23- Dirilten de \u00f6ld\u00fcren de yaln\u0131z biziz ve her \u015fey sonunda bize kal\u0131r.<\/em><\/strong><\/p>\n 24- Biz sizin eskiden gelip ge\u00e7enlerini de geride kalanlar\u0131n\u0131 da biliriz.<\/em><\/strong><\/p>\n 25- Hi\u00e7 ku\u015fkusuz Rabbin t\u00fcm insanlar\u0131 biraraya toplayacakt\u0131r. O her i\u015fi yerinde yapar ve her \u015feyi bilir.<\/em><\/strong><\/p>\n Burada ikinci b\u00f6l\u00fcm birinci b\u00f6l\u00fcmle birle\u015fmektedir. Birinci b\u00f6l\u00fcmde Allah \u015f\u00f6yle buyurmu\u015ftu.<\/p>\n “Yok etti\u011fimiz her beldenin mutlaka u\u011frad\u0131\u011f\u0131 ak\u0131bete ili\u015fkin belirli bir yaz\u0131s\u0131 vard\u0131r.”<\/strong><\/p>\n “Hi\u00e7bir millet ne yokolu\u015f g\u00fcn\u00fcn\u00fc \u00f6ne alabilir ve ne de ya\u015fama s\u00fcresini a\u015fabilir.” (Hicr Suresi 4-5)<\/strong><\/p>\n Burada ise, hayat ve \u00f6l\u00fcm\u00fcn Allah’\u0131n elinde oldu\u011fu, hayattan sonra her \u015feyin O’na kalaca\u011f\u0131 vurgulanmaktad\u0131r. Kimlerin \u00f6nceden canlar\u0131n\u0131n al\u0131naca\u011f\u0131n\u0131, kimlerin bir s\u00fcre ertelenip canlar\u0131n\u0131n al\u0131naca\u011f\u0131n\u0131 bildi\u011fi, en sonunda herkesi biraraya toplayaca\u011f\u0131, d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcn O’na oldu\u011fu bildirilmektedir.<\/p>\n “O her \u015feyi yerinde yapar ve her \u015feyi bilir.”<\/strong><\/p>\n Her milletin ya\u015fama s\u00fcresini bir hikmete dayal\u0131 olarak belirler. Ne zaman \u00f6leceklerini, ne zaman biraraya toplanacaklar\u0131n\u0131, bu arada olacak olaylar\u0131 bilir.<\/p>\n Sahnenin hareketlili\u011fi a\u00e7\u0131s\u0131ndan bu b\u00f6l\u00fcmle \u00f6nceki b\u00f6l\u00fcm aras\u0131nda bir ahenk g\u00f6r\u00fcyoruz. Bu ahenk kitab\u0131n indirili\u015fi, meleklerin indirili\u015fi, \u015feytanlar\u0131 kovalayan kayan y\u0131ld\u0131zlar\u0131n indirili\u015fi, g\u00f6kten su indirili\u015fi, olaylar\u0131nda da g\u00f6ze \u00e7arpmaktad\u0131r. Sonra olaylar\u0131 ve anlamlar\u0131 ku\u015fatan alanda da bu ahenk g\u00f6r\u00fclmektedir. Bu alan, olanca b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcyle evrendir. G\u00f6kler, tak\u0131m y\u0131ld\u0131zlar ve kayan y\u0131ld\u0131zlard\u0131r. Yery\u00fcz\u00fc, k\u00f6kl\u00fc da\u011flar ve bitkilerdir. R\u00fczg\u00e2rlar ve ya\u011fmurlard\u0131r. B\u00fcy\u00fcklenmeye bir \u00f6rnek verildi\u011finde konu olarak g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serilen bu alanda g\u00f6kte a\u00e7\u0131lan bir kap\u0131 arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile yerden g\u00f6\u011fe do\u011fru t\u0131rmanma se\u00e7ilmektedir. Bu da \u015fu ola\u011fan\u00fcst\u00fc kitab\u0131n tasvir g\u00fczelliklerinden biridir ku\u015fkusuz.<\/p>\n \u0130NSANIN YARATILI\u015eI<\/strong><\/p>\n Burada insanl\u0131\u011f\u0131n b\u00fcy\u00fck hik\u00e2yesine ge\u00e7iyoruz. \u0130lk yarat\u0131l\u0131\u015f hik\u00e2yesine. Hidayet, sap\u0131kl\u0131k ve bunlar\u0131n temel sebepleri hik\u00e2yesine… Adem peygamberin (a.s) hik\u00e2yesidir bu. Neden yarat\u0131ld\u0131? Yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131 esnas\u0131nda ve bundan sonra neler olup bitti?<\/p>\n Tefsirimizin ge\u00e7en b\u00f6l\u00fcmlerinde Bakara ve A’raf surelerinde (Bu s\u0131ralan\u0131\u015f surelerin mushaftaki yerlerine g\u00f6redir. \u0130ni\u015f s\u0131ras\u0131na g\u00f6re de\u011fildir. A’raf suresi de Hicr suresi gibi Mekke’de inmi\u015ftir. Ve her ikisi de Bakara suresinden \u00f6nce inmi\u015ftir.) iki defa bu hik\u00e2ye ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131k. Ama bu hik\u00e2ye her defas\u0131nda \u00f6zel bir amac\u0131 yerine getirmek i\u00e7in \u00f6zel bir ortamda ve \u00f6zel bir atmosferde sunulmaktad\u0131r. Bu y\u00fczden hik\u00e2yenin sunulan b\u00f6l\u00fcmleri ifade tarz\u0131, g\u00f6lgeleri ve m\u00fczikal ahengi yerine g\u00f6re de\u011fi\u015fiklik arzetmektedir. Yaln\u0131z bu b\u00f6l\u00fcmlerin varmak istedikleri hedefin ortakl\u0131\u011f\u0131 oran\u0131nda ba\u015flang\u0131\u00e7 veya sonu\u00e7la ortak noktalar g\u00f6ze \u00e7arpmaktad\u0131r.<\/p>\n \u00dc\u00e7 surede de hik\u00e2yenin giri\u015f k\u0131sm\u0131 ayn\u0131d\u0131r! \u0130nsanlar\u0131n yery\u00fcz\u00fcne yerle\u015ftirilmesi ve oraya halife k\u0131l\u0131nmas\u0131 s\u00f6zkonusu edilmektedir.<\/p>\n Bakara suresinde hik\u00e2yeye \u015fu \u015fekilde giri\u015f yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131:<\/p>\n “O ki yery\u00fcz\u00fcnde bulunan t\u00fcm varl\u0131klar\u0131 sizini i\u00e7in yaratt\u0131. Sonra da g\u00f6klere y\u00f6nelerek onlar\u0131 yedi g\u00f6k olarak d\u00fczenledi. O her \u015feyi bilir.” ( Bakara Suresi 29)<\/strong><\/p>\n Hik\u00e2yenin A’raf suresindeki giri\u015fi ise \u015fu \u015fekildedir:<\/p>\n “Size yery\u00fcz\u00fcnde yurt sa\u011flad\u0131k, orada size \u00e7e\u015fitli ge\u00e7im kaynaklar\u0131 ba\u011f\u0131\u015flad\u0131k. Ne kadar az \u015f\u00fckrediyorsunuz.” (A’raf suresi 30)<\/strong><\/p>\n Bu surede ise, hik\u00e2yeye \u015fu \u015fekilde giri\u015f yap\u0131lmaktad\u0131r:<\/p>\n “Yerin alan\u0131n\u0131 geni\u015f yapt\u0131k, oraya sabit da\u011flar serpi\u015ftirdik ve orada belirli bir \u00f6l\u00e7\u00fc uyar\u0131nca her bitkiyi bitirdik.”<\/strong><\/p>\n “Orada gerek sizin i\u00e7in ve gerekse r\u0131z\u0131klar\u0131 taraf\u0131ndan sa\u011flanmas\u0131 s\u00f6zkonusu olmayan di\u011fer canl\u0131lar i\u00e7in besin kaynaklar\u0131 yaratt\u0131k.”<\/strong><\/p>\n Ne var ki, bu hik\u00e2yenin yerald\u0131\u011f\u0131 her surenin ger\u00e7ekle\u015ftirmek istedi\u011fi ama\u00e7, varmak istedi\u011fi hedef farkl\u0131d\u0131r.<\/p>\n Bakara suresinde a\u011f\u0131rl\u0131k noktas\u0131 Hz. Adem’in i\u00e7indeki her \u015feyle birlikte y\u00fcce Allah taraf\u0131ndan insanlar i\u00e7in yarat\u0131lan yery\u00fcz\u00fcne halife tayin edilmesidir:<\/p>\n “Hani Rabbin meleklere “Ben yery\u00fcz\u00fcnde bir halife yarataca\u011f\u0131m” demi\u015fti.<\/strong>” (Bakara Suresi 30)<\/strong><\/p>\n Bu y\u00fczden hik\u00e2yede Adem’in halife k\u0131l\u0131nmas\u0131n\u0131n s\u0131rlar\u0131 ve meleklerin bilmedikleri bu s\u0131rlar kar\u015f\u0131s\u0131nda \u015fa\u015f\u0131r\u0131p kalmalar\u0131 sunulmu\u015ftu.<\/p>\n “Allah Adem’e b\u00fct\u00fcn isimleri \u00f6\u011fretti. Sonra b\u00fct\u00fcn nesneleri meleklere g\u00f6ndererek “Haydi e\u011fer davam\u0131zda hakl\u0131 iseniz, bunlar\u0131n isimlerini bana s\u00f6yleyin” dedi.”<\/strong><\/p>\n “Melekler “Ya Rabbi, sen y\u00fccesin, bizim senin bize \u00f6\u011frettiklerin d\u0131\u015f\u0131nda hi\u00e7bir bilgimiz yoktur, hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz sen her \u015feyi bilirsin ve her yapt\u0131\u011f\u0131n yerindedir” dediler.”<\/strong><\/p>\n Allah Adem’e, “Ey Adem, bunlara o nesnelerin adlar\u0131n\u0131 bildir” dedi. Adem, meleklere b\u00fct\u00fcn nesnelerin isimlerini bildirince Allah onlara “Ben size g\u00f6klerin ve yerin b\u00fct\u00fcn gizliliklerini, ayr\u0131ca sizin b\u00fct\u00fcn a\u00e7\u0131\u011fa vurduklar\u0131n\u0131z ve i\u00e7inizde saklad\u0131klar\u0131n\u0131z\u0131 bilirim” dememi\u015f miydim?” dedi.” (Bakara Suresi 31-33)<\/strong><\/p>\n Sonra meleklerin secdeye kapanmalar\u0131, \u015feytan\u0131n b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslay\u0131p secdeye kapanmaktan ka\u00e7\u0131nmas\u0131 anlat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131. Ayr\u0131ca Adem ve e\u015finin cennete yerle\u015ftirilmeleri, \u015feytan\u0131n ikisini ayart\u0131p oradan \u00e7\u0131kar\u0131lmalar\u0131na neden olmas\u0131, sonra bu ac\u0131 tecr\u00fcbeden ge\u00e7irilmelerinin, bundan dolay\u0131 ba\u011f\u0131\u015flanma dileyip, y\u00fcce Allah’\u0131n da onlar\u0131 ba\u011f\u0131\u015flamas\u0131n\u0131n ard\u0131ndan yery\u00fcz\u00fcnde halifelik g\u00f6revini yerine getirmek \u00fczere oraya indirilmeleri anlat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131. Hik\u00e2yenin sonunda, \u0130srailo\u011fullar\u0131’na y\u00f6nelik olarak Allah’\u0131n kendilerine verdi\u011fi nimeti anmalar\u0131na ve onunla yapt\u0131klar\u0131 antla\u015fmaya ba\u011fl\u0131 kalmalar\u0131na ili\u015fkin bir \u00e7a\u011fr\u0131yla de\u011ferlendirme yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu antla\u015fma atalar\u0131n\u0131n yery\u00fcz\u00fcne halife tayin edilmesi, Allah’la antla\u015fma yapmas\u0131 ve insanlar\u0131n atalar\u0131n\u0131n ba\u015f\u0131ndan ge\u00e7en bu ac\u0131 tecr\u00fcbeyle ili\u015fkilidir.<\/p>\n A’raf suresinde ise, a\u011f\u0131rl\u0131k noktas\u0131, cennetten ba\u015flay\u0131p yine cennette biten uzun yolculuk ile, yolculu\u011fun ba\u015f\u0131ndan sonuna kadar \u015feytan\u0131n insanlara y\u00f6nelik d\u00fc\u015fmanl\u0131klar\u0131n\u0131n ortaya konmas\u0131d\u0131r. B\u00f6ylece insanlar bir kez daha ilk ortaya \u00e7\u0131kt\u0131klar\u0131 alana d\u00f6n\u00fcyorlar. Bir grup \u015feytana d\u00fc\u015fman olduklar\u0131, ona muhalefet ettikleri i\u00e7in \u015feytan\u0131n anne-babalar\u0131n\u0131 \u00e7\u0131kartt\u0131\u011f\u0131 cennete d\u00f6n\u00fcyor. Bir di\u011fer grup ise, ate\u015fe yuvarlan\u0131yorlar. \u00c7\u00fcnk\u00fc onlar bu azg\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131n ad\u0131mlar\u0131n\u0131 izliyorlar. Bu y\u00fczden A’raf suresinde, meleklerin secdeye kapanmalar\u0131, \u015feytan\u0131n b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslay\u0131p secde etmekten ka\u00e7\u0131nmas\u0131, kendisinin kovulmas\u0131na sebep olan insano\u011flunu sapt\u0131rmak i\u00e7in y\u00fcce Allah’dan yeniden dirili\u015f g\u00fcn\u00fcne kadar s\u00fcre tan\u0131mas\u0131n\u0131 istemesi, sonra Adem ve e\u015finin cennete yerle\u015ftirilmeleri, insan\u0131n irade g\u00fcc\u00fcn\u00fc ve itaat\u0131n\u0131 s\u0131namaya yarayan yasa\u011f\u0131n sembol\u00fc bir tek a\u011fac\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda cennet meyvelerinden yemeleri, sonra \u015feytan\u0131n onlara vesvese vermesi etrafl\u0131ca anlat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131. Adem ve e\u015finin yasak meyveyi yemeleri, bunun \u00fczerine ay\u0131p yerlerinin ortaya \u00e7\u0131kmas\u0131, y\u00fcce Allah’\u0131n adem ve e\u015fini azarlamas\u0131 ve b\u00fcy\u00fck sava\u015f meydan\u0131nda amel etmeleri i\u00e7in topluca yery\u00fcz\u00fcne indirmesi anlat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131:<\/p>\n “Allah dedi ki; “Oradan a\u015fa\u011f\u0131ya ininiz, \u015feytan ile siz birbirinizin d\u00fc\u015fman\u0131s\u0131n\u0131z, sizler belirli bir s\u00fcre yery\u00fcz\u00fcnde bar\u0131narak ge\u00e7ineceksiniz.”<\/strong><\/p>\n “Orada ya\u015fayacak, orada \u00f6lecek ve tekrar diriltilerek oradan \u00e7\u0131kar\u0131lacaks\u0131n\u0131z.” (A’raf Suresi 24-25)<\/strong><\/p>\n Sonra surenin ak\u0131\u015f\u0131 herkesin bir kez daha topland\u0131\u011f\u0131 ana kadar hik\u00e2yeyi s\u00fcrd\u00fcrm\u00fc\u015ft\u00fc. Hik\u00e2yede herkesin b\u00fcy\u00fck bir meydanda topland\u0131\u011f\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 olarak ve kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 konu\u015fmalar \u015feklinde sunulmu\u015ftu. Sonra bir grup cennete, di\u011fer grup da cehenneme gitmi\u015fti:<\/p>\n “Cehennemlikler cennettekilere, “Bize biraz su ya da Allah’\u0131n size sundu\u011fu yiyeceklerden biraz bir \u015feyler ikram ediniz” diye seslenirler. Cennettekiler ise, “Allah her ikisini de k\u00e2firlere haram k\u0131ld\u0131” derler. (A’raf Suresi 50)<\/strong><\/p>\n Ve perde inmi\u015fti…<\/strong><\/p>\n Burada bu surede ise, a\u011f\u0131rl\u0131k noktas\u0131 Hz. Adem’in varolu\u015fundaki s\u0131rd\u0131r. Hidayet ve sap\u0131kl\u0131\u011f\u0131n s\u0131rr\u0131d\u0131r. \u0130nsan\u0131n olu\u015fumundaki hidayet ve sap\u0131kl\u0131\u011f\u0131n temel etkenlerinin s\u0131rr\u0131d\u0131r. Bu y\u00fczden ilk ayet, Hz. Adem’in kara \u00e7amurdan olu\u015fmu\u015f kuru bal\u00e7\u0131ktan yarat\u0131lmas\u0131na, sonra bu bal\u00e7\u0131\u011fa y\u00fcce Allah’\u0131n ayd\u0131nl\u0131k ve y\u00fcce ruhundan \u00fcflenmesine, ayr\u0131ca \u015feytan\u0131n daha \u00f6nce dumans\u0131z alevden yarat\u0131lmas\u0131na ili\u015fkindir. Sonra meleklerin secdeye kapanmalar\u0131, \u015feytan\u0131n insana secde etmekten ka\u00e7\u0131nmas\u0131, tenezz\u00fcl etmemesi, bu y\u00fczden l\u00e2netlenip kovulmas\u0131, onun da yeniden dirili\u015f g\u00fcn\u00fcne kadar m\u00fchlet istemesi ve bu iste\u011finin kabul edilmesi anlat\u0131l\u0131yor. Buna ek olarak \u015feytan\u0131n Allah’\u0131n se\u00e7kin kullar\u0131n\u0131n \u00fczerinde hi\u00e7bir etkinli\u011finin olmad\u0131\u011f\u0131m, sadece Allah’a boyun e\u011fmeyip kendisine boyun e\u011fenler \u00fczerinde etkinli\u011finin oldu\u011funu belirtmesi de anlat\u0131l\u0131yor. Hik\u00e2ye surenin a\u011f\u0131rl\u0131k noktas\u0131na uyarak her iki grubun u\u011frad\u0131\u011f\u0131 ak\u0131beti kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 konu\u015fmalara yer vermeden, uzun boylu anlatmadan ve ayr\u0131nt\u0131ya dalmadan belirtmekle son buluyor. B\u00f6ylece hik\u00e2ye, insan\u0131n varolu\u015fundaki iki unsur ile \u015feytan\u0131n etkinlik alam\u0131 a\u00e7\u0131klam\u0131\u015f oluyor.<\/p>\n O halde hik\u00e2yenin bu alanda ge\u00e7en sahnelerine g\u00f6z atal\u0131m:<\/p>\n <\/p>\n 26- Ger\u00e7ekten biz insan\u0131 kara \u00e7amurdan olu\u015fmu\u015f kuru bal\u00e7\u0131ktan yaratt\u0131k.<\/em><\/strong><\/p>\n 27- Cinni de daha \u00f6nce dumans\u0131z alevden yaratt\u0131k. “<\/em><\/strong><\/p>\n Bu a\u00e7\u0131l\u0131\u015fla birlikte -bozulmu\u015f ve kokmu\u015f \u00e7amurdan elde edilerek kurutulan bal\u00e7\u0131k ile -parlayan ve y\u00fckselen- dumans\u0131z alevin tabiatlar\u0131 aras\u0131ndaki farkl\u0131l\u0131k vurgulanm\u0131\u015f oluyor. Ama az ilerde, insan\u0131n tabiat\u0131na yeni bir unsurun kat\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rece\u011fiz. Allah’\u0131n ruhundan bir soluktur bu unsur. \u015eeytan\u0131n tabiat\u0131 ise dumans\u0131z alev olarak kal\u0131yor.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 23- Dirilten de \u00f6ld\u00fcren de yaln\u0131z biziz ve her \u015fey sonunda bize kal\u0131r. 24- Biz sizin eskiden gelip ge\u00e7enlerini de geride kalanlar\u0131n\u0131 da biliriz. 25- Hi\u00e7 ku\u015fkusuz […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":17605,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n