B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/h3>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/h4>\n

23- Medyen suyuna(33) vard\u0131\u011f\u0131 zaman, ondan su almakta olan bir insan toplulu\u011fu buldu. Onlar\u0131n gerisinde de (hayvanlar\u0131n\u0131 suya gitmekten) sak\u0131nan iki kad\u0131n buldu. Dedi ki: “Bu durumunuz ne?” “\u00c7obanlar s\u00fcr\u00fclerini sulamad\u0131k\u00e7a, biz s\u00fcr\u00fclerimizi sulayamay\u0131z; babam\u0131z da ya\u015f\u0131 ilerlemi\u015f bir ihtiyard\u0131r.” dediler.(34)<\/strong>
\n24- Hemencecik onlar\u0131n s\u00fcr\u00fclerini sulad\u0131, sonra yine g\u00f6lgeye \u00e7ekilerek dedi ki: “Rabbim, do\u011frusu bana indirdi\u011fin her hayra muhtac\u0131m.”<\/strong>
\n25- \u00c7ok ge\u00e7meden, o iki (kad\u0131n) dan biri, (utana utana) (35) y\u00fcr\u00fcyerek ona geldi. “Babam, bizim i\u00e7in s\u00fcr\u00fcleri sulamana kar\u015f\u0131l\u0131k olarak sana m\u00fckafaat vermek \u00fczere seni davet etmektedir.” dedi.(36) Bunun \u00fczerine ona gelip de olup bitenleri anlat\u0131nca o: “Korkma” dedi. “Zalimler toplulu\u011fundan kurtulmu\u015f oldun.”<\/strong>
\n26- O (kad\u0131n) lardan biri dedi ki: “Ey babaca\u011f\u0131m, onu \u00fccretli olarak tutuver; \u00e7\u00fcnk\u00fc \u00fccretle tuttuklar\u0131n\u0131n en hay\u0131rl\u0131s\u0131 ger\u00e7ekten o kuvvetli, g\u00fcvenilir (biri) dir.”(37)<\/strong><\/p>\n

A\u00c7IKLAMA<\/strong><\/p>\n

33. Hz. Musa’n\u0131n (a.s) ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 bu yer, Arap kaynaklar\u0131na g\u00f6re Akabe k\u00f6rfezinin bat\u0131 k\u0131y\u0131s\u0131 \u00fczerinde Makna denilen yerin kuzeyine birka\u00e7 mil mesafede bir mahalde g\u00f6sterilmi\u015ftir. Bug\u00fcn buraya EL-B\u0130D’ denmektedir ve k\u00fc\u00e7\u00fck bir ikamet mahallidir. Buray\u0131 Teb\u00fck’ten Akabe’ye seyahat etti\u011fim 1959 y\u0131l\u0131n\u0131n Aral\u0131k ay\u0131nda ziyaret etmi\u015ftim. Yerli ahali bana, ya\u015fl\u0131lar\u0131ndan buran\u0131n Medyen denilen yer oldu\u011funu i\u015fittiklerini anlatt\u0131. Josephus’dan Burton’a kadar b\u00fct\u00fcn kadim ve modern ke\u015fif ve co\u011frafyac\u0131lar buran\u0131n eski Medyen oldu\u011funu teyid etmi\u015flerdir. Oran\u0131n yak\u0131nlar\u0131nda \u015fimdi Ma\u011fair-i \u015euayb yahut Ma\u011farat-\u0131 \u015euayb denen bir yer bulunmaktad\u0131r. Burada Semud kavmine ait baz\u0131 \u00e2bidelere rastlanmaktad\u0131r. Bir mil kadar \u00f6tede baz\u0131 kadim harabeler vard\u0131r. Biz orada iki kurumu\u015f kuyu g\u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fck. Bana o kuyulardan birinin Hz. Musa’n\u0131n (a.s) ke\u00e7ileri sulad\u0131\u011f\u0131 kuyu oldu\u011fu s\u00f6ylendi. Ayn\u0131 rivayet Ebu’l-Fid\u00e2’n\u0131n (\u00f6. 732. H.) Takvim’\u00fcl-Buldan adl\u0131 eserinde ve Yakut’un Mu’cem’ul-B\u00fcldan’\u0131nda Ebu Zeyd el-Ensari’den (\u00f6. 216. H) naklen zikredilmi\u015ftir. Mezkur rivayete g\u00f6re oran\u0131n yerlileri ayn\u0131 kuyuyu Hz. Musa’n\u0131n (a.s) kuyusu olarak g\u00f6stermi\u015flerdir. Bu rivayetin halk aras\u0131nda y\u00fczy\u0131llar boyu dilden dile ula\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve dolay\u0131s\u0131yla bu yerin Kur’an’da zikredilen yerle ayn\u0131 oldu\u011funun teredd\u00fcds\u00fcz ileri s\u00fcr\u00fclebilece\u011fini g\u00f6sterir.<\/p>\n

34. Yani, “Biz kad\u0131n\u0131z, dolay\u0131s\u0131yla bu \u00e7obanlarla ba\u015fa \u00e7\u0131karak hayvanlar\u0131m\u0131z\u0131 sulamam\u0131z imk\u00e2ns\u0131z. Babam\u0131z ise bu zor i\u015fi yapmak i\u00e7in \u00e7ok ya\u015fl\u0131… Ailemizin ba\u015fka bir erke\u011fi de yok. Bu y\u00fczden bu i\u015fin \u00fcstesinden gelmek ve t\u00fcm \u00e7obanlar hayvanlar\u0131n\u0131 sulay\u0131p da kuyuyu terk edinceye kadar beklemek zorunday\u0131z.” T\u00fcm bu mer\u00e2m, kad\u0131nlar taraf\u0131ndan, kendilerinin ne denli mutedil olduklar\u0131n\u0131 g\u00f6steren k\u0131sa bir c\u00fcmleyle anlat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Onlar bir yabanc\u0131yla uzun boylu konu\u015fmak istememi\u015fler, fakat ayn\u0131 zamanda aileleri hakk\u0131nda, erkekleri uyu\u015fuk uyu\u015fuk evde oturuyor da, kad\u0131nlar\u0131 d\u0131\u015far\u0131da i\u015fleri y\u00fcr\u00fct\u00fcyor \u015feklindeki bir d\u00fc\u015f\u00fcnceyi akla getirip yanl\u0131\u015f bir izlenime sebebiyet vermek de istememi\u015flerdi.<\/p>\n

M\u00fcsl\u00fcmanlar aras\u0131nda yayg\u0131nla\u015fm\u0131\u015f rivayetlere g\u00f6re, bu han\u0131mlar\u0131n babalar\u0131 Hz. \u015euayb (a.s) olarak ge\u00e7er. Fakat Kur’an her ne kadar Hz. \u015euayb’a \u00fcnl\u00fc bir karakter olarak yer veriyorsa da buna dair bir im\u00e2da bulunmaz. E\u011fer Hz. \u015euayb ger\u00e7ekten o han\u0131mlar\u0131n babas\u0131 olsayd\u0131, Kur’an da a\u00e7\u0131k\u00e7a zikredilirdi, \u015f\u00fcphesiz onun isminden bahseden birtak\u0131m rivayetler vard\u0131r, fakat Allame \u0130bn Cerir olsun, \u0130bn Kesir olsun bu rivayetlerden hi\u00e7birini sahih addetmez. \u0130bn Abbas, Hasan Basri, Ubeyde ve Said b. C\u00fcbeyr gibi b\u00fcy\u00fck m\u00fcfessirlerin \u0130srail kaynaklar\u0131na dayanmalar\u0131n\u0131n, Talmud v.s gibi kaynaklarda ad\u0131 ge\u00e7en bu \u015fahs\u0131 ayn\u0131 adla (\u015euayb) zikretmelerinin nedeni budur.<\/p>\n

Apa\u00e7\u0131kt\u0131r ki e\u011fer Hz. \u015euayb’\u0131n ad\u0131 fiilen Rasul\u00fbllah’dan (s.a) rivayet edilmi\u015f olsa bu alimler ba\u015fka isim (yani kaynak) zikretmezlerdi.<\/p>\n

Kitab-\u0131 Mukaddes onu bir yerde Revail (veya Reuel) , bir ba\u015fka yerde Jethro olarak zikreder ve onun Medyen’in Kahini oldu\u011funu s\u00f6yler. (\u00c7\u0131k\u0131\u015f, 2: 16-18, 3: 1, 18: 5) . Talmud literat\u00fcr\u00fcnde ise Revail, Jethro ve Hobab olarak \u00e7e\u015fitli \u015fekillerde zikredilir. G\u00fcn\u00fcm\u00fcz Yahudi alimleri Jethro’nun “\u00e2li cenaplar\u0131”, (hazretleri) anlam\u0131na geldi\u011fini, as\u0131l ismin ise Revail veya Hobab oldu\u011funu savunmaktad\u0131rlar. Ayn\u0131 \u015fekilde “K\u00e2hin” (Kohen) kelimesinin anlam\u0131nda da farkl\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015flere sahiptirler. Kimileri onun din b\u00fcy\u00fc\u011f\u00fc ile, kimileriyse “prens”le e\u015fanlaml\u0131 oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc ta\u015f\u0131yor.
\nTalmud’a g\u00f6re Revail, Hz. Musa’n\u0131n (a.s) do\u011fumundan \u00f6nce Firavun’u s\u0131k s\u0131k ziyaret ederdi, Firavun da onun bilgisine g\u00fcvenir, onunla i\u015fti\u015fare eder, kamil g\u00f6r\u00fc\u015flerinden yararlan\u0131rd\u0131. Fakat M\u0131s\u0131r Kraliyet meclisi \u0130srailo\u011fullar\u0131’n\u0131 ezme pl\u00e2nlar\u0131 konusunda isti\u015fareye ba\u015flay\u0131p do\u011facak erkek \u00e7ocuklar\u0131n\u0131 \u00f6ld\u00fcrme karar\u0131 al\u0131nca, Firavun’u bu yanl\u0131\u015f karardan \u00e7evirmek i\u00e7in elinden geleni yapt\u0131, onu karar\u0131n k\u00f6t\u00fc sonu\u00e7lar\u0131 konusunda uyard\u0131 ve e\u011fer \u0130srailo\u011fullar\u0131’n\u0131 tahamm\u00fcl edilmez buluyorsa onlara, atalar\u0131n\u0131n yurdu olan Kenan’a gitmeleri i\u00e7in izin vermesini tavsiye etti. Revail’in bu s\u00f6z\u00fc Firavun’u k\u0131zd\u0131rd\u0131 ve onu huzurundan kovdu. Sonra Revail M\u0131s\u0131r’\u0131 terk edip, kendi \u00fclkesi olan Medyen’e gitti ve art\u0131k orada kal\u0131c\u0131 olarak yerle\u015fti.<\/p>\n

Dinine gelince, genellikle onun Hz. Musa (a.s) gibi, Hz. \u0130brahim’in (a.s) bir takip\u00e7isi oldu\u011fu kabul edilir. Nas\u0131l Hz. Musa (a.s) Hz. \u0130brahim’in o\u011flu \u0130shak (a.s) ‘\u0131n soyundan idiyse, o da bir Medyen’li olan Hz. \u0130brahim’in o\u011flunun soyundand\u0131. Muhtemelen b\u00f6yle bir m\u00fcnasebete dayanm\u0131\u015f olarak Firavun’un \u0130sarilo\u011fullar\u0131na zulmetmesini \u00f6nlemeye \u00e7al\u0131\u015fm\u0131\u015f ve onu k\u0131zd\u0131rm\u0131\u015ft\u0131. M\u00fcfessir Nisabur\u00ee, Hasan el-Basr\u00ee’ye dayanarak \u015funlar\u0131 yazar: “O bir m\u00fcsl\u00fcmand\u0131. \u015euayb’\u0131n (a.s) dinini kabul etmi\u015fti.” Talmud ise onun, Medyenliler’in puta tapmalar\u0131n\u0131, alen\u00ee bi\u00e7imde aptall\u0131k kabul ederek l\u00e2netledi\u011fini s\u00f6yler. Medyen halk\u0131 Talmud’a g\u00f6re, i\u015fte bu y\u00fczden kendisine d\u00fc\u015fman kesilmi\u015ftir.<\/p>\n

35. Hz. \u00d6mer bu ayeti \u015f\u00f6yle a\u00e7\u0131klam\u0131\u015ft\u0131r: “O edep ve itidalle y\u00fcr\u00fcyerek geldi, y\u00fcz\u00fcnde, istedikleri yere gidip diledikleri yere \u00e7ekinmeden giren hafif me\u015frep kad\u0131nlar\u0131n hilaf\u0131na, d\u0131\u015f elbisesinden bir kesim pe\u00e7e vard\u0131.” Bu konuyla ilgili birka\u00e7 hadis, sahih isnad zinciriyle Hz. \u00d6mer’den, Said b. Mansur, \u0130bn Cerir, \u0130bn Ebi Hatim ve \u0130bn el-M\u00fcnzir taraf\u0131ndan rivayet edilmi\u015ftir. Bu da g\u00f6sterir ki, Hz. Ras\u00fbl’\u00fcn Ashab\u0131n\u0131n Kur’an’dan ve S\u00fcnnet’ten \u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131 edep ve haya anlay\u0131\u015f\u0131, y\u00fcz\u00fc yabanc\u0131 erkeklere kar\u015f\u0131 a\u00e7maya ve ev haricinde hafif me\u015frep bir \u015fekilde dola\u015fmaya kesinlike kar\u015f\u0131yd\u0131. Hz. \u00d6mer y\u00fcz\u00fc \u00f6rtmeyi hayan\u0131n a\u00e7\u0131k bir i\u015fareti, yabanc\u0131 erkeklere a\u00e7may\u0131 ise, hayas\u0131zl\u0131\u011f\u0131n ve edepsizli\u011fin bir g\u00f6stergesi saym\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n

36. O, bunu da haya ederek \u00e7ekine \u00e7ekine s\u00f6yledi, zira yabanc\u0131 bir erke\u011fin yan\u0131na geli\u015fi i\u00e7in yeterli bir sebeb g\u00f6stermek zorunda idi. Kibar bir erke\u011fin, s\u0131rf zor durumdaki kad\u0131nlara biraz yard\u0131m etti diye \u00f6d\u00fcllendirilmesi gerekti\u011fi \u015feklinde bir zorunluluk bulunmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in aksi durum s\u00f6zkonusu olamazd\u0131. Ve Hz. Musa’n\u0131n (a.s) \u00f6d\u00fcl s\u00f6z\u00fcn\u00fc i\u015fitmesine ra\u011fmen kad\u0131n\u0131 evine kadar takip etmede g\u00f6sterdi\u011fi istek, onun i\u00e7inde bulundu\u011fu bi\u00e7\u00e2re durumun ne kadar a\u015f\u0131r\u0131 oldu\u011funu g\u00f6stermektedir. M\u0131s\u0131r’\u0131 yan\u0131na hi\u00e7bir\u015fey almadan terk etmi\u015fti ve Medyen’e ula\u015fmas\u0131 en az\u0131ndan 8 g\u00fcn\u00fcn\u00fc alm\u0131\u015f, ac\u0131km\u0131\u015f ve yolculuktan bitkin d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f olmal\u0131yd\u0131. Ve bunlar bir yana yabanc\u0131 bir \u00fclkede bar\u0131nacak bir yer, kendisine bir s\u0131\u011f\u0131nak temin edecek iyi bir insan bulman\u0131n endi\u015fesini ta\u015f\u0131yor olmal\u0131yd\u0131. Bu son derece zor \u015fartlarda az bir yard\u0131m kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda \u00f6d\u00fcllendirilmek i\u00e7in \u00e7a\u011f\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 bilmesine ra\u011fmen kad\u0131nla birlikte gitmekte hi\u00e7 teredd\u00fcd g\u00f6stermedi. Allah’a yapt\u0131\u011f\u0131 duaya bizzat Allah taraf\u0131ndan kar\u015f\u0131l\u0131k verildi\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnm\u00fc\u015f olmal\u0131yd\u0131. Bu y\u00fczden gereksiz bir gurur g\u00f6sterisine kap\u0131larak Rabbi taraf\u0131ndan bah\u015fedilmi\u015f a\u011f\u0131rlanma vesilesinden y\u00fcz\u00e7evirmeye hakk\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fc.<\/p>\n

37. K\u0131z\u0131n bunu babas\u0131na Hz. Musa ile daha ilk kar\u015f\u0131la\u015fmas\u0131n\u0131n ard\u0131ndan s\u00f6ylemesi gerekmez. \u00c7ok b\u00fcy\u00fck bir ihtimalle babas\u0131 bu yolcuyu birka\u00e7 g\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcne bar\u0131nd\u0131rm\u0131\u015f ve bu s\u00fcre i\u00e7inde k\u0131z babas\u0131na b\u00f6yle bir tavsiyede bulunmu\u015ftur. K\u0131z\u0131n bu tavsiyeyle demek istedi\u011fi \u015fuydu: “Baba sen ya\u015fl\u0131s\u0131n ve bu y\u00fczden biz k\u0131zlar d\u0131\u015far\u0131 i\u015flerini kendimiz yapmak zorunda kal\u0131yoruz. Bu i\u015fleri halledecek bir erkek karde\u015fimiz de yok. Bu adam\u0131 \u00fccretli olarak istihdam edebilirsin. G\u00fc\u00e7l\u00fc adam! Bu i\u015flerin hepsinin \u00fcstesinden gelir, ayn\u0131 zamanda emin biri de… Bizi \u00e7aresiz bekle\u015fir g\u00f6r\u00fcnce, s\u0131rf as\u00eel tabiat\u0131 gere\u011fi, bize yard\u0131m etti ama bir kez olsun g\u00f6zlerini kald\u0131r\u0131p da bize bakmad\u0131.”<\/p>\n

\u00a0<\/span><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 23- Medyen suyuna(33) vard\u0131\u011f\u0131 zaman, ondan su almakta olan bir insan toplulu\u011fu buldu. Onlar\u0131n gerisinde de (hayvanlar\u0131n\u0131 suya gitmekten) sak\u0131nan iki kad\u0131n buldu. Dedi ki: “Bu durumunuz […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":18526,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n