B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/strong><\/p>\n D\u0130N<\/strong><\/p>\n Din kelimesi anlam sahas\u0131nda geni\u015f bir yer tutar. Kuran’da ve S\u00fcnnet’te \u00e7ok yerde ge\u00e7en bu kelime itikaddan amele, amelden ukubata insan\u0131n b\u00fct\u00fcn faliyetlerini etkileyen bir amil olma \u00f6zelli\u011fine sahiptir.<\/p>\n Dinin Lugat manas\u0131<\/strong>: Din lugatta “D-y-n” k\u00f6k\u00fcnden gelip \u015fu anlamlar\u0131 ifade eder: Adet, siyaset, galebe, taat, zorlamak, yol, ceza, teslimiyet, bor\u00e7lanmak, boyun e\u011fmek, hakk\u0131n\u0131 almak, boyun e\u011fdirmek, idare etmek, h\u00fck\u00fcm, egemenlik, kanun, millet, taklit, m\u00fckafatland\u0131rmak, iyi yada k\u00f6t\u00fc kar\u015f\u0131l\u0131k, ba\u011fl\u0131l\u0131k, zillet, m\u00fclk, zorla itaat veya isyan, al\u0131\u015fkanl\u0131k haline getirmek, nizam ve \u015feriat gibi daha bir\u00e7ok manalara gelir.<\/p>\n Ist\u0131lah Olarak Dinin Anlam\u0131:<\/strong> “Y\u00fcce Allah’\u0131n, kullar\u0131n\u0131n kendisi vas\u0131tas\u0131 ile hakka ula\u015fmalar\u0131 i\u00e7in peygamberleri arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile ak\u0131l sahibi insanlara tebli\u011f etti\u011fi, onlar\u0131 d\u00fcnya ve \u00e2hiret mutlulu\u011funa kavu\u015fturan sistem, Allah’\u0131n koydu\u011fu h\u00fck\u00fcmler.” anlam\u0131ndad\u0131r. Bu anlam\u0131yla din hem inan\u00e7 konular\u0131n\u0131 hem de amel\u00ee konular\u0131 kapsamaktad\u0131r. Her peygamberin getirdi\u011fi “millet” hakk\u0131nda da kullan\u0131labilir. Allah’tan geldi\u011fi i\u00e7in (Allah’\u0131n dini \u015feklinde) Allah’a; Peygamber taraf\u0131ndan tebli\u011f edildi\u011fi i\u00e7in (Peygamber’in dini \u015feklinde) peygambere; ona uyup ba\u011fland\u0131klar\u0131 i\u00e7in de (mesel\u00e2 “M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n dini” \u015feklinde) \u00fcmmete izafe edilebilir.[1]<\/a><\/p>\n Kur\u2019an\u2019da ve hadiste din ile ilgili olarak \u015funlar ge\u00e7mektedir ;<\/p>\n Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz din, Allah kat\u0131nda \u0130slam’d\u0131r.(Al-i \u0130mran\/19)<\/p>\n Kim \u0130slam’dan ba\u015fka bir din ararsa asla ondan kabul edilmez. O, ahirette de h\u00fcsrana u\u011frayanlardand\u0131r.(Al-i \u0130mran\/85)<\/p>\n “O, Resul\u00fcn\u00fc hid\u00e2yetle, Hak Din ile, b\u00fct\u00fcn dinlere \u00a0galip k\u0131lmak i\u00e7in g\u00f6nderendir. \u0130sterse m\u00fc\u015frikler ho\u015f g\u00f6rmesin” (Tevbe, 33).<\/p>\n “Yery\u00fcz\u00fcnde bir fitne kalmay\u0131ncaya ve Din tamam\u0131yla Allah’\u0131n oluncaya kadar, onlarla muharebe edin…” (Enf\u00e2l, 39).<\/p>\n “Allah’\u0131n yard\u0131m\u0131 ve fetih gelince, insanlar\u0131n grup grup Allah’\u0131n dinine girdiklerini g\u00f6r\u00fcnce, hemen Rabbini hamd ile te\u015fbih ve tenzih et. O’nun yarl\u0131gamas\u0131n\u0131 iste. \u015e\u00fcphesiz ki O, tevbeleri \u00e7ok kabul edendir.” (Nasr, 1-3).<\/p>\n B\u00fct\u00fcn bu \u00e2yetlerdeki “Din” kelimesi ile kastedilen m\u00e2n\u00e2, ameli, ahl\u00e2ki, fikri, itikad\u00ee… her cephesini i\u00e7ine alan kapsaml\u0131 ve m\u00fckemmel bir hayat nizam\u0131d\u0131r.<\/p>\n Allah ilk iki \u00e2yette, kendi nazar\u0131nda arzu edilen do\u011fru hayat niz\u00e2m\u0131n\u0131n Allah’a itaat ve kulluk esas\u0131na dayal\u0131 bir niz\u00e2m oldu\u011funu a\u00e7\u0131kl\u0131yor. Allah’tan ba\u015fka bir otoriteye itaat \u00fczerine kurulan di\u011fer niz\u00e2mlara gelince, onlar Allah kat\u0131nda makbul de\u011fildir. Zaten bu niz\u00e2mlar\u0131n, tabiatlar\u0131 ic\u00e2b\u0131 makbul olma imkanlar\u0131 da yoktur. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu, insan\u0131n Allah’\u0131n kulu, k\u00f6lesi ve O’nun m\u00fclk\u00fcnde ancak bir tabi olu\u015fundand\u0131r. Bunun i\u00e7in insan\u0131n, Allah’tan ba\u015fka bir otoriteye kullu\u011fu veya Allah’\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda bir varl\u0131\u011fa t\u00e2bi olmas\u0131 kabul edilemeyecek bir durumdur.<\/p>\n \u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fc \u00e2yette Allah (c.c) Ras\u00fbl\u00fcn\u00fc (s.a) insan hayat\u0131 i\u00e7in bu do\u011fru Hak Niz\u00e2m’\u0131 kurmak \u00fczere g\u00f6nderdi\u011fini ve risaletinin gayesinin, bu Niz\u00e2m’\u0131 di\u011fer nizamlardan \u00fcst\u00fcn k\u0131lmaktan ibaret oldu\u011funu a\u00e7\u0131klamaktad\u0131r.<\/p>\n D\u00f6rd\u00fcnc\u00fc \u00e2yette Allah, (c.c.) \u0130sl\u00e2m dinine inanan m\u00fcminlere fitne yok edilinceye, di\u011fer bir tabirle Allah’a isyan esas\u0131 \u00fczerine kurulan b\u00fct\u00fcn nizamlar yok edilinceye, b\u00fct\u00fcn kulluk ve itaat nizam\u0131 s\u0131rf Allah i\u00e7in oluncaya kadar, yery\u00fcz\u00fcndekilerle sava\u015fmay\u0131 ve bundan hi\u00e7bir suretle vazge\u00e7memeyi emretmektedir.<\/p>\n Son olarak be\u015finci \u00e2yette ise Allahu Te\u00e2l\u00e2, Peygamberi’ne (s.a.) yirmi \u00fc\u00e7 senede devaml\u0131 bir m\u00fccadele ve \u00e7al\u0131\u015fmadan sonra, \u0130sl\u00e2m’\u0131n bilfiil b\u00fct\u00fcn boyutlar\u0131yla iktis\u00e2di, siy\u00e2s\u00ee, i\u00e7tima\u00ee, t\u00e2limi, ahl\u00e2k\u00ee, fikr\u00ee ve ak\u00eedev\u00ee bir nizam olarak olu\u015ftu\u011fu, \u0130sl\u00e2m devriminin tamamland\u0131\u011f\u0131 ve Arap Yar\u0131madas\u0131’n\u0131n her taraf\u0131ndan gelen \u00e7ok say\u0131da toplulu\u011fun bu niz\u00e2ma dahil oldu\u011fu s\u0131rada -ki Peygamber, g\u00f6nderilmi\u015f bulundu\u011fu ris\u00e2let vazifesini yerine getirmi\u015f idi- O’na \u015f\u00f6yle hitab etti: “Senin ris\u00e2letinde ger\u00e7ekle\u015fmi\u015f bu b\u00fcy\u00fck i\u015fi kendi \u00e7al\u0131\u015fmanla olmu\u015f zannetme; o takdirde aldan\u0131rs\u0131n. Ancak noksanl\u0131ktan ve ay\u0131ptan m\u00fcnezzeh, kem\u00e2l s\u0131fat\u0131 ile benzersiz olan senin Rabbin, bunu ger\u00e7ekle\u015ftirendir. \u00d6yle ise O’nu hamd ile tesbih et ve son derece m\u00fchim olan bu i\u015fi yapmanda seni muvaffak k\u0131ld\u0131\u011f\u0131ndan dolay\u0131 \u015f\u00fckret ve O’ndan \u015funu dile: Y\u00e2 Rab! Senin hizmetini ifa etmekle g\u00f6revli bulundu\u011fum yirmi \u00fc\u00e7 sene zarf\u0131nda, yapmam gereken \u015feyler hususunda olabilir ki benden kusurlar ve hatalar s\u00e2d\u0131r olmu\u015ftur; beni affet!”[2]<\/a><\/p>\n “…H\u00fck\u00fcm ancak ALLAH \u2018\u0131nd\u0131r. O kendisinden ba\u015fkas\u0131na kulluk etmemenizi emir etmi\u015ftir . I\u015fte dosdo\u011fru din budur…” (Yusuf, 40)<\/p>\n “O halde sen y\u00fcz\u00fcn\u00fc bir m\u00fbvahhid olarak Din’e, Allah’\u0131n f\u0131trat\u0131na \u00e7evir ki, O insanlar\u0131 bunun \u00fczerinde yaratm\u0131\u015ft\u0131r.Allah’\u0131n yarat\u0131\u015f\u0131nda hi\u00e7bir de\u011fi\u015fiklik olmaz. Bu dimdik ayakta duran bir Din’dir. Fakat insanlar\u0131n \u00e7o\u011fu bilmezler” (R\u00fbm, 30)<\/p>\n Bug\u00fcn, dininizi kemale erdirdim, \u00fczerinize olan nimetimi tamamlad\u0131m ve size din olarak \u0130slamiyeti be\u011fendim.(Maide,3)<\/p>\n \u0130bn Teymiyye de terim olarak “din”i \u015f\u00f6yle a\u00e7\u0131klamaktad\u0131r: “\u0130sl\u00e2m, \u0130man, \u0130hs\u00e2n diye ifade edilen her \u00fc\u00e7 kademe, “din”in kapsam\u0131 i\u00e7erisindedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc sahih hadiste de belirtildi\u011fi gibi Hz. Cebrail \u00a0gelip bu konularda soru sorarak cevaplar\u0131n\u0131 ald\u0131ktan sonra Hz. Peygamber (s.a.s.) \u015f\u00f6yle buyurmu\u015ftur: “O, Cebrail’di. Size dininizi \u00f6\u011fretmek \u00fczere gelmi\u015ftir. B\u00f6ylece o, bunlar\u0131n hepsinin “din”inizin kapsam\u0131na girdi\u011fini a\u00e7\u0131klam\u0131\u015f oluyor. ” Din ile Allah’a itaat ve ibadet etti\u011fi i\u00e7in “Allah’\u0131n dini” denilir. Kula izafe edilmesinin sebebi ise itaat edenin o olmas\u0131d\u0131r.”[3]<\/a><\/p>\n Temimu’d-D\u00e2ri (rad\u0131yallahu anh) anlat\u0131yor: “Resulullah (aleyissal\u00e2tu vessel\u00e2m): “Din nasihatten (hay\u0131rhahl\u0131ktan) ibarettir!”\u00a0 demi\u015fti. Biz sorduk: “Ey Allah’\u0131n Resul\u00fc! Kimin i\u00e7in hay\u0131rhah olmakt\u0131r?”<\/p>\n “Allah i\u00e7in, Allah’\u0131n kitab\u0131 i\u00e7in, Resul\u00fc i\u00e7in ve M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n imamlar\u0131 ve hepsi i\u00e7in!” buyurdular\u201d.[4]<\/a><\/p>\n Ebu Sa’\u00eed (rad\u0131yallahu anh) hazretleri der ki: “Hz. Peygamber (aleyhissal\u00e2tu vessel\u00e2m) \u015f\u00f6yle buyurdular:<\/p>\n “Kim: \u2018Rab olarak Allah’\u0131, din olarak \u0130sl\u00e2m’\u0131, Res\u00fbl olarak Hz. Muhammed’i se\u00e7tim (ve onlardan memnun kald\u0131m)’ derse cennet ona v\u00e2cib olur”.[5]<\/a><\/p>\n \u00c7e\u015fitli Dinlerde Allah \u0130nanc\u0131<\/strong><\/p>\n Allah inanc\u0131 kabile, ulusal, evrensel, ilkel dinler ve yeni inan\u00e7 sistemlerinin hemen hepsinde vard\u0131r.Dinler tarihi ara\u015ft\u0131rmalar\u0131 sonunda ilk inan\u0131\u015flar i\u00e7in feti\u015fizm, totemizm ve animizme dayal\u0131 olarak yap\u0131lagelen antropolojik a\u00e7\u0131klamalara bir yenisi ilave edilmi\u015ftir. Ya\u015fayan en d\u00fc\u015f\u00fck k\u00fclt\u00fcr seviyesine, d\u00fc\u015f\u00fcnce \u015fekillerinin en uzak eskiye dayanan kal\u0131plar\u0131na ve be\u015feri hayat\u0131n en kaba \u015fekline rastlanan Avustralya’n\u0131n g\u00fcneydo\u011fusundaki ilkel denilen kabileler \u00fczerinde yap\u0131lan son \u00e7al\u0131\u015fmalar, onlar\u0131n y\u00fcce bir varl\u0131\u011fa inand\u0131klar\u0131n\u0131 ortaya koymu\u015ftur.<\/p>\n Eski antropolojik teorilerle a\u00e7\u0131klanmas\u0131na imkan bulunmayan bir inan\u0131\u015fa g\u00f6re, \u00f6l\u00fcm \u00f6ncesinden itibaren var olan y\u00fcce ilah (kanunlar\u0131n sahibi) g\u00f6klerin \u00fczerinde varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hala s\u00fcrd\u00fcrmekte, insanlar\u0131 ve davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131 g\u00f6zlemektedir. Orta Avustralya’daki Atnatular’\u0131n \u0130nanc\u0131na g\u00f6re ise varl\u0131\u011f\u0131 kendisi ile kaim olan, g\u00f6klerde ikamet eden, l\u00fctufkar, merhamet sahibi ve ezeli bir \u0130lah’\u0131n varl\u0131\u011f\u0131 inanc\u0131 mevcuttur. Dinler tarihi alan\u0131nda yap\u0131lan bu t\u00fcr yeni ara\u015ft\u0131rmalar, eski bat\u0131l dinlerin inan\u0131\u015flar\u0131nda Allah’\u0131n birli\u011fine dayal\u0131 bir telakkinin bulundu\u011funu, birden fazla ilah\u0131n mevcudiyeti (politeizm) bir sapma olarak sonradan ortaya \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131n\u0131 belge olarak g\u00f6stermektedir. Bu sonu\u00e7 semavi kitaplar\u0131n beyan\u0131na da uygun d\u00fc\u015fmektedir.[6]<\/a><\/p>\n Kur\u2019an \u015f\u00f6yle diyor ;<\/p>\n Firavun dedi ki: “B\u0131rak\u0131n beni, Musa’y\u0131 \u00f6ld\u00fcreyim de o (gitsin) Rabbine yalvar\u0131p-yakars\u0131n. \u00c7\u00fcnk\u00fc ben, sizin dininizi de\u011fi\u015ftirmesinden ya da yery\u00fcz\u00fcnde fesat \u00e7\u0131karmas\u0131ndan korkuyorum.” (M\u00fc\u2019min\/26)<\/p>\n Kur\u2019an\u2019da anlat\u0131lan Musa(as)-Firavun k\u0131ssas\u0131na bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131 zaman burada Firavun\u2019un de\u011fi\u015ftirilmesinden korkutu\u011fu dinin yaln\u0131zca bir inan\u00e7 ve vicdani kanaat olmad\u0131\u011f\u0131 a\u00e7\u0131kt\u0131r.Firavun, kendi kurdu\u011fu sistemin toplum d\u00fczeninin genel-ge\u00e7er olan \u015feriat\u0131n\u0131n (kanunlar\u0131n\u0131n) Musa(as) eliyle de\u011fi\u015ftirilmesinden korkuyordu. Musa(as)\u2019\u0131n daveti, onun kurdu\u011fu toplumsal d\u00fczene, kendi hevas\u0131ndan uyduru\u011fu ilkelere, egemenli\u011fine ayk\u0131r\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcyorudu. Musa (as)\u2019\u0131n ba\u015far\u0131s\u0131, onun saltanat\u0131n\u0131n ve d\u00fczeninin sonu idi. \u015eunu alt\u0131n tekrar \u00e7izmek gerekir ki din olay\u0131 yaln\u0131zca bir inan\u00e7, bir vicdani kanaat, ahlaki davran\u0131\u015flar ya da belli zamanlarda ve \u00f6zellikte gizli olarak yerine getirilen ki\u015fisel tap\u0131nmalar de\u011fildir.<\/p>\n Dinlerin tarihi inceendi\u011fi zaman, g\u00f6r\u00fclecektir ki tarih boyunca say\u0131s\u0131z din uydurulmu\u015f, akla hayale gelmeyen \u015feyler ilah haline getirilmi\u015ftir.G\u00fcn\u00fcm\u00fczde de durum de\u011fi\u015fmemi\u015ftir.\u0130nsanlar inanma tap\u0131nma ve bir hayat anlay\u0131\u015f\u0131na ve d\u00fczene ba\u011flanma ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 \u00e7e\u015fitli doktrinlere ve ideolojilere ba\u011flanarak kar\u015f\u0131lamaya \u00e7al\u0131\u015fmaktad\u0131rlar.Bug\u00fcn, sosyalizm, kominizm, kapitalizm, modernizm, laisizm, hristiyanl\u0131k, yahudilik, hinduizm vb adlarla kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131kan b\u00fct\u00fcn inan\u00e7lar, hayat felsefeleri ve ideolojiler birer dindirler.[7]<\/a><\/p>\n Dinlerin Tasnifi<\/strong><\/p>\n Hz.Adem (as) ile ba\u015flayan, insanl\u0131\u011f\u0131n ilk dini olan Tevhid Akidesinden zaman zaman insanlar ayr\u0131l\u0131p ba\u015fka ba\u015fka itikadlara sapm\u0131\u015flar\u0131d\u0131r.Daha sonra Allah (cc) yine tevhid dini \u00fczere \u015feriat ve peygmaberler g\u00f6ndermi\u015ftir.Bu durum Hz.Muhammed(sav)\u2019e kadar devam edip durmu\u015ftur.Son olarak nazil olan Kur\u2019an-\u0131 Kerim ve Hz.Muhammed(sav)\u2019in peygamberli\u011fi k\u0131yamete kadar devam edecektir.Bu d\u00f6nem i\u00e7erisinde dahi yine insanlar\u0131n \u00e7o\u011fu Hak Dinin d\u0131\u015f\u0131nda ba\u015fka dinlere sapm\u0131\u015flar ve bu sap\u0131kl\u0131k dahi k\u0131yamete kadar devam edecektir.Dinlerin tasnifini 3 durumda incelemek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr ; a)Hak Din b)Muharref Dinler c)Bat\u0131l Dinler<\/p>\n a)Hak Din : <\/strong><\/p>\n Bu din, Hz.Adem\u2019den bu yana devam eden ve b\u00fct\u00fcn peygamberlerin takip etti\u011fi yol olarak, Allah(cc) taraf\u0131ndan kabule \u015fayan yegane din olan \u0130slam\u2019d\u0131r.Bu dine ; Hak Din, Ger\u00e7ek Din, Tevhid Dini, \u0130slam Dini de denir. Bunun d\u0131\u015f\u0131nda kalan b\u00fct\u00fcn dinler, bat\u0131ld\u0131r,delalettir,sap\u0131kl\u0131kt\u0131r ve cehennemin yoludur.Hak Dini, ba\u015fka bir din ve ideoloji ile kar\u0131\u015f\u0131m\u0131 da bat\u0131l ve \u015firk olur.Zira muharref dinler b\u00f6yle te\u015fekk\u00fcl etmi\u015ftir.<\/p>\n \u201cHak Din, Allah kat\u0131nda \u0130slam\u2019d\u0131r…\u201d (Al-i \u0130mran\/19)<\/p>\n b)Muharref Dinler : <\/strong><\/p>\n Kitab\u0131 olan dinler balang\u0131\u00e7ta ilahi vahye dayand\u0131\u011f\u0131 halde sonradan insanlar taraf\u0131ndan tahrif edilen dinlerdir.Bu dinlere \u2018Muharref Dinler\u2019 veya \u2018Kitabi Dinler\u2019 denilir, mensuplar\u0131na da \u2018ehli kitap\u2019 denilir.Yahudilik ve Hristiyanl\u0131k gibi.<\/p>\n \u201cOnlardan \u00f6yleleri vard\u0131r ki, dillerini kitaba do\u011fru e\u011fip b\u00fckerler, siz onu (bu okur g\u00f6r\u00fcnd\u00fcklerini) kitaptan sanas\u0131n\u0131z diye. Oysa o kitaptan de\u011fildir. “Bu Allah kat\u0131ndand\u0131r” derler. Oysa o, Allah kat\u0131ndan de\u011fildir. Kendileri de bildikleri halde Allah’a kar\u015f\u0131 (b\u00f6yle) yalan s\u00f6ylerler.\u201d(Al-i \u0130mran\/78)<\/p>\n c)Bat\u0131l Dinler : <\/strong><\/p>\n Ba\u015flang\u0131\u00e7ta ve geli\u015fiminde tamamen be\u015fer akl\u0131n\u0131n ve hevas\u0131n\u0131n mahsul\u00fc olan dinlerdir.Bu t\u00fcr dinlerin meydana \u00e7\u0131k\u0131\u015f nedenleri \u00e7ok \u00e7e\u015fitli sebeplere dayan\u0131r. \u00d6rn;<\/p>\n 1) Bir ki\u015fi veya grubun kendi hakimiyyetini k\u0131smen veya tamamen toplumlar \u00fczerinde k\u0131lmak.<\/p>\n 2) Bir ba\u015fka dine galip gelmek i\u00e7in halk\u0131 kendi etraf\u0131nda \u00f6rg\u00fctlemede m\u00fcessir olmas\u0131 i\u00e7in.<\/p>\n 3) Hak dine kar\u015f\u0131 alternatif olu\u015fturmak i\u00e7in.[8]<\/a><\/p>\n \u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 D\u0130N G\u00dcN\u00dc<\/strong><\/p>\n \u00c2hirette hesab\u0131n g\u00f6r\u00fclece\u011fi g\u00fcn. Din g\u00fcn\u00fc, \u00e2limlerin ittifak\u0131yla “\u00e2hiretteki hesap g\u00fcn\u00fc”d\u00fcr. \u0130yilerin iyiliklerinin, k\u00f6t\u00fclerin k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerinin tam kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131n verilece\u011fi g\u00fcnd\u00fcr. D\u00eenin gayesi, Allah’a itaat edenle isyan eden aras\u0131ndaki hesab\u0131n g\u00f6r\u00fclece\u011fi din g\u00fcn\u00fcn\u00fc duyurarak insan\u0131 itaate davet etmektir. Bu sebeple hesab\u0131n g\u00f6r\u00fclece\u011fi g\u00fcne din g\u00fcn\u00fc denilmi\u015ftir.<\/p>\n Hz. Ali \u015f\u00f6yle demi\u015ftir: ‘Cennete m\u00fc\u015ftak olan bir kimse, \u015fehvetlerden ar\u0131nmal\u0131d\u0131r. Ate\u015ften korkan bir kimse ise haramlardan uzak durmal\u0131d\u0131r’. Sonra ki\u015fi, korku ile \u00fcmitten istifade edilen sab\u0131r makam\u0131n\u0131 m\u00fccahede makam\u0131na \u00e7\u0131kar\u0131r. Allah’\u0131n zikrine koyulmak, Allah’\u0131n nimetlerini d\u00fc\u015f\u00fcnmek makam\u0131na g\u00f6t\u00fcr\u00fcr. Daima Allah’\u0131 anmak insan\u0131 Allah ile yak\u0131nla\u015fmaya, daima d\u00fc\u015f\u00fcnmek ise, m\u00e2rifetin kem\u00e2line vard\u0131r\u0131r. M\u00e2rifetin kem\u00e2li ve Allah ile yak\u0131nla\u015fmak da insan\u0131 muhabbete kavu\u015fturur. Muhabbetin arkas\u0131ndan r\u0131za, tevvek\u00fcl ve di\u011fer makamlar gelir. \u0130\u015fte din\u00ee konaklar\u0131 seyredenin s\u00fcl\u00fbk\u00fcnde bu tertip g\u00f6zetilir. Yak\u00eenden sonra, korku ve rec\u00e2dan ba\u015fka bir makam yoktur. Onlardan sonra da sab\u0131rdan ba\u015fka bir makam yoktur.[9]<\/a><\/p>\n <\/p>\n M\u00fcmin\u2019in hali \u00fcmit ve korkudur .Havf (korku) gelecekle ilgilidir. \u00c7\u00fcnk\u00fc insan ya ba\u015f\u0131na ho\u015flanmad\u0131\u011f\u0131 bir \u015feyin gelmesinden, ya da arzu etti\u011fi bir \u015feyi elde edememekten korkar. Kulun Allah’tan korkmas\u0131, Allah’\u0131n kendisini d\u00fcnya ve ahirette cezaland\u0131rmas\u0131ndan korkmas\u0131 \u015feklinde olur.[10]<\/a><\/p>\n Din g\u00fcn\u00fcn\u00fcn sahibidir(Fatiha)<\/p>\n “Ve diyorlard\u0131 ki: ‘Biz \u00f6ld\u00fckten, toprak ve kemik y\u0131\u011f\u0131n\u0131 olduktan sonra, biz mi bir daha diriltilece\u011fiz? \u00d6nceki atalar\u0131m\u0131z da m\u0131?’\u00a0 De ki, \u00f6ncekiler ve sonrakiler. Belli bir g\u00fcn\u00fcn bulu\u015fma vakti i\u00e7in mutlaka toplanacaklard\u0131r. Sonra siz ey sap\u0131k yalanc\u0131lar, elbette bir a\u011fa\u00e7tan, bir zakkum a\u011fac\u0131ndan yiyeceksiniz. Onunla kar\u0131nlar\u0131n\u0131z\u0131\u00a0 dolduracaks\u0131n\u0131z. \u00dczerine de kaynar su i\u00e7eceksiniz. Susuzluk hastal\u0131\u011f\u0131na tutulmu\u015f develerin i\u00e7i\u015fi gibi i\u00e7eceksiniz. \u0130\u015fte ceza g\u00fcn\u00fcnde onlar\u0131n a\u011f\u0131rlan\u0131\u015f\u0131 bu \u015fekilde olacakt\u0131r.” (V\u00e2k\u0131a: 56\/47-56)<\/p>\n <\/p>\n Bu \u00e2yetlerde “Din” kelimesi, muhasebe, yarg\u0131lama ve m\u00fck\u00e2fat verme m\u00e2n\u00e2lar\u0131nda kullan\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n <\/p>\n \u0130nsan, teklifsiz, ba\u015f\u0131 bo\u015f ve kendi keyfine b\u0131rak\u0131lmam\u0131\u015ft\u0131r. Onun yapaca\u011f\u0131 i\u015fler ve yapmamas\u0131 gerekenler, il\u00e2h\u00ee h\u00fck\u00fcmlerle bildirilmi\u015ftir. D\u00fcnyada ir\u00e2desiyle Allah’a kulluk etmesi i\u00e7in ona her t\u00fcrl\u00fc imk\u00e2n sa\u011flanm\u0131\u015ft\u0131r. Allah’\u0131n kendisine verdi\u011fi, madd\u00ee m\u00e2nev\u00ee t\u00fcm imk\u00e2nlar\u0131 O’nun istedi\u011fi gibi kullanan kimse, d\u00fcnyada ebed\u00ee hayat\u0131 kazanm\u0131\u015f olur. Aksini yapan ki\u015fi de bu ebed\u00ee hayat\u0131n mutlu sonucunu elde edemez. Bunun i\u00e7indir ki, her insan\u0131n \u00e2hiret hayat\u0131, d\u00fcnyadaki \u00f6mr\u00fcne g\u00f6re de\u011fil; d\u00fcnya hayat\u0131nda yapt\u0131\u011f\u0131 i\u015flerine g\u00f6re olacakt\u0131r.<\/p>\n <\/p>\n Eb\u00fb Hureyre (r.a.)’den, Ras\u00fcl\u00fcllah (s.a.s.)’\u0131n \u015f\u00f6yle buyurdu\u011fu rivayet edilmi\u015ftir: “Yedi kimseyi Allah, kendi z\u0131llinden (ar\u015f\u0131n g\u00f6lgesinden) ba\u015fka bir g\u00f6lge olmayan k\u0131y\u00e2met g\u00fcn\u00fcnde kendi ar\u015f\u0131n\u0131n g\u00f6lgesi alt\u0131nda bar\u0131nd\u0131racakt\u0131r. Bunlar; 1- \u0130m\u00e2m-\u0131 \u00e2dil (ad\u00e2letli m\u00fcsl\u00fcman devlet ba\u015fkan\u0131, idareci), 2- Rabb\u0131na itaat ve ib\u00e2det eden gen\u00e7, 3- G\u00f6nl\u00fc mescidlere ba\u011fl\u0131 olan kimse, 4- Birbirlerini Allah i\u00e7in seven ve yine Allah i\u00e7in bu\u011fz eden iki kimseden her biri, 5- Makam ve g\u00fczellik sahibi bir kad\u0131n\u0131n iste\u011fine ra\u011fmen “ben Allah’tan korkar\u0131m” diyerek haram i\u015flemeyen erkek, 6- (G\u00f6n\u00fcl ho\u015fnutlu\u011fu ile) infak etti\u011finden sol elinin haberdar olmayaca\u011f\u0131 kadar gizli olarak sadaka veren kimse, 7- Tenhada (lisanen veya kalben) Allah’\u0131 zikredip de g\u00f6z\u00fc ya\u015fla dolup ta\u015fan ki\u015fi.[11]<\/a><\/p>\n Hadislerde belirtilen bu faziletli haller ki\u015fi i\u00e7in kurtulu\u015f sebebidir.Hesap gn\u00fcne iman etmi\u015f m\u00fcminler olarak azimli ve gayretli olmal\u0131y\u0131z.<\/p>\n “O din g\u00fcn\u00fc nedir? Bunu sana hangi \u015fey \u00f6\u011fretti? O din g\u00fcn\u00fc nedir? Tekrar bunu sana hangi \u015fey \u00f6\u011fretti. O, \u00f6yle bir g\u00fcnd\u00fcr ki, hi\u00e7bir kimse kimseye, hi\u00e7bir \u015feyle fayda vermeye g\u00fc\u00e7 yetire yemeyecektir. O g\u00fcn emir yaln\u0131z Allah’\u0131nd\u0131r” (\u0130nfit\u00e2r, 17-19).<\/p>\n O din g\u00fcn\u00fc nedir? Sana hangi \u015fey \u00f6\u011fretti? O din g\u00fcn\u00fc nedir? Tekrar (bunu ) sana hangi \u015fey \u00f6\u011fretti?” Sana ceza ve hesap g\u00fcn\u00fcn\u00fc bildiren, \u00f6\u011freten nedir? C\u00fcmlenin tekrar\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp ta\u015f\u0131nmay\u0131 gerektirecek \u015fekilde, k\u0131yamet g\u00fcn\u00fcn\u00fcn durumunu tazim, kadrini vurgulama ve durumu hakk\u0131nda korkutma i\u00e7indir. Ki\u015fi o korkular\u0131 bilse, bir an bile Allah’a taattan geri kalmaz. Masiyetten yer ile g\u00f6k aras\u0131 kadar uzakla\u015f\u0131r. Ama insan gaflet, dalg\u0131nl\u0131k ve bilmezlik i\u00e7indedir. Emellerle ya\u015far, bazan da ger\u00e7eklerden ka\u00e7\u0131p d\u00fc\u015flere dalar.[12]<\/a><\/p>\n [1]<\/a> R\u00e2g\u0131p el-Isf\u00e2h\u00e2n\u00ee, el-M\u00fcfredat f\u00ee Gar\u00eebi’l-Kur’an<\/p>\n [2]<\/a> Mevdudi – 4 Terim<\/p>\n [3]<\/a> Mecm\u00fb’u Fet\u00e2v\u00e2 \u0130bn Teymiyye, XV, 158<\/p>\n [4]<\/a>\u00a0 M\u00fcslim, \u0130man 95, (55); Ebu Davud, Edeb 67, (4944); Nesai, Bey’at 31, (7, 156)<\/p>\n [5]<\/a>\u00a0 Ebu D\u00e2vud, Sal\u00e2t: 361, (1529)<\/p>\n [6]<\/a>\u00a0 \u015e.Sar\u0131 \u0130slam akaidi c.5 Sh. 15<\/p>\n [7]<\/a> H.Ece \u0130slam\u2019\u0131n Temel Kavramlar\u0131-Din<\/p>\n [8]<\/a> Dinlerin Tasnifi\/\u015eah\u0131 Merdan Sar\u0131<\/p>\n [9]<\/a> \u0130.Gazali ihya-u ulumiddin<\/p>\n [10]<\/a> (Ku\u015feyr\u00ee, Risale (\u00e7ev. S. Uluda\u011f) s. 263).<\/p>\n [11]<\/a> Buh\u00e2r\u00ee, Bed’ul Ez\u00e2n: 384, Tecr\u00eed-i Sarih Ter. c. 2, s. 617.<\/p>\n