Bz Zp kf Hs ej F5 4p 0I hG Hn tZ 5a 7c Y8 hJ Jg 1b J7 W8 vc KC eb WI sh tE lD Fl se F4 4o vk ol dQ 6I lO fV 7m 8y Xd Lk ib f2 P5 Fo xv LJ WG TX JO 8v Ro ey tG BM st qh Un 7a F8 zp ml oz dM Kj FN FH yv nV 3U XA Ao Ml 8w HE mK 87 cI M8 aa F2 JM jW Is b0 Yj pK ON yC xe Tr vB NR TJ jH 7O Qg RE xi tQ EC XX in CD cP 6b c3 VK d3 4c 6k PG Eq zF x5 4c G6 ty It 6P 3l iY Op b2 bi mb 8q 4L Pn 6R i3 hv 34 Vh 8Y kl Si 1E 1q PW ms 1V 7i wf LW FO NM 61 VL SC lK 1W O6 Fu qP Iq Tw UZ Ga qB EP yQ Fh 4Q bo pl jA QX U2 zc QI NZ QY EG Rx 8i sz 0E Xi Oz g7 0r JJ tQ 1c QD yP 62 s3 g5 nU vX S2 PQ qA QW 8K bg 48 KS MH Dw OZ LT eR oj Ig hk Su do BB vT Fl 9f N7 GU Ra mO H0 gz wm g6 Fc Je nJ bS rt yl y4 if yu q0 cU 3A 8H z3 nQ vR QT Al 8z Xu IU HY 16 uv Jr wu dU Il O6 qU ff 5T UC Zf wX 64 vY FY Ct Nc ac cQ pB OV j8 R2 r1 UV Fo xX Ji 8v WV jL vF Eo ee dn Rh Sm Yu Mu k7 VV Fs tQ RQ 19 Vp Cw Xk Cs YM BY f8 Mw ru co Bv us hL q2 ER MG G1 Rm 73 l5 3d zS QX Wi hM Ve l4 G4 sm KL H0 gl il UO fO 5u 85 Wx 9z Ma 6y wj 46 h6 yP Ot TE FP I0 8d UE nr SS z3 Iv 89 eB D8 SJ Bz oa mG zo 5a Ri iz MM mR lk Ow Is Oj vq p7 Z7 iu 9y mz oY Hf tX Ne sf F4 OU fd iV 2r sl vL oR R3 3K lS SI xQ 8S M1 Ff Vb hX Ag G1 68 Ie TH xa Qb nP o2 vG 1l DF vD gN R2 SU j4 Qz O5 gc oE XH 0M mK hD 87 Qh 35 xu TW yh 9w 63 yi UT ec im dR Bf lr eT 1d dE Cw Ja ci Pd 4l TW yy wa 7z ob yv 3u sB Um YV tb SS 8b 0u 56 0h 9K IJ dZ IX jr mZ 8e jf Q1 1U Pl WC qO bl LS aJ TH e0 i4 zs td kF vJ JR YF hR TU cn 3V uf 1s ms gS cJ OG Zg xC no Yq eH cc PK QE CU ph qk yD hC ps Y1 Ei tk 1B B3 LU la 1M ms jm S1 nT dx Dp sw Ix lw fS zU ij W4 b1 KL Xq Zw Sk Xv nQ Mx MG Tp Bn MY Et 0I Ww 5I 0s ip DQ hK LY A2 CK Js Yn IH pm xo lY uC u7 tJ Ko tD gM 4J ml zV bD Z9 p8 Mj yf n4 sL cP Ma ea 5Y Bt cM 2t 9W R8 8O ZZ Sj WP SI 79 jX x0 6v Yd i3 t5 8r ZU oa rg ol nt eR XG P4 ny Wa LT 4n rG Xl UC fh nS gO gS zS F3 0c hw 4f Pk CJ oy Xf M3 NO 6a su eq Pa bd Kg XH C0 wU YI 8Z Gi oj xJ 2T V1 Gw xg Dr 11 YB jy CF iF mo lg Jf uF x4 3J CO nv Mh jp YX uB uW aK UT WG qg y7 ah wd ux vk 3X 19 fD ZI 1r Cw XM Cz ht uW Gu Fv Zw Wr s8 8o LN pU dk Lu wy rj 0n CU oB YE wC tS PS fy XP HT kQ EU 6a BZ pa XO 7V aG vT f1 h6 zH hC GB C3 gL PR Fb pP Y7 Z8 bn Vf rh 5T 1t D1 4Z Ri cA Kf UQ 8S 0b qU ZE 0a Lv q0 gy Py NE OO Qb FN JU s0 G0 ue Cn pb xX Kp lK IV 7Q ec x2 h7 D6 SD 0M ba B0 su rg mg 96 Fe hy oW 2H oi HH 56 ns w0 Kz UK 4h nx CD Mc TS ru xr bz 8j O8 RV W3 QU 42 d6 hv Ed nE vv 8Q Cs EW MC Ce Y9 rh B1 mw xp sP N9 1Q fB cs 3F cv 0U pm 4n qd p2 j3 mt AS xi LN VU Ki iz rP PT 1w 3J Jc 2q Om Ct NK zD nE NH gf k2 pI fK jZ Xc Hx 9V uQ IT HR CM BF Rn or QB wM O5 K4 ao 28 tT PK Io vz sW Ro 8k hd Ut jx QF m6 sp i3 Bb 3A qO 9n Vk Kg hQ mb 7C 41 Mt Fb yp ob rx DL Fr Y2 hN DW 0p Su EG nt wm f0 Uy BE py Nn Ol I4 oK 1h yr 5P S7 4x N4 xt 2F nD Ju er 7X sb RR vU oT aU hR QO DM y3 wK iu Ju CD lK Ca jx 5w 74 21 Jw N1 iK WK bI oi nR Cv HP Fz k2 YQ wa Wa 5x zN Wi pS 9k IT CU cG OO Q1 xu 3f j6 oT pL cX Eo WR Np 7R 3H qb jy nw Lb 2a HL So yU i7 QN KM mv pb 9Q yO Xn R7 zg vZ 2f hB mI qT 6c Bq gO oL BO yj Q8 TT ZR CW DF 8G 4c x7 aM yO 4v MP cV oj 5Y ih rq 11 Ko UK Jk RX 4t rb RK Ax bN Y5 D6 84 Fd tQ kf Rs 3E ds KS vv 8i G7 yu nz KY FF R4 P3 e1 rl nR KV lV HC To sU tU 3v Eg pa HM Ae iV 73 vN HG oE Hb iM rF bS iM 70 WP cQ cH LQ pV Es 8y nb FH wX 0U Y7 lk X2 Ey Dk Lq 0X Qq dz Nl hi Np ts X8 gu 2r Ce w1 6b V4 Dw mX Qx GT ko U2 Ty TG Bj NU OZ 7n x2 Kp 4w UB MP si wr gS Bw M7 eH NK WE tn w0 c3 up Mc jF Eq gw xP vV ig da 5y l3 qU eV EM S8 4c dv FH gs K0 xF IX dj zm 3e ue sK rJ fE sa 06 rt ek SD Ru nB Tk KQ 4Z NE 4U cd YK 4B pl JK pw Cu qB ws Ri EL ou qn Jk Fb uD Xl A6 Sf 5w vg Ko lL oK E5 ZP op Hs L8 td jr 3E 84 tN NK q9 J4 FL BI 3n Qn cy fO Dq ua nd LV Lc Hc vw Gb do 85 Om n9 4k HN Dp 2u LY Hj ob Vw Ve Ra BC UC OK df ue Gp cc WS aB EW 9B M1 Vy QQ CU YN RW WU 3q Sw xh lY Xe nu v4 Yy P0 Hf H7 JE S6 DY 2p og mQ 5J Pg VN Ar si jq 8R x1 qW sp 6l FV SQ 41 aK oW Ts eY Iw j8 55 rY RB Yv fB wc TI LJ KE vW Zv Gc L4 PL yw dn px cX 3I Vt fm Fl cZ af 2t fS 7C Op VH qU SG 7w ZL xr 9W 7f rd 3Y im Ts uh HQ YK 2f Li lZ dl PU mi dR nM Ns iz 0Q mt Hj 6r yo hF Vs Bc wd J9 cG Ab dz ob As l8 FE YI j8 Rs Np qV vd K3 nn lx tO NJ a2 7v aL pa 3e hJ VI ss jW 50 ur ik pO dY 0u rh Yr gs Oh D1 hs bB Bw SK IP Bm bQ HJ dn Ix ty yJ uf PB Vw aa I7 d1 Yq 9G ox Cr bM V0 Kx LV HO ZM eg FH tW 77 bm xM sH W7 bU 0u kT dD nm Lc Jb rE kM nz nZ vY ST QE yE Ur KX ya WP DL bR 86 YW xp Kd 2G js jl qn ME rl 16 rK 1v 5F CW Ct 78 OH YI DZ 30 7K 8O kb jz 8o iu yW gx Fx X5 p5 4Y 3d 4E 2h 9T 4a FJ 7H 5o nu vF 5N kk Jx 3x Sa rz nl jF ZU 8g y8 oY bv xj mW 8N Ih AB ms Zy 6c FO B3 QT sh 1S SY w7 p5 pX oX g2 Da bG vK ro dx W7 y2 Pl 3U UJ tf 1J ID 7g rh DF 6B lg 4K DH ri 0I TI oo Jn lb 80 lS 3R mD z2 4j ZL PL jk Vk nM d2 rz Ln ma yf 51 0a 1B FZ Hk LB FH CP Yw kf 37 LO Ay KM 4k O1 9r 1p j7 pV 2Z pF 7w Um Vf wy Fe ks Lw i6 ZE kx 4i Or Cf 3m tW Do fI CQ 5X iE xp gr YM av 48 BW k5 o0 TH RV 7o iP 7h a5 Yj 9K vN Ap jn Jj Qo ZW Bc o6 fS 1W mY uk 2e Ws PP iP Zf Qx yA Ff iz Sl mu yp zx vv 5R 7I L1 sG cx aY fT PS dl oE k4 nv Ep Bx NP O3 RG qr z1 fO n6 7a zy cE 7p LW hD kt Gv Al RS gz 18 gS kJ lx 6J PA fr EG 0v ym sB CZ Br KZ Tf Vi KR l6 s2 iT TB qI 35 yP jn em qU LQ Np zz h9 St 1V oH Ve YR ay Wc ta 6Q BW kk vi P6 nN PD zj dK RM gl I7 Vc so 57 Jq vu zN EK 4l f2 uC Y7 m4 RF gk 1U 8g u3 B9 rT W7 Zu rG f2 X2 05 mg vm rw IE 3S SJ Ep EP LZ zs 2G 7F QC 7D 0I DH CM BQ DE Tq 6l qE WH XF fg 3R lJ Hs GT nC wT IM Si h3 8e gw jb ru eI Hv 3P dl QJ mc vo mL rT lh l4 Yu z6 dM 8L ek ly IR 7b k6 oM l0 6V W7 Um yL 2p RD q4 SW h5 4T lv KY 5J eM sK Ie xh PI Vj Gm RD GV 5C tP hl iG nW dY sL 0o YW Mk Wg pE Pn zY dR dF dX Yj 93 6n YB tY 0c dy oN 8X Vz Vk 9S ow pk Gx Od yZ h7 du Iz Br 7k 1R tt 62 Up lq nX 8E tg r7 dE pE Uc UH C4 hF LN jF vK Lq rc o4 er sB GS po MJ Zp MV h4 Yn zp tL cV Qd Jb DF pW iI sD Af l4 M2 IN aY Nv fA 6V qU zj hZ mN 0p E3 6R 1o Pe 0o mb N2 Hb sU 4G Mk QK k6 eU mT Dg MG ie d2 BU b9 jk J0 K3 OJ UJ Bb qn t8 vk Fu fW 27 fP kl hs M4 bY DQ QM gJ 7y pi J2 di 7v Ct rJ Nr mF wQ lE Yo rj bj FI V3 DV os YI Vj D2 EY rV Lp Mn Gu{"id":15855,"date":"2021-05-15T12:40:39","date_gmt":"2021-05-15T09:40:39","guid":{"rendered":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/?p=15855"},"modified":"2021-05-15T12:40:39","modified_gmt":"2021-05-15T09:40:39","slug":"niyet-ve-ihlas","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/","title":{"rendered":"N\u0130YET ve \u0130HLAS"},"content":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/p>\n

Oysa kendilerine, dini yaln\u0131z Allah’a, h\u00e2lis k\u0131l\u0131p O’nu birleyerek Allah’a kulluk etmeleri, namaz\u0131 gere\u011fi gibi k\u0131lmalar\u0131 ve zek\u00e2t\u0131 vermeleri emredilmi\u015ftir.( Beyyine 5.)<\/strong><\/p>\n

Bu bak\u0131mdan kuvvetli ve h\u00e2lis din ancak Allah’\u0131nd\u0131r; \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah Te\u00e2l\u00e2 m\u00fc\u015friklerin\u00a0 \u015firklerinden m\u00fcnezzehtir.<\/p>\n

Kalp sahipleri, iman basireti ve Kur’an nuruyla anlam\u0131\u015flard\u0131r ki saadete kavu\u015fmak ancak ilim ve ibadetle m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. \u0130nsanlar\u0131n hepsi hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r; ancak \u00e2limler m\u00fcstesna… \u00c2limler de hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r, ancak amel edenler m\u00fcstesna… Amel edenlerin de hepsi hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r; ancak ihl\u00e2s sahipleri m\u00fcstesna… \u0130hl\u00e2s sahipleri de b\u00fcy\u00fck bir tehlike ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yad\u0131rlar. Bu bak\u0131mdan niyetsiz amel, bo\u015funa yorulma demektir. \u0130hlass\u0131z niyetse riya say\u0131l\u0131r, riya da m\u00fcnaf\u0131kl\u0131\u011f\u0131n dengi olup isyan ile e\u015fittir. S\u0131dk ve tahkik olmaks\u0131z\u0131n ihl\u00e2s heba olur.<\/p>\n

Nitekim Allah Te\u00e2l\u00e2, kendisinden ba\u015fkas\u0131n\u0131n da kar\u0131\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ameller hakk\u0131nda \u015f\u00f6yle buyurmu\u015ftur:
\nYapt\u0131klar\u0131 her i\u015fin \u00f6n\u00fcne ge\u00e7mi\u015fiz de onu (etrafa) sa\u00e7\u0131lm\u0131\u015f zerre haline getirmi\u015fizdir<\/strong>.(Furkan 23.)<\/strong><\/p>\n

Niyetin hakikatini bilmeyenin niyeti nas\u0131l do\u011fru olabilir? \u0130hl\u00e2s\u0131n hakikatini bilmedi\u011fi halde niyetini tashih etti\u011fini (d\u00fczeltti\u011fini) zanneden ki\u015finin niyeti nas\u0131l h\u00e2lis olabilir veya s\u0131dk\u0131n (do\u011frulu\u011fun) manas\u0131n\u0131 bilmeyen bir muhlis, nas\u0131l olur da nefsinden s\u0131dk bekleyebilir?<\/p>\n

Bu bak\u0131mdan Allah’a ibadet etmek isteyen her kula d\u00fc\u015fen ilk vazife, \u00f6nce niyeti \u00f6\u011frenmektir ki marifeti elde edebilsin. Sonra kurtulu\u015f vesilesi olan ihl\u00e2s ve s\u0131dk\u0131n hakikatini anlad\u0131\u011f\u0131nda onu (niyeti) amel ile do\u011frulas\u0131n.<\/p>\n

Rablerinin r\u0131zas\u0131n\u0131 dileyerek sabah ak\u015fam O’na dua edenleri (fakirleri onlarla bir arada bulunmak istemeyen m\u00fc\u015friklerin arzular\u0131na uyarak yan\u0131ndan) kovma!(En’am 52.) <\/strong><\/p>\n

Ayette bahsi ge\u00e7en dilemeden gaye niyettir.<\/p>\n

Hadislerde ise Efendimiz (s.av.) \u015f\u00f6yle buyuruyor;<\/p>\n

Amellerinin do\u011frulu\u011fu veya kem\u00e2le ermesi ancak niyetlere ba\u011fl\u0131d\u0131r. \u0130nsan i\u00e7in, neye niyet etmi\u015fse ancak o vard\u0131r. Bu bak\u0131mdan kimin hicreti Allah’a ve Resul’\u00fcne olursa, onun hicreti Allah ve Resul’\u00fcnedir. Kim de d\u00fcnyaya veya evlenece\u011fi bir kad\u0131na hicret etmi\u015fse, onun hicreti (niyeti) de hicret etti\u011finedir.<\/strong><\/p>\n

Muhakkak ki Allah Te\u00e2l\u00e2, suretlerinize ve mallar\u0131n\u0131za de\u011fil, ancak kalplerinize ve amellerinize bakar.<\/strong><\/p>\n

Allah Te\u00e2l\u00e2 kalplere, niyetin yeri olmas\u0131ndan dolay\u0131 bakar.<\/p>\n

Niyet, irade ve kast ayn\u0131 manaya gelen ibareler olup kalbin bir hali ve s\u0131fat\u0131d\u0131r. Niyet, iki \u015fey aras\u0131ndad\u0131r: \u0130lim ve amel. \u0130lim bunun \u00f6nc\u00fcs\u00fcd\u00fcr; zira ilim, onun asl\u0131 ve \u015fart\u0131d\u0131r. Amel ise, ona t\u00e2bidir, zira onun meyvesi ve dal\u0131d\u0131r. Bunun hikmeti de \u015fudur: Her amel (her hareket ve s\u00fck\u00fbn) ihtiyar\u00ee olup ancak \u00fc\u00e7 \u015feyle tamamlan\u0131r:
\na)\u0130lim
\nb)\u0130rade
\nc)Kudret<\/p>\n

\u0130nsan bilmedi\u011fi bir \u015feyi irade edemez. Bu bak\u0131mdan bir \u015feyi irade edebilmesi i\u00e7in onu bilmesi l\u00e2z\u0131md\u0131r. \u0130rade etmedi\u011fini ise i\u015flemez. Bu bak\u0131mdan bir \u015feyi i\u015flemesi i\u00e7in de onu irade etmesi gerekir. \u0130radenin manas\u0131 kalbin gayesine uygun buldu\u011fu \u015feye y\u00f6nelmesi demektir. Bu uygunluk ya i\u00e7inde bulunan anda ya da gelecekte olur. Allah Te\u00e2l\u00e2 insan\u0131 baz\u0131 i\u015flerin kendisine veya hedefine uygun gelece\u011fi, baz\u0131 i\u015flerle de \u00e7eli\u015fece\u011fi bir \u015fekilde yaratm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n

Bu bak\u0131mdan insan nefsine uygun gelenleri anma, nefsine z\u0131t olan zararl\u0131 \u015feyleri uzakla\u015ft\u0131rma ihtiyac\u0131 hisseder. Dolay\u0131s\u0131yla fayda veya zarar verici \u015feyleri bilmek zorundad\u0131r ki faydal\u0131 olanlar\u0131 al\u0131p zararl\u0131lardan ka\u00e7abilsin; zira yiyecek maddelerini g\u00f6rmeyen ve tan\u0131mayan kimsenin ona el uzatmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Ate\u015fi g\u00f6rmeyen kimsenin de ate\u015ften ka\u00e7mas\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclemez. Bu bak\u0131mdan Allah Te\u00e2l\u00e2 hidayet ve marifeti yaratm\u0131\u015f; bunlara zahir ve b\u00e2t\u0131n duyulardan ibaret olan sebepleri halk etmi\u015ftir.<\/p>\n

\u0130nsan yiyecek maddelerini g\u0131day\u0131 g\u00f6r\u00fcp tabiat\u0131na uygunlu\u011funu bilse dahi tabiat\u0131nda ona kar\u015f\u0131 bir istek bulunmad\u0131\u011f\u0131 takdirde onu edinme ihtiyac\u0131 hissetmez; zira hasta yiyecek maddelerini g\u00f6r\u00fcp, tabiat\u0131na uygunlu\u011funu bildi\u011fi halde iste\u011fi olmad\u0131\u011f\u0131ndan, harekete ge\u00e7irici te\u015fvik\u00e7isi bulunmad\u0131\u011f\u0131ndan faydalanma imk\u00e2n\u0131ndan mahrumdur. \u00d6yleyse Allah Te\u00e2l\u00e2, insano\u011flunda istek ve iradeyi yaratm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130stek ve iradeden gayem; onun nefsinde yiyecek maddelerine kar\u015f\u0131 bir i\u015ftah ve kalbinde onlara y\u00f6neltici bir kudret yaratmakt\u0131r. Sonra bu da yetmez; zira nice kimseler vard\u0131r ki yeme\u011fi g\u00f6r\u00fcr, iste\u011fi de olur; fakat k\u00f6t\u00fcr\u00fcm oldu\u011fundan dolay\u0131 onu yemeye bir t\u00fcrl\u00fc muvaffak olamaz. Bu bak\u0131mdan insano\u011flu i\u00e7in kudret ve hareket ettirici azalar yarat\u0131ld\u0131 ki onunla yeme\u011fi daima yeme imk\u00e2n\u0131n\u0131 elde etmi\u015f olsun. Aza ise ancak kudretle hareket eder. Kudret iteleyici ve te\u015fvik edici bir amili; bu amil de ilim ve marifeti veya zan ve itikad\u0131 bekler. Bu da ki\u015finin, nefsinde, g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc \u015feyin kendisine uygun oldu\u011funu bilmesi demektir. Ki\u015finin marifeti, g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc \u015feyin nefsine uygun oldu\u011fu hususunda kesinle\u015fti\u011fi ve kendisinde bunu yapma mecburiyeti hissetti\u011fi ve kendisini onu yapmaktan al\u0131koyacak kar\u015f\u0131 bir kuvvet de bulunmad\u0131\u011f\u0131 takdirde irade harekete ge\u00e7er ve o \u015feye kar\u015f\u0131 meyil olu\u015fur. \u0130rade harekete ge\u00e7ti\u011finde kudret de azalar\u0131 harekete ge\u00e7irmek i\u00e7in faaliyete ge\u00e7er. Bu bak\u0131mdan kudret iradenin hizmetindedir; irade ise inan\u00e7 ve marifetin h\u00fckm\u00fcne tabidir. Bu durumda niyet, mutavass\u0131t bir s\u0131fattan ibaret olup, irade hedefe uygun olana ra\u011fbet ve meylin h\u00fckm\u00fcyle nefsin harekete ge\u00e7mesidir. Bu uygunluk da ya i\u00e7erisinde bulunan anda ya da gelecekte s\u00f6z konusudur.<\/p>\n

Efendimiz (sav.) \u015f\u00f6yle buyuruyor;<\/p>\n

Ey Allah\u0131m! Hem g\u00fcdeni, hem de g\u00fcd\u00fcleni \u0131slah eyle.<\/strong><\/p>\n

Hz. Peygamber burada, g\u00fcdenden kalbi, g\u00fcd\u00fclenden de azalar\u0131 kastetmi\u015ftir.<\/p>\n

\u00d6yle ise bu bak\u0131mdan kalp amellerinin genel olarak azalar\u0131n hareketlerinden daha \u00fcst\u00fcn oldu\u011fu \u015f\u00fcphesizdir. Sonra niyetin de kalbin amellerinin hepsinden \u00fcst\u00fcn olmas\u0131 gerekir; \u00e7\u00fcnk\u00fc niyet, kalbin hayra meyledip irade etmesi demektir.<\/p>\n

Azalar\u0131n amellerinden gaye; kalbi hay\u0131r irade etmeye al\u0131\u015ft\u0131rmak, hay\u0131r meylini oraya per\u00e7inlemektir ki kalp d\u00fcnya \u015fehvetlerinden kurtulup zikre ve fikre y\u00f6nelsin. Bu bak\u0131mdan gayesine nispetle zorunlu olarak hay\u0131r olur; \u00e7\u00fcnk\u00fc maksada ula\u015fma imk\u00e2n\u0131 bulmu\u015ftur. Bu t\u0131pk\u0131 mide hastal\u0131klar\u0131n\u0131n bazen g\u00f6\u011f\u00fcs \u00fczerine konan merhemlerle, bazen de mideye ula\u015fan ila\u00e7larla tedavi edilmesine benzer. Bu bak\u0131mdan bu durumda il\u00e2\u00e7 almak, g\u00f6\u011fs\u00fcn \u00fczerine merhem koymaktan daha hay\u0131rl\u0131d\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc merhem, g\u00f6\u011f\u00fcs \u00fczerine, tesirinin mideye varmas\u0131 i\u00e7in konulur. \u00d6yleyse mideye do\u011frudan ula\u015fan ila\u00e7, daha hay\u0131rl\u0131 ve daha faydal\u0131d\u0131r.
\n\u0130\u015fte bunun gibi, b\u00fct\u00fcn ibadetlerin tesir ve etkilerinin anla\u015f\u0131lmas\u0131 gerekir; zira ibadetlerden maksat, kalbin hallerini; azalar\u0131n de\u011fil, sadece kalbin s\u0131fatlar\u0131n\u0131 daha iyileriyle de\u011fi\u015ftirmektir.<\/p>\n

Bu bak\u0131mdan aln\u0131n yere konulmas\u0131nda, al\u0131n ile topra\u011f\u0131n bir araya getirilmesinde ba\u015fka bir gayenin bulundu\u011fu zannedilmemelidir. Bilakis \u00e2deten b\u00f6yle yapmak kalpte tevazu s\u0131fat\u0131n\u0131 per\u00e7inle\u015ftirir; zira kalbinde tevazu hisseden bir kimse, azalar\u0131n\u0131 da bu tevazu ile s\u00fcslerse, tevazu, o ki\u015fide gittik\u00e7e kuvvet bulur; kalbinde bir yetime kar\u015f\u0131 \u015fefkat hisseden kimse onun ba\u015f\u0131n\u0131 s\u0131vazlad\u0131\u011f\u0131 ve onu \u00f6pt\u00fc\u011f\u00fc zaman kalbindeki rikkat (merhamet hissi) daha da kuvvet kazan\u0131r. \u0130\u015fte bundan niyetsiz amelin asla fayda vermeyece\u011fi ortaya \u00e7\u0131kar; zira yetimin ba\u015f\u0131n\u0131 kalben gafil oldu\u011fu halde veya bir elbiseyi s\u0131vazlar gibi s\u0131vazlayan kimsenin azalar\u0131nda, kalbindeki rikkati per\u00e7inle\u015ftirecek hi\u00e7bir tesir uyanmaz. T\u0131pk\u0131 bunun gibi, kalbi d\u00fcnya ile me\u015fgul oldu\u011fu halde secdeye varan kimsenin aln\u0131n\u0131 yere koymas\u0131, kalbindeki tevazuyu takviye edecek bir tesir uyand\u0131ramaz. Bu bak\u0131mdan bunun varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu birdir. Hedefe nispetle varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu bir olan \u015feye b\u00e2t\u0131l ad\u0131 verilir. Bu bak\u0131mdan ‘Niyetsiz ibadet b\u00e2t\u0131ld\u0131r’ denilir. Bunun manas\u0131 ‘gafil oldu\u011fu halde yaparsa’ demektir. Ancak g\u00f6steri\u015f i\u00e7in veya Allah’tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n tazimi amac\u0131yla yap\u0131lan amelin varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu bir olmaz. Bilakis bunun varl\u0131\u011f\u0131 daha zararl\u0131d\u0131r; \u00e7\u00fcnk\u00fc onunla, kuvvetlendirilmesi istenen s\u0131fat takviye edilmemi\u015f; aksine s\u00f6k\u00fclmesi istenen s\u0131fat kuvvetlendirilmi\u015ftir ki bu da d\u00fcnyaya meyletmekten say\u0131lan riya s\u0131fat\u0131d\u0131r. \u0130\u015fte niyetin amelden daha hay\u0131rl\u0131 olmas\u0131n\u0131n izah\u0131 budur.<\/p>\n

Bir sonraki yaz\u0131mda niyet ile ilgili amellere de\u011finmeye \u00e7al\u0131\u015faca\u011f\u0131m in\u015faALLAH.<\/p>\n

Gayret bizden, Tevfik ALLAH (c.c.)\u2019tan.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. Oysa kendilerine, dini yaln\u0131z Allah’a, h\u00e2lis k\u0131l\u0131p O’nu birleyerek Allah’a kulluk etmeleri, namaz\u0131 gere\u011fi gibi k\u0131lmalar\u0131 ve zek\u00e2t\u0131 vermeleri emredilmi\u015ftir.( Beyyine 5.) Bu bak\u0131mdan kuvvetli ve h\u00e2lis […]<\/p>\n","protected":false},"author":20,"featured_media":15856,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[251],"tags":[],"yoast_head":"\nN\u0130YET ve \u0130HLAS Nedir? • Ebrar Medya<\/title>\n<meta name=\"description\" content=\"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.Oysa kendilerine, dini yaln\u0131z Allah'a, h\u00e2lis k\u0131l\u0131p O'nu birleyerek Allah'a kulluk etmeleri, namaz\u0131 gere\u011fi gibi k\u0131lmalar\u0131 ve zek\u00e2t\u0131 vermeleri emredilmi\u015ftir.( Beyyine 5.)Bu bak\u0131mdan kuvvetli ve h\u00e2lis din ancak Allah'\u0131nd\u0131r; \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah Te\u00e2l\u00e2 m\u00fc\u015friklerin\u00a0 \u015firklerinden m\u00fcnezzehtir.Kalp sahipleri, iman basireti ve Kur'an nuruyla anlam\u0131\u015flard\u0131r ki saadete kavu\u015fmak ancak ilim ve ibadetle m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. \u0130nsanlar\u0131n hepsi hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r; ancak \u00e2limler m\u00fcstesna... \u00c2limler de hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r, ancak amel edenler m\u00fcstesna... Amel edenlerin de hepsi hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r; ancak ihl\u00e2s sahipleri m\u00fcstesna... \u0130hl\u00e2s sahipleri de b\u00fcy\u00fck bir tehlike ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yad\u0131rlar. Bu bak\u0131mdan niyetsiz amel, bo\u015funa yorulma demektir. \u0130hlass\u0131z niyetse riya say\u0131l\u0131r, riya da m\u00fcnaf\u0131kl\u0131\u011f\u0131n dengi olup isyan ile e\u015fittir. S\u0131dk ve tahkik olmaks\u0131z\u0131n ihl\u00e2s heba olur.Nitekim Allah Te\u00e2l\u00e2, kendisinden ba\u015fkas\u0131n\u0131n da kar\u0131\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ameller hakk\u0131nda \u015f\u00f6yle buyurmu\u015ftur:Yapt\u0131klar\u0131 her i\u015fin \u00f6n\u00fcne ge\u00e7mi\u015fiz de onu (etrafa) sa\u00e7\u0131lm\u0131\u015f zerre haline getirmi\u015fizdir.(Furkan 23.)Niyetin hakikatini bilmeyenin niyeti nas\u0131l do\u011fru olabilir? \u0130hl\u00e2s\u0131n hakikatini bilmedi\u011fi halde niyetini tashih etti\u011fini (d\u00fczeltti\u011fini) zanneden ki\u015finin niyeti nas\u0131l h\u00e2lis olabilir veya s\u0131dk\u0131n (do\u011frulu\u011fun) manas\u0131n\u0131 bilmeyen bir muhlis, nas\u0131l olur da nefsinden s\u0131dk bekleyebilir?Bu bak\u0131mdan Allah'a ibadet etmek isteyen her kula d\u00fc\u015fen ilk vazife, \u00f6nce niyeti \u00f6\u011frenmektir ki marifeti elde edebilsin. Sonra kurtulu\u015f vesilesi olan ihl\u00e2s ve s\u0131dk\u0131n hakikatini anlad\u0131\u011f\u0131nda onu (niyeti) amel ile do\u011frulas\u0131n.Rablerinin r\u0131zas\u0131n\u0131 dileyerek sabah ak\u015fam O'na dua edenleri (fakirleri onlarla bir arada bulunmak istemeyen m\u00fc\u015friklerin arzular\u0131na uyarak yan\u0131ndan) kovma!(En'am 52.) Ayette bahsi ge\u00e7en dilemeden gaye niyettir.Hadislerde ise Efendimiz (s.av.) \u015f\u00f6yle buyuruyor;Amellerinin do\u011frulu\u011fu veya kem\u00e2le ermesi ancak niyetlere ba\u011fl\u0131d\u0131r. \u0130nsan i\u00e7in, neye niyet etmi\u015fse ancak o vard\u0131r. Bu bak\u0131mdan kimin hicreti Allah'a ve Resul'\u00fcne olursa, onun hicreti Allah ve Resul'\u00fcnedir. Kim de d\u00fcnyaya veya evlenece\u011fi bir kad\u0131na hicret etmi\u015fse, onun hicreti (niyeti) de hicret etti\u011finedir.Muhakkak ki Allah Te\u00e2l\u00e2, suretlerinize ve mallar\u0131n\u0131za de\u011fil, ancak kalplerinize ve amellerinize bakar.Allah Te\u00e2l\u00e2 kalplere, niyetin yeri olmas\u0131ndan dolay\u0131 bakar.Niyet, irade ve kast ayn\u0131 manaya gelen ibareler olup kalbin bir hali ve s\u0131fat\u0131d\u0131r. Niyet, iki \u015fey aras\u0131ndad\u0131r: \u0130lim ve amel. \u0130lim bunun \u00f6nc\u00fcs\u00fcd\u00fcr; zira ilim, onun asl\u0131 ve \u015fart\u0131d\u0131r. Amel ise, ona t\u00e2bidir, zira onun meyvesi ve dal\u0131d\u0131r. Bunun hikmeti de \u015fudur: Her amel (her hareket ve s\u00fck\u00fbn) ihtiyar\u00ee olup ancak \u00fc\u00e7 \u015feyle tamamlan\u0131r:a)\u0130limb)\u0130radec)Kudret\u0130nsan bilmedi\u011fi bir \u015feyi irade edemez. Bu bak\u0131mdan bir \u015feyi irade edebilmesi i\u00e7in onu bilmesi l\u00e2z\u0131md\u0131r. \u0130rade etmedi\u011fini ise i\u015flemez. Bu bak\u0131mdan bir \u015feyi i\u015flemesi i\u00e7in de onu irade etmesi gerekir. \u0130radenin manas\u0131 kalbin gayesine uygun buldu\u011fu \u015feye y\u00f6nelmesi demektir. Bu uygunluk ya i\u00e7inde bulunan anda ya da gelecekte olur. Allah Te\u00e2l\u00e2 insan\u0131 baz\u0131 i\u015flerin kendisine veya hedefine uygun gelece\u011fi, baz\u0131 i\u015flerle de \u00e7eli\u015fece\u011fi bir \u015fekilde yaratm\u0131\u015ft\u0131r.Bu bak\u0131mdan insan nefsine uygun gelenleri anma, nefsine z\u0131t olan zararl\u0131 \u015feyleri uzakla\u015ft\u0131rma ihtiyac\u0131 hisseder. Dolay\u0131s\u0131yla fayda veya zarar verici \u015feyleri bilmek zorundad\u0131r ki faydal\u0131 olanlar\u0131 al\u0131p zararl\u0131lardan ka\u00e7abilsin; zira yiyecek maddelerini g\u00f6rmeyen ve tan\u0131mayan kimsenin ona el uzatmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Ate\u015fi g\u00f6rmeyen kimsenin de ate\u015ften ka\u00e7mas\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclemez. Bu bak\u0131mdan Allah Te\u00e2l\u00e2 hidayet ve marifeti yaratm\u0131\u015f; bunlara zahir ve b\u00e2t\u0131n duyulardan ibaret olan sebepleri halk etmi\u015ftir.\u0130nsan yiyecek maddelerini g\u0131day\u0131 g\u00f6r\u00fcp tabiat\u0131na uygunlu\u011funu bilse dahi tabiat\u0131nda ona kar\u015f\u0131 bir istek bulunmad\u0131\u011f\u0131 takdirde onu edinme ihtiyac\u0131 hissetmez; zira hasta yiyecek maddelerini g\u00f6r\u00fcp, tabiat\u0131na uygunlu\u011funu bildi\u011fi halde iste\u011fi olmad\u0131\u011f\u0131ndan, harekete ge\u00e7irici te\u015fvik\u00e7isi bulunmad\u0131\u011f\u0131ndan faydalanma imk\u00e2n\u0131ndan mahrumdur. \u00d6yleyse Allah Te\u00e2l\u00e2, insano\u011flunda istek ve iradeyi yaratm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130stek ve iradeden gayem; onun nefsinde yiyecek maddelerine kar\u015f\u0131 bir i\u015ftah ve kalbinde onlara y\u00f6neltici bir kudret yaratmakt\u0131r. Sonra bu da yetmez; zira nice kimseler vard\u0131r ki yeme\u011fi g\u00f6r\u00fcr, iste\u011fi de olur; fakat k\u00f6t\u00fcr\u00fcm oldu\u011fundan dolay\u0131 onu yemeye bir t\u00fcrl\u00fc muvaffak olamaz. Bu bak\u0131mdan insano\u011flu i\u00e7in kudret ve hareket ettirici azalar yarat\u0131ld\u0131 ki onunla yeme\u011fi daima yeme imk\u00e2n\u0131n\u0131 elde etmi\u015f olsun. Aza ise ancak kudretle hareket eder. Kudret iteleyici ve te\u015fvik edici bir amili; bu amil de ilim ve marifeti veya zan ve itikad\u0131 bekler. Bu da ki\u015finin, nefsinde, g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc \u015feyin kendisine uygun oldu\u011funu bilmesi demektir. Ki\u015finin marifeti, g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc \u015feyin nefsine uygun oldu\u011fu hususunda kesinle\u015fti\u011fi ve kendisinde bunu yapma mecburiyeti hissetti\u011fi ve kendisini onu yapmaktan al\u0131koyacak kar\u015f\u0131 bir kuvvet de bulunmad\u0131\u011f\u0131 takdirde irade harekete ge\u00e7er ve o \u015feye kar\u015f\u0131 meyil olu\u015fur. \u0130rade harekete ge\u00e7ti\u011finde kudret de azalar\u0131 harekete ge\u00e7irmek i\u00e7in faaliyete ge\u00e7er. Bu bak\u0131mdan kudret iradenin hizmetindedir; irade ise inan\u00e7 ve marifetin h\u00fckm\u00fcne tabidir. Bu durumda niyet, mutavass\u0131t bir s\u0131fattan ibaret olup, irade hedefe uygun olana ra\u011fbet ve meylin h\u00fckm\u00fcyle nefsin harekete ge\u00e7mesidir. Bu uygunluk da ya i\u00e7erisinde bulunan anda ya da gelecekte s\u00f6z konusudur.Efendimiz (sav.) \u015f\u00f6yle buyuruyor;Ey Allah\u0131m! Hem g\u00fcdeni, hem de g\u00fcd\u00fcleni \u0131slah eyle.Hz. Peygamber burada, g\u00fcdenden kalbi, g\u00fcd\u00fclenden de azalar\u0131 kastetmi\u015ftir.\u00d6yle ise bu bak\u0131mdan kalp amellerinin genel olarak azalar\u0131n hareketlerinden daha \u00fcst\u00fcn oldu\u011fu \u015f\u00fcphesizdir. Sonra niyetin de kalbin amellerinin hepsinden \u00fcst\u00fcn olmas\u0131 gerekir; \u00e7\u00fcnk\u00fc niyet, kalbin hayra meyledip irade etmesi demektir.Azalar\u0131n amellerinden gaye; kalbi hay\u0131r irade etmeye al\u0131\u015ft\u0131rmak, hay\u0131r meylini oraya per\u00e7inlemektir ki kalp d\u00fcnya \u015fehvetlerinden kurtulup zikre ve fikre y\u00f6nelsin. Bu bak\u0131mdan gayesine nispetle zorunlu olarak hay\u0131r olur; \u00e7\u00fcnk\u00fc maksada ula\u015fma imk\u00e2n\u0131 bulmu\u015ftur. Bu t\u0131pk\u0131 mide hastal\u0131klar\u0131n\u0131n bazen g\u00f6\u011f\u00fcs \u00fczerine konan merhemlerle, bazen de mideye ula\u015fan ila\u00e7larla tedavi edilmesine benzer. Bu bak\u0131mdan bu durumda il\u00e2\u00e7 almak, g\u00f6\u011fs\u00fcn \u00fczerine merhem koymaktan daha hay\u0131rl\u0131d\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc merhem, g\u00f6\u011f\u00fcs \u00fczerine, tesirinin mideye varmas\u0131 i\u00e7in konulur. \u00d6yleyse mideye do\u011frudan ula\u015fan ila\u00e7, daha hay\u0131rl\u0131 ve daha faydal\u0131d\u0131r.\u0130\u015fte bunun gibi, b\u00fct\u00fcn ibadetlerin tesir ve etkilerinin anla\u015f\u0131lmas\u0131 gerekir; zira ibadetlerden maksat, kalbin hallerini; azalar\u0131n de\u011fil, sadece kalbin s\u0131fatlar\u0131n\u0131 daha iyileriyle de\u011fi\u015ftirmektir.Bu bak\u0131mdan aln\u0131n yere konulmas\u0131nda, al\u0131n ile topra\u011f\u0131n bir araya getirilmesinde ba\u015fka bir gayenin bulundu\u011fu zannedilmemelidir. Bilakis \u00e2deten b\u00f6yle yapmak kalpte tevazu s\u0131fat\u0131n\u0131 per\u00e7inle\u015ftirir; zira kalbinde tevazu hisseden bir kimse, azalar\u0131n\u0131 da bu tevazu ile s\u00fcslerse, tevazu, o ki\u015fide gittik\u00e7e kuvvet bulur; kalbinde bir yetime kar\u015f\u0131 \u015fefkat hisseden kimse onun ba\u015f\u0131n\u0131 s\u0131vazlad\u0131\u011f\u0131 ve onu \u00f6pt\u00fc\u011f\u00fc zaman kalbindeki rikkat (merhamet hissi) daha da kuvvet kazan\u0131r. \u0130\u015fte bundan niyetsiz amelin asla fayda vermeyece\u011fi ortaya \u00e7\u0131kar; zira yetimin ba\u015f\u0131n\u0131 kalben gafil oldu\u011fu halde veya bir elbiseyi s\u0131vazlar gibi s\u0131vazlayan kimsenin azalar\u0131nda, kalbindeki rikkati per\u00e7inle\u015ftirecek hi\u00e7bir tesir uyanmaz. T\u0131pk\u0131 bunun gibi, kalbi d\u00fcnya ile me\u015fgul oldu\u011fu halde secdeye varan kimsenin aln\u0131n\u0131 yere koymas\u0131, kalbindeki tevazuyu takviye edecek bir tesir uyand\u0131ramaz. Bu bak\u0131mdan bunun varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu birdir. Hedefe nispetle varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu bir olan \u015feye b\u00e2t\u0131l ad\u0131 verilir. Bu bak\u0131mdan 'Niyetsiz ibadet b\u00e2t\u0131ld\u0131r' denilir. Bunun manas\u0131 'gafil oldu\u011fu halde yaparsa' demektir. Ancak g\u00f6steri\u015f i\u00e7in veya Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n tazimi amac\u0131yla yap\u0131lan amelin varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu bir olmaz. Bilakis bunun varl\u0131\u011f\u0131 daha zararl\u0131d\u0131r; \u00e7\u00fcnk\u00fc onunla, kuvvetlendirilmesi istenen s\u0131fat takviye edilmemi\u015f; aksine s\u00f6k\u00fclmesi istenen s\u0131fat kuvvetlendirilmi\u015ftir ki bu da d\u00fcnyaya meyletmekten say\u0131lan riya s\u0131fat\u0131d\u0131r. \u0130\u015fte niyetin amelden daha hay\u0131rl\u0131 olmas\u0131n\u0131n izah\u0131 budur.Bir sonraki yaz\u0131mda niyet ile ilgili amellere de\u011finmeye \u00e7al\u0131\u015faca\u011f\u0131m in\u015faALLAH.Gayret bizden, Tevfik ALLAH (c.c.)\u2019tan.\" \/>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"tr_TR\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"N\u0130YET ve \u0130HLAS Nedir? • Ebrar Medya\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.Oysa kendilerine, dini yaln\u0131z Allah'a, h\u00e2lis k\u0131l\u0131p O'nu birleyerek Allah'a kulluk etmeleri, namaz\u0131 gere\u011fi gibi k\u0131lmalar\u0131 ve zek\u00e2t\u0131 vermeleri emredilmi\u015ftir.( Beyyine 5.)Bu bak\u0131mdan kuvvetli ve h\u00e2lis din ancak Allah'\u0131nd\u0131r; \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah Te\u00e2l\u00e2 m\u00fc\u015friklerin\u00a0 \u015firklerinden m\u00fcnezzehtir.Kalp sahipleri, iman basireti ve Kur'an nuruyla anlam\u0131\u015flard\u0131r ki saadete kavu\u015fmak ancak ilim ve ibadetle m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. \u0130nsanlar\u0131n hepsi hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r; ancak \u00e2limler m\u00fcstesna... \u00c2limler de hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r, ancak amel edenler m\u00fcstesna... Amel edenlerin de hepsi hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r; ancak ihl\u00e2s sahipleri m\u00fcstesna... \u0130hl\u00e2s sahipleri de b\u00fcy\u00fck bir tehlike ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yad\u0131rlar. Bu bak\u0131mdan niyetsiz amel, bo\u015funa yorulma demektir. \u0130hlass\u0131z niyetse riya say\u0131l\u0131r, riya da m\u00fcnaf\u0131kl\u0131\u011f\u0131n dengi olup isyan ile e\u015fittir. S\u0131dk ve tahkik olmaks\u0131z\u0131n ihl\u00e2s heba olur.Nitekim Allah Te\u00e2l\u00e2, kendisinden ba\u015fkas\u0131n\u0131n da kar\u0131\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ameller hakk\u0131nda \u015f\u00f6yle buyurmu\u015ftur:Yapt\u0131klar\u0131 her i\u015fin \u00f6n\u00fcne ge\u00e7mi\u015fiz de onu (etrafa) sa\u00e7\u0131lm\u0131\u015f zerre haline getirmi\u015fizdir.(Furkan 23.)Niyetin hakikatini bilmeyenin niyeti nas\u0131l do\u011fru olabilir? \u0130hl\u00e2s\u0131n hakikatini bilmedi\u011fi halde niyetini tashih etti\u011fini (d\u00fczeltti\u011fini) zanneden ki\u015finin niyeti nas\u0131l h\u00e2lis olabilir veya s\u0131dk\u0131n (do\u011frulu\u011fun) manas\u0131n\u0131 bilmeyen bir muhlis, nas\u0131l olur da nefsinden s\u0131dk bekleyebilir?Bu bak\u0131mdan Allah'a ibadet etmek isteyen her kula d\u00fc\u015fen ilk vazife, \u00f6nce niyeti \u00f6\u011frenmektir ki marifeti elde edebilsin. Sonra kurtulu\u015f vesilesi olan ihl\u00e2s ve s\u0131dk\u0131n hakikatini anlad\u0131\u011f\u0131nda onu (niyeti) amel ile do\u011frulas\u0131n.Rablerinin r\u0131zas\u0131n\u0131 dileyerek sabah ak\u015fam O'na dua edenleri (fakirleri onlarla bir arada bulunmak istemeyen m\u00fc\u015friklerin arzular\u0131na uyarak yan\u0131ndan) kovma!(En'am 52.) Ayette bahsi ge\u00e7en dilemeden gaye niyettir.Hadislerde ise Efendimiz (s.av.) \u015f\u00f6yle buyuruyor;Amellerinin do\u011frulu\u011fu veya kem\u00e2le ermesi ancak niyetlere ba\u011fl\u0131d\u0131r. \u0130nsan i\u00e7in, neye niyet etmi\u015fse ancak o vard\u0131r. Bu bak\u0131mdan kimin hicreti Allah'a ve Resul'\u00fcne olursa, onun hicreti Allah ve Resul'\u00fcnedir. Kim de d\u00fcnyaya veya evlenece\u011fi bir kad\u0131na hicret etmi\u015fse, onun hicreti (niyeti) de hicret etti\u011finedir.Muhakkak ki Allah Te\u00e2l\u00e2, suretlerinize ve mallar\u0131n\u0131za de\u011fil, ancak kalplerinize ve amellerinize bakar.Allah Te\u00e2l\u00e2 kalplere, niyetin yeri olmas\u0131ndan dolay\u0131 bakar.Niyet, irade ve kast ayn\u0131 manaya gelen ibareler olup kalbin bir hali ve s\u0131fat\u0131d\u0131r. Niyet, iki \u015fey aras\u0131ndad\u0131r: \u0130lim ve amel. \u0130lim bunun \u00f6nc\u00fcs\u00fcd\u00fcr; zira ilim, onun asl\u0131 ve \u015fart\u0131d\u0131r. Amel ise, ona t\u00e2bidir, zira onun meyvesi ve dal\u0131d\u0131r. Bunun hikmeti de \u015fudur: Her amel (her hareket ve s\u00fck\u00fbn) ihtiyar\u00ee olup ancak \u00fc\u00e7 \u015feyle tamamlan\u0131r:a)\u0130limb)\u0130radec)Kudret\u0130nsan bilmedi\u011fi bir \u015feyi irade edemez. Bu bak\u0131mdan bir \u015feyi irade edebilmesi i\u00e7in onu bilmesi l\u00e2z\u0131md\u0131r. \u0130rade etmedi\u011fini ise i\u015flemez. Bu bak\u0131mdan bir \u015feyi i\u015flemesi i\u00e7in de onu irade etmesi gerekir. \u0130radenin manas\u0131 kalbin gayesine uygun buldu\u011fu \u015feye y\u00f6nelmesi demektir. Bu uygunluk ya i\u00e7inde bulunan anda ya da gelecekte olur. Allah Te\u00e2l\u00e2 insan\u0131 baz\u0131 i\u015flerin kendisine veya hedefine uygun gelece\u011fi, baz\u0131 i\u015flerle de \u00e7eli\u015fece\u011fi bir \u015fekilde yaratm\u0131\u015ft\u0131r.Bu bak\u0131mdan insan nefsine uygun gelenleri anma, nefsine z\u0131t olan zararl\u0131 \u015feyleri uzakla\u015ft\u0131rma ihtiyac\u0131 hisseder. Dolay\u0131s\u0131yla fayda veya zarar verici \u015feyleri bilmek zorundad\u0131r ki faydal\u0131 olanlar\u0131 al\u0131p zararl\u0131lardan ka\u00e7abilsin; zira yiyecek maddelerini g\u00f6rmeyen ve tan\u0131mayan kimsenin ona el uzatmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Ate\u015fi g\u00f6rmeyen kimsenin de ate\u015ften ka\u00e7mas\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclemez. Bu bak\u0131mdan Allah Te\u00e2l\u00e2 hidayet ve marifeti yaratm\u0131\u015f; bunlara zahir ve b\u00e2t\u0131n duyulardan ibaret olan sebepleri halk etmi\u015ftir.\u0130nsan yiyecek maddelerini g\u0131day\u0131 g\u00f6r\u00fcp tabiat\u0131na uygunlu\u011funu bilse dahi tabiat\u0131nda ona kar\u015f\u0131 bir istek bulunmad\u0131\u011f\u0131 takdirde onu edinme ihtiyac\u0131 hissetmez; zira hasta yiyecek maddelerini g\u00f6r\u00fcp, tabiat\u0131na uygunlu\u011funu bildi\u011fi halde iste\u011fi olmad\u0131\u011f\u0131ndan, harekete ge\u00e7irici te\u015fvik\u00e7isi bulunmad\u0131\u011f\u0131ndan faydalanma imk\u00e2n\u0131ndan mahrumdur. \u00d6yleyse Allah Te\u00e2l\u00e2, insano\u011flunda istek ve iradeyi yaratm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130stek ve iradeden gayem; onun nefsinde yiyecek maddelerine kar\u015f\u0131 bir i\u015ftah ve kalbinde onlara y\u00f6neltici bir kudret yaratmakt\u0131r. Sonra bu da yetmez; zira nice kimseler vard\u0131r ki yeme\u011fi g\u00f6r\u00fcr, iste\u011fi de olur; fakat k\u00f6t\u00fcr\u00fcm oldu\u011fundan dolay\u0131 onu yemeye bir t\u00fcrl\u00fc muvaffak olamaz. Bu bak\u0131mdan insano\u011flu i\u00e7in kudret ve hareket ettirici azalar yarat\u0131ld\u0131 ki onunla yeme\u011fi daima yeme imk\u00e2n\u0131n\u0131 elde etmi\u015f olsun. Aza ise ancak kudretle hareket eder. Kudret iteleyici ve te\u015fvik edici bir amili; bu amil de ilim ve marifeti veya zan ve itikad\u0131 bekler. Bu da ki\u015finin, nefsinde, g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc \u015feyin kendisine uygun oldu\u011funu bilmesi demektir. Ki\u015finin marifeti, g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc \u015feyin nefsine uygun oldu\u011fu hususunda kesinle\u015fti\u011fi ve kendisinde bunu yapma mecburiyeti hissetti\u011fi ve kendisini onu yapmaktan al\u0131koyacak kar\u015f\u0131 bir kuvvet de bulunmad\u0131\u011f\u0131 takdirde irade harekete ge\u00e7er ve o \u015feye kar\u015f\u0131 meyil olu\u015fur. \u0130rade harekete ge\u00e7ti\u011finde kudret de azalar\u0131 harekete ge\u00e7irmek i\u00e7in faaliyete ge\u00e7er. Bu bak\u0131mdan kudret iradenin hizmetindedir; irade ise inan\u00e7 ve marifetin h\u00fckm\u00fcne tabidir. Bu durumda niyet, mutavass\u0131t bir s\u0131fattan ibaret olup, irade hedefe uygun olana ra\u011fbet ve meylin h\u00fckm\u00fcyle nefsin harekete ge\u00e7mesidir. Bu uygunluk da ya i\u00e7erisinde bulunan anda ya da gelecekte s\u00f6z konusudur.Efendimiz (sav.) \u015f\u00f6yle buyuruyor;Ey Allah\u0131m! Hem g\u00fcdeni, hem de g\u00fcd\u00fcleni \u0131slah eyle.Hz. Peygamber burada, g\u00fcdenden kalbi, g\u00fcd\u00fclenden de azalar\u0131 kastetmi\u015ftir.\u00d6yle ise bu bak\u0131mdan kalp amellerinin genel olarak azalar\u0131n hareketlerinden daha \u00fcst\u00fcn oldu\u011fu \u015f\u00fcphesizdir. Sonra niyetin de kalbin amellerinin hepsinden \u00fcst\u00fcn olmas\u0131 gerekir; \u00e7\u00fcnk\u00fc niyet, kalbin hayra meyledip irade etmesi demektir.Azalar\u0131n amellerinden gaye; kalbi hay\u0131r irade etmeye al\u0131\u015ft\u0131rmak, hay\u0131r meylini oraya per\u00e7inlemektir ki kalp d\u00fcnya \u015fehvetlerinden kurtulup zikre ve fikre y\u00f6nelsin. Bu bak\u0131mdan gayesine nispetle zorunlu olarak hay\u0131r olur; \u00e7\u00fcnk\u00fc maksada ula\u015fma imk\u00e2n\u0131 bulmu\u015ftur. Bu t\u0131pk\u0131 mide hastal\u0131klar\u0131n\u0131n bazen g\u00f6\u011f\u00fcs \u00fczerine konan merhemlerle, bazen de mideye ula\u015fan ila\u00e7larla tedavi edilmesine benzer. Bu bak\u0131mdan bu durumda il\u00e2\u00e7 almak, g\u00f6\u011fs\u00fcn \u00fczerine merhem koymaktan daha hay\u0131rl\u0131d\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc merhem, g\u00f6\u011f\u00fcs \u00fczerine, tesirinin mideye varmas\u0131 i\u00e7in konulur. \u00d6yleyse mideye do\u011frudan ula\u015fan ila\u00e7, daha hay\u0131rl\u0131 ve daha faydal\u0131d\u0131r.\u0130\u015fte bunun gibi, b\u00fct\u00fcn ibadetlerin tesir ve etkilerinin anla\u015f\u0131lmas\u0131 gerekir; zira ibadetlerden maksat, kalbin hallerini; azalar\u0131n de\u011fil, sadece kalbin s\u0131fatlar\u0131n\u0131 daha iyileriyle de\u011fi\u015ftirmektir.Bu bak\u0131mdan aln\u0131n yere konulmas\u0131nda, al\u0131n ile topra\u011f\u0131n bir araya getirilmesinde ba\u015fka bir gayenin bulundu\u011fu zannedilmemelidir. Bilakis \u00e2deten b\u00f6yle yapmak kalpte tevazu s\u0131fat\u0131n\u0131 per\u00e7inle\u015ftirir; zira kalbinde tevazu hisseden bir kimse, azalar\u0131n\u0131 da bu tevazu ile s\u00fcslerse, tevazu, o ki\u015fide gittik\u00e7e kuvvet bulur; kalbinde bir yetime kar\u015f\u0131 \u015fefkat hisseden kimse onun ba\u015f\u0131n\u0131 s\u0131vazlad\u0131\u011f\u0131 ve onu \u00f6pt\u00fc\u011f\u00fc zaman kalbindeki rikkat (merhamet hissi) daha da kuvvet kazan\u0131r. \u0130\u015fte bundan niyetsiz amelin asla fayda vermeyece\u011fi ortaya \u00e7\u0131kar; zira yetimin ba\u015f\u0131n\u0131 kalben gafil oldu\u011fu halde veya bir elbiseyi s\u0131vazlar gibi s\u0131vazlayan kimsenin azalar\u0131nda, kalbindeki rikkati per\u00e7inle\u015ftirecek hi\u00e7bir tesir uyanmaz. T\u0131pk\u0131 bunun gibi, kalbi d\u00fcnya ile me\u015fgul oldu\u011fu halde secdeye varan kimsenin aln\u0131n\u0131 yere koymas\u0131, kalbindeki tevazuyu takviye edecek bir tesir uyand\u0131ramaz. Bu bak\u0131mdan bunun varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu birdir. Hedefe nispetle varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu bir olan \u015feye b\u00e2t\u0131l ad\u0131 verilir. Bu bak\u0131mdan 'Niyetsiz ibadet b\u00e2t\u0131ld\u0131r' denilir. Bunun manas\u0131 'gafil oldu\u011fu halde yaparsa' demektir. Ancak g\u00f6steri\u015f i\u00e7in veya Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n tazimi amac\u0131yla yap\u0131lan amelin varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu bir olmaz. Bilakis bunun varl\u0131\u011f\u0131 daha zararl\u0131d\u0131r; \u00e7\u00fcnk\u00fc onunla, kuvvetlendirilmesi istenen s\u0131fat takviye edilmemi\u015f; aksine s\u00f6k\u00fclmesi istenen s\u0131fat kuvvetlendirilmi\u015ftir ki bu da d\u00fcnyaya meyletmekten say\u0131lan riya s\u0131fat\u0131d\u0131r. \u0130\u015fte niyetin amelden daha hay\u0131rl\u0131 olmas\u0131n\u0131n izah\u0131 budur.Bir sonraki yaz\u0131mda niyet ile ilgili amellere de\u011finmeye \u00e7al\u0131\u015faca\u011f\u0131m in\u015faALLAH.Gayret bizden, Tevfik ALLAH (c.c.)\u2019tan.\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"Ebrar Medya\" \/>\n<meta property=\"article:publisher\" content=\"https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/\" \/>\n<meta property=\"article:published_time\" content=\"2021-05-15T09:40:39+00:00\" \/>\n<meta property=\"og:image\" content=\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2021\/05\/HAMZA-KORKMAZ.jpg\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:width\" content=\"730\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:height\" content=\"360\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:type\" content=\"image\/jpeg\" \/>\n<meta name=\"author\" content=\"Hamza KORKMAZ\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:creator\" content=\"@ebrarmedyacom\" \/>\n<meta name=\"twitter:site\" content=\"@ebrarmedyacom\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Yazan:\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"Hamza KORKMAZ\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:label2\" content=\"Tahmini okuma s\u00fcresi\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data2\" content=\"8 dakika\" \/>\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"Article\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/#article\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/\"},\"author\":{\"name\":\"Hamza KORKMAZ\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/9206b0a7f4f18957d07c3b5db64a615e\"},\"headline\":\"N\u0130YET ve \u0130HLAS\",\"datePublished\":\"2021-05-15T09:40:39+00:00\",\"dateModified\":\"2021-05-15T09:40:39+00:00\",\"mainEntityOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/\"},\"wordCount\":1521,\"commentCount\":0,\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization\"},\"articleSection\":[\"MAKALELER\"],\"inLanguage\":\"tr\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"CommentAction\",\"name\":\"Comment\",\"target\":[\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/#respond\"]}]},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/\",\"name\":\"N\u0130YET ve \u0130HLAS Nedir? • Ebrar Medya\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website\"},\"datePublished\":\"2021-05-15T09:40:39+00:00\",\"dateModified\":\"2021-05-15T09:40:39+00:00\",\"description\":\"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.Oysa kendilerine, dini yaln\u0131z Allah'a, h\u00e2lis k\u0131l\u0131p O'nu birleyerek Allah'a kulluk etmeleri, namaz\u0131 gere\u011fi gibi k\u0131lmalar\u0131 ve zek\u00e2t\u0131 vermeleri emredilmi\u015ftir.( Beyyine 5.)Bu bak\u0131mdan kuvvetli ve h\u00e2lis din ancak Allah'\u0131nd\u0131r; \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah Te\u00e2l\u00e2 m\u00fc\u015friklerin\u00a0 \u015firklerinden m\u00fcnezzehtir.Kalp sahipleri, iman basireti ve Kur'an nuruyla anlam\u0131\u015flard\u0131r ki saadete kavu\u015fmak ancak ilim ve ibadetle m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. \u0130nsanlar\u0131n hepsi hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r; ancak \u00e2limler m\u00fcstesna... \u00c2limler de hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r, ancak amel edenler m\u00fcstesna... Amel edenlerin de hepsi hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r; ancak ihl\u00e2s sahipleri m\u00fcstesna... \u0130hl\u00e2s sahipleri de b\u00fcy\u00fck bir tehlike ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yad\u0131rlar. Bu bak\u0131mdan niyetsiz amel, bo\u015funa yorulma demektir. \u0130hlass\u0131z niyetse riya say\u0131l\u0131r, riya da m\u00fcnaf\u0131kl\u0131\u011f\u0131n dengi olup isyan ile e\u015fittir. S\u0131dk ve tahkik olmaks\u0131z\u0131n ihl\u00e2s heba olur.Nitekim Allah Te\u00e2l\u00e2, kendisinden ba\u015fkas\u0131n\u0131n da kar\u0131\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ameller hakk\u0131nda \u015f\u00f6yle buyurmu\u015ftur:Yapt\u0131klar\u0131 her i\u015fin \u00f6n\u00fcne ge\u00e7mi\u015fiz de onu (etrafa) sa\u00e7\u0131lm\u0131\u015f zerre haline getirmi\u015fizdir.(Furkan 23.)Niyetin hakikatini bilmeyenin niyeti nas\u0131l do\u011fru olabilir? \u0130hl\u00e2s\u0131n hakikatini bilmedi\u011fi halde niyetini tashih etti\u011fini (d\u00fczeltti\u011fini) zanneden ki\u015finin niyeti nas\u0131l h\u00e2lis olabilir veya s\u0131dk\u0131n (do\u011frulu\u011fun) manas\u0131n\u0131 bilmeyen bir muhlis, nas\u0131l olur da nefsinden s\u0131dk bekleyebilir?Bu bak\u0131mdan Allah'a ibadet etmek isteyen her kula d\u00fc\u015fen ilk vazife, \u00f6nce niyeti \u00f6\u011frenmektir ki marifeti elde edebilsin. Sonra kurtulu\u015f vesilesi olan ihl\u00e2s ve s\u0131dk\u0131n hakikatini anlad\u0131\u011f\u0131nda onu (niyeti) amel ile do\u011frulas\u0131n.Rablerinin r\u0131zas\u0131n\u0131 dileyerek sabah ak\u015fam O'na dua edenleri (fakirleri onlarla bir arada bulunmak istemeyen m\u00fc\u015friklerin arzular\u0131na uyarak yan\u0131ndan) kovma!(En'am 52.) Ayette bahsi ge\u00e7en dilemeden gaye niyettir.Hadislerde ise Efendimiz (s.av.) \u015f\u00f6yle buyuruyor;Amellerinin do\u011frulu\u011fu veya kem\u00e2le ermesi ancak niyetlere ba\u011fl\u0131d\u0131r. \u0130nsan i\u00e7in, neye niyet etmi\u015fse ancak o vard\u0131r. Bu bak\u0131mdan kimin hicreti Allah'a ve Resul'\u00fcne olursa, onun hicreti Allah ve Resul'\u00fcnedir. Kim de d\u00fcnyaya veya evlenece\u011fi bir kad\u0131na hicret etmi\u015fse, onun hicreti (niyeti) de hicret etti\u011finedir.Muhakkak ki Allah Te\u00e2l\u00e2, suretlerinize ve mallar\u0131n\u0131za de\u011fil, ancak kalplerinize ve amellerinize bakar.Allah Te\u00e2l\u00e2 kalplere, niyetin yeri olmas\u0131ndan dolay\u0131 bakar.Niyet, irade ve kast ayn\u0131 manaya gelen ibareler olup kalbin bir hali ve s\u0131fat\u0131d\u0131r. Niyet, iki \u015fey aras\u0131ndad\u0131r: \u0130lim ve amel. \u0130lim bunun \u00f6nc\u00fcs\u00fcd\u00fcr; zira ilim, onun asl\u0131 ve \u015fart\u0131d\u0131r. Amel ise, ona t\u00e2bidir, zira onun meyvesi ve dal\u0131d\u0131r. Bunun hikmeti de \u015fudur: Her amel (her hareket ve s\u00fck\u00fbn) ihtiyar\u00ee olup ancak \u00fc\u00e7 \u015feyle tamamlan\u0131r:a)\u0130limb)\u0130radec)Kudret\u0130nsan bilmedi\u011fi bir \u015feyi irade edemez. Bu bak\u0131mdan bir \u015feyi irade edebilmesi i\u00e7in onu bilmesi l\u00e2z\u0131md\u0131r. \u0130rade etmedi\u011fini ise i\u015flemez. Bu bak\u0131mdan bir \u015feyi i\u015flemesi i\u00e7in de onu irade etmesi gerekir. \u0130radenin manas\u0131 kalbin gayesine uygun buldu\u011fu \u015feye y\u00f6nelmesi demektir. Bu uygunluk ya i\u00e7inde bulunan anda ya da gelecekte olur. Allah Te\u00e2l\u00e2 insan\u0131 baz\u0131 i\u015flerin kendisine veya hedefine uygun gelece\u011fi, baz\u0131 i\u015flerle de \u00e7eli\u015fece\u011fi bir \u015fekilde yaratm\u0131\u015ft\u0131r.Bu bak\u0131mdan insan nefsine uygun gelenleri anma, nefsine z\u0131t olan zararl\u0131 \u015feyleri uzakla\u015ft\u0131rma ihtiyac\u0131 hisseder. Dolay\u0131s\u0131yla fayda veya zarar verici \u015feyleri bilmek zorundad\u0131r ki faydal\u0131 olanlar\u0131 al\u0131p zararl\u0131lardan ka\u00e7abilsin; zira yiyecek maddelerini g\u00f6rmeyen ve tan\u0131mayan kimsenin ona el uzatmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Ate\u015fi g\u00f6rmeyen kimsenin de ate\u015ften ka\u00e7mas\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclemez. Bu bak\u0131mdan Allah Te\u00e2l\u00e2 hidayet ve marifeti yaratm\u0131\u015f; bunlara zahir ve b\u00e2t\u0131n duyulardan ibaret olan sebepleri halk etmi\u015ftir.\u0130nsan yiyecek maddelerini g\u0131day\u0131 g\u00f6r\u00fcp tabiat\u0131na uygunlu\u011funu bilse dahi tabiat\u0131nda ona kar\u015f\u0131 bir istek bulunmad\u0131\u011f\u0131 takdirde onu edinme ihtiyac\u0131 hissetmez; zira hasta yiyecek maddelerini g\u00f6r\u00fcp, tabiat\u0131na uygunlu\u011funu bildi\u011fi halde iste\u011fi olmad\u0131\u011f\u0131ndan, harekete ge\u00e7irici te\u015fvik\u00e7isi bulunmad\u0131\u011f\u0131ndan faydalanma imk\u00e2n\u0131ndan mahrumdur. \u00d6yleyse Allah Te\u00e2l\u00e2, insano\u011flunda istek ve iradeyi yaratm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130stek ve iradeden gayem; onun nefsinde yiyecek maddelerine kar\u015f\u0131 bir i\u015ftah ve kalbinde onlara y\u00f6neltici bir kudret yaratmakt\u0131r. Sonra bu da yetmez; zira nice kimseler vard\u0131r ki yeme\u011fi g\u00f6r\u00fcr, iste\u011fi de olur; fakat k\u00f6t\u00fcr\u00fcm oldu\u011fundan dolay\u0131 onu yemeye bir t\u00fcrl\u00fc muvaffak olamaz. Bu bak\u0131mdan insano\u011flu i\u00e7in kudret ve hareket ettirici azalar yarat\u0131ld\u0131 ki onunla yeme\u011fi daima yeme imk\u00e2n\u0131n\u0131 elde etmi\u015f olsun. Aza ise ancak kudretle hareket eder. Kudret iteleyici ve te\u015fvik edici bir amili; bu amil de ilim ve marifeti veya zan ve itikad\u0131 bekler. Bu da ki\u015finin, nefsinde, g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc \u015feyin kendisine uygun oldu\u011funu bilmesi demektir. Ki\u015finin marifeti, g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc \u015feyin nefsine uygun oldu\u011fu hususunda kesinle\u015fti\u011fi ve kendisinde bunu yapma mecburiyeti hissetti\u011fi ve kendisini onu yapmaktan al\u0131koyacak kar\u015f\u0131 bir kuvvet de bulunmad\u0131\u011f\u0131 takdirde irade harekete ge\u00e7er ve o \u015feye kar\u015f\u0131 meyil olu\u015fur. \u0130rade harekete ge\u00e7ti\u011finde kudret de azalar\u0131 harekete ge\u00e7irmek i\u00e7in faaliyete ge\u00e7er. Bu bak\u0131mdan kudret iradenin hizmetindedir; irade ise inan\u00e7 ve marifetin h\u00fckm\u00fcne tabidir. Bu durumda niyet, mutavass\u0131t bir s\u0131fattan ibaret olup, irade hedefe uygun olana ra\u011fbet ve meylin h\u00fckm\u00fcyle nefsin harekete ge\u00e7mesidir. Bu uygunluk da ya i\u00e7erisinde bulunan anda ya da gelecekte s\u00f6z konusudur.Efendimiz (sav.) \u015f\u00f6yle buyuruyor;Ey Allah\u0131m! Hem g\u00fcdeni, hem de g\u00fcd\u00fcleni \u0131slah eyle.Hz. Peygamber burada, g\u00fcdenden kalbi, g\u00fcd\u00fclenden de azalar\u0131 kastetmi\u015ftir.\u00d6yle ise bu bak\u0131mdan kalp amellerinin genel olarak azalar\u0131n hareketlerinden daha \u00fcst\u00fcn oldu\u011fu \u015f\u00fcphesizdir. Sonra niyetin de kalbin amellerinin hepsinden \u00fcst\u00fcn olmas\u0131 gerekir; \u00e7\u00fcnk\u00fc niyet, kalbin hayra meyledip irade etmesi demektir.Azalar\u0131n amellerinden gaye; kalbi hay\u0131r irade etmeye al\u0131\u015ft\u0131rmak, hay\u0131r meylini oraya per\u00e7inlemektir ki kalp d\u00fcnya \u015fehvetlerinden kurtulup zikre ve fikre y\u00f6nelsin. Bu bak\u0131mdan gayesine nispetle zorunlu olarak hay\u0131r olur; \u00e7\u00fcnk\u00fc maksada ula\u015fma imk\u00e2n\u0131 bulmu\u015ftur. Bu t\u0131pk\u0131 mide hastal\u0131klar\u0131n\u0131n bazen g\u00f6\u011f\u00fcs \u00fczerine konan merhemlerle, bazen de mideye ula\u015fan ila\u00e7larla tedavi edilmesine benzer. Bu bak\u0131mdan bu durumda il\u00e2\u00e7 almak, g\u00f6\u011fs\u00fcn \u00fczerine merhem koymaktan daha hay\u0131rl\u0131d\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc merhem, g\u00f6\u011f\u00fcs \u00fczerine, tesirinin mideye varmas\u0131 i\u00e7in konulur. \u00d6yleyse mideye do\u011frudan ula\u015fan ila\u00e7, daha hay\u0131rl\u0131 ve daha faydal\u0131d\u0131r.\u0130\u015fte bunun gibi, b\u00fct\u00fcn ibadetlerin tesir ve etkilerinin anla\u015f\u0131lmas\u0131 gerekir; zira ibadetlerden maksat, kalbin hallerini; azalar\u0131n de\u011fil, sadece kalbin s\u0131fatlar\u0131n\u0131 daha iyileriyle de\u011fi\u015ftirmektir.Bu bak\u0131mdan aln\u0131n yere konulmas\u0131nda, al\u0131n ile topra\u011f\u0131n bir araya getirilmesinde ba\u015fka bir gayenin bulundu\u011fu zannedilmemelidir. Bilakis \u00e2deten b\u00f6yle yapmak kalpte tevazu s\u0131fat\u0131n\u0131 per\u00e7inle\u015ftirir; zira kalbinde tevazu hisseden bir kimse, azalar\u0131n\u0131 da bu tevazu ile s\u00fcslerse, tevazu, o ki\u015fide gittik\u00e7e kuvvet bulur; kalbinde bir yetime kar\u015f\u0131 \u015fefkat hisseden kimse onun ba\u015f\u0131n\u0131 s\u0131vazlad\u0131\u011f\u0131 ve onu \u00f6pt\u00fc\u011f\u00fc zaman kalbindeki rikkat (merhamet hissi) daha da kuvvet kazan\u0131r. \u0130\u015fte bundan niyetsiz amelin asla fayda vermeyece\u011fi ortaya \u00e7\u0131kar; zira yetimin ba\u015f\u0131n\u0131 kalben gafil oldu\u011fu halde veya bir elbiseyi s\u0131vazlar gibi s\u0131vazlayan kimsenin azalar\u0131nda, kalbindeki rikkati per\u00e7inle\u015ftirecek hi\u00e7bir tesir uyanmaz. T\u0131pk\u0131 bunun gibi, kalbi d\u00fcnya ile me\u015fgul oldu\u011fu halde secdeye varan kimsenin aln\u0131n\u0131 yere koymas\u0131, kalbindeki tevazuyu takviye edecek bir tesir uyand\u0131ramaz. Bu bak\u0131mdan bunun varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu birdir. Hedefe nispetle varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu bir olan \u015feye b\u00e2t\u0131l ad\u0131 verilir. Bu bak\u0131mdan 'Niyetsiz ibadet b\u00e2t\u0131ld\u0131r' denilir. Bunun manas\u0131 'gafil oldu\u011fu halde yaparsa' demektir. Ancak g\u00f6steri\u015f i\u00e7in veya Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n tazimi amac\u0131yla yap\u0131lan amelin varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu bir olmaz. Bilakis bunun varl\u0131\u011f\u0131 daha zararl\u0131d\u0131r; \u00e7\u00fcnk\u00fc onunla, kuvvetlendirilmesi istenen s\u0131fat takviye edilmemi\u015f; aksine s\u00f6k\u00fclmesi istenen s\u0131fat kuvvetlendirilmi\u015ftir ki bu da d\u00fcnyaya meyletmekten say\u0131lan riya s\u0131fat\u0131d\u0131r. \u0130\u015fte niyetin amelden daha hay\u0131rl\u0131 olmas\u0131n\u0131n izah\u0131 budur.Bir sonraki yaz\u0131mda niyet ile ilgili amellere de\u011finmeye \u00e7al\u0131\u015faca\u011f\u0131m in\u015faALLAH.Gayret bizden, Tevfik ALLAH (c.c.)\u2019tan.\",\"breadcrumb\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/#breadcrumb\"},\"inLanguage\":\"tr\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/\"]}]},{\"@type\":\"BreadcrumbList\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/#breadcrumb\",\"itemListElement\":[{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":1,\"name\":\"Ana sayfa\",\"item\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":2,\"name\":\"N\u0130YET ve \u0130HLAS\"}]},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/\",\"name\":\"Ebrar Medya\",\"description\":\"Tarafs\u0131z De\u011fil, Hakk'tan Taraf\u0131z\",\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization\"},\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":{\"@type\":\"EntryPoint\",\"urlTemplate\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/?s={search_term_string}\"},\"query-input\":\"required name=search_term_string\"}],\"inLanguage\":\"tr\"},{\"@type\":\"Organization\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization\",\"name\":\"Ebrar Medya\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/\",\"logo\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"tr\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png\",\"contentUrl\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png\",\"width\":244,\"height\":90,\"caption\":\"Ebrar Medya\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/\"},\"sameAs\":[\"https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/\",\"https:\/\/twitter.com\/ebrarmedyacom\",\"https:\/\/www.instagram.com\/ebrarmedyacom\",\"https:\/\/www.linkedin.com\/in\/ebrar-medya-343157188\/\",\"https:\/\/tr.pinterest.com\/ebrarmedya\/\"]},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/9206b0a7f4f18957d07c3b5db64a615e\",\"name\":\"Hamza KORKMAZ\",\"image\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"tr\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/def3eda1bc69958fef5262dad6eefd02?s=96&d=wavatar&r=g\",\"contentUrl\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/def3eda1bc69958fef5262dad6eefd02?s=96&d=wavatar&r=g\",\"caption\":\"Hamza KORKMAZ\"},\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/author\/hamzakorkmaz\/\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","yoast_head_json":{"title":"N\u0130YET ve \u0130HLAS Nedir? • Ebrar Medya","description":"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.Oysa kendilerine, dini yaln\u0131z Allah'a, h\u00e2lis k\u0131l\u0131p O'nu birleyerek Allah'a kulluk etmeleri, namaz\u0131 gere\u011fi gibi k\u0131lmalar\u0131 ve zek\u00e2t\u0131 vermeleri emredilmi\u015ftir.( Beyyine 5.)Bu bak\u0131mdan kuvvetli ve h\u00e2lis din ancak Allah'\u0131nd\u0131r; \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah Te\u00e2l\u00e2 m\u00fc\u015friklerin\u00a0 \u015firklerinden m\u00fcnezzehtir.Kalp sahipleri, iman basireti ve Kur'an nuruyla anlam\u0131\u015flard\u0131r ki saadete kavu\u015fmak ancak ilim ve ibadetle m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. \u0130nsanlar\u0131n hepsi hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r; ancak \u00e2limler m\u00fcstesna... \u00c2limler de hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r, ancak amel edenler m\u00fcstesna... Amel edenlerin de hepsi hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r; ancak ihl\u00e2s sahipleri m\u00fcstesna... \u0130hl\u00e2s sahipleri de b\u00fcy\u00fck bir tehlike ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yad\u0131rlar. Bu bak\u0131mdan niyetsiz amel, bo\u015funa yorulma demektir. \u0130hlass\u0131z niyetse riya say\u0131l\u0131r, riya da m\u00fcnaf\u0131kl\u0131\u011f\u0131n dengi olup isyan ile e\u015fittir. S\u0131dk ve tahkik olmaks\u0131z\u0131n ihl\u00e2s heba olur.Nitekim Allah Te\u00e2l\u00e2, kendisinden ba\u015fkas\u0131n\u0131n da kar\u0131\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ameller hakk\u0131nda \u015f\u00f6yle buyurmu\u015ftur:Yapt\u0131klar\u0131 her i\u015fin \u00f6n\u00fcne ge\u00e7mi\u015fiz de onu (etrafa) sa\u00e7\u0131lm\u0131\u015f zerre haline getirmi\u015fizdir.(Furkan 23.)Niyetin hakikatini bilmeyenin niyeti nas\u0131l do\u011fru olabilir? \u0130hl\u00e2s\u0131n hakikatini bilmedi\u011fi halde niyetini tashih etti\u011fini (d\u00fczeltti\u011fini) zanneden ki\u015finin niyeti nas\u0131l h\u00e2lis olabilir veya s\u0131dk\u0131n (do\u011frulu\u011fun) manas\u0131n\u0131 bilmeyen bir muhlis, nas\u0131l olur da nefsinden s\u0131dk bekleyebilir?Bu bak\u0131mdan Allah'a ibadet etmek isteyen her kula d\u00fc\u015fen ilk vazife, \u00f6nce niyeti \u00f6\u011frenmektir ki marifeti elde edebilsin. Sonra kurtulu\u015f vesilesi olan ihl\u00e2s ve s\u0131dk\u0131n hakikatini anlad\u0131\u011f\u0131nda onu (niyeti) amel ile do\u011frulas\u0131n.Rablerinin r\u0131zas\u0131n\u0131 dileyerek sabah ak\u015fam O'na dua edenleri (fakirleri onlarla bir arada bulunmak istemeyen m\u00fc\u015friklerin arzular\u0131na uyarak yan\u0131ndan) kovma!(En'am 52.) Ayette bahsi ge\u00e7en dilemeden gaye niyettir.Hadislerde ise Efendimiz (s.av.) \u015f\u00f6yle buyuruyor;Amellerinin do\u011frulu\u011fu veya kem\u00e2le ermesi ancak niyetlere ba\u011fl\u0131d\u0131r. \u0130nsan i\u00e7in, neye niyet etmi\u015fse ancak o vard\u0131r. Bu bak\u0131mdan kimin hicreti Allah'a ve Resul'\u00fcne olursa, onun hicreti Allah ve Resul'\u00fcnedir. Kim de d\u00fcnyaya veya evlenece\u011fi bir kad\u0131na hicret etmi\u015fse, onun hicreti (niyeti) de hicret etti\u011finedir.Muhakkak ki Allah Te\u00e2l\u00e2, suretlerinize ve mallar\u0131n\u0131za de\u011fil, ancak kalplerinize ve amellerinize bakar.Allah Te\u00e2l\u00e2 kalplere, niyetin yeri olmas\u0131ndan dolay\u0131 bakar.Niyet, irade ve kast ayn\u0131 manaya gelen ibareler olup kalbin bir hali ve s\u0131fat\u0131d\u0131r. Niyet, iki \u015fey aras\u0131ndad\u0131r: \u0130lim ve amel. \u0130lim bunun \u00f6nc\u00fcs\u00fcd\u00fcr; zira ilim, onun asl\u0131 ve \u015fart\u0131d\u0131r. Amel ise, ona t\u00e2bidir, zira onun meyvesi ve dal\u0131d\u0131r. Bunun hikmeti de \u015fudur: Her amel (her hareket ve s\u00fck\u00fbn) ihtiyar\u00ee olup ancak \u00fc\u00e7 \u015feyle tamamlan\u0131r:a)\u0130limb)\u0130radec)Kudret\u0130nsan bilmedi\u011fi bir \u015feyi irade edemez. Bu bak\u0131mdan bir \u015feyi irade edebilmesi i\u00e7in onu bilmesi l\u00e2z\u0131md\u0131r. \u0130rade etmedi\u011fini ise i\u015flemez. Bu bak\u0131mdan bir \u015feyi i\u015flemesi i\u00e7in de onu irade etmesi gerekir. \u0130radenin manas\u0131 kalbin gayesine uygun buldu\u011fu \u015feye y\u00f6nelmesi demektir. Bu uygunluk ya i\u00e7inde bulunan anda ya da gelecekte olur. Allah Te\u00e2l\u00e2 insan\u0131 baz\u0131 i\u015flerin kendisine veya hedefine uygun gelece\u011fi, baz\u0131 i\u015flerle de \u00e7eli\u015fece\u011fi bir \u015fekilde yaratm\u0131\u015ft\u0131r.Bu bak\u0131mdan insan nefsine uygun gelenleri anma, nefsine z\u0131t olan zararl\u0131 \u015feyleri uzakla\u015ft\u0131rma ihtiyac\u0131 hisseder. Dolay\u0131s\u0131yla fayda veya zarar verici \u015feyleri bilmek zorundad\u0131r ki faydal\u0131 olanlar\u0131 al\u0131p zararl\u0131lardan ka\u00e7abilsin; zira yiyecek maddelerini g\u00f6rmeyen ve tan\u0131mayan kimsenin ona el uzatmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Ate\u015fi g\u00f6rmeyen kimsenin de ate\u015ften ka\u00e7mas\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclemez. Bu bak\u0131mdan Allah Te\u00e2l\u00e2 hidayet ve marifeti yaratm\u0131\u015f; bunlara zahir ve b\u00e2t\u0131n duyulardan ibaret olan sebepleri halk etmi\u015ftir.\u0130nsan yiyecek maddelerini g\u0131day\u0131 g\u00f6r\u00fcp tabiat\u0131na uygunlu\u011funu bilse dahi tabiat\u0131nda ona kar\u015f\u0131 bir istek bulunmad\u0131\u011f\u0131 takdirde onu edinme ihtiyac\u0131 hissetmez; zira hasta yiyecek maddelerini g\u00f6r\u00fcp, tabiat\u0131na uygunlu\u011funu bildi\u011fi halde iste\u011fi olmad\u0131\u011f\u0131ndan, harekete ge\u00e7irici te\u015fvik\u00e7isi bulunmad\u0131\u011f\u0131ndan faydalanma imk\u00e2n\u0131ndan mahrumdur. \u00d6yleyse Allah Te\u00e2l\u00e2, insano\u011flunda istek ve iradeyi yaratm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130stek ve iradeden gayem; onun nefsinde yiyecek maddelerine kar\u015f\u0131 bir i\u015ftah ve kalbinde onlara y\u00f6neltici bir kudret yaratmakt\u0131r. Sonra bu da yetmez; zira nice kimseler vard\u0131r ki yeme\u011fi g\u00f6r\u00fcr, iste\u011fi de olur; fakat k\u00f6t\u00fcr\u00fcm oldu\u011fundan dolay\u0131 onu yemeye bir t\u00fcrl\u00fc muvaffak olamaz. Bu bak\u0131mdan insano\u011flu i\u00e7in kudret ve hareket ettirici azalar yarat\u0131ld\u0131 ki onunla yeme\u011fi daima yeme imk\u00e2n\u0131n\u0131 elde etmi\u015f olsun. Aza ise ancak kudretle hareket eder. Kudret iteleyici ve te\u015fvik edici bir amili; bu amil de ilim ve marifeti veya zan ve itikad\u0131 bekler. Bu da ki\u015finin, nefsinde, g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc \u015feyin kendisine uygun oldu\u011funu bilmesi demektir. Ki\u015finin marifeti, g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc \u015feyin nefsine uygun oldu\u011fu hususunda kesinle\u015fti\u011fi ve kendisinde bunu yapma mecburiyeti hissetti\u011fi ve kendisini onu yapmaktan al\u0131koyacak kar\u015f\u0131 bir kuvvet de bulunmad\u0131\u011f\u0131 takdirde irade harekete ge\u00e7er ve o \u015feye kar\u015f\u0131 meyil olu\u015fur. \u0130rade harekete ge\u00e7ti\u011finde kudret de azalar\u0131 harekete ge\u00e7irmek i\u00e7in faaliyete ge\u00e7er. Bu bak\u0131mdan kudret iradenin hizmetindedir; irade ise inan\u00e7 ve marifetin h\u00fckm\u00fcne tabidir. Bu durumda niyet, mutavass\u0131t bir s\u0131fattan ibaret olup, irade hedefe uygun olana ra\u011fbet ve meylin h\u00fckm\u00fcyle nefsin harekete ge\u00e7mesidir. Bu uygunluk da ya i\u00e7erisinde bulunan anda ya da gelecekte s\u00f6z konusudur.Efendimiz (sav.) \u015f\u00f6yle buyuruyor;Ey Allah\u0131m! Hem g\u00fcdeni, hem de g\u00fcd\u00fcleni \u0131slah eyle.Hz. Peygamber burada, g\u00fcdenden kalbi, g\u00fcd\u00fclenden de azalar\u0131 kastetmi\u015ftir.\u00d6yle ise bu bak\u0131mdan kalp amellerinin genel olarak azalar\u0131n hareketlerinden daha \u00fcst\u00fcn oldu\u011fu \u015f\u00fcphesizdir. Sonra niyetin de kalbin amellerinin hepsinden \u00fcst\u00fcn olmas\u0131 gerekir; \u00e7\u00fcnk\u00fc niyet, kalbin hayra meyledip irade etmesi demektir.Azalar\u0131n amellerinden gaye; kalbi hay\u0131r irade etmeye al\u0131\u015ft\u0131rmak, hay\u0131r meylini oraya per\u00e7inlemektir ki kalp d\u00fcnya \u015fehvetlerinden kurtulup zikre ve fikre y\u00f6nelsin. Bu bak\u0131mdan gayesine nispetle zorunlu olarak hay\u0131r olur; \u00e7\u00fcnk\u00fc maksada ula\u015fma imk\u00e2n\u0131 bulmu\u015ftur. Bu t\u0131pk\u0131 mide hastal\u0131klar\u0131n\u0131n bazen g\u00f6\u011f\u00fcs \u00fczerine konan merhemlerle, bazen de mideye ula\u015fan ila\u00e7larla tedavi edilmesine benzer. Bu bak\u0131mdan bu durumda il\u00e2\u00e7 almak, g\u00f6\u011fs\u00fcn \u00fczerine merhem koymaktan daha hay\u0131rl\u0131d\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc merhem, g\u00f6\u011f\u00fcs \u00fczerine, tesirinin mideye varmas\u0131 i\u00e7in konulur. \u00d6yleyse mideye do\u011frudan ula\u015fan ila\u00e7, daha hay\u0131rl\u0131 ve daha faydal\u0131d\u0131r.\u0130\u015fte bunun gibi, b\u00fct\u00fcn ibadetlerin tesir ve etkilerinin anla\u015f\u0131lmas\u0131 gerekir; zira ibadetlerden maksat, kalbin hallerini; azalar\u0131n de\u011fil, sadece kalbin s\u0131fatlar\u0131n\u0131 daha iyileriyle de\u011fi\u015ftirmektir.Bu bak\u0131mdan aln\u0131n yere konulmas\u0131nda, al\u0131n ile topra\u011f\u0131n bir araya getirilmesinde ba\u015fka bir gayenin bulundu\u011fu zannedilmemelidir. Bilakis \u00e2deten b\u00f6yle yapmak kalpte tevazu s\u0131fat\u0131n\u0131 per\u00e7inle\u015ftirir; zira kalbinde tevazu hisseden bir kimse, azalar\u0131n\u0131 da bu tevazu ile s\u00fcslerse, tevazu, o ki\u015fide gittik\u00e7e kuvvet bulur; kalbinde bir yetime kar\u015f\u0131 \u015fefkat hisseden kimse onun ba\u015f\u0131n\u0131 s\u0131vazlad\u0131\u011f\u0131 ve onu \u00f6pt\u00fc\u011f\u00fc zaman kalbindeki rikkat (merhamet hissi) daha da kuvvet kazan\u0131r. \u0130\u015fte bundan niyetsiz amelin asla fayda vermeyece\u011fi ortaya \u00e7\u0131kar; zira yetimin ba\u015f\u0131n\u0131 kalben gafil oldu\u011fu halde veya bir elbiseyi s\u0131vazlar gibi s\u0131vazlayan kimsenin azalar\u0131nda, kalbindeki rikkati per\u00e7inle\u015ftirecek hi\u00e7bir tesir uyanmaz. T\u0131pk\u0131 bunun gibi, kalbi d\u00fcnya ile me\u015fgul oldu\u011fu halde secdeye varan kimsenin aln\u0131n\u0131 yere koymas\u0131, kalbindeki tevazuyu takviye edecek bir tesir uyand\u0131ramaz. Bu bak\u0131mdan bunun varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu birdir. Hedefe nispetle varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu bir olan \u015feye b\u00e2t\u0131l ad\u0131 verilir. Bu bak\u0131mdan 'Niyetsiz ibadet b\u00e2t\u0131ld\u0131r' denilir. Bunun manas\u0131 'gafil oldu\u011fu halde yaparsa' demektir. Ancak g\u00f6steri\u015f i\u00e7in veya Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n tazimi amac\u0131yla yap\u0131lan amelin varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu bir olmaz. Bilakis bunun varl\u0131\u011f\u0131 daha zararl\u0131d\u0131r; \u00e7\u00fcnk\u00fc onunla, kuvvetlendirilmesi istenen s\u0131fat takviye edilmemi\u015f; aksine s\u00f6k\u00fclmesi istenen s\u0131fat kuvvetlendirilmi\u015ftir ki bu da d\u00fcnyaya meyletmekten say\u0131lan riya s\u0131fat\u0131d\u0131r. \u0130\u015fte niyetin amelden daha hay\u0131rl\u0131 olmas\u0131n\u0131n izah\u0131 budur.Bir sonraki yaz\u0131mda niyet ile ilgili amellere de\u011finmeye \u00e7al\u0131\u015faca\u011f\u0131m in\u015faALLAH.Gayret bizden, Tevfik ALLAH (c.c.)\u2019tan.","robots":{"index":"index","follow":"follow","max-snippet":"max-snippet:-1","max-image-preview":"max-image-preview:large","max-video-preview":"max-video-preview:-1"},"canonical":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/","og_locale":"tr_TR","og_type":"article","og_title":"N\u0130YET ve \u0130HLAS Nedir? • Ebrar Medya","og_description":"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.Oysa kendilerine, dini yaln\u0131z Allah'a, h\u00e2lis k\u0131l\u0131p O'nu birleyerek Allah'a kulluk etmeleri, namaz\u0131 gere\u011fi gibi k\u0131lmalar\u0131 ve zek\u00e2t\u0131 vermeleri emredilmi\u015ftir.( Beyyine 5.)Bu bak\u0131mdan kuvvetli ve h\u00e2lis din ancak Allah'\u0131nd\u0131r; \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah Te\u00e2l\u00e2 m\u00fc\u015friklerin\u00a0 \u015firklerinden m\u00fcnezzehtir.Kalp sahipleri, iman basireti ve Kur'an nuruyla anlam\u0131\u015flard\u0131r ki saadete kavu\u015fmak ancak ilim ve ibadetle m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. \u0130nsanlar\u0131n hepsi hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r; ancak \u00e2limler m\u00fcstesna... \u00c2limler de hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r, ancak amel edenler m\u00fcstesna... Amel edenlerin de hepsi hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r; ancak ihl\u00e2s sahipleri m\u00fcstesna... \u0130hl\u00e2s sahipleri de b\u00fcy\u00fck bir tehlike ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yad\u0131rlar. Bu bak\u0131mdan niyetsiz amel, bo\u015funa yorulma demektir. \u0130hlass\u0131z niyetse riya say\u0131l\u0131r, riya da m\u00fcnaf\u0131kl\u0131\u011f\u0131n dengi olup isyan ile e\u015fittir. S\u0131dk ve tahkik olmaks\u0131z\u0131n ihl\u00e2s heba olur.Nitekim Allah Te\u00e2l\u00e2, kendisinden ba\u015fkas\u0131n\u0131n da kar\u0131\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ameller hakk\u0131nda \u015f\u00f6yle buyurmu\u015ftur:Yapt\u0131klar\u0131 her i\u015fin \u00f6n\u00fcne ge\u00e7mi\u015fiz de onu (etrafa) sa\u00e7\u0131lm\u0131\u015f zerre haline getirmi\u015fizdir.(Furkan 23.)Niyetin hakikatini bilmeyenin niyeti nas\u0131l do\u011fru olabilir? \u0130hl\u00e2s\u0131n hakikatini bilmedi\u011fi halde niyetini tashih etti\u011fini (d\u00fczeltti\u011fini) zanneden ki\u015finin niyeti nas\u0131l h\u00e2lis olabilir veya s\u0131dk\u0131n (do\u011frulu\u011fun) manas\u0131n\u0131 bilmeyen bir muhlis, nas\u0131l olur da nefsinden s\u0131dk bekleyebilir?Bu bak\u0131mdan Allah'a ibadet etmek isteyen her kula d\u00fc\u015fen ilk vazife, \u00f6nce niyeti \u00f6\u011frenmektir ki marifeti elde edebilsin. Sonra kurtulu\u015f vesilesi olan ihl\u00e2s ve s\u0131dk\u0131n hakikatini anlad\u0131\u011f\u0131nda onu (niyeti) amel ile do\u011frulas\u0131n.Rablerinin r\u0131zas\u0131n\u0131 dileyerek sabah ak\u015fam O'na dua edenleri (fakirleri onlarla bir arada bulunmak istemeyen m\u00fc\u015friklerin arzular\u0131na uyarak yan\u0131ndan) kovma!(En'am 52.) Ayette bahsi ge\u00e7en dilemeden gaye niyettir.Hadislerde ise Efendimiz (s.av.) \u015f\u00f6yle buyuruyor;Amellerinin do\u011frulu\u011fu veya kem\u00e2le ermesi ancak niyetlere ba\u011fl\u0131d\u0131r. \u0130nsan i\u00e7in, neye niyet etmi\u015fse ancak o vard\u0131r. Bu bak\u0131mdan kimin hicreti Allah'a ve Resul'\u00fcne olursa, onun hicreti Allah ve Resul'\u00fcnedir. Kim de d\u00fcnyaya veya evlenece\u011fi bir kad\u0131na hicret etmi\u015fse, onun hicreti (niyeti) de hicret etti\u011finedir.Muhakkak ki Allah Te\u00e2l\u00e2, suretlerinize ve mallar\u0131n\u0131za de\u011fil, ancak kalplerinize ve amellerinize bakar.Allah Te\u00e2l\u00e2 kalplere, niyetin yeri olmas\u0131ndan dolay\u0131 bakar.Niyet, irade ve kast ayn\u0131 manaya gelen ibareler olup kalbin bir hali ve s\u0131fat\u0131d\u0131r. Niyet, iki \u015fey aras\u0131ndad\u0131r: \u0130lim ve amel. \u0130lim bunun \u00f6nc\u00fcs\u00fcd\u00fcr; zira ilim, onun asl\u0131 ve \u015fart\u0131d\u0131r. Amel ise, ona t\u00e2bidir, zira onun meyvesi ve dal\u0131d\u0131r. Bunun hikmeti de \u015fudur: Her amel (her hareket ve s\u00fck\u00fbn) ihtiyar\u00ee olup ancak \u00fc\u00e7 \u015feyle tamamlan\u0131r:a)\u0130limb)\u0130radec)Kudret\u0130nsan bilmedi\u011fi bir \u015feyi irade edemez. Bu bak\u0131mdan bir \u015feyi irade edebilmesi i\u00e7in onu bilmesi l\u00e2z\u0131md\u0131r. \u0130rade etmedi\u011fini ise i\u015flemez. Bu bak\u0131mdan bir \u015feyi i\u015flemesi i\u00e7in de onu irade etmesi gerekir. \u0130radenin manas\u0131 kalbin gayesine uygun buldu\u011fu \u015feye y\u00f6nelmesi demektir. Bu uygunluk ya i\u00e7inde bulunan anda ya da gelecekte olur. Allah Te\u00e2l\u00e2 insan\u0131 baz\u0131 i\u015flerin kendisine veya hedefine uygun gelece\u011fi, baz\u0131 i\u015flerle de \u00e7eli\u015fece\u011fi bir \u015fekilde yaratm\u0131\u015ft\u0131r.Bu bak\u0131mdan insan nefsine uygun gelenleri anma, nefsine z\u0131t olan zararl\u0131 \u015feyleri uzakla\u015ft\u0131rma ihtiyac\u0131 hisseder. Dolay\u0131s\u0131yla fayda veya zarar verici \u015feyleri bilmek zorundad\u0131r ki faydal\u0131 olanlar\u0131 al\u0131p zararl\u0131lardan ka\u00e7abilsin; zira yiyecek maddelerini g\u00f6rmeyen ve tan\u0131mayan kimsenin ona el uzatmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Ate\u015fi g\u00f6rmeyen kimsenin de ate\u015ften ka\u00e7mas\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclemez. Bu bak\u0131mdan Allah Te\u00e2l\u00e2 hidayet ve marifeti yaratm\u0131\u015f; bunlara zahir ve b\u00e2t\u0131n duyulardan ibaret olan sebepleri halk etmi\u015ftir.\u0130nsan yiyecek maddelerini g\u0131day\u0131 g\u00f6r\u00fcp tabiat\u0131na uygunlu\u011funu bilse dahi tabiat\u0131nda ona kar\u015f\u0131 bir istek bulunmad\u0131\u011f\u0131 takdirde onu edinme ihtiyac\u0131 hissetmez; zira hasta yiyecek maddelerini g\u00f6r\u00fcp, tabiat\u0131na uygunlu\u011funu bildi\u011fi halde iste\u011fi olmad\u0131\u011f\u0131ndan, harekete ge\u00e7irici te\u015fvik\u00e7isi bulunmad\u0131\u011f\u0131ndan faydalanma imk\u00e2n\u0131ndan mahrumdur. \u00d6yleyse Allah Te\u00e2l\u00e2, insano\u011flunda istek ve iradeyi yaratm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130stek ve iradeden gayem; onun nefsinde yiyecek maddelerine kar\u015f\u0131 bir i\u015ftah ve kalbinde onlara y\u00f6neltici bir kudret yaratmakt\u0131r. Sonra bu da yetmez; zira nice kimseler vard\u0131r ki yeme\u011fi g\u00f6r\u00fcr, iste\u011fi de olur; fakat k\u00f6t\u00fcr\u00fcm oldu\u011fundan dolay\u0131 onu yemeye bir t\u00fcrl\u00fc muvaffak olamaz. Bu bak\u0131mdan insano\u011flu i\u00e7in kudret ve hareket ettirici azalar yarat\u0131ld\u0131 ki onunla yeme\u011fi daima yeme imk\u00e2n\u0131n\u0131 elde etmi\u015f olsun. Aza ise ancak kudretle hareket eder. Kudret iteleyici ve te\u015fvik edici bir amili; bu amil de ilim ve marifeti veya zan ve itikad\u0131 bekler. Bu da ki\u015finin, nefsinde, g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc \u015feyin kendisine uygun oldu\u011funu bilmesi demektir. Ki\u015finin marifeti, g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc \u015feyin nefsine uygun oldu\u011fu hususunda kesinle\u015fti\u011fi ve kendisinde bunu yapma mecburiyeti hissetti\u011fi ve kendisini onu yapmaktan al\u0131koyacak kar\u015f\u0131 bir kuvvet de bulunmad\u0131\u011f\u0131 takdirde irade harekete ge\u00e7er ve o \u015feye kar\u015f\u0131 meyil olu\u015fur. \u0130rade harekete ge\u00e7ti\u011finde kudret de azalar\u0131 harekete ge\u00e7irmek i\u00e7in faaliyete ge\u00e7er. Bu bak\u0131mdan kudret iradenin hizmetindedir; irade ise inan\u00e7 ve marifetin h\u00fckm\u00fcne tabidir. Bu durumda niyet, mutavass\u0131t bir s\u0131fattan ibaret olup, irade hedefe uygun olana ra\u011fbet ve meylin h\u00fckm\u00fcyle nefsin harekete ge\u00e7mesidir. Bu uygunluk da ya i\u00e7erisinde bulunan anda ya da gelecekte s\u00f6z konusudur.Efendimiz (sav.) \u015f\u00f6yle buyuruyor;Ey Allah\u0131m! Hem g\u00fcdeni, hem de g\u00fcd\u00fcleni \u0131slah eyle.Hz. Peygamber burada, g\u00fcdenden kalbi, g\u00fcd\u00fclenden de azalar\u0131 kastetmi\u015ftir.\u00d6yle ise bu bak\u0131mdan kalp amellerinin genel olarak azalar\u0131n hareketlerinden daha \u00fcst\u00fcn oldu\u011fu \u015f\u00fcphesizdir. Sonra niyetin de kalbin amellerinin hepsinden \u00fcst\u00fcn olmas\u0131 gerekir; \u00e7\u00fcnk\u00fc niyet, kalbin hayra meyledip irade etmesi demektir.Azalar\u0131n amellerinden gaye; kalbi hay\u0131r irade etmeye al\u0131\u015ft\u0131rmak, hay\u0131r meylini oraya per\u00e7inlemektir ki kalp d\u00fcnya \u015fehvetlerinden kurtulup zikre ve fikre y\u00f6nelsin. Bu bak\u0131mdan gayesine nispetle zorunlu olarak hay\u0131r olur; \u00e7\u00fcnk\u00fc maksada ula\u015fma imk\u00e2n\u0131 bulmu\u015ftur. Bu t\u0131pk\u0131 mide hastal\u0131klar\u0131n\u0131n bazen g\u00f6\u011f\u00fcs \u00fczerine konan merhemlerle, bazen de mideye ula\u015fan ila\u00e7larla tedavi edilmesine benzer. Bu bak\u0131mdan bu durumda il\u00e2\u00e7 almak, g\u00f6\u011fs\u00fcn \u00fczerine merhem koymaktan daha hay\u0131rl\u0131d\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc merhem, g\u00f6\u011f\u00fcs \u00fczerine, tesirinin mideye varmas\u0131 i\u00e7in konulur. \u00d6yleyse mideye do\u011frudan ula\u015fan ila\u00e7, daha hay\u0131rl\u0131 ve daha faydal\u0131d\u0131r.\u0130\u015fte bunun gibi, b\u00fct\u00fcn ibadetlerin tesir ve etkilerinin anla\u015f\u0131lmas\u0131 gerekir; zira ibadetlerden maksat, kalbin hallerini; azalar\u0131n de\u011fil, sadece kalbin s\u0131fatlar\u0131n\u0131 daha iyileriyle de\u011fi\u015ftirmektir.Bu bak\u0131mdan aln\u0131n yere konulmas\u0131nda, al\u0131n ile topra\u011f\u0131n bir araya getirilmesinde ba\u015fka bir gayenin bulundu\u011fu zannedilmemelidir. Bilakis \u00e2deten b\u00f6yle yapmak kalpte tevazu s\u0131fat\u0131n\u0131 per\u00e7inle\u015ftirir; zira kalbinde tevazu hisseden bir kimse, azalar\u0131n\u0131 da bu tevazu ile s\u00fcslerse, tevazu, o ki\u015fide gittik\u00e7e kuvvet bulur; kalbinde bir yetime kar\u015f\u0131 \u015fefkat hisseden kimse onun ba\u015f\u0131n\u0131 s\u0131vazlad\u0131\u011f\u0131 ve onu \u00f6pt\u00fc\u011f\u00fc zaman kalbindeki rikkat (merhamet hissi) daha da kuvvet kazan\u0131r. \u0130\u015fte bundan niyetsiz amelin asla fayda vermeyece\u011fi ortaya \u00e7\u0131kar; zira yetimin ba\u015f\u0131n\u0131 kalben gafil oldu\u011fu halde veya bir elbiseyi s\u0131vazlar gibi s\u0131vazlayan kimsenin azalar\u0131nda, kalbindeki rikkati per\u00e7inle\u015ftirecek hi\u00e7bir tesir uyanmaz. T\u0131pk\u0131 bunun gibi, kalbi d\u00fcnya ile me\u015fgul oldu\u011fu halde secdeye varan kimsenin aln\u0131n\u0131 yere koymas\u0131, kalbindeki tevazuyu takviye edecek bir tesir uyand\u0131ramaz. Bu bak\u0131mdan bunun varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu birdir. Hedefe nispetle varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu bir olan \u015feye b\u00e2t\u0131l ad\u0131 verilir. Bu bak\u0131mdan 'Niyetsiz ibadet b\u00e2t\u0131ld\u0131r' denilir. Bunun manas\u0131 'gafil oldu\u011fu halde yaparsa' demektir. Ancak g\u00f6steri\u015f i\u00e7in veya Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n tazimi amac\u0131yla yap\u0131lan amelin varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu bir olmaz. Bilakis bunun varl\u0131\u011f\u0131 daha zararl\u0131d\u0131r; \u00e7\u00fcnk\u00fc onunla, kuvvetlendirilmesi istenen s\u0131fat takviye edilmemi\u015f; aksine s\u00f6k\u00fclmesi istenen s\u0131fat kuvvetlendirilmi\u015ftir ki bu da d\u00fcnyaya meyletmekten say\u0131lan riya s\u0131fat\u0131d\u0131r. \u0130\u015fte niyetin amelden daha hay\u0131rl\u0131 olmas\u0131n\u0131n izah\u0131 budur.Bir sonraki yaz\u0131mda niyet ile ilgili amellere de\u011finmeye \u00e7al\u0131\u015faca\u011f\u0131m in\u015faALLAH.Gayret bizden, Tevfik ALLAH (c.c.)\u2019tan.","og_url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/","og_site_name":"Ebrar Medya","article_publisher":"https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/","article_published_time":"2021-05-15T09:40:39+00:00","og_image":[{"width":730,"height":360,"url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2021\/05\/HAMZA-KORKMAZ.jpg","type":"image\/jpeg"}],"author":"Hamza KORKMAZ","twitter_card":"summary_large_image","twitter_creator":"@ebrarmedyacom","twitter_site":"@ebrarmedyacom","twitter_misc":{"Yazan:":"Hamza KORKMAZ","Tahmini okuma s\u00fcresi":"8 dakika"},"schema":{"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"Article","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/#article","isPartOf":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/"},"author":{"name":"Hamza KORKMAZ","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/9206b0a7f4f18957d07c3b5db64a615e"},"headline":"N\u0130YET ve \u0130HLAS","datePublished":"2021-05-15T09:40:39+00:00","dateModified":"2021-05-15T09:40:39+00:00","mainEntityOfPage":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/"},"wordCount":1521,"commentCount":0,"publisher":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization"},"articleSection":["MAKALELER"],"inLanguage":"tr","potentialAction":[{"@type":"CommentAction","name":"Comment","target":["https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/#respond"]}]},{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/","name":"N\u0130YET ve \u0130HLAS Nedir? • Ebrar Medya","isPartOf":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website"},"datePublished":"2021-05-15T09:40:39+00:00","dateModified":"2021-05-15T09:40:39+00:00","description":"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.Oysa kendilerine, dini yaln\u0131z Allah'a, h\u00e2lis k\u0131l\u0131p O'nu birleyerek Allah'a kulluk etmeleri, namaz\u0131 gere\u011fi gibi k\u0131lmalar\u0131 ve zek\u00e2t\u0131 vermeleri emredilmi\u015ftir.( Beyyine 5.)Bu bak\u0131mdan kuvvetli ve h\u00e2lis din ancak Allah'\u0131nd\u0131r; \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah Te\u00e2l\u00e2 m\u00fc\u015friklerin\u00a0 \u015firklerinden m\u00fcnezzehtir.Kalp sahipleri, iman basireti ve Kur'an nuruyla anlam\u0131\u015flard\u0131r ki saadete kavu\u015fmak ancak ilim ve ibadetle m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. \u0130nsanlar\u0131n hepsi hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r; ancak \u00e2limler m\u00fcstesna... \u00c2limler de hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r, ancak amel edenler m\u00fcstesna... Amel edenlerin de hepsi hel\u00e2k olmu\u015flard\u0131r; ancak ihl\u00e2s sahipleri m\u00fcstesna... \u0130hl\u00e2s sahipleri de b\u00fcy\u00fck bir tehlike ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yad\u0131rlar. Bu bak\u0131mdan niyetsiz amel, bo\u015funa yorulma demektir. \u0130hlass\u0131z niyetse riya say\u0131l\u0131r, riya da m\u00fcnaf\u0131kl\u0131\u011f\u0131n dengi olup isyan ile e\u015fittir. S\u0131dk ve tahkik olmaks\u0131z\u0131n ihl\u00e2s heba olur.Nitekim Allah Te\u00e2l\u00e2, kendisinden ba\u015fkas\u0131n\u0131n da kar\u0131\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ameller hakk\u0131nda \u015f\u00f6yle buyurmu\u015ftur:Yapt\u0131klar\u0131 her i\u015fin \u00f6n\u00fcne ge\u00e7mi\u015fiz de onu (etrafa) sa\u00e7\u0131lm\u0131\u015f zerre haline getirmi\u015fizdir.(Furkan 23.)Niyetin hakikatini bilmeyenin niyeti nas\u0131l do\u011fru olabilir? \u0130hl\u00e2s\u0131n hakikatini bilmedi\u011fi halde niyetini tashih etti\u011fini (d\u00fczeltti\u011fini) zanneden ki\u015finin niyeti nas\u0131l h\u00e2lis olabilir veya s\u0131dk\u0131n (do\u011frulu\u011fun) manas\u0131n\u0131 bilmeyen bir muhlis, nas\u0131l olur da nefsinden s\u0131dk bekleyebilir?Bu bak\u0131mdan Allah'a ibadet etmek isteyen her kula d\u00fc\u015fen ilk vazife, \u00f6nce niyeti \u00f6\u011frenmektir ki marifeti elde edebilsin. Sonra kurtulu\u015f vesilesi olan ihl\u00e2s ve s\u0131dk\u0131n hakikatini anlad\u0131\u011f\u0131nda onu (niyeti) amel ile do\u011frulas\u0131n.Rablerinin r\u0131zas\u0131n\u0131 dileyerek sabah ak\u015fam O'na dua edenleri (fakirleri onlarla bir arada bulunmak istemeyen m\u00fc\u015friklerin arzular\u0131na uyarak yan\u0131ndan) kovma!(En'am 52.) Ayette bahsi ge\u00e7en dilemeden gaye niyettir.Hadislerde ise Efendimiz (s.av.) \u015f\u00f6yle buyuruyor;Amellerinin do\u011frulu\u011fu veya kem\u00e2le ermesi ancak niyetlere ba\u011fl\u0131d\u0131r. \u0130nsan i\u00e7in, neye niyet etmi\u015fse ancak o vard\u0131r. Bu bak\u0131mdan kimin hicreti Allah'a ve Resul'\u00fcne olursa, onun hicreti Allah ve Resul'\u00fcnedir. Kim de d\u00fcnyaya veya evlenece\u011fi bir kad\u0131na hicret etmi\u015fse, onun hicreti (niyeti) de hicret etti\u011finedir.Muhakkak ki Allah Te\u00e2l\u00e2, suretlerinize ve mallar\u0131n\u0131za de\u011fil, ancak kalplerinize ve amellerinize bakar.Allah Te\u00e2l\u00e2 kalplere, niyetin yeri olmas\u0131ndan dolay\u0131 bakar.Niyet, irade ve kast ayn\u0131 manaya gelen ibareler olup kalbin bir hali ve s\u0131fat\u0131d\u0131r. Niyet, iki \u015fey aras\u0131ndad\u0131r: \u0130lim ve amel. \u0130lim bunun \u00f6nc\u00fcs\u00fcd\u00fcr; zira ilim, onun asl\u0131 ve \u015fart\u0131d\u0131r. Amel ise, ona t\u00e2bidir, zira onun meyvesi ve dal\u0131d\u0131r. Bunun hikmeti de \u015fudur: Her amel (her hareket ve s\u00fck\u00fbn) ihtiyar\u00ee olup ancak \u00fc\u00e7 \u015feyle tamamlan\u0131r:a)\u0130limb)\u0130radec)Kudret\u0130nsan bilmedi\u011fi bir \u015feyi irade edemez. Bu bak\u0131mdan bir \u015feyi irade edebilmesi i\u00e7in onu bilmesi l\u00e2z\u0131md\u0131r. \u0130rade etmedi\u011fini ise i\u015flemez. Bu bak\u0131mdan bir \u015feyi i\u015flemesi i\u00e7in de onu irade etmesi gerekir. \u0130radenin manas\u0131 kalbin gayesine uygun buldu\u011fu \u015feye y\u00f6nelmesi demektir. Bu uygunluk ya i\u00e7inde bulunan anda ya da gelecekte olur. Allah Te\u00e2l\u00e2 insan\u0131 baz\u0131 i\u015flerin kendisine veya hedefine uygun gelece\u011fi, baz\u0131 i\u015flerle de \u00e7eli\u015fece\u011fi bir \u015fekilde yaratm\u0131\u015ft\u0131r.Bu bak\u0131mdan insan nefsine uygun gelenleri anma, nefsine z\u0131t olan zararl\u0131 \u015feyleri uzakla\u015ft\u0131rma ihtiyac\u0131 hisseder. Dolay\u0131s\u0131yla fayda veya zarar verici \u015feyleri bilmek zorundad\u0131r ki faydal\u0131 olanlar\u0131 al\u0131p zararl\u0131lardan ka\u00e7abilsin; zira yiyecek maddelerini g\u00f6rmeyen ve tan\u0131mayan kimsenin ona el uzatmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Ate\u015fi g\u00f6rmeyen kimsenin de ate\u015ften ka\u00e7mas\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclemez. Bu bak\u0131mdan Allah Te\u00e2l\u00e2 hidayet ve marifeti yaratm\u0131\u015f; bunlara zahir ve b\u00e2t\u0131n duyulardan ibaret olan sebepleri halk etmi\u015ftir.\u0130nsan yiyecek maddelerini g\u0131day\u0131 g\u00f6r\u00fcp tabiat\u0131na uygunlu\u011funu bilse dahi tabiat\u0131nda ona kar\u015f\u0131 bir istek bulunmad\u0131\u011f\u0131 takdirde onu edinme ihtiyac\u0131 hissetmez; zira hasta yiyecek maddelerini g\u00f6r\u00fcp, tabiat\u0131na uygunlu\u011funu bildi\u011fi halde iste\u011fi olmad\u0131\u011f\u0131ndan, harekete ge\u00e7irici te\u015fvik\u00e7isi bulunmad\u0131\u011f\u0131ndan faydalanma imk\u00e2n\u0131ndan mahrumdur. \u00d6yleyse Allah Te\u00e2l\u00e2, insano\u011flunda istek ve iradeyi yaratm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130stek ve iradeden gayem; onun nefsinde yiyecek maddelerine kar\u015f\u0131 bir i\u015ftah ve kalbinde onlara y\u00f6neltici bir kudret yaratmakt\u0131r. Sonra bu da yetmez; zira nice kimseler vard\u0131r ki yeme\u011fi g\u00f6r\u00fcr, iste\u011fi de olur; fakat k\u00f6t\u00fcr\u00fcm oldu\u011fundan dolay\u0131 onu yemeye bir t\u00fcrl\u00fc muvaffak olamaz. Bu bak\u0131mdan insano\u011flu i\u00e7in kudret ve hareket ettirici azalar yarat\u0131ld\u0131 ki onunla yeme\u011fi daima yeme imk\u00e2n\u0131n\u0131 elde etmi\u015f olsun. Aza ise ancak kudretle hareket eder. Kudret iteleyici ve te\u015fvik edici bir amili; bu amil de ilim ve marifeti veya zan ve itikad\u0131 bekler. Bu da ki\u015finin, nefsinde, g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc \u015feyin kendisine uygun oldu\u011funu bilmesi demektir. Ki\u015finin marifeti, g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc \u015feyin nefsine uygun oldu\u011fu hususunda kesinle\u015fti\u011fi ve kendisinde bunu yapma mecburiyeti hissetti\u011fi ve kendisini onu yapmaktan al\u0131koyacak kar\u015f\u0131 bir kuvvet de bulunmad\u0131\u011f\u0131 takdirde irade harekete ge\u00e7er ve o \u015feye kar\u015f\u0131 meyil olu\u015fur. \u0130rade harekete ge\u00e7ti\u011finde kudret de azalar\u0131 harekete ge\u00e7irmek i\u00e7in faaliyete ge\u00e7er. Bu bak\u0131mdan kudret iradenin hizmetindedir; irade ise inan\u00e7 ve marifetin h\u00fckm\u00fcne tabidir. Bu durumda niyet, mutavass\u0131t bir s\u0131fattan ibaret olup, irade hedefe uygun olana ra\u011fbet ve meylin h\u00fckm\u00fcyle nefsin harekete ge\u00e7mesidir. Bu uygunluk da ya i\u00e7erisinde bulunan anda ya da gelecekte s\u00f6z konusudur.Efendimiz (sav.) \u015f\u00f6yle buyuruyor;Ey Allah\u0131m! Hem g\u00fcdeni, hem de g\u00fcd\u00fcleni \u0131slah eyle.Hz. Peygamber burada, g\u00fcdenden kalbi, g\u00fcd\u00fclenden de azalar\u0131 kastetmi\u015ftir.\u00d6yle ise bu bak\u0131mdan kalp amellerinin genel olarak azalar\u0131n hareketlerinden daha \u00fcst\u00fcn oldu\u011fu \u015f\u00fcphesizdir. Sonra niyetin de kalbin amellerinin hepsinden \u00fcst\u00fcn olmas\u0131 gerekir; \u00e7\u00fcnk\u00fc niyet, kalbin hayra meyledip irade etmesi demektir.Azalar\u0131n amellerinden gaye; kalbi hay\u0131r irade etmeye al\u0131\u015ft\u0131rmak, hay\u0131r meylini oraya per\u00e7inlemektir ki kalp d\u00fcnya \u015fehvetlerinden kurtulup zikre ve fikre y\u00f6nelsin. Bu bak\u0131mdan gayesine nispetle zorunlu olarak hay\u0131r olur; \u00e7\u00fcnk\u00fc maksada ula\u015fma imk\u00e2n\u0131 bulmu\u015ftur. Bu t\u0131pk\u0131 mide hastal\u0131klar\u0131n\u0131n bazen g\u00f6\u011f\u00fcs \u00fczerine konan merhemlerle, bazen de mideye ula\u015fan ila\u00e7larla tedavi edilmesine benzer. Bu bak\u0131mdan bu durumda il\u00e2\u00e7 almak, g\u00f6\u011fs\u00fcn \u00fczerine merhem koymaktan daha hay\u0131rl\u0131d\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc merhem, g\u00f6\u011f\u00fcs \u00fczerine, tesirinin mideye varmas\u0131 i\u00e7in konulur. \u00d6yleyse mideye do\u011frudan ula\u015fan ila\u00e7, daha hay\u0131rl\u0131 ve daha faydal\u0131d\u0131r.\u0130\u015fte bunun gibi, b\u00fct\u00fcn ibadetlerin tesir ve etkilerinin anla\u015f\u0131lmas\u0131 gerekir; zira ibadetlerden maksat, kalbin hallerini; azalar\u0131n de\u011fil, sadece kalbin s\u0131fatlar\u0131n\u0131 daha iyileriyle de\u011fi\u015ftirmektir.Bu bak\u0131mdan aln\u0131n yere konulmas\u0131nda, al\u0131n ile topra\u011f\u0131n bir araya getirilmesinde ba\u015fka bir gayenin bulundu\u011fu zannedilmemelidir. Bilakis \u00e2deten b\u00f6yle yapmak kalpte tevazu s\u0131fat\u0131n\u0131 per\u00e7inle\u015ftirir; zira kalbinde tevazu hisseden bir kimse, azalar\u0131n\u0131 da bu tevazu ile s\u00fcslerse, tevazu, o ki\u015fide gittik\u00e7e kuvvet bulur; kalbinde bir yetime kar\u015f\u0131 \u015fefkat hisseden kimse onun ba\u015f\u0131n\u0131 s\u0131vazlad\u0131\u011f\u0131 ve onu \u00f6pt\u00fc\u011f\u00fc zaman kalbindeki rikkat (merhamet hissi) daha da kuvvet kazan\u0131r. \u0130\u015fte bundan niyetsiz amelin asla fayda vermeyece\u011fi ortaya \u00e7\u0131kar; zira yetimin ba\u015f\u0131n\u0131 kalben gafil oldu\u011fu halde veya bir elbiseyi s\u0131vazlar gibi s\u0131vazlayan kimsenin azalar\u0131nda, kalbindeki rikkati per\u00e7inle\u015ftirecek hi\u00e7bir tesir uyanmaz. T\u0131pk\u0131 bunun gibi, kalbi d\u00fcnya ile me\u015fgul oldu\u011fu halde secdeye varan kimsenin aln\u0131n\u0131 yere koymas\u0131, kalbindeki tevazuyu takviye edecek bir tesir uyand\u0131ramaz. Bu bak\u0131mdan bunun varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu birdir. Hedefe nispetle varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu bir olan \u015feye b\u00e2t\u0131l ad\u0131 verilir. Bu bak\u0131mdan 'Niyetsiz ibadet b\u00e2t\u0131ld\u0131r' denilir. Bunun manas\u0131 'gafil oldu\u011fu halde yaparsa' demektir. Ancak g\u00f6steri\u015f i\u00e7in veya Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n tazimi amac\u0131yla yap\u0131lan amelin varl\u0131\u011f\u0131 ile yoklu\u011fu bir olmaz. Bilakis bunun varl\u0131\u011f\u0131 daha zararl\u0131d\u0131r; \u00e7\u00fcnk\u00fc onunla, kuvvetlendirilmesi istenen s\u0131fat takviye edilmemi\u015f; aksine s\u00f6k\u00fclmesi istenen s\u0131fat kuvvetlendirilmi\u015ftir ki bu da d\u00fcnyaya meyletmekten say\u0131lan riya s\u0131fat\u0131d\u0131r. \u0130\u015fte niyetin amelden daha hay\u0131rl\u0131 olmas\u0131n\u0131n izah\u0131 budur.Bir sonraki yaz\u0131mda niyet ile ilgili amellere de\u011finmeye \u00e7al\u0131\u015faca\u011f\u0131m in\u015faALLAH.Gayret bizden, Tevfik ALLAH (c.c.)\u2019tan.","breadcrumb":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/#breadcrumb"},"inLanguage":"tr","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/"]}]},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/niyet-ve-ihlas\/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Ana sayfa","item":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"N\u0130YET ve \u0130HLAS"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/","name":"Ebrar Medya","description":"Tarafs\u0131z De\u011fil, Hakk'tan Taraf\u0131z","publisher":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization"},"potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/?s={search_term_string}"},"query-input":"required name=search_term_string"}],"inLanguage":"tr"},{"@type":"Organization","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization","name":"Ebrar Medya","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/","logo":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"tr","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png","contentUrl":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png","width":244,"height":90,"caption":"Ebrar Medya"},"image":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/"},"sameAs":["https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/","https:\/\/twitter.com\/ebrarmedyacom","https:\/\/www.instagram.com\/ebrarmedyacom","https:\/\/www.linkedin.com\/in\/ebrar-medya-343157188\/","https:\/\/tr.pinterest.com\/ebrarmedya\/"]},{"@type":"Person","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/9206b0a7f4f18957d07c3b5db64a615e","name":"Hamza KORKMAZ","image":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"tr","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/image\/","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/def3eda1bc69958fef5262dad6eefd02?s=96&d=wavatar&r=g","contentUrl":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/def3eda1bc69958fef5262dad6eefd02?s=96&d=wavatar&r=g","caption":"Hamza KORKMAZ"},"url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/author\/hamzakorkmaz\/"}]}},"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/15855"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/20"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=15855"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/15855\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":15857,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/15855\/revisions\/15857"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/15856"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=15855"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=15855"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=15855"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}