<\/p>\n
Allah (c.c)’\u0131n harf, ses, hece ve kelime gibi vas\u0131talara ihtiya\u00e7 duymadan konu\u015fmas\u0131d\u0131r. Allah’\u0131n kelam\u0131 yarat\u0131klar\u0131n kelam\u0131na benzemez. Kelam s\u0131fat\u0131n\u0131n taalluku ile ilahi kitaplar meydana gelmi\u015ftir. Allah’\u0131n peygamberler ve meleklerle konu\u015ftu\u011funa dair nasslar mevcuttur.<\/p>\n
Kelam s\u0131fat\u0131, Y\u00fcce Allah’\u0131n kemal s\u0131fatlar\u0131ndan olup zat\u0131 ile kaimdir. Kelam s\u0131fat\u0131n\u0131n z\u0131dd\u0131 olan konu\u015fmamak ve dilsizlik Allah i\u00e7in muhaldir. Allah kelam s\u0131fat\u0131 ile emreder, nehyeder ve haber verir.<\/p>\n
Kelam s\u0131fat\u0131, ilim ve irade s\u0131fatlar\u0131ndan ba\u015fka olmakla beraber ilim s\u0131fat\u0131 gibi vacib’e, caiz’e, m\u00fcstahil’e, mevcuda ve maduma taalluk eder. Hi\u00e7 bir \u015fey kelam s\u0131fat\u0131n\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda olamaz.<\/p>\n
B\u00fct\u00fcn mahlukat\u0131n kendilerine g\u00f6re bir dilleri vard\u0131r. Her mahlukun dilini Allah ( c.c) yaratm\u0131\u015ft\u0131r, bilir ve anlar. Diledi\u011fi kelam\u0131n\u0131 diledi\u011fi kuluna ula\u015ft\u0131r\u0131r ve anlat\u0131r. Y\u00fcce Allah’\u0131n kelam s\u0131fat\u0131n\u0131n oldu\u011fu hem aklen hem de naklen sabittir.<\/p>\n
Y\u00fcce Allah’\u0131n kelam s\u0131fat\u0131n\u0131n varl\u0131\u011f\u0131na delalet eden Kur’an-\u0131 Kerim’de ayetler mevcuttur. Bunlardan iki tanesini okuyal\u0131m.<\/p>\n
<\/p>\n
<\/p>\n
Musa, belirledi\u011fimiz yere (Tur’a) gelip Rabbi de ona konu\u015funca, “Rabbim! Bana (kendini) g\u00f6ster, sana bakay\u0131m” dedi.\u00a0<\/strong>Allah da, “Beni (d\u00fcnyada) katiyen g\u00f6remezsin. Fakat (\u015fu) da\u011fa bak, e\u011fer o yerinde durursa sen de beni g\u00f6rebilirsin.” dedi. Rabbi, da\u011fa tecelli edince onu darmada\u011f\u0131n ediverdi. Musa da bayg\u0131n d\u00fc\u015ft\u00fc. Ay\u0131l\u0131nca, “Seni eksikliklerden uzak tutar\u0131m Allah’\u0131m! Sana t\u00f6vbe ettim. Ben inananlar\u0131n ilkiyim” dedi.(<\/strong> Araf Suresi: 143)<\/strong><\/p>\n Hz. Musa’n\u0131n kelimullah oldu\u011fu yani Allah (c.c) ile konu\u015ftu\u011fu nassla sabittir. Esasen Allah’\u0131n kitaplar\u0131n\u0131n varl\u0131\u011f\u0131 da Allah’\u0131n kelam\u0131n\u0131n varl\u0131\u011f\u0131n\u0131n en b\u00fcy\u00fck ispat\u0131d\u0131r. Okudu\u011fumuz bu ayet-i kerimede Hz. Musa’n\u0131n Allah (c.c) ile konu\u015fmas\u0131yla beraber sevgi ve i\u015ftiyak\u0131n\u0131n \u015fiddetinden Y\u00fcce Allah’\u0131 bizzat g\u00f6rmek istiyor. Allah ( c.c) ‘da buna bir insan takatinin g\u00fc\u00e7 yetiremeyece\u011fini insan g\u00fcc\u00fcne g\u00f6re \u00e7ok metin olarak bulunan da\u011f\u0131n dahi ilahi tecelliye takat getiremeyece\u011fini beyan buyurarak ancak Hz. Musa’n\u0131n iste\u011fini do\u011frudan red etmeyerek tecellinin mahiyetini c\u00fcz en dahi olsa bildirmek suretiyle da\u011fa bakmas\u0131n\u0131 emrediyor. Da\u011fa tecelli etti\u011fi vakit Hz. Musa g\u00f6rmeye dayanamayarak bayg\u0131n olarak d\u00fc\u015f\u00fcyor. Ay\u0131ld\u0131\u011f\u0131 vakit istek de doza\u015f\u0131 art\u0131rd\u0131\u011f\u0131m anlay\u0131nca Hz. Musa Cenab\u0131 Hakka “Sen her t\u00fcrl\u00fc noksanl\u0131ktan m\u00fcnezzehsin ben sana tevbe ettim ve ben M\u00fc’minlerin ilkyim” <\/strong>dedi.<\/p>\n Bu ve benzeri ayet-i kerimeler Allah (c.c)’\u0131n ayn\u0131 zamanda kelam\u0131n\u0131n oldu\u011funa delalet etmektedir. Bu husustaki di\u011fer bir ayet-i kerimeyi okumaya devam edelim;<\/p>\n <\/p>\n <\/p>\n De ki: “Rabbimin s\u00f6zlerini yazmak i\u00e7in denizler m\u00fcrekkep olsa ve bir o kadar da ilave etsek (denizlere deniz. katsak); Rabbimin s\u00f6zleri t\u00fckenmeden \u00f6nce denizler t\u00fckenirdi.\u201d(<\/strong> Kehf Suresi: 109)<\/strong><\/p>\n \u0130nsan\u0131n bildi\u011fi en b\u00fcy\u00fck su kayna\u011f\u0131 denizlerdir. Okyanuslar, denizler ve b\u00fct\u00fcn akarsular ve de bunlar\u0131n bir misli daha m\u00fcrekkeb olsa b\u00fct\u00fcn insanlar, cinler ve melekler katip olsalar Y\u00fcce Allah’\u0131n kelam\u0131n\u0131 (kelimelerini) yazmaya kalk\u0131\u015fsalar Allah (c.c)’\u0131n kelam\u0131 bitmeden onlar t\u00fckenirler.<\/p>\n Allah’\u0131n kelam\u0131n\u0131n varl\u0131\u011f\u0131 kesin oldu\u011fu gibi bu kelam\u0131n sonsuzlu\u011fuda kesindir. Ayet-i kerimede verilen misaller bu hakikati ihtiva etmektedir.<\/p>\n Okudu\u011fumuz bu ayetler ve buna benzer di\u011fer baz\u0131 ayetler de Y\u00fcce Allah’\u0131n konu\u015ftu\u011fu beyan olunmaktad\u0131r.<\/p>\n Allah (c.c)’\u0131n kelam s\u0131fat\u0131n\u0131n mevcudiyeti hususunda \u0130slam ulemas\u0131 ittifak halindedir. Di\u011fer s\u0131fat\u0131 Celilelerde de oldu\u011fu gibi kelam s\u0131fat\u0131n\u0131n mahiyeti ve keyfiyetinin bilinmesi m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir.<\/p>\n Kelamullah’\u0131n mahluk olup olmamas\u0131 konusunda baz\u0131 mezheplerin ihtilaf\u0131 olmu\u015ftur. Selef ulemas\u0131na g\u00f6re Kur’an’\u0131 Kerim Allah kelam\u0131 olarak mana, laf\u0131z ve harfler olarak mahluk de\u011fildir. Ancak be\u015ferin yazd\u0131\u011f\u0131 harf ve okumas\u0131 (sesi) hadistir.<\/p>\n Mutezile mezhebine g\u00f6re Kur’an’\u0131 Kerim mahluktur denilmi\u015ftir. Uzun y\u0131llar bu hususta b\u00fcy\u00fck tart\u0131\u015fmalar olmu\u015ftur. Mutezileden ba\u015fkada bu hususta \u00e7e\u015fitli mezheplerin muhtelif g\u00f6r\u00fc\u015fleri olmu\u015ftur. Hatta s\u0131rf bu konuda\u00b7 Abbasiler D\u00f6neminde Kur’an mahluktur demeyen islam ulemas\u0131 \u00e7e\u015fitli bask\u0131lar alt\u0131nda tutulmu\u015ftur. Baz\u0131lan \u00f6l\u00fcm cezas\u0131na \u00e7apt\u0131r\u0131lm\u0131\u015f baz\u0131lar\u0131da zindanlara at\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n Bunlardan: Lafziyye (Kur’an laf\u0131zc\u0131lan) denilen bu mezhebin g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc “Kur’an hadistir, lafz\u0131yla beraber de mahluktur” demi\u015ftir. \u0130mam Ahmed bin Hanbel (r.a.h) ise bunlar hakk\u0131nda” her kim Kur’an mahluktur derse o cehmiyedendir” demi\u015ftir. \u0130\u015frakiyye mezhebine g\u00f6re “Kelamullah kelam\u0131 nefsi ile Allah’\u0131n ba\u015fkas\u0131nda yaratt\u0131\u011f\u0131 ses ve harfler aras\u0131nda m\u00fc\u015fterektir” demi\u015flerdir. Hudusiyye mezhebine g\u00f6re “Kur’an mahluk de\u011fildir fakat ses ve harflerden m\u00fcte\u015fekkildir, ses ve harflerde hadistir” demi\u015flerdir. \u0130ktiraniyye mezhebine g\u00f6re “Kur’an mahluk de\u011fildir. Fakat ses ve harflerden ibaret olarak aynen kadimdir. Ezelden bunlar toplanm\u0131\u015flard\u0131r” demi\u015flerdir. Halkiyye mezhebine g\u00f6re ” Kur’an mahluktur. Allah ile kaim de\u011fildir. Fakat Allah kelam\u0131d\u0131r” demi\u015flerdir. Vak\u0131fa mezhebine g\u00f6re ” Kur’an mahluk de\u011fil, mahlukun d\u0131\u015f\u0131nda da de\u011fildir. \u00c7\u00fcnk\u00fc s\u0131fat\u0131 vas\u0131flanmaz” demi\u015flerdir. Baziyye mezhebine g\u00f6re “Kur’an’\u0131n baz\u0131s\u0131 mahluk baz\u0131s\u0131 de\u011fildir” demi\u015flerdir. Hadsiye mezhebine g\u00f6re “Kur’an kelamullaht\u0131r. Allah ile kaimdir. Yaln\u0131z hadis’tir muhdes de\u011fildir, fiildir fail veya mef’ul de\u011fildir” demi\u015flerdir. Filozoflara g\u00f6re “Kelamullah Y\u00fcce Allah’\u0131n ilim ve iradesine g\u00f6re ihdas etti\u011fi bir \u015feydir. Bizzat kaimdir. Allah’\u0131n be\u015feri nefislere ifade buyurdu\u011fu manad\u0131r ki kelamullah; hadis, mahl\u00fck, kadimul ayn, kadimun nev-i gibi vas\u0131flar ile vas\u0131flanamaz” diyerek daha \u00f6nceki sebeiyyenin g\u00f6r\u00fc\u015flerine kat\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r.<\/p>\n Ehl-i s\u00fcnnet mezhebleri Maturidiyye ve E\u015fariyye, selef (Bunlar g\u00fcn\u00fcm\u00fczki selef\u0131lerden farkl\u0131 olan ilk seleflerdir) ile ayn\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015ftedirler. Ancak kelam-\u0131 nefsi ve kelam-\u0131 lafzi diyerek kelam\u0131 iki k\u0131sma ay\u0131rm\u0131\u015flard\u0131r. “Kelam-\u0131 Nefsi; Allah’\u0131n zat\u0131 ile kaim olup mahiyeti Allah’\u0131n di\u011fer s\u0131fatlar\u0131 gibi idrak edilemez olup ezeli ve baki bir s\u0131fatt\u0131r. Kelam-\u0131 lafzi ise kelam\u0131n nefsine delalet eden ses ve harflerden olu\u015fan Kur’an’\u0131n lafz\u0131d\u0131r ki bu (kelam-\u0131 lafzi) hadistir” demi\u015flerdir. Bu \u015fekilde selefilerle ortak bir g\u00f6r\u00fc\u015f bulunmu\u015ftur. Selef zaten ehl-i s\u00fcnnet olup, ehl-i s\u00fcnneti hassa diye de tesmiye olunmu\u015ftur.<\/p>\n Y\u00fcce Allah’\u0131n kelam s\u0131fat\u0131 di\u011fer s\u0131fatlar\u0131 gibi Allah (c.c)’\u0131n zat\u0131yla kaim olup ezelidir, bakidir hak olan bir s\u0131fatt\u0131r. Kelam s\u0131fat\u0131n\u0131n inkar\u0131 ittikad\u0131 bozar.<\/p>\n \u0130tikad\u0131m\u0131za g\u00f6re Kur’an’\u0131 Kerim Kelamullaht\u0131r. Bunu b\u00f6yle kabul etmeyenler ehl-i s\u00fcnnet itikad\u0131ndan say\u0131lmazlar.<\/p>\n Y\u00fcce Allah’\u0131n kelam s\u0131fat\u0131 ezeli oldu\u011funa g\u00f6re Kelamullah’ta ezelidir. Bu itibarla Kur’an’\u0131 Kerimde mahluk de\u011fildir. Ancak insanlar\u0131n yazd\u0131\u011f\u0131 harfler, insan\u0131n k\u0131raat\u0131ndan \u00e7\u0131kan sesler bundan ayr\u0131 olarak mahluktur.<\/p>\n Kelam s\u0131fat\u0131 hususunda daha fazla detay ve tart\u0131\u015fmalara yer vermeye gerek g\u00f6rmeyip bu kadar izahla iktifa etmek yeterli olur kanaatindeyiz.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" Kelam Allah (c.c)’\u0131n harf, ses, hece ve kelime gibi vas\u0131talara ihtiya\u00e7 duymadan konu\u015fmas\u0131d\u0131r. Allah’\u0131n kelam\u0131 yarat\u0131klar\u0131n kelam\u0131na benzemez. Kelam s\u0131fat\u0131n\u0131n taalluku ile ilahi kitaplar meydana gelmi\u015ftir. Allah’\u0131n peygamberler ve meleklerle konu\u015ftu\u011funa dair nasslar mevcuttur. Kelam s\u0131fat\u0131, Y\u00fcce Allah’\u0131n kemal s\u0131fatlar\u0131ndan olup zat\u0131 ile kaimdir. Kelam s\u0131fat\u0131n\u0131n z\u0131dd\u0131 olan konu\u015fmamak ve dilsizlik Allah i\u00e7in muhaldir. […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":2886,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[8785,1],"tags":[],"yoast_head":"\n\u0642\u064f\u0644 \u0644\u0651\u064e\u0648\u0652 \u0643\u064e\u0627\u0646\u064e \u0627\u0644\u0652\u0628\u064e\u062d\u0652\u0631\u064f \u0645\u0650\u062f\u064e\u0627\u062f\u064b\u0627 \u0644\u0651\u0650\u0643\u064e\u0644\u0650\u0645\u064e\u0627\u062a\u0650 \u0631\u064e\u0628\u0651\u0650\u064a \u0644\u064e\u0646\u064e\u0641\u0650\u062f\u064e \u0627\u0644\u0652\u0628\u064e\u062d\u0652\u0631\u064f \u0642\u064e\u0628\u0652\u0644\u064e \u0623\u064e\u0646 \u062a\u064e\u0646\u0641\u064e\u062f\u064e \u0643\u064e\u0644\u0650\u0645\u064e\u0627\u062a\u064f \u0631\u064e\u0628\u0651\u0650\u064a \u0648\u064e\u0644\u064e\u0648\u0652 \u062c\u0650\u0626\u0652\u0646\u064e\u0627 \u0628\u0650\u0645\u0650\u062b\u0652\u0644\u0650\u0647\u0650 \u0645\u064e\u062f\u064e\u062f\u064b\u0627<\/h1>\n