u0131n \u015fart oldu\u011fu anlam\u0131na gelmez. Bu emir izin anlam\u0131ndad\u0131r; zira Cuma ezan\u0131n\u0131n duyulmas\u0131yla birlikte, t\u00fcm me\u015fguliyetlerini b\u0131rak\u0131p, namaza gelen kimselere, namaz bittikten sonra da\u011f\u0131l\u0131p tekrar i\u015fleriyle me\u015fgul olmalar\u0131 i\u00e7in izin verilmektedir. T\u0131pk\u0131 ihraml\u0131yken avlanman\u0131n haram olup daha sonra “ihramdan \u00e7\u0131kt\u0131ktan sonra avlan\u0131n” (Maide: 2) emri mucibince av\u0131n serbest b\u0131rak\u0131lmas\u0131 gibi. Bu ayetteki emirde, avlanmak \u015fart ko\u015fulmam\u0131\u015ft\u0131r. Sadece avlanma yasa\u011f\u0131 kald\u0131r\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Yani “isterseniz avlanabilirsiniz” denmek istenmi\u015ftir. Yine Nisa Suresi’nde, birden fazla kad\u0131nla evlenilebilece\u011fi belirtilmektedir. Bu ayette de emir kipi kullan\u0131lm\u0131\u015f olmas\u0131na ra\u011fmen hi\u00e7bir kimse bu ayetten, birden fazla kad\u0131nla evlenilmesinin \u015fart ko\u015fuldu\u011fu anlam\u0131n\u0131 \u00e7\u0131karmam\u0131\u015ft\u0131r. T\u00fcm bunlardan emir kipinin her zaman vucubiyet ifade etmedi\u011fi prensibi ortaya \u00e7\u0131kar. Emir kipi bazen izin ve tavsiye anlam\u0131nda kullan\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Nerede emir, nerede izin ve tavsiye anlam\u0131nda kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ise ayetin siyak ve sibak\u0131ndan, ayr\u0131ca ba\u015fka karinelerden anla\u015f\u0131l\u0131r. S\u00f6zgelimi mezkur c\u00fcmleden sonra, “Allah’\u0131 \u00e7ok an\u0131n” denilirken emir kipi kullan\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Fakat burada Allah’\u0131n sevdi\u011fi bir amelin tavsiye edildi\u011fi, vucubiyetin ise kastedilmedi\u011fi anla\u015f\u0131lmaktad\u0131r. 17. Yani “D\u00fcnya me\u015fguliyetleri i\u00e7inde bile, Allah’\u0131 unutmay\u0131n, herhal\u00fck\u00e2rda O’nu an\u0131n” (\u0130zah i\u00e7in bkz. Ahzab an: 63)<\/p>\n 18. Kur’an’\u0131n bir\u00e7ok yerinde, bir konuda emir ya da tavsiye verilmi\u015f ise, hemen ard\u0131ndan “Felah bulas\u0131n\u0131z diye”, “Rahmet bulas\u0131n\u0131z diye” \u015feklinde ifadeler kullan\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Bu t\u00fcr ifadeler -h\u00e2\u015f\u00e2- Allah’\u0131n \u015f\u00fcphesi bulundu\u011fu anlam\u0131na gelmez. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu emir, t\u0131pk\u0131 bir sultan\u0131n, emri alt\u0131ndaki birine “Bu i\u015fi yapt\u0131\u011f\u0131n takdirde terfi edebilirsin” demesi gibi y\u00fcksek bir yerden gelmi\u015ftir. Bir amirin, k\u00fc\u00e7\u00fck bir memura b\u00f6yle dedi\u011finde, o memurun ne derece mutlu olaca\u011f\u0131n\u0131 bir d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcn!… B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah(Celle Celaluhu)\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 10- Art\u0131k namaz\u0131 k\u0131l\u0131nca, yery\u00fcz\u00fcnde da\u011f\u0131l\u0131n, Allah’\u0131n fazl\u0131n\u0131 isteyip-aray\u0131n(16) ve Allah’\u0131 \u00e7ok\u00e7a zikredin,(17) umulur ki felaha (kurtulu\u015fa ve umduklar\u0131n\u0131za) kavu\u015fmu\u015f olursunuz.(18) A\u00c7IKLAMA 16. Bu ifade, Cuma […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":27685,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n
\nBu noktada Yahudilerin Cumartesi, H\u0131ristiyanlar\u0131n Pazar g\u00fcn\u00fcn\u00fc tatil ilan etmelerinde oldu\u011fu gibi, Kur’an’\u0131n M\u00fcsl\u00fcmanlara Cuma g\u00fcn\u00fcn\u00fc tatil olarak ilan etmesi dikkat \u00e7ekicidir. Fakat buna ra\u011fmen kimse, Cumartesi ve Pazar g\u00fcnlerinin, Yahudi ve H\u0131ristiyanlar\u0131n dini sembolleri oldu\u011fu gibi, Cuma g\u00fcn\u00fcn\u00fcn de M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n dini bir sembol\u00fc oldu\u011fu ger\u00e7e\u011fini reddedemez.
\nHaftan\u0131n bir g\u00fcn\u00fcn\u00fcn genel tatil ilan edilmesi durumunda -ki bu, \u00e7a\u011f\u0131n getirdi\u011fi bir ihtiya\u00e7t\u0131r- nas\u0131l Yahudiler Cumartesini, H\u0131ristiyanlar pazar\u0131 se\u00e7mi\u015flerse, M\u00fcsl\u00fcmanlar da Cuma g\u00fcn\u00fcn\u00fc se\u00e7melidirler. Nitekim H\u0131ristiyanlar ba\u015fka \u00fclkelerde bile, Pazar g\u00fcn\u00fcn\u00fcn tatil olmas\u0131n\u0131 sa\u011flam\u0131\u015flard\u0131r. Oysa bu \u00fclkelerde “H\u0131ristiyan n\u00fcfus” yok denecek kadar azd\u0131r. Yine Yahudilerin de, \u0130srail devletini kurar-kurmaz ilk olarak yapt\u0131klar\u0131 i\u015f pazar g\u00fcn\u00fcn\u00fc tatil olmaktan \u00e7\u0131kar\u0131p, yerine Cumartesiyi tatil g\u00fcn\u00fc ilan etmek olmu\u015ftur. Hindistan k\u0131tas\u0131 b\u00f6l\u00fcnmeden \u00f6nce, \u0130ngilizler M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n y\u00f6netti\u011fi birka\u00e7 k\u00fc\u00e7\u00fck devlet d\u0131\u015f\u0131nda, t\u00fcm Hindistan’da pazar g\u00fcn\u00fcn\u00fc tatil olarak ilan etmi\u015flerdir. \u00d6yleki M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n y\u00f6netti\u011fi k\u00fc\u00e7\u00fck devletlerle di\u011fer b\u00f6lgeler aras\u0131ndaki fark buydu. Bu bak\u0131mdan, M\u00fcsl\u00fcmanlar siyasi bir \u015fuura sahip de\u011filseler e\u011fer, iktidar\u0131 ellerine ge\u00e7irseler bile, t\u0131pk\u0131 bug\u00fcn Pakistan’da oldu\u011fu gibi pazar g\u00fcn\u00fcn\u00fc tatil g\u00fcn\u00fc olmaktan \u00e7\u0131karamazlar. (\u00dcstad Mevdudi’nin bu sat\u0131rlar\u0131 yazd\u0131\u011f\u0131 d\u00f6nemde Pakistan’da pazar g\u00fcnleri tatildi. Ancak \u015fimdi Pakistan’da sadece Cuma g\u00fcnleri tatildir. -\u00e7ev-) Bunun daha \u00f6tesinde baz\u0131 M\u00fcsl\u00fcman \u00fclkelerde Cuma g\u00fcn\u00fc tatil olmaktan \u00e7\u0131kar\u0131l\u0131p yerine pazar g\u00fcn\u00fc ikame edilmi\u015ftir.<\/p>\n
\nKur’an’\u0131n Cuma Namaz\u0131 ile ilgili a\u00e7\u0131klamalar\u0131 burada son bulmu\u015ftur. Biz bu noktada, Kur’an, hadis, sahabe kavilleri ve \u0130sl\u00e2m kaynaklar\u0131na dayan\u0131larak Cuma hakk\u0131nda d\u00f6rt mezhep taraf\u0131ndan ortaya konmu\u015f kurallar\u0131 \u00f6zetlemeyi uygun bulduk.
\nHanefilere g\u00f6re, Cuma ve \u00d6\u011fle Namazlar\u0131n\u0131n vakti ayn\u0131d\u0131r. \u00d6\u011fle namaz\u0131n\u0131n vaktinden \u00f6nce ya da sonra Cuma namaz\u0131 k\u0131l\u0131nmaz. Al\u0131\u015fveri\u015f yasa\u011f\u0131 imam\u0131n minbere \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131 ikinci ezandan de\u011fil, birinci ezandan ba\u015flar. \u00c7\u00fcnk\u00fc Kur’an’\u0131n ilgili ayetinin laf\u0131zlar\u0131 bu konuda sarihtir. Dolay\u0131s\u0131yla zevalden sonra Cuman\u0131n vakti girer, ezan okunur ve al\u0131\u015fveri\u015f yasa\u011f\u0131 ba\u015flar. Bu zaman diliminde bir kimse, al\u0131\u015fveri\u015f yapm\u0131\u015f olursa \u015fayet, yapm\u0131\u015f oldu\u011fu al\u0131\u015fveri\u015f ge\u00e7ersiz say\u0131lmaz ama g\u00fcnah kabul edilir.
\nCuma namaz\u0131 her yerle\u015fim b\u00f6lgesinde de\u011fil, sadece merkez olan yerle\u015fim b\u00f6lgesinde k\u0131l\u0131n\u0131r. Bu b\u00f6lgede idare merkezi bulunmas\u0131 gerekti\u011fi gibi, \u00e7ar\u015f\u0131 da olmal\u0131d\u0131r. Yerle\u015fim b\u00f6lgesinin n\u00fcfusu \u015fehrin en b\u00fcy\u00fck camisinin kapasitesini a\u015fmal\u0131d\u0131r. Yerle\u015fim b\u00f6lgesinin d\u0131\u015f\u0131nda ikamet edenler, ezan\u0131n duyulabilece\u011fi bir uzakl\u0131kta yahut merkeze azam\u00ee 6 mil mesafede bulunuyorlarsa Cumaya kat\u0131lmak zorundad\u0131rlar. Namaz\u0131n camide k\u0131l\u0131nmas\u0131 \u015fart de\u011fildir, merkezin d\u0131\u015f\u0131nda a\u00e7\u0131k bir alanda da k\u0131l\u0131nabilir.
\nAncak buras\u0131 \u015fehrin s\u0131n\u0131rlar\u0131 dahilinde olmal\u0131d\u0131r. Ayr\u0131ca Cuma namaz\u0131, herkesin serbest\u00e7e girip \u00e7\u0131kabilece\u011fi bir mekanda k\u0131l\u0131nmal\u0131d\u0131r. Kapal\u0131 bir yerde k\u0131l\u0131n\u0131yor ve -cemaat ne kadar fazla olursa olsun-herkes buraya giremiyorsa (yasaksa) e\u011fer, orada Cuma namaz\u0131 k\u0131l\u0131namaz. Cuma namaz\u0131n\u0131n k\u0131l\u0131nabilmesi i\u00e7in, Ebu Hanife’ye g\u00f6re imam\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda 2 ki\u015fi daha olmal\u0131d\u0131r. \u0130mam Muhammed ve Ebu Yusuf’a g\u00f6reyse, imam dahil 2 ki\u015fi yeterlidir. Bu imamlara g\u00f6re Cuma namaz\u0131 farzd\u0131r. Ancak baz\u0131 \u00f6zel nedenlerle Cuma farziyetinin sak\u0131t olabilmesi i\u00e7in, \u015fu \u015fartlar gereklidir: Seferi olmak, y\u00fcr\u00fcyemiyecek durumda hasta olmak, iki baca\u011f\u0131n olmamas\u0131, \u00e2m\u00e2 olmak (Ebu Yusuf ve \u0130mam Muhammed’e g\u00f6re \u00e2m\u00e2’n\u0131n yard\u0131mc\u0131s\u0131 olmamas\u0131 gerekir) , can, mal ve \u015ferefin kaybedilmesi tehlikesi (kaybedilme tehlikesi olan mal miktar\u0131 \u00e7ok olmal\u0131d\u0131r) , ya\u011fmur ve \u00e7amurun fazlal\u0131\u011f\u0131, esir olmak. Esir ve ma\u011fdurlar i\u00e7in Cuma g\u00fcn\u00fc \u00f6\u011fle namaz\u0131n\u0131 cemaat ile k\u0131lmak mekruhtur. Yine Cumay\u0131 ka\u00e7\u0131ran bir kimsenin de, \u00f6\u011fle namaz\u0131n\u0131 cemaatle k\u0131lmas\u0131 mekruhtur. Cuma’n\u0131n s\u0131hhati i\u00e7in, hutbenin verilmesi gerekir. \u00c7\u00fcnk\u00fc Hz. Peygamber (s.a) hutbe vermeksizin hi\u00e7bir zaman Cuma namaz\u0131 k\u0131ld\u0131rmam\u0131\u015ft\u0131r. Hutbe namazdan \u00f6nce verilmelidir. Hutbe iki kezdir. \u0130mam\u0131n minbere \u00e7\u0131kmas\u0131yla birlikte cemaatin imam inene kadar konu\u015fmas\u0131 yasakt\u0131r. Namaz k\u0131l\u0131nan yere imam\u0131n sesi ula\u015fsa da ula\u015fmasa da bu m\u00fcddet zarf\u0131nda namaz k\u0131l\u0131nmamal\u0131d\u0131r. Ayr\u0131ca imam\u0131n sesinin ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 yerde konu\u015fulmaz. (Hidaye, Fethul-Kadir, Ahkamu’l-Kur’an, el-Cassas, D\u00f6rt Mezhebin F\u0131k\u0131h Kitab\u0131, Umdetu’l-Kar\u00ee)
\n\u015eafi\u00eelere g\u00f6re, Cuma ve \u00f6\u011fle namazlar\u0131n\u0131n vakti ayn\u0131d\u0131r. Al\u0131\u015fveri\u015f yasa\u011f\u0131 ve namaza gelmenin vucubiyeti ikinci ezandan sonra, yani imam minbere \u00e7\u0131kt\u0131ktan sonra ba\u015flar. Ancak bu m\u00fcddet i\u00e7erisinde al\u0131\u015fveri\u015f yap\u0131lm\u0131\u015fsa ge\u00e7erlidir. 40 ki\u015finin Cuma namaz\u0131 ile m\u00fckellef bulundu\u011fu her yerle\u015fim b\u00f6lgesinde Cuma namaz\u0131 k\u0131l\u0131nabilir. Bu yerle\u015fim b\u00f6lgesinin d\u0131\u015f\u0131nda bulunan kimseler, ezan\u0131 duyabiliyorlarsa e\u011fer, cemaate kat\u0131lmal\u0131d\u0131rlar. Cuma namaz\u0131 yerle\u015fim b\u00f6lgesinin s\u0131n\u0131rlar\u0131 dahilinde k\u0131l\u0131nmal\u0131d\u0131r, fakat camiinin i\u00e7inde k\u0131l\u0131nmas\u0131 gerekli de\u011fildir. \u00c7ad\u0131rlar i\u00e7inde ya\u015fayan bir toplulu\u011fa Cuma namaz\u0131 vacip de\u011fildir.
\nCuma namaz\u0131n\u0131n s\u0131hhati i\u00e7in, imamla birlikte Cuma namaz\u0131 ile m\u00fckellef en az 40 ki\u015fi bulunmal\u0131d\u0131r. \u015eu mazeretler Cuma namaz\u0131n\u0131n farziyetini sak\u0131t k\u0131lar: Seferi olmak, (bir kimse bir yerde 4 g\u00fcnden az kalacaksa e\u011fer seferi kabul edilir. Ancak sefer caiz bir i\u015f nedeniyle olmal\u0131d\u0131r) , bine\u011fe binip Cumaya gelemeyecek derecede hasta ve ya\u015fl\u0131 olmak, yard\u0131mc\u0131s\u0131 bulunmayan \u00e2m\u00e2, can, mal ve \u015ferefin kaybedilme tehlikesi, arand\u0131\u011f\u0131 hususta su\u00e7lu olmamak kayd\u0131yla hapis edilme korkusu. Namazdan \u00f6nce iki hutbe verilmelidir. Hutbe esnas\u0131nda sessizce oturmak s\u00fcnnettir. Bir\u015fey konu\u015fmak ise haram de\u011fildir. Hutbeyi i\u015fitebilecek derecede imama yak\u0131n oturan bir kimsenin konu\u015fmas\u0131 mekruhtur. Fakat selam alabilir. Hz. Peygamber’in (s.a) ad\u0131 i\u015fitildi\u011finde y\u00fcksek sesle salavat getirmelidir. (Mu\u011fniu’l-Muhtac, D\u00f6rt Mezhebin F\u0131k\u0131h Kitab\u0131)
\nMalik\u00eelere g\u00f6re, Cuma namaz\u0131 zevalden ba\u015flar, gruptan \u00f6nceye kadar k\u0131l\u0131nabilir. Ancak hutbe ve namaz\u0131n gruptan \u00f6nce bitirilmesi \u015fart\u0131yla. Al\u0131\u015f-veri\u015f yasa\u011f\u0131 ve namaza gelmenin vucubiyeti, ikinci ezandan sonra ba\u015flar. Bu ezandan sonra al\u0131\u015fveri\u015f yap\u0131lm\u0131\u015fsa e\u011fer, bu al\u0131\u015fveri\u015f ge\u00e7ersizdir. Cuma namaz\u0131, ancak halk\u0131n m\u00fcstakil evlerde oturdu\u011fu ve yaz-k\u0131\u015f bir yere gitmedi\u011fi (yani g\u00f6\u00e7ebe olmad\u0131\u011f\u0131) bir yerle\u015fim b\u00f6lgesinde k\u0131l\u0131nabilir. Halk ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 bu yerle\u015fim b\u00f6lgesi i\u00e7inde kar\u015f\u0131lamal\u0131 ve kendilerini savunabilecek bir n\u00fcfusa sahip olmal\u0131d\u0131r. N\u00fcfus ne kadar fazla olursa olsun ve b\u00f6lge de ne kadar uzun bir s\u00fcre kal\u0131n\u0131rsa kal\u0131ns\u0131n, ge\u00e7ici bir kararg\u00e2hta Cuma namaz\u0131 k\u0131l\u0131namaz. Cuma namaz\u0131 k\u0131l\u0131nan yere 3 mil mesafede olan herkes, Cumaya gelmelidir. Namaz yerle\u015fim b\u00f6lgesine yak\u0131n bir camide k\u0131l\u0131nmal\u0131 ve bu cami o merkezde ya\u015fayan insanlar\u0131n oturduklar\u0131 evlerden daha k\u00f6t\u00fc olmamal\u0131d\u0131r. Baz\u0131 Malik\u00ee fakihleri, caminin \u00e7at\u0131s\u0131n\u0131n olmas\u0131n\u0131 ve orada muntazaman 5 vakit namaz\u0131n k\u0131l\u0131nmas\u0131n\u0131 \u015fart ko\u015fmu\u015flard\u0131r. Ancak tercih edilen g\u00f6r\u00fc\u015fe g\u00f6re, caminin \u00e7at\u0131s\u0131 olmas\u0131 \u015fart de\u011fildir. Ayr\u0131ca sadece Cuma namaz\u0131n\u0131n k\u0131l\u0131nmas\u0131 i\u00e7in yap\u0131lm\u0131\u015f bir bina da yeterlidir. Muntazam 5 vakit namaz\u0131n k\u0131l\u0131nmas\u0131 gerekmez. Cuma namaz\u0131n\u0131n s\u0131hhati i\u00e7in, imam\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda Cuma namaz\u0131 ile m\u00fckellef 12 ki\u015finin olmas\u0131 gerekir. \u015eu mazeretler Cuma namaz\u0131n\u0131n farziyetini sak\u0131t k\u0131lar: Seferi olmak (4 g\u00fcnden az kalmaya niyetli olmak \u015fart\u0131yla) , camiye gelemeyecek derecede hasta olmak, anne, baba, han\u0131m \u00e7ocuk vs.’nin hasta olmas\u0131 halinde, onlara bakmas\u0131 i\u00e7in birinin bulunmay\u0131p, bizzat onlar\u0131n bak\u0131m\u0131yla m\u00fckellef olmak, yak\u0131n akrabalar\u0131ndan birinin \u00f6lecek derecede hasta olmas\u0131, b\u00fcy\u00fck bir mali zarar tehlikesi i\u00e7inde olmak, can ve \u015ferefi kaybetme korkusu ta\u015f\u0131mak, hapse girme korkusuyla saklanma durumunda olmak (aranan ki\u015finin su\u00e7suz olmas\u0131 kayd\u0131yla) , ya\u011fmurun, \u00e7amurun, s\u0131cak ve so\u011fu\u011fun \u00e7ok olmas\u0131.
\nNamazdan \u00f6nce iki hutbe verilmelidir. \u015eayet hutbe namaz k\u0131l\u0131nd\u0131ktan sonra verilmi\u015f ise, namaz\u0131n iadesi gerekir. Hutbeler caminin i\u00e7inde verilmelidir. Hutbe vermek i\u00e7in imam minbere \u00e7\u0131kt\u0131ktan sonra nafile namaz k\u0131lmak, hutbe ba\u015flad\u0131ktan sonra da -imam\u0131n sesi duyulsa da duyulmasa da- konu\u015fmak haramd\u0131r. Ancak imam hutbe verirken bo\u015f \u015feyler konu\u015fur, s\u00f6v\u00fclmeyi haketmemi\u015f birine s\u00f6vmeye, \u00f6v\u00fclmeyi haketmemi\u015f birini de \u00f6vmeye ba\u015flar ve yahut hutbenin konusu olmayan \u015feyler s\u00f6ylerse, cemaatin imam\u0131 protesto etme hakk\u0131 vard\u0131r. Ayr\u0131ca -can korkusu m\u00fcstesna- imam\u0131n, zaman\u0131n h\u00fck\u00fcmdar\u0131na dua etmesi mekruhtur. Hutbeyi veren (hatip) ayn\u0131 zamanda namaz\u0131 da k\u0131ld\u0131rmal\u0131d\u0131r. Hatibin d\u0131\u015f\u0131nda bir ba\u015fkas\u0131 namaz\u0131 k\u0131ld\u0131r\u0131rsa (imam olursa) , namaz bozulur. (Ha\u015fiyetu’d-Dus\u00fbki ala \u015eerhi’l-Kebir, Ahkamu’l-Kur’an, \u0130bnu’l-Arabi, D\u00f6rt Mezhebin F\u0131k\u0131h Kitab\u0131) .
\nHanbelilere g\u00f6re, Cuma namaz\u0131n\u0131n vakti, sabah g\u00fcne\u015f bir m\u0131zrak y\u00fckseldikten sonra ba\u015flar, ikindi vakti girmeden \u00f6nceye kadar s\u00fcrer. Cuma namaz\u0131 zevalden \u00f6nce caiz, zevalden sonra efdaldir. Al\u0131\u015fveri\u015f yasa\u011f\u0131 ve namaza gelmenin vucubiyeti, ikinci ezandan sonra ba\u015flar. Bundan sonra al\u0131\u015fveri\u015f yap\u0131lamaz. Cuma namaz\u0131, Cuma ile m\u00fckellef 40 ki\u015finin bulundu\u011fu ve bu kimselerin \u00e7ad\u0131rlarda de\u011fil, yaz-k\u0131\u015f s\u00fcrekli ikamet ettikleri evlerinin oldu\u011fu bir yerde k\u0131l\u0131nmal\u0131d\u0131r. \u015eayet b\u00f6lgede merkezi bir yer varsa, evlerin, mahallelerin birbirlerine uzak veya yak\u0131n olmas\u0131 \u00f6nemli de\u011fildir. B\u00f6yle bir yerle\u015fim b\u00f6lgesine 3 mil mesafede bulunanlara, Cuma namaz\u0131na gelmek farzd\u0131r. Cemaat imam dahil en az 40 ki\u015fi olmal\u0131d\u0131r. Namaz\u0131n bir camide k\u0131l\u0131nmas\u0131 \u015fart de\u011fildir. Namaz a\u00e7\u0131k bir alanda da k\u0131l\u0131nabilir. Cuma namaz\u0131n\u0131n farziyetini \u015fu mazeretler sak\u0131t k\u0131lar: Seferi olmak, Cuma namaz\u0131n\u0131n k\u0131l\u0131nd\u0131\u011f\u0131 yerde 4 g\u00fcn veya daha az kalmaya niyetli olmak, bine\u011fe binemeyecek derecede hasta olmak, kendi ba\u015f\u0131na camiye gelebilme g\u00fcc\u00fcnde olmayan \u00e2m\u00e2. (Ba\u015fkas\u0131n\u0131n yard\u0131m\u0131 ile gelebilen kimseye vacip de\u011fildir.) \u015eiddetli so\u011fuk ve s\u0131cak, namaz\u0131n k\u0131l\u0131nd\u0131\u011f\u0131 camiye ula\u015fmaya mani olacak derecede ya\u011fmurun ve \u00e7amurun olmas\u0131, zalimin zulm\u00fcnden ka\u00e7an kimse, can, mal ve \u015ferefi kaybetmek tehlikesi (mal, y\u00fcksek de\u011ferde olmal\u0131d\u0131r) . Namazdan \u00f6nce iki hutbe verilmelidir. Hutbe esnas\u0131nda, hatibin sesini duyacak kadar minbere yak\u0131n kimsenin konu\u015fmas\u0131 haramd\u0131r. Ancak hatibin sesini duyamayacak kadar uzakta oturan kimse konu\u015fabilir. Hutbeyi veren imam, adil olsa da, olmasa da, hutbe sessizlikle dinlenmelidir. Cuma g\u00fcn\u00fc ile bayram ayn\u0131 g\u00fcne rastgeliyorsa, bayram namaz\u0131 k\u0131l\u0131nd\u0131ktan sonra Cuma namaz\u0131 sak\u0131t olur. Bu mesele hakk\u0131nda Hanbeliler’in g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc, di\u011fer \u00fc\u00e7 mezhepten farkl\u0131d\u0131r. (Gayetu’l-M\u00fcnteha, D\u00f6rt Mezhebin F\u0131k\u0131h Kitab\u0131)
\nCuma namaz\u0131, \u00fczerine farz olmayan bir kimsenin, Cuma namaz\u0131na i\u015ftiraki halinde namaz\u0131n\u0131n sahih oldu\u011fu ve \u00f6\u011fle namaz\u0131n\u0131 k\u0131lmas\u0131na gerek kalmad\u0131\u011f\u0131 hususunda t\u00fcm fakihler g\u00f6r\u00fc\u015f birli\u011fi i\u00e7indedir.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
