B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/strong><\/p>\n

Rahman Rahim olan Allah\u2019\u0131n ad\u0131yla<\/strong><\/p>\n

1- Elif, L\u00e2m, M\u00eem.<\/strong>
\n2- Bunlar hikmetli Kitab\u0131n ayetleridir;(1)<\/strong>
\n3- Muhsin olanlara bir hidayet ve bir rahmettir.(2)<\/strong>
\n4- Onlar, namaz\u0131 dosdo\u011fru k\u0131larlar, zek\u00e2t\u0131 verirler. Ve onlar kesin(3) bir bilgiyle ahirete inananlard\u0131r.<\/strong>
\n5- \u0130\u015fte onlar, Rab’lerinden bir hidayet \u00fczerindedirler ve felah bulanlar da onlard\u0131r.(4)<\/strong>
\n6- \u0130nsanlardan \u00f6yleleri vard\u0131r ki,(5) hi\u00e7 bir bilgiye dayanmaks\u0131z\u0131n,(6) Allah’\u0131n yolundan sapt\u0131rmak i\u00e7in s\u00f6z\u00fcn bo\u015f olan\u0131n\u0131 (7) sat\u0131n almaktad\u0131rlar ve onu bir e\u011flence konusu edinmektedirler. (8) \u0130\u015fte onlar; onlar i\u00e7in a\u015fa\u011f\u0131lat\u0131c\u0131 bir azap vard\u0131r. (9)<\/strong><\/p>\n

A\u00c7IKLAMA<\/strong><\/p>\n

1. Yani, hikmetle dolu olan ve her \u00f6\u011fretisi hikmet \u00fczere temellenmi\u015f Kitab’\u0131n ayetleri.
\n2. Yani, “Bu ayetler do\u011fru yola klavuzluk eder ve Allah’tan bir rahmet olarak g\u00f6nderilmi\u015ftir. Fakat bu rahmet ve hidayetten yararlanabilenler yaln\u0131zca iyi bir insan olmaya \u00e7abalayan, iyilerden olmak i\u00e7in niyazda bulunan, uyar\u0131ld\u0131\u011f\u0131 k\u00f6t\u00fcl\u00fckten \u00e7ekinme keyfiyetini haiz ve kendisine hayra g\u00f6t\u00fcren yollar g\u00f6sterildi\u011finde onlar\u0131 izleyen muhsinlerdir. G\u00fcnahk\u00e2r ve m\u00fcfsid olanlarsa ne hidayetten yararlanabilir ne de bu rahmetten pay alabilir.”<\/p>\n

3. Bu; “Muhsinler” yaln\u0131zca s\u00f6z\u00fc edilen \u00fc\u00e7 niteli\u011fi ta\u015f\u0131rlar anlam\u0131na gelmez. Haklar\u0131nda genel “Muhsin” s\u0131fat\u0131n\u0131n kullan\u0131lmas\u0131yla onlar\u0131n, bu Kitap’ta nehyedilen k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden ka\u00e7\u0131nd\u0131klar\u0131na ve emredilen salih amelleri icra ettiklerine i\u015faret edilmektedir. \u015eu halde, “muhsin”in bu \u00fc\u00e7 niteli\u011fi t\u00fcm di\u011fer salih amellerin \u00fc\u00e7 amele dayand\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6stermek i\u00e7indir. Onlar hi\u00e7 terketmedikleri bir amel olarak sal\u00e2t\u0131 ikame ederler ve bu onlarda takva ve teslimiyet hissi olu\u015fturur; Zek\u00e2t\u0131 verirler ve bu onlarda fedak\u00e2rl\u0131k duygular\u0131n\u0131 kuvvetlendirir, d\u00fcnya sevgisini hakimiyet alt\u0131na al\u0131r ve Allah’\u0131n r\u0131zas\u0131na nail olma arzusunu kam\u00e7\u0131lar; Ahirete inan\u0131rlar ve bu onlarda sorumluluk ve icabet duygusunu yerle\u015ftirir, onlar\u0131n, diledi\u011fi merada otlayan bir hayvan gibi ya\u015famalar\u0131na engel olup, ba\u015f\u0131na buyruk olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131n aksine ya\u015fant\u0131s\u0131n\u0131n her t\u00fcrl\u00fc ihtiyac\u0131na cevap veren bir Efendi’nin (Rabb) kulu oldu\u011funun tamamen bilincinde bir insan gibi ya\u015famalar\u0131n\u0131 sa\u011flar. Bu \u00fc\u00e7 nitelik sebebiyle s\u00f6zkonusu “muhsinler”, iyi i\u015fler yapt\u0131klar\u0131 gibi serbest\u00e7e k\u00f6t\u00fcl\u00fck yapabilecek tiynette fakat her nas\u0131lsa iyi olmu\u015f kimseler de\u011fildir. Tam aksine bu nitelikler onlarda devaml\u0131 bir fikir ve ahl\u00e2k sistemi yerle\u015ftirir. Bu \u00f6yle bir sistemdir ki, iyilik d\u00fczenli ve sistemli bir tarzda olurken, bir k\u00f6t\u00fcl\u00fck ancak ve ancak kazaen meydana gelir. Onlar bizzat kendi fikir ve ahl\u00e2k sistemlerinden sad\u0131r olabilen ve kendilerini tabii etkilerin bask\u0131s\u0131 alt\u0131nda k\u00f6t\u00fc yola sevkeden k\u00f6kle\u015fmi\u015f herhangi bir d\u00fcrt\u00fcye sahip de\u011fildir.<\/p>\n

4. Bu ayetler inzal edildi\u011finde Mekke m\u00fc\u015frikleri, Hz. Muhammed (s.a) ve onun mesaj\u0131n\u0131 kabul edenlerin, hayatlar\u0131n\u0131 mahvettiklerini d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyor ve bunu a\u00e7\u0131kca s\u00f6yl\u00fcyorlard\u0131. Bu y\u00fczden g\u00fc\u00e7l\u00fc bir vurguyla \u015fu mukabelede bulunuldu: “\u0130\u015fte onlar ger\u00e7ek fel\u00e2ha ula\u015fanlard\u0131r.” Yani, “Cahilce d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz gibi onlar kendilerini hel\u00e2k etmeyecekler; aksine fel\u00e2ha eri\u015fecek ger\u00e7ekte yaln\u0131zca onlard\u0131r ve bu yola girmeyi reddedenler ise, k\u00f6t\u00fc akibetlere d\u00fc\u00e7ar olacaklard\u0131r.”<\/p>\n

Buradaki “Fel\u00e2h”\u0131 (ger\u00e7ek ba\u015far\u0131y\u0131) maddi refah anlam\u0131nda d\u00fcnya hayat\u0131yla s\u0131n\u0131rl\u0131 \u015fekilde anlayanlar Kur’an’\u0131n bu kavrama y\u00fckledi\u011fi m\u00e2n\u00e2y\u0131 anlama \u015fans\u0131n\u0131 tamamen yitirecektir. “Fel\u00e2h” kavram\u0131n\u0131n ger\u00e7ek anlam\u0131n\u0131 idrak etmek isteyen \u015fahs\u0131n a\u015fa\u011f\u0131daki Kur’an ayetleriyle ilgili a\u00e7\u0131klama notlar\u0131n\u0131 incelemesi gereklidir: Bakara: 2-5, Al-i \u0130mran: 102, 130, 200, Maide: 35, 90, En’am: 21, A’raf: 7, 8, 157, Tevbe: 88, Yunus: 17, Nahl: 116, Hacc: 77, M\u00fcminun: 1, 117, Nur: 51, Rum: 38.<\/p>\n

5. Yani, “Bir yanda Allah taraf\u0131ndan g\u00f6nderilmi\u015f ve baz\u0131 insanlar\u0131n tamamen yararland\u0131\u011f\u0131 bu rahmet ve hidayet vard\u0131r; \u00f6b\u00fcr yanda da Allah’\u0131n vahiylerine kar\u015f\u0131 b\u00f6yle bir tavr\u0131 benimseyen ve bu insanlarla yanyana ya\u015fayan baz\u0131 talihsizler vard\u0131r.”<\/p>\n

6. “Bilgisizce” ibaresi “sat\u0131n alma” ile ilgili olabilece\u011fi gibi, “sapt\u0131rma” ile de ilgili olabilir. Bilgisizce sat\u0131n alma \u015feklindeyse anlam\u0131 \u015f\u00f6yle olur: “Cahil ve ak\u0131ls\u0131z insanlar bu oyalay\u0131c\u0131 \u015feyleri sat\u0131n al\u0131rlar. Fakat bilmezler ki de\u011feri \u00e7ok y\u00fcksek bir \u015fey kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda y\u0131k\u0131c\u0131 bir \u015fey sat\u0131n almaktad\u0131rlar. Bir yanda hi\u00e7bir maddi bedel gerektirmeyen, fakat hikmet ve hidayetle dolu il\u00e2hi ayetler varken, \u00f6b\u00fcr yanda manevi yap\u0131lar\u0131 hel\u00e2k eden ve elde etmek i\u00e7in servet \u00f6dedikleri sa\u00e7ma sapan s\u00f6zler vard\u0131r” Yok e\u011fer bilgisizce sapt\u0131rma \u015feklinde anlamak gerekiyorsa, ayet \u015fu anlama gelir: “O, halka bilgisizce k\u0131lavuzluk etmeye yeltenir, fakat bilmez ki, halk\u0131 Allah’\u0131n Yolu’ndan sapt\u0131rmak i\u00e7in yapt\u0131\u011f\u0131 \u015fey kendisine nas\u0131l bir g\u00fcnah y\u00fckl\u00fcyor.”<\/p>\n

7. “Lehv el-Hadis” deyimi, metinde, dinleyeni meftun eden tamamiyle kendi atmosferine \u00e7eken ve etraf\u0131ndaki ba\u015fka \u015feylerden habersiz hale getiren bir \u015feyi tazammun eder. Lugat anlam\u0131 itibariyle bu tamlaman\u0131n herhangi bir k\u00f6t\u00fc \u00e7a\u011fr\u0131\u015f\u0131m\u0131 yoktur, fakat g\u00fcnl\u00fck kullan\u0131m i\u00e7inde bu tamlama dedikodu, sa\u00e7ma sapan konu\u015fma, sulu \u015faka ve hareket, romanlar, hikayeler, masallar, \u015fark\u0131 s\u00f6yleme, c\u00fcmb\u00fc\u015f… vs. k\u00f6t\u00fc ve faydas\u0131z \u015feyler i\u00e7in kullan\u0131l\u0131r.<\/p>\n

\u0130lgi \u00e7ekip oyalay\u0131c\u0131 masallar\u0131 “sat\u0131n almak”, s\u00f6zkonusu \u015fah\u0131slar\u0131n hakikat yerine b\u00e2t\u0131l\u0131 se\u00e7ti\u011fi, hidayetten y\u00fcz \u00e7evirip kendisine ne d\u00fcnyada ne de ahirette bir faydas\u0131 dokunmayan b\u00f6yle \u015feylerle u\u011fra\u015fmas\u0131 anlam\u0131na da gelebilir. Ne ki bu, mecaz\u00ee anlam\u0131d\u0131r. As\u0131l anlam\u0131 ise, “kimse sarfetti\u011fi mal kar\u015f\u0131\u011f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda bo\u015f ve faydas\u0131z bir \u015fey almamal\u0131d\u0131r”, \u015feklindedir. \u0130bn Hi\u015fam, \u0130bn \u0130shak’a dayanarak rivayet eder ki, Mekke m\u00fc\u015frikleri ellerinden geleni yapmalar\u0131na ra\u011fmen Hz. Peygamber’in (s.a) mesaj\u0131n\u0131n yay\u0131lmas\u0131n\u0131 engelleyemeyince Nadir bin H\u00e2ris Kurey\u015fliler’e \u015funlar\u0131 s\u00f6yledi: “Bu adama kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kma yolunuz sizi bir yere g\u00f6t\u00fcrmez. O sizin aran\u0131zda ya\u015famakta. \u015eimdiye dek ahl\u00e2ken en iyi olan\u0131n\u0131zd\u0131; aran\u0131zda ya\u015fayan en do\u011fru, en d\u00fcr\u00fcst ve emin ki\u015fi oldu daima. Siz tutmu\u015f, onun bir kahin, sihirbaz, \u015fair ve mecnun oldu\u011funu s\u00f6yl\u00fcyorsunuz. Kim inan\u0131r buna? Ahali, bir kahin nas\u0131l konu\u015fur bilmiyor mu? Bir \u015fairin, bir mecnunun halini tefrik edemez mi halk? Bu ithamlar\u0131n hangisini Muhammed’e (s.a) yamayabilirsiniz ki halk\u0131n dikkatini ondan ka\u00e7\u0131rabilesiniz. Bak\u0131n! Ben size onunla nas\u0131l ba\u015fedece\u011finizi s\u00f6yleyeyim.” Sonra Mekke’den ayr\u0131l\u0131p Irak’a gitti ve oradan \u0130ran kisralar\u0131, R\u00fcstem ve \u0130sfendiyar’la ilgili masallar\u0131, hikayeleri, ustureleri derlemeyi ba\u015far\u0131p halk\u0131n dikkatini Kur’an’dan ay\u0131rmak ve onlar\u0131 masallar i\u00e7inde uyutmak i\u00e7in masal anlatma partileri d\u00fczenlemeye ba\u015flad\u0131. (\u0130bn Hi\u015fam, cilt 1. sh. 320-321) Ayn\u0131 rivayet Esbab-\u0131 N\u00fczul adl\u0131 kitapta Kelbi ve Mukatil’e dayanarak Vakid\u00ee taraf\u0131ndan nakledilmi\u015ftir. Ve \u0130bn Abbas’a g\u00f6re Nadr bu ama\u00e7la \u015fark\u0131c\u0131 k\u0131zlar da getirmi\u015fti. Bir kimsenin Hz. Ras\u00fbl’\u00fcn (s.a) etkisi alt\u0131na girdi\u011fini i\u015fitti\u011finde, \u015fark\u0131c\u0131 bir k\u0131z\u0131 \u015f\u00f6yle bir talimatla ona musallat ederdi: “Onu yedir, i\u00e7ir, \u015fark\u0131nla \u00f6yle a\u011f\u0131rla da di\u011fer taraftan kopup seninle hemhal olsun.” Bu, k\u00f6t\u00fcl\u00fck odaklar\u0131n\u0131n her devirde ba\u015fvurmakta oldu\u011fu ayn\u0131 ara\u00e7t\u0131.<\/p>\n

K\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcn bu eleba\u015f\u0131lar\u0131 s\u0131radan insanlar\u0131 k\u00fclt\u00fcr ad\u0131 alt\u0131nda e\u011flence, spor ve m\u00fczikle \u00f6ylesine oyalarlar ki, hayat\u0131n cidd\u00ee problemlerine e\u011filmek i\u00e7in hi\u00e7 zaman ve istekleri kalmaz. Ve bu bo\u015fvermi\u015flik duygusu i\u00e7inde s\u00fcr\u00fcklenmekte olduklar\u0131 fel\u00e2keti hissetmezler bile.<\/p>\n

Lehv-el Hadis’in bu \u015fekilde tefsiri Ashab ve tabiin’in bir\u00e7o\u011fundan nakledilmi\u015ftir. Abdullah b. Mesud’a \u015f\u00f6yle soruldu: “Bu ayetteki Lehv el-Hadis’in m\u00e2n\u00e2s\u0131 ne?” \u0130bn Mesud \u00fc\u00e7 kere tekrarla \u015f\u00f6yle cevap verdi: “Vallahi o \u015fark\u0131 s\u00f6ylemektir.” (\u0130bn Cerir, \u0130bn Ebi \u015eeybe, Hakim, Beyhaki) Benzer rivayetler Abdullah, M\u00fccahid, \u0130krime, Said bin C\u00fcbeyr, Hasan Basri ve Makh\u00fcl gibi alimlerden de nakledilmi\u015ftir. \u0130bn Cerir, \u0130bn Ebi Hatim ve Tirmizi, Hz. Ebu Um\u00e2me’ye dayanarak Hz. Ras\u00fbl’\u00fcn \u015f\u00f6yle dedi\u011fini rivayet etmektedir: “\u015eark\u0131c\u0131 k\u0131zlar\u0131 satmak, sat\u0131n almak, onlar\u0131n ticaretini yapmak ve onun \u00fcst\u00fcnden para kazanmak haramd\u0131r.” Bir ba\u015fka rivayette bu son c\u00fcmle “Ve onun \u00fcst\u00fcnden kazan\u0131lan paray\u0131 yemek haramd\u0131r” \u015feklindedir. Ebu Um\u00e2me’den gelen bir di\u011fer rivayet ise \u015f\u00f6yledir: “Cariyelere m\u00fczik \u00f6\u011fretmek ve onlar\u0131n ticaretini yapmak haramd\u0131r ve onun \u00fcst\u00fcnden para kazanmak da haramd\u0131r.” Bu \u00fc\u00e7 hadis’in hepsi de lehv el-hadis’in ge\u00e7ti\u011fi ayetin b\u00f6yle bir ba\u011flam i\u00e7inde indirildi\u011fini g\u00f6stermektedir. Kad\u0131 Ebu Bekir \u0130bn’ul-Arabi, Ahk\u00e2mu’l-Kur’an’\u0131nda, Abdullan \u0130bn Mubarek ve \u0130mam Malik’in Hz. Enes’ten rivayet etti\u011fi bir hadisi nakleder: “R\u00e2sulullah \u015f\u00f6yle dedi: “Her kim, bir mus\u0131k\u00ee meclisinde bir \u015fark\u0131c\u0131 k\u0131z\u0131n (cariyenin) s\u00f6yledi\u011fi \u015fark\u0131y\u0131 dinlerse Ahiret g\u00fcn\u00fc onun kulaklar\u0131na erimi\u015f kur\u015fun d\u00f6k\u00fclecektir.” (S\u0131ras\u0131 gelmi\u015fken bu g\u00fcnlerde m\u00fczik “k\u00fclt\u00fcr”\u00fcn\u00fcn tamamiyle k\u00f6le-k\u0131zlar (cariyeler) arac\u0131l\u0131\u011f\u0131yla yayg\u0131nla\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 belirtmek gerekir: H\u00fcr kad\u0131nlar o zaman da “artist” olmazd\u0131. \u0130\u015fte bu y\u00fczden Ras\u00fblullah k\u00f6le-k\u0131zlar\u0131n ticareti hakk\u0131nda konu\u015fmu\u015f, onlardan gelecek kazanc\u0131 ve \u00f6denecek \u00fccreti tavsif etmi\u015f ve Arap\u00e7a’da \u00f6zellikle k\u00f6le-k\u0131zlar i\u00e7in kullan\u0131lan kayna kelimesini \u015fark\u0131c\u0131 k\u0131zlar i\u00e7in kullanm\u0131\u015ft\u0131r.)<\/p>\n

8. Yani, “Bu \u015fah\u0131s masallarla \u015fark\u0131larla, as\u0131ls\u0131z hik\u00e2yelerle halk\u0131 cezbedip oyalayarak ilah\u00ee vahiyleri alaya almak istemektedir. Niyeti Kur’an davetini alaya almak, maskara etmek ve g\u00fcl\u00fcn\u00e7 duruma d\u00fc\u015f\u00fcrmektir. Kafas\u0131nda Allah’\u0131n diniyle sava\u015fmak \u00fczere bir taktik geli\u015ftirmi\u015ftir: Hz. Muhammed (s.a) Allah’\u0131n vahiylerini halka tebli\u011f etmeye ba\u015flar ba\u015flamaz, b\u00fcy\u00fcleyici, tatl\u0131 sesli bir gen\u00e7 k\u0131z, bir m\u00fczik konseriyle marifetini g\u00f6sterecek, \u00f6te yanda tatl\u0131 dilli bir hikayeci \u0130ran hikayeleri ve masallar\u0131 anlatacak ki halk Allah, ahl\u00e2k ve ahiret hakk\u0131nda bir \u015fey dinleyecek halde olmayacak.”
\n9. Bu ceza onlar\u0131n su\u00e7lar\u0131na uygun olacak. Onlar Allah’\u0131n dinini, vahyini ve Ras\u00fbl\u00fcn\u00fc k\u00fc\u00e7\u00fck d\u00fc\u015f\u00fcrmek, al\u00e7altmak istiyor; Allah, intikam\u0131n\u0131 onlara al\u00e7alt\u0131c\u0131 bir azap vererek alacakt\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. Rahman Rahim olan Allah\u2019\u0131n ad\u0131yla 1- Elif, L\u00e2m, M\u00eem. 2- Bunlar hikmetli Kitab\u0131n ayetleridir;(1) 3- Muhsin olanlara bir hidayet ve bir rahmettir.(2) 4- Onlar, namaz\u0131 dosdo\u011fru k\u0131larlar, […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":19676,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n