B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun<\/strong><\/p>\n

9- Kendilerinden \u00f6nce o yurdu (Medine’yi) haz\u0131rlay\u0131p iman\u0131 (g\u00f6n\u00fcllerine) yerle\u015ftirenler(17) ise, kendilerine hicret edenleri severler ve onlara verilen \u015feylerden dolay\u0131 da i\u00e7lerinde bir ihtiya\u00e7 (arzusu) duymazlar. Kendilerinde bir a\u00e7\u0131kl\u0131k (ihtiya\u00e7) olsa bile (karde\u015flerini) \u00f6z nefislerine tercih ederler. Kim nefsinin ‘cimri ve bencil tutkular\u0131ndan’ korunmu\u015fsa, i\u015fte onlar, felah (kurtulu\u015f) bulanlard\u0131r.(18)<\/strong>
\n10- Bir de onlardan sonra geleNler,(20) derler ki: “Rabbimiz, bizi ve bizden \u00f6nce iman etmi\u015f olan karde\u015flerimizi ba\u011f\u0131\u015fla ve kalplerimizde iman etmi\u015f olanlara kar\u015f\u0131 bir kin b\u0131rakma. Rabbimiz, ger\u00e7ekten sen, \u00e7ok \u015fefkatlisin, \u00e7ok esirgeyicisin.”(21)<\/strong><\/p>\n

A\u00c7IKLAMA<\/strong><\/p>\n

17. Burada kastolunan Ensard\u0131r. Yani, Fey’de yaln\u0131z Muhacirlerin de\u011fil, \u00f6nceden \u0130sl\u00e2m yurdunda oturanlar\u0131n da hakk\u0131 vard\u0131r.<\/p>\n

18. Burada Ensar tarif edilmektedir. Muhacirler, Mekke’den ve di\u011fer b\u00f6lgelerden hicret ederek Medine’ye geldiklerinde Ensar Hz. Peygamber’e (s.a.) ‘Ya Rasulallah, t\u00fcm ba\u011f, bah\u00e7e ve tarlalar\u0131m\u0131z emrine haz\u0131rd\u0131r, bunlar\u0131 biz ve Muhacir karde\u015flerimiz aras\u0131nda payla\u015ft\u0131r” dediklerinde, Hz. Peygamber, “Bunlar \u00e7iftlikten anlamazlar, \u00e7\u00fcnk\u00fc geldikleri yerlerde bu t\u00fcr i\u015fler yapmam\u0131\u015flard\u0131r.
\nBa\u011f ve bah\u00e7elerinizi sizlerin i\u015fleyip, onlara da hisse vermeniz m\u00fcmk\u00fcn olmaz m\u0131?” der. Ensar da “\u0130\u015fittik ve itaat ettik” diye cevap verirler. (Buhari, \u0130bn Cerir) Bunun \u00fczerine Muhacirler, “Bu karde\u015flerimiz kadar fedak\u00e2r kimseler g\u00f6rmedik, \u00f6yle ki onlar kendi tarlalar\u0131n\u0131 i\u015fleyip, bize hisse verecekler ve bundan dolay\u0131 t\u00fcm sevab\u0131 onlar alacaklar” der ve Hz. Peygamber, “Onlar\u0131 \u00f6vd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz ve onlar i\u00e7in hay\u0131r duas\u0131 etti\u011finiz s\u00fcrece sizler de Allah’tan m\u00fckafat al\u0131rs\u0131n\u0131z” diye cevap verir. (M\u00fcsned-i Ahmed) Benu Nadir’in topraklar\u0131 fetholunduktan sonra Hz. Peygamber (s.a) \u015f\u00f6yle der: “\u015eimdi, yeni bir imk\u00e2n meydana gelmi\u015ftir. \u015eayet isterseniz sizin topraklar\u0131n\u0131zla Yahudilerin b\u0131rakt\u0131klar\u0131 topraklar\u0131 birle\u015ftirerek, sizlerle Muhacirler aras\u0131nda yeniden payla\u015ft\u0131rabiliriz. \u015e\u00f6yle de olabilir; sizin topraklar\u0131n\u0131z\u0131 iade eder, Yahudilerin b\u0131rakt\u0131klar\u0131 topraklar\u0131 da Muhacirler aras\u0131nda payla\u015ft\u0131r\u0131r\u0131z.” Bunun \u00fczerine Ensar, “Biz kendi arazilerimizi geri alal\u0131m ve Benu Nadir’in b\u0131rakt\u0131klar\u0131 topraklar\u0131n hepsini de Muhacirlere verelim” deyince Hz. Ebubekir, “Ey Ensar, Allah sizlerden raz\u0131 olsun ve sizlere hay\u0131rl\u0131 m\u00fckafatlar versin” diye mukabelede bulunur. (Yahya b. Adem, Belazuri) B\u00f6ylece Benu Nadir’in topraklar\u0131 Ensar’\u0131n r\u0131zas\u0131 ile Muhacirler aras\u0131nda payla\u015ft\u0131r\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Ensar’dan sadece Hz. Ebu D\u00fccane ve Hz. Sehl bin Hanif’e (baz\u0131 rivayetlere g\u00f6re ise de Hz. Haris bin Simme’ye) hisse verilmi\u015ftir. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu sahabiler \u00e7ok fakirdiler… (Belazuri, \u0130bn Hi\u015fam, Alusi) Ayn\u0131 fedak\u00e2rl\u0131\u011f\u0131 Ensar, Bahreyn feth olundu\u011funda da yapm\u0131\u015flard\u0131r. Hz. Peygamber (s.a) ele ge\u00e7en bu b\u00f6lgeyi Ensar’a vermeyi istiyordu, ama Ensar, “Ya Rasulallah Muhacir karde\u015flerimizin de bizim kadar mal\u0131 olana de\u011fin biz hi\u00e7 bir \u015fey almay\u0131z” demi\u015flerdi. (Yahya b. Adem) Allah, Kur’an’da Ensar’\u0131n i\u015fte bu fedakarl\u0131\u011f\u0131n\u0131 \u00f6vm\u00fc\u015ft\u00fcr.<\/p>\n

19. Buradaki kelime, “Korunursa” de\u011fil, “Korunmu\u015fsa” \u015feklinde anla\u015f\u0131lmal\u0131d\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc Allah’\u0131n yard\u0131m\u0131 olmaks\u0131z\u0131n, insan kendi kuvvetiyle kalbinin darl\u0131\u011f\u0131ndan kurtulamaz. Ancak Allah’\u0131n nimetini nasip etti\u011fi kimseler bu meziyeti elde ederler. “\u015euhha”, Arap\u00e7a’da hasislik, cimrilik i\u00e7in kullan\u0131l\u0131r. Ancak bu kelime, “Nefs”e izafe edilirse, anlam\u0131 \u00e7ok daha kapsaml\u0131 olur. Yani b\u00f6yle bir kimse, dar g\u00f6r\u00fc\u015fl\u00fc, korkak, hased eden, pinti, hodbindir. Cimriden daha geni\u015f anlamlar\u0131 kapsar. Hatta cimrili\u011fin sebebidir denilebilir. Bu \u00f6zelli\u011fe sahip olan insanlar, ba\u015fkalar\u0131n\u0131n hakk\u0131n\u0131 kabul etmedikleri gibi, onlar\u0131n haklar\u0131n\u0131 vermekten ka\u00e7\u0131n\u0131r.
\n\u00d6yle ki, o g\u00fczel hasletlere sahip bir insan\u0131n o g\u00fczelli\u011fini itiraf etmek dahi istemez. D\u00fcnyadaki her \u015feyin kendisinin olmas\u0131n\u0131 ve ba\u015fka hi\u00e7 kimsenin eline ge\u00e7memesini arzular. Ba\u015fka bir kimseye bir \u015fey vermek bir yana, ba\u015fkas\u0131n\u0131n di\u011fer bir kimseye bir\u015fey vermesini bile istemez. O, h\u0131rs\u0131 dolay\u0131s\u0131yla kendi hakk\u0131na raz\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, ba\u015fkalar\u0131n\u0131n hakk\u0131na da el uzat\u0131r. En az\u0131ndan \u00e7evresindeki iyi olan her \u015feyin kendisinin olmas\u0131n\u0131 ve ba\u015fkalar\u0131n\u0131n ondan yararlanmamas\u0131n\u0131 ister. Bu y\u00fczden Kur’an, bu t\u00fcr k\u00f6t\u00fc \u00f6zelliklerden kurtulu\u015fu “Fel\u00e2h” olarak nitelemi\u015ftir. Hz. Peygamber, bu t\u00fcr k\u00f6t\u00fc \u00f6zellikleri insanlar\u0131n en k\u00f6t\u00fc s\u0131fatlar\u0131ndan biri sayd\u0131\u011f\u0131 gibi, bunu bozgunculu\u011fun kayna\u011f\u0131 olarak nitelemi\u015ftir. Cabir b. Abdullah’tan rivayet olundu\u011funa g\u00f6re, Hz. Peygamber, “\u015euhha’dan sak\u0131n\u0131n, \u00e7\u00fcnk\u00fc \u015fuhha \u00f6nceki toplumlar\u0131 helak etmi\u015ftir, bu y\u00fczden birbirlerinin kan\u0131n\u0131 d\u00f6km\u00fc\u015fler ve mukaddes de\u011ferleri \u00e7i\u011fnemi\u015flerdir” demi\u015ftir. (Buhari, M\u00fcslim, M\u00fcsned-i Ahmed, Beyhaki) . Abdullah \u0130bn Amr’\u0131n rivayetinde laf\u0131zlar \u015fu \u015fekildedir: “\u015euhha, onlar\u0131n kalbini zulme te\u015fvik etti, onlar da zulmettiler. Ahlaks\u0131zl\u0131\u011fa te\u015fvik etti, onlar da ahlaks\u0131zl\u0131k ettiler. Akrabal\u0131k ba\u011flar\u0131n\u0131 kesmeyi emretti, onlar da kestiler.” (M\u00fcsned-i Ahmed, Nese\u00ee, Ebu Davud) . Ebu Hureyre’den rivayet olundu\u011funa g\u00f6re, “\u0130man ve nefsin \u015fuhhas\u0131 bir arada olmaz.” (\u0130bn Ebi \u015eeybe, Nese\u00ee, Beyhaki, Hakim) . Said bin Hudri’nin Hz. Peygamber’den (s.a.) rivayet etti\u011fine g\u00f6re, “\u0130ki \u00f6zellik bir M\u00fcsl\u00fcmanda olmaz: Cimrilik ve k\u00f6t\u00fc ahl\u00e2k.” (Buhari, Tirmizi, Ebu Davud) \u0130sl\u00e2m’\u0131n bu emrinin sonucunda fert fert ele almasak bile, genelde M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n en c\u00f6mert toplumlar olduklar\u0131n\u0131 s\u00f6yleyebiliriz. \u00d6yle ki, en hasis ve cimri bir millete mensup bir M\u00fcsl\u00fcman ile M\u00fcsl\u00fcman olmayanlar aras\u0131nda \u00e7ok b\u00fcy\u00fck bir fark vard\u0131r. Bu, ku\u015fkusuz \u0130sl\u00e2m’\u0131n ahl\u00e2k \u00f6\u011fretisinin bir hareketidir, ba\u015fka \u015fekilde izah edilemez.<\/p>\n

20. Buraya kadar, Fey ile ilgili kanunlarda Fey’in Allah’a, Rasul\u00fcne, Rasul’\u00fcn akrabalar\u0131na, yetimlere, fakirlere, yolda kalm\u0131\u015flara, Muhacirlere, Ensara ve k\u0131yamete kadar gelecek t\u00fcm M\u00fcsl\u00fcman nesillere ait bir hak oldu\u011fu beyan edilmi\u015ftir. Kur’an’\u0131n bu \u00f6nemli yasas\u0131 \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131nda Hz. \u00d6mer (r.a) Irak, \u015eam ve M\u0131s\u0131r’\u0131n fethi sonras\u0131nda ele ge\u00e7en m\u00fclk ve arazi ile oran\u0131n eski y\u00f6neticilerinin mal ve m\u00fclkleri hakk\u0131nda bu \u015fekilde karar vermi\u015ftir. Bu \u00fclkeler fetholunduktan sonra, baz\u0131 ileri gelen sahabiler, \u00f6rne\u011fin Hz. Z\u00fcbeyr, Hz. Bilal, Hz. Abdurrahman bin Avf ve Hz. Selman-\u0131 Faris\u00ee ele ge\u00e7en mal ve m\u00fclk\u00fcn ganimet olarak askerlere da\u011f\u0131t\u0131lmas\u0131 gerekti\u011fini savunmu\u015flard\u0131r.
\nOnlar bunun Ha\u015fr Suresi’ndeki tan\u0131ma girdi\u011fini san\u0131yorlard\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc M\u00fcsl\u00fcmanlar bunlar\u0131 ele ge\u00e7irmek i\u00e7in atlar\u0131 ve develeri ko\u015fturmu\u015flard\u0131r. Bu bak\u0131mdan sava\u015fmadan teslim olan \u015fehir ve b\u00f6lgelerin d\u0131\u015f\u0131ndakilerin ganimet tan\u0131m\u0131na girdi\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorlard\u0131. Bu h\u00fckme g\u00f6re, bu b\u00f6lgelerin arazisinin ve halk\u0131n\u0131n be\u015fte biri, Beyt’ul-Mal’a verildikten sonra geriye kalan be\u015fte d\u00f6rd\u00fcn askerler aras\u0131nda payla\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131 gerekiyordu. Ancak bu g\u00f6r\u00fc\u015f, \u015fu nedenlerden dolay\u0131 do\u011fru de\u011fildir. Hz. Peygamber’in hayat\u0131nda bile, fetholunan b\u00f6lgelerin arazisi ve halk\u0131 ganimet gibi, be\u015fte biri Hz. Peygamber (s.a) al\u0131p, be\u015fte d\u00f6rd\u00fcn askerler aras\u0131nda payla\u015ft\u0131r\u0131lmam\u0131\u015ft\u0131r. Bu konuda iki \u00f6rnek vard\u0131r. Birincisi Mekke’nin Fethi, ikincisi Hayber’in Fethi. Mekke ele ge\u00e7tikten sonra Hz. Peygamber (s.a) her\u015feyi oran\u0131n halk\u0131na b\u0131rakmam\u0131\u015ft\u0131r. Hayber’e gelince Be\u015fir bin Yasar’dan rivayet oldu\u011funa g\u00f6re, Hz. Peygamber (s.a) Hayber’i 36 par\u00e7aya b\u00f6l\u00fcp, i\u00e7inden 18 par\u00e7ay\u0131 toplumsal zorunluluk dolay\u0131s\u0131yla vakfetmi\u015f ve geri kalan\u0131 askerler aras\u0131nda payla\u015ft\u0131rm\u0131\u015ft\u0131r. (Ebu Davud, Beyhaki, Kitab’ul-Emval, Ebu Ubeyd; Kitab’ul-Hara\u00e7, Yahya bin Adem; F\u00fctuhu’l-Buldan, Belazuri; Fethu’l-Kadir, \u0130bn’ul-Humam) Hz. Peygamber’in (s.a.) bu tatbikat\u0131ndan anla\u015f\u0131ld\u0131\u011f\u0131na g\u00f6re, bir arazi sava\u015f sonucunda bile ele ge\u00e7mi\u015f olsa ganimet say\u0131lmayabilir. Aksi takdirde Hz. Peygamber (s.a) nas\u0131l olur da Mekke’yi ve halk\u0131n\u0131 aynen b\u0131rak\u0131p, Hayber’in be\u015fte birini de\u011fil de, yar\u0131s\u0131n\u0131 Beyt’ul-Mal’a alabilirdi? Bu bak\u0131mdan uygun g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc \u015fekilde davranman\u0131n d\u00f6neminin imam\u0131n\u0131n hakk\u0131 oldu\u011fu s\u00fcnnet ile sabittir. \u0130sterse onlar\u0131 askerler aras\u0131nda payla\u015ft\u0131rabilir, isterse Mekke \u00f6rne\u011finde oldu\u011fu gibi oray\u0131 halk\u0131n kendisine b\u0131rakabilir.
\nAncak Hz. Peygayber d\u00f6neminde pek fazla \u00fclke ele ge\u00e7medi\u011fi i\u00e7in, mesele ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bir \u015fekilde a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kmam\u0131\u015ft\u0131r. Hz. \u00d6mer d\u00f6neminde b\u00fcy\u00fck \u00fclkeler ele ge\u00e7ti\u011finden, sahabiler ele ge\u00e7en m\u00fclk\u00fcn Ganimetin mi, Fey’in mi kapsam\u0131na girdi\u011fi hususunda teredd\u00fct etmi\u015flerdir. \u00d6rne\u011fin M\u0131s\u0131r’\u0131n fethinden sonra Hz. Z\u00fcbeyr, t\u00fcm \u00fclkenin Hz. Peygamber’in (s.a.) Hayber’i payla\u015ft\u0131rd\u0131\u011f\u0131 gibi taksim edilmesi gerekti\u011fini teklif etmi\u015ftir. Yine \u015eam ve Irak fetholundu\u011funda Hz. Bilal, t\u00fcm arazinin askerler aras\u0131nda ganimet \u015feklinde da\u011f\u0131t\u0131lmas\u0131nda \u0131srar etmi\u015ftir. (Kitabu’l-Hara\u00e7, Ebu Yusuf) Di\u011fer yandan Hz. Ali, bu arazilerin onu i\u015fleyenlere b\u0131rak\u0131l\u0131p, gelirinin M\u00fcsl\u00fcmanlara verilmesi g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndeydi. (Ebu Yusuf, Ebu Ubeyd) . Musa bin Cebel’e g\u00f6re, bu m\u00fclk\u00fcn b\u00f6yle da\u011f\u0131t\u0131lmas\u0131 halinde \u00e7ok k\u00f6t\u00fc sonu\u00e7lar do\u011fabilirdi. Yani b\u00fcy\u00fck topraklar say\u0131l\u0131 bir grubun, birka\u00e7 ki\u015finin eline d\u00fc\u015fer, onlar\u0131n \u00f6l\u00fcm\u00fcnden sonra da bu mallar varislerine kal\u0131r ve onca arazinin sahibi bir kad\u0131n veya bir erkek olabilirdi.
\nSonu\u00e7ta da gelecek nesillere bir \u015fey kalmayaca\u011f\u0131 i\u00e7in onlar\u0131n ihtiya\u00e7lar\u0131 g\u00fc\u00e7l\u00fckle giderilecektir. \u00dcstelik \u0130sl\u00e2m topraklar\u0131n\u0131n s\u0131n\u0131rlar\u0131n\u0131 korumak i\u00e7in yap\u0131lan harcamalar nas\u0131l kar\u015f\u0131lanacakt\u0131r? O halde bu topraklar, gelecek nesillerin de, \u015fimdiki nesillerin de menfaatlerinin zedelenmeyece\u011fi bir \u015fekilde da\u011f\u0131t\u0131lmal\u0131d\u0131r. (Ebu Ubeyd, sh. 59, Feth’ul-Bari, cilt: 6, sh. 138) Hz. \u00d6mer, \u0131rak payla\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda ki\u015fi ba\u015f\u0131na 2-3 k\u00f6le d\u00fc\u015fece\u011fini hesaplam\u0131\u015ft\u0131r. (Ebu Yusuf, Ebu Ubeyd) . Hz. \u00d6mer bu topraklar\u0131n taksim edilmemesi gerekti\u011fine kanaat getirdikten sonra, kendisine itiraz edenlere, “Siz kendinizden sonra gelenlere hi\u00e7bir \u015feyin b\u0131rak\u0131lmamas\u0131n\u0131 ister misiniz?” demi\u015ftir. (Ebu Ubeyd) “Bizden sonra gelecek olan M\u00fcsl\u00fcman nesil, t\u00fcm arazi ve k\u00f6lelerin, \u00f6nceden veraset olarak baz\u0131 kimselere kald\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6recektir. Bu ise kesinlikle do\u011fru de\u011fildir” (Ebu Yusuf) “Sizden sonra gelecek olan M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n durumu ne olacak? Endi\u015fe ediyorum ki, ben bunlar\u0131 payla\u015ft\u0131r\u0131rsam, siz su i\u00e7in bile birbirinizle sava\u015f\u0131rs\u0131n\u0131z” (Ebu Ubeyd) “\u015eayet ben gelecek nesilleri d\u00fc\u015f\u00fcnmemi\u015f olsayd\u0131m fetholunan \u00fclkeleri, Hz. Peygamber’in (s.a.) payla\u015ft\u0131rd\u0131\u011f\u0131 gibi taksim ederdim” (Buhari, Muvatta, Ebu Ubeyd) “Hay\u0131r bu, gayrimenkul bir mald\u0131r. Ben bunu hem askerler hem de di\u011fer M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n ihtiya\u00e7lar\u0131 i\u00e7in muhafaza edece\u011fim” (Ebu Ubeyd)
\nBu cevaplara ra\u011fmen, bir\u00e7ok M\u00fcsl\u00fcman ikna olmam\u0131\u015f ve Hz. \u00d6mer’e “sen zulmediyorsun” demeye ba\u015flam\u0131\u015flard\u0131. En sonunda Hz. \u00d6mer, \u015eura’y\u0131 toplayarak, meseleyi onlara arzeder. Hz. \u00d6mer, \u015eura kar\u015f\u0131s\u0131nda \u015f\u00f6yle konu\u015fmu\u015ftur: “Ben sizleri \u015fu husus i\u00e7in \u00e7a\u011f\u0131rd\u0131m. Ta\u015f\u0131d\u0131\u011f\u0131m bu emaneti bana teslim eden ve idaresini veren sizlersiniz. Ben de sizlerden biriyim. Sizler Hakk\u0131 ikrar etmi\u015f ki\u015filersiniz. G\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcme kat\u0131lman\u0131z veya itiraz etmeniz sizin hakk\u0131n\u0131zd\u0131r. Zaten ben, beni k\u00f6r\u00fc k\u00f6r\u00fcne taklit etmenizi ve g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcme uyman\u0131z\u0131 istemiyorum. Siz de Hakk\u0131 s\u00f6yleyen Allah’\u0131n Kitab\u0131’n\u0131 okuyorsunuz. Allah’a yemin ederim ki, s\u00f6ylediklerimden haktan ba\u015fka bir \u015fey kastediyor de\u011filim (…) Sizler, haklar\u0131n\u0131 vermedi\u011fimi ve kendilerine zulmetti\u011fimi iddia eden kimseleri de dinlediniz. Oysa ben zulmetmekten Allah’a s\u0131\u011f\u0131n\u0131r\u0131m. Bende hakk\u0131 olan\u0131n hakk\u0131n\u0131 vermedi\u011fim takdirde bir gas\u0131p olmu\u015f olurum. Ancak ben, \u0130ran Kisras\u0131’n\u0131n \u00fclkesinden sonra, bu kadar b\u00fcy\u00fck ba\u015fka bir \u00fclkenin fethedilece\u011fini sanm\u0131yorum. Allah \u0130ranl\u0131lar\u0131n mal, m\u00fclk ve topraklar\u0131n\u0131 bize nasip etti. Askerlerimizin elde etti\u011fi ganimetten be\u015fte birini ald\u0131ktan sonra, gerisini aralar\u0131nda payla\u015ft\u0131rd\u0131m.
\nTaksim edilmemi\u015f baz\u0131 ganimet mallar\u0131 var, onlar\u0131 da payla\u015ft\u0131rmay\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorum. Ancak arazileri ve i\u015fleticilerini taksim etmemek g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndeyim. \u00c7\u00fcnk\u00fc o arazilerden bize devaml\u0131 \u00f6deyecekleri hara\u00e7 ve i\u015fleticilerden cizye almak istiyorum. \u015eimdiki M\u00fcsl\u00fcmanlar, askerler, M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n \u00e7ocuklar\u0131 ve gelecek M\u00fcsl\u00fcman nesiller i\u00e7in bunu Fey olarak elde tutmak istiyorum. S\u0131n\u0131rlar\u0131 korumak i\u00e7in, s\u00fcrekli askerlere ihtiyac\u0131m\u0131z\u0131n oldu\u011funu ve Irak, \u015eam, Kufe, Basra, M\u0131s\u0131r gibi b\u00fcy\u00fck vilayetlere de s\u00fcrekli askerler gerekti\u011fini ve t\u00fcm bunlara maa\u015f vermek durumunda oldu\u011fumuzu sizler de g\u00f6r\u00fcyorsunuz. \u015eayet bu topraklar\u0131 ve i\u015fleticileri payla\u015ft\u0131r\u0131rsam, b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131n masraflar\u0131n\u0131 nas\u0131l kar\u015f\u0131layaca\u011f\u0131z?”
\nBu m\u00fcnazara iki \u00fc\u00e7 g\u00fcn devam etti. Hz. Osman, Hz. Ali, Hz. Talha, Hz. Abdullah ibn \u00d6mer, Hz. \u00d6mer’in g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc destekliyorlard\u0131 ama, kesin bir karara varamam\u0131\u015flard\u0131. En sonunda Hz. \u00d6mer, Allah’\u0131n Kitab\u0131’ndan bir delil bulundu\u011funu a\u00e7\u0131klayarak, Ha\u015fr Suresi’ni 6. ayetinden 10. ayetine kadar okumu\u015ftur. “Allah’\u0131n ba\u011f\u0131\u015flad\u0131\u011f\u0131 m\u00fclk\u00fcn, sadece i\u00e7inde ya\u015fad\u0131klar\u0131 d\u00f6nemdeki kimselere de\u011fil, gelecek nesilleri de kapsad\u0131\u011f\u0131ndan dolay\u0131 fethedilen \u00fclkeleri fethedenlere da\u011f\u0131t\u0131p, ondan sonra gelenlere bir\u015fey b\u0131rak\u0131lmamas\u0131n\u0131n bu delile ters d\u00fc\u015fece\u011fini \u00f6ne s\u00fcrm\u00fc\u015ft\u00fcr. Ayr\u0131ca Allah Te\u00e2l\u00e2 “Ta ki o mal sizden sadece zenginler aras\u0131nda dola\u015fan bir servet olmas\u0131n” diye buyurmu\u015ftur. Fakat \u015fimdi biz bu topraklar\u0131, fetheden askerlere da\u011f\u0131t\u0131rsak, m\u00fclk sadece zenginler aras\u0131nda dola\u015f\u0131r ve di\u011ferlerine bir\u015fey kalmaz” Bu delil herkesi ikna etmi\u015f ve t\u00fcm fetholunan \u00fclkelerin M\u00fcsl\u00fcman \u00fcmmetinin Fey’i oldu\u011fu konusunda icma has\u0131l olmu\u015ftur. Topra\u011f\u0131n, onu i\u015fletenlerin eline b\u0131rak\u0131laca\u011f\u0131na ve kendilerinden hara\u00e7 ve cizye al\u0131naca\u011f\u0131na karar verilmi\u015ftir. (Kitabu’l Hara\u00e7, Ebu Yusuf sa: 23-27-35, Ahkamu’l Kur’an, el-Cassas)
\nBu karara g\u00f6re, fetholunan \u00fclkelerin topraklar\u0131 t\u00fcm \u00fcmmetin mal\u0131, araziyi i\u015fletenler ise \u00fcmmetin kirac\u0131lar\u0131 gibi olmu\u015ftur. Onlar, \u0130sl\u00e2m Devleti’nin belirledi\u011fi bir miktarda vergi \u00f6deyeceklerdir. B\u00f6ylece bu topraklar\u0131 i\u015fletenler, bunlar\u0131 miras olarak b\u0131rakma veya satma haklar\u0131na sahip olmu\u015flard\u0131r. Ancak arazinin as\u0131l sahibi yine de \u00fcmmettir. \u0130mam Ebu Ubeyd, Kitabu’l Emval adl\u0131 eserinde Hz. \u00d6mer’in Irak topraklar\u0131n\u0131, i\u015fletenler \u00fczerine b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131n\u0131, onlara cizye ve hara\u00e7 koydu\u011funu s\u00f6ylemektedir. (Sayfa. 57) . Yine sa: 84’de \u0130mam’\u0131n, (yani \u0130sl\u00e2m Devlet Ba\u015fkan\u0131n\u0131n) fetholunmu\u015f \u00fclkelerin topraklar\u0131n\u0131 i\u015fleyenlerin eline b\u0131rakmas\u0131 halinde, onlar\u0131n bunu miras olarak b\u0131rakma veya satma hakk\u0131na sahip oldu\u011funu s\u00f6ylemektedir.
\n\u00d6mer bin Abd\u00fclaziz d\u00f6neminde \u015ea’bi’ye, “Irakl\u0131larla bir antla\u015fman var m\u0131?” diye soruldu\u011funda, O, “Antla\u015fma yok ama onlar hara\u00e7 vermeyi kabul ettikten sonra bu bir antla\u015fma say\u0131l\u0131r” demi\u015ftir. (Ebu Ubeyd sa: 49, Ebu Yusuf sa: 28) Hz. \u00d6mer d\u00f6neminde Utbe bin Ferkad F\u0131rat Nehri kenar\u0131nda bir par\u00e7a arazi sat\u0131n ald\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yleyince Hz. \u00d6mer “Bu arazinin as\u0131l sahibi bunlar (Muhacirler ve Ensar) ‘d\u0131r.” demi\u015ftir. Hz. \u00d6mer’e g\u00f6re arazinin ger\u00e7ek sahibi M\u00fcsl\u00fcmanlard\u0131. (Ebu Ubeyd sa: 74)
\nBu karar gere\u011fince, fetholunan \u00fclkelerin topraklar\u0131 t\u00fcm M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131nd\u0131r.
\na) \u0130sl\u00e2m Devleti’nin bir bar\u0131\u015f sonucunda eline ge\u00e7en arazi ve topraklar;
\nb) Bir \u00fclkeden sava\u015f\u0131lmaks\u0131z\u0131n Eman kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda al\u0131nan fidye, hara\u00e7 ve cizye;
\nc) Sahiblerinin b\u0131rakarak ka\u00e7t\u0131\u011f\u0131 terk edilmi\u015f m\u00fclk ve araziler;
\nd) Sahibinin vefat etti\u011fi ve varisinin bulunmad\u0131\u011f\u0131 mallar;
\ne) Daha \u00f6nceden kimsenin sahib olmad\u0131\u011f\u0131 topraklar;
\nf) Sahibinden cizye ve hara\u00e7 al\u0131nan topraklar;
\ng) \u00d6nceki h\u00fck\u00fcmdarlar\u0131n saraylar\u0131, mallar\u0131 ve m\u00fclkleri;
\nh) \u00d6nceki devletlerin mallar\u0131 ve m\u00fclkleri.
\nAyr\u0131nt\u0131 i\u00e7in bkz. (Beda’i\u00fc’s-Senayi cild: 7 sa: 116-118, Kitab’ul-Hara\u00e7, Yahya bin Adem sa: 22-64, Mugni’ul-Muhta\u00e7 cild. 3, sa: 93, Ha\u015fiyet’ud Dus\u00fbk\u00ee cild. 2, sa: 190, Gayet’ul-Muhtehi cild. 1 sa: 467-471)
\nSahabe bu mallar\u0131n Fey oldu\u011funa ittifak ile karar vermi\u015f oldu\u011fundan fakihler aras\u0131nda baz\u0131 konularda g\u00f6r\u00fc\u015f ayr\u0131l\u0131klar\u0131 varsa da prensip itibariyle bir ihtilaf bulunmamaktad\u0131r. Bu ihtilaflar\u0131 a\u015fa\u011f\u0131da k\u0131saca arzettik.
\nHanefilere g\u00f6re, fetholunan \u00fclkelerin topraklar\u0131 hakk\u0131nda \u0130sl\u00e2m Devleti (f\u0131kh\u00ee literat\u00fcrde \u0130mam) yetki sahibidir. O, Beyt’\u00fcl-Mal i\u00e7in be\u015fte bir al\u0131p, gerisini askerler aras\u0131nda payla\u015ft\u0131rabilir veya isterse onlar\u0131 sahiblerinin eline b\u0131rak\u0131r ve kendilerinden cizye ile hara\u00e7 al\u0131r. \u0130mam’\u0131n bu \u015fekilde davranmas\u0131 halinde bu m\u00fclk, M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n vakf\u0131 say\u0131l\u0131r. (Beda’i\u00fc’s-Senayi, Ahkamu’l Kur’an, Cassas, Hidaye, Fethul Kadir) Ayn\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc \u0130bni M\u00fcbarek, S\u00fcfyan-\u0131 Sevri’den nakleder. (Yahya b. Adem ve Ebu Ubeyd)
\nMalikilere g\u00f6re, M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n fethettikleri araziler kendili\u011finden vak\u0131f haline gelir. Bu topraklar\u0131n vak\u0131f olmas\u0131 i\u00e7in ne \u0130mam’\u0131n izni, ne de askerlerinin r\u0131zas\u0131 gerekir. Malikiler, bunun yan\u0131s\u0131ra sadece arazilerin de\u011fil, binalar\u0131n da M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n vakf\u0131 oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. Ancak \u0130sl\u00e2m Devleti binalardan kira almaz. (Ha\u015fiyet-ud-Dusuk\u00ee)
\nHanbeliler, sava\u015fanlar aras\u0131nda m\u00fclk\u00fc payla\u015ft\u0131rmak veya M\u00fcsl\u00fcmanlara vakfetme \u0130mam’\u0131n yetki sahibi oldu\u011funda Hanefiler ile ittifak halindedirler. Ele ge\u00e7en \u00fclkelerdeki binalar\u0131n vak\u0131f oldu\u011fu ve onlardan kira al\u0131nmayaca\u011f\u0131 konusunda da Malikilerle ittifak halindedirler. (Gayetul-Muntehi) .
\n\u015eafiilere g\u00f6re, fetholunan \u00fclkelerin menkul olan b\u00fct\u00fcn mallar\u0131 ganimet, gayri menkul mallar\u0131ysa Fey’dir.
\nBaz\u0131 fakihlere g\u00f6re, \u0130mam, fetholunan \u00fclkelerin topraklar\u0131n\u0131 vakfetmesi halinde askerlerden izin almas\u0131 gerekmektedir. Bu g\u00f6r\u00fc\u015f i\u00e7in Hz. \u00d6mer’in Irak’\u0131n fethinden \u00f6nce Cerir b. Abdullah el-Bahli’ye -ki onun kabilesi Kadisiyye Sava\u015f\u0131’nda ordunun d\u00f6rtte biriydi- fetihten sonra ele ge\u00e7en topraklar\u0131n d\u00f6rtte birini kendilerine verece\u011fine s\u00f6z vermesini delil olarak \u00f6ne s\u00fcrmektedirler. Ger\u00e7ekten de topraklar\u0131n bir b\u00f6l\u00fcm\u00fc iki sene onlar\u0131n elinde kalm\u0131\u015ft\u0131r. Fakat Hz. \u00d6mer, daha sonra onlara, “Ba\u015fkalar\u0131ndan da sorumlu olmasa idim e\u011fer, bu topraklar\u0131 sizlere b\u0131rak\u0131rd\u0131m. Ancak ba\u015fkalar\u0131n\u0131n da hakk\u0131 oldu\u011fu i\u00e7in sizler bu topraklar\u0131 iade edin.” demi\u015ftir. Hz. Cerir’in bu teklifi kabul etmesi \u00fczerine de Hz. \u00d6mer onu seksen dinarla taltif etmi\u015ftir. (Ebu Yusuf-Ebu Ubeyd) Hz. \u00d6mer’in askerlerden r\u0131za ald\u0131ktan sonra bu araziyi vakfetmi\u015f olmas\u0131 ile istidl\u00e2l ediyorlar. Ancak fakihlerin \u00e7o\u011funlu\u011fu bu delili ikna edici bulmam\u0131\u015ft\u0131r; zira fetholunan topraklarla ilgili olarak askerlerin t\u00fcm\u00fcnden r\u0131za al\u0131nmam\u0131\u015ft\u0131r. Hz. \u00d6mer’in karar almadan \u00f6nce kendisine s\u00f6z verdi\u011fi Cerir b. Abdullah bu konuda istisna idi. Hz. \u00d6mer, daha \u00f6nce ona s\u00f6z verdi\u011fi i\u00e7in kendisinden bu r\u0131zay\u0131 alm\u0131\u015ft\u0131r. Dolay\u0131s\u0131yla bu bir kanun olarak vaz edilemez.
\nBaz\u0131 fakihlere g\u00f6re vak\u0131f karar\u0131 sonras\u0131nda bile \u0130sl\u00e2m Devleti dilerse bu topraklar\u0131 orduya payla\u015ft\u0131rabilir. Bu g\u00f6r\u00fc\u015f sahipleri, Hz. Ali’nin \u015fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc delil olarak \u00f6ne s\u00fcr\u00fcyorlar. Bir defas\u0131nda Hz. Ali halka hitap ederken “Birbirinizle sava\u015fmayaca\u011f\u0131n\u0131zdan emin olsayd\u0131m e\u011fer, fetholunan bu topraklar\u0131 aran\u0131zda payla\u015ft\u0131r\u0131rd\u0131m demi\u015ftir” (Ebu Ubeyd, Ebu Yusuf) Ancak, cumhuru ulema bu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc de kabul etmemi\u015flerdir. Onlara g\u00f6re fetholunan bir \u00fclkenin arazisinden bir kez cizye ve hara\u00e7 alma kabul edilmi\u015fse, art\u0131k bu karar de\u011fi\u015ftirilemez.
\nAyr\u0131ca, Hz. Ali’ye atfedilen bu s\u00f6z\u00fc inceleyen \u0130mam Cassas, Ahkam’ul-Kur’an adl\u0131 eserinde bu rivayeti ayr\u0131nt\u0131lar\u0131yla ele alarak bu s\u00f6z\u00fcn Hz. Ali’ye ait olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yler.
\n21. Bu ayet ile as\u0131l kastedilen, Fey’in sadece bug\u00fcnk\u00fc nesilleri de\u011fil, gelecek nesilleri de kapsad\u0131\u011f\u0131n\u0131n beyan edilmesidir. Ayr\u0131ca bu ayette M\u00fcsl\u00fcmanlar i\u00e7in ahl\u00e2ki bir ibret de vard\u0131r. Buna g\u00f6re M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kalbinde di\u011fer M\u00fcsl\u00fcmanlar i\u00e7in bu\u011fz olmamal\u0131 ve \u00f6nceki M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n ma\u011ffireti i\u00e7in dua etmelidirler. Onlara lanet ve teberra etmemelidirler. M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 birbirine ba\u011flayan \u015fey imand\u0131r; kalbinde ta\u015f\u0131d\u0131\u011f\u0131 iman\u0131 her\u015feyden daha \u00f6nemli oldu\u011fu bir kimse ku\u015fkusuz di\u011fer m\u00fc’minler i\u00e7in iyilik ister. B\u00f6yle bir kimsenin kalbinde, ba\u015fka bir M\u00fcsl\u00fcman i\u00e7in kin, nefret, bu\u011fz’a yer yoktur. Ancak, iman\u0131 zay\u0131flayan ve onun yerine kalbini daha \u00f6nemsiz \u015feylerin i\u015fgal etti\u011fi kimse, art\u0131k ba\u015fka bir m\u00fc’min karde\u015fi hakk\u0131nda kin ve nefret besleyebilir. Bu konuda en iyi \u00f6rnek Hz. Enes’ten rivayet edilen bir hadistir. Bir defas\u0131nda Hz. Peygamber (s.a) ard\u0131 ard\u0131na \u00fc\u00e7 g\u00fcn “\u015eimdi buraya Cennet ehlinden biri gelecek” der ve her defas\u0131nda da Ensardan bir \u015fah\u0131s gelir. Bunu g\u00f6ren Abdullah b. Amr, bu \u015fahs\u0131n Hz. Peygamber’in (s.a.) s\u00fcrekli kendisini m\u00fcjdelemesine sebep olacak hangi amelleri i\u015fledi\u011fini merak eder. Bu y\u00fczden cennetle m\u00fcjdelenmeyi gerektirecek ne yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rebilmek i\u00e7in o kimse ile \u00fc\u00e7 gece birlikte kal\u0131r. Ancak onun istisnai hi\u00e7bir hareketini g\u00f6remez. Ve a\u00e7\u0131k\u00e7a ona “Ey karde\u015fim, Hz. Peygamber’in (s.a.) seni devaml\u0131 cennet ile m\u00fcjdelemesine sebep olan ne yap\u0131yorsun” diye sorar. “Benim ne yapt\u0131\u011f\u0131m\u0131 sende g\u00f6rd\u00fcn, ancak bir \u015fey var ki, belki de sebep odur. Ben hi\u00e7bir M\u00fcsl\u00fcmana kin beslemiyor ve Allah’\u0131n nimet verdi\u011fi kimseye hased etmiyorum” der.
\nBunun anlam\u0131 bir M\u00fcsl\u00fcman\u0131n, di\u011fer bir M\u00fcsl\u00fcman\u0131n s\u00f6z\u00fcnde veya amelinde hata g\u00f6rmesi halinde onu ikaz etmeyece\u011fi demek de\u011fildir. \u0130man, ki\u015fiden, m\u00fc’min karde\u015finin yanl\u0131\u015f\u0131na do\u011fru demesini, ya da yanl\u0131\u015f\u0131na yanl\u0131\u015f dememesini gerektirmez. Ancak bir \u015feye delille yanl\u0131\u015f demek ve edeple onu a\u00e7\u0131klamak laz\u0131md\u0131r. Ama bu\u011fz, nefret, kin, g\u0131ybet, s\u00f6vg\u00fc ayr\u0131 \u015feylerdir. Bir m\u00fcmine kendi \u00e7a\u011fda\u015flar\u0131 hakk\u0131nda bile b\u00f6yle davranmak yak\u0131\u015fmazken, vefat etmi\u015f kimselerin ard\u0131ndan bunu yapmak \u00e7ok daha \u00e7irkindir. \u00c7\u00fcnk\u00fc en k\u00f6t\u00fc nefs, \u00f6l\u00fcleri dahi affetmeye haz\u0131r olmayand\u0131r. \u00dcstelik hakk\u0131nda laf s\u00f6ylenen kimseler, Hz. Peygamber’in (s.a.) ashab\u0131ysa bu \u00e7ok daha k\u00f6t\u00fcd\u00fcr.
\nO insanlar Hz. Peygamber’in (s.a.) ve \u0130sl\u00e2m’\u0131n en s\u0131k\u0131nt\u0131l\u0131 d\u00f6nemlerinde \u0130sl\u00e2m nurunu yaymak i\u00e7in fedak\u00e2rl\u0131klarda bulunmu\u015flar ve b\u00f6ylece \u0130sl\u00e2m nimeti bize kadar ula\u015fm\u0131\u015ft\u0131r. Onlar\u0131n aras\u0131nda ihtilaflar\u0131n olmas\u0131 ve bir k\u0131sm\u0131n\u0131n hakl\u0131, di\u011fer k\u0131sm\u0131n\u0131n da hata etmi\u015f olmas\u0131 do\u011fald\u0131r.
\nBir M\u00fcsl\u00fcman s\u0131n\u0131r\u0131 a\u015fmadan ve makul \u00f6l\u00e7\u00fclerde onlar\u0131n ihtilaflar\u0131n\u0131 tart\u0131\u015fabilir. Ama bu ihtilaf\u0131 b\u00fcy\u00fcterek g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcne kat\u0131lmad\u0131\u011f\u0131 gruba bu\u011fz ve nefret etmesi ve diliyle onlara s\u00f6vmesi Allah’tan korkan bir kimsenin yapmayaca\u011f\u0131 derecede \u015feni bir harekettir. Bu \u015fekilde davranan kimseler “K\u00f6t\u00fc s\u00f6z\u00fcn m\u00fc’minler hakk\u0131nda s\u00f6ylenmesi yasaklanm\u0131\u015ft\u0131r. Bizim bu\u011fz etti\u011fimiz kimselere gelince, onlar m\u00fcmin de\u011fil m\u00fcnaf\u0131kt\u0131r” \u015feklinde bir gerek\u00e7e \u00f6ne s\u00fcrerler. Fakat bu gerek\u00e7e s\u00f6zkonusu g\u00fcnahtan daha da \u00e7irkindir. Ba\u015fka bir deyi\u015fle \u00f6z\u00fcrleri kabahatlerini ge\u00e7mi\u015ftir. Kur’an’\u0131n, sonraki m\u00fcminlerin, \u00f6nceki m\u00fcminlere bu\u011fz etmemeleri ve onlara ma\u011ffiret dilemelerini emreden ayeti, onlar\u0131n yukar\u0131daki gerek\u00e7elerini bertaraf etmek i\u00e7in yeterlidir. Bu ayetlerde arka arkaya \u00fc\u00e7 grup Fey’de hak sahibi olarak bildirilmi\u015ftir. 1) Muhacirler, 2) Ensar, 3) Onlardan sonra gelen M\u00fcsl\u00fcmanlar. Onlardan sonra gelen M\u00fcsl\u00fcmanlara, \u00f6nceki m\u00fcminler hakk\u0131nda ma\u011ffiret istemeleri emredilmi\u015ftir. Siyak ve sibaktan anla\u015f\u0131ld\u0131\u011f\u0131na g\u00f6re \u00f6nceki m\u00fcminler, Muhacirler ve Ensar\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda kimse de\u011fildir. Yine bu surenin 11. ayetinden 17. ayetine kadar m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n kim olduklar\u0131 da bildirilmi\u015ftir. Burada m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n Benu Nadir ile yap\u0131lan sava\u015fta Yahudilere cesaret veren kimseler olduklar\u0131 ortadad\u0131r. Tam aksine bu sava\u015fta Hz. Peygamber’in (s.a.) yan\u0131nda onlanlar ise m\u00fcminlerdir. Buna ra\u011fmen kalbinde Allah korkusu ta\u015f\u0131mayan bir M\u00fcsl\u00fcman\u0131n, onlar\u0131n m\u00fcmin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6ylemeye cesaret edebilmesi m\u00fcmk\u00fcn m\u00fcd\u00fcr? M\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir, zira bizzat Allah onlar\u0131n iman\u0131na \u015fehadet etmi\u015ftir. \u0130mam Malik ve \u0130mam Ahmed bu ayeti delil alarak sahabeyi k\u00f6t\u00fcleyenlerin Fey’de hakk\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 beyan etmi\u015flerdir. (Ahkamu’l Kur’an, \u0130bn Arabi, Gayetul Muntahi) . Hanefiler ve \u015eafiler bu g\u00f6r\u00fc\u015fe kat\u0131lmamaktad\u0131rlar. \u00c7\u00fcnk\u00fc Allah Fey’de hak sahibi \u00fc\u00e7 grubun vas\u0131flar\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131klam\u0131\u015ft\u0131r. Ama bu vas\u0131flar \u015fart olarak beyan edilmemi\u015ftir. Yani bu \u015fart olmad\u0131\u011f\u0131 takdirde onlara Fey’den pay verilmeyece\u011fi s\u00f6ylenemez. Muhacirler hakk\u0131nda, “Allah’\u0131n l\u00fctuf ve r\u0131zas\u0131 ile Allah’a ve Rasul\u00fcne yard\u0131m i\u00e7in her zaman haz\u0131rd\u0131rlar.” denmesinin anlam\u0131 Muhacirlerden bu vasfa sahip olmayanlar\u0131n Fey’den mahrum olacaklar\u0131 demek de\u011fildir. Yine Ensar i\u00e7in Muhacirleri sevdikleri, s\u0131k\u0131nt\u0131 i\u00e7inde bile olsalar Muhacirlere verilenlerden \u00f6t\u00fcr\u00fc hased etmedikleri bildirilmektedir. Bu Ensardan bir M\u00fcsl\u00fcman\u0131n Muhacirlerden birine muhabbet beslememesi veya Muhacirlere verilenden talep etmesi, Fey’den mahrum kalaca\u011f\u0131 anlam\u0131na gelmez. Dolay\u0131s\u0131yla 3. grubun vas\u0131flar\u0131 olarak da kendilerinden \u00f6nce M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n ba\u011f\u0131\u015flanmalar\u0131 i\u00e7in dua ettikleri ve kalblerinde kin olmamas\u0131n\u0131 diledikleri bildirilmi\u015ftir. Bu da Fey’den pay alman\u0131n \u015fart\u0131 de\u011fildir, sadece bir s\u0131fatt\u0131r ve M\u00fcsl\u00fcmanlara \u00f6nceki m\u00fc’minler i\u00e7in nas\u0131l davranacaklar\u0131 telkin edilmi\u015ftir.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun 9- Kendilerinden \u00f6nce o yurdu (Medine’yi) haz\u0131rlay\u0131p iman\u0131 (g\u00f6n\u00fcllerine) yerle\u015ftirenler(17) ise, kendilerine hicret edenleri severler ve onlara verilen \u015feylerden dolay\u0131 da i\u00e7lerinde bir ihtiya\u00e7 (arzusu) duymazlar. Kendilerinde […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":27218,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n