B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/strong><\/p>\n

55- ‘Bo\u015f ve yarars\u0131z olan s\u00f6z\u00fc'(78) i\u015fittikleri zaman ondan y\u00fcz \u00e7evirirler ve: “Bizim yap\u0131p-ettiklerimiz bizim, sizin yap\u0131p-ettikleriniz sizindir; size selam olsun, biz cahilleri benimsemeyiz” derler.<\/strong>
\n56- Ger\u00e7ek \u015fu ki, sen, sevdi\u011fini hidayete eri\u015ftiremezsin, ancak Allah, diledi\u011fini hidayete eri\u015ftirir; O, hidayete erecek olanlar\u0131 daha iyi bilendir.(79)<\/strong>
\n57- Dediler ki: “E\u011fer seninle birlikte hidayete uyacak olursak, yerimizden (yurdumuzdan ve konumumuzdan) \u00e7ekilip-kopart\u0131l\u0131r\u0131z”(80) Oysa biz onlar\u0131, kendi kat\u0131m\u0131zdan bir r\u0131z\u0131k olarak her \u015feyin \u00fcr\u00fcn\u00fcn\u00fcn aktar\u0131l\u0131p-topland\u0131\u011f\u0131, g\u00fcvenli bir harem’de yerle\u015fik k\u0131lmad\u0131k m\u0131? Fakat onlar\u0131n \u00e7o\u011fu bilmiyorlar.(81)<\/strong><\/p>\n

A\u00c7IKLAMA<\/strong><\/p>\n

78. Buradaki ‘bo\u015f s\u00f6z’ tabiri Ebu Cehil ve avanesine racidir. Onlar Habe\u015fistan’dan gelen H\u0131ristiyanlara, bu t\u00fcr s\u00f6zler sarfetmi\u015flerdi. Nitekim yukar\u0131da 72. a\u00e7\u0131klama notunda zikredildi.<\/p>\n

79. Ayetin siyak ve sibak\u0131ndan \u00e7\u0131kan sonuca g\u00f6re bu ibarenin Habe\u015fistan’dan gelen H\u0131ristiyanlar\u0131n iman etmesinden sonra Ras\u00fblullah’a (s.a.) nispet edilerek zikredilmesindeki ama\u00e7 Mekke m\u00fc\u015friklerini mahcup duruma d\u00fc\u015f\u00fcrmekti. \u015e\u00f6yle ki: “Ey bi\u00e7are insanlar ne kadar sefilsiniz.<\/p>\n

Kendi \u015fehrinizde, gidip ula\u015f\u0131labilecek bir rahmet menba\u0131 varken ve uzak diyarlardan insanlar, kendisinden faydalanmak \u00fczere geliyorken, sizler kendi kendinizi bile, isteyerek ondan mahrum b\u0131rak\u0131yorsunuz.” Ancak ayn\u0131 \u015fey \u015fu \u015fekilde dile getirilmi\u015ftir, “Ey Muhammed. Sen bu hayat veren \u00f6z sudan; kabilen, akrabalar\u0131n, yak\u0131nlar\u0131n, sevdi\u011fin insanlar faydalans\u0131n istiyorsun ama yaln\u0131zca senin istemen yetmez. Hidayet vermek Allah’\u0131n kudretiyledir. O yaln\u0131zca hidayeti kabule meyyal oldu\u011funu g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc insanlar\u0131 onunla l\u00fctufland\u0131r\u0131r. E\u011fer senin akrabalar\u0131n da bu meyil yoksa onlar bu l\u00fctfa nas\u0131l erebilir?”<\/p>\n

Buhar\u00ee ve M\u00fcslim’e g\u00f6re ayet, Hz. Ras\u00fbl’un (s.a) amcas\u0131 Ebu Talib’le ilgili olarak g\u00f6nderilmi\u015ftir. Son nefesini vermek \u00fczereyken y\u00fcce Ras\u00fbl La ilahe illallah’\u0131 tasdik etsin diye elinden geleni yapm\u0131\u015ft\u0131r. Onun bir m\u00fcsl\u00fcman olarak \u00f6lmesini istiyordu, fakat o, Abd\u00fclmuttalib’in itikad\u0131 \u00fczerine \u00f6lmeyi tercih etti. Allah Te\u00e2l\u00e2’n\u0131n “Sen sevdi\u011fin kimseye hidayet edemezsin…” demesinin nedeni budur. Ancak bu muhaddis ve m\u00fcfessirlerin bilinen bir us\u00fbl\u00fcd\u00fcr: Ras\u00fbl’\u00fcn d\u00f6nemine ait bir olaya uygun d\u00fc\u015fen bir ayet bulduklar\u0131nda bu olay\u0131 o ayetin n\u00fczul sebebi olarak de\u011ferlendirirler. B\u00f6yledir diye, bu ve benzeri hadislerden (\u00f6rne\u011fin bunlardan Tirmizi, M\u00fcsned-i Ahmed… v.s’nin Hz. Ebu Hureyre, \u0130bn Abbas ve \u0130bn \u00d6mer’e dayanarak rivayet etti\u011fi hadisler) Kasas Suresi’nin bu ayetinin Ebu Talib’in \u00f6l\u00fcm\u00fc \u00fczerine inzal edildi\u011fi sonucunu \u00e7\u0131karmak illa da gerekmez. Bu, yaln\u0131zca ayetin hakiki anlam\u0131n\u0131n Ebu Talib olay\u0131yla \u00e7ok daha a\u00e7\u0131k hale geldi\u011fini g\u00f6sterir. Ger\u00e7i Hz. Ras\u00fbl (s.a) herkesin hidayete ermesini y\u00fcrekten isterdi ama Ebu Talib, yata\u011f\u0131nda imans\u0131z giderken onu derin endi\u015felere sevk eden, \u015fahs\u00ee sevgi ve sayg\u0131 ba\u011f\u0131 y\u00fcz\u00fcnden hidayetini en \u00e7ok arzulad\u0131\u011f\u0131 \u015fah\u0131st\u0131. Fakat ona bile hidayet etmede \u00e7aresiz kald\u0131\u011f\u0131na g\u00f6re bir kimseyi hidayete erdirmek yahut bir ba\u015fkas\u0131ndan hidayeti esirgemek Ras\u00fbl’\u00fcn (s.a) elinde de\u011fil, b\u00fct\u00fcn\u00fcyle Allah’\u0131n kudretindedir. Ve Allah bu nimeti diledi\u011fine verir, ailev\u00ee durumuna, kabilev\u00ee m\u00fcnasebetlerine bakmadan, ki\u015finin samimiyetini, kabiliyetini ve kalbinin meylini esas alarak ihsan eder.
\n80. Bu inanmamakta direnen Kurey\u015f’in \u0130sl\u00e2m’\u0131 kabul etmemek i\u00e7in ileri s\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fc en \u00f6nemli mazerettir. Bunu tam anlam\u0131yla kavrayabilmek i\u00e7in Kurey\u015f’in \u0130sl\u00e2m’\u0131 kabul etmesi halinde vuku bulmas\u0131ndan korktuklar\u0131 durumun ne oldu\u011funu tarihin perspektifinden g\u00f6rmek zorunday\u0131z.<\/p>\n

Kurey\u015f’in Arabistan’da yayg\u0131n bi\u00e7imde kazand\u0131\u011f\u0131 \u00f6nem, onlar\u0131n Hz. \u0130smail’in (a.s) ahfad\u0131 (torunlar\u0131) olmalar\u0131yd\u0131, ve bu y\u00fczden Araplar, onlara peygamber’in \u00e7ocuklar\u0131 g\u00f6z\u00fcyle bak\u0131yorlard\u0131.
\nSonra Kusay b. Kilab’\u0131n zekas\u0131 sayesinde K\u00e2be muhaf\u0131zl\u0131\u011f\u0131n\u0131 \u00fcstlendikleri ve Mekke, yurtlar\u0131 haline geldi\u011fi zaman \u00f6nemleri b\u00fcy\u00fcd\u00fc. \u00c7\u00fcnk\u00fc Arabistan’\u0131n en kutsal y\u00f6resinin yetkilileri ve ayn\u0131 zamanda din g\u00f6revlileri olmu\u015flard\u0131. Dolay\u0131s\u0131yla her Arap kabilesi y\u0131ll\u0131k hacc seyahatleri sebebiyle onlarla m\u00fcnasebete ge\u00e7mek zorundayd\u0131. Bu merkez\u00ee konum avant\u0131j\u0131n\u0131 ele ge\u00e7iren Kurey\u015f, bir t\u00fcccar halk olarak \u00f6nem kazanmaya ba\u015flad\u0131. Do\u011fu Roma \u0130mparatorlu\u011fu ile \u0130ran aras\u0131ndaki siyas\u00ee \u00e7at\u0131\u015fma, uluslararas\u0131 ticarette \u00f6nemli bir yer kazanmalar\u0131na yard\u0131m etti\u011finde, talihleri iyiden iyiye d\u00fczeldi. O d\u00f6nemde \u0130ran, Yunanistan, M\u0131s\u0131r, Kuzey Suriye ile \u00c7in, Hindistan, Endonezya, Do\u011fu Afrika aras\u0131ndaki b\u00fct\u00fcn ticaret yollar\u0131n\u0131 merkez\u00ee \u015fekilde bloke etmi\u015fti. Bunun tek istisnas\u0131 K\u0131z\u0131l Deniz yoluydu. Bu yolda Yemen \u0130ran’\u0131n eline d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fcnde, \u0130ran’\u0131n bloke etti\u011fi yol a\u011f\u0131na eklenmi\u015fti. Art\u0131k Roma i\u00e7in geriye tek yol kal\u0131yordu; Arap t\u00fcccarlar, Do\u011fu Roma mallar\u0131n\u0131 Arap denizi ve \u0130ran k\u00f6rfezi limanlar\u0131na ta\u015f\u0131mal\u0131yd\u0131. Sonra bu limanlardan al\u0131nan do\u011fu \u00fclkelerine \u00f6zg\u00fc mallar Roma topraklar\u0131na onlar taraf\u0131ndan ta\u015f\u0131nacakt\u0131. \u0130\u015fte bu d\u00fczenleme Mekke’yi uluslararas\u0131 ticaretin \u00f6nemli bir merkezi haline getirdi ve tabi Kurey\u015fliler de bu ticareti tekellerinde tutuyorlard\u0131. Ne var ki Arabistan’da h\u00fck\u00fcm s\u00fcren bu grift \u015fartlar, Kurey\u015f topraklar\u0131ndan kervanlar\u0131 ge\u00e7en kabilelerle iyi ili\u015fkiler i\u00e7inde olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece problemsiz bir ticar\u00ee nakliyata izin vermiyordu. Bu y\u00fczden Kurey\u015f’in din\u00ee n\u00fcfuzu, konumunu muhafaza i\u00e7in yeterli de\u011fildi. \u0130li\u015fkide oldu\u011fu kabilelerle anla\u015fmalar yapmak, k\u00e2rlar\u0131ndan onlara hisseler \u00f6demek, kabile reislerine ve di\u011fer etkili insanlara hediyeler g\u00f6ndermek zorundayd\u0131. Dahas\u0131 geni\u015f \u00f6l\u00e7\u00fcde, faizcilik yap\u0131yorlard\u0131 ki bununla t\u00fcccarlar\u0131 ve hemen b\u00fct\u00fcn civar kabile reislerini tuza\u011fa d\u00fc\u015f\u00fcrm\u00fc\u015flerdi.<\/p>\n

Ras\u00fblullah (s.a) tevhid mesaj\u0131n\u0131 sundu\u011funda \u015fartlar i\u015fte b\u00f6yleydi. Kurey\u015f’in il\u00e2h\u00ee mesaja kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kmas\u0131n\u0131n en b\u00fcy\u00fck muharrik nedeni yaln\u0131zca atalar dinine k\u00f6r\u00fck\u00f6r\u00fcne ba\u011fl\u0131l\u0131k de\u011fildi. Onlar mesaj\u0131 kendi \u00e7\u0131karlar\u0131 i\u00e7in de tehlikeli g\u00f6rmekteydiler. Zanlar\u0131nca putperestlik ve \u00e7oktanr\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131n yanl\u0131\u015f, Tevhid’in do\u011fru oldu\u011fu akl\u00ee delillerle ispatlansa bile, Tevhid’i kabul etmek onlar i\u00e7in y\u0131k\u0131m olacakt\u0131. Zira b\u00f6yle yapt\u0131klar\u0131 anda b\u00fct\u00fcn Arabistan kendilerine kar\u015f\u0131 ayaklanacakt\u0131. Sonra K\u00e2be muhaf\u0131zl\u0131\u011f\u0131ndan \u00e7\u0131kar\u0131lacaklar, \u00e7ok tanr\u0131c\u0131 kabilelerle yapt\u0131klar\u0131 b\u00fct\u00fcn dostluk anla\u015fmalar\u0131, kurduklar\u0131 t\u00fcm dostane ili\u015fkiler bozulacak ve b\u00f6ylece ticaret kervanlar\u0131n\u0131 anla\u015fmal\u0131 kabile topraklar\u0131ndan emniyetle ge\u00e7irmenin yegane garantisi ortadan kalkm\u0131\u015f olacakt\u0131. Dolay\u0131s\u0131yla bu yeni inan\u00e7 yaln\u0131zca din\u00ee n\u00fcfuzlar\u0131n\u0131n de\u011fil, ayn\u0131 zamanda ekonomik refahlar\u0131n\u0131n da sonu demek olacakt\u0131; hatta belki di\u011fer Araplarca Mekke’den bile s\u00fcr\u00fclebilirlerdi.
\nBu d\u00fcnya-perestlerin ne denli k\u0131sa g\u00f6r\u00fc\u015fl\u00fc olduklar\u0131n\u0131 g\u00f6steren ilgin\u00e7 bir vak\u0131ad\u0131r. Oysa mesaj\u0131 kabul etmeleri halinde b\u00fct\u00fcn d\u00fcnya onlara boyun e\u011fecekti ve Ras\u00fblullah (s.a) buna kendilerini inand\u0131rmak i\u00e7in elinden geleni yapm\u0131\u015ft\u0131. (Sad Suresi’nin giri\u015fine bkz.) Fakat onlar mesajda \u00f6l\u00fcmlerini g\u00f6rd\u00fcler. Zanlar\u0131nca itikad de\u011fi\u015fikli\u011fi onlar\u0131 yaln\u0131zca, servet, refah ve n\u00fcfuzdan mahrum etmekle kalmayacak, \u00fclkede onlar\u0131 tamam\u0131yla desteksiz b\u0131rakacakt\u0131. O zaman g\u00f6kteki ku\u015flar bile etlerini didikleyecekti.
\nBirka\u00e7 y\u0131l sonra b\u00fct\u00fcn Arabistan’\u0131n Ras\u00fblullah’\u0131n (s.a) liderli\u011finde merkez\u00ee bir h\u00fck\u00fcmetle y\u00f6netilece\u011fini kestirecek durumda de\u011fillerdi. Oysa bizzat kendi ku\u015faklar\u0131n\u0131n \u00f6mr\u00fc i\u00e7inde \u0130ran, Irak, Suriye ve M\u0131s\u0131r ayn\u0131 merkez\u00ee y\u00f6netimin eline birer birer d\u00fc\u015fecek ve bir as\u0131r i\u00e7inde bizzat Kurey\u015f kabilesinden olan Halifeler Hindistan’dan \u0130spanya’ya, Kafkaslar’dan Yemen k\u0131y\u0131lar\u0131na uzanan geni\u015f topraklara h\u00fckmedeceklerdi.<\/p>\n

81. Bu, onlar\u0131n mazeretlerine Allah taraf\u0131ndan verilen ilk cevapt\u0131r. Anlatmak istedi\u011fi \u015fudur: “B\u00fct\u00fcn d\u00fcnyan\u0131n ticaret mallar\u0131n\u0131n sizin \u00e7\u0131kar\u0131n\u0131z ve faydan\u0131z i\u00e7in bu \u00e7\u0131plak ve ekilemeyen vadiye \u00e7ekilmi\u015f olmas\u0131 s\u0131rf bu Mabed’in merkez\u00ee durumu ve kutsall\u0131\u011f\u0131yla ilgilidir. \u015eunu bilmeniz gerekir: Bu beldeye merkez\u00ee bir konum ve civar\u0131ndaki b\u00f6lgelere vaziyet eden bir g\u00fcvenlik durumu kazand\u0131rmada sizin hi\u00e7bir dahliniz yoktur. 2500 y\u0131l \u00f6nce bir Allah kulu, e\u015fi ve emzikteki \u00e7ocu\u011fuyla birlikte \u00e7\u0131plak da\u011flar aras\u0131ndaki bu \u00e7orak vadiye geldi. Burada ta\u015f ve \u00e7amurdan k\u00fc\u00e7\u00fck bir oda in\u015fa etti. Sonra Allah’\u0131n buray\u0131 Mabed yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131, insanlar\u0131n buray\u0131 ziyarete gelip ibadet etmek \u00fczere tavaf etmeleri gerekti\u011fini ilan etti. \u015eimdi bu Mabed’in 25 as\u0131r \u00f6nce Arabistan’\u0131n merkezi olmas\u0131 yaln\u0131zca Allah’\u0131n l\u00fctfuylad\u0131r. Civarda karga\u015fa varken bile orada bar\u0131\u015f ve s\u00fckunet h\u00fck\u00fcm s\u00fcrer. Her Arap ona en y\u00fcce payeyi verir ve binlerce insan ibadet ederek, tavaf i\u00e7in her y\u0131l oraya gelir. Yaln\u0131zca bu l\u00fctfun hakikat\u0131ylad\u0131r ki sizlere Arab aleminin ruhan\u00ee \u00f6nderleri g\u00f6z\u00fcyle bak\u0131l\u0131yor ve uluslararas\u0131 ticaretin b\u00fcy\u00fck bir k\u0131sm\u0131 sizin elinizde. \u015eu halde, do\u011fru yoldan y\u00fcz \u00e7evirmeniz ve sizi bu ihsan\u0131yla l\u00fctufland\u0131ran Allah’a isyan etmeniz halinde her\u015feyin yolunda gidece\u011fini; fakat bu yola girer girmez mahvolaca\u011f\u0131n\u0131z\u0131 nas\u0131l d\u00fc\u015f\u00fcnebilirsiniz?<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 55- ‘Bo\u015f ve yarars\u0131z olan s\u00f6z\u00fc'(78) i\u015fittikleri zaman ondan y\u00fcz \u00e7evirirler ve: “Bizim yap\u0131p-ettiklerimiz bizim, sizin yap\u0131p-ettikleriniz sizindir; size selam olsun, biz cahilleri benimsemeyiz” derler. 56- Ger\u00e7ek […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":18776,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n