B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/p>\n

74- Lut’a da bir h\u00fck\u00fcm ve ilim(67) verdik ve onu \u00e7irkin i\u015fler yapmakta olan \u015fehirden kurtard\u0131k. \u015e\u00fcphesiz onlar, bozulmaya u\u011frayan k\u00f6t\u00fc bir kavimdi.<\/strong>
\n75- Onu rahmetimize soktuk, \u00e7\u00fcnk\u00fc o, salihlerdendi.<\/strong>
\n76- Nuh da; daha \u00f6nce \u00e7a\u011fr\u0131da bulundu\u011fu zaman,(68) biz onun \u00e7a\u011fr\u0131s\u0131na cevap verdik, onu ve ailesini b\u00fcy\u00fck bir \u00fcz\u00fcnt\u00fcden kurtard\u0131k.(69)<\/strong>
\n77- Ve ayetlerimizi yalanlayan kavimden ‘ona yard\u0131m edip-\u00f6c\u00fcn\u00fc ald\u0131k.’ \u015e\u00fcphesiz onlar, k\u00f6t\u00fc bir kavimdi, biz de onlar\u0131n t\u00fcm\u00fcn\u00fc suya bat\u0131r\u0131p bo\u011fduk.<\/strong>
\n78- Davud ve S\u00fcleyman da; hani kavmin hayvanlar\u0131n\u0131n i\u00e7ine girip-yay\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ekin-tarlalar\u0131 konusunda h\u00fck\u00fcm y\u00fcr\u00fct\u00fcyorlard\u0131. Biz onlar\u0131n h\u00fckm\u00fcne \u015fahidler idik.<\/strong>
\n79- Biz bunu (h\u00fckm\u00fc) S\u00fcleymana kavratt\u0131k, her birine de h\u00fck\u00fcm ve ilim verdik.(70) Davud ile birlikte tesbih etsinler diye, da\u011flara ve ku\u015flara boyun e\u011fdirdik.(71) (Bunlar\u0131) Yapanlar biz idik.<\/strong>
\n80- Ve sizin i\u00e7in ona, zorlu-sava\u015f\u0131n\u0131zda sizi korusun diye, ‘(madeni) giyim-sanat\u0131n\u0131’ \u00f6\u011frettik.(72) Buna ra\u011fmen siz \u015f\u00fckredenler misiniz?(73)<\/strong>
\n81- S\u00fcleyman i\u00e7in de, f\u0131rt\u0131na bi\u00e7iminde esen r\u00fczg\u00e2ra (boyun e\u011fdirdik) ki, kendi emriyle, i\u00e7inde bereketler k\u0131ld\u0131\u011f\u0131m\u0131z yere ak\u0131p giderdi.(74) Biz her \u015feyi bilenleriz.<\/strong><\/p>\n

A\u00c7IKLAMA<\/strong><\/p>\n

67. “H\u00fckm” kelimesi \u00e7ok geni\u015f bir anlama sahiptir. Yarg\u0131, hikmet, do\u011fruyu yanl\u0131\u015ftan ay\u0131ran \u00f6l\u00e7\u00fc ve Allah’tan gelen yetki anlamlar\u0131na gelir. “\u0130lim”, ise vahyolunan ger\u00e7ek bilgi anlam\u0131ndad\u0131r. O halde “Lut’a h\u00fckm ve ilm verdik” ayeti, “Lut’u peygamber k\u0131ld\u0131k” anlam\u0131na gelir (Lut k\u0131ssas\u0131 i\u00e7in bkz. A’raf: 80-84; Hud: 69-83; Hicr: 57-76 ve bunlarla ilgili a\u00e7\u0131klay\u0131c\u0131 notlar)
\n68. Burada Nuh’un kavmini \u0131slah i\u00e7in elinden geleni yapt\u0131ktan sonra en sonunda yapt\u0131\u011f\u0131 \u015fu dua kastedilmektedir: “Rabbim, ben yenik d\u00fc\u015ft\u00fcm bana yard\u0131m et.” (Kamer: 10 ve “Rabbim, yery\u00fcz\u00fcnde kafirlerden tek ki\u015fi b\u0131rakma” (Nuh: 26)
\n69. “B\u00fcy\u00fck s\u0131k\u0131nt\u0131” ile onlar\u0131n g\u00fcnahkar bir topluluk i\u00e7inde ya\u015fad\u0131klar\u0131 s\u0131k\u0131nt\u0131l\u0131 hayat ve Tufan kastedilmi\u015f olabilir. (Bkz. A’raf: 59-64; Yunus: 72-74; Hud: 25-48; \u0130sra: 3 ve bunlarla ilgili a\u00e7\u0131klay\u0131c\u0131 notlar.)
\n70. Bu olaya ne Kitab-\u0131 Mukaddes’te ne de Yahudi eserlerinde de\u011finilmemi\u015ftir. M\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlere g\u00f6re bu olay \u015f\u00f6yle meydana gelmi\u015ftir: Bir adam\u0131n davarlar\u0131 geceleyin ba\u015fka bir adam\u0131n ekinine girmi\u015fti. Ekin sahibi Davud’a (a.s) \u015fikayet etmi\u015f, o da davarlar\u0131n tarla sahibine verilmesine h\u00fckmetmi\u015fti. Fakat S\u00fcleyman (a.s) bir g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc kabul etmemi\u015f ve ekinler eski haline gelinceye dek davarlar\u0131n tarla sahibinde kalmas\u0131 fikrini \u00f6ne s\u00fcrm\u00fc\u015ft\u00fc. Bununla ilgili olarak Allah: “Biz do\u011fru h\u00fckm\u00fc S\u00fcleyman’a \u00f6\u011frettik” buyuruyor. Fakat hukuk\u00ee y\u00f6nden b\u00f6yle bir meselenin \u0130sl\u00e2m\u00ee h\u00fckm\u00fcn\u00fcn de oldu\u011funu s\u00f6yleyemeyiz. Bu konuda Ras\u00fblullah’tan (s.a) rivayet olunan bir hadis yoktur. Bu nedenle fakihler bu konuda farkl\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015fler \u00f6ne s\u00fcrm\u00fc\u015flerdir.
\nFakat ele al\u0131nd\u0131\u011f\u0131 \u00e7er\u00e7eve i\u00e7inde bu olay\u0131n, peygamberlerin de, Allah vergisi g\u00fc\u00e7 ve yeteneklerine ra\u011fmen sadece birer insan olduklar\u0131n\u0131 vurgulamak i\u00e7in anlat\u0131ld\u0131\u011f\u0131na dikkat edilmelidir. Bu olayda her ikisi de peygamber olduklar\u0131 halde, Allah Hz. S\u00fcleyman’a g\u00f6sterdi\u011fi do\u011fru yolu, Hz. Davud’a (a.s) g\u00f6stermedi\u011fi i\u00e7in o yan\u0131lm\u0131\u015ft\u0131. Bundan sonra gelen b\u00f6l\u00fcmlerde her ikisinin sahip olduklar\u0131 harika yetenekler; bunlar\u0131n Allah taraf\u0131ndan verildi\u011fini, kimseyi il\u00e2h k\u0131lmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6stermek i\u00e7in anlat\u0131lmaktad\u0131r.
\nBu ayetten, bir mesele de iki yarg\u0131\u00e7 farkl\u0131 h\u00fck\u00fcmler verdi\u011finde, sadece birisinin h\u00fckm\u00fc do\u011fru oldu\u011fu halde her ikisinin de h\u00fck\u00fcm verme yetkisine sahip olmalar\u0131 \u015fart\u0131yla ikisinin de do\u011fru kabul edileceklerini \u00f6\u011freniyoruz. Peygamber (s.a) ayn\u0131 ilkeyi daha a\u00e7\u0131k bir \u015fekilde ifade etmi\u015ftir. Buhari’de Amr \u0130bn el-As’\u0131n rivayet etti\u011fi hadiste Peygamber’in (s.a) \u015f\u00f6yle dedi\u011fi nakledilmektedir: “E\u011fer bir yarg\u0131\u00e7 do\u011fru h\u00fckme varabilmek i\u00e7in elinden gelen \u00e7abay\u0131 harcarsa, do\u011fru h\u00fck\u00fcm verdi\u011finde iki sevap, yanl\u0131\u015f h\u00fck\u00fcm verdi\u011finde ise bir sevap kazan\u0131r. Ebu Davud ve \u0130bn Mace’de Bureyde’den rivayet edilen bir hadiste de Peygamber’in (s.a) \u015f\u00f6yle dedi\u011fi nakledilmektedir. “Yarg\u0131\u00e7lar \u00fc\u00e7 \u00e7e\u015fittir ve sadece bir tanesi cennettedir. O da Hakk\u0131 kabul eden ve ona g\u00f6re h\u00fck\u00fcm verendir. Di\u011fer taraftan hakk\u0131 bildi\u011fi halde, ona ayk\u0131r\u0131 h\u00fck\u00fcm veren ile yeterli bilgi ve yetkisi olmad\u0131\u011f\u0131 halde h\u00fck\u00fcm mevkiinde oturan kimse ise cehennemdedir.”
\n71. Metindeki ifadeden “Da\u011flar\u0131n ve ku\u015flar\u0131n” Davud’a (a.s) boyun e\u011fdirilmedi\u011fi, bilakis Allah’\u0131 tesbihte ona kat\u0131ld\u0131klar\u0131 anla\u015f\u0131lmaktad\u0131r. Bu, Sad Suresi 18-19. ayetlerle de desteklenmektedir: “Do\u011frusu biz da\u011flara boyun e\u011fdirdik, ak\u015fam ve sabah onunla (Davud) birlikte bizi tesbih ederlerdi. Toplan\u0131p gelen ku\u015flar\u0131 da. Hepsine onunla birlikte bizi tesbih edin diye emrettik, ku\u015flara da ayn\u0131s\u0131n\u0131 emrettik.” Bu ayetin \u015fu anlama geldi\u011fi g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndeyiz: “Davud (a.s) g\u00fczel ve tatl\u0131 sesi ile Allah’\u0131 zikr edip tesbih etti\u011finde da\u011flar onun g\u00fczel sesini yank\u0131land\u0131r\u0131yor, ku\u015flar da \u00e7evresine toplan\u0131yor ve bu manzara \u00e7ok etkileyici oluyordu.” Bu g\u00f6r\u00fc\u015f \u015fu hadisle de desteklenmektedir:
\nG\u00fczel bir sese sahip olan Ebu Musa el-E\u015fari (r.a) Kur’an okurken oradan ge\u00e7en Peygamber (s.a) ayakta durup uzun bir s\u00fcre onu dinlemi\u015f ve o Kur’an okumay\u0131 bitirdi\u011finde: “Bu adama Davud’un g\u00fczel sesinden bir par\u00e7a verilmi\u015f’ demi\u015ftir.”
\n72. Sebe Suresi, 10-11. ayetlere g\u00f6re bu olay \u015f\u00f6yledir: “… ve ona demiri yumu\u015fatt\u0131k (ve \u015f\u00f6yle emrettik) : “geni\u015f z\u0131rhlar yap ve onlar\u0131 d\u00fczenli bir bi\u00e7ime sok”. Bu, Allah’\u0131n Davud’u (a.s) demiri kullanmada usta k\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve \u00f6zellikle korunma amac\u0131yla ona z\u0131rh yapma sanat\u0131n\u0131 \u00f6\u011fretti\u011fini g\u00f6sterir. Bu ger\u00e7ek, arkeolojik ve tarihi ara\u015ft\u0131rmalarla da desteklenmektedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu ara\u015ft\u0131rmalara g\u00f6re demir devri M.\u00d6. 1200 ile 1000 y\u0131llar\u0131 aras\u0131nda ba\u015flam\u0131\u015ft\u0131r ve bu da Davud’un (a.s) ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 d\u00f6nemdir. \u0130lk \u00f6nce Suriye ve Anadolu’da M.\u00d6. 2000-1200 y\u0131llar\u0131 aras\u0131nda ya\u015fayan Hititler, demiri eritip \u015fekil vermek i\u00e7in bir metod icad etmi\u015fler, fakat bunu di\u011fer insanlardan gizlemi\u015fler, bu nedenle de demir yayg\u0131n bir kullan\u0131ma ge\u00e7memi\u015ftir. Daha sonra Filistiler bunu ke\u015ffetmi\u015f fakat yine bir s\u0131r olarak saklam\u0131\u015flard\u0131. H\u00fck\u00fcmdar Seul’den (Talut) \u00f6nce \u0130srailo\u011fullar\u0131’n\u0131n Hititler ve Filistiler’e defalarca yenilmelerinin nedeni kar\u015f\u0131lar\u0131ndakinin sava\u015flarda demiri kullanmas\u0131yd\u0131.
\nM.\u00d6. 1020’de Talut, Allah’\u0131n emri ile \u0130srailo\u011fullar\u0131’n\u0131n h\u00fck\u00fcmdar\u0131 oldu\u011funda (M.\u00d6. 1004-965) sadece t\u00fcm Filistin’i ve \u00dcrd\u00fcn’\u00fc de\u011fil, Suriye’nin bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn\u00fc de \u0130srail krall\u0131\u011f\u0131na katt\u0131. \u0130\u015fte o zaman Hititlerin ve Filistilerin bu kadar gizledikleri z\u0131rh yap\u0131m\u0131 s\u0131rr\u0131 a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kt\u0131 ve demirden g\u00fcnl\u00fck ucuz e\u015fyalar bile yap\u0131lmaya ba\u015fland\u0131. Filistinin g\u00fcneyinde demir madenleri bak\u0131m\u0131ndan zengin bir b\u00f6lge olan Edom’da yap\u0131lan yeni arkeolojik kaz\u0131lar, demir eritme ve \u015fekil verme i\u015fleminde kullan\u0131lan ocaklar\u0131 a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131karm\u0131\u015ft\u0131r. Akabe K\u00f6rfezi’nde, Elat’\u0131n yak\u0131nlar\u0131nda, S\u00fcleyman (a.s) zaman\u0131nda bir liman olan “Ezion-Geber”de yap\u0131lan kaz\u0131larda a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kan bir oca\u011f\u0131n, bu g\u00fcnk\u00fc modern eritme f\u0131r\u0131nlar\u0131nda kullan\u0131lan ilkelere uygun bir \u015fekilde in\u015fa edildi\u011fi san\u0131lmaktad\u0131r. O halde Davud’un (a.s) bu ke\u015ffi ilk \u00f6nce sava\u015f gayesi ile kullan\u0131lm\u0131\u015f olmas\u0131 do\u011fald\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc k\u0131sa bir s\u00fcre \u00f6ncesine kadar h\u00fck\u00fcmdarl\u0131\u011f\u0131n\u0131n \u00e7evresinde ya\u015fayan Kenanl\u0131lar halk\u0131n\u0131 rahats\u0131z ediyorlard\u0131. Kitab-\u0131 Mukaddes’de Davud’un (a.s) sava\u015fta kullan\u0131lmak \u00fczere demiri eritme ve kullanmada usta oldu\u011funu belirtir. (Bkz. Ye\u015fu, 17: 16 Hakimler, 1: 19, 4: 2-4)
\n73. Davud (a.s) hakk\u0131nda daha ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bilgi i\u00e7in bkz. Bakara 251, \u0130sra: 55 ve bunlarla ilgili a\u00e7\u0131klay\u0131c\u0131 notlar)
\n74. Bu, Sebe Suresi, 12. ayette de a\u00e7\u0131klanm\u0131\u015ft\u0131r. “S\u00fcleyman i\u00e7in de, sabah gidi\u015fi bir ay, ak\u015fam d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fc de bir ay olan r\u00fczgara boyun e\u011fdirdik”. Sad Suresi, 36. ayette de \u015f\u00f6yle buyurulmaktad\u0131r: “B\u00f6ylece biz r\u00fczgar\u0131 onun buyru\u011fu alt\u0131na verdik. Onun emriyle diledi\u011fi y\u00f6ne yumu\u015fakca eserdi.” O halde r\u00fczgar S\u00fcleyman’\u0131n (a.s) emrindeydi ve o, bir ayl\u0131k uza\u011fa deniz seferleri d\u00fczenliyebiliyordu. \u00c7\u00fcnk\u00fc r\u00fczgar onun gemileri i\u00e7in istedi\u011fi y\u00f6nde esiyordu.
\nKitab-\u0131 Mukaddes’de S\u00fcleyman’\u0131n (a.s) b\u00fcy\u00fck bir deniz ticareti geli\u015ftirdi\u011fini kaydeder. (I Krallar, 10: 22) Bir taraftan onun ticaret gemileri K\u0131z\u0131ldeniz boyunca Ezion-Geber’den Yemen’e ve di\u011fer do\u011fu ve g\u00fcney \u00fclkelerine gidip geliyor, di\u011fer taraftan Tarsis ad\u0131 verilen donanmas\u0131 Akdeniz’de bat\u0131 \u00fclkelerine seyahat ediyordu. Edon’da Akabedeki maden ocaklar\u0131ndan \u00e7\u0131kar\u0131lan bak\u0131r ve demirleri eritmek ve i\u015flemek i\u00e7in Ezion-Geber’de onun kurdu\u011fu f\u0131r\u0131n, bug\u00fcn yap\u0131lan arkeolojik ara\u015ft\u0131rmalar taraf\u0131ndan da do\u011frulanmaktad\u0131r. Bu eritilmi\u015f demir ve bak\u0131r, ba\u015fka faydalar\u0131n\u0131n yan\u0131 s\u0131ra gemi yap\u0131m\u0131nda da kullan\u0131l\u0131yordu. Kur’an bu konuya \u015f\u00f6yle de\u011finmektedir: “Erimi\u015f bak\u0131r madenini ona (S\u00fcleyman’a) sel gibi ak\u0131tt\u0131k.” (Sebe: 12)
\nR\u00fczgar\u0131n ona boyun e\u011fdirilmesi konusuna gelince, bu Allah’\u0131n l\u00fctfu ile r\u00fczgar\u0131n y\u00f6n\u00fcn\u00fcn hep S\u00fcleyman’\u0131n (a.s) gemilerinin gidece\u011fi y\u00f6ne esmesi -ki o d\u00f6nemde gemiler tamamen r\u00fczgara ba\u011fl\u0131 olarak hareket ediyorlard\u0131- anlam\u0131na gelebilir. Fakat 81. ayette ge\u00e7en “Onun emriyle eserdi” ifadesini zahiri anlamda oldu\u011fu gibi kabul etsek de bir sak\u0131ncas\u0131 yoktur. \u00c7\u00fcnk\u00fc Allah, kullar\u0131ndan diledi\u011fine b\u00f6yle g\u00fc\u00e7ler verebilir.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 74- Lut’a da bir h\u00fck\u00fcm ve ilim(67) verdik ve onu \u00e7irkin i\u015fler yapmakta olan \u015fehirden kurtard\u0131k. \u015e\u00fcphesiz onlar, bozulmaya u\u011frayan k\u00f6t\u00fc bir kavimdi. 75- Onu rahmetimize soktuk, […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":14575,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n