B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/strong><\/p>\n Ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131, itimad\u0131n\u0131 bildirmek. Birisinin hakemli\u011fini veya h\u00fck\u00fcmdarl\u0131\u011f\u0131n\u0131 kabul etmek. El tutarak ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 alenen izhar etmek.<\/p>\n Kabul etmek, raz\u0131 olmak ve tasdik etmek anlam\u0131nda kullan\u0131lan bir \u0131st\u0131lah. Bey’at “Bir m\u00fckellefin, ehil olan bir cemaat (Ehlu’l-hall ve’l-akd) taraf\u0131ndan tesbit edilen Hal\u00eefe’ye (\u0130mam’a, Ul\u00fb’l-emr’e) itaat edece\u011fine ve sad\u0131k kalaca\u011f\u0131na dair s\u00f6z vermesidir.” Bu bir anlamda m\u00fckellefin \u0130sl\u00e2m\u00ee olan (me\u015fr\u00fb) her emirde ho\u015funa gitse de, gitmese de itaat edece\u011fine dair yapt\u0131\u011f\u0131 bir sadakat yeminidir. Zira Resul-u Ekrem (s.a.s.)’in: “M\u00fcsl\u00fcmanlar gerek ho\u015flar\u0131na giden, gerek ho\u015flar\u0131na gitmeyen her hususta, kendilerinden olan emir sahiplerine itaat ederler. Bununla y\u00fck\u00fcml\u00fcd\u00fcrler. Ancak g\u00fcnah i\u015flemeleri emredilirse itaat etmezler” (Buh\u00e2r\u00ee, Ahk\u00e2m, 4) buyurdu\u011fu bilinmektedir. Yine di\u011fer bir had\u00ees-i \u015ferif’te: “\u00c2llahu Te\u00e2l\u00e2’ya isyan olan yer ve konuda mahl\u00fbka itaat yoktur. \u0130taat ancak ma’ruftad\u0131r” (M\u00fcslim, \u0130m\u00e2re, 39; Eb\u00fb Dav\u00fbd, Cihad, 87; Nes\u00e2\u00ee, Bey’at, 34; \u0130bn M\u00e2ce, Cihad, 40) buyurulmu\u015ftur. Dolay\u0131s\u0131yla bey’at sonucunda ortaya \u00e7\u0131kan itaat \u0130sl\u00e2m\u00ee h\u00fck\u00fcmlerle s\u0131n\u0131rl\u0131d\u0131r. Allah\u00fb Te\u00e2l\u00e2 (c.c.)’n\u0131n indirdi\u011fi h\u00fck\u00fcmlerin hakk\u0131 ile ed\u00e2 edilmesi ve insanlar aras\u0131ndaki ili\u015fkileri d\u00fczenlemesi i\u00e7in, bey’at zaruridir. \u0130sl\u00e2m \u00fblemas\u0131 “bey’at ile ilgili ilimlerin, m\u00fckellef olan her erkek ve kad\u0131n \u00fczerine farz-\u0131 ayn oldu\u011fu” hususunda m\u00fcttefiktir. Nitekim \u0130bn H\u00fcm\u00e2m: “M\u00fc’minlerin kendi i\u00e7lerinden bir imam se\u00e7melerinin l\u00fczumunun sebebi, \u0130sl\u00e2m\u00ee emirleri hakk\u0131 ile ed\u00e2 etmek i\u00e7indir” (\u0130bn H\u00fbmam, Kit\u00e2bu’l-Mus\u00e2yere, \u0130stanbul 1979, s. 265) diyerek, meselenin hassasiyetine i\u015faret eder.<\/p>\n Dolay\u0131s\u0131yla bey’at, m\u00fcsl\u00fcman kad\u0131n ve erke\u011fin, m\u00fcsl\u00fcman lidere kar\u015f\u0131 g\u00f6rev ve sorumlulu\u011fu, Kur’an’da belirtilip s\u00fcnnet ile a\u00e7\u0131klanarak uyguland\u0131\u011f\u0131 \u015fekilde, kabul etmek i\u00e7in yapt\u0131klar\u0131 s\u00f6zle\u015fmedir.<\/p>\n \u0130mama itaat edilmesi i\u00e7in; onun kendisine itaat edilecek derecede do\u011fru ve bilgi sahibi, cesur ve dirayetli olmas\u0131, h\u00fcr olmas\u0131, kendisine bey’at edenler aras\u0131nda bir ay\u0131r\u0131m yapmadan onlardan herhangi birine bir zarar geldi\u011fi zaman bunun b\u00fct\u00fcn topluma geldi\u011fi ve toplum i\u00e7in bir tehdit olu\u015fturdu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcnde bulunmas\u0131, d\u00fc\u015fman\u0131n her t\u00fcrl\u00fc hile ve metodunu anlayacak kapasitede olmas\u0131 ve t\u00e2\u011f\u00fbt\u00ee metotlardan uzak olarak i\u015flerini \u015f\u00fbr\u00e2 ile yapmas\u0131 gerekmektedir.[1]<\/a><\/p>\n Akabe beyatlar\u0131:<\/strong><\/p>\n Birinci Akabe Beyat\u0131 :<\/p>\n Bir gece Kurey\u015f\u00fcler Eb\u00fb Kubeys da\u011f\u0131 \u00fczerinden \u015f\u00f6yle diyen bir ses i\u015fittiler:<\/p>\n \u00ab\u0130ki Sa’d (kabilesi) e\u011fer m\u00fcsl\u00fcman olacak olursa Muhammed Mekke’de muhaliflerinden korkmayacak hale gelmi\u015f olacakt\u0131r.\u00bb<\/p>\n Sabah olunca Eb\u00fb S\u00fcfyan: “\u0130ki Sa’d da kim? Sa’d b. Bekr yada Sa’d b. Temim’mi?” dedi. \u0130kinci gece olunca -sahibi g\u00f6r\u00fcnmeyen- bir sesin \u015f\u00f6yle dedi\u011fini duydular:<\/p>\n -Ey Sa’d kabilesi, Evs’in Sa’d\u0131! Sen yard\u0131mc\u0131 ol. Ey Hazre\u00e7lilerin Sa’d’\u0131 zarif gen\u00e7ler. Hidayet da’vet\u00e7isine kat\u0131l\u0131n ve arif insanlar\u0131n Cennetteki idealini Allahtan temenni edin. Zira hidayet arayan kim\u00adseye Allan\u0131n sevab\u0131, Firdevs cennetinde ipekli perdelerin sal\u0131nd\u0131\u011f\u0131 bah\u00e7elerdir.<\/p>\n Bunun \u00fczerine Eb\u00fb S\u00fcfyan, “Vallahi bu Sa’dlar Sa’d b. Mu\u00e2z ile Sa’d b. Ub\u00e2dedir” dedi.[608]<\/p>\n Bekk\u00e2\u00ee, \u0130bni \u0130shak’tan naklediyor: Allah (c.c) dinini ortaya \u00e7\u0131kar\u00admak ve peygamberine izzet vermeyi arzu buyurunca {onun emri ile) Ras\u00fblullah (s.a.v) Ensar ile bulu\u015fmu\u015f oldu\u011fu O hac mevsimi yine te\u00adbli\u011fe \u00e7\u0131km\u0131\u015f ve kendini kabilelere arzetmi\u015fti. Nitekim \u00f6nceieride b\u00f6-yle yap\u0131yordu. Akabe denen (\u015eeytan ta\u015flanan yerle Mekke aras\u0131ndaki) yerde bulundu\u011fu bir s\u0131rada (Medine’de oturan) Hazre\u00e7 kabilesin\u00adden bir kervana rastlad\u0131. As\u0131m b. Amr b. Kat\u00e2denin bana kendi kav-minden bir \u015feyhden anlatt\u0131\u011f\u0131na g\u00f6re Ras\u00fblullah (s.a.v) “siz kimsiniz?” diye sormu\u015f onlarda; “Hazre\u00e7ten bir gurub demi\u015fler. Efendimiz (s.a.v) de:<\/p>\n \u00abYahudilerle m\u00fcttefik olanlardan\u0131m?\u00bb buyurun\u00adca “evet” demi\u015fler. Efendimiz onlara: “oturmazm\u0131sm\u0131z, sizinle biraz konu\u015fay\u0131m?” deyince “tabi olur” dediler, ve onunla birlikte oturdular. Ras\u00fcl\u00fc Ekrem onlar\u0131 Allah’a da’vet edip \u0130slam’\u0131 tan\u0131tt\u0131, ve onlara Kuran okudu.<\/p>\n Medinelilerin \u0130slam’a girmelerinden \u00e2mil olan, Allan\u0131n en b\u00fcy\u00fck Iutfu, Yahudilerin onlar\u0131n diyar\u0131nda beraber ya\u015famalar\u0131 idi. Yahudiler kitab ehli olup bilgi sahibiydiler. Medine arapiar\u0131ysa \u015firk ko\u015fup ve putlara tapan bir toplum idi. Medineiiler onlar\u0131n \u00fclkelerine harb a\u00e7\u0131p elde etmi\u015flerdi. Bu y\u00fczden yahudilerle araplar aras\u0131nda ne zaman bir olay \u00e7\u0131ksa yahudiler hemen: “Yak\u0131n da bir peygamber g\u00f6nderilecektir. Zaman\u0131 g\u00f6lgenin \u00fcst\u00fcm\u00fcze geli\u015fi kadar yak\u0131nd\u0131r. Biz ona uyacak ve sizi \u00c2d ve \u0130ram kavimlerinin \u00f6ld\u00fcr\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc gibi \u00f6ld\u00fcrece\u011fiz” derlerdi.<\/p>\n Ras\u00fbl-i Ekrem bu Hazre\u00e7li gurupla konu\u015fupta onlar\u0131 \u0130slam’a \u00e7a\u011f\u0131r\u0131nca, birbirleriyle “Ey topluluk! Bilinki vallahi bu yahudilerin (ge-fec\u011fini haber vererek) bizi korkuttuklar\u0131 peygamberdir. Sak\u0131n bu zata kat\u0131lmada yahudiler sizden \u00f6nce davranmas\u0131n” diye konu\u015fup peygam\u00adberin bu da’vetine icabet ederek m\u00fcsl\u00fcman oldular, ve Efendimize:<\/p>\n -Biz kavmimizi terk etmi\u015f idik. Bizim kavmimizin aras\u0131nda olan \u015fer ve d\u00fc\u015fmanl\u0131k gibi d\u00fcnyada aralar\u0131nda b\u00f6yle \u015fey olan bir kavim yoktur. Belki Allah senin vas\u0131tanla onlar\u0131 birle\u015ftirecektir. Biz \u015fimdi onlara gidelim ve onlar\u0131 senin dinine \u00e7a\u011f\u0131r\u0131p bizim sana kat\u0131ld\u0131\u011f\u0131m\u0131z \u015feyi onlarada tan\u0131tal\u0131m. Allah onlar\u0131 senin etraf\u0131nda toplarsa senden daha g\u00fc\u00e7l\u00fc kimse olamaz, dediler. Daha sonra Mekke’den ayr\u0131ld\u0131lar.<\/p>\n \u0130kinci Akabe Beyat\u0131 :<\/p>\n Efendimiz (s.a.v) amcas\u0131 Abbasla birlikte Akabe koya\u011f\u0131ndaki a\u011fac\u0131n alt\u0131nda toplanan yetmi\u015f ki\u015filik Ensar toplulu\u011funun yanma geldi, ve Onlara:<\/p>\n “S\u00f6zc\u00fcn\u00fcz konu\u015fsun. Ama s\u00f6z\u00fcn\u00fc uzatmas\u0131n. Zira M\u00fc\u015friklerin casuslar\u0131 sizi g\u00f6zl\u00fcyor” buyurdu. Es’ad b. Z\u00fcr\u00e2ra (r.a)ta “Y\u00e2 Muhammed! Sen Rabbin i\u00e7in isteyeceksen onu iste. Sonrada kendin i\u00e7in iste. Bizden ne isteyeceksen onu da isteyip sonrada Allah’a kar\u015f\u0131 bizim g\u00f6revimiz ne ise bize onu haber ver,” dedi. Ras\u00fbl\u00fc Ekrem (s.a.v) de:<\/p>\n \u00abRabbim i\u00e7in ona ib\u00e2det edip hi\u00e7 bir\u015feyi Ona ortak ko\u015fmaman\u0131\u00adz\u0131, kendim ve Sahabem i\u00e7in kendinizi savundu\u011funuz b\u00fct\u00fcn \u015feylerden bizi savunup bar\u0131nd\u0131rman\u0131z\u0131 istiyorum\u00bb buyurdu. “Biz bunlar\u0131 yerine getirince m\u00fckafat\u0131m\u0131z ne olacak?” diye sordularda, Nebi (s.a.v) de:<\/p>\n \u00abCennet sizin olacakt\u0131r\u00bb buyurdu. Onlarda “Senin i\u00e7in bunlar\u0131 yerine getiririz” dediler.<\/p>\n Bu hadisi \u00eemam Ahmed b. Hanbel, Yahya b. Zekeriyya b. Eb\u00fb Z\u00e2ide-MUc\u00e2lid-\u015ea’b\u00ee\u00a0 isnad\u0131yla\u00a0 Eb\u00fb Mes’ud\u00a0 el-Ens\u00e2ri’den\u00a0 (r.a)\u00a0 buna yak\u0131n\u00a0 ifadelerle nakledip: “Eb\u00fb Mes’ud\u00a0 ya\u015f\u00e7a onlar\u0131n en ufa\u011f\u0131yd\u0131” der.<\/p>\n \u00eebni BUkeyr de \u0130bni \u0130shak’tan \u00c2sim b. \u00d6mer ve Abdullah b. Eb\u00ee Bekr ikilisi arac\u0131l\u0131\u011f\u0131yla Abbas b. Ub\u00e2de b. Nadle (ki bu zat Salim o\u011fullar\u0131n\u0131n karde\u015fi idi.) nin \u015f\u00f6yle dedi\u011fini haber veriyor:<\/p>\n “Ya Hazre\u00e7 toplulu\u011fu! Siz Ras\u00fblullah’a ne \u00fczerine biat etti\u011finizi biliyormuzsunuz? Siz ona Bizansla da kara derililerlede harbetmek\u00fc\u00dczere biat etmi\u015f oluyorsunuz. Yar\u0131n musibetler mal\u0131n\u0131z\u0131n tad\u0131n\u0131 bozar, \u015fereflilerinizi \u00f6ld\u00fcr\u00fcnce onu terkedip teslim edecekseniz, \u015fimdi\u00adden karar\u0131n\u0131z\u0131 ona g\u00f6re verin. Vallahi b\u00f6yle yapman\u0131z d\u00fcnya ve ahiret r\u00fcsvayl\u0131\u011f\u0131n\u0131n ta kendisidir. Yok onunla alenen bir olup ona vefa g\u00f6sterecekseniz bu d\u00fcnya ve ahiretin hayr\u0131d\u0131r” dedi. R\u00e2vi \u00c2sim der\u00adki: Vallahi Abbas b. Ub\u00e2de bu s\u00f6zlerini s\u0131rf Ras\u00fblullah’a yapt\u0131klar\u0131 bu b\u00eeat akdini peki\u015ftirmek i\u00e7in s\u00f6ylemi\u015ftir.<\/p>\n Yine Ravi Abdullah b. Eb\u00ee Bekir de bu konuda “O gece bu ko\u00adnu\u015fmalarla o kavmin i\u015fini geciktirerek durumlar\u0131n\u0131 en g\u00fc\u00e7l\u00fcleri olan Abdullah b. Ubeyye g\u00f6stermek i\u00e7in b\u00f6yle s\u00f6yledi” der. Ensar da “b\u00fct\u00fcn bunlara kar\u015f\u0131l\u0131k bize ne var ey Allan\u0131n Ras\u00fcl\u00fc?” dedilerde Efen\u00addimiz (s.a.v)de “Cennet var” buyurdu, “\u00f6yleyse uzat elini” deyip ona biat ettiler. Abbas b. Ub\u00e2de de “Dilersen yar\u0131n bunu onlar\u0131n \u00dczerine k\u0131l\u0131\u00e7lar\u0131m\u0131zla yazal\u0131m” (sald\u0131ral\u0131m) dedi. Efendimiz de: “Ben b\u00f6yle bir\u015feyle emrolunmadirn” buyurdu.[2]<\/a><\/p>\n <\/p>\n Kur\u2019an-\u0131 Kerim ve Hadis-i \u015feriflerde beyatla ilgili \u015funlar ge\u00e7mektedir ;<\/p>\n \u201c\u015e\u00fcphesiz sana biat edenler, ancak Allah’a biat etmi\u015flerdir. Allah’\u0131n eli, onlar\u0131n ellerinin \u00fczerindedir. \u015eu halde, kim ahdini bozarsa, art\u0131k o, ancak kendi aleyhine ahdini bozmu\u015f olur. Kim de Allah’a verdi\u011fi ahdine vefa g\u00f6sterirse, art\u0131k O da, ona b\u00fcy\u00fck bir ecir verecektir. \u201c(Fetih\/10)<\/p>\n Bu ayetin tefsirinde Seyyid Kutub(rha) \u015funlar\u0131 kaydetmi\u015ftir ; \u0130\u015fte bu manzara, insan\u0131n akl\u0131ndan, biat\u0131 bozma d\u00fc\u015f\u00fcncesini k\u00f6k\u00fcnden s\u00f6k\u00fcp atmaktad\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc Resulullah ki\u015fi olarak ortadan kalksa bile y\u00fcce Allah mevcuttur ve diridir. Allah almakta bu biat\u0131 ve O vermektedir. Biat\u0131 g\u00f6zetleyen de kendisidir.<\/p>\n “Her kim \u00fbl\u00fb’l-emr’e itaatten bir kar\u0131\u015f kadar ayr\u0131l\u0131rsa k\u0131yamet g\u00fcn\u00fcnde Allah’a ameli hususunda, lehinde hi\u00e7 bir h\u00fccceti olmaks\u0131z\u0131n kavu\u015facakt\u0131r. Her kim de (Ul\u00fb’l-emr’e) bey’at sorumlulu\u011fu olmadan \u00f6l\u00fcrse, cahiliye \u00f6l\u00fcm\u00fcyle \u00f6l\u00fcr” (Buh\u00e2r\u00ee, Ahk\u00e2m, 4; M\u00fcslim, el-\u0130m\u00e2re, 58,1851) buyurdu\u011fu sabittir.<\/p>\n M\u00fcminler i\u00e7in iki yol vard\u0131r: E\u011fer me\u015fr\u00fb bir \u00fbl\u00fb’l-emr mevcut ise, O’na bey’at etmeleri ve me\u015fr\u00fb emirlerine itaat hususunda gayretli olmalar\u0131 esast\u0131r. Yok e\u011fer ta\u011f\u00fbt\u00ee bir y\u00f6netimin istil\u00e2s\u0131 alt\u0131nda iseler; kendi i\u00e7lerinden bir \u00fbl\u00fb’l-emr se\u00e7mek ve istil\u00e2y\u0131 ortadan kald\u0131rmak i\u00e7in, dilleriyle, mallar\u0131yla ve canlar\u0131yla cihat etmek zorundad\u0131rlar.[3]<\/a><\/p>\n [1]<\/a> Y.Kerimo\u011flu-Kelimeler Kavramlar<\/p>\n
