B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/strong><\/p>\n ALLAH(CC)<\/strong><\/p>\n Allah; her ismin vasf\u0131n\u0131 ihtiva eden \u00f6z ad\u0131, kendinden ba\u015fka ilah bulunmayan tek Allah.Bu ism-i \u015ferif, Cenab-\u0131 Hakk’\u0131n has ismidir. Bu itibarla di\u011fer isimlerin ifade etti\u011fi b\u00fct\u00fcn manalar\u0131, g\u00fczel vas\u0131flar\u0131 ve \u0130lah\u0131 s\u0131fatlar\u0131 i\u00e7ine al\u0131r. Di\u011fer isimler ise, yaln\u0131z kendi manalar\u0131na delalet ederler. Bu bak\u0131mdan Allah isminin yerini hi\u00e7bir isim tutamaz. Bu isim, Allah ‘tan ba\u015fkas\u0131na mecazen de verilemez.Kur’an-\u0131 Kerim’de ismullah ve bismillah gibi \u015fekillerde bir\u00e7ok yerde zikredilmektedir. Hi\u00e7bir m\u00fc\u015frik toplumda bile Allah ismi ba\u015fka bir varl\u0131\u011fa isim olarak verilmemi\u015ftir. \u00c7o\u011ful yap\u0131lmam\u0131\u015ft\u0131r ve yap\u0131lamazda.<\/p>\n Allah lafza-i celalinin kelime tahlili \u00fczerinde uleman\u0131n muhtelif g\u00f6r\u00fc\u015fleri olmu\u015ftur. Baz\u0131 alimler bu kelimenin belirli bir dile mahsus olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 belirterek her dilde Allah isminin sadece Allah\u2019a has olarak kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 bu nedenle arap\u00e7a bir kelime olarak tahlil edilemeyece\u011fini savunmu\u015flard\u0131r. Baz\u0131 alimler ise bu Allah lafzai celalinin arap\u00e7a k\u00f6keninden geldi\u011fini ve buna binaen kelime tahlilinin yap\u0131labilece\u011fini savunmu\u015flard\u0131r. Bu her iki g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcde biraz a\u00e7makta fayda m\u00fclahaza ediyoruz.<\/p>\n Arap\u00e7a \u00f6zel isim olan “ALLAH”; kainat\u0131n ve b\u00fct\u00fcn varl\u0131klar\u0131n yarat\u0131c\u0131s\u0131 ve tek koruyucusu olan \u00fcst\u00fcn ve tek varl\u0131k, tek mabud, tek \u0130lah, tek Rab, Mevla, Huda ve “Lailaheillallah” t\u0131r.<\/p>\n Allah ismi hakiki ilah\u0131n en kapsay\u0131c\u0131 \u00f6zel ve zat ismidir.<\/p>\n Kur’an-\u0131 Kerim’de en \u00e7ok zikredilen isimde budur.<\/p>\n Birinci G\u00f6r\u00fc\u015f:<\/strong> Bir\u00e7ok alimlerimizin g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcne g\u00f6re bu kelime ne Arap\u00e7ad\u0131r ne de ba\u015fka bir dile mensuptur. Bu kelime \u00f6zel bir isimdir. Herhangi bir dile terc\u00fcmesi m\u00fcmk\u00fcn olmad\u0131\u011f\u0131 gibi herhangi bir dilin i\u00e7inde de de\u011fildir.<\/p>\n Allah kelimesinin k\u00f6k\u00fcn\u00fcn olup olmad\u0131\u011f\u0131 meselesi de alimler aras\u0131nda tart\u0131\u015f\u0131la gelen konulardand\u0131r. Fakat alimlerimizin \u00e7o\u011funa g\u00f6re bu kelimenin k\u00f6k\u00fc yoktur. Bu kelime b\u00fct\u00fcn\u00fcyle \u00f6zel ve zaruri bir ismi ifade eder.<\/p>\n \u00d6zel isimler terc\u00fcme edilemezler. \u00d6zel isimlerin e\u015f anlamlar\u0131da olamaz. Allah lafz\u0131 ise \u00f6zel isimlerin en \u00f6zelidir. Bu itibarla bu kelimenin herhangi bir dilde k\u00f6keni ara\u015ft\u0131ralamaz, tahlilide yap\u0131lamaz demi\u015flerdir.<\/p>\n \u0130kinci G\u00f6r\u00fc\u015f:<\/strong> Allah kelimesinin k\u00f6k\u00fcn\u00fc ara\u015ft\u0131ran alimlerimiz kelimenin manas\u0131n\u0131 ortaya koyma a\u00e7\u0131s\u0131ndan olduk\u00e7a doyurucu bilgiler bizlere sunmu\u015ftur. Allah kelimesinin “ilah” kelimesinden t\u00fcredi\u011fini ifade eden alimlerimiz “Allah” kelimesinin “hakiki ilah” manas\u0131na geldi\u011fini hassaten beyan etmi\u015flerdir. \u015e\u00f6yleki \u0130lah kelimesi ise sevilen, say\u0131lan, h\u00fckmeden ve korkulan manas\u0131na gelmektedir. Daha do\u011frusu “ilah” Allahu Teala (cc)’n\u0131n isimleri ile bizlere beyan etti\u011fi vucib’ul v\u00fccut bir zatt\u0131r. Kelimenin “hu\/ o” kelimesinden t\u00fcredi\u011fini ifade eden alimlerimizde ayn\u0131 ger\u00e7e\u011fi ifade etmi\u015flerdir. Ger\u00e7ekte var olan, varl\u0131\u011f\u0131 kendisinden olan varl\u0131k manas\u0131na gelmektedir. “Hu\u201d teriminde hem bir azamet hem de bir gizem mevcuttur. Hakiki bir \u015fekilde ifade edilemeyen \u201cO\u201ddur Allah …<\/p>\n Allah lafzai celali: Varl\u0131\u011f\u0131 zat\u0131n\u0131n muktezas\u0131 olan. Cenab-u Vacib-ul V\u00fccut. Mabud-u hakiki ve kulluk edilmeye yegane lay\u0131k olan Haliki Z\u00fclcelal-i vel ikram\u0131n \u00f6zel ismidir ki Cenub-u hakk\u0131n b\u00fct\u00fcn esma-ul h\u00fcsnas\u0131n\u0131n ve evsaf-\u0131 aliyenin manas\u0131na \u015famildir.<\/p>\n Bu itibarla bu ismi celil Allah ‘tan ba\u015fka hi\u00e7bir varl\u0131\u011fa isim olamaz. B\u00f6yle itikat etmek Allah\u2019a iman\u0131n icab\u0131d\u0131r. Allah lafz\u0131n\u0131n i\u015ftikak\u0131 hususunda \u0130slam ulemas\u0131 muhtelif g\u00f6r\u00fc\u015fler serdetmi\u015flerdir.<\/p>\n Baz\u0131lar\u0131 Allah lafz\u0131n\u0131n ‘elihe’ maddesinden t\u00fcretilmi\u015f oldu\u011funu s\u00f6ylemi\u015flerdir. Ki bunlar ekseriyeti olu\u015fturuyorlar. Bu g\u00f6r\u00fc\u015fe g\u00f6re Arap\u00e7ada e-li-he hayretengiz, ola\u011fan \u00fcst\u00fc g\u00fc\u00e7 sahibi, \u015fa\u015fk\u0131nl\u0131k meydana getiren gibi manalarda veya e-le-he korumak manas\u0131nda gelir.<\/p>\n Baz\u0131lar\u0131; yine ayn\u0131 manalarda olmak \u00fczere birinci harfi (hemze yerine) “vav” oldu\u011funu s\u00f6ylemi\u015ftir. Yani velihe veya velehe de ilahun manas\u0131nad\u0131r. Baz\u0131lar\u0131da, ya ile oldu\u011funu s\u00f6ylemi\u015flerdir. Bu duruma g\u00f6re Allah lafz\u0131n\u0131n asl\u0131 fealun vezni \u00fczere elihenin ba\u015f\u0131ndaki hemzenin yerine ya getirilerek yelihe oldu\u011fu durumda yine de mastar\u0131 ilahun gelir. Bu durumda da mana; mabud, mutlak h\u00fck\u00fcm ve hakimiyet sahibi gibi manalara gelir. \u0130lahun mastar\u0131n\u0131n ba\u015f\u0131na getirilen “elif ve lam” tariften sonra lamlar\u0131n idgam\u0131 sonucunda aradaki hemzeyi kald\u0131r\u0131p takdiri bir elif manas\u0131na getirir ve sonu\u00e7ta Allah’u \u015feklinde okunur. Tazim i\u00e7in getirilen elif lam Y\u00fcce Allah’\u0131n uluhiyetinin Allah ‘tan ba\u015fkas\u0131na yani masivai varl\u0131klara \u015fai olmamas\u0131n\u0131 ve \u00f6yle bir zehab\u0131n dahi vaki olmamas\u0131n\u0131 gerektirdi\u011fi i\u00e7indir. Esasen insanl\u0131k tarihi boyunca her t\u00fcrl\u00fc m\u00fc\u015frikler dahi Allah ‘tan ba\u015fkas\u0131 i\u00e7in Allah lafz\u0131n\u0131 kullanmam\u0131\u015f ve isnatta etmemi\u015flerdir.<\/p>\n Baz\u0131lar\u0131 kelimenin asl\u0131n\u0131n “lahun” oldu\u011funu (parlakl\u0131k-nur kandil manas\u0131na) ve ba\u015f\u0131na elif-lam getirilerek Allah\u2019u\u00a0 lafz\u0131 \u015feklinde oldu\u011funa ve b\u00f6ylece “lahe, yelihu” dan i\u015ftikak\u0131n\u0131n v\u00fccuduna kail olmu\u015flar\u0131d\u0131r. Hakeza zat\u0131 subhanin be sairden isitatar oldu\u011fu manas\u0131 dahi istifade edilen faydalar c\u00fcmlesindendir. yine baz\u0131lar\u0131 Allah lafz\u0131n\u0131n asl\u0131 \u201cel-ila-u” dur demi\u015flerdir. Buna g\u00f6re hemzenin harekesi lamu tarife kat\u0131ld\u0131 sonra o lam sakin k\u0131l\u0131n\u0131p ikinci lamda idgam olundu demi\u015flerdir. Baz\u0131lar\u0131 ise aslen ilahu da ki hemze lamu tarife kat\u0131lmaks\u0131z\u0131n hazf olunur \u00e7\u00fcnk\u00fc o as\u0131ld\u0131r demi\u015flerdir.<\/p>\n Allah lafzai celalinin i\u015ftikak\u0131n\u0131n detaylar\u0131 hususunda daha ziyade izahat getirenler de olmu\u015ftur. Fakat baz\u0131 alimler Allah lafz\u0131n\u0131n daha ziyade ara\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131n\u0131 edebe uygun g\u00f6rmemi\u015flerdir. Biz dahi bu g\u00f6r\u00fc\u015fe kat\u0131l\u0131yor. Ve o kanaati ta\u015f\u0131yoruz. Sadece bu hususta muhtelif g\u00f6r\u00fc\u015flerin mevcudiyetini muhtasaran belirtmeye \u00e7al\u0131\u015fm\u0131\u015f oluyoruz. Allah lafzai celalinin makablindeki harfin harekesi kesre de\u011fil fetha veya zamme ise kal\u0131n, kesre ise ince okunup herhalde de r\u0131fk ile okunur.[1]<\/a><\/p>\n <\/p>\n \u201cO Allah ki, O’ndan ba\u015fka ilah yoktur. Gayb\u0131 da, m\u00fc\u015fahede edilebileni de bilendir. Rahman, Rahim olan O’dur.<\/p>\n O Allah ki, O’ndan ba\u015fka ilah yoktur. Melik’tir; Kudd\u00fbs’tur; Selam’d\u0131r; M\u00fc’min’dir; M\u00fcheymin’dir; Aziz’dir; Cebbar’d\u0131r; M\u00fctekebbir’dir. Allah, (m\u00fc\u015friklerin) \u015firk ko\u015ftuklar\u0131ndan \u00e7ok y\u00fccedir.<\/p>\n O Allah ki, yaratand\u0131r, (en g\u00fczel bir bi\u00e7imde) kusursuzca var edendir, ‘\u015fekil ve suret’ verendir. En g\u00fczel isimler O’nundur. G\u00f6klerde ve yerde olanlar\u0131n t\u00fcm\u00fc O’nu tesbih etmektedir. O, Aziz, Hakimdir.\u201d(Ha\u015fr\/22-24)<\/p>\n <\/p>\n Y\u00fcce ALLAH(cc) \u0131n varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 idrak etmek aklen m\u00fcmk\u00fcn hatta vacip olmakla beraber Allah\u2019\u0131n zat ve s\u0131fatlar\u0131n her zaman ak\u0131llar\u0131n fevkinde kalm\u0131\u015ft\u0131r.Tarihi boyunca insan bazen uluhiyet hususunda akl\u0131n\u0131 kullanm\u0131\u015f bazende acziyetini idrak edip\u00a0 sade bir imanla Allah\u2019a teslim olup ba\u011flanm\u0131\u015ft\u0131r.Allah\u2019\u0131n dini insanlar\u0131n akli,ruhi ve d\u00fcnya hayat\u0131n\u0131n ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lam\u0131\u015ft\u0131r. \u0130man\u0131n tad\u0131n\u0131 alamayan bedbahtlar teslimiyette kusur edip Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n zat ve s\u0131fatlar\u0131nda ihtilafa d\u00fc\u015fm\u00fc\u015flerdir.<\/p>\n \u0130slam\u0131n ilk d\u00f6nemlerinde sahabe-i kiram Allah\u2019\u0131n s\u0131fatlar\u0131nda ihtilafa d\u00fc\u015fmemi\u015flerdir.Onlar saf,berrak ve kuvvetli bir teslimiyetle\u00a0 iman etmi\u015fler Kur\u2019an\u2019da ge\u00e7en Allah\u2019\u0131n s\u0131fatlar\u0131n\u0131 oldu\u011fu gibi kabul etmekle beraber\u00a0 zat ve s\u0131fat hususunda Rasulullah(sas) soru sormam\u0131\u015flard\u0131r.<\/p>\n Kur\u2019an\u2019\u0131 kerimde ve Rasulullah\u2019\u0131n s\u00fcnnetinde Allah\u2019\u0131n s\u0131fatlar\u0131 zikrolunmaktad\u0131r.Mahlukattan hi\u00e7 biri Allah\u2019\u0131 zat\u0131 ile bilmek kudretinde olmad\u0131\u011f\u0131ndan dolay\u0131 ancak Allah\u2019\u0131n Y\u00fcce s\u0131fatlar\u0131n\u0131 bilmeye ihtiya\u00e7 vard\u0131r.<\/p>\n Allah cc b\u00fct\u00fcn kemal s\u0131fatlar\u0131 ile muttas\u0131f ve noksan\u00a0 s\u0131fatlardan m\u00fcnezzehtir.Allah\u2019\u0131n s\u0131fatlar\u0131 ezelidir(sonradan var olma de\u011fildir)ve ebedidir(sonradan hi\u00e7biri yok olacak de\u011fildir).Allah\u2019\u0131n s\u0131fatlar\u0131 zat\u0131\u2019n\u0131n,ayn\u0131 da \u011fayr\u0131da de\u011fildir.Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n s\u0131fatlar\u0131 ile muttas\u0131f ba\u015fka bir varl\u0131kta yoktur.Ehli s\u00fcnnet\u2019in inanc\u0131\u00a0 budur.Bu inan\u00e7;bu s\u0131fatlara malik birden fazla v\u00fccudun varl\u0131\u011f\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcncesini ortadan kald\u0131r\u0131r.<\/p>\n Y\u00dcCE ALLAH(CC)\u2019IN SIFATLARININ \u00c7E\u015e\u0130TLER\u0130<\/strong><\/p>\n Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n isimleride ekseriyetle s\u0131fat manalar\u0131 i\u00e7erdi\u011finden dolay\u0131 bu kapsama almakla beraber,be\u015f \u00e7e\u015fit olarak tasnif etmek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr.<\/p>\n A)Zati S\u0131fatlar<\/p>\n B)Subuti S\u0131fatlar<\/p>\n C)Efali S\u0131fatlar<\/p>\n D)Ahbari S\u0131fatlar<\/p>\n E)Allah\u2019\u0131n Zat\u0131na Mahsus \u0130simler ve S\u0131fatlar<\/p>\n F)Esma-i S\u0131fatlar<\/p>\n Zati s\u0131fatlar Allah\u2019\u0131n zatina ait s\u0131fatlard\u0131r ki bunlara s\u0131fat\u0131 selbiye de denir.<\/p>\n 1)Vucud:Var olmak demektir.Vucudun z\u0131dd\u0131 ademdir(yokluktur).yokluk Allah i\u00e7in m\u00fcmteni(d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclmesi imkans\u0131z)\u2019d\u0131r.<\/p>\n 2)K\u0131dem:Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n varl\u0131\u011f\u0131n\u0131n ezeli olmas\u0131 ba\u015flang\u0131c\u0131n\u0131n olmamas\u0131 demektir.Bu s\u0131fat yani K\u0131dem ve Ezeliyet vacip,bunun z\u0131dd\u0131 olan hudus(sonradan olma)ise mustahil (varl\u0131\u011f\u0131 imkans\u0131z)\u2019dir.<\/p>\n 3)Beka:Allah\u2019u tealan\u0131n varl\u0131\u011f\u0131n\u0131n sonu olmamas\u0131 ebedi olmas\u0131d\u0131r.Beka ve ebediyet vaciptir,bunun z\u0131dd\u0131 olan fena ve zeval(yok olu\u015f)Allah i\u00e7in m\u00fcstahildir<\/p>\n 4)Vahdaniyet:Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n zat\u0131nda s\u0131fatlar\u0131nda ve fiillerinde bir tek olmas\u0131d\u0131r.Bu bir say\u0131 ile de\u011fildir.Zat,s\u0131fat ve fiillerinde e\u015fiz olmas\u0131d\u0131r.Vahdaniyetin z\u0131dd\u0131;teadd\u00fct(birden fazla olma)ve \u015ferik(ortak tutma)\u2019dir.Ki bunlar Allah hakk\u0131nda m\u00fcstahildir<\/p>\n 5)Muhalefetun lil havadis:Sonradan var olan (hadislere) benzememektir.Y\u00fcce Allah;Zat\u0131nda,s\u0131fatlar\u0131nda ve fillerinde sonradan olan hi\u00e7bir \u015feye benzemez.Allah cc dan ba\u015fka istisnas\u0131z b\u00fct\u00fcn varl\u0131klar sonradan olmu\u015ftur.Bu s\u0131fat\u0131n z\u0131dd\u0131,misli ve benzerinin bulunmas\u0131d\u0131r ki,bu misil ve m\u00fc\u015fabehet Y\u00fcce Allah i\u00e7in m\u00fcstahildir.<\/p>\n 6)K\u0131yam bin nefsihi:Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n bizzat kaim olmas\u0131d\u0131r.Bizzat yani zat\u0131 ile kaim oldu\u011fu i\u00e7in bu s\u0131fata\u00a0 k\u0131yam bizatihi de denir.Ki buda Y\u00fcce Allah i\u00e7in vaciptir.Bunun z\u0131dd\u0131 ise K\u0131yam bi\u011fayrihidir ki buda Allah i\u00e7in M\u00fcstahildir.<\/p>\n Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n noksan s\u0131fatlardan tenzihi konusunda zati s\u0131fatlar gibidir.Subuti s\u0131fatlar sekiz tanedir.Bu s\u0131fatlara subutiye, s\u0131fat\u0131 maneviye ve s\u0131fat\u0131 ikram da denilmi\u015ftir.<\/p>\n 1)Hayat: Canl\u0131 demektir.Bunun z\u0131dd\u0131 memat (\u00f6l\u00fc, cans\u0131z)d\u0131r ki b\u00f6yle bir vas\u0131f ile Y\u00fcce Allah\u2019\u0131 \u2013ha\u015fa- tavsif etmek m\u00fcmtenidir(men olunmu\u015ftur).Allah hayat s\u0131fat\u0131 ile muttas\u0131f yani Y\u00fcce Allah\u2019tan ayr\u0131lmaz bir kemal s\u0131fat\u0131d\u0131r.<\/p>\n 2)\u0130lim: L\u00fcgatte bilmek demetir.Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n ilim s\u0131fat\u0131 mahlukat\u0131n bilmesi gibi de\u011fildir.Allah(cc) i\u00e7in ilim; ezelden ebede meydana gelmi\u015f ve gelecek olan k\u00fclli ve c\u00fcz\u2019i,m\u00fcnferid ve toplu olarak her \u015feyi noksans\u0131z olarak bilmektir.<\/p>\n 3)Semi\u2019: \u0130\u015fitmek demektir.Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n i\u015fitmesi kullar\u0131n i\u015fitmesine benzemez.Allah (cc)\u0131n i\u015fitmesine hi\u00e7bir \u015fey mani olmad\u0131\u011f\u0131 gibi onun i\u015fitmesi i\u00e7in kulak, ses, sinir ve beyin gibi vas\u0131ta ve azalarada ihtiyac\u0131 yoktur.Allah (cc)\u2019\u0131n bir \u015feyi i\u015fitmesi ayn\u0131 anda ba\u015fka \u015feyleri i\u015fitmesine mani de\u011fildir her an her \u015feyi i\u015fitir.<\/p>\n 4)Basar: G\u00f6rmek demektir.Allah(cc) her \u015feyi g\u00f6r\u00fcr ve Allah\u2019\u0131n g\u00f6rmesi mahlukat\u0131 g\u00f6rmesine asla benzemez.G\u00f6rmenin z\u0131dd\u0131 ama\u2019l\u0131k(k\u00f6rl\u00fck) hatta s\u0131n\u0131rl\u0131 g\u00f6rmek Allah(cc) i\u00e7in muhaldir.Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n g\u00f6rmesi i\u00e7in g\u00f6z,\u0131\u015f\u0131k ve mesafe yak\u0131nl\u0131\u011f\u0131 ve y\u00f6n gibi vas\u0131ta ve azalara ihtiyac\u0131 yoktur.O her \u015feyi her an g\u00f6r\u00fcr.Gizliyi, a\u00e7\u0131\u011f\u0131, karanl\u0131ktakini, ayd\u0131nl\u0131ktakini, uzaktakini ve yak\u0131ndakini ayn\u0131 \u015fekilde g\u00f6r\u00fcr<\/p>\n 5)\u0130radei: Dilemeki istemek demektir.Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n bir \u015feyin olmas\u0131 veya olmamas\u0131 hususunda birine karar k\u0131larak dilemesidir.Allah (cc)\u2019\u0131n iradesi kulun iradesi gibi s\u0131n\u0131rl\u0131 ve sebeplere muhta\u00e7 de\u011fildir.Allah indinde bir \u015feyin olmas\u0131n\u0131 ve olmamas\u0131n\u0131 murad etmek m\u00fcsavidir.Allah(cc)\u2019\u0131n iradesinde de\u011fi\u015fiklik olmaz.<\/p>\n 6)Kudret: Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n sonsuz, s\u0131n\u0131rs\u0131z g\u00fc\u00e7 sahibi olmas\u0131 demektir. Allah (cc) bu s\u0131fat\u0131 celile ile kainata tesir ve tasarruf eder. Bu s\u0131fat da vacip olup, bunun z\u0131dd\u0131 olan acz ise Allah i\u00e7in muhaldir.O\u2019nun kudretinin yetmeyece\u011fi bir \u015fey olamaz. G\u00f6r\u00fclmekte olan \u015fu muazzam alem, Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n kudretinin sonsuzlu\u011funa apa\u00e7\u0131k bir delildir.<\/p>\n 7)Kelam: Allah(cc)\u2019\u0131n harf,ses,hece ve kelime gibi vas\u0131talara ihtiya\u00e7 duymadan konu\u015fmas\u0131d\u0131r. Allah\u2019\u0131n kelam\u0131 yarat\u0131klar\u0131n kelam\u0131na benzemez. Kelam s\u0131fat\u0131n\u0131n talluku ile ilahi kitaplar meydana gelmi\u015ftir.Allah\u2019\u0131n peygamberler ve melekerle konu\u015ftu\u011funa dair nasslar mevcuttur.Kelam s\u0131fat\u0131, Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n kemal s\u0131fatlar\u0131ndan olup zat\u0131 ile kaimdir.Kelam s\u0131fat\u0131n\u0131n z\u0131dd\u0131 olan konu\u015fmamak ve dilsizlik Allah i\u00e7in muhaldir.Allah kelam s\u0131fat\u0131 ile emreder, nehyeder ve haber verir. Kelam s\u0131fat\u0131, ilim ve irade s\u0131fatlar\u0131ndan ba\u015fka olmakla beraber ilim s\u0131fat\u0131 gibi vacib\u2019e, caiz\u2019e,M\u00fcstahil\u2019e, mevcuda ve maduma taalluk eder.Hi\u00e7bir \u015fey kelam s\u0131fat\u0131n\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda olamaz.<\/p>\n 8)Tekvin: Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n zat\u0131 ile kaim ve ezeli bir s\u0131fatt\u0131rki bir \u015feyi yokluktan varl\u0131\u011fa \u00e7\u0131karmak yani o \u015feyi yokluktan var etmek demektir.Tekvin, icad etmek, yoktan var etmek, meydana getirmek ve yaratmak manalar\u0131na gelir.<\/p>\n Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n ilim ,irade ve kudret s\u0131fatlar\u0131na m\u00fcteall\u0131k olup tekvini ile var olan s\u0131fatlar\u0131d\u0131r.Efal y\u00fcce Allah\u2019\u0131n zat\u0131n\u0131n de\u011fil me\u015fiyetinin (dilemesinin)muktezas\u0131d\u0131r ve bu s\u0131fatlar bilinmesi bak\u0131m\u0131ndan vacip de\u011fil caiz olun s\u0131fatlard\u0131r.Ancak inkar\u0131 fas\u0131kl\u0131kt\u0131r.S\u0131fatlar\u0131n mercii y\u00fcce Allah\u2019\u0131n tekvin s\u0131fat\u0131d\u0131r.Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n s\u0131fatlar\u0131n\u0131 oniki olarak s\u0131ralamak m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr.<\/p>\n 1)Tahlik:Yaratmak demektir.Yaratmakta Allah\u2019a ait bir s\u0131fatt\u0131r.(Tur 35,36)<\/p>\n 2)\u0130bda\u2019:Bir \u015feyi emsalsiz yaratmak demektir(Bakara )<\/p>\n 3)\u0130n\u015fa:Yapma vucuda getirme kitapta toplama ve terkip etme gibi ve yaratma gibi manalara gelip Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n yaratm\u0131\u015f oldu\u011fu mahlukata ay\u0131r\u0131c\u0131 \u00f6zellikler ve \u015fekil vermesidir(Enam 98)<\/p>\n 4)\u0130hda ve \u0130dlal:Hidayet etmek ve delatte b\u0131rakmak ancak Allah\u2019a mahsustur.Allah\u2019\u0131n hidayet etmedi\u011fine kimse hidayet edemez.Allah\u2019\u0131n hidayet etti\u011fi kuluda hi\u00e7 kimse sapt\u0131ramaz.<\/p>\n 5)Sun\u2019:Allah\u0131n yaratm\u0131\u015f oldu\u011fu her mahluk ve mahlukat t\u00fcrlerinin var olu\u015f ve hayatlar\u0131nda bir nizam ve intizam kurmas\u0131d\u0131r.Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n sanat\u0131 e\u015fizdir insanlar\u0131n sanatlar\u0131 y\u00fcce Allah\u2019\u0131n vermi\u015f oldu\u011fu ak\u0131l ve yaratm\u0131\u015f oldu\u011fu nizam\u0131n numunelerinden esinlenerek olu\u015fturulmaktad\u0131r. (M\u00fclk 3)<\/p>\n 6)Tarzik:R\u0131z\u0131kland\u0131rmak demektir.Allah cc b\u00fct\u00fcn canl\u0131 hayat sahibi olan mahluku r\u0131z\u0131kland\u0131rmas\u0131d\u0131r.Ondan ba\u015fka Rezzak yoktur.(Hud 6)<\/p>\n 7)Bi\u2019set:Peygamber g\u00f6ndermektir.Allah azze ve celle her topluma\u00a0 d\u00fcnya hayat\u0131n\u0131n her safhas\u0131nda \u00f6rnek olacak ve takip edilecek saadet yurduna ula\u015ft\u0131rmas\u0131 i\u00e7in peygamber g\u00f6ndermi\u015ftir.(Yunus 74)<\/p>\n 8)Ba\u2019s:Allah\u2019\u0131n diriltmesidir.B\u00fct\u00fcn canl\u0131klar \u00f6ld\u00fckten sonra Allah cc onlar\u0131 k\u0131yamet g\u00fcn\u00fcnde yeniden diriltmesidir:Ha\u015fr ise k\u0131yamet g\u00fcn\u00fc bir araya getirmesidir.Mah\u015fer ise toplama yeridir.(Rum 55,56)<\/p>\n 9Ten\u2019im:Allah cc kullar\u0131n\u0131 nimetlendirmesidir.Allah cc diledi\u011fine r\u0131zk\u0131 bol verir diledi\u011finede k\u0131sar.Allah cc i\u00e7in hi\u00e7bir vucubiyet yoktur.(\u0130sra 30)<\/p>\n Nimet sadece r\u0131z\u0131ktan ibaret de\u011fildir. Hatta sadece d\u00fcnya nimetlerindende ibared de\u011fildir Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n nimetleri s\u0131n\u0131rs\u0131zd\u0131r.(Nahl 18)<\/p>\n 10)Ta\u2019zib:Allah cc azabland\u0131rmas\u0131d\u0131r.Y\u00fcce Allah azze ve celle kullar\u0131ndan diledi\u011fine d\u00fcnya hayat\u0131nda ve ahiret hayat\u0131nda azab eder hi\u00e7 kimsenin itiraz hakk\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131 gibi Allah\u2019u tealan\u0131n \u00fczerinde vucubiyet yoktur.Allah cc diledi\u011fi kulu azabland\u0131r\u0131r diledi\u011fini affeder ve\u00a0 m\u00fckafatland\u0131r\u0131r.(Maide 40 \/Mearic 48)<\/p>\n 11)Takdir:S\u0131n\u0131rland\u0131rmakt\u0131r.B\u00fct\u00fcn yarat\u0131klar\u0131n mevcudiyet ve hayatlar\u0131n\u0131n her safhas\u0131n\u0131n mebde ve men\u015fei bak\u0131m\u0131ndan usul ve furuuyla Y\u00fcce Allah taraf\u0131ndan s\u0131n\u0131rland\u0131r\u0131lmas\u0131d\u0131r.Hepsini bir \u00f6l\u00e7\u00fcye g\u00f6re tayin ve takdir edilmesidir.<\/p>\n Bu konu hakk\u0131nda kadere iman bahsine geni\u015f bilgi i\u00e7in bak\u0131n\u0131z.(Furkan 2)<\/p>\n Kaderle beraber kazada Allah cc takdirindedir.Bu takdir Allah cc Efali s\u0131fatlar\u0131ndan kabul edilmi\u015ftir takdir s\u0131fat\u0131 Allah cc i\u00e7in caiz ,kullar\u0131n inanmas\u0131 farz , inkar\u0131 ise k\u00fcf\u00fcrd\u00fcr.<\/p>\n 12)Te\u2019cil:Hayata son verilmesidir.Allah mahlukat\u0131n\u0131n \u00f6mr\u00fcn\u00fc tayin etmi\u015ftir ve buna bir s\u0131n\u0131r belirlemi\u015ftir bu s\u0131n\u0131ra ecel denir.<\/p>\n Ecel de\u011fi\u015fmez takdir edilen vakit ne bir an ileri ne bir an geri al\u0131nmaz fertlerin eceli oldu\u011fu gibi \u00fcmmetlerinde eceli vard\u0131r.(Ankebut 57)<\/p>\n \u00a0<\/strong><\/p>\n Nasslarda (Kur\u2019an ve S\u00fcnnette) varid olup sahih haberlerle sabit olan s\u0131fatlara denir.<\/p>\n Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n zat\u0131n\u0131n keyfiyeti bilinmedi\u011fi gibi bu s\u0131fatlar\u0131n keyfiyetide bilinemez.Ehl-i s\u00fcnnet ulemas\u0131 \u201cahbari s\u0131fatlar nasslarla sabit olma cihetiyle malumdur, keyfiyetleri me\u00e7huldur. Onlar\u0131n varl\u0131\u011f\u0131na iman etmek vacip (farz)\u2019d\u0131r, keyfiyetlerinden sual etmek bidattir\u201d demi\u015flerdir.<\/p>\n Ahbari s\u0131fatlar\u0131n anla\u015f\u0131lmas\u0131 bak\u0131m\u0131ndan \u0130slam ulemas\u0131 iki metod takip etmi\u015flerdir.Birincisi; selef ulemas\u0131n\u0131n takip etti\u011fi metoddur ki bu metoda tevkif metodu denir.\u0130kincisi; halef ulemas\u0131n\u0131n takip etti\u011fi metoddur ki buna da tevil metodu denir.<\/p>\n Ahbari s\u0131fatlar\u0131, daha geni\u015f bir bilgi elde etmek i\u00e7in \u015fu ba\u015fl\u0131klar alt\u0131nda inceleyebiliriz; \u0130stiva, el, tutmas\u0131, y\u00fcz, g\u00f6z, yan, beraberlik, yak\u0131nl\u0131k, yan\u0131nda, gelmesi, \u00fcst\u00fcnde, nefsi, ruh.<\/p>\n Bu sayd\u0131\u011f\u0131m\u0131z ahbari s\u0131fatlar, Kur\u2019an-\u0131 Kerim\u2019de zikrolunan s\u0131fatlard\u0131r.Bunun haricinde de hadislerde de baz\u0131 ahbari s\u0131fatlar vard\u0131r.Bunlardan bir ka\u00e7\u0131 \u015funlard\u0131r; Aya\u011f\u0131, avucu, dirse\u011fi, almas\u0131 ve g\u00fclmesi gibi s\u0131fatlard\u0131r.Ayr\u0131ca nimet ve gazap s\u0131fatlar\u0131 da Kur\u2019an-\u0131 Kerim\u2019de zikredildi\u011fi halde mecazdan ziyade hakiki mana ifade ettikleri i\u00e7in ayr\u0131ca izaha l\u00fczum g\u00f6rmedik.<\/p>\n Allah (c.c)\u2019\u0131n esma-i s\u0131fatlar\u0131ndan do\u011frudan ve sadece zat\u0131na taalluk eden baz\u0131 isimleri mevcuttur. Bunlardan baz\u0131lar\u0131n\u0131 okuyal\u0131m.<\/p>\n Y\u00fcce Allah’\u0131n kuran ve s\u00fcnnette zikrolunan isimlerden zat\u0131na ait olan isimlere zati isimler denilir. Bu isimlerin hepsi Kur\u2019an-\u0131 Kerimde ge\u00e7mekle beraber bir k\u0131sm\u0131 bir arada olmak \u00fczere baz\u0131 hadis\u00aci \u015feriflerde de zikr olunmaktad\u0131r. Her isim i\u00e7in ayr\u0131 ayr\u0131 izaha girmeyip \u00a0y\u00fcce Allah ‘\u0131n zat\u0131na mahsus olan baz\u0131 isimlerin ve s\u0131fatlar\u0131n zikr olundu\u011fu hadis-i \u015feriflerden iki tanesini okuyal\u0131m ;<\/p>\n Hz. B\u00fcreyde (rad\u0131yallahu anh) anlat\u0131yor: “Resulullah (aleyhissalatu vesselam), bir adam\u0131n \u015f\u00f6yle s\u00f6yledi\u011fini i\u015fitti:<\/p>\n “Allah’\u0131m, \u015fehadet etti\u011fim \u015fu hususlar sebebiyle senden talep ediyorum: Sen, kendisinden ba\u015fka ilah olmayan Allah’s\u0131n, birsin, samedsin (hi\u00e7bir \u015feye ihtiyac\u0131n yok, her \u015fey sana muhta\u00e7), do\u011furmad\u0131n, do\u011fmad\u0131n, bir e\u015fin ve benzerin yoktur. “Bunun \u00fczerine Efendimiz (aleyhissalatu vesselam) buyurdular: “Nefsimi kudret elinde tutan Zat’a yemin olsun, bu kimse, Allah’tan \u0130sm-i Azam\u0131 ad\u0131na talepte bulundu. \u015eunu bilin ki, kim \u0130sm-i Azamla dua talep ederse Allah ona icabet eder, kim onunla talepde bulunursa (Allah ona diledi\u011fini mutlaka) verir. “[2]<\/a><\/p>\n Mihcen \u0130bnu’I-Edra’ (rad\u0131yall\u00fchu anh) anlat\u0131yor:<\/p>\n “Res\u00fclullah (aleyhissalatu vesselam) bir adam\u0131n: “Ey Allah’\u0131m, bir ve samed olan, do\u011furmayan ve do\u011furulmayan, e\u015fi ve benzeri de olmayan Allah ad\u0131yla senden istiyorum. G\u00fcnahlar\u0131m\u0131 ma\u011ffiret et, sen Gaffursun, Rahimsin!” dedi\u011fini i\u015fitmi\u015fti, hemen \u015funu s\u00f6yledi: “O ma\u011ffiret edildi. O ma\u011ffiret edildi. O ma\u011ffiret edildi\u201d[3]<\/a><\/p>\n (Allah\u2019\u0131n zat\u0131na has olup manalar\u0131n\u0131n c\u00fcz-\u00fc dahi kul da bulunmayan isimler ve s\u0131fatlar, delil olarak vermi\u015f oldu\u011fumuz \u015e.Sar\u0131\/\u0130slam Akaidi adl\u0131 eserde mevcuttur.Daha detayl\u0131 bilgi i\u00e7in oraya m\u00fcracaat ediniz.)<\/strong><\/p>\n Esma\u2019\u00fcl H\u00fcsna, Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n g\u00fczel isimleridir ki; bu isimlerin tecellileri mahlukatta bulunmakla beraber mahiyeti tamamen Allah(cc)\u2019a aittir.Keyfiyeti bilinmez, ayet ve hadislerle sabit olduklar\u0131 i\u00e7in bu s\u0131fatlara da iman etmek vaciptir.Bu isimlerin manalar\u0131n\u0131n bir k\u0131sm\u0131, mahlukatta baz\u0131lar\u0131nda bulunur.<\/p>\n Esma-i s\u0131fatlar, Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n Kur\u2019an-\u0131 Kerim\u2019de ve hadis-i \u015feriflerde zikrolunan isimleri vard\u0131r.Bu isimler, genellikle s\u0131fat manas\u0131 i\u00e7erdiklerinden dolay\u0131 esma-i s\u0131fatlar diye de an\u0131l\u0131rlar.[4]<\/a><\/p>\n Hz. Ebu H\u00fcreyre (rad\u0131yall\u00e2hu anh) anlat\u0131yor: “Res\u00fblulah (aleyhissal\u00e2tu vessel\u00e2m)\u00a0 buyurdular ki: “Allah’\u0131n doksan dokuz ismi vard\u0131r. Kim bunlar\u0131 ezberlerse cennete girer. Allah tektir, teki sever.”<\/p>\n Bir riv\u00e2yette: “Kim o isimleri sayarsa cennete girer” buyurmu\u015ftur. Buh\u00e2r\u00ee hadisi bu laf\u0131zla tahric etmi\u015ftir. M\u00fcslim’de “tek” kelimesi yoktur. [Buh\u00e2r\u00ee, Daav\u00e2t 68; M\u00fcslim, Zikr 5, (2677); Tirmiz\u00ee, Daav\u00e2t 87, (3502).]<\/p>\n Tirmiz\u00ee’nin riv\u00e2yetinde Res\u00fblullah (aleyhissal\u00e2tu vessel\u00e2m) Allah’\u0131n isimlerini \u015f\u00f6yle yazd\u0131:<\/p>\n “O Allah ki O’nda ba\u015fka il\u00e2h yoktur. Rahman’d\u0131r. Rahim’dir. El-Meliku’l-Kudd\u00fbsu, es-Sel\u00e2mu, el-M\u00fc’minu, el-M\u00fcheyminu, el-Az\u00eezu, el-Cebb\u00e2ru, el-M\u00fctekebbiru, el-H\u00e2liku, el-B\u00e2riu, el-Musavviru, el-Gaff\u00e2ru, el-Kahh\u00e2ru, el-Vehh\u00e2bu, er-Rezz\u00e2ku, el-Fett\u00e2hu, el-Al\u00eemu, el-K\u00e2bizu, el-B\u00e2situ, el-H\u00e2fidu, er-R\u00e2fiu, el-Muizzu, el-M\u00fczillu, es-Sem\u00eeu, el-Bas\u00eeru, el-Hakemu, el-Adlu, el-Lat\u00eefu, el-Hab\u00eeru, el-Hal\u00eemu, el-Az\u00eemu, el-Gaf\u00fbru, e\u015f-\u015eek\u00fbru, el-Aliyyu, el-Keb\u00eeru, el-Haf\u00eezu, el-Muk\u00eetu, el-Has\u00eebu, el-Cel\u00eelu, el-Ker\u00eemu, er-Rak\u00eebu, el-Muc\u00eebu, el-V\u00e2siu, el-Hak\u00eemu, el-Ved\u00fbdu, el-Mec\u00eedu, el-B\u00e2isu, e\u015f-\u015eeh\u00eedu, el-Hakku, el-Vek\u00eelu, el-Kaviyyu, el-Met\u00eenu, el-Veliyyu, el-Ham\u00eedu, el-Muhs\u00ee, el-Mubdiu, el-Mu\u00eedu, el-Muhyi, el-M\u00fcm\u00eetu, el-Hayyu, el-Kayy\u00fbmu, el-V\u00e2cidu, el-M\u00e2cidu, el-V\u00e2hidu, el-Ahadu, es-Samedu, el-K\u00e2diru, el-Muktediru, el-Muahhiru, el-Evvelu, el-\u00c2hiru, ez-Z\u00e2hiru, el-B\u00e2tinu, el-V\u00e2li, el-M\u00fcte’\u00e2li, el-Berru, et-Tevv\u00e2bu, el-M\u00fcntekimu, el-Afuvvu, er-Ra\u00fbfu, M\u00e2liku’l-M\u00fclki, Z\u00fc’l-Cel\u00e2li ve’l-\u0130kr\u00e2m, el-Muksitu, el-C\u00e2miu, el-Ganiyyu, el-Mu\u011fn\u00ee, el-M\u00e2ni’, ed-D\u00e2rru, en-N\u00e2fiu, en-N\u00fbru, el-H\u00e2d\u00ee, el-Bed\u00eeu, el-B\u00e2ki, el-V\u00e2risu, er-Re\u015f\u00eedu, es-S\u00e2b\u00fbru.”[5]<\/a><\/p>\n ALLAH(CC)\u2019A \u0130NANMAK<\/strong><\/p>\n Allah(cc)\u2019a inanman\u0131n tek yolu ayet ve eserleridir. Bu yolun temel \u015fartlar\u0131 da ilim, d\u00fc\u015f\u00fcnce ve ak\u0131ld\u0131r.\u00c7\u00fcnk\u00fc, ak\u0131l olmadan ayet ve eserler, d\u00fc\u015f\u00fcnce olmadan insanlar, ilim olmadan da ayet ve d\u00fc\u015f\u00fcncelere giden yollar bilinmez.<\/p>\n Kur\u2019an-\u0131 Kerim\u2019i birazc\u0131kta olsa okuyan ve manas\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnen bir insan, onun ilim, ak\u0131l ve d\u00fc\u015f\u00fcnceye ne kadar geni\u015f bir yer verdi\u011fini a\u00e7\u0131k\u00e7a g\u00f6r\u00fcp anlayacakt\u0131r.Y\u00fcce Allah\u2019\u0131 bilmek ve O\u2019na inanmak i\u00e7in Kur\u2019an-\u0131 Kerim; ilim, ak\u0131l ve d\u00fc\u015f\u00fcnceyi temel esas olarak kabul etmekte ve bu hususta \u015f\u00f6yle buyurmaktad\u0131r;<\/p>\n De ki: “G\u00f6rd\u00fcn\u00fcz m\u00fc haber verin; Allah’tan ba\u015fka tapt\u0131klar\u0131n\u0131z, yerden neyi yaratm\u0131\u015flar, bana g\u00f6sterin? Yoksa onlar\u0131n g\u00f6klerde bir ortakl\u0131\u011f\u0131 m\u0131 var? E\u011fer do\u011fru s\u00f6zl\u00fcler iseniz, bundan \u00f6nce bir kitap ya da bir ilim kal\u0131nt\u0131s\u0131 (veya bir eser) varsa, bana getirin.”(Ahkaf\/4)<\/p>\n Bu ayetten anla\u015f\u0131lan mana \u015fudur; Yerde ve g\u00f6kte Y\u00fcce Allah\u2019tan ba\u015fka herhangi bir yarat\u0131c\u0131n\u0131n varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6sterecek ve kan\u0131tl\u0131yacak bir ilmi belge yan\u0131n\u0131zda varm\u0131d\u0131r? Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz, bu hususta ellerinde en k\u00fc\u00e7\u00fck bir ilmi belgeleri bile yoktur.[6]<\/a><\/p>\n \u201c\u015e\u00fcphesiz g\u00f6klerin ve yerin yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131nda, gece ile g\u00fcnd\u00fcz\u00fcn ardarda geli\u015finde temiz ak\u0131l sahipleri i\u00e7in ger\u00e7ekten ibretler vard\u0131r\u201d(Ali-\u0130mran\/190)<\/p>\n Daha kesin bir bi\u00e7imde kavramak i\u00e7in \u015fu misale kulak ver; Varsayal\u0131m ki senin bir matbaan var ve bu matbaan\u0131n sand\u0131\u011f\u0131nda yar\u0131m milyon de\u011fi\u015fik harf bulunmaktad\u0131r. Bir yer sars\u0131nt\u0131s\u0131 sonunda sand\u0131k devrilse ve i\u00e7indeki yar\u0131m milyon harf birbirine kar\u0131\u015fsa sonra edit\u00f6r (harfleri dizen ki\u015fi) gelip sana d\u00f6k\u00fclen harflerden de\u011fi\u015fik manalarda on kelimenin kendi kendine te\u015fekk\u00fcl eti\u011fini haber verse bunu do\u011frulman zor olmaz. \u00c7\u00fcnk\u00fc b\u00f6yle bir durumda de\u011fi\u015fik manalarda on kelimenin kendi kendine bir araya olu\u015fmalar\u0131 ak\u0131l ve mant\u0131k \u00f6l\u00e7\u00fclerinden uzak de\u011fildir. B\u00f6yle bir haberi do\u011frulamak cidden zor olmayabilir.Hatta edit\u00f6r bu on de\u011fi\u015fik kelimenin bir araya gelerek fayda sa\u011flayan ve meram anlatan bir c\u00fcmle haline geldiklerini haber verse gene ona inanma ihtimali vard\u0131r.Bu haberi, ola\u011fan \u00fcst\u00fc bulsan bile gene de do\u011frulu\u011funa ihtimal verirsin. Fakat edit\u00f6r, d\u00f6k\u00fclen harflerden be\u015f y\u00fcz sayfal\u0131k bir \u015fiir kitab\u0131n\u0131n, vezin ve kafiyeleri ile birlikte eksiksiz ve bir tesad\u00fcf eseri olarak olu\u015ftu\u011funu haber verirse bunun asla m\u00fcmk\u00fcn olamayaca\u011f\u0131 a\u00e7\u0131k ve kesindir. D\u00fcnyan\u0131n hi\u00e7bir yerinde b\u00f6yle bir tesad\u00fcf ne g\u00f6r\u00fclm\u00fc\u015f ne de i\u015fitilmi\u015ftir. Tesad\u00fcf fikrini savunan kimseler biraz \u00f6nce yapt\u0131\u011f\u0131m\u0131z gibi bu tesad\u00fcf\u00fc say\u0131 bak\u0131m\u0131ndan \u00e7o\u011fald\u0131klar\u0131 zaman bunlar\u0131n birer tesad\u00fcf eseri olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 anlayacaklard\u0131r.[7]<\/a><\/p>\n Bu ve buna benzer bir \u00e7ok nakli ve akli deliller g\u00f6steriyor ki ; Allah(cc) kainat\u0131n sadece yarat\u0131c\u0131s\u0131 de\u011fil ayn\u0131 zamanda idarecisidir.Zihinlerde tasavvur olunan bug\u00fcnk\u00fc Allah cc inanc\u0131 ger\u00e7ek kurtulu\u015fun sebebi de\u011fildir.\u015eeri ve kevni delillerin i\u015faret etti\u011fi hakikatler kalplere ve g\u00f6n\u00fcllere yerle\u015ferek hayata tesir etmedi\u011finde bu hi\u00e7bir zaman Allah cc\u2019 \u0131n raz\u0131 oldu\u011fu bir inan\u00e7 olmayacakt\u0131r.Bu hatan\u0131n temel sebebi fert ve toplumlar\u0131n ilgilendikleri ilm\u2019in as\u0131l ilim olmay\u0131\u015f\u0131ndan kaynaklan\u0131yor olas\u0131d\u0131r.As\u0131l ilim; Ki\u015finin Rabbine y\u00f6neli\u015fini,boyun e\u011fi\u015fini, korkusunu, sevgisini, itaatini artt\u0131ran ilimdir:Yani Marifetullah ilmidir.<\/p>\n Marifetullah Allah\u2019\u0131 tan\u0131makt\u0131r.Allah\u2019\u0131 tan\u0131mak;Zat\u0131n\u0131n ve s\u0131fatlar\u0131n\u0131n keyfiyetini bilmek de\u011fil bilakis isim,fiil ve s\u0131fatlar\u0131n\u0131n manalar\u0131n\u0131 ve tecellilerini ak\u0131llar\u0131n kapasitesince bilmektir.Ayr\u0131ca kullar Allah\u2019\u0131 ne kadar bilirse bilsin ancak bu bilme,kulun bilgi ve s\u0131fatlar\u0131n\u0131n kapasitesi ile s\u0131n\u0131rl\u0131d\u0131r Allah\u2019\u0131 tam olarak bilme ise sonsuz ve s\u0131n\u0131rs\u0131zd\u0131r.S\u0131n\u0131rl\u0131 bir ak\u0131l ile s\u0131n\u0131rs\u0131z olan ilmin \u00f6l\u00e7\u00fclmesi m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir.<\/p>\n Bununla beraber Allah\u2019\u0131 bilmek;hilkatin gayesi ve ilimlerin en \u015fereflisidir.\u00c7\u00fcnk\u00fc Allah\u2019\u0131 tan\u0131mayan esasen hi\u00e7bir \u015feyi tan\u0131mam\u0131\u015ft\u0131r kendi kendisini bile tan\u0131yamam\u0131\u015ft\u0131r.Allah\u2019\u0131 tan\u0131mak ise; e\u015fyay\u0131 de\u011feriyle ger\u00e7ek manada tan\u0131makt\u0131r.Allah cc\u2019\u0131\u00a0 tan\u0131man\u0131n ilmi meleklerin bile ibadetinden efdaldir. Zira Allah cc Adem(a.s)\u0131 ilim ile melklere tafdil k\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n \u201cOnlar Allah’\u0131 gere\u011fi gibi takdir edemediler. Muhakkak ki Allah; Kavi’dir, Aziz’dir\u201c(Hac 74)<\/p>\n Okumu\u015f oldu\u011fumuz ayeti kelimede\u00a0 \u201cve ma kaderullahe\u201difade-i celilesini baz\u0131 alimler Allah\u2019\u0131 tan\u0131yamad\u0131lar \u015feklinde izah etmi\u015flerdir.Nitekim Ebu Ubeydenin ayeti \u201cAllah\u2019\u0131 hakk\u0131yla tan\u0131yamad\u0131lar,bilemediler\u201d\u015feklinde a\u00e7\u0131kland\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rmekteyiz.(\u0130mam kurtubi,el-cami\u2019li ahkami\u2019l \u2013kuran) Bu durumda kullar tam manas\u0131yla Allah\u2019u tealay\u0131 tan\u0131yamad\u0131klar\u0131 gibi kulluk yapanlarda Allah\u2019\u0131 tan\u0131d\u0131klar\u0131 kadar ancak kulluk g\u00f6revlerini ifa edebilirler.[8]<\/a><\/p>\n Allah(cc) G\u00f6rmek(Ru\u2019yetullah)<\/strong><\/p>\n Kur’\u00e2n \u00e2yetlerinin ve Hz. Peygamberden rivayet edilen bir k\u0131s\u0131m hadislerin delaletiyle Y\u00fcce Allah’\u0131n k\u0131yamet g\u00fcn\u00fc m\u00fc’minler taraf\u0131ndan g\u00f6r\u00fclmesi meselesi. Bir \u00e7ok konuda oldu\u011fu gibi, meseleye farkl\u0131 boyutlarda bak\u0131lmas\u0131n\u0131n bir sonucu olarak, bu konuda da \u0130sl\u00e2m ekolleri aras\u0131nda farkl\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015fler belirtilmi\u015ftir. Baz\u0131 bilginler ve ekoller r\u00fc’yetin m\u00fcmk\u00fcn olamayaca\u011f\u0131n\u0131 ileri s\u00fcrerek, Allah’\u0131n g\u00f6r\u00fclmesi inanc\u0131na \u0130sl\u00e2m d\u0131\u015f\u0131 bir h\u00fcviyet kazand\u0131r\u0131rken, baz\u0131 f\u0131rkalar da m\u00fcmk\u00fcn olaca\u011f\u0131n\u0131 kabul ve ileri s\u00fcrmekle kalmay\u0131p, bir ifrat ve tefrit \u00f6rne\u011fi sergileyerek, Y\u00fcce Allah’a cisim isnad etme yolunu tutmu\u015flard\u0131r. Ehl-i S\u00fcnnet inanc\u0131 ise, geneldeki tutumunu devam ettirip, orta yolu takip ederek, Y\u00fcce Allah’\u0131n ahirette m\u00fc’minler taraf\u0131ndan g\u00f6r\u00fclebilece\u011fini, ancak bunun keyfiyetinin bilinemeyece\u011fini kabul etmi\u015ftir.<\/p>\n Allah\u2019\u0131 g\u00f6rmek demektir.Y\u00fcce Allah\u2019\u0131 g\u00f6rmek iki k\u0131s\u0131mda m\u00fctalaa edilebilir.<\/p>\n 1)Y\u00fcce Allah\u2019\u0131 ahrette g\u00f6rmek : Ahirette Allah\u2019\u0131n g\u00f6r\u00fclece\u011fine dair bir\u00e7ok sahih ve sarih deliller bulundu\u011fu i\u00e7in mutezilenin haricinde b\u00fct\u00fcn \u0130slam ulamas\u0131 ahrette ru\u2019yetullah\u2019\u0131n vaki olaca\u011f\u0131 hususunda g\u00f6r\u00fc\u015f birli\u011fi i\u00e7ersindedir.Bu husus birka\u00e7 delil ile \u00f6zetleyelim; Kuran-\u0131 Kerim\u2019de \u201cO g\u00fcn bir tak\u0131m y\u00fczler ayd\u0131nd\u0131r.Rabblerine bakarlar.\u201d(K\u0131yamet\/22-23)<\/p>\n Bu ayet-i kerimede m\u00fcminlerin ahirette en b\u00fcy\u00fck bir m\u00fckafat olarak Rabblerini g\u00f6recekleri bariz olarak ifade buyrulmaktad\u0131r.<\/p>\n Ancak kafirler ahirette Allah(cc)\u2019\u0131 g\u00f6rme \u015ferefine asla nail olamayacaklard\u0131r.Bu hususat\u0131 beyanla Kur\u2019an-\u0131 Kerim\u2019de ; \u201cHay\u0131r, \u015f\u00fcphesiz onlar, k\u0131yamet g\u00fcn\u00fc RAbberini g\u00f6rmekten mahrum b\u0131rak\u0131lacaklard\u0131r.\u201d(Mutaffifin\/15)<\/p>\n 2)Y\u00fcce Allah\u2019\u0131 d\u00fcnyada g\u00f6rmek :<\/p>\n Hz.Muhammed(sav)\u2019in Mira\u00e7ta Allah(cc)\u2019\u0131 G\u00f6rmesi :<\/p>\n Hz.Muhammed (sav)in mira\u00e7ta Allah(cc)\u2019\u0131 g\u00f6rmesi hususunda \u0130slam ulemas\u0131 aras\u0131nda ihtilaf olunmu\u015ftur.Ehl-i s\u00fcnnet ulemas\u0131n\u0131n b\u00fcy\u00fck ekseriyeti Rasulullah (sav)\u2019in mira\u00e7ta Allah (cc)\u2019\u0131 g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcne kail olmu\u015flar\u0131d\u0131r. Baz\u0131 alimler ise Allahu Teala\u2019 y\u0131 bizzat g\u00f6rmeyip bir nur g\u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fcr demi\u015flerdir. Baz\u0131lar\u0131 da Rasuluulah (sav)\u2019in Y\u00fcce Allah\u2019\u0131 kalp g\u00f6z\u00fc ile g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc s\u00f6ylemi\u015flerdir.<\/p>\n R\u00fcyada Allah(cc)\u2019\u0131n G\u00f6r\u00fclmesi :<\/p>\n Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n r\u00fcyada g\u00f6r\u00fclece\u011fi konusunda \u0130slam ulemas\u0131 aras\u0131nda ihtilaf olunmu\u015ftur.\u0130mam-\u0131 Azam Ebu Hanife (rha)\u2019nin r\u00fcyada Allah(cc)\u2019\u0131n g\u00f6r\u00fclebilece\u011fi, \u0130mam Maturidi (rha) hazretlerinin de g\u00f6r\u00fclemeyece\u011fi \u015feklinde izhat\u0131 vard\u0131r.Peygamber Efendimiz (sav) deAllah Tealay\u0131 r\u00fcyas\u0131nda g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc hadislerde belirtilmektedir.[9]<\/a><\/p>\n Alimlerin ekseriyetine g\u00f6re, r\u00fcyada Allah\u2019\u0131 g\u00f6rmek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr.Tabi Allah kendi zat\u0131yla de\u011fil s\u0131fatlar\u0131n\u0131n ve isimlerinin tecellisi ile g\u00f6r\u00fcn\u00fcr.[10]<\/a><\/p>\n [1]<\/a> \u015e.Sar\u0131 \u0130slam Akaidi c.5 sh.194-197<\/p>\n [2]<\/a> Tirmizi,Daavat 65, 3471; Ebu Davud, Salat 358,<\/p>\n [3]<\/a> Ebu Davud, Salat 184,985; Nesai, Sehv 57,<\/p>\n [4]<\/a> \u015e.Sar\u0131 \u0130slam Akaidi c.5 sh 97-520<\/p>\n [5]<\/a> K\u00fct\u00fcb-i Sitte ,Dua B\u00f6l\u00fcm\u00fc 1794<\/p>\n [6]<\/a> Said Havva \u0130slam\u2019da Allah \u0130nanc\u0131<\/p>\n [7]<\/a> A.g.e.<\/p>\n [8]<\/a> \u015e.Sar\u0131 \u0130slam akaidi c.5 sh:520<\/p>\n [9]<\/a> Akaid, \u00d6mer Nesefi- Taftazani, \u015eerhu\u2019l Akaid<\/p>\n\n
\n
\n
\n
\n
\n
\n