B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/p>\n

24- Onlar, s\u00f6z\u00fcn en g\u00fczeline(39) iletilmi\u015flerdir ve \u00f6v\u00fclen do\u011fru yola iletilmi\u015flerdir.(40)<\/strong>
\n25- Ger\u00e7ek \u015fu ki, ink\u00e2r edip(41) Allah yolundan ve yerlilerle d\u0131\u015far\u0131dan gelenler i\u00e7in e\u015fit olarak (haram ve k\u0131ble) k\u0131ld\u0131\u011f\u0131m\u0131z(42) Mescid-i Haram’dan al\u0131koyanlara,(43) orada zulmederek adaletten ayr\u0131lanlara(44) ac\u0131 bir azab tadd\u0131r\u0131r\u0131z.<\/strong><\/p>\n

A\u00c7IKLAMA<\/strong><\/p>\n

39. “S\u00f6z\u00fcn en g\u00fczeli”: Her t\u00fcr temiz ve g\u00fczel \u015feyi ifade eder, fakat burada \u00f6zellikle iman\u0131n temel maddeleri kasdedilmektedir.
\n40. Giri\u015f b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde de de\u011finildi\u011fi gibi surenin Mekke’de nazil olan b\u00f6l\u00fcm\u00fc burada sona ermektedir. Usl\u00fbbu tamamen Mekki surelerin usl\u00fbbu olmas\u0131na ve bir k\u0131sm\u0131n\u0131n (veya t\u00fcm\u00fcn\u00fcn) Medine’de nazil oldu\u011funa del\u00e2let eden hi\u00e7 bir i\u015faret olmamas\u0131na ra\u011fmen, ayette (19. ayet) ge\u00e7en “iki has\u0131m taraf” s\u00f6zleri, bu ayetlerin Medine’de nazil oldu\u011fu gibi bir yanl\u0131\u015f anlamaya neden olmu\u015ftur.Baz\u0131 m\u00fcfessirler burada de\u011finilen iki has\u0131m taraf\u0131n Bedir’de sava\u015fan iki taraf oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. Fakat konunun ak\u0131\u015f\u0131nda bu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc destekleyecek hi\u00e7 bir i\u015faret yoktur. Tam aksine konunun ak\u0131\u015f\u0131ndan burada de\u011finilen “iki taraf”tan “kafirler ve m\u00fcminler”in kasdedildi\u011fi a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. \u00e7\u00fcnk\u00fc iman ve k\u00fcf\u00fcr aras\u0131ndaki \u00e7at\u0131\u015fma, insan\u0131n yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131ndan beri varola gelmi\u015ftir ve k\u0131yamet g\u00fcn\u00fcne kadar da varolmaya devam edecektir.
\nBu ikinci g\u00f6r\u00fc\u015f, ayn\u0131 zamanda, Kur’an’\u0131n devam eden bir b\u00fct\u00fcn oldu\u011funu ve her b\u00f6l\u00fcm\u00fcn di\u011feriyle belli bir ili\u015fki ve ba\u011f i\u00e7inde bulundu\u011funu ispatlamaktad\u0131r. Oysa daha \u00f6nce de de\u011findi\u011fimiz yorum Kur’an’da hi\u00e7 bir s\u00fcreklili\u011fin ve ak\u0131\u015f\u0131n bulunmad\u0131\u011f\u0131 ve hi\u00e7 bir anlam ve ba\u011f olmaks\u0131z\u0131n farkl\u0131 b\u00f6l\u00fcmlerin arka arkaya dizildi\u011fi anlam\u0131na gelecektir.
\n41. “\u0130nkar edenler” Peygamber’in (s.a) getirdi\u011fi mesaj\u0131 reddedenlerdi. Konunun devam\u0131nda bunlar\u0131n Mekke’li m\u00fc\u015frikler oldu\u011fu a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kmaktad\u0131r.
\n42. Yani “Bu ne bir \u015fahs\u0131n, ne bir aile, ne de bir kabilenin \u00f6zel m\u00fclk\u00fc de\u011fildir, bilakis t\u00fcm insanlar i\u00e7indir. Bu nedenle kimsenin ba\u015fkalar\u0131n\u0131 ondan al\u0131koymaya hakk\u0131 yoktur.”
\nBu ba\u011flamda \u0130sl\u00e2m fakihleri aras\u0131nda iki soru ortaya \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131r:
\n1) “Mescid-i Haram”la ne kasdedilmektedir? Bununla sadece Mescid mi kasdedilmekte, yoksa Mekke’deki t\u00fcm “haram b\u00f6lge”yi de i\u00e7ermekte midir?
\n2) “Gerek yerli, gerek d\u0131\u015fardan gelenler i\u00e7in e\u015fit olarak” ifadesi ile ne kasdedilmektedir?
\nBaz\u0131 m\u00fcfessirlere g\u00f6re Mescid-i Haram’la t\u00fcm haram b\u00f6lge de\u011fil sadece Mescid’in kendisi kasdedilmektedir. Bunlar g\u00f6r\u00fc\u015flerini Kur’an’\u0131n ifadesine dayand\u0131r\u0131rlar ve “e\u015fit olarak” ifadesiyle orada ibadet etmekte e\u015fit haklara sahip olman\u0131n kasdedildi\u011fini s\u00f6ylerler. G\u00f6r\u00fc\u015flerini desteklemek i\u00e7in Peygamber (s.a) den bir hadis de naklederler: “Ey Abdu Menaf o\u011fullar\u0131, sizden insanlar \u00fczerinde s\u00f6z sahibi olanlar, kimseyi, Kabe’yi tavaftan ve orada gece ve g\u00fcnd\u00fcz diledi\u011fi zamanda namaz k\u0131lmaktan al\u0131koymas\u0131nlar.”
\nBu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc kabul eden \u0130mam \u015eafii ve di\u011ferleri, bu ayetten, Mekke’de oturanlarla d\u0131\u015fardan gelenlerin her bak\u0131mdan e\u015fit olduklar\u0131 sonucunu \u00e7\u0131karman\u0131n yanl\u0131\u015f oldu\u011funu, onlar\u0131n sadece ibadet hakk\u0131nda e\u015fit olduklar\u0131n\u0131 s\u00f6ylerler. \u00c7\u00fcnk\u00fc Mekkeliler \u0130sl\u00e2m’dan \u00f6nce de sonra da oradaki topraklara ve evlere sahiptiler. O denli ki Hz. \u00d6mer’in hilafeti d\u00f6neminde Safvan b. Umeyye’nin evi kendisinden Mekke’de hapishane olarak kullan\u0131lmak \u00fczere 4.000 dirhem kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda sat\u0131n al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r.
\n“Mescid-i Haram” ile t\u00fcm haram b\u00f6lgenin kasdedildi\u011fini s\u00f6yleyenler ise g\u00f6r\u00fc\u015flerini Bakara Suresi 196 ve 217. ayetlere dayand\u0131r\u0131rlar. Bu g\u00f6r\u00fc\u015fte olanlar, hacc\u0131n sadece Kabe’de (Mescid) ifa edilmedi\u011fini, hac\u0131n\u0131n hacc\u0131n\u0131 tamamlayabilmesi i\u00e7in Mina, M\u00fczdelife, Arafat vs.’i ziyaret etmesi gerekti\u011fini s\u00f6ylerler. Bu nedenle, derler ki, e\u015fitlik sadece Mescid’de ibadette e\u015fitlik anlam\u0131nda de\u011fil, Mekke’deki t\u00fcm di\u011fer haklar anlam\u0131ndad\u0131r. Bu belde, t\u00fcm insanlar i\u00e7in Allah taraf\u0131ndan hacc yeri olarak belirlendi\u011finden, kimsenin ona malik olmaya hakk\u0131 yoktur. Herkes orada istedi\u011fi yerde kalabilir ve kimse onu b\u00f6yle yapmaktan al\u0131koyamaz. Bu g\u00f6r\u00fc\u015flerini destekleyen bir \u00e7ok hadis de s\u0131ralarlar:
\n1) Abdullah b. \u00d6mer Peygamber’in (s.a) \u015f\u00f6yle dedi\u011fini rivayet eder: “Mekke, yolcular\u0131n konaklayaca\u011f\u0131 yerdir. O halde onun topra\u011f\u0131 sat\u0131lamaz, evlerinden de kimse kira talep edemez.”
\n2) \u0130brahim en-Nahai’ye g\u00f6re Peygamber (s.a) \u015f\u00f6yle demi\u015ftir: “Mekke Allah, (c.c) taraf\u0131ndan haram b\u00f6lge tayin edilmi\u015ftir. Bu nedenle onun topra\u011f\u0131n\u0131 satmak ve evlerinden kira almak haramd\u0131r.” M\u00fccahid de buna benzer bir hadis rivayet etmi\u015ftir.
\n3) Alkame der ki: “Peygamber (s.a) zaman\u0131nda ve ilk \u00fc\u00e7 halife zaman\u0131nda Mekke topraklar\u0131 kamu mal\u0131 kabul edilirdi ve dileyen kimse orada ya\u015far ve ba\u015fkalar\u0131n\u0131n da kalmas\u0131na izin verirdi.”
\n4) Abdullah b. \u00d6mer der ki: “Halife \u00d6mer, Mekke’de oturan herkesin hacc d\u00f6nemi boyunca evinin kap\u0131s\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131k tutmas\u0131n\u0131 emretti.” M\u00fccahid’e g\u00f6re Halife \u00d6mer, Mekkelilerin bah\u00e7elerini kapatmak i\u00e7in kap\u0131lar koymamalar\u0131n\u0131, dileyenin gelip orada kalmas\u0131 i\u00e7in kap\u0131lar\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131k tutmalar\u0131n\u0131 emretmi\u015ftir. Ayn\u0131 haberi A’ta da rivayet etmi\u015ftir. Fakat bu rivayete g\u00f6re, ticaret mal\u0131 olan develerini korumas\u0131 i\u00e7in bah\u00e7esinin kap\u0131s\u0131n\u0131 kapatmas\u0131na izin verilen S\u00fcheyl bin Amr bu emrin tek istisnas\u0131yd\u0131.
\n5) Abdullah b. \u00d6mer, Mekke’de bulunan evinden kira alan kimsenin karn\u0131na ate\u015f doldurdu\u011funu s\u00f6yler.
\n6) Abdullah b. Abbas der ki: “Allah t\u00fcm Mekke’yi Mescid-i Haram k\u0131ld\u0131 ki burada herkes e\u015fit haklara sahiptir. O halde Mekkelilerin kira haklar\u0131 yoktur.
\n7) \u00d6mer bin Abdulaziz, Mekke valisine \u015f\u00f6yle bir emir g\u00f6ndermi\u015ftir: “Mekke’deki evler i\u00e7in hi\u00e7 bir kira al\u0131nmas\u0131n, \u00e7\u00fcnk\u00fc bu haramd\u0131r.”
\nYukar\u0131daki hadislere dayanarak, tabiundan bir \u00e7o\u011fu ve fakihlerden \u0130mam Malik, \u0130mam Ebu Hanife, S\u00fcfyan-\u0131 Sevri, Ahmed bin Hanbel ve \u0130shak bin Rahaveyh, Mekke’de en az\u0131ndan hacc d\u00f6neminde, bir par\u00e7a bile olsa toprak satmak ve kira alman\u0131n haram oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcne varm\u0131\u015flard\u0131r. Fakat fakihlerin \u00e7o\u011fu, insanlar\u0131n Mekke’de ev sahibi olabilecekleri ve bunlar\u0131 toprak olarak de\u011fil bina olarak satabilecekleri g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler.
\nBana g\u00f6re bu son g\u00f6r\u00fc\u015f do\u011fru g\u00f6r\u00fcnmektedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu Kur’an’a S\u00fcnnet’e ve Ra\u015f\u00eed halifelerin uygulamas\u0131na uygun d\u00fc\u015fmektedir. Allah’\u0131n hacc\u0131, d\u00fcnyan\u0131n her taraf\u0131ndaki insanlara, Mekkelileri zengin etmek i\u00e7in farz k\u0131lmad\u0131\u011f\u0131 meydandad\u0131r. Allah “haram b\u00f6lgeyi” t\u00fcm m\u00fcminlerin faydas\u0131 i\u00e7in ay\u0131rd\u0131\u011f\u0131na g\u00f6re, bu toprak hi\u00e7 kimsenin \u015fahsi mal\u0131 de\u011fildir ve her hac\u0131 bulabildi\u011fi her yerde kalma hakk\u0131na sahiptir.
\n43. Yani, “Onlar, Peygamber (s.a) ve m\u00fcminleri hacc ve umre yapmaktan al\u0131koymu\u015flard\u0131.”
\n44. Burada \u00f6zel bir davran\u0131\u015f de\u011fil, zul\u00fcm tarifi alt\u0131na giren do\u011fruluktan sapan her t\u00fcr davran\u0131\u015f kasdedilmektedir. Ger\u00e7i bu davran\u0131\u015flar her zaman ve mekanda g\u00fcnaht\u0131rlar, ama “Mescid-i Haram” da i\u015flenmesi onlar\u0131 daha da b\u00fcy\u00fck ve k\u00f6t\u00fc k\u0131lar. O denli ki baz\u0131 m\u00fcfessirler gereksiz bir yeminin bile orada bu gruba dahil olaca\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6ylerler.
\nS\u0131radan g\u00fcnahlar\u0131n yan\u0131s\u0131ra, haram b\u00f6lgede i\u015flenmeleri sebebiyle bu kategoriye dahil olan ba\u015fka \u015feyler de vard\u0131r. Mesela:
\n1) “Haram b\u00f6lgeye” s\u0131\u011f\u0131nan bir katil hakk\u0131nda bile yasal i\u015fleme ge\u00e7mek yasaklanm\u0131\u015ft\u0131r; \u00f6yle ki ki\u015fi orada kald\u0131\u011f\u0131 m\u00fcddet\u00e7e tutuklanamaz. Haram b\u00f6lgenin bu kutsiyeti, Hz. \u0130brahim (a.s) zaman\u0131ndan beri korunmaktad\u0131r. Kur’an der ki: “O, i\u00e7ine girildi\u011finde g\u00fcven ve eminli\u011fe erilen mabeddir.” (Al-i \u0130mran: 57)
\n2) D\u0131\u015far\u0131da i\u015flenen hi\u00e7 bir su\u00e7 i\u00e7in “haram b\u00f6lge”nin i\u00e7inde ceza verilemeyece\u011fi konusunda g\u00f6r\u00fc\u015f birli\u011fi vard\u0131r. Hz. \u00d6mer, Abdullah b. \u00d6mer ve Abdullah b. Abbas \u015f\u00f6yle ilan etmi\u015flerdir: “Babalar\u0131m\u0131z\u0131n katili bile olsa orada ona kar\u015f\u0131 bir davran\u0131\u015fta bulunmayaca\u011f\u0131z.”
\n3) Mescid-i Haram’da sava\u015f etmek veya kan d\u00f6kmek haramd\u0131r. Mekke’nin fethinin ikinci g\u00fcn\u00fcnde Hz. Peygamber (s.a) \u015f\u00f6yle demi\u015ftir: “Ey insanlar, Allah, Mekke’yi d\u00fcnyan\u0131n yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131ndan beri mabed k\u0131ld\u0131 ve o Allah’\u0131n emri ile k\u0131yamet g\u00fcn\u00fcne kadar b\u00f6yle kalacak. Bu nedenle Allah’a ve ahiret g\u00fcn\u00fcne inanan kimsenin orada kan d\u00f6kmesi helal olmaz.” Daha sonra \u015funlar\u0131 eklemi\u015ftir: “Benim burada sava\u015ft\u0131\u011f\u0131m\u0131 s\u00f6yleyerek kan d\u00f6kmeyi helal k\u0131lan kimseye deyin ki: ‘Allah onu sizin i\u00e7in de\u011fil Rasul\u00fc i\u00e7in helal k\u0131ld\u0131.’ Bu bana sadece \u00e7ok k\u0131sa bir s\u00fcre i\u00e7in helal k\u0131l\u0131nd\u0131. Sonra \u00f6nceki gibi tekrar “haram” k\u0131l\u0131nd\u0131.”
\n4) Kendiliklerinden orada b\u00fcy\u00fcyen a\u011fa\u00e7lar\u0131 kesmek ve otlar\u0131 s\u00f6kmek haramd\u0131r. Haram b\u00f6lge s\u0131n\u0131rlar\u0131 i\u00e7inde ku\u015flar\u0131 ve hayvanlar\u0131 avlamak veya onlar\u0131 avlayabilmek i\u00e7in “Mescid-i Haram”\u0131n d\u0131\u015f\u0131na s\u00fcrmek de haramd\u0131r. Fakat y\u0131lan ve akrep gibi zararl\u0131 hayvanlar\u0131 \u00f6ld\u00fcrmek ve “Izhir” denilen otla kuru otlar\u0131 yolmak helaldir.
\n5) Yere d\u00fc\u015fen (kaybolan) herhangi bir e\u015fyay\u0131 almak da haramd\u0131r. Ebu Davud’un rivayet etti\u011fi bir hadiste. Peygamber (s.a) hac\u0131lara ait olan ve yere d\u00fc\u015fen \u015feyleri toplamay\u0131 yasaklam\u0131\u015ft\u0131r.
\n6) Hacc veya umre niyetiyle gelen bir kimsenin oraya ihrams\u0131z girmesi haramd\u0131r. Fakat hacc amac\u0131yla gelmeyenlerin ihrams\u0131z girmesi hakk\u0131nda bir \u00e7ok farkl\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f vard\u0131r. Abdullah b. Abbas ne olursa olsun hi\u00e7 kimsenin oraya ihrams\u0131z giremeyece\u011fini s\u00f6yler ve bu g\u00f6r\u00fc\u015f \u0130mam Ahmed ve \u0130mam \u015eafii’nin s\u00f6zleri taraf\u0131ndan da desteklenmektedir. \u0130mam Ahmed ve \u0130mam \u015eafii’nin ba\u015fka s\u00f6zlerinde ise, ticaret ve i\u015f sebebiyle Mescid-i Haram’a s\u0131k s\u0131k gidenler bundan hari\u00e7 tutulmu\u015flard\u0131r. \u0130mam Ebu Hanife ise “Mikat” s\u0131n\u0131rlar\u0131 i\u00e7inde ya\u015fayanlara Mekke’yi ihrams\u0131z ziyaret edebilecekleri, d\u0131\u015fardan gelenlerinse ihrams\u0131z giremeyecekleri g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedir.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 24- Onlar, s\u00f6z\u00fcn en g\u00fczeline(39) iletilmi\u015flerdir ve \u00f6v\u00fclen do\u011fru yola iletilmi\u015flerdir.(40) 25- Ger\u00e7ek \u015fu ki, ink\u00e2r edip(41) Allah yolundan ve yerlilerle d\u0131\u015far\u0131dan gelenler i\u00e7in e\u015fit olarak (haram […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":14919,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n