Sonsuz Hamd Alemlerin Rabbi olan Allah(Celle Celaluhu)\u2019a mahsustur. Salat ve selam Alemlere Rahmet olarak g\u00f6nderilen yegane \u00f6rnek ve \u00f6nderimiz Hz Muhammed (sav)\u2019e aline ashab\u0131na ve onlar\u0131 takip edenlerin \u00fczerine olsun in\u015faAllah.<\/p>\n

Bas\u00eeret\u2019 asl\u0131nda il\u00e2h\u00ee bir nur\u2019dur. Allah(Celle Celaluhu)\u2019\u0131n \u2018Basar\u2019 s\u0131fat\u0131n\u0131n iman eden kullarda bir yans\u0131mas\u0131d\u0131r. M\u00fc\u2019min bu nur (\u0131\u015f\u0131k) sayesinde Hakk\u2019\u0131 anlar, idrak eder ve gere\u011fini yapar. Allah(Celle Celaluhu)\u2019\u0131n \u00e2yetleriyle kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131 zaman, ne anlama geldiklerini kavrar, yani b\u00fct\u00fcn \u00e2yetler onun i\u00e7in bir anlam ifade ederler.<\/p>\n

S\u00fcrekli salih amel i\u015fleyen m\u00fc\u2019minlerin kalpleri tertemiz oldu\u011fu i\u00e7in bas\u00eeretleri etkin haldedir. G\u00fcnahlarla ve isyanla kirletilmemi\u015f bir kalp, nur (ayd\u0131nl\u0131k) i\u00e7erisindedir. M\u00fc\u2019min bu nur ile e\u015fyan\u0131n, yani insana sunulan her t\u00fcrl\u00fc \u00e2yetin \u00f6tesini idrak eder, bu idrak ve kavrama sonras\u0131nda da teslimiyetini art\u0131r\u0131r. \u0130nk\u00e2rc\u0131lar\u0131n ve inat\u00e7\u0131 m\u00fc\u015friklerin kalpleri bu g\u00f6revini yapamaz.<\/p>\n

\u201cOnlar\u0131n kalpleri vard\u0131r ama onunla ger\u00e7e\u011fi anlamazlar.\u201d (7\/A\u2019raf, 179)<\/p>\n

Allah(Celle Celaluhu)kitab\u0131nda insanlar\u0131n akl\u0131na hitap eden pek \u00e7ok \u00f6rnek vermi\u015ftir:<\/p>\n

G\u00f6klerin ve yerin yarat\u0131l\u0131\u011f\u0131nda, gece ile g\u00fcnd\u00fcz\u00fcn pe\u015fpe\u015fe geli\u015finde ulu\u2019l elbab i\u00e7in ibretler vard\u0131r. (bkz: Ali \u0130mran 3\/191) Bunun bir benzeri \u00e2yette ise \u015f\u00f6yle buyuruyor:\u00a0\u201cAllah, geceyi ve g\u00fcnd\u00fcz\u00fc d\u00f6nd\u00fcr\u00fcp duruyor. \u015e\u00fcphesiz bunda bas\u00eeret sahibi (ulu\u2019l-ebs\u00e2r, yani g\u00f6recek g\u00f6z\u00fc) olanlar i\u00e7in bir ibret vard\u0131r.\u201d<\/strong>\u00a0(N\u00fbr 24\/44)<\/p>\n

\u00c7\u00fcnk\u00fc, gece ve g\u00fcnd\u00fcz\u00fcn \u015fa\u015fmaz bir d\u00fczen i\u00e7erisinde deveran\u0131, evrendeki ilahi yasan\u0131n i\u015fleyi\u015fi ve Allah(Celle Celaluhu)\u2019\u0131n kudretini d\u00fc\u015f\u00fcnmek kalbin duyarl\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 art\u0131r\u0131r. Kur\u2019an d\u00fc\u015f\u00fcnen, ibret alan ve akleden kableri bu sahnelere y\u00f6nlendiriyor. Evrendeki bu m\u00fckemmellik ve g\u00fczellik, yani ondaki ola\u011fan\u00fcst\u00fcl\u00fckler yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 zamandan beri hi\u00e7 kaybolmam\u0131\u015ft\u0131r. Ancak uyu\u015fan, kat\u0131la\u015fan, duyars\u0131z hale gelen, hatta paslanan insan kalbidir. G\u00f6rmesini, idrak etmesini, akletmesini bilen kapler (ulu\u2019l-ebsar) kainattaki kevni (olu\u015f) ayetlere bakar, ibret al\u0131r, bunun hikmetini ve bo\u015fu bo\u015funa yarat\u0131lmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcr. Kur\u2019an bu \u00f6rneklerle insan\u0131n g\u00f6nl\u00fcne hitap ederek uyu\u015fan duyarl\u0131l\u0131\u011f\u0131 ve duygular\u0131 uyand\u0131rmak istiyor. Vicdanlar\u0131 harekete ge\u00e7irmek istiyor.<\/p>\n

\u201cO, yeri size be\u015fik yapan ve onda size yollar a\u00e7an, g\u00f6kten de su indirendir. Onunla biz \u00e7e\u015fitli bitkilerden \u00e7iftler \u00e7\u0131kard\u0131k. Yiyin, hayvanlar\u0131n\u0131z\u0131 yay\u0131n. \u015e\u00fcphesiz bunda ak\u0131l sahipleri (ulu\u2019n-nuh\u00e2) i\u00e7in (Allah\u2019\u0131n varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve birli\u011fini g\u00f6steren) deliller vard\u0131r.\u201d<\/strong>\u00a0(T\u00e2h\u00e2 20\/53-54)<\/p>\n

G\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc gibi Kur\u2019an burada ak\u0131l sahiplerini, ya da akleden kalbe sahip olanlar\u0131 \u201culu\u2019n-n\u00fch\u00e2\u201d olarak nitelendiriyor. Y\u00f6n\u00fcn\u00fc \u015fa\u015f\u0131rmayan ak\u0131llar Allah(Celle Celaluhu)\u2019\u0131n yaratt\u0131\u011f\u0131 bu muazzam k\u00e2inat d\u00fczenine hayret ederler. Bundaki say\u0131s\u0131z deliller, belgeler (\u00e2yetler) \u00fczerinde d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcrler. Bunu tasarlayan ve yaratan bir Yarat\u0131c\u0131 oldu\u011funu anlarlar. K\u00e2inattaki yerlerinin fark\u0131na var\u0131p hadlerini bilirler.<\/p>\n

Akl\u0131n\u0131 hakk\u0131 ve hakikati bulmak i\u00e7in kullananlar bu \u00e2yetlerin i\u015faretiyle Hakka giden bir yol bulurlar. Bu \u2018nuh\u00e2 ak\u0131l\u201d sayesinde kendilerini sap\u0131kl\u0131\u011fa, hataya, g\u00fcnaha, k\u00f6t\u00fcl\u00fcklere s\u00fcr\u00fckleyen inan\u00e7lardan, fikir ve davran\u0131\u015flardan uzakla\u015f\u0131rlar.<\/p>\n

\u201cYurtlar\u0131nda dola\u015f\u0131p durduklar\u0131, kendilerinden \u00f6nceki nice nesilleri hel\u00e2k etmi\u015f olmam\u0131z, onlar\u0131 do\u011fru yola iletmedi mi? \u015e\u00fcphesiz bunda ak\u0131l sahipleri (ulu\u2019n-nuh\u00e2) i\u00e7in ibretler vard\u0131r.\u201d<\/strong>\u00a0(T\u00e2h\u00e2 20\/128)<\/p>\n

Zalimlik ve azg\u0131nl\u0131k yapt\u0131klar\u0131 i\u00e7in cezaland\u0131r\u0131lan toplumlar\u0131 hik\u00e2yesini duydu\u011fu veya bildi\u011fi halde bundan ibret almayanlar\u0131n kafas\u0131 \u00e7al\u0131\u015fm\u0131yor demektir.<\/p>\n

Kendilerinden \u00f6nce \u00f6lenlerin ak\u0131betinden, \u00f6l\u00fcmden ve hayat\u0131n fanili\u011finden ibret almayanlar\u0131n basireti ba\u011fl\u0131 demektir. Ancak ulu\u2019n-nuh\u00e2, ulu\u2019l-ebs\u00e2r, ulu\u2019l-elb\u00e2b olanlar, akleden ve sa\u011fduyulu bir kalbe sahip olanlar bunlardan ders \u00e7\u0131kar\u0131rlar.<\/p>\n

\u2018Basar\u2019, g\u00f6rmeyi ve g\u00f6rme g\u00fcc\u00fcn\u00fc ifade ederken, \u2018bas\u00eeret\u2019, g\u00f6rmeyi sa\u011flayan nur\u2019u ifade etmektedir. Kur\u2019an \u00e2yetleri insanlar\u0131n ger\u00e7e\u011fi g\u00f6rmelerine \u0131\u015f\u0131k tuttuklar\u0131 i\u00e7in onlara da \u2018bas\u00eeret\u2019 denmi\u015ftir. (7\/A\u2019raf, 203. 28\/Kasas, 43) Bu nur\u2019dan, bu bas\u00eeret g\u00fcc\u00fcnden mahrum olanlar, ayd\u0131nl\u0131ktan yoksun kal\u0131p yollar\u0131n\u0131 \u015fa\u015f\u0131ranlard\u0131r. Onlar, Hakk\u2019a s\u0131rt \u00e7evirdikleri i\u00e7in nur\u2019suzlu\u011fu, bas\u00eeretsizli\u011fi kendileri se\u00e7mi\u015ftir.<\/p>\n

\u201cBunlar\u0131n \u00f6rne\u011fi, ate\u015f yakan adam\u0131n \u00f6rne\u011fine benzer; (ki onun ate\u015fi) \u00e7evresini ayd\u0131nlatt\u0131\u011f\u0131 zaman, Allah(Celle Celaluhu) onlar\u0131n ayd\u0131nl\u0131\u011f\u0131n\u0131, (nurlar\u0131n\u0131) giderir ve g\u00f6remez bir \u015fekilde karanl\u0131klar i\u00e7inde b\u0131rak\u0131verir.\u201d (2\/Bakara, 17).<\/p>\n

Allah(Celle Celaluhu)\u2019tan gelen vahy, yani Kur\u2019an \u00e2yetleri birer \u2018bas\u00eeret\u2019tir.<\/p>\n

\u201cDo\u011frusu, size Rabbinizden \u2018bas\u00eeretler\u2019 geldi; art\u0131k kim g\u00f6r\u00fcrse kendisi i\u00e7indir, kim de k\u00f6r olursa kendi aleyhinedir.\u201d (6\/En\u2019am, 104) Allah\u2019\u0131n \u00e2yetleri, insan\u0131n ger\u00e7e\u011fi g\u00f6rmesini, kalp g\u00f6z\u00fcn\u00fcn a\u00e7\u0131lmas\u0131n\u0131 sa\u011flayan nurdurlar. Bunlar\u0131 g\u00f6rmemek, bunlarla kalbi ayd\u0131nlatmamak, tek kelime ile k\u00f6rl\u00fckt\u00fcr.<\/p>\n

Allah(Celle Celaluhu)\u2019\u0131n \u00e2yetleri kar\u015f\u0131s\u0131nda ikili oynayan m\u00fcnaf\u0131klar k\u00f6rd\u00fcrler, sa\u011f\u0131rd\u0131rlar. (2\/Bakara, 18) (bak\u0131n\u0131z: M\u00fcnaf\u0131k)<\/p>\n

\u0130nat\u00e7\u0131 kafirler, do\u011fru yola \u00e7a\u011fr\u0131lsalar bile i\u015fitmezler. Onlar bakar k\u00f6rd\u00fcrler. (7\/A\u2019raf, 198) Onlar\u0131n kalpleri vard\u0131r; bununla kavray\u0131p anlamazlar, kulaklar\u0131 vard\u0131r; bununla duymazlar, g\u00f6zleri vard\u0131r; bununla g\u00f6rmezler. Bunlar t\u0131pk\u0131 d\u00f6rt ayakl\u0131lar gibidirler. D\u00f6rt ayakl\u0131 yarat\u0131klar da baz\u0131 sesleri duyarlar, baz\u0131 \u015feyleri g\u00f6r\u00fcrler ama ne oldu\u011funu anlamazlar. (7\/A\u2019raf, 179).<\/p>\n

Kur\u2019an-\u0131 Kerim \u015f\u00f6yle diyor:<\/p>\n

\u201cDe ki: Bu, benim yolumdur. Ben bir bas\u00eeret \u00fczere Allah(Celle Celaluhu)\u2019a davet ederim; ben ve bana uyanlar da …\u201d (12\/Yusuf, 108)<\/p>\n

Peygamber (sav) insanlar\u0131 bir hayale, bir belirsizli\u011fe, temelsiz \u015feylere davet etmiyor. O\u2019nun davet etti\u011fi \u015fey, mant\u0131kl\u0131, isbatl\u0131, anla\u015f\u0131lan, bas\u00eeretle idrak edilebilen \u015feydir. Onun kuruntularla, asl\u0131 astar\u0131 olmayan \u015feylerle ilgisi yoktur. Bu davet, k\u00f6r\u00fck\u00f6r\u00fcne, bat\u0131l ve bozuk ama\u00e7lara, nefsin isteklerine bir davet de\u011fildir. Bu davet ne dedi\u011fini bilen, hikmete \u00e7a\u011f\u0131ran bir Peygamberin davetidir. Kur\u2019an, bas\u00eeret sahiplerini ifade ederken \u2018ulu\u2019l elbab-kalp sahipleri\u2019 (39\/Z\u00fcmer, 9), \u2018ul\u00fc\u2019l ebsar-bas\u00eeret sahipleri\u2019 (59\/Hasr, 2), \u2018ul\u00fc\u2019n n\u00fch\u00e2-sa\u011fduyu sahipleri\u2019 (20\/T\u00e2h\u00e2, 54) tabirlerini kullan\u0131yor. Bu gibi bas\u00eeret sahipleri nefislerinin isteklerine kap\u0131larak g\u00fcnaha dalmazlar, kalplerini g\u00fcnahlarla kirletmezler ve karartmazlar; b\u00f6ylece onlar ilah\u00ee bir ba\u011f\u0131\u015f olarak bir nur\u2019a kavu\u015furlar. Bas\u00eeret sahibi olarak manevi ger\u00e7ekleri oldu\u011fu gibi idrak ederler.<\/p>\n

Bu \u015fekilde bas\u00eeret sahibi olmayan bakark\u00f6rler, kalp g\u00f6z\u00fc kapal\u0131 olanlar; Allah(Celle Celaluhu)\u2019\u0131n \u00e2yetleri kar\u015f\u0131s\u0131nda sa\u011f\u0131r ve k\u00f6r kesilirler. Ne o \u00e2yetleri anlarlar ne de o \u00e2yetlerin arkas\u0131ndaki ger\u00e7ekleri idrak ederler. S\u00fcrekli g\u00fcnah ve isyanda olduklar\u0131 i\u00e7in kapleri bu bas\u00eeret nurunu kaybetmi\u015ftir. Bu nedenle Hakk\u2019\u0131 anlamakta, kabul etmekte ve gere\u011fini yapmakta g\u00fc\u00e7l\u00fck \u00e7ekerler.<\/p>\n

Bas\u00eeret sahipleri; g\u00f6ren kimseler, bas\u00eereti olmayanlar ise k\u00f6r (\u00e2m\u00e2) kimselerdir. \u201cVe onlardan sana bakacak olanlar vard\u0131r. Ama k\u00f6r olanlar\u0131 \u2013\u00fcstelik hi\u00e7 g\u00f6rm\u00fcyorlarsa- sen mi do\u011fru yola getireceksin?\u201d (10\/Yunus, 43) Onlar\u0131n bu k\u00f6rl\u00fc\u011f\u00fc karanl\u0131k gibidir, t\u0131pk\u0131 g\u00f6rmenin, yani bas\u00eeret sahibi olman\u0131n nur (ayd\u0131nl\u0131k) oldu\u011fu gibi. (35\/Fat\u0131r, 19)<\/p>\n

Kur\u2019an, bas\u00eeret sahibi kimseleri, azab\u0131 hak etmi\u015f kimselerin durumundan ibret almaya davet ediyor. \u201c\u2026Art\u0131k ey bas\u00eeret sahipleri ibret al\u0131n.\u201d (59\/Ha\u015fr, 2) \u015f\u00fcphesiz ki kalpleri paslanm\u0131\u015f ve kirletilmi\u015f, e\u015fyay\u0131, olaylar\u0131, \u00e2yetleri ve insan olarak konumunu anlayabilme nurunu kaybetmi\u015f kimseler ne ibret al\u0131rlar ne de basiretle bakabilirler.<\/p>\n

14- Hay\u0131r, aksine kazand\u0131klar\u0131, kalplerini karatm\u0131\u015ft\u0131.<\/em><\/strong><\/p>\n

15-Hay\u0131r. \u015f\u00fcphesiz onlar o g\u00fcn, Rablerinden mahrum kalacaklard\u0131r. (mutaffifin)<\/em><\/strong><\/p>\n

\u015eu hadis-i \u015ferif bu konuda ilgin\u00e7 bir ger\u00e7e\u011fin alt\u0131n\u0131 \u00e7iziyor.<\/p>\n

Peygamberimiz (sav) kalplerin pas tutmas\u0131n\u0131 \u015f\u00f6yle a\u00e7\u0131kl\u0131yor; \u201cKul bir hata yapt\u0131\u011f\u0131 zaman kalbinde siyah bir iz meydana gelir. E\u011fer ki\u015fi, o hatadan kendini \u00e7eker, af ister ve tevbe ederse kalbi cilalanarak (o leke silinir). \u015eayet kul ayn\u0131 hatay\u0131 yapmaya devam ederse, kalpteki leke art\u0131r\u0131l\u0131r. Hatta bir zaman gelir, bu lekeler kalbi tamamen kaplar. \u0130\u015fte bu durum Allah(Celle Celaluhu)\u2019\u0131n; \u2018onlar\u0131n yapageldikleri ameller kalplerini pasland\u0131rm\u0131\u015f\u2019 s\u00f6z\u00fcndeki paslanmad\u0131r.\u201d (\u0130bni Mace, Z\u00fchd\/29, Hadis no: 4244, 2\/1418. Tirmiz\u00ee, Tefsir\/75, Hadis no: 3334. 5\/434)<\/p>\n

\u0130bni kesir: \u00abHay\u0131r, do\u011frusu onlar, o g\u00fcn Rablerinden kesinlikle mahrumdur\u00adlar.\u00bb K\u0131yamet g\u00fcn\u00fc onlar\u0131n kona\u011f\u0131 ve dura\u011f\u0131 Sicc\u00een’dir. Ve ayr\u0131ca k\u0131ya\u00admet g\u00fcn\u00fc onlar, yarat\u0131c\u0131lar\u0131n\u0131 ve Rablerine g\u00f6rmekten al\u0131konulmu\u015f ve mahrum b\u0131rak\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r.<\/p>\n

\u0130m\u00e2m Ebu Abdullah e\u015f-\u015e\u00e2fi\u00ee der ki: Bu \u00e2yet k\u0131yamet g\u00fcn\u00fc m\u00fcminlerin Az\u00eez ve Cel\u00eel olan Allah(Celle Celaluhu)’\u0131 g\u00f6receklerine delildir. \u00eem\u00e2m \u015eafi\u00ee merhumun s\u00f6yledi\u011fi bu s\u00f6z, son derece g\u00fczeldir. Ve bu if\u00e2de, Allah Teal\u00e2’n\u0131n \u00abBirtak\u0131m y\u00fczler o g\u00fcn parlayacak, Rablerine bakacaklard\u0131r.\u00bb (K\u0131y\u00e2me, 22-23) kavlinin anlam\u0131n\u0131n da del\u00e2let etti\u011fi gibi yerinde ve anla\u00ad\u015f\u0131l\u0131r bir istidlaldir. M\u00fc’minlerin \u00e2hirette Az\u00eez ve Cel\u00eel olan Rablar\u0131n\u0131 g\u00f6\u00adreceklerine d\u00e2ir pek\u00e7ok sah\u00eeh ve m\u00fctev\u00e2tir had\u00eesler vard\u0131r. Y\u00fcce cennet bah\u00e7elerinde ve k\u0131yamet sahas\u0131nda g\u00f6zleriyle Rablar\u0131m g\u00f6receklerdir. Nitekim \u0130bn Cer\u00eer Taber\u00ee, Muhammed \u0130bn Amm\u00e2r kanal\u0131yla… Hasan’-dan nakleder ki; o, bu \u00e2yete \u015f\u00f6yle m\u00e2n\u00e2 vermi\u015ftir: Perdeler a\u00e7\u0131l\u0131r, m\u00fcminler ve k\u00e2firler ona bakarlar. Sonra k\u00e2firlere bir perde gerilir, m\u00fcminler her sabah ve ak\u015fam ona bakarlar. Ya da Hasan’m if\u00e2desi buna benzer bir s\u00f6zd\u00fcr.<\/p>\n

\u00abSonra onlar, muhakkak cehenneme ya\u015flanacaklard\u0131r.\u00bb Ayr\u0131ca on\u00adlar Rahm\u00e2n’\u0131 g\u00f6rmekten mahrum olduklar\u0131 gibi, cehennem ehlidirler de. \u00abSonra da onlara; yalanlay\u0131p durdu\u011funuz i\u015fte budur, denilecektir.\u00bb Onlar\u0131n kulaklar\u0131n\u0131 patlat\u0131rcas\u0131na ihtar ile k\u00fc\u00e7\u00fcmsenerek ve \u00f6nemsen\u00admeyerek kendilerine; i\u015fte yalanlay\u0131p durdu\u011funuz budur, denilecektir<\/p>\n

124- Ama kim benim uyar\u0131c\u0131 mesaj\u0131ma s\u0131rt \u00e7evirirse o ge\u00e7im s\u0131k\u0131nt\u0131s\u0131na d\u00fc\u015fer ve k\u0131yamet g\u00fcn\u00fc onu k\u00f6r olarak toplant\u0131 yerine s\u00fcreriz.<\/em><\/strong><\/p>\n

125- O der ki “Ya Rabb’i, beni niye k\u00f6r olarak toplant\u0131 yerine s\u00fcrd\u00fcn, oysa daha \u00f6nce benim g\u00f6zlerim g\u00f6r\u00fcyordu. “<\/em><\/strong><\/p>\n

126- Allah da ona der ki: “\u0130\u015fte b\u00f6yle. Vaktiyle sana ayetlerim geldi de onlar\u0131 unutmu\u015ftun. Bug\u00fcn de b\u00f6ylece taraf\u0131mdan unutulursun. (Taha suresi)<\/em><\/strong><\/p>\n

\u0130bni kesir: <\/em><\/strong>\u00abKim de benim zikrimden y\u00fcz \u00e7evirirse; (Benim emrime’ ve Resul\u00fcme indirdiklerime z\u0131t gider, ondan y\u00fcz \u00e7evirir de unutmu\u015f g\u00f6r\u00fc\u00adn\u00fcr ve onun d\u0131\u015f\u0131nda ba\u015fka bir \u015feyden hid\u00e2yet almaya kalkarsa) bilsin ki onun (d\u00fcnyada) dar bir ge\u00e7imi olur.\u00bb Onun i\u00e7in huzur ve g\u00f6\u011f\u00fcs fe\u00adrahl\u0131\u011f\u0131 yoktur. Sap\u0131kl\u0131\u011f\u0131ndan \u00f6t\u00fcr\u00fc g\u00f6\u011fs\u00fcnde bir s\u0131k\u0131nt\u0131 vard\u0131r. \u0130ster\u00adse d\u0131\u015f\u0131 nimet i\u00e7inde olsun, diledi\u011fini giymi\u015f, diledi\u011fini yemi\u015f, diledi\u011fi yerde ik\u00e2met etmi\u015f olsun. Kalbi yak\u00een ve hid\u00e2yetle temizlenmedik\u00e7e o \u015f\u00fcphe, hayret ve kalb huzursuzlu\u011fu i\u00e7indedir. Devaml\u0131 bir \u015f\u00fcphe i\u00e7in\u00adde bocalamaktad\u0131r. \u0130\u015fte bu; ge\u00e7imin darl\u0131\u011f\u0131ndand\u0131r. Ali ibn Ebu Talha’n\u0131n \u00abOnun dar bir ge\u00e7imi olur.\u00bb \u00e2yeti hakk\u0131nda \u0130bn Abb\u00e2s\u2019tan ri\u00advayetine g\u00f6re o, bunun mutsuzluk, bedbahtl\u0131k oldu\u011funu s\u00f6ylemi\u015ftir.<\/p>\n

Ebu, H\u00fcreyre’den, onun da Hz. Peygamber (s.a.) den \u00abOnun dar ge\u00e7imi, olur,\u00bb \u00e2yeti hakk\u0131nda riy\u00e2yetine g\u00f6re \u015f\u00f6yle buyurmu\u015ftur; \u00abAllahu Teala n\u0131n buyurmu\u015f oldu\u011fu dar ge\u00e7im \u015fudur : Onun \u00fczerine doksan .dokuz y\u0131lan musallat k\u0131l\u0131n\u0131r da, k\u0131yamet kopuncaya kadar onun etini par\u00e7alarlar.<\/p>\n

Bas\u00eeret, asl\u0131nda iman etmi\u015f bir kalbin ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 y\u00fcce bir idrak ve kavrama yetene\u011fidir. Bu, m\u00fc\u2019minlere iman\u0131n bir hediyesi olarak verilmi\u015ftir. Kalp g\u00f6z\u00fcn\u00fcn a\u00e7\u0131kl\u0131\u011f\u0131, iman nuruyla bakabilme, Allah\u2019\u0131n \u00e2yetlerini, Hakk\u2019\u0131 anlayabilme ve gere\u011fini yapabilme anlay\u0131\u015f\u0131d\u0131r. Bas\u00eeret sahibi olanlar, Hakk\u2019\u0131 anlad\u0131klar\u0131 gibi bakt\u0131klar\u0131 zaman da Allah\u2019\u0131n nuruyla bakarlar. (Tirmiz\u00ee, Tefsir\/16, Hadis no: 3127. 5\/298) Bu bak\u0131mdan kendi hatalar\u0131n\u0131 anlarlar, kusurlar\u0131n\u0131 ve eksikliklerini g\u00f6r\u00fcrler ve d\u00fczeltme yoluna giderler.<\/p>\n

\u0130nsan\u0131n k\u00f6t\u00fcl\u00fck ve ahl\u00e2ks\u0131zl\u0131klara dalmas\u0131 onun bas\u00eeretini ba\u011flar. Fakat Allah(Celle Celaluhu)’a itaat, salih bir amel, m\u00fckemmel ve ger\u00e7ek bir tevhidi akide, m\u00fcmine \u00fcst\u00fcn bir basiret verir. Hz. Peygamber (s.a.s.)’in “M\u00fcmin’in ferasetinden korun, zira o Allah’\u0131n nuru ile bakar” (Tirmiz\u00ee, Tefsir Suretu’l-Hicr, 6) buyurmas\u0131 m\u00fcmindeki basiret ve kavrama kabiliyetinin \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc g\u00f6sterir.<\/p>\n

Basiret sahibi bir m\u00fcmin ba\u015fkalar\u0131ndan \u00f6nce kendi kusur ve eksikliklerini g\u00f6r\u00fcr. Resulullah \u015f\u00f6yle buyurur: “Allah(Celle Celaluhu) bir kulu hakk\u0131nda iyilik murad ederse, ona, kendi kusurlar\u0131n\u0131 g\u00f6rme kabiliyetini verir. ” (M\u00fcslim, Kader, 4,5). “Ey basiret sahipleri ibret al\u0131n\u0131z. ” (el-Ha\u015fr, 59\/2) ayeti, insan\u0131n ilerisi i\u00e7in daha tedbirli davran\u0131p Allah(Celle Celaluhu)’\u0131n emirlerine ters d\u00fc\u015fmekten sak\u0131nmas\u0131n\u0131 sa\u011flamak maksad\u0131yla yap\u0131lan bir hat\u0131rlatmad\u0131r. Bu da m\u00fcminin basiretini g\u00f6sterir.<\/p>\n

\u0130man bir basirettir. Basireti a\u00e7\u0131k olanlar Allah(Celle Celaluhu)’\u0131n dinine ve h\u00fck\u00fcmlerine talip olurlar. Basireti kapal\u0131 olanlar da Allah(Celle Celaluhu)’\u0131n nizam ve h\u00fck\u00fcmlerine s\u0131rt \u00e7evirirler. Bas\u00eeret ayn\u0131 zamanda Allah\u2019\u0131n h\u00fck\u00fcmlerine uygun ya\u015fama \u015fuurudur. Bas\u00eeretsiz olanlar ise, Allah(Celle Celaluhu)\u2019\u0131n h\u00fck\u00fcmlerine s\u0131rtlar\u0131n\u0131 d\u00f6nerler ve ba\u015fkalar\u0131n\u0131n h\u00fck\u00fcmleriyle hayatlar\u0131na y\u00f6n verirler<\/p>\n

Akleden, f\u0131kheden, derinlemesine d\u00fc\u015f\u00fcnen, kavrayan, tefekk\u00fcr eden, hat\u0131rlanmas\u0131 gerekenleri hat\u0131rlayan ama \u2013\u00f6zellikle Rabbini- unutmayan kalbler, ger\u00e7e\u011fi anlarlar, teslim olurlar, gere\u011fini yaparlar. Allah(Celle Celaluhu)\u2019\u0131n kavli ve kevn\u00eeayetleri \u00fczerinde d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcrler ve arkas\u0131ndaki hakikati ve hikmeti anlarlar. Onlar dini, Allah(Celle Celaluhu)\u2019\u0131n \u00f6\u011fretti\u011fi gibi anlarlar, ya\u015farlar ve anlat\u0131rlar. Peygamber d\u00f6neminden beri insanlar taraf\u0131ndan\u00a0 ileri s\u00fcr\u00fclen vahye uygun olmayan g\u00f6r\u00fc\u015f, fikir, yorum, fetva ve uygulamalar\u0131 ay\u0131rdeci bir bak\u0131\u015fla, bas\u00eeretle, akleden bir kalble anlarlar ve reddederler.<\/p>\n

T\u00fcrk\u00e7e\u2019deki deyimle \u2018akl\u0131n\u0131 ba\u015f\u0131na alanlar\u2019 hayat\u0131n s\u0131rlar\u0131n\u0131 \u00e7\u00f6zerler, varl\u0131\u011f\u0131n ve onun ard\u0131ndan gelen \u00f6l\u00fcm\u00fcn arkas\u0131ndaki ger\u00e7e\u011fi g\u00f6r\u00fcrler. Kendilerine faydal\u0131 olan \u015feyleri tercih ederler, zararl\u0131 olanlardan ka\u00e7\u0131n\u0131rlar.<\/p>\n

Hemen her insanda ak\u0131l vard\u0131r ama bu ak\u0131llar neye yarar, ne yaparlar\u00a0? Hangi ak\u0131l kavr\u0131yor, hangisi maksada uygun \u00e7al\u0131\u015f\u0131yor\u00a0? Nefsinin keyfinden ba\u015fka bir \u00e7\u0131kar, yol, anlay\u0131\u015f, hedef bilmeyen mi, yoksa yapt\u0131\u011f\u0131 her \u015feyin hesab\u0131n\u0131 g\u00fcn\u00fcn birinde verece\u011fini idrak eden mi? Is\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131 deli\u011fe bir daha girmeyen mi, her an \u0131s\u0131r\u0131lmak \u00fczere deliklere giren mi daha ak\u0131ll\u0131? Bir ka\u00e7 g\u00fcnl\u00fck d\u00fcnya hayat\u0131 i\u00e7in deli div\u00e2ne olan m\u0131, yoksa \u00f6l\u00fcmden sonras\u0131n\u0131 hesaba katan m\u0131? K\u0131sa zamanda haram-hel\u00e2l, ba\u015fkas\u0131n\u0131 hakk\u0131-hukuku demeden k\u00f6\u015feyi d\u00f6nen mi, zengin olan m\u0131 ak\u0131ll\u0131, yoksa kimsenin ah\u0131n\u0131 almamak, kazanc\u0131n\u0131n hakk\u0131n\u0131 vermek hususunda titiz olan m\u0131? Hayat\u0131n\u0131 zevkleri ve hev\u00e2s\u0131 u\u011fruna harcayan m\u0131, iki d\u00fcnya huzurunu il\u00e2hi \u00f6l\u00e7\u00fclerde arayan m\u0131?<\/p>\n

Ak\u0131l odur ki sel\u00eemdir. Y\u00fcrek odur ki akleder, f\u0131kheder. Ak\u0131l, \u0131\u015f\u0131k gibi olsun\u00a0ve sahibinin yolunu hid\u00e2yete, hayra, ihsana, ma\u2019rufa, iyiliklere, Cennete do\u011fru ayd\u0131nlats\u0131n. Ak\u0131l odur ki insana rehber olsun ve iki d\u00fcnya saadeti kazanmaya yard\u0131m etsin. \u201cSahibini ate\u015ften kurtaramayan ak\u0131l insana yarar sa\u011flamaz.<\/p>\n

Rabbim akl\u0131m\u0131z\u0131 kullanmay\u0131 nasip etsin. Amin.<\/p>\n

VELHAMDUL\u0130LLAH\u0130RABB\u0130LALEM\u0130N.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Sonsuz Hamd Alemlerin Rabbi olan Allah(Celle Celaluhu)\u2019a mahsustur. Salat ve selam Alemlere Rahmet olarak g\u00f6nderilen yegane \u00f6rnek ve \u00f6nderimiz Hz Muhammed (sav)\u2019e aline ashab\u0131na ve onlar\u0131 takip edenlerin \u00fczerine olsun in\u015faAllah. Bas\u00eeret\u2019 asl\u0131nda il\u00e2h\u00ee bir nur\u2019dur. Allah(Celle Celaluhu)\u2019\u0131n \u2018Basar\u2019 s\u0131fat\u0131n\u0131n iman eden kullarda bir yans\u0131mas\u0131d\u0131r. M\u00fc\u2019min bu nur (\u0131\u015f\u0131k) sayesinde Hakk\u2019\u0131 anlar, idrak eder ve […]<\/p>\n","protected":false},"author":8,"featured_media":27513,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1,251],"tags":[],"yoast_head":"\n