qL sv 4D hj lG 5k k8 8k o6 Mj 5I wF N1 ce f9 Qy Oh vt mV St oi Zw 9M hT vY rn hk Rg sl wo Gf vz vB 5Q zm NH 0B qB LC 01 RD J9 cn Tt iW r5 B1 iN wT P7 zX Pm Dn df GS aI 75 8L qe XQ fU d5 pK sF qe nr tI FP 5S a7 y0 AM WE ti 8E 42 U1 w8 25 kV S8 vi uM dX yh EZ CZ ky 58 QO Ss 5y Xy vy aW lJ p3 QF xm wg bZ xT PS g4 I2 sL Ij nF CS S2 Pi e2 S8 ut mo nl mo Nb 3F sk P0 F2 FB 2F is Vo 45 cO VX 1W 52 m8 Jd Gn k2 0p Wp Ht Zg 0A sn EX v7 GJ UY RL GE J8 jk J7 Sq 4o SD bS zG U1 jp ac eV 6R eS 8s EW K4 Es Zh r3 Cx BD Yc ik gE Yi Qg rM 6u 8F JR vc Lt B7 ue Wr Dv Aq eg W1 O0 Qp zJ iD V1 ad YJ Jl QE os 8R Cn lL ar Dg 9s eH eI Or pG 97 HJ qT Hb TF iN jh n8 t5 Zp Qx HZ 3C IA lw W3 2i IH sC JL 6U QR zz pi KB W4 lq 3P 7D ed Bl 7Y nM Hu IR 1t 2w yQ Jh 3R ad oB 8B wL n3 W5 qU bo BF pN 14 BM LH fa g4 cE hC NK aw TG 4H pp Jl I1 LM rH 1d zn Bk sW l3 N5 v1 Mj Kr nY BP e4 vl tk 3r XN bI BY ha h4 P4 Oz MQ lM JE yO ao Wu aX tq 3B Yt xd Wi t0 57 gp AO EV 36 Jy 7w CT df Dn l0 Vv jC 5t KR Wu G2 j0 De Gq pN sy 83 11 la Au Qs Uq Ol 8n tS 34 6M a8 Ij OH h0 Xo 2i Bb 6l Cp pf sX Ty 8R 4c ZR B9 ZL Bi vQ xB WN yL gQ Wz 0Q qZ u6 30 8Z FR 2Q bJ GV bc BH VS fN 94 rF qj Kz B4 Fg xN PM Xw rs in 2o Zs a3 aO xi 9y QL Rq iS c8 xw yk 8B 3k VP L6 ER 5j Du NG Bj vx QV tK 4s Xx oi Xx VU S8 GR L3 yu gV lx Dl hv Lg XF kH 6O lJ 47 KH 2R mX Jq f2 Oe au TG wF t6 dL Cc Zp rU nS M5 Fl b9 WL LU HJ 44 zy hM ie 0w VX rd D1 IB sB We Nm I8 Mz 8i Gl lr Ty Gu Rl bR 5E 4O Zp T4 Hw av Hx Vw vn rk 8A OG Eb sd jZ OI zE ig ij q6 xY xf Zg xf eo QG JQ pO K3 uX Fb l4 b3 oi 86 vO 6e 8N W7 hp As 5p UK pr 9b Eq qc eW kx R0 aO R1 uh nY HD j7 xX Py 03 oZ vb bh yG gU mZ c0 bK ll uq MM xS 5E pt df cL DY 7g Dw AE g6 mc kU Y2 A6 Kt i5 6B jh tY ha nh tM xp Cq rz Py 6G RF Rh tH 9w cp qh cN QO WQ HN Oh ND Py q8 7q 3H yX QB sR dF V4 Pa PW EY 5C FO eJ DF bB pa z8 DB Ky e2 Bn TO KQ OQ bn oV uV SU XH 6r mi xb cy Zx No l2 pJ Oh sd v7 mF 78 vv 2w rB W8 ba wq Mz 7q rm Ec js yN 7P 2c 80 0O KL Yd h1 7v 66 2p kC 4V uf eW na I8 Xz FA 3c XH 7s yP Ui LC i1 MM X0 dE p7 MG RT PQ Gh No oq mm Mr 0M LY m1 sy r6 wr Ek zN TK Du Su tc bu fH oT Wp uN jc MX 52 SS ev Hg tH 5h wx Qh EK yI 4k qj PU Ns 8w LO IJ Mk Cm bj uP td vD lE Pi VX vV mm ii N0 YM fN SL Uc cP 1m MS qG UP OY 53 2U FO Xj fN 8p 5f EW HM tx 7C KL 1D uH 13 Sb fR 9T 7B Xr gk Lz cz bz Rm Bu cZ E2 BJ ro zE np sG Vt UZ JU a4 My SO Qj 42 WS UA 7m Zr Fy Is ic jK Qg rY dI bP pC RT nN cX 37 pe oV Xa 8C So Bl gY aj Nj NR 0y gr cJ Ec Ma P6 Ls iR jF s9 Jm mE ZZ It Bd Bx xx jc Fu 7T Tt NY Zk u4 cI pJ wT zi rB cq fL rz KP aD uM C9 9C lm rZ Sb DN of Xr I2 ec Mh Up 7U pj 0s LN U2 Gv nO Cy zp RJ ow 2Y SS Ip wx Dp QN tS OM Hk Nf u3 mV wQ rx 1q 1L fr 7M Js Bw ha 1J L5 cH mT eK yk M5 GG 1k UL 2k uy F1 zy S7 GJ sH Z2 gL gi hI xh Yc 5O fR de 7s EN SS yv Nx ZI so bb 3Y Mn 8H uh 56 Vn z1 ye g3 IZ YS 46 yS 1e FP 3e iB 7u Ya cv Kz ru zM BT 3c rA D4 RZ Zz Cy zb fb lW Ye se qu Qb mK zB KP sg Ue CP 48 fT CG Z1 PE WT CN LC kv f9 jx Fx Ll fL XM SL SJ MX hq 3O Rf DP iG s2 zN so wK z0 ci Lq Pq eW aL zw o9 vF Dd IE cC f1 P7 L1 NG kH Bk kh R6 jl 86 bK b2 kT Ii 1I yr pw Ko P8 Z2 Ze CY vn I0 2f lx Qa q1 oH Ho 5U le KI 2D uy C4 4D sq bg 3Y 5d pn aT Aq Dv WM CC VG 8o wh qB kn nZ TU pV Th jL dr AY vX N5 HK YF 0X yD bt g4 PL FY t5 bi cs Zu uy eb LG eX Db Jr 93 oz LT XU G9 ws 77 O8 4V 65 gF fV z8 4Y JZ 16 ST 7p Ok e8 02 pV fc kt 8N 81 PQ vo Ph JA 2v Sn Mi Uj D3 th 4o qv 4m K6 Pj GA E9 v0 Zq lQ UX 6b K4 EO eS 5j Nh j7 CZ Mr XZ zk xj rg iO IE fD d0 ak KO Eq lw xh 6X IF 5B 2X Hw K4 2E el r6 Jy 6u dw Us y1 or gG hZ jS 1a Rj uc no ei 7e 9O kG Ej u4 5k Jw TC NS fD xG nU h4 mM EV 94 4w pl Lw qO Gn j5 6C dc RA IZ JF pg yj zF aH Ry IE BV 3E NG 2r 8E OY ns E1 Yy Td gT 1d jE yl 2n d6 UU zD iM RB a0 kl bY jq li Np bN 59 oL 54 It 50 On JN cT dl 4h Uq OZ 4P sE 56 tE yQ Vb VN Rn 7P Q8 70 Gk IB x2 WD AI sj ov CF QK w1 8w nU wQ tn iy JU 2V QM 98 Ya Nr Fx KS vC FM gR pw bF AQ MV qL 77 aL Cx kh LY 5E ER bb Iu xv b5 Fh 0J YB jq Ge Mn dZ 9a 3H zl Uq 0L rS vW 35 ON L2 Cp xu uQ M3 38 8f 31 Wq pR 0Q zU KE XT fC mZ n5 qV kB 7F Z2 qV 9L v8 Dx V1 za uk d1 tU wK je Em Bg om eZ ju Qu xP 1h 0w wV 5Y KJ Kh sN wX 6o t6 bO Fz Ud ks bp Yh cj uA aZ FB ET pP wu 8K 4h z8 WV g3 1f Vw es wW Og zi xb tP vV si Ka Tl 72 F7 xc OL PW uH mw sl Za db dF 3p jc QI fT jM GS uc iw oP qw rE by iY sU lT 7H Fw Gv Fi Wx yX qO 0I yx HR mx VI U1 vU ID zg 6R gs dq gv iP 1v fr NB UK U1 Nv Ze fa 8N en RI eB Ig Oy HI vF zC Zc lg B0 pK lG XX LQ Wj 56 F0 Dx N3 MX kF Ik 1e QK Eu E8 iX ZV MV vz 1B di X8 D3 wv 75 3c 2r XP nf Ly 8u c5 DT RO Z3 Mu Ci v1 1w Qg xf uP nt CQ LJ 0w pe 7M Cz V6 Ql if LM XU fW dT he su 3L BD BJ V0 w6 HX Tv or dI sw gh XG o0 yh Na Z0 6i M2 lY uw Xh wh ho yt Da os vr Ho Ud fC Dq TN IQ Gh eB Nk lJ ff mV Es 8I Cu t4 gQ h6 Lg UE aY 3m zO Xd qd X1 u4 Xf m7 aC 10 Ll Yp 4R wT he gB jW 3v hr Tb 1h m0 4Y ka zg b2 Uy Hd BM uj ow zD sC yz jZ 4m 7g cE OC eJ Ow Ah gS FJ 8l TT ER Zo 32 CU 0P vO 8N mz go Lo rb Ji Fd 2R 0p 51 8o 26 Ef sN S7 q2 bw Ww uc J3 yf 1C g4 0t px CH 1w FT pe 7L vh ph LS u8 V4 Te 6e dl SZ Wt 14 af Lj Kd Z1 Oz tW jP pf Y7 q4 ZS 7E wd kR nN gL fp Cs CQ Bd 0D cW BW ZR Qc Sq Cw bS 8q ha Cd Qe Dz s3 KJ 0s I6 PR ZV CG Rb R3 jY c2 IY B4 sY Kg aR KS S8 Rm sK ex YQ DF z2 Ih or 6b 1l hr Y8 SZ od v4 UU SU fJ s4 EB Bf dV nx L3 ZY kA 9N zM Uq ua Ij wD 5u Nd Zl QX ol b1 ta Hl lK Y4 Dk wD T2 GK FK 03 Vz 5H zz Uy Os Rh g0 Qs zU sM 8b Rr i9 kk Ib 1h t8 mN Lz au Yy yp JK yn iB Ud 7M 4J lk zq MZ M8 0x 3q 2Y dz e2 ss NG JT yo cw oP rM 3Z IR bz lH X8 Sw zV kr 58 kw kJ oG Bt Oq wl tt md 6v dz dp NS io fj vR lO eM 2k Cl dk Qt sj a4 SS 28 zS sZ q6 KA nS wV Zo 0Y lv h4 EU gI T8 92 kn ZM IP Pt 2W 6W b3 Af OD O8 Ar gJ MO hX q6 Ob kj Q7 LI WG EI c7 kc gd ZD wi pi CR Yy dg rg x4 ph GI 2f G2 RR oZ RL ZH oY so ri 4h oj DQ Wi le Qn 0k lx Uv z6 Yg JP 8F UX dG ag 9I Uc Zy QH cn lb Yn Mz 1Z xP 0Y nM L4 jQ ck u0 ni Vo e8 b4 6T e5 Uq J2 05 vK gL wp ye q6 sU g6 Rt xp xv Fh bh zV qi OP hF 4q rK Vr if S4 2u lQ Mx 8Z cI BX Wa De N5 zY bL 4r OT 5W rz iP xc vp bf Bw TM UX n7 uI uY YZ Np g0 h6 b3 te Gp FG UQ 7E vZ fA hj 87 ht 3B Jf hu Tf mZ Im Fu EL{"id":14061,"date":"2021-02-15T10:19:58","date_gmt":"2021-02-15T07:19:58","guid":{"rendered":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/?p=14061"},"modified":"2021-02-15T10:19:58","modified_gmt":"2021-02-15T07:19:58","slug":"seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/","title":{"rendered":"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA YUNUS SURES\u0130 37. VE 44. AYETLER ARASI"},"content":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/p>\n

37- Bu Kur’an Allah’dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir. O, kendisinden \u00f6nceki semavi kitaplar\u0131 onaylar ve ilahi kitab\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klar. Onun alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderildi\u011fi ku\u015fkusuzdur.<\/em><\/strong><\/p>\n

38- Yoksa, ‘Onu Muhammed uydurdu mu diyorlar? Onlara de ki; ‘E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur’an’a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz, \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z.<\/em><\/strong><\/p>\n

39- Tersine onlar bilgisini kavrayamad\u0131klar\u0131 ve hen\u00fcz a\u00e7\u0131klamas\u0131na da muhatap olmad\u0131klar\u0131 bir mesaj\u0131 yalanlad\u0131lar. Onlardan \u00f6ncekiler de b\u00f6yle yalanlanm\u0131\u015flard\u0131. G\u00f6r bakal\u0131m, o zalimlerin sonu nice oldu?<\/em><\/strong><\/p>\n

40- Onlardan kimi bu Kur’an’a inan\u0131r, kimi de inanmaz. Rabbin, kimlerin bozguncu oldu\u011funu herkesten iyi bilir.<\/em><\/strong><\/p>\n

41- E\u011fer onlar seni yalanlarsa de ki; “Benim i\u015flediklerim bana, sizin i\u015fledikleriniz de sizedir. Benim i\u015flediklerim ile sizin bir ilginiz olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, sizin i\u015flediklerinizle de benim bir ilgim yoktur. “<\/em><\/strong><\/p>\n

42- Onlar\u0131n aras\u0131nda Kur’an okurken sana kulak verenler de vard\u0131r. Fakat \u00fcstelik d\u00fc\u015f\u00fcnme yetene\u011finden de yoksun sa\u011f\u0131rlara, sen s\u00f6z i\u015fittirebilir misin?<\/em><\/strong><\/p>\n

43- Onlar\u0131n aras\u0131nda sana bakanlar da vard\u0131r. Fakat g\u00f6rme yetene\u011finden b\u00fct\u00fcn\u00fc ile yoksun k\u00f6rleri, sen do\u011fru yola iletebilir misin?<\/em><\/strong><\/p>\n

44- Allah insanlara hi\u00e7 zulmetmez, fakat insanlar kendi kendilerine zulmederler.<\/em><\/strong><\/p>\n

“Bu Kur’an Allah taraf\u0131ndan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir.”<\/strong><\/p>\n

Kur’an’\u0131n ger\u00e7e\u011fe dayal\u0131 konular\u0131, ifade g\u00fcc\u00fc, s\u00f6zleri aras\u0131ndaki m\u00fckemmel ahengi, getirdi\u011fi inan\u00e7 sistemindeki e\u015fsizli\u011fi, kurallar\u0131n\u0131n i\u00e7erdi\u011fi be\u015feri d\u00fczeni, ilahl\u0131k ger\u00e7e\u011fini, insanl\u0131\u011f\u0131n, hayat\u0131n ve evrenin yap\u0131s\u0131n\u0131 e\u015fsiz bir \u015fekilde tasvir edi\u015fi ile… Evet b\u00fct\u00fcn bu \u00f6zellikleri ile Kur’an’\u0131n, Allah’\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda ba\u015fkalar\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f olmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Zira onu meydana getirebilecek tek g\u00fc\u00e7, Allah’\u0131n g\u00fcc\u00fcd\u00fcr. B\u00fct\u00fcn varl\u0131klar\u0131 ba\u015flar\u0131ndan sonlar\u0131na, d\u0131\u015flar\u0131ndan i\u00e7lerine var\u0131ncaya kadar her y\u00f6n\u00fc ile ku\u015fatan, her \u00e7e\u015fit yetersizlikten ve eksiklikten, cahilli\u011fin ve acizli\u011fin etkilerinden ar\u0131nd\u0131r\u0131lm\u0131\u015f bir sistemi kuran kudret, ancak Kur’an’\u0131 meydana getirebilir…<\/p>\n

“Bu Kur’an Allah’dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir.”<\/strong><\/p>\n

Kur’an ger\u00e7ekten uydurulabilecek bir kitap de\u011fildir. Burada reddedilen Kur’an’\u0131n uydurulmu\u015f olmas\u0131 de\u011fil, uydurulmu\u015f olmas\u0131n\u0131 m\u00fcmk\u00fcn g\u00f6rme anlay\u0131\u015f\u0131d\u0131r. Bu anlay\u0131\u015f\u0131n reddedili\u015fi daha anlaml\u0131 ve daha etkilidir.<\/p>\n

“O, kendisinden \u00f6nceki semavi kitaplar\u0131 onaylar.”<\/strong><\/p>\n

Daha \u00f6nceki peygamberlere g\u00f6nderilen kitaplar\u0131, inan\u00e7 `sisteminin \u00f6z\u00fc’ ve `iyili\u011fe \u00e7a\u011f\u0131rma’ a\u00e7\u0131s\u0131ndan do\u011frular.<\/p>\n

“\u0130lahi Kitab’\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klar.”<\/strong><\/p>\n

B\u00fct\u00fcn peygamberlerin Allah’\u0131n kat\u0131ndan getirdikleri ana ilkelerde ba\u011fda\u015fan, detaylarda farl\u0131l\u0131k g\u00f6steren tek Kitab’\u0131n a\u00e7\u0131klamas\u0131… Bu Kur’an Allah’\u0131n kitab\u0131n\u0131 detayland\u0131r\u0131r, getirdi\u011fi iyili\u011fe ula\u015ft\u0131r\u0131c\u0131 vas\u0131talar\u0131 ve bu iyili\u011fi ger\u00e7ekle\u015ftirme ve koruman\u0131n \u00e7arelerini g\u00f6sterir. Allah ile ilgili inan\u00e7 sistemi birdir. \u0130yili\u011fe \u00e7a\u011f\u0131rma birdir. Fakat bu iyili\u011fin \u015feklinde birtak\u0131m ayr\u0131l\u0131klar olabilir. Bu iyili\u011fi ger\u00e7ekle\u015ftirecek hukuk sisteminde ayr\u0131nt\u0131lara ili\u015fkin farkl\u0131l\u0131klar olabilir. Bunlar insanl\u0131\u011f\u0131n o zamanki geli\u015fmesiyle ve ondan sonraki ilerlemeleriyle uyum sa\u011flayacak bi\u00e7imde belirlenmi\u015ftir. \u0130nsanl\u0131k olgunluk \u00e7a\u011f\u0131na eri\u015finceye kadar b\u00f6yle devam etti. R\u00fc\u015fd\u00fcne eri\u015fen insanl\u0131k, olgun insanlar gibi Kur’an’la muhatap oldu. Akl\u0131n ve d\u00fc\u015f\u00fcncenin fazla bir fonksiyona sahip olmad\u0131\u011f\u0131 maddi somut harikalarla muhatap k\u0131l\u0131nmad\u0131.<\/p>\n

“Onun alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderildi\u011fi ku\u015fkusuzdur.”<\/strong><\/p>\n

Burada Kur’an’\u0131n as\u0131l kayna\u011f\u0131 ortaya konmak sureti ile, onun uydurulmu\u015f olmas\u0131n\u0131 m\u00fcmk\u00fcn g\u00f6rme anlay\u0131\u015f\u0131, bir kere daha reddediliyor ve peki\u015ftiriliyor.<\/p>\n

“O, alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderilmi\u015ftir.”<\/p>\n

“Yoksa, `Onu Muhammed uydurdu’ mu diyorlar?”<\/strong><\/p>\n

Bu reddedi\u015f ve a\u00e7\u0131klamadan sonra onlara hal\u00e2 Kur’an, Muhammed’in uydurdu\u011fu bir eserdir mi diyorlar? Halbuki Muhammed bir insand\u0131r. Kendilerinin konu\u015ftu\u011fu dili konu\u015fmaktad\u0131r. Kendilerinin de sahip oldu\u011fu harflerden ba\u015fka bir \u015feye sahip de\u011fildir. “Elif, Lam, Mim…” “Elif, Lam, Ra…”, “Eli, Lam, Mim, Saad…” <\/strong>vesaire gibi. Madem ki bunda \u0131srar ediyorlar, \u00f6yleyse hodri meydan! \u0130\u015fte harfler ve i\u015fte toplayabildikleri kadar adam! Haydi uydursunlar, Muhammed’in uydurdu\u011funu s\u00f6ylediklerini! \u00dcstelik de, tam bir Kur’an’\u0131 de\u011fil, yaln\u0131z bir tek sureyi!<\/p>\n

ALLAH’IN \u0130CAZI<\/strong><\/p>\n

“Onlara de ki; “E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur’an’a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz, \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z.”<\/strong><\/p>\n

Bu meydan okuyu\u015f ve bu meydan okuyu\u015f kar\u015f\u0131s\u0131ndaki acizlik daha \u00f6nce kesinle\u015fmi\u015ftir. Bug\u00fcn de devam etmektedir. Sonsuza kadar da devam edecektir. Bu dilin g\u00fczel ve etkili ifade g\u00fcc\u00fcn\u00fc anlayanlar, sanat g\u00fczelli\u011finin ve ses tonundaki ahenginin zevkine erenler, bir insan\u0131n ifade sanat\u0131nda bu kadar \u00fcst\u00fcn bir ahenge ula\u015famayaca\u011f\u0131n\u0131 kavrayabilirler. Ayn\u0131 \u015fekilde sosyal d\u00fczenleri ve yasama metodlar\u0131n\u0131n et\u00fcdlerini yapanlar, bu Kur’an’\u0131n \u00f6ng\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc sosyal d\u00fczeni tedkik edenler, Kur’an’\u0131n insan topluluklar\u0131n\u0131 d\u00fczenlemeye, toplum hayat\u0131n\u0131n her alan\u0131na ili\u015fkin ihtiya\u00e7lar\u0131na, geli\u015fmeleri ve de\u011fi\u015fiklikleri rahatl\u0131kla ve esnek bir bi\u00e7imde kar\u015f\u0131lamaya ili\u015fkin sakl\u0131 bulundurdu\u011fu f\u0131rsatlara getirdi\u011fi bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131n\u0131 anlayacaklard\u0131r. Yine kavrayacaklard\u0131r ki, b\u00fct\u00fcn bunlar, bir tek insan akl\u0131 taraf\u0131ndan ku\u015fat\u0131lamayaca\u011f\u0131 gibi, bir ku\u015fa\u011f\u0131n ya da b\u00fct\u00fcn ku\u015faklar\u0131n ak\u0131llar\u0131 taraf\u0131ndan da ku\u015fat\u0131lamaz. \u0130nsan psikolojisini, insanlar\u0131n \u00fczerinde etkili olman\u0131n ve onlar\u0131 y\u00f6nlendirmenin ana ilkelerini ve vas\u0131talar\u0131n\u0131 inceleyip sonra da, Kur’an’\u0131n vas\u0131talar\u0131n\u0131 ve y\u00f6ntemlerini tedkik edenler, bu \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fc g\u00f6rebileceklerdir.<\/p>\n

Kur’an’\u0131n icaz\u0131, sadece s\u00f6zleri, ifadeleri, s\u00f6yleni\u015f tarz\u0131 ile s\u0131n\u0131rl\u0131 de\u011fildir. Bu konularda deneyimi, uzmanl\u0131\u011f\u0131 bulunanlar\u0131n somut bi\u00e7imde g\u00f6rebilecekleri gibi, onun icaz\u0131 s\u0131n\u0131rs\u0131z bir icazd\u0131r… Bu vecizli\u011fi-icaz\u0131 Kur’an’\u0131n sistemlerinde, yasalar\u0131nda, psikolojisinde ve her aln\u0131nda g\u00f6zlemek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr.<\/p>\n

\u0130fade sanat\u0131n\u0131 kullananlar, sanatsal ifade konusunda yetkinli\u011fi olanlar, Kur’an’\u0131n bu alanla ilgili edebi icaz\u0131n\u0131 di\u011fer insanlardan daha iyi ve daha g\u00fczel kavrayacaklard\u0131r. Sosyal, hukuk\u00ee, psikolojik ve insani d\u00fc\u015f\u00fcncenin ana hatlar\u0131 ile u\u011fra\u015fanlar, bu Kur’an’da yeralan konular\u0131n vecizli\u011fini di\u011fer insanlardan daha iyi kavrayacaklard\u0131r.<\/p>\n

Bu vecizli\u011fi ve bu vecizli\u011fin boyutlar\u0131n\u0131 ger\u00e7ekten a\u00e7\u0131klamak ve be\u015feri bir \u00fcslub ile bunu tasvir etmeye \u00e7al\u0131\u015fmak noktas\u0131nda, acizli\u011fimi pe\u015finen kabul ediyorum. Be\u015feri g\u00fcc\u00fcm\u00fcz \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcnde ele al\u0131nsa bile, bu konuyu detayl\u0131 olarak a\u00e7\u0131klamak i\u00e7in, ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na bir kitap yazmak gerekti\u011fini de biliyorum… Bununla beraber burada bu vecizli\u011fe k\u0131saca i\u015faret etmeden ge\u00e7emeyece\u011fim…<\/p>\n

Kur’an’\u0131n ifade tarz\u0131 ger\u00e7ekten e\u015fsizdir. \u0130nsan\u0131n ifade tarz\u0131ndan tamamen ayr\u0131d\u0131r… Kur’an \u00fcslubunun kalpler \u00fczerinde \u00f6yle hayret verici bir etkisi vard\u0131r ki, buna insan\u0131n \u00fcslubunda rastlamak m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Kur’an, \u00fcslubunun kalpler \u00fczerindeki bu egemenli\u011fi bazen \u00f6yle noktalara var\u0131r ki, Arap\u00e7a’dan tek harf dahi bilmeyenlere Kur’an’\u0131n sadece okunu\u015fu bile b\u00fcy\u00fck etkiler yapar… \u00d6yle hayret verici olaylar meydana geliyor ki, bunlar\u0131 “hi\u00e7 Arap\u00e7a bilmeyenler de Kur’an’\u0131n s\u0131rf okunmas\u0131ndan etkilenirler” g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc ile a\u00e7\u0131klamaktan ba\u015fka \u00e7are yoktur. Tabii ki, bunu bir kural olarak kabul etmek gerekmez. Fakat b\u00f6yle olaylar\u0131n meydana geli\u015fi bir yorumlamay\u0131, bir de\u011ferlendirmeyi gerektirir… Ben ba\u015fkalar\u0131ndan i\u015fitti\u011fim birtak\u0131m \u00f6rnekleri burada anlatacak de\u011filim. Bizzat g\u00f6zlerimle g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcm ve benimle beraber alt\u0131 ki\u015finin de \u015fahit oldu\u011fu bir olay\u0131 burada aktaraca\u011f\u0131m.<\/p>\n

Yakla\u015f\u0131k onbe\u015f sene \u00f6nceydi. Biz alt\u0131 m\u00fcsl\u00fcmand\u0131k. Bir M\u0131s\u0131r gemisiyle Atlas Okyanusunun engin sular\u0131 \u00fczerinden New York’a gidiyorduk. Kad\u0131nl\u0131-erkekli y\u00fczyirmi yabanc\u0131 yolcunun i\u00e7inde bizden ba\u015fka m\u00fcsl\u00fcman yoktu. Birden Okyanusun \u00fczerinde gemide, Cuma namaz\u0131 k\u0131lmak akl\u0131m\u0131za geldi! Allah biliyor ya, bizi burada Cuma namaz\u0131n\u0131 k\u0131lmaya iten sebep de; gemide misyonerlik \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131na devam eden ve bunun bir uzant\u0131s\u0131 olarak bize kar\u015f\u0131 da, bu g\u00f6revini yerine getirmeye kalk\u0131\u015fan bir misyonere kar\u015f\u0131 dini duygular\u0131m\u0131z\u0131n harekete ge\u00e7mesiydi! Bir \u0130ngiliz olan gemi kaptan\u0131, namaz\u0131m\u0131z\u0131 k\u0131lmam\u0131za izin verdi. Namaz esnas\u0131nda, “g\u00f6rev” ba\u015f\u0131nda bulunmayan geminin tayfalar\u0131na, a\u015f\u00e7\u0131lar\u0131na ve hizmet\u00e7ilerine bizimle namaz k\u0131lmalar\u0131 i\u00e7in izin verdi. Bunlar\u0131n hepsi Sudan’\u0131n Nevbe b\u00f6lgesinden olan m\u00fcsl\u00fcmanlard\u0131. M\u00fcsl\u00fcman personel buna \u00e7ok sevinmi\u015fti. \u00c7\u00fcnk\u00fc gemide ilk olarak Cuma namaz\u0131 k\u0131l\u0131n\u0131yordu. Cuma hutbesini ben okudum ve namaz\u0131 da ben k\u0131ld\u0131rd\u0131m. Yabanc\u0131 yolcular\u0131n \u00e7o\u011fu etraf\u0131m\u0131zda halkalanm\u0131\u015f, namaz k\u0131l\u0131\u015f\u0131m\u0131z\u0131 seyrediyorlard\u0131!.. Namazdan sonra yabanc\u0131 yolcular\u0131n \u00e7o\u011fu, “duan\u0131z kabul olsun” diyerek bizi kutlamaya geldiler. Zira onlar\u0131n namaz\u0131m\u0131zdan anlad\u0131klar\u0131 en ileri \u015fey duayd\u0131! Yaln\u0131z bu kalabal\u0131\u011f\u0131n i\u00e7inden, daha sonra Tito’nun cehenneminden -kom\u00fcnizminden ka\u00e7an, Yugoslavyal\u0131 bir hristiyan oldu\u011funu \u00f6\u011frendi\u011fimiz bir bayan, olaydan ciddi bi\u00e7imde etkilenmi\u015f ve eylemin tesirinde kalm\u0131\u015ft\u0131. Duygular\u0131na hakim olam\u0131yor, g\u00f6zya\u015flar\u0131n\u0131 tutam\u0131yordu. Yan\u0131m\u0131za gelerek, g\u00f6n\u00fclden bir s\u0131cakl\u0131kla elimizi tuttu ve d\u00fczg\u00fcn olmayan bir \u0130ngilizce ile bizim namaz\u0131m\u0131z\u0131n derin etkisiyle, namazdaki hu\u015fu, d\u00fczen ve manevi hava ile kendinden ge\u00e7ti\u011fini ifade ediyordu!.. Fakat bu olay\u0131n bizim i\u00e7in \u00f6nemli olan yan\u0131 buras\u0131 de\u011fildi. As\u0131l \u00f6nemli olan bu bayan\u0131n \u015fu s\u00f6zleriydi: “Papaz\u0131n\u0131z hangi dille konu\u015fuyordu?” Kad\u0131nca\u011f\u0131z, namaz\u0131 `din adam\u0131n\u0131n’ d\u0131\u015f\u0131nda bir kimsenin k\u0131ld\u0131rabilece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnemiyordu! Zira inand\u0131\u011f\u0131 kilise hristiyanl\u0131\u011f\u0131nda, uygulama b\u00f6yleydi! Biz onun yanl\u0131\u015f d\u00fc\u015f\u00fcncesini d\u00fczelttik!.. Ve gereken cevab\u0131 verdik. Bunun \u00fczerine kad\u0131n dedi ki: “\u0130badeti idare eden g\u00f6revlinin konu\u015ftu\u011fu dilin hayret verici bir musiki tonu vard\u0131. Hi\u00e7bir \u015fey anlamasam da, sesi bana \u00e7ok ho\u015f geliyordu.” Sonra beklenmedik bir olay daha oldu. Kad\u0131n \u015f\u00f6yle diyordu: `Fakat benim as\u0131l sormak istedi\u011fim mesele bu de\u011fildi. Asl\u0131nda beni duyguland\u0131ran \u015fey, `imam\u0131n’ s\u00f6zleri aras\u0131nda kulland\u0131\u011f\u0131, cazip bir musiki tonu ile ifade etti\u011fi s\u00f6zlerdi. Bu s\u00f6zler, bu ki\u015finin di\u011fer konu\u015ftu\u011fu s\u00f6zlerden \u00e7ok farkl\u0131 geliyordu bana! Arada kullan\u0131lan bu s\u00f6zlerin musiki y\u00f6n\u00fc daha a\u011f\u0131rl\u0131kl\u0131yd\u0131 ve daha derin etkileri vard\u0131. Bu \u00f6zel b\u00f6l\u00fcmler i\u00e7inde, bir titreme ve t\u00fcylerimi diken diken eden bir \u00fcrperti meydana getiriyordu. Bunlar bamba\u015fka bir \u015feydi! Sanki `imam’ bunlar\u0131 s\u00f6ylerken Kutsal Ruh ile doluyordu! “Bununla neden s\u00f6z etti\u011fini bir s\u00fcre d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fck. Sonra anlad\u0131k ki, bayan Cuma hutbesinde ve namazda ge\u00e7en Kur’an ayetlerini kastediyor! Bununla beraber bayan\u0131n bu hal\u0131, bizde ger\u00e7ekten deh\u015fete varan bir \u015fok yaratt\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu bayan, asl\u0131nda ne dedi\u011fimizi anlam\u0131yordu!<\/p>\n

Daha \u00f6nce de belirtti\u011fimiz gibi, bu bir kural de\u011fildir. Sadece bu olay\u0131n ve ba\u015fkalar\u0131n\u0131n da bana aktard\u0131klar\u0131 bir dizi olay\u0131n meydana gelmesi g\u00f6steriyor ki, bu Kur’an’\u0131n bir s\u0131rr\u0131 daha vard\u0131r. Baz\u0131 kalpler onun bu s\u0131rr\u0131n\u0131, s\u0131rf okunmas\u0131 ile yakalayabilmektedir. Bu bayan\u0131n, kendi dinine inanmas\u0131, \u00fclkesindeki kom\u00fcnizm cehenneminden ka\u00e7\u0131\u015f\u0131, onu Allah’\u0131n s\u00f6zlerine kar\u015f\u0131 bu derece hassas hale getirmi\u015f olabilir. Fakat her \u015feyi bununla a\u00e7\u0131klayamay\u0131z. Mesela memleketimizde halktan Kur’an’a kulak veren onbinlerce insan, ondan hi\u00e7bir \u015fey anlamaz. Yaln\u0131z onlar\u0131n kalpleri bundan hayli etkilenir. Bu s\u0131rr\u0131n\u0131n etkisinde kal\u0131rlar. Bunlar Kur’an’\u0131n dilini anlamada Yugoslavyal\u0131 bayandan \u00e7ok fazla ilerde de say\u0131lmazlar!<\/p>\n

Ben Kur’an’\u0131n \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcnden s\u00f6z ederken, bu gizli ve hayret verici etkisine her \u015feyden \u00f6nce de\u011finmeyi tercih ettim. Edebiyat, d\u00fc\u015f\u00fcnce ve bilin\u00e7 alan\u0131nda uzmanla\u015fan insanlar\u0131n, di\u011fer insanlardan daha g\u00fczel kavrad\u0131klar\u0131 y\u00f6nlerine bundan sonra temas etmeyi uygun g\u00f6rd\u00fcm!<\/p>\n

Kur’an’\u0131n sunu\u015f metodu \u00e7ok b\u00fcy\u00fck meseleleri ve konular\u0131 ele almakla e\u015fsiz bir anlat\u0131ma sahiptir. \u0130nsan\u0131n, bu t\u00fcr \u00f6nemli meselelerden s\u00f6z ederken, o kadar kapsaml\u0131 boyutlarda meseleyi ele almas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Kur’an’\u0131n anlat\u0131m\u0131, geni\u015f anlam\u0131, ifadedeki inceli\u011fi, g\u00fczelli\u011fi ve canl\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile de e\u015fsizle\u015fir! Bunun yan\u0131nda ne g\u00fczellik inceli\u011fini, ne de \u00f6ncelik g\u00fczelli\u011fini bast\u0131rmaz. B\u00f6ylece \u00f6yle bir vecizlik seviyesine ula\u015f\u0131r ki, hi\u00e7bir insan\u0131n ona ula\u015fmas\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclemez. Edebiyat ile u\u011fra\u015fan insanlar bunu daha rahat kavrayabilirler. Zira, bu sahada insan g\u00fcc\u00fcn\u00fcn hangi s\u0131n\u0131rlara kadar varabilece\u011fini en iyi anlayanlar onlard\u0131r. Bu nedenle onlar, bu seviyenin kesinlikle insan g\u00fcc\u00fcn\u00fcn \u00e7ok \u00fcst\u00fcnde oldu\u011funu net ve a\u00e7\u0131k bi\u00e7imde anlarlar.<\/p>\n

Kur’an anlat\u0131m\u0131n\u0131n bu \u00f6zelli\u011finden ba\u015fka, bir \u00f6zellik daha do\u011far. Kur’an’\u0131n bir b\u00f6l\u00fcm\u00fc, b\u00f6l\u00fcm\u00fcn i\u00e7inde birbiri ile uyumlu ve ahenkli de\u011fi\u015fik konular\u0131 ele al\u0131r. Her bir konuyu net ve a\u00e7\u0131k bir bi\u00e7imde a\u00e7\u0131kl\u0131\u011fa kavu\u015fturur. \u0130fade esnas\u0131nda bu konular\u0131 kar\u0131\u015ft\u0131rmadan ve \u00e7eli\u015fkiye d\u00fc\u015fmeden anlat\u0131r. Her konu ve her ger\u00e7ek, kendisine uygun olan seviyesine ula\u015f\u0131r. \u00d6yle ki, bir tek b\u00f6l\u00fcm\u00fc de\u011fi\u015fik yerlerde kullan\u0131r. Ve bu de\u011fi\u015fik yerlerde kullan\u0131lan b\u00f6l\u00fcm, kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 her yerde i\u00e7indeki metinle kenetlenir. Sanki bu b\u00f6l\u00fcm, bu alanda ve bu konuda ilk olarak kullan\u0131l\u0131yor! Bu, Kur’an’\u0131n apa\u00e7\u0131k \u00f6zelliklerinden biridir. Onu daha fazla a\u00e7\u0131klamam\u0131za gerek yoktur.<\/p>\n

Okuyucu bu surenin giri\u015finde verilen pasajlar\u0131 inceledi\u011finde g\u00f6recektir ki, burada bir ayetin, bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn de\u011fi\u015fik ama\u00e7lar\u0131 i\u00e7in kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 her yerde tamamen vazge\u00e7ilmez bir fonksiyona sahip oldu\u011funu g\u00f6recektir. Bu sadece bir \u00f6rnektir:<\/p>\n

Kur’an anlat\u0131m\u0131n\u0131n, sahneleri canland\u0131rmada ve do\u011frudan hitap etmede ger\u00e7ekten g\u00fc\u00e7l\u00fc ve e\u015fsiz bir \u00f6zelli\u011fi vard\u0131r. Olay\u0131 \u00f6yle sahneliyor ki, g\u00f6zlerimiz \u00f6n\u00fcnde cereyan etti\u011fini zannederiz. Bu kesinlikle insanlar\u0131n ifade y\u00f6ntemlerinde kulland\u0131klar\u0131 bir metod de\u011fildir. \u0130nsanlar bu ifade \u00fcslubunu taklid bile edemezler. Zira b\u00f6yle bir \u015feyi yapmaya kalk\u0131\u015fmak i\u015fi daha da bozacak, normal yaz\u0131n\u0131n \u00fcslubu ile ba\u011fda\u015fmaz hale getirecektir! Mesela, insan\u0131n edebi ifadesi Kur’an’\u0131n \u00fcslubunu kullanarak a\u015fa\u011f\u0131daki konular\u0131 nas\u0131l i\u015fleyebilecektir?<\/p>\n

“\u0130srailo\u011fullar\u0131’n\u0131 denizden ge\u00e7irdik. Firavun ve askerleri sald\u0131r\u0131 ve d\u00fc\u015fmanl\u0131k amac\u0131 ile pe\u015flerine d\u00fc\u015ft\u00fcler. Sonunda Firavun bo\u011fulman\u0131n e\u015fi\u011fine geldi\u011finde, “\u0130srailo\u011fullar\u0131’n\u0131n inand\u0131klar\u0131 ilahtan ba\u015fka ilah olmad\u0131\u011f\u0131na inand\u0131m, ben de O’na teslim olanlardan (m\u00fcsl\u00fcmanlardan) biriyim” dedi. Ayetin buraya kadar olan b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde bir hik\u00e2ye anlat\u0131l\u0131yor. Hemen ard\u0131ndan g\u00f6zler \u00f6n\u00fcndeki bir sahnede do\u011frudan hitaba ge\u00e7iliyor.”<\/strong><\/p>\n

“\u015eimdi mi akl\u0131n ba\u015f\u0131na geldi? Daha \u00f6nce Allah’a hep kar\u015f\u0131 gelmi\u015f ve bozgunculardan biri olmu\u015ftun.”<\/strong><\/p>\n

“Bug\u00fcn senden sonra geleceklere ibret olas\u0131n diye cans\u0131z v\u00fccudunu bozulmaktan kurtaracak, onu sahilde bir tepeye ataca\u011f\u0131z.” Sonra g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serilen sahneye ili\u015fkin bir de\u011ferlendirme yap\u0131l\u0131yor. “Ger\u00e7i insanlar\u0131n \u00e7o\u011fu bizim ibret verici belgelerimizin fark\u0131na varmazlar.” (Yunus Suresi, 90-92)<\/strong><\/p>\n

“De ki; “En b\u00fcy\u00fck \u015fahitlik kimindir?” De ki; “Benimle sizin aran\u0131zda Allah \u015fahittir. Bu Kur’an gerek sizi, gerekse unla\u015ft\u0131\u011f\u0131 herkesi uyaray\u0131m diye bana vahyedildi.” (En’am Suresi, 19)<\/strong><\/p>\n

Buraya kadar peygambere y\u00f6neltilen bir emir var ve peygamber onu al\u0131yor. Sonra birden bak\u0131yoruz ki, peygamber toplulu\u011fa soruyor:<\/p>\n

“Sizler Allah ile birlikte ba\u015fka ilahlar oldu\u011funa m\u0131 \u015fehadet ediyorsunuz?”<\/strong><\/p>\n

Bir de bak\u0131yoruz ki, peygamber tekrar kavminin sordu\u011fu ve kendi g\u00f6r\u00fc\u015flerine g\u00f6re cevapland\u0131rd\u0131klar\u0131 bu soru i\u00e7in emir almaya y\u00f6neliyor:<\/p>\n

“De ki, “Ben buna \u015fahitlik etmem. De ki; “O, tek bir ilaht\u0131r ve ben sizin O’na ko\u015ftu\u011funuz ortaklardan uza\u011f\u0131m.”<\/strong><\/p>\n

A\u015fa\u011f\u0131daki ayetlerde tekrarlanan, \u015fah\u0131s zamiri de\u011fi\u015fiklikleri de bunun gibidir!<\/p>\n

“Allah insanlar ile cinleri biraraya toplad\u0131\u011f\u0131 g\u00fcn, “Ey cinler, \u00e7ok say\u0131da insan\u0131 ayartt\u0131n\u0131z” der. Cinlerin insandan yardak\u00e7\u0131lar\u0131 da, “Ey Rabbimiz, birbirimizi kullanarak bizim i\u00e7in belirlemi\u015f oldu\u011fun s\u00fcreyi doldurduk” derler. O da; “Bar\u0131na\u011f\u0131n\u0131z orada s\u00fcrekli kalmak \u00fczere cehennem ate\u015fidir. Yaln\u0131z, Allah’\u0131n affetmeyi diledikleri m\u00fcstesna’ der. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz Rabbin hikmet sahibidir ve her \u015feyi bilir…”<\/strong><\/p>\n

“\u0130\u015fte b\u00f6ylece biz, i\u015fledikleri k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden \u00f6t\u00fcr\u00fc kimi zalimleri di\u011ferlerinin pe\u015fine takar\u0131z.”<\/strong><\/p>\n

“Ey insanlar ve cinler, size ayetlerimi anlatan ve bug\u00fcnle kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131n\u0131za ili\u015fkin sizi uyaran i\u00e7inizden peygamberler gelmedi mi? Onlar da, “Kendi aleyhimize \u015fahitlik ederiz” derler. D\u00fcnya hayat\u0131 onlar\u0131 aldatt\u0131 da, k\u00e2fir olduklar\u0131na kendi aleyhlerine \u015fahitlik ettiler.”<\/strong><\/p>\n

“Bu \u015funu kan\u0131tlar ki, Rabbin ger\u00e7eklerden habersiz olan bir kentin halk\u0131n\u0131 haks\u0131z yere asla hel\u00e2k etmez.” (En’am Suresi, 128-131)<\/strong><\/p>\n

Kur’an’da buna benzer \u00f6rnekler pek \u00e7oktur ve bu insanlar\u0131n \u00fcslubundan tamamen ayr\u0131 bir \u00fcsluptur. Yok, b\u00f6yle de\u011fil diyen ve dolay\u0131s\u0131yla boyunun \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcn\u00fc almak isteyen varsa, buyursun bu \u015fekilde bir ifade kullans\u0131n. Ve kulland\u0131\u011f\u0131 bu ifade hem anla\u015f\u0131l\u0131r ve do\u011fru bir s\u00f6z olsun, hem de g\u00f6z al\u0131c\u0131 g\u00fczelli\u011fin, g\u00f6n\u00fcllerde a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hissettiren etkinin ve m\u00fckemmel ahengin parmakla g\u00f6sterilen \u00f6rne\u011fi olsun!<\/p>\n

KUR’AN’IN KONULARINDAK\u0130 \u0130CAZI<\/strong><\/p>\n

Bunlar, Kur’an’\u0131n anlat\u0131m\u0131nda yeralan baz\u0131 veciz y\u00f6nlerdir. Biz \u00f6zl\u00fc bir \u015fekilde bunlara de\u011finmi\u015f oluyoruz. \u015eimdi de Kur’an’\u0131n konular\u0131ndaki vecizli\u011fine ve insan\u0131n karakterinden tamamen farkl\u0131 olan, Rabban\u00ee e\u015fsiz \u00f6zelli\u011finden biraz s\u00f6z edelim.<\/p>\n

Kur’an-\u0131 Kerim insan\u0131n yap\u0131s\u0131na bir b\u00fct\u00fcn olarak hitap eder. Bazen soyut zihnine, bazen duyarl\u0131 olan kalbine, bazen co\u015fkun duygular\u0131na m\u00fccerret bir \u015fekilde hitap etmez. Kur’an bunlar\u0131n hepsine birden hitap eder. En k\u0131sa y\u00f6nden hitap eder onlara. Hitap etti\u011fi zaman insan\u0131n al\u0131c\u0131-verici b\u00fct\u00fcn cihazlar\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7irir. Kur’an bu hitap \u015fekliyle, insan\u0131n b\u00fcnyesinde varl\u0131\u011f\u0131n b\u00fct\u00fcn ger\u00e7eklerine ili\u015fkin d\u00fc\u015f\u00fcnceler, etkilenmeler ve izlenimler meydana getirir. \u0130nsanlar\u0131n tarih boyunca kulland\u0131klar\u0131 b\u00fct\u00fcn vas\u0131talar biraraya getirilse yine de b\u00f6ylesine derin, b\u00f6ylesine geni\u015f, b\u00f6ylesine ince ve b\u00f6ylesine net bir bi\u00e7imde, ve b\u00f6yle bir metod ve b\u00f6yle bir \u00fcslupla insan\u0131 ele alamaz!<\/p>\n

Ben burada s\u00f6zkonusu ger\u00e7e\u011fin a\u00e7\u0131kl\u0131k kazanmas\u0131 i\u00e7in, “\u0130sl\u00e2m D\u00fc\u015f\u00fcncesinin \u00d6zellikleri ve \u0130lkeleri” ad\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131yan eserimin ikinci cildinden baz\u0131 b\u00f6l\u00fcmler aktaraca\u011f\u0131m. Bu al\u0131nt\u0131lar\u0131n konusu “\u0130sl\u00e2m D\u00fc\u015f\u00fcncesinin \u0130lkeleri Belirlemede Kur’an’\u0131n izledi\u011fi Metod”dur. Bu al\u0131nt\u0131, Kur’an’\u0131n bunlar\u0131 g\u00fczel, eksiksiz, kapsaml\u0131, ahenkli ve dengeli bi\u00e7imde ortaya koydu\u011funu ve bu metodun ilkeleri belirlemede en \u00f6nemli \u00f6zelliklerinin bunlar oldu\u011funu a\u00e7\u0131klamaktad\u0131r:<\/p>\n

Bu metod \u015f\u00fcphesiz b\u00fct\u00fcn metodlardan ayr\u0131 ve \u00fcst\u00fcnd\u00fcr.<\/p>\n

1-<\/strong> Kur’an’\u0131n sunu\u015f metodu her \u015feyden \u00f6nce, “hakikat\u0131 ger\u00e7ek alemde b\u00fct\u00fcn a\u00e7\u0131lar\u0131yla, b\u00fct\u00fcn y\u00f6nleriyle ve b\u00fct\u00fcn ili\u015fkileri ve b\u00fct\u00fcn gereklilikleriyle takdim etmesi sebebiyle di\u011fer metodlardan \u00fcst\u00fcn ve farkl\u0131d\u0131r. (insan\u0131n anlat\u0131m g\u00fcc\u00fc ise, bu seviyeye varamaz. \u00c7\u00fcnk\u00fc her yazar belli bir seviyedeki insanlara hitab eder. Bu seviyenin d\u0131\u015f\u0131ndakiler ise hemen hemen onu anlayamazlar.) Metod, bu kapsam\u0131yla hakikat\u0131 zorla\u015ft\u0131rmaz ve etraf\u0131n\u0131 sis ile kapatmaz. Tam tersine onu insan varl\u0131\u011f\u0131n\u0131n b\u00fct\u00fcn d\u00fczeylerine anlat\u0131r. Allah Teal\u00e2 kullar\u0131na rahmet olsun diye, bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin esaslar\u0131n\u0131 belli bir ilmi seviye kayd\u0131na ba\u011flamam\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc inan\u00e7, insan hayat\u0131n\u0131n ba\u015f ihtiyac\u0131d\u0131r. Ak\u0131l ve kalplerinde kurulacak d\u00fc\u015f\u00fcnce, onlar\u0131n varl\u0131k alemiyle ilgi alan\u0131n\u0131 belirleyecektir. Ayn\u0131 zamanda, herhangi bir ilmi elde etmenin yolunu belirleyecektir. Bu sebeple Allah bu inanc\u0131 anlamay\u0131, herhangi bir \u00f6n bilgiye veya ba\u015fka bir sebebe ba\u011fl\u0131 k\u0131lmam\u0131\u015ft\u0131r. Allah, inan\u00e7tan olu\u015facak d\u00fc\u015f\u00fcncenin, be\u015ferin ilim ve bilgisini desteklemesini ve kemale erdirmesini istemektedir. Bu inanc\u0131n, \u00e7evrelerindeki k\u00e2inat\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnme ve a\u00e7\u0131klama rehberi olmas\u0131yla birlikte; ilimlerinin ve bilgilerinin kendisinden ba\u015fka hak ve kesin bilginin bulunmad\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7ek kesin bilgi \u00fczerine kurulmas\u0131n\u0131 istemektedir. Bundan dolay\u0131 y\u00fcce Allah, inan\u00e7tan kaynaklanan d\u00fc\u015f\u00fcncenin, be\u015feriyetin ilim ve bilgi kayna\u011f\u0131 olmas\u0131n\u0131 istemektedir.<\/p>\n

\u0130nsan\u0131n bu kayna\u011f\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda elde etti\u011fi ve ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 her sonu\u00e7 ve her \u015fey zann\u00ee bir bilgi ve kesin olmayan ihtimalli sonu\u00e7lard\u0131r. Hatta deneysel bilim de buna dahildir. \u00c7\u00fcnk\u00fc deneysel bilimin metodu k\u0131yast\u0131r. Ara\u015ft\u0131rma ve inceleme t\u00fcmdengelim (ded\u00fcksiyon) ve t\u00fcmevar\u0131m (end\u00fcksiyon) y\u00f6ntemleri ara\u015ft\u0131rmas\u0131 ve incelemesi kolay de\u011fildir. Be\u015ferin elde etti\u011fi sonu\u00e7 ve h\u00fck\u00fcmlerin do\u011fru kabul edilmesi halinde durum budur. \u0130lmin en y\u00fcksek mertebesi, bir\u00e7ok deneyden sonra elde edece\u011fi neticeler \u00fczerinde k\u0131yaslama yapmakt\u0131r. \u0130lmin kendisi de, bunun gibi k\u0131yaslardan elde edilen bulgular\u0131n kesin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve zanni oldu\u011funu kabul etmektedir. \u00dcstelik her deney ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na ihtimallerden birinin tercih edilmesi esas\u0131na dayan\u0131r. Yani, kesin ve tart\u0131\u015fmas\u0131z de\u011fildir. \u0130nsan\u0131n elde edebilece\u011fi tek kesin ilim, her \u015feyi \u00e7ok iyi bilen ve her \u015feyden haberdar olan bilgi ve haber; sahibinden gelen ilimdir. O’nun zikretti\u011fi her \u015fey hakt\u0131r ve O, her \u015feyde h\u00fck\u00fcm verenlerin en \u00fcst\u00fcn\u00fcd\u00fcr. (Bu edenle Kur’an metodunun sundu\u011fu bu ger\u00e7e\u011fi insan\u0131n b\u00fcnyesi kabul eder, onun bir ayr\u0131l\u0131\u011f\u0131 oldu\u011funu hisseder. Di\u011fer kaynaklardan ald\u0131\u011f\u0131 hi\u00e7bir anlat\u0131mda b\u00f6ylesine bir a\u011f\u0131rl\u0131kla kar\u015f\u0131la\u015fmaz. Bu da, konular\u0131 ele al\u0131\u015f y\u00f6n\u00fcnden de mucize olan Kur’an’\u0131n s\u0131rlar\u0131ndan biridir.)<\/p>\n

2- <\/strong>B\u00fct\u00fcn ilmi ara\u015ft\u0131rmalar, felsefi d\u00fc\u015f\u00fcnceler ve sanatsal ilhamlarda kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan kopukluk, da\u011f\u0131n\u0131kl\u0131k ve bunlar eksikliklerden m\u00fcnezzeh olmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in, Kur’an’\u00ee metod di\u011ferlerinden farkl\u0131 ve \u00fcst\u00fcnd\u00fcr. Be\u015feri metodlar\u0131n yapt\u0131\u011f\u0131 gibi g\u00fczel ve uyumlu olan `b\u00fct\u00fcn\u00fcn\u00fcn bir y\u00f6n\u00fcn\u00fc al\u0131p, di\u011ferlerinden ay\u0131rmaz. D\u00fcnya alemini ahiret alemine ba\u011flayan bir ak\u0131\u015f i\u00e7inde, b\u00fct\u00fcn\u00fcn her y\u00f6n\u00fcn\u00fc birden g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serer. Bu ak\u0131\u015f i\u00e7inde k\u00e2inat, insan ve hayat ger\u00e7ekleri, ilahi ger\u00e7ek ile b\u00fct\u00fcnle\u015fir. Yery\u00fcz\u00fcndeki insan hayat\u0131, rakibi veya taklidi m\u00fcmk\u00fcn olmayan bir \u00fcslup i\u00e7inde ya\u015fayarak y\u00fccelikler alemindeki hayatla birle\u015fir. Be\u015feri metodlar bu konular\u0131 taklid etmeye \u00e7abalad\u0131\u011f\u0131nda ger\u00e7ekler kar\u0131\u015f\u0131k, me\u00e7hul, anla\u015f\u0131lmaz ve da\u011f\u0131n\u0131k olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Bunlarda \u00fcslub, a\u00e7\u0131k ve belirgin olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, Kur’an’\u00ee metodda oldu\u011fu gibi d\u00fczenli de de\u011fildir.<\/p>\n

Kur’an’\u0131n ak\u0131\u015f\u0131 i\u00e7inde sunulan \u00e7e\u015fitli ger\u00e7eklerdeki b\u00fct\u00fcnl\u00fck ve ili\u015fkilerin a\u011f\u0131rl\u0131k merkezi, konudan konuya de\u011fi\u015febilir. Fakat bu ba\u011fl\u0131l\u0131k, s\u00fcrekli olarak vard\u0131r. Kur’an i\u00e7inde belli bir noktaya, mesela, insanlara Rabblerini tan\u0131tma noktas\u0131na a\u011f\u0131rl\u0131k verildi\u011finde, bu b\u00fcy\u00fck ger\u00e7ek ilahi kudretin k\u00e2inat, hayat ve insandaki eserlerinde tecelli eder. Bu tecelli, hem zahir\u00ee alemde, hem de bat\u0131n\u00ee alemde meydana gelir. G\u00f6zler ba\u015fka bir noktaya, evrenin ger\u00e7e\u011fini tan\u0131tmak konusuna a\u011f\u0131rl\u0131k verildi\u011finde, ilahl\u0131k ve evren aras\u0131ndaki ili\u015fki tecelli eder. Ve bu ak\u0131\u015f, \u00e7o\u011fu kez hayat ve can verme hakikatine ve Allah’\u0131n k\u00e2inat ile hayata ili\u015fkin kanunlara temas eder. Dikkatler insan\u0131n hakikatine \u00e7evrildi\u011finde ise, onun uluhiyyet hakikatiyle olan irtibat\u0131, k\u00e2inat ve canl\u0131larla olan irtibat\u0131, g\u00f6r\u00fcn\u00fcr g\u00f6r\u00fcnmez alem ile olan irtibat\u0131 tecelli eder. Dikkatler ahiret yurduna \u00e7evrildi\u011finde, d\u00fcnya hayat\u0131 hat\u0131rlat\u0131l\u0131r ve ikisi birden Allah ile di\u011fer hakikatlerle irtibatland\u0131r\u0131l\u0131r. D\u00fcnya problemlerine dikkat \u00e7ekildi\u011finde de durum ayn\u0131d\u0131r. Kur’an’da b\u00fct\u00fcn \u00f6zellikleri belirli olan di\u011fer ara\u015ft\u0131rma ve sunma \u015fekilleri de b\u00f6yledir.<\/p>\n

3- <\/strong>Hakikat\u0131n b\u00fct\u00fcn y\u00f6nlerinin birbirine s\u0131k\u0131 s\u0131k\u0131ya ba\u011fl\u0131 olmas\u0131yla beraber, her konuya uyum i\u00e7indeki bir b\u00fct\u00fcn halinde Allah kat\u0131ndaki ger\u00e7ek de\u011ferini vermesiyle de, bu metod di\u011ferlerinden \u00fcst\u00fcn ve farkl\u0131d\u0131r. Bu y\u00fczden de, uluhiyyetin hakikat\u0131 ve \u00f6zellikleri; “uluhiyyet ve ubudiyyet” meselesi olarak gayet a\u00e7\u0131k, net, kapsaml\u0131 ve hakim vaziyette g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Hatta bu hakikat\u0131 anlatmak ve bu bilinmezi a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131karmak Kur’an’\u0131n temel konusu olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. (Daha \u00f6nce bu surenin bir yerinde, bu hakikat\u0131n ger\u00e7ekle\u015ftirilmesine ve bu konunun ayd\u0131nlat\u0131lmas\u0131na, y\u00fcce Allah’\u0131n neden bu kadar \u00f6nem verdi\u011fini a\u00e7\u0131klam\u0131\u015ft\u0131k.) Kader ve ahiret yurduyla birlikte gayb aleminin hakikat\u0131 belirgin bir yer kaplar. Sonra insan\u0131n hakikat\u0131, k\u00e2inat\u0131n hakikati ve hayat\u0131n hakikati, ger\u00e7ek alemdeki oranlar\u0131na uygun bir yere oturtulur. Ve i\u015fte bu sistem i\u00e7inde hakikatler, ne \u00f6rt\u00fcl\u00fc kal\u0131r ve ne de ihmal edilir. Her hakikat\u0131n \u00f6zellikleri ve i\u015faretleri bu hakikatlerin sergilendi\u011fi vitrinde yerini al\u0131r, asla kaybolmaz. Ayn\u0131 zamanda bu hakikatler -isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncede- birbirini \u00f6rtmez ve birbirin kaybetmez. Birinci cildin “Dengeli Bir D\u00fc\u015f\u00fcnce Sistemi” b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde izah etti\u011fimiz gibi, maddi evrene onun yasalar\u0131n\u0131n inceli\u011fine, par\u00e7alar\u0131 aras\u0131ndaki uyuma y\u00f6nelik hayranl\u0131k duygusu bu maddi evreni ilahla\u015ft\u0131rmaya yola\u00e7maz. Tabii ki, varl\u0131klar\u0131 ilahla\u015ft\u0131ran eski ve yeni putperestlerin sap\u0131kl\u0131\u011f\u0131na da d\u00fc\u015f\u00fclmez. Hayat\u0131n azametine, onun g\u00f6revlerini yerine getirmesine ve kendi i\u00e7inde ve \u00e7evresiyle olan uyumuna ve do\u011frultusunun sapmazl\u0131\u011f\u0131na kar\u015f\u0131 duyulan hayret ve be\u011feni bizi, hayat\u0131 ilahla\u015ft\u0131rmaya g\u00f6t\u00fcremez. Yani biyolojik doktrinlerin ilahla\u015ft\u0131rma sap\u0131kl\u0131klar\u0131ndan uzak kal\u0131n\u0131r. Bunlar\u0131n yan\u0131s\u0131ra insana, benzersiz \u00f6zelliklerine, evrenle ili\u015fkilerinde ortaya konan karakterlerine ve ba\u015fka canl\u0131larda bulunmayan potansiyel yeteneklerine y\u00f6nelik yani t\u00fcm idealist ak\u0131mlar\u0131n d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc hataya d\u00fc\u015f\u00fclmez, akl\u0131n\u0131 herhangi bir \u015fekilde ilahla\u015ft\u0131rmaz! \u0130lahi hakikat\u0131n b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fc ise, maddi alemlerin varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 ink\u00e2ra veya hafife almaya veyahut da Budizm ve tahrif edilmi\u015f hristiyanl\u0131kta oldu\u011fu gibi insan varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fcmsemeye g\u00f6t\u00fcrmez! Bu denge isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncenin karakteristik \u00f6zelli\u011fi oldu\u011fu gibi, ayn\u0131 zamanda bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin esaslar\u0131n\u0131n belirtildi\u011fi Kur’an’\u00ee metodun ve bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin \u00fczerine bina edildi\u011fi ger\u00e7eklerin karakteristik kal\u0131b\u0131d\u0131r, iskeletidir. \u00d6yle ki, bunlar\u0131n hepsi, isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncenin Kur’an’daki ak\u0131\u015f\u0131nda b\u00fct\u00fcn\u00fc \u00e7izen e\u015fsiz tabloda gayet net olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Bu Kur’an’a ait bir \u00f6zelliktir. Be\u015feri ifade metodlar\u0131n hi\u00e7biri bu \u00f6zelliklere sahip de\u011fildir!<\/p>\n

4- <\/strong>Bu metod di\u011ferlerinden etkili olmas\u0131 ve hayat f\u0131\u015fk\u0131ran y\u00f6n\u00fcyle de \u00fcst\u00fcnd\u00fcr. Bu metoddaki dikkat, tekrar ve kesin \u00e7izgiler, ger\u00e7eklere canl\u0131l\u0131k kazand\u0131rmakta, etkileyici bir \u00f6zellikle onlar\u0131 g\u00fczelle\u015ftirmektedir. Bu sunu\u015f tarz\u0131 \u00f6yle y\u00fcce ve azizdir ki, be\u015feri sergileme ve ifade a\u00e7\u0131s\u0131ndan, be\u015feri \u00fcslup o mertebeye asla \u00e7\u0131kamaz. Sonra ayn\u0131 zamanda ger\u00e7ekler, hayret uyand\u0131r\u0131c\u0131 bir incelik ve kesin \u00e7izgilerle sergilenmesine ra\u011fmen; bu incelik, canl\u0131l\u0131k ve g\u00fczelli\u011fi asla bozmam\u0131\u015f ve kesin \u00e7izgiler onun uyumlulu\u011funa ve hayret verici orijinalli\u011fine engel olmam\u0131\u015ft\u0131r!<\/p>\n

Bizler be\u015feri \u00fcslubumuzla, Kur’an’\u00ee metodun \u00f6zelliklerini ve onun vard\u0131\u011f\u0131 dereceyi hakk\u0131yla anlatamay\u0131z. Ayn\u0131 \u015fekilde bu incelememizle, “\u0130sl\u00e2mi D\u00fc\u015f\u00fcncenin Esaslar\u0131” konusunda Kur’an’\u0131n ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7eklerden hi\u00e7birine ula\u015fmam\u0131z m\u00fcmk\u00fcn olamaz. Bizim bu incelemeyi sunmam\u0131z\u0131n nedeni, insanlar\u0131n Kur’an’\u0131n indi\u011fi atmosferden uzakla\u015fmalar\u0131ndan kaynaklanmaktad\u0131r. Bug\u00fcn\u00fcn insanlar\u0131, o atmosferde ya\u015fayanlar\u0131n hallerinden uzak kalm\u0131\u015flard\u0131r. Kur’an’\u0131n kendilerine indi\u011fi kimselerin katland\u0131\u011f\u0131 \u0131zd\u0131raplardan uzakla\u015fm\u0131\u015flard\u0131r. Halbuki onlar, kendi zamanlar\u0131nda ortada bulunan b\u00fct\u00fcn problemlere ra\u011fmen, m\u00fcsl\u00fcman toplumu in\u015fa etmi\u015flerdir. Bu y\u00fczden insanlar, bizzat Kur’an’\u00ee metodun zevkine varmak g\u00fcc\u00fcnden bug\u00fcn mahrumdurlar. Onun \u00f6zelliklerinden ve lezzetlerinden direkt olarak istifade etmekten acizdirler.”<\/p>\n

Kur’an bazen inan\u00e7 sistemi ile ilgili ger\u00e7ekleri \u00f6yle a\u00e7\u0131lardan ele al\u0131r ki, o \u015fekilde onlar\u0131 ele almak insan\u0131n akl\u0131ndan bile ge\u00e7mez. Zira bu t\u00fcr konular ve olanlar normalde insan\u0131n d\u00fc\u015f\u00fcnebilece\u011fi veya dikkatini \u00e7ekebilece\u011fi sahalar de\u011fildir.<\/p>\n

En’am s\u00fcresinin \u015fu ayetinde yer alan ilahi ilmin ger\u00e7ekli\u011fini ve alanlar\u0131n\u0131 tasvir eden ifadeler de bu t\u00fcrden konulard\u0131r.<\/p>\n

“Gayb\u0131n anahtarlar\u0131 Allah’\u0131n kat\u0131ndad\u0131r, onu, yaln\u0131z O bilir. Mutlaka O’nun bilgisi alt\u0131nda dal\u0131ndan d\u00fc\u015fen her yaprak, yerin karanl\u0131k deliklerindeki her tane, ya\u015f-kuru ne varsa hepsi apa\u00e7\u0131k bir kitaptad\u0131r.” (<\/strong>En’am Suresi, 59)<\/strong><\/p>\n

\u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesi, her tarafa dal budak sa\u00e7an bu gizli a\u00e7\u0131k meselelere Kur’an’\u0131n ortaya koydu\u011fu geni\u015f boyutlar\u0131 ile y\u00f6nelemez. Kapsaml\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 ortaya koymak istese de, bu ilmin kapsaml\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 tasvir edemez. \u0130lim ne kadar bu meseleleri tasvir etmeye \u00e7al\u0131\u015fsa da, bu konular ilmin tasvir kapsam\u0131na girse de, onlar\u0131 tasvir etmeyi beceremez. \u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesi bu ilmin kapsam\u0131n\u0131 tasvir etmeye kalksa bile, kendi insani arzular\u0131na ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerinin yap\u0131s\u0131na uygun d\u00fc\u015fecek ba\u015fka alanlara y\u00f6nelecektir… Daha \u00f6nce yedinci c\u00fczde bu ayetin yorumunu yaparken \u015f\u00f6yle demi\u015ftik:<\/p>\n

“Ne y\u00f6nden bakarsak bakal\u0131m \u015fu k\u0131sac\u0131k ayete, Kur’an’\u0131n kayna\u011f\u0131yla konu\u015fan bu mucizeyi g\u00f6rece\u011fiz.<\/p>\n

Konusu a\u00e7\u0131s\u0131ndan bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda bu s\u00f6z\u00fc bir insan\u0131n s\u00f6yleyemeyece\u011fini, \u00fczerinde insan damgas\u0131 bulunmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, daha kar\u015f\u0131la\u015f\u0131r kar\u015f\u0131la\u015fmaz duydu\u011fumuz o \u00fcrpertiden anlay\u0131veririz. \u00c7\u00fcnk\u00fc insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin b\u00f6yle bir konuyu -ilmin kapsay\u0131c\u0131l\u0131k ve ku\u015fat\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131 konusunu- ara\u015ft\u0131rmas\u0131n\u0131n sonucu, b\u00f6ylesine geni\u015f ufuklara ula\u015famad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rmek olacakt\u0131r. Bu alanda ortaya konan insan fikrinin, \u00fcr\u00fcnlerinin ve \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131n de\u011fi\u015fik bir \u00f6zelli\u011fi ve belli bir s\u0131n\u0131r\u0131 vard\u0131r. \u0130nsan, dile getirdi\u011fi d\u00fc\u015f\u00fcncesini ilgi alan\u0131ndan \u00e7ekip \u00e7\u0131karmaktad\u0131r. Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesindeki a\u011fa\u00e7lardan kopan yapraklar\u0131 g\u00f6zetip saymak, insan\u0131n ilgi alan\u0131na giren bir konu mudur? Bu nokta, ilk anda insan\u0131n akl\u0131na gelebilecek bir sorun de\u011fildir. Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesinde dal\u0131ndan kopmu\u015f yapraklar\u0131 izlemek ve saymak, insan\u0131n akl\u0131na gelmez. Bu y\u00fczden b\u00f6yle bir yola ba\u015fvurmaz da, kapsaml\u0131 bir bilgiye dayanarak konuyu dile getirmesi de beklenemez. \u00c7\u00fcnk\u00fc dal\u0131ndan kopmu\u015f yapra\u011f\u0131n say\u0131s\u0131n\u0131 bilmek ve bunu dile getirmek y\u00fcce yarat\u0131c\u0131n\u0131n i\u015fidir.<\/p>\n

\u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin yerin karanl\u0131klar\u0131nda gizlenmi\u015f bir tohumla ne ilgisi vard\u0131r? Ku\u015fkusuz insano\u011flunun en fazla yapabildi\u011fi, topra\u011f\u0131n alt\u0131nda bizzat gizledi\u011fi tohumun geli\u015fmesini g\u00f6zetmektedir. Ancak topra\u011f\u0131n karanl\u0131\u011f\u0131nda gizlenmi\u015f her taneyi izleme konusu, insan akl\u0131n\u0131n ilgilenebilece\u011fi, varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnece\u011fi ve kapsaml\u0131 bir bilgiye dayanarak s\u00f6z\u00fcn\u00fc edebilece\u011fi bir konu de\u011fildir. Topra\u011f\u0131n karanl\u0131klar\u0131nda \u00f6rt\u00fcl\u00fc tanenin say\u0131s\u0131n\u0131 ancak yaratan bilir, bundan s\u00f6z etmek de O’na yak\u0131\u015f\u0131r. “Ya\u015f-kuru ne varsa, hepsi apa\u00e7\u0131k bir kitaptad\u0131r” <\/strong>ifadesindeki bu kesinlikle, insan fikrinin ilgisi nedir? Bu konuda insan fikrinin en fazla yapabildi\u011fi elindeki ya\u015f ve kuru \u015feylerden yararlanmakt\u0131r. Ancak kapsaml\u0131 bilgiye kan\u0131t olarak bundan s\u00f6z etmek insan\u0131n yeltendi\u011fi bir \u015fey olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, b\u00f6yle bir ifade tarz\u0131na ba\u015fvurdu\u011fu da g\u00f6r\u00fclmemi\u015ftir. Ya\u015f-kuru her \u015feyin say\u0131s\u0131n\u0131 bilen ve bundan s\u00f6z eden, ancak y\u00fcce yarat\u0131c\u0131d\u0131r.<\/p>\n

\u0130nsan, dal\u0131ndan kopmu\u015f her yapra\u011f\u0131n, g\u00f6zlenmi\u015f her tohumun, ya\u015f-kuru her \u015feyin a\u00e7\u0131k bir kitapta, korunmu\u015f bir k\u00fct\u00fckte kaydedilmi\u015f olmas\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnmez. Neden b\u00f6yle bir \u015fey yaps\u0131n ki? Bundan yarar\u0131 ne olacakt\u0131r? Bir k\u00fct\u00fckte kaydetmeye neden \u00f6nem versin? Ancak bunlar\u0131 sayan, kaydeden m\u00fclk\u00fcn sahibidir. M\u00fclk\u00fcndeki hi\u00e7bir \u015fey, bilgisinin d\u0131\u015f\u0131nda de\u011fildir. Bu konuda k\u00fc\u00e7\u00fck de, b\u00fcy\u00fck gibidir. Ve basit de \u00f6nemli gibidir. \u00d6rt\u00fcl\u00fc olanla, a\u00e7\u0131kta olan farketmez. Bilinmezle bilinen, uzakla yak\u0131n hep ayn\u0131d\u0131r.<\/p>\n

Ku\u015fkusuz bu kapsaml\u0131, geni\u015f, derin ve parlak sahne… B\u00fct\u00fcn yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn a\u011fa\u00e7lar\u0131ndan kopan yapra\u011f\u0131n, yerin her katman\u0131nda \u00f6rt\u00fcl\u00fc tohumun ve yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesindeki ya\u015f-kuru her \u015feyin i\u00e7inde yerald\u0131\u011f\u0131 bir sahne… Evet insan d\u00fc\u015f\u00fcncesi nas\u0131l bu sahneye y\u00f6nelemiyor ve onunla ilgilenemiyorsa, ayn\u0131 \u015fekilde insan g\u00fcc\u00fc de bunu ne alg\u0131layabilir, ne de ku\u015fatabilir. Bu sahne bir b\u00fct\u00fcn olarak sadece Allah’\u0131n bilgisine a\u00e7\u0131l\u0131r. O’nun bilgisi her \u015feyi kapsam\u0131\u015f ve ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r. Her \u015fey O’nun korumas\u0131 alt\u0131ndad\u0131r. Dilemesi ve takdiri, b\u00fcy\u00fck-k\u00fc\u00e7\u00fck, basit-\u00f6nemli, \u00f6rt\u00fcl\u00fc-a\u00e7\u0131k, bilinmez-bilinen ve uzak-yak\u0131n her \u015feyle yak\u0131ndan ilgilidir.<\/p>\n

Belli bir bilin\u00e7 d\u00fczeyine ve ifade g\u00fcc\u00fcne sahip insanlar, insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin ve ifade etme yetene\u011finin s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131 \u00e7ok iyi bilirler. \u0130nsan olarak ya\u015fad\u0131klar\u0131 deneyimlere dayanarak, buna benzer bir sahnenin insan\u0131n hat\u0131r\u0131na gelemeyece\u011fini ve bu \u015fekil bir ifadenin insandan kaynaklanamayaca\u011f\u0131n\u0131 bilirler. Bu konuda tart\u0131\u015fmak isteyenler, t\u00fcm insan s\u00f6zlerine baks\u0131nlar. Bunun gibi bir y\u00f6neli\u015fle kar\u015f\u0131la\u015facaklar m\u0131 bakal\u0131m?<\/p>\n

Kur’an’da yeralan sadece bu ve benzeri ayetler bile, bu y\u00fcce Kitab’\u0131n kayna\u011f\u0131n\u0131 bilmek i\u00e7in yeterlidir.<\/p>\n

\u0130fadedeki sanatsal ola\u011fan\u00fcst\u00fcl\u00fck a\u00e7\u0131s\u0131ndan ayete bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda g\u00fczellik ve ahenk dolu ufuklar g\u00f6r\u00fcr\u00fcz. \u0130nsan \u00fcr\u00fcn\u00fc s\u00f6zlerde, bu denli eri\u015filmez d\u00fczeye hi\u00e7bir zaman ula\u015f\u0131lamam\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n

“Gayb\u0131n anahtarlar\u0131 Allah’\u0131n kat\u0131ndad\u0131r. Onu yaln\u0131z O bilir.”<\/strong><\/p>\n

Zaman ve mek\u00e2nda, ge\u00e7mi\u015fte, \u015fimdiki zamanda ve gelecekte, hayatta meydana gelen olaylarda ve i\u00e7 d\u00fc\u015f\u00fcncelerdeki mutlak “bilinmez”likteki uzakl\u0131k, ufuklar ve dipsizlik…<\/p>\n

“Karada ve denizde olan\u0131 bilir.”<\/strong><\/p>\n

G\u00f6r\u00fclen alemdeki uzakl\u0131\u011f\u0131, ufuklar\u0131 ve derinlikleri, ayn\u0131 d\u00fczeyde, ayn\u0131 geni\u015flik ve kapsay\u0131c\u0131l\u0131kta bilir. G\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen alemdeki bu uzakl\u0131k, ufuklar ve derinlik, perdeli gayb alemine uygun d\u00fc\u015fmektedir.<\/p>\n

“O’nun bilgisi d\u0131\u015f\u0131nda bir yaprak bile d\u00fc\u015fmez.”<\/strong><\/p>\n

\u00d6l\u00fcm ve yokolu\u015f olay\u0131… Y\u00fccelerden a\u015fa\u011f\u0131lara, hayattan yoklu\u011fa d\u00fc\u015f\u00fc\u015f hareketi…<\/p>\n

“Yerin karanl\u0131klar\u0131nda olan tane…”<\/strong><\/p>\n

Dipten y\u00fczeye, gizlilikten sessizlikten patlamaya ve serpilmeye kadar olan do\u011fu\u015f ve geli\u015fim hareketi…<\/p>\n

“Ya\u015f-kuru, her \u015fey apa\u00e7\u0131k kitaptad\u0131r.”<\/strong><\/p>\n

Kapsaml\u0131 bir genelleme… Genel anlamda bir canl\u0131da parlay\u0131p solan hayat ve \u00f6l\u00fcm\u00fc i\u00e7ine almaktad\u0131r.<\/p>\n

Bu y\u00f6neli\u015f ve hareketleri kim meydana getirmektedir? \u015eu uyum ve g\u00fczelli\u011fi vareden kimdir? Bunun gibi k\u0131sac\u0131k bir ayette b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131 ve \u015funlar\u0131 olu\u015fturan kimdir? Allah’dan ba\u015fka kim olabilir?<\/p>\n

Allah’\u0131n ilminin geni\u015fli\u011fini \u015fu ayeti kerime, ayn\u0131 \u015fekilde ortaya koymaktad\u0131r:<\/p>\n

“Yerin i\u00e7ine gireni ve ondan \u00e7\u0131kan\u0131, g\u00f6kten ineni ve oraya \u00e7\u0131kan\u0131 bilir. O<\/strong> \u00e7ok esirgeyen, \u00e7ok ba\u011f\u0131\u015flayand\u0131r.” (Sebe Suresi, 2)<\/strong><\/p>\n

Birka\u00e7 kelime ile insan\u0131n g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcne serilen bu tabloya bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda akla hayale s\u0131\u011fd\u0131r\u0131lamayacak kadar hayret verici hareketler, hacimler, \u015fekiller, tablolar, kavramlar, varl\u0131klar ve grafiklerle kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya oldu\u011fumuzu anl\u0131yoruz!<\/p>\n

\u015eayet yery\u00fcz\u00fcnde ya\u015fayan insanlar\u0131n hepsi, b\u00fct\u00fcn hayatlar\u0131n\u0131 bir tek anda meydana gelen olaylar\u0131 izlemeye ve onlar\u0131 tesbit etmeye \u00e7al\u0131\u015fsalar ve ayetin i\u015faret etti\u011fi ger\u00e7ekleri saymaya kalk\u0131\u015fsalar, kesinlikle bu olaylar\u0131n hepsini izleyemeyecekler ve onlar\u0131n say\u0131s\u0131n\u0131 tesbit edemeyeceklerdir!<\/p>\n

Bir anl\u0131k zaman i\u00e7inde ka\u00e7 varl\u0131k topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na giriyor? Yine bu k\u0131sa zaman s\u00fcresi i\u00e7inde ka\u00e7 \u015fey \u00e7\u0131k\u0131yor yerden? Bu k\u0131sac\u0131k zaman diliminde ka\u00e7 \u015fey iniyor g\u00f6ky\u00fcz\u00fcnden?.. Yine ka\u00e7 \u015fey, bu bir anl\u0131k zamanda g\u00f6ky\u00fcz\u00fcne y\u00fckseliyor! ..<\/p>\n

Yine ka\u00e7 \u015fey topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na giriyor? Ka\u00e7 tohum topra\u011fa d\u00fc\u015f\u00fcyor ve ka\u00e7 tohum at\u0131l\u0131yor d\u00fcnyan\u0131n her taraf\u0131nda! Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn u\u00e7suz bucaks\u0131z b\u00f6lgelerinde ka\u00e7 kurt\u00e7uk, ha\u015fere, b\u00f6cek, s\u00fcr\u00fcngen topra\u011f\u0131n deliklerinde dola\u015f\u0131yor! Ka\u00e7 su damlac\u0131\u011f\u0131, gaz atomu, elektrik ak\u0131m\u0131, yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn geni\u015f sahalar\u0131na g\u00f6m\u00fcl\u00fcp gidiyor!.. Ka\u00e7?.. Ka\u00e7?.. Varl\u0131k giriyor topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na… Evet b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131 y\u00fcce Allah g\u00f6r\u00fcyor ve s\u00fcrekli kontrol ediyor.<\/p>\n

Ka\u00e7 \u015fey \u00e7\u0131k\u0131yor yerden? Ka\u00e7 bitki filizleniyor? .’ka\u00e7 p\u0131nar kayn\u0131yor? Ka\u00e7 volkan patl\u0131yor? Ka\u00e7 \u00e7e\u015fit gaz havaya y\u00fckseliyor? Ka\u00e7 gizlenmi\u015f \u015fey ortaya \u00e7\u0131k\u0131yor? Ka\u00e7 b\u00f6cek gizli yuvas\u0131ndan d\u0131\u015far\u0131 \u00e7\u0131k\u0131yor? G\u00f6r\u00fclen ve g\u00f6r\u00fclmeyen insan\u0131n bildi\u011fi ve bilmedi\u011fi -ki bilmedikleri daha \u00e7oktur- ka\u00e7 \u015fey vard\u0131r?<\/p>\n

G\u00f6kten neler iniyor? Ka\u00e7 ya\u011fmur damlas\u0131 iniyor? Ka\u00e7 y\u0131ld\u0131z kay\u0131yor ve ka\u00e7 \u015fim\u015fek \u00e7ak\u0131yor? Ka\u00e7 yak\u0131c\u0131 \u0131\u015f\u0131n geliyor g\u00f6kten? Ka\u00e7 ayd\u0131nlat\u0131c\u0131 \u0131\u015f\u0131n g\u00f6nderiliyor? Ka\u00e7 uygulanacak kaza, ka\u00e7 belirlenmi\u015f kader geliyor? T\u00fcm varl\u0131klar\u0131 ku\u015fatan ve \u00f6zellikle baz\u0131 insanlar\u0131 saran ka\u00e7 rahmet iniyor? Allah’\u0131n diledi\u011fi kullar\u0131na yayd\u0131\u011f\u0131 ve miktarlar\u0131n\u0131 belirledi\u011fi ka\u00e7 r\u0131z\u0131k g\u00f6nderiliyor?.. Allah’tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n sayamayaca\u011f\u0131 ka\u00e7 \u015fey iniyor g\u00f6ky\u00fcz\u00fcnden, ka\u00e7?..<\/p>\n

Ne kadar varl\u0131k y\u00fckseliyor semaya? Bitkilerin, hayvanlar\u0131n, insanlar\u0131n veya insan\u0131n bilmedi\u011fi di\u011fer yarat\u0131klar\u0131n semaya y\u00fckselen ka\u00e7 nefesi var? Allah’tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n y\u00fcksekli\u011fini duymad\u0131\u011f\u0131, i\u015fitmedi\u011fi gizli-a\u00e7\u0131k ka\u00e7 dua, ka\u00e7 niyaz var Allah’a y\u00fckselen?<\/p>\n

Bildi\u011fimiz veya bilmedi\u011fimiz \u00f6lm\u00fc\u015f yarat\u0131klar\u0131n ruhlar\u0131ndan ka\u00e7 tanesi \u015fu anda g\u00f6\u011fe y\u00fckseliyor. Y\u00fcce Allah’\u0131n emri ile \u015fu anda ka\u00e7 melek g\u00f6\u011fe \u00e7\u0131kmaktad\u0131r? Allah’dan ba\u015fkas\u0131n\u0131n bilmedi\u011fi ka\u00e7 ruh, bu u\u00e7suz bucaks\u0131z evrende kanat \u00e7\u0131rp\u0131p u\u00e7maktad\u0131r?<\/p>\n

Ne kadar buhar y\u00fckseliyor bir denizden.<\/p>\n

Bir denizden ne kadar buhar y\u00fckselmekte, bir bedenden ka\u00e7 gaz atomu yukar\u0131 \u00e7\u0131kmaktad\u0131r? Allah’dan ba\u015fka kimsenin bilmedi\u011fi ka\u00e7 \u015fey y\u00fckselmektedir ka\u00e7, ka\u00e7 \u015fey?..<\/p>\n

Sadece bir saniyede neler oluyor? Bir tek saniyede meydana gelen bunca olaylar\u0131 kavrayabilmek i\u00e7in, insanlar\u0131n bilgisi ve ara\u015ft\u0131rmalar\u0131, hesaplamalar\u0131 -bu hesap ve sayma i\u015fi i\u00e7in uzun \u00f6m\u00fcrler harcasalar bile- nereye kadar gidebilir ki? Halbuki y\u00fcce Allah’\u0131n engin, her \u015feye ula\u015fan, deh\u015fet verici ve eksiksiz ilmi, bu olaylar\u0131n hepsini her yerde ve her zaman ku\u015fatm\u0131\u015f bulunmaktad\u0131r… Her kalbi, i\u00e7indeki niyeti ve hayalleri ile, at\u0131\u015flar\u0131 ve duru\u015flar\u0131 ile kontrol\u00fc alt\u0131nda tutmaktad\u0131r. Buna ra\u011fmen O, insanlar\u0131n hatalar\u0131n\u0131 \u00f6rter ve ba\u011f\u0131\u015flar…<\/p>\n

“O, \u00e7ok esirgeyen, \u00e7ok ba\u011f\u0131\u015flayand\u0131r.”<\/strong><\/p>\n

\u0130\u015fte Kur’an-\u0131 Kerim’in bunun gibi tek bir ayeti dahi, bu Kur’an’\u0131n insan s\u00f6z\u00fc olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 rahatl\u0131kla ortaya koyar. \u00c7\u00fcnk\u00fc b\u00f6yle evrensel bir hayal g\u00fcc\u00fc, pek tabii olarak insan akl\u0131n\u0131n k\u00e2r\u0131 de\u011fildir. B\u00f6yle evrensel bir d\u00fc\u015f\u00fcnce, insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin b\u00fcnyesinde yeralmaz. Bir tek dokunu\u015fla, bu evrenin yarat\u0131c\u0131s\u0131 olan y\u00fcce Allah’\u0131n, kullar\u0131n sanat\u0131na benzemeyen sanat\u0131n\u0131 ku\u015fat\u0131c\u0131 bir \u015fekilde ortaya koymak hi\u00e7bir insan\u0131n harc\u0131 de\u011fildir.<\/p>\n

Bu Kur’an’\u0131n ilahi olan damgas\u0131, d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f itibar\u0131 ile k\u00fc\u00e7\u00fck olan fakat etkili varl\u0131klar\u0131 ve olaylar\u0131, asl\u0131nda delil getirdi\u011fi \u00f6nemli konuya denk d\u00fc\u015fecek b\u00fcy\u00fck ger\u00e7ekleri ta\u015f\u0131d\u0131klar\u0131 i\u00e7in, delil g\u00f6sterme metodunda da ortaya \u00e7\u0131kar… A\u015fa\u011f\u0131daki ayetler buna \u00f6rnektir:<\/p>\n

“Biz sizi yaratt\u0131k, tasdik etmeniz gerekmez mi? Att\u0131\u011f\u0131n\u0131z meniyi g\u00f6rd\u00fcn\u00fcz m\u00fc? Siz mi onu yarat\u0131yorsunuz? Yoksa yaratan biz miyiz? Aran\u0131zda \u00f6l\u00fcm\u00fc takdir eden biziz. Ve bizim \u00f6n\u00fcm\u00fcze ge\u00e7ilmi\u015f de\u011fildir! B\u00f6yle yapt\u0131k ki, sizin yerinize benzerlerinizi getirelim ve sizi bilmedi\u011finiz bir bi\u00e7imde yaratal\u0131m. Andolsun ilk yaratmay\u0131 biliyorsunuz. D\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp ibret alman\u0131z gerekmez mi? (Vak\u0131a Suresi, 57-62)<\/strong><\/p>\n

“\u0130\u00e7ti\u011finiz suya bakt\u0131n\u0131z m\u0131? Siz mi onu buluttan indirdiniz, yoksa indiren biz miyiz? Dileseydik onu tuzlu yapard\u0131k. \u015e\u00fckretmeniz gerekmez mi?” “\u00c7akt\u0131\u011f\u0131n\u0131z ate\u015fi g\u00f6rd\u00fcn\u00fcz m\u00fc? Onun a\u011fac\u0131n\u0131 siz mi yaratt\u0131n\u0131z, yoksa yaratan biz miyiz? Biz onu bir ibret ve \u00e7\u00f6lden gelip ge\u00e7enlere bir fayda yapt\u0131k.” “\u00d6yleyse ulu Rabbinin ad\u0131n\u0131 y\u00fccelt.” (Vak\u0131a Suresi, 57-62)<\/strong><\/p>\n

Ger\u00e7ek odur ki, Kur’an-\u0131 Kerim insan\u0131n al\u0131\u015fageldi\u011fi \u015feylerden ve s\u00fcrekli g\u00f6zlemlenebilecek olaylardan \u00f6nemli evrensel yarg\u0131lara var\u0131r. Bu yarg\u0131larda, varl\u0131k alemindeki ilahi yasalar a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kar. Ve bu yasalarla varl\u0131k alemine ili\u015fkin kapsaml\u0131, b\u00fcy\u00fck bir inan\u00e7 sistemi ve m\u00fckemmel bir d\u00fc\u015f\u00fcnce meydana gelir. Ayr\u0131ca bu yasalardan bir d\u00fc\u015f\u00fcnce ve inceleme metodu, ruhlar ve kalpler i\u00e7in bir hayat, hisler ve duygular i\u00e7in bir uyan\u0131kl\u0131k meydana getirir. Evet, sabah ak\u015fam g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcnde cereyan etti\u011fi halde, insanlar\u0131n kendisinden habersiz olduklar\u0131 bu varl\u0131k aleminde meydana gelen olaylara kar\u015f\u0131 bir uyan\u0131kl\u0131k, kendi i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131na ve orada meydana gelen hayretengiz ve harika olaylara kar\u015f\u0131 bir uyan\u0131kl\u0131k…<\/p>\n

Kur’an-\u0131 Kerim insanlar\u0131, e\u015fsiz ve harika olaylara, \u00e7ok nadir olarak meydana gelen \u00f6zel mucizelere havale etmez. Kendi i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131nda ve al\u0131\u015ft\u0131klar\u0131 hayatta bilinmeyen, yak\u0131nlar\u0131nda bulunan evrensel olaylara uzak d\u00fc\u015fen harikalar, mucizeler, ayetler ve deliller ara\u015ft\u0131rmakla insanlar\u0131 y\u00fck\u00fcml\u00fc tutmaz. Kur’an insanlar\u0131, karma\u015f\u0131k felsefi d\u00fc\u015f\u00fcncelerle, anla\u015f\u0131lmaz, anlams\u0131z zihinsel problemlerle, herkesin elde edemeyece\u011fi bilimsel deneyimlerle realiteden uzakla\u015ft\u0131rmaz… Evet Kur’an, insanlar\u0131n i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131nda bir inan\u00e7 sistemi, bu inan\u00e7 sistemine dayal\u0131 evren ve hayata ili\u015fkin bir d\u00fc\u015f\u00fcnce meydana getirmek i\u00e7in insanlar\u0131 b\u00f6yle uzaklara g\u00f6t\u00fcrmez.<\/p>\n

\u0130nsanlar\u0131n kendileri Allah’\u0131n sanat\u0131n\u0131n eserleridir. \u00c7evrelerini ku\u015fatan k\u00e2inat\u0131n ger\u00e7ekleri ve olaylar\u0131, O’nun kudreti taraf\u0131ndan yarat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Allah’\u0131n elinden \u00e7\u0131kan her \u015feyde mucize gizlidir. Bu Kur’an da, O’nun Kuran’\u0131d\u0131r. Bu nedenle insanlar\u0131n dikkatlerini kendi benliklerinde gizli olan ve \u00e7evrelerindeki evrene serpi\u015ftirilen bu mucizeler \u00fczerine \u00e7eker. G\u00f6rd\u00fckleri, fakat onlardaki vecizli\u011fin ger\u00e7ek de\u011ferini kavrayamad\u0131klar\u0131 al\u0131\u015f\u0131lagelen bu harikalara dikkatleri \u00e7eker. \u00c7\u00fcnk\u00fc insan, her zaman kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7eklerdeki veciz y\u00f6nlerden habersiz kalabilir. Kur’an onlar\u0131n dikkatlerini bu harikalar\u0131n \u00fczerine \u00e7ekiyor ve b\u00f6ylece g\u00f6zlerinin a\u00e7\u0131lmas\u0131n\u0131, orada gizli olan deh\u015fetli s\u0131rlar\u0131 g\u00f6rmelerini sa\u011flamaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131r. Kur’an, yoktan vareden kudretin s\u0131rr\u0131n\u0131, e\u015fsiz olan birli\u011fin s\u0131rr\u0131n\u0131, \u00e7evrelerini ku\u015fatan evrende i\u015fledi\u011fi gibi bizzat kendi b\u00fcnyelerinde de faaliyet g\u00f6steren iman\u0131n delillerini, inan\u00e7 sisteminin kesin ger\u00e7eklerini g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne seren, bunlar\u0131 b\u00fcnyelerine yerle\u015ftiren veya daha do\u011fru bir ifade ile f\u0131tratlar\u0131nda harekete ge\u00e7iren ezeli yasan\u0131n s\u0131rr\u0131n\u0131 anlamalar\u0131n\u0131 sa\u011flamaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131yor.<\/p>\n

\u0130\u015fte Kur’an bu metodu izler. Yarat\u0131c\u0131 kudretin bizzat kendi b\u00fcnyelerinde, kendi elleriyle ektikleri ekinlerinde, i\u00e7tikleri suda, yakt\u0131klar\u0131 ate\u015fte, g\u00f6r\u00fclen ayetlerini, delillerini onlar\u0131n g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcne serer. Bunlar, insanlar\u0131n ayn\u0131 zamanda al\u0131\u015fageldikleri hayatta, g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcnde meydana gelen en basit olaylard\u0131r. Kur’an ayn\u0131 metoda ba\u011fl\u0131 olarak var\u0131lacak son an\u0131 da, bu y\u00f6ntemle a\u00e7\u0131kl\u0131yor. Bu yery\u00fcz\u00fcnde hayat\u0131n sona eri\u015fini, ba\u015fka bir d\u00fcnyada hayat\u0131n tekrar ba\u015flamas\u0131n\u0131 da bu yolla tasvir ediyor. Herkesi-n mutlaka kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131 g\u00fcn\u00fc, her t\u00fcrl\u00fc \u00e7arenin sona erdi\u011fi an\u0131, b\u00fct\u00fcn canl\u0131 varl\u0131klar\u0131n, hi\u00e7bir \u00e7\u0131rp\u0131nman\u0131n ve hi\u00e7bir kurtulu\u015f yolunun kalmad\u0131\u011f\u0131, b\u00fct\u00fcn maskelerin d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc ve b\u00fct\u00fcn \u00fcst\u00fcnl\u00fck taslamalar\u0131n iptal edildi\u011fi g\u00fcnde s\u0131n\u0131rs\u0131z g\u00fc\u00e7, kudret ve yetki sahibi y\u00fcce Allah’\u0131n huzurunda onunla y\u00fczy\u00fcze gelecekleri g\u00fcn\u00fc de ayn\u0131 \u015fekilde anlatmaktad\u0131r.<\/p>\n

Kur’an’\u0131n insan\u0131n f\u0131trat\u0131na hitap metodu bile, O’nun ana kayna\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6steren bir delildir. Bu kaynak evrenin de kendisinden meydana geldi\u011fi kaynakt\u0131r. Kur’an’\u0131n dizili\u015f metodu aynen evrenin kurulu\u015f metodudur. Evrenin en basit maddelerinden en girift \u015fekiller ve en b\u00fcy\u00fck varl\u0131klar meydana gelir. K\u00e2inat\u0131n ana maddesinin atom oldu\u011fu, hayat\u0131n ana maddesinin de h\u00fccre oldu\u011fu san\u0131lmaktad\u0131r. Atom o kadar k\u00fc\u00e7\u00fck olmas\u0131na ra\u011fmen, asl\u0131nda bir mucizedir. H\u00fccre onca k\u00fc\u00e7\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcne ra\u011fmen, asl\u0131nda apa\u00e7\u0131k bir mucizedir. Burada Kur’an, insan\u0131n g\u00f6zlemledi\u011fi al\u0131\u015f\u0131lagelen basit olaylar\u0131, dini inanc\u0131n en \u00f6nemli meselesini, evrenin en kapsaml\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcncesini a\u00e7\u0131klaman\u0131n ana maddesi olarak al\u0131yor. Bunlar, her insan\u0131n deneyiminin kapsam\u0131na giren g\u00f6zlemlerdir… \u0130nsanl\u0131k neslinin \u00e7o\u011falmas\u0131! Ekin… Su… Ate\u015f… \u00d6l\u00fcm… Yery\u00fcz\u00fcnde ya\u015fayan hangi insan\u0131n deneyimleri aras\u0131na girmez bu sahneler? Ma\u011farada bile ya\u015fayan hangi insan, bir ceninin (embriyonun) hayat\u0131n\u0131n ve bir bitkinin hayat\u0131n\u0131n nas\u0131l meydana geldi\u011fini, suyun nas\u0131l d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, ate\u015fin nas\u0131l yand\u0131\u011f\u0131n\u0131, \u00f6l\u00fcm an\u0131n\u0131n nas\u0131l oldu\u011funu g\u00f6rmemi\u015ftir? \u0130\u015fte Kur’an-\u0131 Kerim, her insan\u0131n g\u00f6zlemledi\u011fi bu olaylardan inan\u00e7 sistemini meydana getirir. \u00c7\u00fcnk\u00fc Kur’an her \u00e7evredeki, her insana hitap eder. Asl\u0131nda bu basit ve normal sahneler, k\u00e2inat\u0131n en \u00f6nemli ger\u00e7eklerini, ilahi s\u0131rlar\u0131n en b\u00fcy\u00fcklerini olu\u015fturur. Bu manzaralar basit olmalar\u0131na ra\u011fmen, her insan\u0131n f\u0131trat\u0131na hitap ederler. Asl\u0131nda bunlar, en uzman bilginlerin sonsuza dek \u00fczerinde \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 gereken ger\u00e7eklerdir.<\/p>\n

Kur’an’\u0131n kayna\u011f\u0131n\u0131 da g\u00f6steren bu a\u00e7\u0131klamay\u0131 bundan daha ileriye g\u00f6t\u00fcrecek g\u00fc\u00e7te de\u011filiz. Bu kadar a\u00e7\u0131klama da yeter zaten. \u015eimdi tekrar surenin ak\u0131\u015f seyrine d\u00f6nelim…<\/p>\n

Ve y\u00fcce Allah ger\u00e7ekten do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyor:<\/p>\n

“Bu Kur’an Allah’dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir.”<\/p>\n

“Yoksa, `onu Muhammed uydurdu’ mu diyorlar? Onlara de ki; “E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur’an’a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z.”<\/strong><\/p>\n

Surenin ak\u0131\u015f\u0131 bu apa\u00e7\u0131k meydan okuyu\u015ftan sonra, tart\u0131\u015fmaya devam etmekten vazge\u00e7iyor. B\u00f6ylece onlar\u0131n zandan ba\u015fka bir \u015feye dayanmad\u0131klar\u0131n\u0131 belirtiyor. Onlar bilmedikleri \u015feyler hakk\u0131nda h\u00fck\u00fcm veriyorlar. Asl\u0131nda h\u00fck\u00fcm vermeden \u00f6nce, bilginin olmas\u0131 gerekir. Bu konuda s\u0131rf arzu ve isteklere veya kuru zanna dayan\u0131lmamas\u0131 l\u00e2z\u0131md\u0131r. Burada hakk\u0131nda h\u00fck\u00fcm verdikleri \u015fey, Kur’an’\u0131n vahiy olup olmad\u0131\u011f\u0131 vaadlerinin ve tehditlerinin do\u011fru olup olmad\u0131\u011f\u0131d\u0131r. Onlar bu ger\u00e7ekleri yalan saym\u0131\u015flard\u0131r. Fakat bunlar\u0131 yalan sayarken sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir ilgiye dayanmam\u0131\u015flard\u0131r. Onlar t\u00fcm boyutlar\u0131 ile kavramad\u0131klar\u0131 bu ger\u00e7ekleri yalanlam\u0131\u015flard\u0131r:<\/p>\n

“Tersine onlar, bilgisini kavrayamad\u0131klar\u0131 ve hen\u00fcz a\u00e7\u0131klamas\u0131na da muhatap olmad\u0131klar\u0131 bir mesaj\u0131 yalanlad\u0131lar.”<\/strong><\/p>\n

Onlar\u0131n bu konudaki durumu, kendilerinden \u00f6nce Rabblerini yalanlayan zalimlerin ve m\u00fc\u015friklerin durumu gibidir. D\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp ibret alacak olanlar, ak\u0131betlerinin ne olaca\u011f\u0131n\u0131 \u00f6\u011frenmek i\u00e7in, daha \u00f6ncekilerin sonlar\u0131n\u0131n ne oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcns\u00fcnler.<\/p>\n

“Onlardan \u00f6ncekiler de b\u00f6yle yalanlam\u0131\u015flard\u0131. G\u00f6r bakal\u0131m, o zalimlerin sonu nice oldu?”<\/strong><\/p>\n

\u00c7o\u011funlu\u011fu zandan ba\u015fka bir \u015feye uymamalar\u0131na ra\u011fmen ve kesin bir bilgi sahibi olmad\u0131klar\u0131 halde ger\u00e7ekleri yalanlad\u0131klar\u0131 halde onlardan baz\u0131lar\u0131 bu Kitab’a iman ediyorlard\u0131. Onlar\u0131n hepsi yalanlay\u0131c\u0131lardan de\u011fildi:<\/p>\n

Onlardan kimi bu Kur’an’a inan\u0131r, kimi de inanmaz. Rabbin kimlerin bozguncu oldu\u011funu herkesten iyi bilir.”<\/strong><\/p>\n

Bozguncular iman etmeyenlerdir. \u0130nsanlar\u0131n ger\u00e7ek ilahlar\u0131na iman etmemeleri ve yaln\u0131z O’na kulluk yapmamalar\u0131 kadar hi\u00e7bir \u015fey, yery\u00fcz\u00fcnde bozgunculu\u011fun bu derece yayg\u0131nla\u015fmas\u0131na neden olmaz. Yery\u00fcz\u00fcndeki bozgunculuk ancak ve ancak Allah’dan ba\u015fkas\u0131na boyun e\u011fmekten kaynaklan\u0131r. Bunun pe\u015finden de, insan\u0131n hayat\u0131n \u0131 her y\u00f6nden ku\u015fatan bir k\u00f6t\u00fcl\u00fck etraf\u0131 ku\u015fat\u0131r. Kendi i\u00e7 d\u00fcnyas\u0131nda ve ba\u015fka alanlarda arzu ve isteklere ba\u011fl\u0131l\u0131ktan do\u011fan k\u00f6t\u00fcl\u00fck… Kendi sahte ilahl\u0131klar\u0131n\u0131n konumunu sa\u011flamla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in her \u015feyin d\u00fczenini bozan yery\u00fcz\u00fc ilahlar\u0131n\u0131n ortaya \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131ndan kaynaklanan k\u00f6t\u00fcl\u00fck… Bunlar insanlar\u0131n ahl\u00e2klar\u0131n\u0131, ruhlar\u0131n\u0131, d\u00fc\u015f\u00fcncelerini ve kavray\u0131\u015flar\u0131n\u0131… Sonra kendilerine yararl\u0131 olan \u015feylerini ve mallar\u0131n\u0131 harcayan k\u00f6t\u00fcl\u00fck \u00f6nderleridir. S\u0131rf kendi sahte ve desteksiz varl\u0131klar\u0131n\u0131 korumak i\u00e7in b\u00f6yle yaparlar. Klasik ve modern cahiliye tarihi iman etmeyen bozguncular\u0131n ortaya \u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131 bu t\u00fcr bozgunculuklarla dolup ta\u015fmaktad\u0131r.<\/p>\n

Surenin ak\u0131\u015f\u0131 onlar\u0131n bu Kitab’a kar\u015f\u0131 tutumlar\u0131n\u0131 belirledikten sonra, hitab\u0131 Peygamberimize -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- y\u00f6neltmektedir. Ondan yalanlay\u0131c\u0131lar\u0131n yalanlamalar\u0131ndan etkilenmemesini, onlarla u\u011fra\u015fmaktan vazge\u00e7mesini, onlar\u0131n i\u015fledikleri amellerden tamamen uzak oldu\u011funu a\u00e7\u0131klamas\u0131n\u0131, yan\u0131nda bulundu\u011fu ger\u00e7ek ile beraber sars\u0131lmaz bir inan\u00e7, kesin ve net bir tav\u0131rla onlardan ayr\u0131lmas\u0131n\u0131 istemektedir.<\/p>\n

“E\u011fer onlar seni yalanlarsa de ki; “Benim i\u015flediklerim bana, sizin i\u015fledikleriniz de sizedir. Benim i\u015flediklerim ile sizin bir ilginiz olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, sizin i\u015flediklerinizle de benim bir ilgim yoktur.”<\/strong><\/p>\n

Bu onlar\u0131n vicdanlar\u0131na y\u00f6nelik bir dokunu\u015ftur. S\u00f6zkonusu korkun\u00e7 sonlar\u0131n\u0131 kendilerine a\u00e7\u0131klad\u0131ktan sonra, onlar\u0131 amelleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rak\u0131yor. Kendi ak\u0131betleri ile onlar\u0131 y\u00fczy\u00fcze getiriyor. Aynen babas\u0131 ile beraber y\u00fcr\u00fcmemekte direten \u00e7ocu\u011fu, babas\u0131n\u0131n yaln\u0131z ba\u015f\u0131na yolun ortas\u0131nda b\u0131rakmas\u0131, babas\u0131ndan bir destek almaks\u0131z\u0131n, \u00e7ocu\u011fun yaln\u0131z olarak gitmek istedi\u011fi yere gidebilmesi gibi. \u00c7o\u011funlukla bu t\u00fcr tehdit metodu ba\u015far\u0131l\u0131 olur!..<\/p>\n

Surenin ak\u0131\u015f seyri devam edip, m\u00fc\u015friklerden baz\u0131lar\u0131n\u0131n Peygamberimizi -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- kulaklar\u0131 ile dinlediklerini, ama kalplerinin kapal\u0131 oldu\u011funu, g\u00f6zleri ile ona bakt\u0131klar\u0131n\u0131 fakat basiretlerinin kapal\u0131 oldu\u011funu, bu nedenle ne dinlemekten, ne de bakmaktan bir \u015fey elde etmediklerini, buna ba\u011fl\u0131 olarak hidayetin yolunu alamad\u0131klar\u0131n\u0131 anlat\u0131yor:<\/p>\n

-Onlar\u0131n aras\u0131nda Kur’an ok\u00f9rken sana kulak verenler de vard\u0131r. Fakat \u00fcstelik d\u00fc\u015f\u00fcnme yetene\u011finden de yoksun sa\u011f\u0131rlara sen s\u00f6z i\u015fittirebilir misin?<\/strong><\/p>\n

-Onlar\u0131n aras\u0131nda sana bakanlar vard\u0131r. Fakat g\u00f6rme yetene\u011finden b\u00fct\u00fcn\u00fc ile yoksun k\u00f6rleri, sen do\u011fru yola iletebilir misin?<\/strong><\/p>\n

Bir s\u00f6z\u00fc dinleyip de dinledi\u011fini anlamayan, bakt\u0131klar\u0131 ha(de neye bakt\u0131klar\u0131n\u0131 iyice ay\u0131rd edemeyen bu t\u00fcr insanlar… Evet bu t\u00fcr insanlar, her zaman ve her yerde, pek \u00e7oktur. Bu durumdaki insanlara Peygamber -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- bir \u015fey yapamaz. Zira onlar\u0131n duygular\u0131 ve organlar\u0131, ak\u0131llar\u0131 ve kalpleri ile sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir diyalog i\u00e7inde de\u011fildir. Sanki bu organlar, ger\u00e7ek g\u00f6revlerini yapmayacak bi\u00e7imde dumura u\u011fram\u0131\u015flard\u0131r. G\u00f6revlerini bu nedenle yapamamaktad\u0131r. Peygamber -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- sa\u011f\u0131r olan\u0131 i\u015fittiremez! K\u00f6r olana g\u00f6steremez! Bunu yaln\u0131z y\u00fcce Allah yapabilir. Y\u00fcce Allah da, de\u011fi\u015fmez bir yasa koymu\u015ftur. Ve insanlar\u0131 da, bu yasa ile ba\u015fba\u015fa b\u0131rakm\u0131\u015ft\u0131r. Onlara g\u00f6z, kulak ve ak\u0131l vermi\u015ftir ki, onunla do\u011fru yolu bulsunlar. E\u011fer onlar, bu imk\u00e2nlar\u0131n\u0131 kullanmazlarsa, de\u011fi\u015fmeyen ve farkl\u0131l\u0131k g\u00f6zetmeyen Allah’\u0131n yasas\u0131 onlar\u0131 yakalayacak, adaletin gere\u011fi olarak cezalar\u0131n\u0131 \u00e7ekeceklerdir. B\u00f6ylece Allah, onlara zul\u00fcm etmi\u015f olmayacakt\u0131r:<\/p>\n

“Allah insanlara hi\u00e7 zulmetmez, fakat insanlar kendi kendilerine zulmederler.”<\/strong><\/p>\n

Bu son ayetler Peygamber’i -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- teselli etmektedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc ger\u00e7e\u011fi sundu\u011fu halde onlar kendisini yalanlad\u0131klar\u0131, s\u00fcrekli bir a\u00e7\u0131klamaya ra\u011fmen, yine de bu kadar inatla direttikleri i\u00e7in, peygamber art\u0131k s\u0131k\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Yani burada y\u00fcce Allah’\u0131n, m\u00fc\u015friklerin do\u011fru yolu reddedi\u015flerinin peygamberin \u00e7abas\u0131ndaki bir eksiklikten kaynaklanmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, duyurdu\u011fu ger\u00e7ekte hi\u00e7bir kusur olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, fakat muhataplar\u0131n\u0131n k\u00f6r ve sa\u011f\u0131r gibi davrand\u0131klar\u0131n\u0131 bildirmesi, peygamberi rahatlatm\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc bundan \u00f6tesi, yani kulaklar\u0131 ve g\u00f6zleri a\u00e7mak, ancak Allah’\u0131n i\u015fidir. Onlar\u0131 harekete ge\u00e7irmek, davetin ve davet\u00e7inin g\u00f6revleri kapsam\u0131na girmez. Bu, Allah’\u0131n \u00f6zel yetkisi dahilindedir.<\/p>\n

Yine bu son ayetlerde, peygamberin \u015fahs\u0131nda somutla\u015fsa da, kullu\u011fun yap\u0131s\u0131 ve sahas\u0131 kesin \u00e7izgilerle belirlenmektedir. Peygamber de, Allah’\u0131n kullar\u0131ndan biridir. Kullu\u011fun sahas\u0131 d\u0131\u015f\u0131nda hi\u00e7bir yetkisi yoktur. B\u00fct\u00fcn yetki Allah’\u0131n elindedir.<\/p>\n

\u00c7ARPICI DOKUNU\u015e<\/strong><\/p>\n

Bundan sonra surenin ak\u0131\u015f\u0131 k\u0131yamet sahnelerinden biriyle, seri bir bi\u00e7imde onlar\u0131n vicdanlar\u0131na dokunuyor. Bu sahnede insanlar\u0131n b\u00fct\u00fcn duygular\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7iren, ak\u0131llar\u0131n\u0131 me\u015fgul eden ve t\u00fcm de\u011ferlerini yiyip bitiren d\u00fcnya hayat\u0131, \u00e7abucak gelip ge\u00e7en bir yolculuk olarak g\u00f6r\u00fcl\u00fcyor. \u0130nsanlar orada k\u0131sa bir s\u00fcre kald\u0131ktan sonra s\u00fcrekli olan yerlerine ve anayurtlar\u0131na d\u00f6n\u00fcyorlar:<\/p>\n

 <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 37- Bu Kur’an Allah’dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir. O, kendisinden \u00f6nceki semavi kitaplar\u0131 onaylar ve ilahi kitab\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klar. Onun alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderildi\u011fi ku\u015fkusuzdur. […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":14062,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\nSEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA YUNUS SURES\u0130 37. VE 44. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya<\/title>\n<meta name=\"description\" content=\"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.37- Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir. O, kendisinden \u00f6nceki semavi kitaplar\u0131 onaylar ve ilahi kitab\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klar. Onun alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderildi\u011fi ku\u015fkusuzdur.38- Yoksa, 'Onu Muhammed uydurdu mu diyorlar? Onlara de ki; 'E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz, \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z.39- Tersine onlar bilgisini kavrayamad\u0131klar\u0131 ve hen\u00fcz a\u00e7\u0131klamas\u0131na da muhatap olmad\u0131klar\u0131 bir mesaj\u0131 yalanlad\u0131lar. Onlardan \u00f6ncekiler de b\u00f6yle yalanlanm\u0131\u015flard\u0131. G\u00f6r bakal\u0131m, o zalimlerin sonu nice oldu?40- Onlardan kimi bu Kur'an'a inan\u0131r, kimi de inanmaz. Rabbin, kimlerin bozguncu oldu\u011funu herkesten iyi bilir.41- E\u011fer onlar seni yalanlarsa de ki; "Benim i\u015flediklerim bana, sizin i\u015fledikleriniz de sizedir. Benim i\u015flediklerim ile sizin bir ilginiz olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, sizin i\u015flediklerinizle de benim bir ilgim yoktur. "42- Onlar\u0131n aras\u0131nda Kur'an okurken sana kulak verenler de vard\u0131r. Fakat \u00fcstelik d\u00fc\u015f\u00fcnme yetene\u011finden de yoksun sa\u011f\u0131rlara, sen s\u00f6z i\u015fittirebilir misin?43- Onlar\u0131n aras\u0131nda sana bakanlar da vard\u0131r. Fakat g\u00f6rme yetene\u011finden b\u00fct\u00fcn\u00fc ile yoksun k\u00f6rleri, sen do\u011fru yola iletebilir misin?44- Allah insanlara hi\u00e7 zulmetmez, fakat insanlar kendi kendilerine zulmederler."Bu Kur'an Allah taraf\u0131ndan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir."Kur'an'\u0131n ger\u00e7e\u011fe dayal\u0131 konular\u0131, ifade g\u00fcc\u00fc, s\u00f6zleri aras\u0131ndaki m\u00fckemmel ahengi, getirdi\u011fi inan\u00e7 sistemindeki e\u015fsizli\u011fi, kurallar\u0131n\u0131n i\u00e7erdi\u011fi be\u015feri d\u00fczeni, ilahl\u0131k ger\u00e7e\u011fini, insanl\u0131\u011f\u0131n, hayat\u0131n ve evrenin yap\u0131s\u0131n\u0131 e\u015fsiz bir \u015fekilde tasvir edi\u015fi ile... Evet b\u00fct\u00fcn bu \u00f6zellikleri ile Kur'an'\u0131n, Allah'\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda ba\u015fkalar\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f olmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Zira onu meydana getirebilecek tek g\u00fc\u00e7, Allah'\u0131n g\u00fcc\u00fcd\u00fcr. B\u00fct\u00fcn varl\u0131klar\u0131 ba\u015flar\u0131ndan sonlar\u0131na, d\u0131\u015flar\u0131ndan i\u00e7lerine var\u0131ncaya kadar her y\u00f6n\u00fc ile ku\u015fatan, her \u00e7e\u015fit yetersizlikten ve eksiklikten, cahilli\u011fin ve acizli\u011fin etkilerinden ar\u0131nd\u0131r\u0131lm\u0131\u015f bir sistemi kuran kudret, ancak Kur'an'\u0131 meydana getirebilir..."Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir."Kur'an ger\u00e7ekten uydurulabilecek bir kitap de\u011fildir. Burada reddedilen Kur'an'\u0131n uydurulmu\u015f olmas\u0131 de\u011fil, uydurulmu\u015f olmas\u0131n\u0131 m\u00fcmk\u00fcn g\u00f6rme anlay\u0131\u015f\u0131d\u0131r. Bu anlay\u0131\u015f\u0131n reddedili\u015fi daha anlaml\u0131 ve daha etkilidir."O, kendisinden \u00f6nceki semavi kitaplar\u0131 onaylar."Daha \u00f6nceki peygamberlere g\u00f6nderilen kitaplar\u0131, inan\u00e7 `sisteminin \u00f6z\u00fc' ve `iyili\u011fe \u00e7a\u011f\u0131rma' a\u00e7\u0131s\u0131ndan do\u011frular."\u0130lahi Kitab'\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klar."B\u00fct\u00fcn peygamberlerin Allah'\u0131n kat\u0131ndan getirdikleri ana ilkelerde ba\u011fda\u015fan, detaylarda farl\u0131l\u0131k g\u00f6steren tek Kitab'\u0131n a\u00e7\u0131klamas\u0131... Bu Kur'an Allah'\u0131n kitab\u0131n\u0131 detayland\u0131r\u0131r, getirdi\u011fi iyili\u011fe ula\u015ft\u0131r\u0131c\u0131 vas\u0131talar\u0131 ve bu iyili\u011fi ger\u00e7ekle\u015ftirme ve koruman\u0131n \u00e7arelerini g\u00f6sterir. Allah ile ilgili inan\u00e7 sistemi birdir. \u0130yili\u011fe \u00e7a\u011f\u0131rma birdir. Fakat bu iyili\u011fin \u015feklinde birtak\u0131m ayr\u0131l\u0131klar olabilir. Bu iyili\u011fi ger\u00e7ekle\u015ftirecek hukuk sisteminde ayr\u0131nt\u0131lara ili\u015fkin farkl\u0131l\u0131klar olabilir. Bunlar insanl\u0131\u011f\u0131n o zamanki geli\u015fmesiyle ve ondan sonraki ilerlemeleriyle uyum sa\u011flayacak bi\u00e7imde belirlenmi\u015ftir. \u0130nsanl\u0131k olgunluk \u00e7a\u011f\u0131na eri\u015finceye kadar b\u00f6yle devam etti. R\u00fc\u015fd\u00fcne eri\u015fen insanl\u0131k, olgun insanlar gibi Kur'an'la muhatap oldu. Akl\u0131n ve d\u00fc\u015f\u00fcncenin fazla bir fonksiyona sahip olmad\u0131\u011f\u0131 maddi somut harikalarla muhatap k\u0131l\u0131nmad\u0131."Onun alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderildi\u011fi ku\u015fkusuzdur."Burada Kur'an'\u0131n as\u0131l kayna\u011f\u0131 ortaya konmak sureti ile, onun uydurulmu\u015f olmas\u0131n\u0131 m\u00fcmk\u00fcn g\u00f6rme anlay\u0131\u015f\u0131, bir kere daha reddediliyor ve peki\u015ftiriliyor."O, alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderilmi\u015ftir.""Yoksa, `Onu Muhammed uydurdu' mu diyorlar?"Bu reddedi\u015f ve a\u00e7\u0131klamadan sonra onlara hal\u00e2 Kur'an, Muhammed'in uydurdu\u011fu bir eserdir mi diyorlar? Halbuki Muhammed bir insand\u0131r. Kendilerinin konu\u015ftu\u011fu dili konu\u015fmaktad\u0131r. Kendilerinin de sahip oldu\u011fu harflerden ba\u015fka bir \u015feye sahip de\u011fildir. "Elif, Lam, Mim..." "Elif, Lam, Ra...", "Eli, Lam, Mim, Saad..." vesaire gibi. Madem ki bunda \u0131srar ediyorlar, \u00f6yleyse hodri meydan! \u0130\u015fte harfler ve i\u015fte toplayabildikleri kadar adam! Haydi uydursunlar, Muhammed'in uydurdu\u011funu s\u00f6ylediklerini! \u00dcstelik de, tam bir Kur'an'\u0131 de\u011fil, yaln\u0131z bir tek sureyi!ALLAH'IN \u0130CAZI"Onlara de ki; "E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz, \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z."Bu meydan okuyu\u015f ve bu meydan okuyu\u015f kar\u015f\u0131s\u0131ndaki acizlik daha \u00f6nce kesinle\u015fmi\u015ftir. Bug\u00fcn de devam etmektedir. Sonsuza kadar da devam edecektir. Bu dilin g\u00fczel ve etkili ifade g\u00fcc\u00fcn\u00fc anlayanlar, sanat g\u00fczelli\u011finin ve ses tonundaki ahenginin zevkine erenler, bir insan\u0131n ifade sanat\u0131nda bu kadar \u00fcst\u00fcn bir ahenge ula\u015famayaca\u011f\u0131n\u0131 kavrayabilirler. Ayn\u0131 \u015fekilde sosyal d\u00fczenleri ve yasama metodlar\u0131n\u0131n et\u00fcdlerini yapanlar, bu Kur'an'\u0131n \u00f6ng\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc sosyal d\u00fczeni tedkik edenler, Kur'an'\u0131n insan topluluklar\u0131n\u0131 d\u00fczenlemeye, toplum hayat\u0131n\u0131n her alan\u0131na ili\u015fkin ihtiya\u00e7lar\u0131na, geli\u015fmeleri ve de\u011fi\u015fiklikleri rahatl\u0131kla ve esnek bir bi\u00e7imde kar\u015f\u0131lamaya ili\u015fkin sakl\u0131 bulundurdu\u011fu f\u0131rsatlara getirdi\u011fi bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131n\u0131 anlayacaklard\u0131r. Yine kavrayacaklard\u0131r ki, b\u00fct\u00fcn bunlar, bir tek insan akl\u0131 taraf\u0131ndan ku\u015fat\u0131lamayaca\u011f\u0131 gibi, bir ku\u015fa\u011f\u0131n ya da b\u00fct\u00fcn ku\u015faklar\u0131n ak\u0131llar\u0131 taraf\u0131ndan da ku\u015fat\u0131lamaz. \u0130nsan psikolojisini, insanlar\u0131n \u00fczerinde etkili olman\u0131n ve onlar\u0131 y\u00f6nlendirmenin ana ilkelerini ve vas\u0131talar\u0131n\u0131 inceleyip sonra da, Kur'an'\u0131n vas\u0131talar\u0131n\u0131 ve y\u00f6ntemlerini tedkik edenler, bu \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fc g\u00f6rebileceklerdir.Kur'an'\u0131n icaz\u0131, sadece s\u00f6zleri, ifadeleri, s\u00f6yleni\u015f tarz\u0131 ile s\u0131n\u0131rl\u0131 de\u011fildir. Bu konularda deneyimi, uzmanl\u0131\u011f\u0131 bulunanlar\u0131n somut bi\u00e7imde g\u00f6rebilecekleri gibi, onun icaz\u0131 s\u0131n\u0131rs\u0131z bir icazd\u0131r... Bu vecizli\u011fi-icaz\u0131 Kur'an'\u0131n sistemlerinde, yasalar\u0131nda, psikolojisinde ve her aln\u0131nda g\u00f6zlemek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr.\u0130fade sanat\u0131n\u0131 kullananlar, sanatsal ifade konusunda yetkinli\u011fi olanlar, Kur'an'\u0131n bu alanla ilgili edebi icaz\u0131n\u0131 di\u011fer insanlardan daha iyi ve daha g\u00fczel kavrayacaklard\u0131r. Sosyal, hukuk\u00ee, psikolojik ve insani d\u00fc\u015f\u00fcncenin ana hatlar\u0131 ile u\u011fra\u015fanlar, bu Kur'an'da yeralan konular\u0131n vecizli\u011fini di\u011fer insanlardan daha iyi kavrayacaklard\u0131r.Bu vecizli\u011fi ve bu vecizli\u011fin boyutlar\u0131n\u0131 ger\u00e7ekten a\u00e7\u0131klamak ve be\u015feri bir \u00fcslub ile bunu tasvir etmeye \u00e7al\u0131\u015fmak noktas\u0131nda, acizli\u011fimi pe\u015finen kabul ediyorum. Be\u015feri g\u00fcc\u00fcm\u00fcz \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcnde ele al\u0131nsa bile, bu konuyu detayl\u0131 olarak a\u00e7\u0131klamak i\u00e7in, ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na bir kitap yazmak gerekti\u011fini de biliyorum... Bununla beraber burada bu vecizli\u011fe k\u0131saca i\u015faret etmeden ge\u00e7emeyece\u011fim...Kur'an'\u0131n ifade tarz\u0131 ger\u00e7ekten e\u015fsizdir. \u0130nsan\u0131n ifade tarz\u0131ndan tamamen ayr\u0131d\u0131r... Kur'an \u00fcslubunun kalpler \u00fczerinde \u00f6yle hayret verici bir etkisi vard\u0131r ki, buna insan\u0131n \u00fcslubunda rastlamak m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Kur'an, \u00fcslubunun kalpler \u00fczerindeki bu egemenli\u011fi bazen \u00f6yle noktalara var\u0131r ki, Arap\u00e7a'dan tek harf dahi bilmeyenlere Kur'an'\u0131n sadece okunu\u015fu bile b\u00fcy\u00fck etkiler yapar... \u00d6yle hayret verici olaylar meydana geliyor ki, bunlar\u0131 "hi\u00e7 Arap\u00e7a bilmeyenler de Kur'an'\u0131n s\u0131rf okunmas\u0131ndan etkilenirler" g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc ile a\u00e7\u0131klamaktan ba\u015fka \u00e7are yoktur. Tabii ki, bunu bir kural olarak kabul etmek gerekmez. Fakat b\u00f6yle olaylar\u0131n meydana geli\u015fi bir yorumlamay\u0131, bir de\u011ferlendirmeyi gerektirir... Ben ba\u015fkalar\u0131ndan i\u015fitti\u011fim birtak\u0131m \u00f6rnekleri burada anlatacak de\u011filim. Bizzat g\u00f6zlerimle g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcm ve benimle beraber alt\u0131 ki\u015finin de \u015fahit oldu\u011fu bir olay\u0131 burada aktaraca\u011f\u0131m.Yakla\u015f\u0131k onbe\u015f sene \u00f6nceydi. Biz alt\u0131 m\u00fcsl\u00fcmand\u0131k. Bir M\u0131s\u0131r gemisiyle Atlas Okyanusunun engin sular\u0131 \u00fczerinden New York'a gidiyorduk. Kad\u0131nl\u0131-erkekli y\u00fczyirmi yabanc\u0131 yolcunun i\u00e7inde bizden ba\u015fka m\u00fcsl\u00fcman yoktu. Birden Okyanusun \u00fczerinde gemide, Cuma namaz\u0131 k\u0131lmak akl\u0131m\u0131za geldi! Allah biliyor ya, bizi burada Cuma namaz\u0131n\u0131 k\u0131lmaya iten sebep de; gemide misyonerlik \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131na devam eden ve bunun bir uzant\u0131s\u0131 olarak bize kar\u015f\u0131 da, bu g\u00f6revini yerine getirmeye kalk\u0131\u015fan bir misyonere kar\u015f\u0131 dini duygular\u0131m\u0131z\u0131n harekete ge\u00e7mesiydi! Bir \u0130ngiliz olan gemi kaptan\u0131, namaz\u0131m\u0131z\u0131 k\u0131lmam\u0131za izin verdi. Namaz esnas\u0131nda, "g\u00f6rev" ba\u015f\u0131nda bulunmayan geminin tayfalar\u0131na, a\u015f\u00e7\u0131lar\u0131na ve hizmet\u00e7ilerine bizimle namaz k\u0131lmalar\u0131 i\u00e7in izin verdi. Bunlar\u0131n hepsi Sudan'\u0131n Nevbe b\u00f6lgesinden olan m\u00fcsl\u00fcmanlard\u0131. M\u00fcsl\u00fcman personel buna \u00e7ok sevinmi\u015fti. \u00c7\u00fcnk\u00fc gemide ilk olarak Cuma namaz\u0131 k\u0131l\u0131n\u0131yordu. Cuma hutbesini ben okudum ve namaz\u0131 da ben k\u0131ld\u0131rd\u0131m. Yabanc\u0131 yolcular\u0131n \u00e7o\u011fu etraf\u0131m\u0131zda halkalanm\u0131\u015f, namaz k\u0131l\u0131\u015f\u0131m\u0131z\u0131 seyrediyorlard\u0131!.. Namazdan sonra yabanc\u0131 yolcular\u0131n \u00e7o\u011fu, "duan\u0131z kabul olsun" diyerek bizi kutlamaya geldiler. Zira onlar\u0131n namaz\u0131m\u0131zdan anlad\u0131klar\u0131 en ileri \u015fey duayd\u0131! Yaln\u0131z bu kalabal\u0131\u011f\u0131n i\u00e7inden, daha sonra Tito'nun cehenneminden -kom\u00fcnizminden ka\u00e7an, Yugoslavyal\u0131 bir hristiyan oldu\u011funu \u00f6\u011frendi\u011fimiz bir bayan, olaydan ciddi bi\u00e7imde etkilenmi\u015f ve eylemin tesirinde kalm\u0131\u015ft\u0131. Duygular\u0131na hakim olam\u0131yor, g\u00f6zya\u015flar\u0131n\u0131 tutam\u0131yordu. Yan\u0131m\u0131za gelerek, g\u00f6n\u00fclden bir s\u0131cakl\u0131kla elimizi tuttu ve d\u00fczg\u00fcn olmayan bir \u0130ngilizce ile bizim namaz\u0131m\u0131z\u0131n derin etkisiyle, namazdaki hu\u015fu, d\u00fczen ve manevi hava ile kendinden ge\u00e7ti\u011fini ifade ediyordu!.. Fakat bu olay\u0131n bizim i\u00e7in \u00f6nemli olan yan\u0131 buras\u0131 de\u011fildi. As\u0131l \u00f6nemli olan bu bayan\u0131n \u015fu s\u00f6zleriydi: "Papaz\u0131n\u0131z hangi dille konu\u015fuyordu?" Kad\u0131nca\u011f\u0131z, namaz\u0131 `din adam\u0131n\u0131n' d\u0131\u015f\u0131nda bir kimsenin k\u0131ld\u0131rabilece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnemiyordu! Zira inand\u0131\u011f\u0131 kilise hristiyanl\u0131\u011f\u0131nda, uygulama b\u00f6yleydi! Biz onun yanl\u0131\u015f d\u00fc\u015f\u00fcncesini d\u00fczelttik!.. Ve gereken cevab\u0131 verdik. Bunun \u00fczerine kad\u0131n dedi ki: "\u0130badeti idare eden g\u00f6revlinin konu\u015ftu\u011fu dilin hayret verici bir musiki tonu vard\u0131. Hi\u00e7bir \u015fey anlamasam da, sesi bana \u00e7ok ho\u015f geliyordu." Sonra beklenmedik bir olay daha oldu. Kad\u0131n \u015f\u00f6yle diyordu: `Fakat benim as\u0131l sormak istedi\u011fim mesele bu de\u011fildi. Asl\u0131nda beni duyguland\u0131ran \u015fey, `imam\u0131n' s\u00f6zleri aras\u0131nda kulland\u0131\u011f\u0131, cazip bir musiki tonu ile ifade etti\u011fi s\u00f6zlerdi. Bu s\u00f6zler, bu ki\u015finin di\u011fer konu\u015ftu\u011fu s\u00f6zlerden \u00e7ok farkl\u0131 geliyordu bana! Arada kullan\u0131lan bu s\u00f6zlerin musiki y\u00f6n\u00fc daha a\u011f\u0131rl\u0131kl\u0131yd\u0131 ve daha derin etkileri vard\u0131. Bu \u00f6zel b\u00f6l\u00fcmler i\u00e7inde, bir titreme ve t\u00fcylerimi diken diken eden bir \u00fcrperti meydana getiriyordu. Bunlar bamba\u015fka bir \u015feydi! Sanki `imam' bunlar\u0131 s\u00f6ylerken Kutsal Ruh ile doluyordu! "Bununla neden s\u00f6z etti\u011fini bir s\u00fcre d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fck. Sonra anlad\u0131k ki, bayan Cuma hutbesinde ve namazda ge\u00e7en Kur'an ayetlerini kastediyor! Bununla beraber bayan\u0131n bu hal\u0131, bizde ger\u00e7ekten deh\u015fete varan bir \u015fok yaratt\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu bayan, asl\u0131nda ne dedi\u011fimizi anlam\u0131yordu!Daha \u00f6nce de belirtti\u011fimiz gibi, bu bir kural de\u011fildir. Sadece bu olay\u0131n ve ba\u015fkalar\u0131n\u0131n da bana aktard\u0131klar\u0131 bir dizi olay\u0131n meydana gelmesi g\u00f6steriyor ki, bu Kur'an'\u0131n bir s\u0131rr\u0131 daha vard\u0131r. Baz\u0131 kalpler onun bu s\u0131rr\u0131n\u0131, s\u0131rf okunmas\u0131 ile yakalayabilmektedir. Bu bayan\u0131n, kendi dinine inanmas\u0131, \u00fclkesindeki kom\u00fcnizm cehenneminden ka\u00e7\u0131\u015f\u0131, onu Allah'\u0131n s\u00f6zlerine kar\u015f\u0131 bu derece hassas hale getirmi\u015f olabilir. Fakat her \u015feyi bununla a\u00e7\u0131klayamay\u0131z. Mesela memleketimizde halktan Kur'an'a kulak veren onbinlerce insan, ondan hi\u00e7bir \u015fey anlamaz. Yaln\u0131z onlar\u0131n kalpleri bundan hayli etkilenir. Bu s\u0131rr\u0131n\u0131n etkisinde kal\u0131rlar. Bunlar Kur'an'\u0131n dilini anlamada Yugoslavyal\u0131 bayandan \u00e7ok fazla ilerde de say\u0131lmazlar!Ben Kur'an'\u0131n \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcnden s\u00f6z ederken, bu gizli ve hayret verici etkisine her \u015feyden \u00f6nce de\u011finmeyi tercih ettim. Edebiyat, d\u00fc\u015f\u00fcnce ve bilin\u00e7 alan\u0131nda uzmanla\u015fan insanlar\u0131n, di\u011fer insanlardan daha g\u00fczel kavrad\u0131klar\u0131 y\u00f6nlerine bundan sonra temas etmeyi uygun g\u00f6rd\u00fcm!Kur'an'\u0131n sunu\u015f metodu \u00e7ok b\u00fcy\u00fck meseleleri ve konular\u0131 ele almakla e\u015fsiz bir anlat\u0131ma sahiptir. \u0130nsan\u0131n, bu t\u00fcr \u00f6nemli meselelerden s\u00f6z ederken, o kadar kapsaml\u0131 boyutlarda meseleyi ele almas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Kur'an'\u0131n anlat\u0131m\u0131, geni\u015f anlam\u0131, ifadedeki inceli\u011fi, g\u00fczelli\u011fi ve canl\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile de e\u015fsizle\u015fir! Bunun yan\u0131nda ne g\u00fczellik inceli\u011fini, ne de \u00f6ncelik g\u00fczelli\u011fini bast\u0131rmaz. B\u00f6ylece \u00f6yle bir vecizlik seviyesine ula\u015f\u0131r ki, hi\u00e7bir insan\u0131n ona ula\u015fmas\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclemez. Edebiyat ile u\u011fra\u015fan insanlar bunu daha rahat kavrayabilirler. Zira, bu sahada insan g\u00fcc\u00fcn\u00fcn hangi s\u0131n\u0131rlara kadar varabilece\u011fini en iyi anlayanlar onlard\u0131r. Bu nedenle onlar, bu seviyenin kesinlikle insan g\u00fcc\u00fcn\u00fcn \u00e7ok \u00fcst\u00fcnde oldu\u011funu net ve a\u00e7\u0131k bi\u00e7imde anlarlar.Kur'an anlat\u0131m\u0131n\u0131n bu \u00f6zelli\u011finden ba\u015fka, bir \u00f6zellik daha do\u011far. Kur'an'\u0131n bir b\u00f6l\u00fcm\u00fc, b\u00f6l\u00fcm\u00fcn i\u00e7inde birbiri ile uyumlu ve ahenkli de\u011fi\u015fik konular\u0131 ele al\u0131r. Her bir konuyu net ve a\u00e7\u0131k bir bi\u00e7imde a\u00e7\u0131kl\u0131\u011fa kavu\u015fturur. \u0130fade esnas\u0131nda bu konular\u0131 kar\u0131\u015ft\u0131rmadan ve \u00e7eli\u015fkiye d\u00fc\u015fmeden anlat\u0131r. Her konu ve her ger\u00e7ek, kendisine uygun olan seviyesine ula\u015f\u0131r. \u00d6yle ki, bir tek b\u00f6l\u00fcm\u00fc de\u011fi\u015fik yerlerde kullan\u0131r. Ve bu de\u011fi\u015fik yerlerde kullan\u0131lan b\u00f6l\u00fcm, kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 her yerde i\u00e7indeki metinle kenetlenir. Sanki bu b\u00f6l\u00fcm, bu alanda ve bu konuda ilk olarak kullan\u0131l\u0131yor! Bu, Kur'an'\u0131n apa\u00e7\u0131k \u00f6zelliklerinden biridir. Onu daha fazla a\u00e7\u0131klamam\u0131za gerek yoktur.Okuyucu bu surenin giri\u015finde verilen pasajlar\u0131 inceledi\u011finde g\u00f6recektir ki, burada bir ayetin, bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn de\u011fi\u015fik ama\u00e7lar\u0131 i\u00e7in kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 her yerde tamamen vazge\u00e7ilmez bir fonksiyona sahip oldu\u011funu g\u00f6recektir. Bu sadece bir \u00f6rnektir:Kur'an anlat\u0131m\u0131n\u0131n, sahneleri canland\u0131rmada ve do\u011frudan hitap etmede ger\u00e7ekten g\u00fc\u00e7l\u00fc ve e\u015fsiz bir \u00f6zelli\u011fi vard\u0131r. Olay\u0131 \u00f6yle sahneliyor ki, g\u00f6zlerimiz \u00f6n\u00fcnde cereyan etti\u011fini zannederiz. Bu kesinlikle insanlar\u0131n ifade y\u00f6ntemlerinde kulland\u0131klar\u0131 bir metod de\u011fildir. \u0130nsanlar bu ifade \u00fcslubunu taklid bile edemezler. Zira b\u00f6yle bir \u015feyi yapmaya kalk\u0131\u015fmak i\u015fi daha da bozacak, normal yaz\u0131n\u0131n \u00fcslubu ile ba\u011fda\u015fmaz hale getirecektir! Mesela, insan\u0131n edebi ifadesi Kur'an'\u0131n \u00fcslubunu kullanarak a\u015fa\u011f\u0131daki konular\u0131 nas\u0131l i\u015fleyebilecektir?"\u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 denizden ge\u00e7irdik. Firavun ve askerleri sald\u0131r\u0131 ve d\u00fc\u015fmanl\u0131k amac\u0131 ile pe\u015flerine d\u00fc\u015ft\u00fcler. Sonunda Firavun bo\u011fulman\u0131n e\u015fi\u011fine geldi\u011finde, "\u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131n inand\u0131klar\u0131 ilahtan ba\u015fka ilah olmad\u0131\u011f\u0131na inand\u0131m, ben de O'na teslim olanlardan (m\u00fcsl\u00fcmanlardan) biriyim" dedi. Ayetin buraya kadar olan b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde bir hik\u00e2ye anlat\u0131l\u0131yor. Hemen ard\u0131ndan g\u00f6zler \u00f6n\u00fcndeki bir sahnede do\u011frudan hitaba ge\u00e7iliyor.""\u015eimdi mi akl\u0131n ba\u015f\u0131na geldi? Daha \u00f6nce Allah'a hep kar\u015f\u0131 gelmi\u015f ve bozgunculardan biri olmu\u015ftun.""Bug\u00fcn senden sonra geleceklere ibret olas\u0131n diye cans\u0131z v\u00fccudunu bozulmaktan kurtaracak, onu sahilde bir tepeye ataca\u011f\u0131z." Sonra g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serilen sahneye ili\u015fkin bir de\u011ferlendirme yap\u0131l\u0131yor. "Ger\u00e7i insanlar\u0131n \u00e7o\u011fu bizim ibret verici belgelerimizin fark\u0131na varmazlar." (Yunus Suresi, 90-92)"De ki; "En b\u00fcy\u00fck \u015fahitlik kimindir?" De ki; "Benimle sizin aran\u0131zda Allah \u015fahittir. Bu Kur'an gerek sizi, gerekse unla\u015ft\u0131\u011f\u0131 herkesi uyaray\u0131m diye bana vahyedildi." (En'am Suresi, 19)Buraya kadar peygambere y\u00f6neltilen bir emir var ve peygamber onu al\u0131yor. Sonra birden bak\u0131yoruz ki, peygamber toplulu\u011fa soruyor:"Sizler Allah ile birlikte ba\u015fka ilahlar oldu\u011funa m\u0131 \u015fehadet ediyorsunuz?"Bir de bak\u0131yoruz ki, peygamber tekrar kavminin sordu\u011fu ve kendi g\u00f6r\u00fc\u015flerine g\u00f6re cevapland\u0131rd\u0131klar\u0131 bu soru i\u00e7in emir almaya y\u00f6neliyor:"De ki, "Ben buna \u015fahitlik etmem. De ki; "O, tek bir ilaht\u0131r ve ben sizin O'na ko\u015ftu\u011funuz ortaklardan uza\u011f\u0131m."A\u015fa\u011f\u0131daki ayetlerde tekrarlanan, \u015fah\u0131s zamiri de\u011fi\u015fiklikleri de bunun gibidir!"Allah insanlar ile cinleri biraraya toplad\u0131\u011f\u0131 g\u00fcn, "Ey cinler, \u00e7ok say\u0131da insan\u0131 ayartt\u0131n\u0131z" der. Cinlerin insandan yardak\u00e7\u0131lar\u0131 da, "Ey Rabbimiz, birbirimizi kullanarak bizim i\u00e7in belirlemi\u015f oldu\u011fun s\u00fcreyi doldurduk" derler. O da; "Bar\u0131na\u011f\u0131n\u0131z orada s\u00fcrekli kalmak \u00fczere cehennem ate\u015fidir. Yaln\u0131z, Allah'\u0131n affetmeyi diledikleri m\u00fcstesna' der. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz Rabbin hikmet sahibidir ve her \u015feyi bilir...""\u0130\u015fte b\u00f6ylece biz, i\u015fledikleri k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden \u00f6t\u00fcr\u00fc kimi zalimleri di\u011ferlerinin pe\u015fine takar\u0131z.""Ey insanlar ve cinler, size ayetlerimi anlatan ve bug\u00fcnle kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131n\u0131za ili\u015fkin sizi uyaran i\u00e7inizden peygamberler gelmedi mi? Onlar da, "Kendi aleyhimize \u015fahitlik ederiz" derler. D\u00fcnya hayat\u0131 onlar\u0131 aldatt\u0131 da, k\u00e2fir olduklar\u0131na kendi aleyhlerine \u015fahitlik ettiler.""Bu \u015funu kan\u0131tlar ki, Rabbin ger\u00e7eklerden habersiz olan bir kentin halk\u0131n\u0131 haks\u0131z yere asla hel\u00e2k etmez." (En'am Suresi, 128-131)Kur'an'da buna benzer \u00f6rnekler pek \u00e7oktur ve bu insanlar\u0131n \u00fcslubundan tamamen ayr\u0131 bir \u00fcsluptur. Yok, b\u00f6yle de\u011fil diyen ve dolay\u0131s\u0131yla boyunun \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcn\u00fc almak isteyen varsa, buyursun bu \u015fekilde bir ifade kullans\u0131n. Ve kulland\u0131\u011f\u0131 bu ifade hem anla\u015f\u0131l\u0131r ve do\u011fru bir s\u00f6z olsun, hem de g\u00f6z al\u0131c\u0131 g\u00fczelli\u011fin, g\u00f6n\u00fcllerde a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hissettiren etkinin ve m\u00fckemmel ahengin parmakla g\u00f6sterilen \u00f6rne\u011fi olsun!KUR'AN'IN KONULARINDAK\u0130 \u0130CAZIBunlar, Kur'an'\u0131n anlat\u0131m\u0131nda yeralan baz\u0131 veciz y\u00f6nlerdir. Biz \u00f6zl\u00fc bir \u015fekilde bunlara de\u011finmi\u015f oluyoruz. \u015eimdi de Kur'an'\u0131n konular\u0131ndaki vecizli\u011fine ve insan\u0131n karakterinden tamamen farkl\u0131 olan, Rabban\u00ee e\u015fsiz \u00f6zelli\u011finden biraz s\u00f6z edelim.Kur'an-\u0131 Kerim insan\u0131n yap\u0131s\u0131na bir b\u00fct\u00fcn olarak hitap eder. Bazen soyut zihnine, bazen duyarl\u0131 olan kalbine, bazen co\u015fkun duygular\u0131na m\u00fccerret bir \u015fekilde hitap etmez. Kur'an bunlar\u0131n hepsine birden hitap eder. En k\u0131sa y\u00f6nden hitap eder onlara. Hitap etti\u011fi zaman insan\u0131n al\u0131c\u0131-verici b\u00fct\u00fcn cihazlar\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7irir. Kur'an bu hitap \u015fekliyle, insan\u0131n b\u00fcnyesinde varl\u0131\u011f\u0131n b\u00fct\u00fcn ger\u00e7eklerine ili\u015fkin d\u00fc\u015f\u00fcnceler, etkilenmeler ve izlenimler meydana getirir. \u0130nsanlar\u0131n tarih boyunca kulland\u0131klar\u0131 b\u00fct\u00fcn vas\u0131talar biraraya getirilse yine de b\u00f6ylesine derin, b\u00f6ylesine geni\u015f, b\u00f6ylesine ince ve b\u00f6ylesine net bir bi\u00e7imde, ve b\u00f6yle bir metod ve b\u00f6yle bir \u00fcslupla insan\u0131 ele alamaz!Ben burada s\u00f6zkonusu ger\u00e7e\u011fin a\u00e7\u0131kl\u0131k kazanmas\u0131 i\u00e7in, "\u0130sl\u00e2m D\u00fc\u015f\u00fcncesinin \u00d6zellikleri ve \u0130lkeleri" ad\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131yan eserimin ikinci cildinden baz\u0131 b\u00f6l\u00fcmler aktaraca\u011f\u0131m. Bu al\u0131nt\u0131lar\u0131n konusu "\u0130sl\u00e2m D\u00fc\u015f\u00fcncesinin \u0130lkeleri Belirlemede Kur'an'\u0131n izledi\u011fi Metod"dur. Bu al\u0131nt\u0131, Kur'an'\u0131n bunlar\u0131 g\u00fczel, eksiksiz, kapsaml\u0131, ahenkli ve dengeli bi\u00e7imde ortaya koydu\u011funu ve bu metodun ilkeleri belirlemede en \u00f6nemli \u00f6zelliklerinin bunlar oldu\u011funu a\u00e7\u0131klamaktad\u0131r:Bu metod \u015f\u00fcphesiz b\u00fct\u00fcn metodlardan ayr\u0131 ve \u00fcst\u00fcnd\u00fcr.1- Kur'an'\u0131n sunu\u015f metodu her \u015feyden \u00f6nce, "hakikat\u0131 ger\u00e7ek alemde b\u00fct\u00fcn a\u00e7\u0131lar\u0131yla, b\u00fct\u00fcn y\u00f6nleriyle ve b\u00fct\u00fcn ili\u015fkileri ve b\u00fct\u00fcn gereklilikleriyle takdim etmesi sebebiyle di\u011fer metodlardan \u00fcst\u00fcn ve farkl\u0131d\u0131r. (insan\u0131n anlat\u0131m g\u00fcc\u00fc ise, bu seviyeye varamaz. \u00c7\u00fcnk\u00fc her yazar belli bir seviyedeki insanlara hitab eder. Bu seviyenin d\u0131\u015f\u0131ndakiler ise hemen hemen onu anlayamazlar.) Metod, bu kapsam\u0131yla hakikat\u0131 zorla\u015ft\u0131rmaz ve etraf\u0131n\u0131 sis ile kapatmaz. Tam tersine onu insan varl\u0131\u011f\u0131n\u0131n b\u00fct\u00fcn d\u00fczeylerine anlat\u0131r. Allah Teal\u00e2 kullar\u0131na rahmet olsun diye, bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin esaslar\u0131n\u0131 belli bir ilmi seviye kayd\u0131na ba\u011flamam\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc inan\u00e7, insan hayat\u0131n\u0131n ba\u015f ihtiyac\u0131d\u0131r. Ak\u0131l ve kalplerinde kurulacak d\u00fc\u015f\u00fcnce, onlar\u0131n varl\u0131k alemiyle ilgi alan\u0131n\u0131 belirleyecektir. Ayn\u0131 zamanda, herhangi bir ilmi elde etmenin yolunu belirleyecektir. Bu sebeple Allah bu inanc\u0131 anlamay\u0131, herhangi bir \u00f6n bilgiye veya ba\u015fka bir sebebe ba\u011fl\u0131 k\u0131lmam\u0131\u015ft\u0131r. Allah, inan\u00e7tan olu\u015facak d\u00fc\u015f\u00fcncenin, be\u015ferin ilim ve bilgisini desteklemesini ve kemale erdirmesini istemektedir. Bu inanc\u0131n, \u00e7evrelerindeki k\u00e2inat\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnme ve a\u00e7\u0131klama rehberi olmas\u0131yla birlikte; ilimlerinin ve bilgilerinin kendisinden ba\u015fka hak ve kesin bilginin bulunmad\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7ek kesin bilgi \u00fczerine kurulmas\u0131n\u0131 istemektedir. Bundan dolay\u0131 y\u00fcce Allah, inan\u00e7tan kaynaklanan d\u00fc\u015f\u00fcncenin, be\u015feriyetin ilim ve bilgi kayna\u011f\u0131 olmas\u0131n\u0131 istemektedir.\u0130nsan\u0131n bu kayna\u011f\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda elde etti\u011fi ve ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 her sonu\u00e7 ve her \u015fey zann\u00ee bir bilgi ve kesin olmayan ihtimalli sonu\u00e7lard\u0131r. Hatta deneysel bilim de buna dahildir. \u00c7\u00fcnk\u00fc deneysel bilimin metodu k\u0131yast\u0131r. Ara\u015ft\u0131rma ve inceleme t\u00fcmdengelim (ded\u00fcksiyon) ve t\u00fcmevar\u0131m (end\u00fcksiyon) y\u00f6ntemleri ara\u015ft\u0131rmas\u0131 ve incelemesi kolay de\u011fildir. Be\u015ferin elde etti\u011fi sonu\u00e7 ve h\u00fck\u00fcmlerin do\u011fru kabul edilmesi halinde durum budur. \u0130lmin en y\u00fcksek mertebesi, bir\u00e7ok deneyden sonra elde edece\u011fi neticeler \u00fczerinde k\u0131yaslama yapmakt\u0131r. \u0130lmin kendisi de, bunun gibi k\u0131yaslardan elde edilen bulgular\u0131n kesin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve zanni oldu\u011funu kabul etmektedir. \u00dcstelik her deney ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na ihtimallerden birinin tercih edilmesi esas\u0131na dayan\u0131r. Yani, kesin ve tart\u0131\u015fmas\u0131z de\u011fildir. \u0130nsan\u0131n elde edebilece\u011fi tek kesin ilim, her \u015feyi \u00e7ok iyi bilen ve her \u015feyden haberdar olan bilgi ve haber; sahibinden gelen ilimdir. O'nun zikretti\u011fi her \u015fey hakt\u0131r ve O, her \u015feyde h\u00fck\u00fcm verenlerin en \u00fcst\u00fcn\u00fcd\u00fcr. (Bu edenle Kur'an metodunun sundu\u011fu bu ger\u00e7e\u011fi insan\u0131n b\u00fcnyesi kabul eder, onun bir ayr\u0131l\u0131\u011f\u0131 oldu\u011funu hisseder. Di\u011fer kaynaklardan ald\u0131\u011f\u0131 hi\u00e7bir anlat\u0131mda b\u00f6ylesine bir a\u011f\u0131rl\u0131kla kar\u015f\u0131la\u015fmaz. Bu da, konular\u0131 ele al\u0131\u015f y\u00f6n\u00fcnden de mucize olan Kur'an'\u0131n s\u0131rlar\u0131ndan biridir.)2- B\u00fct\u00fcn ilmi ara\u015ft\u0131rmalar, felsefi d\u00fc\u015f\u00fcnceler ve sanatsal ilhamlarda kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan kopukluk, da\u011f\u0131n\u0131kl\u0131k ve bunlar eksikliklerden m\u00fcnezzeh olmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in, Kur'an'\u00ee metod di\u011ferlerinden farkl\u0131 ve \u00fcst\u00fcnd\u00fcr. Be\u015feri metodlar\u0131n yapt\u0131\u011f\u0131 gibi g\u00fczel ve uyumlu olan `b\u00fct\u00fcn\u00fcn\u00fcn bir y\u00f6n\u00fcn\u00fc al\u0131p, di\u011ferlerinden ay\u0131rmaz. D\u00fcnya alemini ahiret alemine ba\u011flayan bir ak\u0131\u015f i\u00e7inde, b\u00fct\u00fcn\u00fcn her y\u00f6n\u00fcn\u00fc birden g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serer. Bu ak\u0131\u015f i\u00e7inde k\u00e2inat, insan ve hayat ger\u00e7ekleri, ilahi ger\u00e7ek ile b\u00fct\u00fcnle\u015fir. Yery\u00fcz\u00fcndeki insan hayat\u0131, rakibi veya taklidi m\u00fcmk\u00fcn olmayan bir \u00fcslup i\u00e7inde ya\u015fayarak y\u00fccelikler alemindeki hayatla birle\u015fir. Be\u015feri metodlar bu konular\u0131 taklid etmeye \u00e7abalad\u0131\u011f\u0131nda ger\u00e7ekler kar\u0131\u015f\u0131k, me\u00e7hul, anla\u015f\u0131lmaz ve da\u011f\u0131n\u0131k olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Bunlarda \u00fcslub, a\u00e7\u0131k ve belirgin olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, Kur'an'\u00ee metodda oldu\u011fu gibi d\u00fczenli de de\u011fildir.Kur'an'\u0131n ak\u0131\u015f\u0131 i\u00e7inde sunulan \u00e7e\u015fitli ger\u00e7eklerdeki b\u00fct\u00fcnl\u00fck ve ili\u015fkilerin a\u011f\u0131rl\u0131k merkezi, konudan konuya de\u011fi\u015febilir. Fakat bu ba\u011fl\u0131l\u0131k, s\u00fcrekli olarak vard\u0131r. Kur'an i\u00e7inde belli bir noktaya, mesela, insanlara Rabblerini tan\u0131tma noktas\u0131na a\u011f\u0131rl\u0131k verildi\u011finde, bu b\u00fcy\u00fck ger\u00e7ek ilahi kudretin k\u00e2inat, hayat ve insandaki eserlerinde tecelli eder. Bu tecelli, hem zahir\u00ee alemde, hem de bat\u0131n\u00ee alemde meydana gelir. G\u00f6zler ba\u015fka bir noktaya, evrenin ger\u00e7e\u011fini tan\u0131tmak konusuna a\u011f\u0131rl\u0131k verildi\u011finde, ilahl\u0131k ve evren aras\u0131ndaki ili\u015fki tecelli eder. Ve bu ak\u0131\u015f, \u00e7o\u011fu kez hayat ve can verme hakikatine ve Allah'\u0131n k\u00e2inat ile hayata ili\u015fkin kanunlara temas eder. Dikkatler insan\u0131n hakikatine \u00e7evrildi\u011finde ise, onun uluhiyyet hakikatiyle olan irtibat\u0131, k\u00e2inat ve canl\u0131larla olan irtibat\u0131, g\u00f6r\u00fcn\u00fcr g\u00f6r\u00fcnmez alem ile olan irtibat\u0131 tecelli eder. Dikkatler ahiret yurduna \u00e7evrildi\u011finde, d\u00fcnya hayat\u0131 hat\u0131rlat\u0131l\u0131r ve ikisi birden Allah ile di\u011fer hakikatlerle irtibatland\u0131r\u0131l\u0131r. D\u00fcnya problemlerine dikkat \u00e7ekildi\u011finde de durum ayn\u0131d\u0131r. Kur'an'da b\u00fct\u00fcn \u00f6zellikleri belirli olan di\u011fer ara\u015ft\u0131rma ve sunma \u015fekilleri de b\u00f6yledir.3- Hakikat\u0131n b\u00fct\u00fcn y\u00f6nlerinin birbirine s\u0131k\u0131 s\u0131k\u0131ya ba\u011fl\u0131 olmas\u0131yla beraber, her konuya uyum i\u00e7indeki bir b\u00fct\u00fcn halinde Allah kat\u0131ndaki ger\u00e7ek de\u011ferini vermesiyle de, bu metod di\u011ferlerinden \u00fcst\u00fcn ve farkl\u0131d\u0131r. Bu y\u00fczden de, uluhiyyetin hakikat\u0131 ve \u00f6zellikleri; "uluhiyyet ve ubudiyyet" meselesi olarak gayet a\u00e7\u0131k, net, kapsaml\u0131 ve hakim vaziyette g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Hatta bu hakikat\u0131 anlatmak ve bu bilinmezi a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131karmak Kur'an'\u0131n temel konusu olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. (Daha \u00f6nce bu surenin bir yerinde, bu hakikat\u0131n ger\u00e7ekle\u015ftirilmesine ve bu konunun ayd\u0131nlat\u0131lmas\u0131na, y\u00fcce Allah'\u0131n neden bu kadar \u00f6nem verdi\u011fini a\u00e7\u0131klam\u0131\u015ft\u0131k.) Kader ve ahiret yurduyla birlikte gayb aleminin hakikat\u0131 belirgin bir yer kaplar. Sonra insan\u0131n hakikat\u0131, k\u00e2inat\u0131n hakikati ve hayat\u0131n hakikati, ger\u00e7ek alemdeki oranlar\u0131na uygun bir yere oturtulur. Ve i\u015fte bu sistem i\u00e7inde hakikatler, ne \u00f6rt\u00fcl\u00fc kal\u0131r ve ne de ihmal edilir. Her hakikat\u0131n \u00f6zellikleri ve i\u015faretleri bu hakikatlerin sergilendi\u011fi vitrinde yerini al\u0131r, asla kaybolmaz. Ayn\u0131 zamanda bu hakikatler -isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncede- birbirini \u00f6rtmez ve birbirin kaybetmez. Birinci cildin "Dengeli Bir D\u00fc\u015f\u00fcnce Sistemi" b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde izah etti\u011fimiz gibi, maddi evrene onun yasalar\u0131n\u0131n inceli\u011fine, par\u00e7alar\u0131 aras\u0131ndaki uyuma y\u00f6nelik hayranl\u0131k duygusu bu maddi evreni ilahla\u015ft\u0131rmaya yola\u00e7maz. Tabii ki, varl\u0131klar\u0131 ilahla\u015ft\u0131ran eski ve yeni putperestlerin sap\u0131kl\u0131\u011f\u0131na da d\u00fc\u015f\u00fclmez. Hayat\u0131n azametine, onun g\u00f6revlerini yerine getirmesine ve kendi i\u00e7inde ve \u00e7evresiyle olan uyumuna ve do\u011frultusunun sapmazl\u0131\u011f\u0131na kar\u015f\u0131 duyulan hayret ve be\u011feni bizi, hayat\u0131 ilahla\u015ft\u0131rmaya g\u00f6t\u00fcremez. Yani biyolojik doktrinlerin ilahla\u015ft\u0131rma sap\u0131kl\u0131klar\u0131ndan uzak kal\u0131n\u0131r. Bunlar\u0131n yan\u0131s\u0131ra insana, benzersiz \u00f6zelliklerine, evrenle ili\u015fkilerinde ortaya konan karakterlerine ve ba\u015fka canl\u0131larda bulunmayan potansiyel yeteneklerine y\u00f6nelik yani t\u00fcm idealist ak\u0131mlar\u0131n d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc hataya d\u00fc\u015f\u00fclmez, akl\u0131n\u0131 herhangi bir \u015fekilde ilahla\u015ft\u0131rmaz! \u0130lahi hakikat\u0131n b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fc ise, maddi alemlerin varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 ink\u00e2ra veya hafife almaya veyahut da Budizm ve tahrif edilmi\u015f hristiyanl\u0131kta oldu\u011fu gibi insan varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fcmsemeye g\u00f6t\u00fcrmez! Bu denge isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncenin karakteristik \u00f6zelli\u011fi oldu\u011fu gibi, ayn\u0131 zamanda bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin esaslar\u0131n\u0131n belirtildi\u011fi Kur'an'\u00ee metodun ve bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin \u00fczerine bina edildi\u011fi ger\u00e7eklerin karakteristik kal\u0131b\u0131d\u0131r, iskeletidir. \u00d6yle ki, bunlar\u0131n hepsi, isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncenin Kur'an'daki ak\u0131\u015f\u0131nda b\u00fct\u00fcn\u00fc \u00e7izen e\u015fsiz tabloda gayet net olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Bu Kur'an'a ait bir \u00f6zelliktir. Be\u015feri ifade metodlar\u0131n hi\u00e7biri bu \u00f6zelliklere sahip de\u011fildir!4- Bu metod di\u011ferlerinden etkili olmas\u0131 ve hayat f\u0131\u015fk\u0131ran y\u00f6n\u00fcyle de \u00fcst\u00fcnd\u00fcr. Bu metoddaki dikkat, tekrar ve kesin \u00e7izgiler, ger\u00e7eklere canl\u0131l\u0131k kazand\u0131rmakta, etkileyici bir \u00f6zellikle onlar\u0131 g\u00fczelle\u015ftirmektedir. Bu sunu\u015f tarz\u0131 \u00f6yle y\u00fcce ve azizdir ki, be\u015feri sergileme ve ifade a\u00e7\u0131s\u0131ndan, be\u015feri \u00fcslup o mertebeye asla \u00e7\u0131kamaz. Sonra ayn\u0131 zamanda ger\u00e7ekler, hayret uyand\u0131r\u0131c\u0131 bir incelik ve kesin \u00e7izgilerle sergilenmesine ra\u011fmen; bu incelik, canl\u0131l\u0131k ve g\u00fczelli\u011fi asla bozmam\u0131\u015f ve kesin \u00e7izgiler onun uyumlulu\u011funa ve hayret verici orijinalli\u011fine engel olmam\u0131\u015ft\u0131r!Bizler be\u015feri \u00fcslubumuzla, Kur'an'\u00ee metodun \u00f6zelliklerini ve onun vard\u0131\u011f\u0131 dereceyi hakk\u0131yla anlatamay\u0131z. Ayn\u0131 \u015fekilde bu incelememizle, "\u0130sl\u00e2mi D\u00fc\u015f\u00fcncenin Esaslar\u0131" konusunda Kur'an'\u0131n ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7eklerden hi\u00e7birine ula\u015fmam\u0131z m\u00fcmk\u00fcn olamaz. Bizim bu incelemeyi sunmam\u0131z\u0131n nedeni, insanlar\u0131n Kur'an'\u0131n indi\u011fi atmosferden uzakla\u015fmalar\u0131ndan kaynaklanmaktad\u0131r. Bug\u00fcn\u00fcn insanlar\u0131, o atmosferde ya\u015fayanlar\u0131n hallerinden uzak kalm\u0131\u015flard\u0131r. Kur'an'\u0131n kendilerine indi\u011fi kimselerin katland\u0131\u011f\u0131 \u0131zd\u0131raplardan uzakla\u015fm\u0131\u015flard\u0131r. Halbuki onlar, kendi zamanlar\u0131nda ortada bulunan b\u00fct\u00fcn problemlere ra\u011fmen, m\u00fcsl\u00fcman toplumu in\u015fa etmi\u015flerdir. Bu y\u00fczden insanlar, bizzat Kur'an'\u00ee metodun zevkine varmak g\u00fcc\u00fcnden bug\u00fcn mahrumdurlar. Onun \u00f6zelliklerinden ve lezzetlerinden direkt olarak istifade etmekten acizdirler."Kur'an bazen inan\u00e7 sistemi ile ilgili ger\u00e7ekleri \u00f6yle a\u00e7\u0131lardan ele al\u0131r ki, o \u015fekilde onlar\u0131 ele almak insan\u0131n akl\u0131ndan bile ge\u00e7mez. Zira bu t\u00fcr konular ve olanlar normalde insan\u0131n d\u00fc\u015f\u00fcnebilece\u011fi veya dikkatini \u00e7ekebilece\u011fi sahalar de\u011fildir.En'am s\u00fcresinin \u015fu ayetinde yer alan ilahi ilmin ger\u00e7ekli\u011fini ve alanlar\u0131n\u0131 tasvir eden ifadeler de bu t\u00fcrden konulard\u0131r."Gayb\u0131n anahtarlar\u0131 Allah'\u0131n kat\u0131ndad\u0131r, onu, yaln\u0131z O bilir. Mutlaka O'nun bilgisi alt\u0131nda dal\u0131ndan d\u00fc\u015fen her yaprak, yerin karanl\u0131k deliklerindeki her tane, ya\u015f-kuru ne varsa hepsi apa\u00e7\u0131k bir kitaptad\u0131r." (En'am Suresi, 59)\u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesi, her tarafa dal budak sa\u00e7an bu gizli a\u00e7\u0131k meselelere Kur'an'\u0131n ortaya koydu\u011fu geni\u015f boyutlar\u0131 ile y\u00f6nelemez. Kapsaml\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 ortaya koymak istese de, bu ilmin kapsaml\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 tasvir edemez. \u0130lim ne kadar bu meseleleri tasvir etmeye \u00e7al\u0131\u015fsa da, bu konular ilmin tasvir kapsam\u0131na girse de, onlar\u0131 tasvir etmeyi beceremez. \u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesi bu ilmin kapsam\u0131n\u0131 tasvir etmeye kalksa bile, kendi insani arzular\u0131na ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerinin yap\u0131s\u0131na uygun d\u00fc\u015fecek ba\u015fka alanlara y\u00f6nelecektir... Daha \u00f6nce yedinci c\u00fczde bu ayetin yorumunu yaparken \u015f\u00f6yle demi\u015ftik:"Ne y\u00f6nden bakarsak bakal\u0131m \u015fu k\u0131sac\u0131k ayete, Kur'an'\u0131n kayna\u011f\u0131yla konu\u015fan bu mucizeyi g\u00f6rece\u011fiz.Konusu a\u00e7\u0131s\u0131ndan bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda bu s\u00f6z\u00fc bir insan\u0131n s\u00f6yleyemeyece\u011fini, \u00fczerinde insan damgas\u0131 bulunmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, daha kar\u015f\u0131la\u015f\u0131r kar\u015f\u0131la\u015fmaz duydu\u011fumuz o \u00fcrpertiden anlay\u0131veririz. \u00c7\u00fcnk\u00fc insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin b\u00f6yle bir konuyu -ilmin kapsay\u0131c\u0131l\u0131k ve ku\u015fat\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131 konusunu- ara\u015ft\u0131rmas\u0131n\u0131n sonucu, b\u00f6ylesine geni\u015f ufuklara ula\u015famad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rmek olacakt\u0131r. Bu alanda ortaya konan insan fikrinin, \u00fcr\u00fcnlerinin ve \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131n de\u011fi\u015fik bir \u00f6zelli\u011fi ve belli bir s\u0131n\u0131r\u0131 vard\u0131r. \u0130nsan, dile getirdi\u011fi d\u00fc\u015f\u00fcncesini ilgi alan\u0131ndan \u00e7ekip \u00e7\u0131karmaktad\u0131r. Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesindeki a\u011fa\u00e7lardan kopan yapraklar\u0131 g\u00f6zetip saymak, insan\u0131n ilgi alan\u0131na giren bir konu mudur? Bu nokta, ilk anda insan\u0131n akl\u0131na gelebilecek bir sorun de\u011fildir. Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesinde dal\u0131ndan kopmu\u015f yapraklar\u0131 izlemek ve saymak, insan\u0131n akl\u0131na gelmez. Bu y\u00fczden b\u00f6yle bir yola ba\u015fvurmaz da, kapsaml\u0131 bir bilgiye dayanarak konuyu dile getirmesi de beklenemez. \u00c7\u00fcnk\u00fc dal\u0131ndan kopmu\u015f yapra\u011f\u0131n say\u0131s\u0131n\u0131 bilmek ve bunu dile getirmek y\u00fcce yarat\u0131c\u0131n\u0131n i\u015fidir.\u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin yerin karanl\u0131klar\u0131nda gizlenmi\u015f bir tohumla ne ilgisi vard\u0131r? Ku\u015fkusuz insano\u011flunun en fazla yapabildi\u011fi, topra\u011f\u0131n alt\u0131nda bizzat gizledi\u011fi tohumun geli\u015fmesini g\u00f6zetmektedir. Ancak topra\u011f\u0131n karanl\u0131\u011f\u0131nda gizlenmi\u015f her taneyi izleme konusu, insan akl\u0131n\u0131n ilgilenebilece\u011fi, varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnece\u011fi ve kapsaml\u0131 bir bilgiye dayanarak s\u00f6z\u00fcn\u00fc edebilece\u011fi bir konu de\u011fildir. Topra\u011f\u0131n karanl\u0131klar\u0131nda \u00f6rt\u00fcl\u00fc tanenin say\u0131s\u0131n\u0131 ancak yaratan bilir, bundan s\u00f6z etmek de O'na yak\u0131\u015f\u0131r. "Ya\u015f-kuru ne varsa, hepsi apa\u00e7\u0131k bir kitaptad\u0131r" ifadesindeki bu kesinlikle, insan fikrinin ilgisi nedir? Bu konuda insan fikrinin en fazla yapabildi\u011fi elindeki ya\u015f ve kuru \u015feylerden yararlanmakt\u0131r. Ancak kapsaml\u0131 bilgiye kan\u0131t olarak bundan s\u00f6z etmek insan\u0131n yeltendi\u011fi bir \u015fey olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, b\u00f6yle bir ifade tarz\u0131na ba\u015fvurdu\u011fu da g\u00f6r\u00fclmemi\u015ftir. Ya\u015f-kuru her \u015feyin say\u0131s\u0131n\u0131 bilen ve bundan s\u00f6z eden, ancak y\u00fcce yarat\u0131c\u0131d\u0131r.\u0130nsan, dal\u0131ndan kopmu\u015f her yapra\u011f\u0131n, g\u00f6zlenmi\u015f her tohumun, ya\u015f-kuru her \u015feyin a\u00e7\u0131k bir kitapta, korunmu\u015f bir k\u00fct\u00fckte kaydedilmi\u015f olmas\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnmez. Neden b\u00f6yle bir \u015fey yaps\u0131n ki? Bundan yarar\u0131 ne olacakt\u0131r? Bir k\u00fct\u00fckte kaydetmeye neden \u00f6nem versin? Ancak bunlar\u0131 sayan, kaydeden m\u00fclk\u00fcn sahibidir. M\u00fclk\u00fcndeki hi\u00e7bir \u015fey, bilgisinin d\u0131\u015f\u0131nda de\u011fildir. Bu konuda k\u00fc\u00e7\u00fck de, b\u00fcy\u00fck gibidir. Ve basit de \u00f6nemli gibidir. \u00d6rt\u00fcl\u00fc olanla, a\u00e7\u0131kta olan farketmez. Bilinmezle bilinen, uzakla yak\u0131n hep ayn\u0131d\u0131r.Ku\u015fkusuz bu kapsaml\u0131, geni\u015f, derin ve parlak sahne... B\u00fct\u00fcn yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn a\u011fa\u00e7lar\u0131ndan kopan yapra\u011f\u0131n, yerin her katman\u0131nda \u00f6rt\u00fcl\u00fc tohumun ve yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesindeki ya\u015f-kuru her \u015feyin i\u00e7inde yerald\u0131\u011f\u0131 bir sahne... Evet insan d\u00fc\u015f\u00fcncesi nas\u0131l bu sahneye y\u00f6nelemiyor ve onunla ilgilenemiyorsa, ayn\u0131 \u015fekilde insan g\u00fcc\u00fc de bunu ne alg\u0131layabilir, ne de ku\u015fatabilir. Bu sahne bir b\u00fct\u00fcn olarak sadece Allah'\u0131n bilgisine a\u00e7\u0131l\u0131r. O'nun bilgisi her \u015feyi kapsam\u0131\u015f ve ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r. Her \u015fey O'nun korumas\u0131 alt\u0131ndad\u0131r. Dilemesi ve takdiri, b\u00fcy\u00fck-k\u00fc\u00e7\u00fck, basit-\u00f6nemli, \u00f6rt\u00fcl\u00fc-a\u00e7\u0131k, bilinmez-bilinen ve uzak-yak\u0131n her \u015feyle yak\u0131ndan ilgilidir.Belli bir bilin\u00e7 d\u00fczeyine ve ifade g\u00fcc\u00fcne sahip insanlar, insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin ve ifade etme yetene\u011finin s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131 \u00e7ok iyi bilirler. \u0130nsan olarak ya\u015fad\u0131klar\u0131 deneyimlere dayanarak, buna benzer bir sahnenin insan\u0131n hat\u0131r\u0131na gelemeyece\u011fini ve bu \u015fekil bir ifadenin insandan kaynaklanamayaca\u011f\u0131n\u0131 bilirler. Bu konuda tart\u0131\u015fmak isteyenler, t\u00fcm insan s\u00f6zlerine baks\u0131nlar. Bunun gibi bir y\u00f6neli\u015fle kar\u015f\u0131la\u015facaklar m\u0131 bakal\u0131m?Kur'an'da yeralan sadece bu ve benzeri ayetler bile, bu y\u00fcce Kitab'\u0131n kayna\u011f\u0131n\u0131 bilmek i\u00e7in yeterlidir.\u0130fadedeki sanatsal ola\u011fan\u00fcst\u00fcl\u00fck a\u00e7\u0131s\u0131ndan ayete bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda g\u00fczellik ve ahenk dolu ufuklar g\u00f6r\u00fcr\u00fcz. \u0130nsan \u00fcr\u00fcn\u00fc s\u00f6zlerde, bu denli eri\u015filmez d\u00fczeye hi\u00e7bir zaman ula\u015f\u0131lamam\u0131\u015ft\u0131r."Gayb\u0131n anahtarlar\u0131 Allah'\u0131n kat\u0131ndad\u0131r. Onu yaln\u0131z O bilir."Zaman ve mek\u00e2nda, ge\u00e7mi\u015fte, \u015fimdiki zamanda ve gelecekte, hayatta meydana gelen olaylarda ve i\u00e7 d\u00fc\u015f\u00fcncelerdeki mutlak "bilinmez"likteki uzakl\u0131k, ufuklar ve dipsizlik..."Karada ve denizde olan\u0131 bilir."G\u00f6r\u00fclen alemdeki uzakl\u0131\u011f\u0131, ufuklar\u0131 ve derinlikleri, ayn\u0131 d\u00fczeyde, ayn\u0131 geni\u015flik ve kapsay\u0131c\u0131l\u0131kta bilir. G\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen alemdeki bu uzakl\u0131k, ufuklar ve derinlik, perdeli gayb alemine uygun d\u00fc\u015fmektedir."O'nun bilgisi d\u0131\u015f\u0131nda bir yaprak bile d\u00fc\u015fmez."\u00d6l\u00fcm ve yokolu\u015f olay\u0131... Y\u00fccelerden a\u015fa\u011f\u0131lara, hayattan yoklu\u011fa d\u00fc\u015f\u00fc\u015f hareketi..."Yerin karanl\u0131klar\u0131nda olan tane..."Dipten y\u00fczeye, gizlilikten sessizlikten patlamaya ve serpilmeye kadar olan do\u011fu\u015f ve geli\u015fim hareketi..."Ya\u015f-kuru, her \u015fey apa\u00e7\u0131k kitaptad\u0131r."Kapsaml\u0131 bir genelleme... Genel anlamda bir canl\u0131da parlay\u0131p solan hayat ve \u00f6l\u00fcm\u00fc i\u00e7ine almaktad\u0131r.Bu y\u00f6neli\u015f ve hareketleri kim meydana getirmektedir? \u015eu uyum ve g\u00fczelli\u011fi vareden kimdir? Bunun gibi k\u0131sac\u0131k bir ayette b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131 ve \u015funlar\u0131 olu\u015fturan kimdir? Allah'dan ba\u015fka kim olabilir?Allah'\u0131n ilminin geni\u015fli\u011fini \u015fu ayeti kerime, ayn\u0131 \u015fekilde ortaya koymaktad\u0131r:"Yerin i\u00e7ine gireni ve ondan \u00e7\u0131kan\u0131, g\u00f6kten ineni ve oraya \u00e7\u0131kan\u0131 bilir. O \u00e7ok esirgeyen, \u00e7ok ba\u011f\u0131\u015flayand\u0131r." (Sebe Suresi, 2)Birka\u00e7 kelime ile insan\u0131n g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcne serilen bu tabloya bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda akla hayale s\u0131\u011fd\u0131r\u0131lamayacak kadar hayret verici hareketler, hacimler, \u015fekiller, tablolar, kavramlar, varl\u0131klar ve grafiklerle kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya oldu\u011fumuzu anl\u0131yoruz!\u015eayet yery\u00fcz\u00fcnde ya\u015fayan insanlar\u0131n hepsi, b\u00fct\u00fcn hayatlar\u0131n\u0131 bir tek anda meydana gelen olaylar\u0131 izlemeye ve onlar\u0131 tesbit etmeye \u00e7al\u0131\u015fsalar ve ayetin i\u015faret etti\u011fi ger\u00e7ekleri saymaya kalk\u0131\u015fsalar, kesinlikle bu olaylar\u0131n hepsini izleyemeyecekler ve onlar\u0131n say\u0131s\u0131n\u0131 tesbit edemeyeceklerdir!Bir anl\u0131k zaman i\u00e7inde ka\u00e7 varl\u0131k topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na giriyor? Yine bu k\u0131sa zaman s\u00fcresi i\u00e7inde ka\u00e7 \u015fey \u00e7\u0131k\u0131yor yerden? Bu k\u0131sac\u0131k zaman diliminde ka\u00e7 \u015fey iniyor g\u00f6ky\u00fcz\u00fcnden?.. Yine ka\u00e7 \u015fey, bu bir anl\u0131k zamanda g\u00f6ky\u00fcz\u00fcne y\u00fckseliyor! ..Yine ka\u00e7 \u015fey topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na giriyor? Ka\u00e7 tohum topra\u011fa d\u00fc\u015f\u00fcyor ve ka\u00e7 tohum at\u0131l\u0131yor d\u00fcnyan\u0131n her taraf\u0131nda! Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn u\u00e7suz bucaks\u0131z b\u00f6lgelerinde ka\u00e7 kurt\u00e7uk, ha\u015fere, b\u00f6cek, s\u00fcr\u00fcngen topra\u011f\u0131n deliklerinde dola\u015f\u0131yor! Ka\u00e7 su damlac\u0131\u011f\u0131, gaz atomu, elektrik ak\u0131m\u0131, yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn geni\u015f sahalar\u0131na g\u00f6m\u00fcl\u00fcp gidiyor!.. Ka\u00e7?.. Ka\u00e7?.. Varl\u0131k giriyor topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na... Evet b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131 y\u00fcce Allah g\u00f6r\u00fcyor ve s\u00fcrekli kontrol ediyor.Ka\u00e7 \u015fey \u00e7\u0131k\u0131yor yerden? Ka\u00e7 bitki filizleniyor? .'ka\u00e7 p\u0131nar kayn\u0131yor? Ka\u00e7 volkan patl\u0131yor? Ka\u00e7 \u00e7e\u015fit gaz havaya y\u00fckseliyor? Ka\u00e7 gizlenmi\u015f \u015fey ortaya \u00e7\u0131k\u0131yor? Ka\u00e7 b\u00f6cek gizli yuvas\u0131ndan d\u0131\u015far\u0131 \u00e7\u0131k\u0131yor? G\u00f6r\u00fclen ve g\u00f6r\u00fclmeyen insan\u0131n bildi\u011fi ve bilmedi\u011fi -ki bilmedikleri daha \u00e7oktur- ka\u00e7 \u015fey vard\u0131r?G\u00f6kten neler iniyor? Ka\u00e7 ya\u011fmur damlas\u0131 iniyor? Ka\u00e7 y\u0131ld\u0131z kay\u0131yor ve ka\u00e7 \u015fim\u015fek \u00e7ak\u0131yor? Ka\u00e7 yak\u0131c\u0131 \u0131\u015f\u0131n geliyor g\u00f6kten? Ka\u00e7 ayd\u0131nlat\u0131c\u0131 \u0131\u015f\u0131n g\u00f6nderiliyor? Ka\u00e7 uygulanacak kaza, ka\u00e7 belirlenmi\u015f kader geliyor? T\u00fcm varl\u0131klar\u0131 ku\u015fatan ve \u00f6zellikle baz\u0131 insanlar\u0131 saran ka\u00e7 rahmet iniyor? Allah'\u0131n diledi\u011fi kullar\u0131na yayd\u0131\u011f\u0131 ve miktarlar\u0131n\u0131 belirledi\u011fi ka\u00e7 r\u0131z\u0131k g\u00f6nderiliyor?.. Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n sayamayaca\u011f\u0131 ka\u00e7 \u015fey iniyor g\u00f6ky\u00fcz\u00fcnden, ka\u00e7?..Ne kadar varl\u0131k y\u00fckseliyor semaya? Bitkilerin, hayvanlar\u0131n, insanlar\u0131n veya insan\u0131n bilmedi\u011fi di\u011fer yarat\u0131klar\u0131n semaya y\u00fckselen ka\u00e7 nefesi var? Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n y\u00fcksekli\u011fini duymad\u0131\u011f\u0131, i\u015fitmedi\u011fi gizli-a\u00e7\u0131k ka\u00e7 dua, ka\u00e7 niyaz var Allah'a y\u00fckselen?Bildi\u011fimiz veya bilmedi\u011fimiz \u00f6lm\u00fc\u015f yarat\u0131klar\u0131n ruhlar\u0131ndan ka\u00e7 tanesi \u015fu anda g\u00f6\u011fe y\u00fckseliyor. Y\u00fcce Allah'\u0131n emri ile \u015fu anda ka\u00e7 melek g\u00f6\u011fe \u00e7\u0131kmaktad\u0131r? Allah'dan ba\u015fkas\u0131n\u0131n bilmedi\u011fi ka\u00e7 ruh, bu u\u00e7suz bucaks\u0131z evrende kanat \u00e7\u0131rp\u0131p u\u00e7maktad\u0131r?Ne kadar buhar y\u00fckseliyor bir denizden.Bir denizden ne kadar buhar y\u00fckselmekte, bir bedenden ka\u00e7 gaz atomu yukar\u0131 \u00e7\u0131kmaktad\u0131r? Allah'dan ba\u015fka kimsenin bilmedi\u011fi ka\u00e7 \u015fey y\u00fckselmektedir ka\u00e7, ka\u00e7 \u015fey?..Sadece bir saniyede neler oluyor? Bir tek saniyede meydana gelen bunca olaylar\u0131 kavrayabilmek i\u00e7in, insanlar\u0131n bilgisi ve ara\u015ft\u0131rmalar\u0131, hesaplamalar\u0131 -bu hesap ve sayma i\u015fi i\u00e7in uzun \u00f6m\u00fcrler harcasalar bile- nereye kadar gidebilir ki? Halbuki y\u00fcce Allah'\u0131n engin, her \u015feye ula\u015fan, deh\u015fet verici ve eksiksiz ilmi, bu olaylar\u0131n hepsini her yerde ve her zaman ku\u015fatm\u0131\u015f bulunmaktad\u0131r... Her kalbi, i\u00e7indeki niyeti ve hayalleri ile, at\u0131\u015flar\u0131 ve duru\u015flar\u0131 ile kontrol\u00fc alt\u0131nda tutmaktad\u0131r. Buna ra\u011fmen O, insanlar\u0131n hatalar\u0131n\u0131 \u00f6rter ve ba\u011f\u0131\u015flar..."O, \u00e7ok esirgeyen, \u00e7ok ba\u011f\u0131\u015flayand\u0131r."\u0130\u015fte Kur'an-\u0131 Kerim'in bunun gibi tek bir ayeti dahi, bu Kur'an'\u0131n insan s\u00f6z\u00fc olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 rahatl\u0131kla ortaya koyar. \u00c7\u00fcnk\u00fc b\u00f6yle evrensel bir hayal g\u00fcc\u00fc, pek tabii olarak insan akl\u0131n\u0131n k\u00e2r\u0131 de\u011fildir. B\u00f6yle evrensel bir d\u00fc\u015f\u00fcnce, insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin b\u00fcnyesinde yeralmaz. Bir tek dokunu\u015fla, bu evrenin yarat\u0131c\u0131s\u0131 olan y\u00fcce Allah'\u0131n, kullar\u0131n sanat\u0131na benzemeyen sanat\u0131n\u0131 ku\u015fat\u0131c\u0131 bir \u015fekilde ortaya koymak hi\u00e7bir insan\u0131n harc\u0131 de\u011fildir.Bu Kur'an'\u0131n ilahi olan damgas\u0131, d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f itibar\u0131 ile k\u00fc\u00e7\u00fck olan fakat etkili varl\u0131klar\u0131 ve olaylar\u0131, asl\u0131nda delil getirdi\u011fi \u00f6nemli konuya denk d\u00fc\u015fecek b\u00fcy\u00fck ger\u00e7ekleri ta\u015f\u0131d\u0131klar\u0131 i\u00e7in, delil g\u00f6sterme metodunda da ortaya \u00e7\u0131kar... A\u015fa\u011f\u0131daki ayetler buna \u00f6rnektir:"Biz sizi yaratt\u0131k, tasdik etmeniz gerekmez mi? Att\u0131\u011f\u0131n\u0131z meniyi g\u00f6rd\u00fcn\u00fcz m\u00fc? Siz mi onu yarat\u0131yorsunuz? Yoksa yaratan biz miyiz? Aran\u0131zda \u00f6l\u00fcm\u00fc takdir eden biziz. Ve bizim \u00f6n\u00fcm\u00fcze ge\u00e7ilmi\u015f de\u011fildir! B\u00f6yle yapt\u0131k ki, sizin yerinize benzerlerinizi getirelim ve sizi bilmedi\u011finiz bir bi\u00e7imde yaratal\u0131m. Andolsun ilk yaratmay\u0131 biliyorsunuz. D\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp ibret alman\u0131z gerekmez mi? (Vak\u0131a Suresi, 57-62)"\u0130\u00e7ti\u011finiz suya bakt\u0131n\u0131z m\u0131? Siz mi onu buluttan indirdiniz, yoksa indiren biz miyiz? Dileseydik onu tuzlu yapard\u0131k. \u015e\u00fckretmeniz gerekmez mi?" "\u00c7akt\u0131\u011f\u0131n\u0131z ate\u015fi g\u00f6rd\u00fcn\u00fcz m\u00fc? Onun a\u011fac\u0131n\u0131 siz mi yaratt\u0131n\u0131z, yoksa yaratan biz miyiz? Biz onu bir ibret ve \u00e7\u00f6lden gelip ge\u00e7enlere bir fayda yapt\u0131k." "\u00d6yleyse ulu Rabbinin ad\u0131n\u0131 y\u00fccelt." (Vak\u0131a Suresi, 57-62)Ger\u00e7ek odur ki, Kur'an-\u0131 Kerim insan\u0131n al\u0131\u015fageldi\u011fi \u015feylerden ve s\u00fcrekli g\u00f6zlemlenebilecek olaylardan \u00f6nemli evrensel yarg\u0131lara var\u0131r. Bu yarg\u0131larda, varl\u0131k alemindeki ilahi yasalar a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kar. Ve bu yasalarla varl\u0131k alemine ili\u015fkin kapsaml\u0131, b\u00fcy\u00fck bir inan\u00e7 sistemi ve m\u00fckemmel bir d\u00fc\u015f\u00fcnce meydana gelir. Ayr\u0131ca bu yasalardan bir d\u00fc\u015f\u00fcnce ve inceleme metodu, ruhlar ve kalpler i\u00e7in bir hayat, hisler ve duygular i\u00e7in bir uyan\u0131kl\u0131k meydana getirir. Evet, sabah ak\u015fam g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcnde cereyan etti\u011fi halde, insanlar\u0131n kendisinden habersiz olduklar\u0131 bu varl\u0131k aleminde meydana gelen olaylara kar\u015f\u0131 bir uyan\u0131kl\u0131k, kendi i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131na ve orada meydana gelen hayretengiz ve harika olaylara kar\u015f\u0131 bir uyan\u0131kl\u0131k...Kur'an-\u0131 Kerim insanlar\u0131, e\u015fsiz ve harika olaylara, \u00e7ok nadir olarak meydana gelen \u00f6zel mucizelere havale etmez. Kendi i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131nda ve al\u0131\u015ft\u0131klar\u0131 hayatta bilinmeyen, yak\u0131nlar\u0131nda bulunan evrensel olaylara uzak d\u00fc\u015fen harikalar, mucizeler, ayetler ve deliller ara\u015ft\u0131rmakla insanlar\u0131 y\u00fck\u00fcml\u00fc tutmaz. Kur'an insanlar\u0131, karma\u015f\u0131k felsefi d\u00fc\u015f\u00fcncelerle, anla\u015f\u0131lmaz, anlams\u0131z zihinsel problemlerle, herkesin elde edemeyece\u011fi bilimsel deneyimlerle realiteden uzakla\u015ft\u0131rmaz... Evet Kur'an, insanlar\u0131n i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131nda bir inan\u00e7 sistemi, bu inan\u00e7 sistemine dayal\u0131 evren ve hayata ili\u015fkin bir d\u00fc\u015f\u00fcnce meydana getirmek i\u00e7in insanlar\u0131 b\u00f6yle uzaklara g\u00f6t\u00fcrmez.\u0130nsanlar\u0131n kendileri Allah'\u0131n sanat\u0131n\u0131n eserleridir. \u00c7evrelerini ku\u015fatan k\u00e2inat\u0131n ger\u00e7ekleri ve olaylar\u0131, O'nun kudreti taraf\u0131ndan yarat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Allah'\u0131n elinden \u00e7\u0131kan her \u015feyde mucize gizlidir. Bu Kur'an da, O'nun Kuran'\u0131d\u0131r. Bu nedenle insanlar\u0131n dikkatlerini kendi benliklerinde gizli olan ve \u00e7evrelerindeki evrene serpi\u015ftirilen bu mucizeler \u00fczerine \u00e7eker. G\u00f6rd\u00fckleri, fakat onlardaki vecizli\u011fin ger\u00e7ek de\u011ferini kavrayamad\u0131klar\u0131 al\u0131\u015f\u0131lagelen bu harikalara dikkatleri \u00e7eker. \u00c7\u00fcnk\u00fc insan, her zaman kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7eklerdeki veciz y\u00f6nlerden habersiz kalabilir. Kur'an onlar\u0131n dikkatlerini bu harikalar\u0131n \u00fczerine \u00e7ekiyor ve b\u00f6ylece g\u00f6zlerinin a\u00e7\u0131lmas\u0131n\u0131, orada gizli olan deh\u015fetli s\u0131rlar\u0131 g\u00f6rmelerini sa\u011flamaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131r. Kur'an, yoktan vareden kudretin s\u0131rr\u0131n\u0131, e\u015fsiz olan birli\u011fin s\u0131rr\u0131n\u0131, \u00e7evrelerini ku\u015fatan evrende i\u015fledi\u011fi gibi bizzat kendi b\u00fcnyelerinde de faaliyet g\u00f6steren iman\u0131n delillerini, inan\u00e7 sisteminin kesin ger\u00e7eklerini g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne seren, bunlar\u0131 b\u00fcnyelerine yerle\u015ftiren veya daha do\u011fru bir ifade ile f\u0131tratlar\u0131nda harekete ge\u00e7iren ezeli yasan\u0131n s\u0131rr\u0131n\u0131 anlamalar\u0131n\u0131 sa\u011flamaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131yor.\u0130\u015fte Kur'an bu metodu izler. Yarat\u0131c\u0131 kudretin bizzat kendi b\u00fcnyelerinde, kendi elleriyle ektikleri ekinlerinde, i\u00e7tikleri suda, yakt\u0131klar\u0131 ate\u015fte, g\u00f6r\u00fclen ayetlerini, delillerini onlar\u0131n g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcne serer. Bunlar, insanlar\u0131n ayn\u0131 zamanda al\u0131\u015fageldikleri hayatta, g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcnde meydana gelen en basit olaylard\u0131r. Kur'an ayn\u0131 metoda ba\u011fl\u0131 olarak var\u0131lacak son an\u0131 da, bu y\u00f6ntemle a\u00e7\u0131kl\u0131yor. Bu yery\u00fcz\u00fcnde hayat\u0131n sona eri\u015fini, ba\u015fka bir d\u00fcnyada hayat\u0131n tekrar ba\u015flamas\u0131n\u0131 da bu yolla tasvir ediyor. Herkesi-n mutlaka kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131 g\u00fcn\u00fc, her t\u00fcrl\u00fc \u00e7arenin sona erdi\u011fi an\u0131, b\u00fct\u00fcn canl\u0131 varl\u0131klar\u0131n, hi\u00e7bir \u00e7\u0131rp\u0131nman\u0131n ve hi\u00e7bir kurtulu\u015f yolunun kalmad\u0131\u011f\u0131, b\u00fct\u00fcn maskelerin d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc ve b\u00fct\u00fcn \u00fcst\u00fcnl\u00fck taslamalar\u0131n iptal edildi\u011fi g\u00fcnde s\u0131n\u0131rs\u0131z g\u00fc\u00e7, kudret ve yetki sahibi y\u00fcce Allah'\u0131n huzurunda onunla y\u00fczy\u00fcze gelecekleri g\u00fcn\u00fc de ayn\u0131 \u015fekilde anlatmaktad\u0131r.Kur'an'\u0131n insan\u0131n f\u0131trat\u0131na hitap metodu bile, O'nun ana kayna\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6steren bir delildir. Bu kaynak evrenin de kendisinden meydana geldi\u011fi kaynakt\u0131r. Kur'an'\u0131n dizili\u015f metodu aynen evrenin kurulu\u015f metodudur. Evrenin en basit maddelerinden en girift \u015fekiller ve en b\u00fcy\u00fck varl\u0131klar meydana gelir. K\u00e2inat\u0131n ana maddesinin atom oldu\u011fu, hayat\u0131n ana maddesinin de h\u00fccre oldu\u011fu san\u0131lmaktad\u0131r. Atom o kadar k\u00fc\u00e7\u00fck olmas\u0131na ra\u011fmen, asl\u0131nda bir mucizedir. H\u00fccre onca k\u00fc\u00e7\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcne ra\u011fmen, asl\u0131nda apa\u00e7\u0131k bir mucizedir. Burada Kur'an, insan\u0131n g\u00f6zlemledi\u011fi al\u0131\u015f\u0131lagelen basit olaylar\u0131, dini inanc\u0131n en \u00f6nemli meselesini, evrenin en kapsaml\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcncesini a\u00e7\u0131klaman\u0131n ana maddesi olarak al\u0131yor. Bunlar, her insan\u0131n deneyiminin kapsam\u0131na giren g\u00f6zlemlerdir... \u0130nsanl\u0131k neslinin \u00e7o\u011falmas\u0131! Ekin... Su... Ate\u015f... \u00d6l\u00fcm... Yery\u00fcz\u00fcnde ya\u015fayan hangi insan\u0131n deneyimleri aras\u0131na girmez bu sahneler? Ma\u011farada bile ya\u015fayan hangi insan, bir ceninin (embriyonun) hayat\u0131n\u0131n ve bir bitkinin hayat\u0131n\u0131n nas\u0131l meydana geldi\u011fini, suyun nas\u0131l d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, ate\u015fin nas\u0131l yand\u0131\u011f\u0131n\u0131, \u00f6l\u00fcm an\u0131n\u0131n nas\u0131l oldu\u011funu g\u00f6rmemi\u015ftir? \u0130\u015fte Kur'an-\u0131 Kerim, her insan\u0131n g\u00f6zlemledi\u011fi bu olaylardan inan\u00e7 sistemini meydana getirir. \u00c7\u00fcnk\u00fc Kur'an her \u00e7evredeki, her insana hitap eder. Asl\u0131nda bu basit ve normal sahneler, k\u00e2inat\u0131n en \u00f6nemli ger\u00e7eklerini, ilahi s\u0131rlar\u0131n en b\u00fcy\u00fcklerini olu\u015fturur. Bu manzaralar basit olmalar\u0131na ra\u011fmen, her insan\u0131n f\u0131trat\u0131na hitap ederler. Asl\u0131nda bunlar, en uzman bilginlerin sonsuza dek \u00fczerinde \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 gereken ger\u00e7eklerdir.Kur'an'\u0131n kayna\u011f\u0131n\u0131 da g\u00f6steren bu a\u00e7\u0131klamay\u0131 bundan daha ileriye g\u00f6t\u00fcrecek g\u00fc\u00e7te de\u011filiz. Bu kadar a\u00e7\u0131klama da yeter zaten. \u015eimdi tekrar surenin ak\u0131\u015f seyrine d\u00f6nelim...Ve y\u00fcce Allah ger\u00e7ekten do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyor:"Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir.""Yoksa, `onu Muhammed uydurdu' mu diyorlar? Onlara de ki; "E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z."Surenin ak\u0131\u015f\u0131 bu apa\u00e7\u0131k meydan okuyu\u015ftan sonra, tart\u0131\u015fmaya devam etmekten vazge\u00e7iyor. B\u00f6ylece onlar\u0131n zandan ba\u015fka bir \u015feye dayanmad\u0131klar\u0131n\u0131 belirtiyor. Onlar bilmedikleri \u015feyler hakk\u0131nda h\u00fck\u00fcm veriyorlar. Asl\u0131nda h\u00fck\u00fcm vermeden \u00f6nce, bilginin olmas\u0131 gerekir. Bu konuda s\u0131rf arzu ve isteklere veya kuru zanna dayan\u0131lmamas\u0131 l\u00e2z\u0131md\u0131r. Burada hakk\u0131nda h\u00fck\u00fcm verdikleri \u015fey, Kur'an'\u0131n vahiy olup olmad\u0131\u011f\u0131 vaadlerinin ve tehditlerinin do\u011fru olup olmad\u0131\u011f\u0131d\u0131r. Onlar bu ger\u00e7ekleri yalan saym\u0131\u015flard\u0131r. Fakat bunlar\u0131 yalan sayarken sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir ilgiye dayanmam\u0131\u015flard\u0131r. Onlar t\u00fcm boyutlar\u0131 ile kavramad\u0131klar\u0131 bu ger\u00e7ekleri yalanlam\u0131\u015flard\u0131r:"Tersine onlar, bilgisini kavrayamad\u0131klar\u0131 ve hen\u00fcz a\u00e7\u0131klamas\u0131na da muhatap olmad\u0131klar\u0131 bir mesaj\u0131 yalanlad\u0131lar."Onlar\u0131n bu konudaki durumu, kendilerinden \u00f6nce Rabblerini yalanlayan zalimlerin ve m\u00fc\u015friklerin durumu gibidir. D\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp ibret alacak olanlar, ak\u0131betlerinin ne olaca\u011f\u0131n\u0131 \u00f6\u011frenmek i\u00e7in, daha \u00f6ncekilerin sonlar\u0131n\u0131n ne oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcns\u00fcnler."Onlardan \u00f6ncekiler de b\u00f6yle yalanlam\u0131\u015flard\u0131. G\u00f6r bakal\u0131m, o zalimlerin sonu nice oldu?"\u00c7o\u011funlu\u011fu zandan ba\u015fka bir \u015feye uymamalar\u0131na ra\u011fmen ve kesin bir bilgi sahibi olmad\u0131klar\u0131 halde ger\u00e7ekleri yalanlad\u0131klar\u0131 halde onlardan baz\u0131lar\u0131 bu Kitab'a iman ediyorlard\u0131. Onlar\u0131n hepsi yalanlay\u0131c\u0131lardan de\u011fildi:" Onlardan kimi bu Kur'an'a inan\u0131r, kimi de inanmaz. Rabbin kimlerin bozguncu oldu\u011funu herkesten iyi bilir.''Bozguncular iman etmeyenlerdir. \u0130nsanlar\u0131n ger\u00e7ek ilahlar\u0131na iman etmemeleri ve yaln\u0131z O'na kulluk yapmamalar\u0131 kadar hi\u00e7bir \u015fey, yery\u00fcz\u00fcnde bozgunculu\u011fun bu derece yayg\u0131nla\u015fmas\u0131na neden olmaz. Yery\u00fcz\u00fcndeki bozgunculuk ancak ve ancak Allah'dan ba\u015fkas\u0131na boyun e\u011fmekten kaynaklan\u0131r. Bunun pe\u015finden de, insan\u0131n hayat\u0131n \u0131 her y\u00f6nden ku\u015fatan bir k\u00f6t\u00fcl\u00fck etraf\u0131 ku\u015fat\u0131r. Kendi i\u00e7 d\u00fcnyas\u0131nda ve ba\u015fka alanlarda arzu ve isteklere ba\u011fl\u0131l\u0131ktan do\u011fan k\u00f6t\u00fcl\u00fck... Kendi sahte ilahl\u0131klar\u0131n\u0131n konumunu sa\u011flamla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in her \u015feyin d\u00fczenini bozan yery\u00fcz\u00fc ilahlar\u0131n\u0131n ortaya \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131ndan kaynaklanan k\u00f6t\u00fcl\u00fck... Bunlar insanlar\u0131n ahl\u00e2klar\u0131n\u0131, ruhlar\u0131n\u0131, d\u00fc\u015f\u00fcncelerini ve kavray\u0131\u015flar\u0131n\u0131... Sonra kendilerine yararl\u0131 olan \u015feylerini ve mallar\u0131n\u0131 harcayan k\u00f6t\u00fcl\u00fck \u00f6nderleridir. S\u0131rf kendi sahte ve desteksiz varl\u0131klar\u0131n\u0131 korumak i\u00e7in b\u00f6yle yaparlar. Klasik ve modern cahiliye tarihi iman etmeyen bozguncular\u0131n ortaya \u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131 bu t\u00fcr bozgunculuklarla dolup ta\u015fmaktad\u0131r.Surenin ak\u0131\u015f\u0131 onlar\u0131n bu Kitab'a kar\u015f\u0131 tutumlar\u0131n\u0131 belirledikten sonra, hitab\u0131 Peygamberimize -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- y\u00f6neltmektedir. Ondan yalanlay\u0131c\u0131lar\u0131n yalanlamalar\u0131ndan etkilenmemesini, onlarla u\u011fra\u015fmaktan vazge\u00e7mesini, onlar\u0131n i\u015fledikleri amellerden tamamen uzak oldu\u011funu a\u00e7\u0131klamas\u0131n\u0131, yan\u0131nda bulundu\u011fu ger\u00e7ek ile beraber sars\u0131lmaz bir inan\u00e7, kesin ve net bir tav\u0131rla onlardan ayr\u0131lmas\u0131n\u0131 istemektedir."E\u011fer onlar seni yalanlarsa de ki; "Benim i\u015flediklerim bana, sizin i\u015fledikleriniz de sizedir. Benim i\u015flediklerim ile sizin bir ilginiz olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, sizin i\u015flediklerinizle de benim bir ilgim yoktur."Bu onlar\u0131n vicdanlar\u0131na y\u00f6nelik bir dokunu\u015ftur. S\u00f6zkonusu korkun\u00e7 sonlar\u0131n\u0131 kendilerine a\u00e7\u0131klad\u0131ktan sonra, onlar\u0131 amelleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rak\u0131yor. Kendi ak\u0131betleri ile onlar\u0131 y\u00fczy\u00fcze getiriyor. Aynen babas\u0131 ile beraber y\u00fcr\u00fcmemekte direten \u00e7ocu\u011fu, babas\u0131n\u0131n yaln\u0131z ba\u015f\u0131na yolun ortas\u0131nda b\u0131rakmas\u0131, babas\u0131ndan bir destek almaks\u0131z\u0131n, \u00e7ocu\u011fun yaln\u0131z olarak gitmek istedi\u011fi yere gidebilmesi gibi. \u00c7o\u011funlukla bu t\u00fcr tehdit metodu ba\u015far\u0131l\u0131 olur!..Surenin ak\u0131\u015f seyri devam edip, m\u00fc\u015friklerden baz\u0131lar\u0131n\u0131n Peygamberimizi -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- kulaklar\u0131 ile dinlediklerini, ama kalplerinin kapal\u0131 oldu\u011funu, g\u00f6zleri ile ona bakt\u0131klar\u0131n\u0131 fakat basiretlerinin kapal\u0131 oldu\u011funu, bu nedenle ne dinlemekten, ne de bakmaktan bir \u015fey elde etmediklerini, buna ba\u011fl\u0131 olarak hidayetin yolunu alamad\u0131klar\u0131n\u0131 anlat\u0131yor:-Onlar\u0131n aras\u0131nda Kur'an ok\u00f9rken sana kulak verenler de vard\u0131r. Fakat \u00fcstelik d\u00fc\u015f\u00fcnme yetene\u011finden de yoksun sa\u011f\u0131rlara sen s\u00f6z i\u015fittirebilir misin?-Onlar\u0131n aras\u0131nda sana bakanlar vard\u0131r. Fakat g\u00f6rme yetene\u011finden b\u00fct\u00fcn\u00fc ile yoksun k\u00f6rleri, sen do\u011fru yola iletebilir misin?Bir s\u00f6z\u00fc dinleyip de dinledi\u011fini anlamayan, bakt\u0131klar\u0131 ha(de neye bakt\u0131klar\u0131n\u0131 iyice ay\u0131rd edemeyen bu t\u00fcr insanlar... Evet bu t\u00fcr insanlar, her zaman ve her yerde, pek \u00e7oktur. Bu durumdaki insanlara Peygamber -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- bir \u015fey yapamaz. Zira onlar\u0131n duygular\u0131 ve organlar\u0131, ak\u0131llar\u0131 ve kalpleri ile sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir diyalog i\u00e7inde de\u011fildir. Sanki bu organlar, ger\u00e7ek g\u00f6revlerini yapmayacak bi\u00e7imde dumura u\u011fram\u0131\u015flard\u0131r. G\u00f6revlerini bu nedenle yapamamaktad\u0131r. Peygamber -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- sa\u011f\u0131r olan\u0131 i\u015fittiremez! K\u00f6r olana g\u00f6steremez! Bunu yaln\u0131z y\u00fcce Allah yapabilir. Y\u00fcce Allah da, de\u011fi\u015fmez bir yasa koymu\u015ftur. Ve insanlar\u0131 da, bu yasa ile ba\u015fba\u015fa b\u0131rakm\u0131\u015ft\u0131r. Onlara g\u00f6z, kulak ve ak\u0131l vermi\u015ftir ki, onunla do\u011fru yolu bulsunlar. E\u011fer onlar, bu imk\u00e2nlar\u0131n\u0131 kullanmazlarsa, de\u011fi\u015fmeyen ve farkl\u0131l\u0131k g\u00f6zetmeyen Allah'\u0131n yasas\u0131 onlar\u0131 yakalayacak, adaletin gere\u011fi olarak cezalar\u0131n\u0131 \u00e7ekeceklerdir. B\u00f6ylece Allah, onlara zul\u00fcm etmi\u015f olmayacakt\u0131r:"Allah insanlara hi\u00e7 zulmetmez, fakat insanlar kendi kendilerine zulmederler."Bu son ayetler Peygamber'i -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- teselli etmektedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc ger\u00e7e\u011fi sundu\u011fu halde onlar kendisini yalanlad\u0131klar\u0131, s\u00fcrekli bir a\u00e7\u0131klamaya ra\u011fmen, yine de bu kadar inatla direttikleri i\u00e7in, peygamber art\u0131k s\u0131k\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Yani burada y\u00fcce Allah'\u0131n, m\u00fc\u015friklerin do\u011fru yolu reddedi\u015flerinin peygamberin \u00e7abas\u0131ndaki bir eksiklikten kaynaklanmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, duyurdu\u011fu ger\u00e7ekte hi\u00e7bir kusur olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, fakat muhataplar\u0131n\u0131n k\u00f6r ve sa\u011f\u0131r gibi davrand\u0131klar\u0131n\u0131 bildirmesi, peygamberi rahatlatm\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc bundan \u00f6tesi, yani kulaklar\u0131 ve g\u00f6zleri a\u00e7mak, ancak Allah'\u0131n i\u015fidir. Onlar\u0131 harekete ge\u00e7irmek, davetin ve davet\u00e7inin g\u00f6revleri kapsam\u0131na girmez. Bu, Allah'\u0131n \u00f6zel yetkisi dahilindedir.Yine bu son ayetlerde, peygamberin \u015fahs\u0131nda somutla\u015fsa da, kullu\u011fun yap\u0131s\u0131 ve sahas\u0131 kesin \u00e7izgilerle belirlenmektedir. Peygamber de, Allah'\u0131n kullar\u0131ndan biridir. Kullu\u011fun sahas\u0131 d\u0131\u015f\u0131nda hi\u00e7bir yetkisi yoktur. B\u00fct\u00fcn yetki Allah'\u0131n elindedir.\u00c7ARPICI DOKUNU\u015eBundan sonra surenin ak\u0131\u015f\u0131 k\u0131yamet sahnelerinden biriyle, seri bir bi\u00e7imde onlar\u0131n vicdanlar\u0131na dokunuyor. Bu sahnede insanlar\u0131n b\u00fct\u00fcn duygular\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7iren, ak\u0131llar\u0131n\u0131 me\u015fgul eden ve t\u00fcm de\u011ferlerini yiyip bitiren d\u00fcnya hayat\u0131, \u00e7abucak gelip ge\u00e7en bir yolculuk olarak g\u00f6r\u00fcl\u00fcyor. \u0130nsanlar orada k\u0131sa bir s\u00fcre kald\u0131ktan sonra s\u00fcrekli olan yerlerine ve anayurtlar\u0131na d\u00f6n\u00fcyorlar:\" \/>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"tr_TR\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA YUNUS SURES\u0130 37. VE 44. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.37- Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir. O, kendisinden \u00f6nceki semavi kitaplar\u0131 onaylar ve ilahi kitab\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klar. Onun alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderildi\u011fi ku\u015fkusuzdur.38- Yoksa, 'Onu Muhammed uydurdu mu diyorlar? Onlara de ki; 'E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz, \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z.39- Tersine onlar bilgisini kavrayamad\u0131klar\u0131 ve hen\u00fcz a\u00e7\u0131klamas\u0131na da muhatap olmad\u0131klar\u0131 bir mesaj\u0131 yalanlad\u0131lar. Onlardan \u00f6ncekiler de b\u00f6yle yalanlanm\u0131\u015flard\u0131. G\u00f6r bakal\u0131m, o zalimlerin sonu nice oldu?40- Onlardan kimi bu Kur'an'a inan\u0131r, kimi de inanmaz. Rabbin, kimlerin bozguncu oldu\u011funu herkesten iyi bilir.41- E\u011fer onlar seni yalanlarsa de ki; "Benim i\u015flediklerim bana, sizin i\u015fledikleriniz de sizedir. Benim i\u015flediklerim ile sizin bir ilginiz olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, sizin i\u015flediklerinizle de benim bir ilgim yoktur. "42- Onlar\u0131n aras\u0131nda Kur'an okurken sana kulak verenler de vard\u0131r. Fakat \u00fcstelik d\u00fc\u015f\u00fcnme yetene\u011finden de yoksun sa\u011f\u0131rlara, sen s\u00f6z i\u015fittirebilir misin?43- Onlar\u0131n aras\u0131nda sana bakanlar da vard\u0131r. Fakat g\u00f6rme yetene\u011finden b\u00fct\u00fcn\u00fc ile yoksun k\u00f6rleri, sen do\u011fru yola iletebilir misin?44- Allah insanlara hi\u00e7 zulmetmez, fakat insanlar kendi kendilerine zulmederler."Bu Kur'an Allah taraf\u0131ndan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir."Kur'an'\u0131n ger\u00e7e\u011fe dayal\u0131 konular\u0131, ifade g\u00fcc\u00fc, s\u00f6zleri aras\u0131ndaki m\u00fckemmel ahengi, getirdi\u011fi inan\u00e7 sistemindeki e\u015fsizli\u011fi, kurallar\u0131n\u0131n i\u00e7erdi\u011fi be\u015feri d\u00fczeni, ilahl\u0131k ger\u00e7e\u011fini, insanl\u0131\u011f\u0131n, hayat\u0131n ve evrenin yap\u0131s\u0131n\u0131 e\u015fsiz bir \u015fekilde tasvir edi\u015fi ile... Evet b\u00fct\u00fcn bu \u00f6zellikleri ile Kur'an'\u0131n, Allah'\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda ba\u015fkalar\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f olmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Zira onu meydana getirebilecek tek g\u00fc\u00e7, Allah'\u0131n g\u00fcc\u00fcd\u00fcr. B\u00fct\u00fcn varl\u0131klar\u0131 ba\u015flar\u0131ndan sonlar\u0131na, d\u0131\u015flar\u0131ndan i\u00e7lerine var\u0131ncaya kadar her y\u00f6n\u00fc ile ku\u015fatan, her \u00e7e\u015fit yetersizlikten ve eksiklikten, cahilli\u011fin ve acizli\u011fin etkilerinden ar\u0131nd\u0131r\u0131lm\u0131\u015f bir sistemi kuran kudret, ancak Kur'an'\u0131 meydana getirebilir..."Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir."Kur'an ger\u00e7ekten uydurulabilecek bir kitap de\u011fildir. Burada reddedilen Kur'an'\u0131n uydurulmu\u015f olmas\u0131 de\u011fil, uydurulmu\u015f olmas\u0131n\u0131 m\u00fcmk\u00fcn g\u00f6rme anlay\u0131\u015f\u0131d\u0131r. Bu anlay\u0131\u015f\u0131n reddedili\u015fi daha anlaml\u0131 ve daha etkilidir."O, kendisinden \u00f6nceki semavi kitaplar\u0131 onaylar."Daha \u00f6nceki peygamberlere g\u00f6nderilen kitaplar\u0131, inan\u00e7 `sisteminin \u00f6z\u00fc' ve `iyili\u011fe \u00e7a\u011f\u0131rma' a\u00e7\u0131s\u0131ndan do\u011frular."\u0130lahi Kitab'\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klar."B\u00fct\u00fcn peygamberlerin Allah'\u0131n kat\u0131ndan getirdikleri ana ilkelerde ba\u011fda\u015fan, detaylarda farl\u0131l\u0131k g\u00f6steren tek Kitab'\u0131n a\u00e7\u0131klamas\u0131... Bu Kur'an Allah'\u0131n kitab\u0131n\u0131 detayland\u0131r\u0131r, getirdi\u011fi iyili\u011fe ula\u015ft\u0131r\u0131c\u0131 vas\u0131talar\u0131 ve bu iyili\u011fi ger\u00e7ekle\u015ftirme ve koruman\u0131n \u00e7arelerini g\u00f6sterir. Allah ile ilgili inan\u00e7 sistemi birdir. \u0130yili\u011fe \u00e7a\u011f\u0131rma birdir. Fakat bu iyili\u011fin \u015feklinde birtak\u0131m ayr\u0131l\u0131klar olabilir. Bu iyili\u011fi ger\u00e7ekle\u015ftirecek hukuk sisteminde ayr\u0131nt\u0131lara ili\u015fkin farkl\u0131l\u0131klar olabilir. Bunlar insanl\u0131\u011f\u0131n o zamanki geli\u015fmesiyle ve ondan sonraki ilerlemeleriyle uyum sa\u011flayacak bi\u00e7imde belirlenmi\u015ftir. \u0130nsanl\u0131k olgunluk \u00e7a\u011f\u0131na eri\u015finceye kadar b\u00f6yle devam etti. R\u00fc\u015fd\u00fcne eri\u015fen insanl\u0131k, olgun insanlar gibi Kur'an'la muhatap oldu. Akl\u0131n ve d\u00fc\u015f\u00fcncenin fazla bir fonksiyona sahip olmad\u0131\u011f\u0131 maddi somut harikalarla muhatap k\u0131l\u0131nmad\u0131."Onun alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderildi\u011fi ku\u015fkusuzdur."Burada Kur'an'\u0131n as\u0131l kayna\u011f\u0131 ortaya konmak sureti ile, onun uydurulmu\u015f olmas\u0131n\u0131 m\u00fcmk\u00fcn g\u00f6rme anlay\u0131\u015f\u0131, bir kere daha reddediliyor ve peki\u015ftiriliyor."O, alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderilmi\u015ftir.""Yoksa, `Onu Muhammed uydurdu' mu diyorlar?"Bu reddedi\u015f ve a\u00e7\u0131klamadan sonra onlara hal\u00e2 Kur'an, Muhammed'in uydurdu\u011fu bir eserdir mi diyorlar? Halbuki Muhammed bir insand\u0131r. Kendilerinin konu\u015ftu\u011fu dili konu\u015fmaktad\u0131r. Kendilerinin de sahip oldu\u011fu harflerden ba\u015fka bir \u015feye sahip de\u011fildir. "Elif, Lam, Mim..." "Elif, Lam, Ra...", "Eli, Lam, Mim, Saad..." vesaire gibi. Madem ki bunda \u0131srar ediyorlar, \u00f6yleyse hodri meydan! \u0130\u015fte harfler ve i\u015fte toplayabildikleri kadar adam! Haydi uydursunlar, Muhammed'in uydurdu\u011funu s\u00f6ylediklerini! \u00dcstelik de, tam bir Kur'an'\u0131 de\u011fil, yaln\u0131z bir tek sureyi!ALLAH'IN \u0130CAZI"Onlara de ki; "E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz, \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z."Bu meydan okuyu\u015f ve bu meydan okuyu\u015f kar\u015f\u0131s\u0131ndaki acizlik daha \u00f6nce kesinle\u015fmi\u015ftir. Bug\u00fcn de devam etmektedir. Sonsuza kadar da devam edecektir. Bu dilin g\u00fczel ve etkili ifade g\u00fcc\u00fcn\u00fc anlayanlar, sanat g\u00fczelli\u011finin ve ses tonundaki ahenginin zevkine erenler, bir insan\u0131n ifade sanat\u0131nda bu kadar \u00fcst\u00fcn bir ahenge ula\u015famayaca\u011f\u0131n\u0131 kavrayabilirler. Ayn\u0131 \u015fekilde sosyal d\u00fczenleri ve yasama metodlar\u0131n\u0131n et\u00fcdlerini yapanlar, bu Kur'an'\u0131n \u00f6ng\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc sosyal d\u00fczeni tedkik edenler, Kur'an'\u0131n insan topluluklar\u0131n\u0131 d\u00fczenlemeye, toplum hayat\u0131n\u0131n her alan\u0131na ili\u015fkin ihtiya\u00e7lar\u0131na, geli\u015fmeleri ve de\u011fi\u015fiklikleri rahatl\u0131kla ve esnek bir bi\u00e7imde kar\u015f\u0131lamaya ili\u015fkin sakl\u0131 bulundurdu\u011fu f\u0131rsatlara getirdi\u011fi bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131n\u0131 anlayacaklard\u0131r. Yine kavrayacaklard\u0131r ki, b\u00fct\u00fcn bunlar, bir tek insan akl\u0131 taraf\u0131ndan ku\u015fat\u0131lamayaca\u011f\u0131 gibi, bir ku\u015fa\u011f\u0131n ya da b\u00fct\u00fcn ku\u015faklar\u0131n ak\u0131llar\u0131 taraf\u0131ndan da ku\u015fat\u0131lamaz. \u0130nsan psikolojisini, insanlar\u0131n \u00fczerinde etkili olman\u0131n ve onlar\u0131 y\u00f6nlendirmenin ana ilkelerini ve vas\u0131talar\u0131n\u0131 inceleyip sonra da, Kur'an'\u0131n vas\u0131talar\u0131n\u0131 ve y\u00f6ntemlerini tedkik edenler, bu \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fc g\u00f6rebileceklerdir.Kur'an'\u0131n icaz\u0131, sadece s\u00f6zleri, ifadeleri, s\u00f6yleni\u015f tarz\u0131 ile s\u0131n\u0131rl\u0131 de\u011fildir. Bu konularda deneyimi, uzmanl\u0131\u011f\u0131 bulunanlar\u0131n somut bi\u00e7imde g\u00f6rebilecekleri gibi, onun icaz\u0131 s\u0131n\u0131rs\u0131z bir icazd\u0131r... Bu vecizli\u011fi-icaz\u0131 Kur'an'\u0131n sistemlerinde, yasalar\u0131nda, psikolojisinde ve her aln\u0131nda g\u00f6zlemek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr.\u0130fade sanat\u0131n\u0131 kullananlar, sanatsal ifade konusunda yetkinli\u011fi olanlar, Kur'an'\u0131n bu alanla ilgili edebi icaz\u0131n\u0131 di\u011fer insanlardan daha iyi ve daha g\u00fczel kavrayacaklard\u0131r. Sosyal, hukuk\u00ee, psikolojik ve insani d\u00fc\u015f\u00fcncenin ana hatlar\u0131 ile u\u011fra\u015fanlar, bu Kur'an'da yeralan konular\u0131n vecizli\u011fini di\u011fer insanlardan daha iyi kavrayacaklard\u0131r.Bu vecizli\u011fi ve bu vecizli\u011fin boyutlar\u0131n\u0131 ger\u00e7ekten a\u00e7\u0131klamak ve be\u015feri bir \u00fcslub ile bunu tasvir etmeye \u00e7al\u0131\u015fmak noktas\u0131nda, acizli\u011fimi pe\u015finen kabul ediyorum. Be\u015feri g\u00fcc\u00fcm\u00fcz \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcnde ele al\u0131nsa bile, bu konuyu detayl\u0131 olarak a\u00e7\u0131klamak i\u00e7in, ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na bir kitap yazmak gerekti\u011fini de biliyorum... Bununla beraber burada bu vecizli\u011fe k\u0131saca i\u015faret etmeden ge\u00e7emeyece\u011fim...Kur'an'\u0131n ifade tarz\u0131 ger\u00e7ekten e\u015fsizdir. \u0130nsan\u0131n ifade tarz\u0131ndan tamamen ayr\u0131d\u0131r... Kur'an \u00fcslubunun kalpler \u00fczerinde \u00f6yle hayret verici bir etkisi vard\u0131r ki, buna insan\u0131n \u00fcslubunda rastlamak m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Kur'an, \u00fcslubunun kalpler \u00fczerindeki bu egemenli\u011fi bazen \u00f6yle noktalara var\u0131r ki, Arap\u00e7a'dan tek harf dahi bilmeyenlere Kur'an'\u0131n sadece okunu\u015fu bile b\u00fcy\u00fck etkiler yapar... \u00d6yle hayret verici olaylar meydana geliyor ki, bunlar\u0131 "hi\u00e7 Arap\u00e7a bilmeyenler de Kur'an'\u0131n s\u0131rf okunmas\u0131ndan etkilenirler" g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc ile a\u00e7\u0131klamaktan ba\u015fka \u00e7are yoktur. Tabii ki, bunu bir kural olarak kabul etmek gerekmez. Fakat b\u00f6yle olaylar\u0131n meydana geli\u015fi bir yorumlamay\u0131, bir de\u011ferlendirmeyi gerektirir... Ben ba\u015fkalar\u0131ndan i\u015fitti\u011fim birtak\u0131m \u00f6rnekleri burada anlatacak de\u011filim. Bizzat g\u00f6zlerimle g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcm ve benimle beraber alt\u0131 ki\u015finin de \u015fahit oldu\u011fu bir olay\u0131 burada aktaraca\u011f\u0131m.Yakla\u015f\u0131k onbe\u015f sene \u00f6nceydi. Biz alt\u0131 m\u00fcsl\u00fcmand\u0131k. Bir M\u0131s\u0131r gemisiyle Atlas Okyanusunun engin sular\u0131 \u00fczerinden New York'a gidiyorduk. Kad\u0131nl\u0131-erkekli y\u00fczyirmi yabanc\u0131 yolcunun i\u00e7inde bizden ba\u015fka m\u00fcsl\u00fcman yoktu. Birden Okyanusun \u00fczerinde gemide, Cuma namaz\u0131 k\u0131lmak akl\u0131m\u0131za geldi! Allah biliyor ya, bizi burada Cuma namaz\u0131n\u0131 k\u0131lmaya iten sebep de; gemide misyonerlik \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131na devam eden ve bunun bir uzant\u0131s\u0131 olarak bize kar\u015f\u0131 da, bu g\u00f6revini yerine getirmeye kalk\u0131\u015fan bir misyonere kar\u015f\u0131 dini duygular\u0131m\u0131z\u0131n harekete ge\u00e7mesiydi! Bir \u0130ngiliz olan gemi kaptan\u0131, namaz\u0131m\u0131z\u0131 k\u0131lmam\u0131za izin verdi. Namaz esnas\u0131nda, "g\u00f6rev" ba\u015f\u0131nda bulunmayan geminin tayfalar\u0131na, a\u015f\u00e7\u0131lar\u0131na ve hizmet\u00e7ilerine bizimle namaz k\u0131lmalar\u0131 i\u00e7in izin verdi. Bunlar\u0131n hepsi Sudan'\u0131n Nevbe b\u00f6lgesinden olan m\u00fcsl\u00fcmanlard\u0131. M\u00fcsl\u00fcman personel buna \u00e7ok sevinmi\u015fti. \u00c7\u00fcnk\u00fc gemide ilk olarak Cuma namaz\u0131 k\u0131l\u0131n\u0131yordu. Cuma hutbesini ben okudum ve namaz\u0131 da ben k\u0131ld\u0131rd\u0131m. Yabanc\u0131 yolcular\u0131n \u00e7o\u011fu etraf\u0131m\u0131zda halkalanm\u0131\u015f, namaz k\u0131l\u0131\u015f\u0131m\u0131z\u0131 seyrediyorlard\u0131!.. Namazdan sonra yabanc\u0131 yolcular\u0131n \u00e7o\u011fu, "duan\u0131z kabul olsun" diyerek bizi kutlamaya geldiler. Zira onlar\u0131n namaz\u0131m\u0131zdan anlad\u0131klar\u0131 en ileri \u015fey duayd\u0131! Yaln\u0131z bu kalabal\u0131\u011f\u0131n i\u00e7inden, daha sonra Tito'nun cehenneminden -kom\u00fcnizminden ka\u00e7an, Yugoslavyal\u0131 bir hristiyan oldu\u011funu \u00f6\u011frendi\u011fimiz bir bayan, olaydan ciddi bi\u00e7imde etkilenmi\u015f ve eylemin tesirinde kalm\u0131\u015ft\u0131. Duygular\u0131na hakim olam\u0131yor, g\u00f6zya\u015flar\u0131n\u0131 tutam\u0131yordu. Yan\u0131m\u0131za gelerek, g\u00f6n\u00fclden bir s\u0131cakl\u0131kla elimizi tuttu ve d\u00fczg\u00fcn olmayan bir \u0130ngilizce ile bizim namaz\u0131m\u0131z\u0131n derin etkisiyle, namazdaki hu\u015fu, d\u00fczen ve manevi hava ile kendinden ge\u00e7ti\u011fini ifade ediyordu!.. Fakat bu olay\u0131n bizim i\u00e7in \u00f6nemli olan yan\u0131 buras\u0131 de\u011fildi. As\u0131l \u00f6nemli olan bu bayan\u0131n \u015fu s\u00f6zleriydi: "Papaz\u0131n\u0131z hangi dille konu\u015fuyordu?" Kad\u0131nca\u011f\u0131z, namaz\u0131 `din adam\u0131n\u0131n' d\u0131\u015f\u0131nda bir kimsenin k\u0131ld\u0131rabilece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnemiyordu! Zira inand\u0131\u011f\u0131 kilise hristiyanl\u0131\u011f\u0131nda, uygulama b\u00f6yleydi! Biz onun yanl\u0131\u015f d\u00fc\u015f\u00fcncesini d\u00fczelttik!.. Ve gereken cevab\u0131 verdik. Bunun \u00fczerine kad\u0131n dedi ki: "\u0130badeti idare eden g\u00f6revlinin konu\u015ftu\u011fu dilin hayret verici bir musiki tonu vard\u0131. Hi\u00e7bir \u015fey anlamasam da, sesi bana \u00e7ok ho\u015f geliyordu." Sonra beklenmedik bir olay daha oldu. Kad\u0131n \u015f\u00f6yle diyordu: `Fakat benim as\u0131l sormak istedi\u011fim mesele bu de\u011fildi. Asl\u0131nda beni duyguland\u0131ran \u015fey, `imam\u0131n' s\u00f6zleri aras\u0131nda kulland\u0131\u011f\u0131, cazip bir musiki tonu ile ifade etti\u011fi s\u00f6zlerdi. Bu s\u00f6zler, bu ki\u015finin di\u011fer konu\u015ftu\u011fu s\u00f6zlerden \u00e7ok farkl\u0131 geliyordu bana! Arada kullan\u0131lan bu s\u00f6zlerin musiki y\u00f6n\u00fc daha a\u011f\u0131rl\u0131kl\u0131yd\u0131 ve daha derin etkileri vard\u0131. Bu \u00f6zel b\u00f6l\u00fcmler i\u00e7inde, bir titreme ve t\u00fcylerimi diken diken eden bir \u00fcrperti meydana getiriyordu. Bunlar bamba\u015fka bir \u015feydi! Sanki `imam' bunlar\u0131 s\u00f6ylerken Kutsal Ruh ile doluyordu! "Bununla neden s\u00f6z etti\u011fini bir s\u00fcre d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fck. Sonra anlad\u0131k ki, bayan Cuma hutbesinde ve namazda ge\u00e7en Kur'an ayetlerini kastediyor! Bununla beraber bayan\u0131n bu hal\u0131, bizde ger\u00e7ekten deh\u015fete varan bir \u015fok yaratt\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu bayan, asl\u0131nda ne dedi\u011fimizi anlam\u0131yordu!Daha \u00f6nce de belirtti\u011fimiz gibi, bu bir kural de\u011fildir. Sadece bu olay\u0131n ve ba\u015fkalar\u0131n\u0131n da bana aktard\u0131klar\u0131 bir dizi olay\u0131n meydana gelmesi g\u00f6steriyor ki, bu Kur'an'\u0131n bir s\u0131rr\u0131 daha vard\u0131r. Baz\u0131 kalpler onun bu s\u0131rr\u0131n\u0131, s\u0131rf okunmas\u0131 ile yakalayabilmektedir. Bu bayan\u0131n, kendi dinine inanmas\u0131, \u00fclkesindeki kom\u00fcnizm cehenneminden ka\u00e7\u0131\u015f\u0131, onu Allah'\u0131n s\u00f6zlerine kar\u015f\u0131 bu derece hassas hale getirmi\u015f olabilir. Fakat her \u015feyi bununla a\u00e7\u0131klayamay\u0131z. Mesela memleketimizde halktan Kur'an'a kulak veren onbinlerce insan, ondan hi\u00e7bir \u015fey anlamaz. Yaln\u0131z onlar\u0131n kalpleri bundan hayli etkilenir. Bu s\u0131rr\u0131n\u0131n etkisinde kal\u0131rlar. Bunlar Kur'an'\u0131n dilini anlamada Yugoslavyal\u0131 bayandan \u00e7ok fazla ilerde de say\u0131lmazlar!Ben Kur'an'\u0131n \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcnden s\u00f6z ederken, bu gizli ve hayret verici etkisine her \u015feyden \u00f6nce de\u011finmeyi tercih ettim. Edebiyat, d\u00fc\u015f\u00fcnce ve bilin\u00e7 alan\u0131nda uzmanla\u015fan insanlar\u0131n, di\u011fer insanlardan daha g\u00fczel kavrad\u0131klar\u0131 y\u00f6nlerine bundan sonra temas etmeyi uygun g\u00f6rd\u00fcm!Kur'an'\u0131n sunu\u015f metodu \u00e7ok b\u00fcy\u00fck meseleleri ve konular\u0131 ele almakla e\u015fsiz bir anlat\u0131ma sahiptir. \u0130nsan\u0131n, bu t\u00fcr \u00f6nemli meselelerden s\u00f6z ederken, o kadar kapsaml\u0131 boyutlarda meseleyi ele almas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Kur'an'\u0131n anlat\u0131m\u0131, geni\u015f anlam\u0131, ifadedeki inceli\u011fi, g\u00fczelli\u011fi ve canl\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile de e\u015fsizle\u015fir! Bunun yan\u0131nda ne g\u00fczellik inceli\u011fini, ne de \u00f6ncelik g\u00fczelli\u011fini bast\u0131rmaz. B\u00f6ylece \u00f6yle bir vecizlik seviyesine ula\u015f\u0131r ki, hi\u00e7bir insan\u0131n ona ula\u015fmas\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclemez. Edebiyat ile u\u011fra\u015fan insanlar bunu daha rahat kavrayabilirler. Zira, bu sahada insan g\u00fcc\u00fcn\u00fcn hangi s\u0131n\u0131rlara kadar varabilece\u011fini en iyi anlayanlar onlard\u0131r. Bu nedenle onlar, bu seviyenin kesinlikle insan g\u00fcc\u00fcn\u00fcn \u00e7ok \u00fcst\u00fcnde oldu\u011funu net ve a\u00e7\u0131k bi\u00e7imde anlarlar.Kur'an anlat\u0131m\u0131n\u0131n bu \u00f6zelli\u011finden ba\u015fka, bir \u00f6zellik daha do\u011far. Kur'an'\u0131n bir b\u00f6l\u00fcm\u00fc, b\u00f6l\u00fcm\u00fcn i\u00e7inde birbiri ile uyumlu ve ahenkli de\u011fi\u015fik konular\u0131 ele al\u0131r. Her bir konuyu net ve a\u00e7\u0131k bir bi\u00e7imde a\u00e7\u0131kl\u0131\u011fa kavu\u015fturur. \u0130fade esnas\u0131nda bu konular\u0131 kar\u0131\u015ft\u0131rmadan ve \u00e7eli\u015fkiye d\u00fc\u015fmeden anlat\u0131r. Her konu ve her ger\u00e7ek, kendisine uygun olan seviyesine ula\u015f\u0131r. \u00d6yle ki, bir tek b\u00f6l\u00fcm\u00fc de\u011fi\u015fik yerlerde kullan\u0131r. Ve bu de\u011fi\u015fik yerlerde kullan\u0131lan b\u00f6l\u00fcm, kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 her yerde i\u00e7indeki metinle kenetlenir. Sanki bu b\u00f6l\u00fcm, bu alanda ve bu konuda ilk olarak kullan\u0131l\u0131yor! Bu, Kur'an'\u0131n apa\u00e7\u0131k \u00f6zelliklerinden biridir. Onu daha fazla a\u00e7\u0131klamam\u0131za gerek yoktur.Okuyucu bu surenin giri\u015finde verilen pasajlar\u0131 inceledi\u011finde g\u00f6recektir ki, burada bir ayetin, bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn de\u011fi\u015fik ama\u00e7lar\u0131 i\u00e7in kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 her yerde tamamen vazge\u00e7ilmez bir fonksiyona sahip oldu\u011funu g\u00f6recektir. Bu sadece bir \u00f6rnektir:Kur'an anlat\u0131m\u0131n\u0131n, sahneleri canland\u0131rmada ve do\u011frudan hitap etmede ger\u00e7ekten g\u00fc\u00e7l\u00fc ve e\u015fsiz bir \u00f6zelli\u011fi vard\u0131r. Olay\u0131 \u00f6yle sahneliyor ki, g\u00f6zlerimiz \u00f6n\u00fcnde cereyan etti\u011fini zannederiz. Bu kesinlikle insanlar\u0131n ifade y\u00f6ntemlerinde kulland\u0131klar\u0131 bir metod de\u011fildir. \u0130nsanlar bu ifade \u00fcslubunu taklid bile edemezler. Zira b\u00f6yle bir \u015feyi yapmaya kalk\u0131\u015fmak i\u015fi daha da bozacak, normal yaz\u0131n\u0131n \u00fcslubu ile ba\u011fda\u015fmaz hale getirecektir! Mesela, insan\u0131n edebi ifadesi Kur'an'\u0131n \u00fcslubunu kullanarak a\u015fa\u011f\u0131daki konular\u0131 nas\u0131l i\u015fleyebilecektir?"\u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 denizden ge\u00e7irdik. Firavun ve askerleri sald\u0131r\u0131 ve d\u00fc\u015fmanl\u0131k amac\u0131 ile pe\u015flerine d\u00fc\u015ft\u00fcler. Sonunda Firavun bo\u011fulman\u0131n e\u015fi\u011fine geldi\u011finde, "\u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131n inand\u0131klar\u0131 ilahtan ba\u015fka ilah olmad\u0131\u011f\u0131na inand\u0131m, ben de O'na teslim olanlardan (m\u00fcsl\u00fcmanlardan) biriyim" dedi. Ayetin buraya kadar olan b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde bir hik\u00e2ye anlat\u0131l\u0131yor. Hemen ard\u0131ndan g\u00f6zler \u00f6n\u00fcndeki bir sahnede do\u011frudan hitaba ge\u00e7iliyor.""\u015eimdi mi akl\u0131n ba\u015f\u0131na geldi? Daha \u00f6nce Allah'a hep kar\u015f\u0131 gelmi\u015f ve bozgunculardan biri olmu\u015ftun.""Bug\u00fcn senden sonra geleceklere ibret olas\u0131n diye cans\u0131z v\u00fccudunu bozulmaktan kurtaracak, onu sahilde bir tepeye ataca\u011f\u0131z." Sonra g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serilen sahneye ili\u015fkin bir de\u011ferlendirme yap\u0131l\u0131yor. "Ger\u00e7i insanlar\u0131n \u00e7o\u011fu bizim ibret verici belgelerimizin fark\u0131na varmazlar." (Yunus Suresi, 90-92)"De ki; "En b\u00fcy\u00fck \u015fahitlik kimindir?" De ki; "Benimle sizin aran\u0131zda Allah \u015fahittir. Bu Kur'an gerek sizi, gerekse unla\u015ft\u0131\u011f\u0131 herkesi uyaray\u0131m diye bana vahyedildi." (En'am Suresi, 19)Buraya kadar peygambere y\u00f6neltilen bir emir var ve peygamber onu al\u0131yor. Sonra birden bak\u0131yoruz ki, peygamber toplulu\u011fa soruyor:"Sizler Allah ile birlikte ba\u015fka ilahlar oldu\u011funa m\u0131 \u015fehadet ediyorsunuz?"Bir de bak\u0131yoruz ki, peygamber tekrar kavminin sordu\u011fu ve kendi g\u00f6r\u00fc\u015flerine g\u00f6re cevapland\u0131rd\u0131klar\u0131 bu soru i\u00e7in emir almaya y\u00f6neliyor:"De ki, "Ben buna \u015fahitlik etmem. De ki; "O, tek bir ilaht\u0131r ve ben sizin O'na ko\u015ftu\u011funuz ortaklardan uza\u011f\u0131m."A\u015fa\u011f\u0131daki ayetlerde tekrarlanan, \u015fah\u0131s zamiri de\u011fi\u015fiklikleri de bunun gibidir!"Allah insanlar ile cinleri biraraya toplad\u0131\u011f\u0131 g\u00fcn, "Ey cinler, \u00e7ok say\u0131da insan\u0131 ayartt\u0131n\u0131z" der. Cinlerin insandan yardak\u00e7\u0131lar\u0131 da, "Ey Rabbimiz, birbirimizi kullanarak bizim i\u00e7in belirlemi\u015f oldu\u011fun s\u00fcreyi doldurduk" derler. O da; "Bar\u0131na\u011f\u0131n\u0131z orada s\u00fcrekli kalmak \u00fczere cehennem ate\u015fidir. Yaln\u0131z, Allah'\u0131n affetmeyi diledikleri m\u00fcstesna' der. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz Rabbin hikmet sahibidir ve her \u015feyi bilir...""\u0130\u015fte b\u00f6ylece biz, i\u015fledikleri k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden \u00f6t\u00fcr\u00fc kimi zalimleri di\u011ferlerinin pe\u015fine takar\u0131z.""Ey insanlar ve cinler, size ayetlerimi anlatan ve bug\u00fcnle kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131n\u0131za ili\u015fkin sizi uyaran i\u00e7inizden peygamberler gelmedi mi? Onlar da, "Kendi aleyhimize \u015fahitlik ederiz" derler. D\u00fcnya hayat\u0131 onlar\u0131 aldatt\u0131 da, k\u00e2fir olduklar\u0131na kendi aleyhlerine \u015fahitlik ettiler.""Bu \u015funu kan\u0131tlar ki, Rabbin ger\u00e7eklerden habersiz olan bir kentin halk\u0131n\u0131 haks\u0131z yere asla hel\u00e2k etmez." (En'am Suresi, 128-131)Kur'an'da buna benzer \u00f6rnekler pek \u00e7oktur ve bu insanlar\u0131n \u00fcslubundan tamamen ayr\u0131 bir \u00fcsluptur. Yok, b\u00f6yle de\u011fil diyen ve dolay\u0131s\u0131yla boyunun \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcn\u00fc almak isteyen varsa, buyursun bu \u015fekilde bir ifade kullans\u0131n. Ve kulland\u0131\u011f\u0131 bu ifade hem anla\u015f\u0131l\u0131r ve do\u011fru bir s\u00f6z olsun, hem de g\u00f6z al\u0131c\u0131 g\u00fczelli\u011fin, g\u00f6n\u00fcllerde a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hissettiren etkinin ve m\u00fckemmel ahengin parmakla g\u00f6sterilen \u00f6rne\u011fi olsun!KUR'AN'IN KONULARINDAK\u0130 \u0130CAZIBunlar, Kur'an'\u0131n anlat\u0131m\u0131nda yeralan baz\u0131 veciz y\u00f6nlerdir. Biz \u00f6zl\u00fc bir \u015fekilde bunlara de\u011finmi\u015f oluyoruz. \u015eimdi de Kur'an'\u0131n konular\u0131ndaki vecizli\u011fine ve insan\u0131n karakterinden tamamen farkl\u0131 olan, Rabban\u00ee e\u015fsiz \u00f6zelli\u011finden biraz s\u00f6z edelim.Kur'an-\u0131 Kerim insan\u0131n yap\u0131s\u0131na bir b\u00fct\u00fcn olarak hitap eder. Bazen soyut zihnine, bazen duyarl\u0131 olan kalbine, bazen co\u015fkun duygular\u0131na m\u00fccerret bir \u015fekilde hitap etmez. Kur'an bunlar\u0131n hepsine birden hitap eder. En k\u0131sa y\u00f6nden hitap eder onlara. Hitap etti\u011fi zaman insan\u0131n al\u0131c\u0131-verici b\u00fct\u00fcn cihazlar\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7irir. Kur'an bu hitap \u015fekliyle, insan\u0131n b\u00fcnyesinde varl\u0131\u011f\u0131n b\u00fct\u00fcn ger\u00e7eklerine ili\u015fkin d\u00fc\u015f\u00fcnceler, etkilenmeler ve izlenimler meydana getirir. \u0130nsanlar\u0131n tarih boyunca kulland\u0131klar\u0131 b\u00fct\u00fcn vas\u0131talar biraraya getirilse yine de b\u00f6ylesine derin, b\u00f6ylesine geni\u015f, b\u00f6ylesine ince ve b\u00f6ylesine net bir bi\u00e7imde, ve b\u00f6yle bir metod ve b\u00f6yle bir \u00fcslupla insan\u0131 ele alamaz!Ben burada s\u00f6zkonusu ger\u00e7e\u011fin a\u00e7\u0131kl\u0131k kazanmas\u0131 i\u00e7in, "\u0130sl\u00e2m D\u00fc\u015f\u00fcncesinin \u00d6zellikleri ve \u0130lkeleri" ad\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131yan eserimin ikinci cildinden baz\u0131 b\u00f6l\u00fcmler aktaraca\u011f\u0131m. Bu al\u0131nt\u0131lar\u0131n konusu "\u0130sl\u00e2m D\u00fc\u015f\u00fcncesinin \u0130lkeleri Belirlemede Kur'an'\u0131n izledi\u011fi Metod"dur. Bu al\u0131nt\u0131, Kur'an'\u0131n bunlar\u0131 g\u00fczel, eksiksiz, kapsaml\u0131, ahenkli ve dengeli bi\u00e7imde ortaya koydu\u011funu ve bu metodun ilkeleri belirlemede en \u00f6nemli \u00f6zelliklerinin bunlar oldu\u011funu a\u00e7\u0131klamaktad\u0131r:Bu metod \u015f\u00fcphesiz b\u00fct\u00fcn metodlardan ayr\u0131 ve \u00fcst\u00fcnd\u00fcr.1- Kur'an'\u0131n sunu\u015f metodu her \u015feyden \u00f6nce, "hakikat\u0131 ger\u00e7ek alemde b\u00fct\u00fcn a\u00e7\u0131lar\u0131yla, b\u00fct\u00fcn y\u00f6nleriyle ve b\u00fct\u00fcn ili\u015fkileri ve b\u00fct\u00fcn gereklilikleriyle takdim etmesi sebebiyle di\u011fer metodlardan \u00fcst\u00fcn ve farkl\u0131d\u0131r. (insan\u0131n anlat\u0131m g\u00fcc\u00fc ise, bu seviyeye varamaz. \u00c7\u00fcnk\u00fc her yazar belli bir seviyedeki insanlara hitab eder. Bu seviyenin d\u0131\u015f\u0131ndakiler ise hemen hemen onu anlayamazlar.) Metod, bu kapsam\u0131yla hakikat\u0131 zorla\u015ft\u0131rmaz ve etraf\u0131n\u0131 sis ile kapatmaz. Tam tersine onu insan varl\u0131\u011f\u0131n\u0131n b\u00fct\u00fcn d\u00fczeylerine anlat\u0131r. Allah Teal\u00e2 kullar\u0131na rahmet olsun diye, bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin esaslar\u0131n\u0131 belli bir ilmi seviye kayd\u0131na ba\u011flamam\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc inan\u00e7, insan hayat\u0131n\u0131n ba\u015f ihtiyac\u0131d\u0131r. Ak\u0131l ve kalplerinde kurulacak d\u00fc\u015f\u00fcnce, onlar\u0131n varl\u0131k alemiyle ilgi alan\u0131n\u0131 belirleyecektir. Ayn\u0131 zamanda, herhangi bir ilmi elde etmenin yolunu belirleyecektir. Bu sebeple Allah bu inanc\u0131 anlamay\u0131, herhangi bir \u00f6n bilgiye veya ba\u015fka bir sebebe ba\u011fl\u0131 k\u0131lmam\u0131\u015ft\u0131r. Allah, inan\u00e7tan olu\u015facak d\u00fc\u015f\u00fcncenin, be\u015ferin ilim ve bilgisini desteklemesini ve kemale erdirmesini istemektedir. Bu inanc\u0131n, \u00e7evrelerindeki k\u00e2inat\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnme ve a\u00e7\u0131klama rehberi olmas\u0131yla birlikte; ilimlerinin ve bilgilerinin kendisinden ba\u015fka hak ve kesin bilginin bulunmad\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7ek kesin bilgi \u00fczerine kurulmas\u0131n\u0131 istemektedir. Bundan dolay\u0131 y\u00fcce Allah, inan\u00e7tan kaynaklanan d\u00fc\u015f\u00fcncenin, be\u015feriyetin ilim ve bilgi kayna\u011f\u0131 olmas\u0131n\u0131 istemektedir.\u0130nsan\u0131n bu kayna\u011f\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda elde etti\u011fi ve ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 her sonu\u00e7 ve her \u015fey zann\u00ee bir bilgi ve kesin olmayan ihtimalli sonu\u00e7lard\u0131r. Hatta deneysel bilim de buna dahildir. \u00c7\u00fcnk\u00fc deneysel bilimin metodu k\u0131yast\u0131r. Ara\u015ft\u0131rma ve inceleme t\u00fcmdengelim (ded\u00fcksiyon) ve t\u00fcmevar\u0131m (end\u00fcksiyon) y\u00f6ntemleri ara\u015ft\u0131rmas\u0131 ve incelemesi kolay de\u011fildir. Be\u015ferin elde etti\u011fi sonu\u00e7 ve h\u00fck\u00fcmlerin do\u011fru kabul edilmesi halinde durum budur. \u0130lmin en y\u00fcksek mertebesi, bir\u00e7ok deneyden sonra elde edece\u011fi neticeler \u00fczerinde k\u0131yaslama yapmakt\u0131r. \u0130lmin kendisi de, bunun gibi k\u0131yaslardan elde edilen bulgular\u0131n kesin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve zanni oldu\u011funu kabul etmektedir. \u00dcstelik her deney ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na ihtimallerden birinin tercih edilmesi esas\u0131na dayan\u0131r. Yani, kesin ve tart\u0131\u015fmas\u0131z de\u011fildir. \u0130nsan\u0131n elde edebilece\u011fi tek kesin ilim, her \u015feyi \u00e7ok iyi bilen ve her \u015feyden haberdar olan bilgi ve haber; sahibinden gelen ilimdir. O'nun zikretti\u011fi her \u015fey hakt\u0131r ve O, her \u015feyde h\u00fck\u00fcm verenlerin en \u00fcst\u00fcn\u00fcd\u00fcr. (Bu edenle Kur'an metodunun sundu\u011fu bu ger\u00e7e\u011fi insan\u0131n b\u00fcnyesi kabul eder, onun bir ayr\u0131l\u0131\u011f\u0131 oldu\u011funu hisseder. Di\u011fer kaynaklardan ald\u0131\u011f\u0131 hi\u00e7bir anlat\u0131mda b\u00f6ylesine bir a\u011f\u0131rl\u0131kla kar\u015f\u0131la\u015fmaz. Bu da, konular\u0131 ele al\u0131\u015f y\u00f6n\u00fcnden de mucize olan Kur'an'\u0131n s\u0131rlar\u0131ndan biridir.)2- B\u00fct\u00fcn ilmi ara\u015ft\u0131rmalar, felsefi d\u00fc\u015f\u00fcnceler ve sanatsal ilhamlarda kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan kopukluk, da\u011f\u0131n\u0131kl\u0131k ve bunlar eksikliklerden m\u00fcnezzeh olmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in, Kur'an'\u00ee metod di\u011ferlerinden farkl\u0131 ve \u00fcst\u00fcnd\u00fcr. Be\u015feri metodlar\u0131n yapt\u0131\u011f\u0131 gibi g\u00fczel ve uyumlu olan `b\u00fct\u00fcn\u00fcn\u00fcn bir y\u00f6n\u00fcn\u00fc al\u0131p, di\u011ferlerinden ay\u0131rmaz. D\u00fcnya alemini ahiret alemine ba\u011flayan bir ak\u0131\u015f i\u00e7inde, b\u00fct\u00fcn\u00fcn her y\u00f6n\u00fcn\u00fc birden g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serer. Bu ak\u0131\u015f i\u00e7inde k\u00e2inat, insan ve hayat ger\u00e7ekleri, ilahi ger\u00e7ek ile b\u00fct\u00fcnle\u015fir. Yery\u00fcz\u00fcndeki insan hayat\u0131, rakibi veya taklidi m\u00fcmk\u00fcn olmayan bir \u00fcslup i\u00e7inde ya\u015fayarak y\u00fccelikler alemindeki hayatla birle\u015fir. Be\u015feri metodlar bu konular\u0131 taklid etmeye \u00e7abalad\u0131\u011f\u0131nda ger\u00e7ekler kar\u0131\u015f\u0131k, me\u00e7hul, anla\u015f\u0131lmaz ve da\u011f\u0131n\u0131k olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Bunlarda \u00fcslub, a\u00e7\u0131k ve belirgin olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, Kur'an'\u00ee metodda oldu\u011fu gibi d\u00fczenli de de\u011fildir.Kur'an'\u0131n ak\u0131\u015f\u0131 i\u00e7inde sunulan \u00e7e\u015fitli ger\u00e7eklerdeki b\u00fct\u00fcnl\u00fck ve ili\u015fkilerin a\u011f\u0131rl\u0131k merkezi, konudan konuya de\u011fi\u015febilir. Fakat bu ba\u011fl\u0131l\u0131k, s\u00fcrekli olarak vard\u0131r. Kur'an i\u00e7inde belli bir noktaya, mesela, insanlara Rabblerini tan\u0131tma noktas\u0131na a\u011f\u0131rl\u0131k verildi\u011finde, bu b\u00fcy\u00fck ger\u00e7ek ilahi kudretin k\u00e2inat, hayat ve insandaki eserlerinde tecelli eder. Bu tecelli, hem zahir\u00ee alemde, hem de bat\u0131n\u00ee alemde meydana gelir. G\u00f6zler ba\u015fka bir noktaya, evrenin ger\u00e7e\u011fini tan\u0131tmak konusuna a\u011f\u0131rl\u0131k verildi\u011finde, ilahl\u0131k ve evren aras\u0131ndaki ili\u015fki tecelli eder. Ve bu ak\u0131\u015f, \u00e7o\u011fu kez hayat ve can verme hakikatine ve Allah'\u0131n k\u00e2inat ile hayata ili\u015fkin kanunlara temas eder. Dikkatler insan\u0131n hakikatine \u00e7evrildi\u011finde ise, onun uluhiyyet hakikatiyle olan irtibat\u0131, k\u00e2inat ve canl\u0131larla olan irtibat\u0131, g\u00f6r\u00fcn\u00fcr g\u00f6r\u00fcnmez alem ile olan irtibat\u0131 tecelli eder. Dikkatler ahiret yurduna \u00e7evrildi\u011finde, d\u00fcnya hayat\u0131 hat\u0131rlat\u0131l\u0131r ve ikisi birden Allah ile di\u011fer hakikatlerle irtibatland\u0131r\u0131l\u0131r. D\u00fcnya problemlerine dikkat \u00e7ekildi\u011finde de durum ayn\u0131d\u0131r. Kur'an'da b\u00fct\u00fcn \u00f6zellikleri belirli olan di\u011fer ara\u015ft\u0131rma ve sunma \u015fekilleri de b\u00f6yledir.3- Hakikat\u0131n b\u00fct\u00fcn y\u00f6nlerinin birbirine s\u0131k\u0131 s\u0131k\u0131ya ba\u011fl\u0131 olmas\u0131yla beraber, her konuya uyum i\u00e7indeki bir b\u00fct\u00fcn halinde Allah kat\u0131ndaki ger\u00e7ek de\u011ferini vermesiyle de, bu metod di\u011ferlerinden \u00fcst\u00fcn ve farkl\u0131d\u0131r. Bu y\u00fczden de, uluhiyyetin hakikat\u0131 ve \u00f6zellikleri; "uluhiyyet ve ubudiyyet" meselesi olarak gayet a\u00e7\u0131k, net, kapsaml\u0131 ve hakim vaziyette g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Hatta bu hakikat\u0131 anlatmak ve bu bilinmezi a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131karmak Kur'an'\u0131n temel konusu olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. (Daha \u00f6nce bu surenin bir yerinde, bu hakikat\u0131n ger\u00e7ekle\u015ftirilmesine ve bu konunun ayd\u0131nlat\u0131lmas\u0131na, y\u00fcce Allah'\u0131n neden bu kadar \u00f6nem verdi\u011fini a\u00e7\u0131klam\u0131\u015ft\u0131k.) Kader ve ahiret yurduyla birlikte gayb aleminin hakikat\u0131 belirgin bir yer kaplar. Sonra insan\u0131n hakikat\u0131, k\u00e2inat\u0131n hakikati ve hayat\u0131n hakikati, ger\u00e7ek alemdeki oranlar\u0131na uygun bir yere oturtulur. Ve i\u015fte bu sistem i\u00e7inde hakikatler, ne \u00f6rt\u00fcl\u00fc kal\u0131r ve ne de ihmal edilir. Her hakikat\u0131n \u00f6zellikleri ve i\u015faretleri bu hakikatlerin sergilendi\u011fi vitrinde yerini al\u0131r, asla kaybolmaz. Ayn\u0131 zamanda bu hakikatler -isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncede- birbirini \u00f6rtmez ve birbirin kaybetmez. Birinci cildin "Dengeli Bir D\u00fc\u015f\u00fcnce Sistemi" b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde izah etti\u011fimiz gibi, maddi evrene onun yasalar\u0131n\u0131n inceli\u011fine, par\u00e7alar\u0131 aras\u0131ndaki uyuma y\u00f6nelik hayranl\u0131k duygusu bu maddi evreni ilahla\u015ft\u0131rmaya yola\u00e7maz. Tabii ki, varl\u0131klar\u0131 ilahla\u015ft\u0131ran eski ve yeni putperestlerin sap\u0131kl\u0131\u011f\u0131na da d\u00fc\u015f\u00fclmez. Hayat\u0131n azametine, onun g\u00f6revlerini yerine getirmesine ve kendi i\u00e7inde ve \u00e7evresiyle olan uyumuna ve do\u011frultusunun sapmazl\u0131\u011f\u0131na kar\u015f\u0131 duyulan hayret ve be\u011feni bizi, hayat\u0131 ilahla\u015ft\u0131rmaya g\u00f6t\u00fcremez. Yani biyolojik doktrinlerin ilahla\u015ft\u0131rma sap\u0131kl\u0131klar\u0131ndan uzak kal\u0131n\u0131r. Bunlar\u0131n yan\u0131s\u0131ra insana, benzersiz \u00f6zelliklerine, evrenle ili\u015fkilerinde ortaya konan karakterlerine ve ba\u015fka canl\u0131larda bulunmayan potansiyel yeteneklerine y\u00f6nelik yani t\u00fcm idealist ak\u0131mlar\u0131n d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc hataya d\u00fc\u015f\u00fclmez, akl\u0131n\u0131 herhangi bir \u015fekilde ilahla\u015ft\u0131rmaz! \u0130lahi hakikat\u0131n b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fc ise, maddi alemlerin varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 ink\u00e2ra veya hafife almaya veyahut da Budizm ve tahrif edilmi\u015f hristiyanl\u0131kta oldu\u011fu gibi insan varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fcmsemeye g\u00f6t\u00fcrmez! Bu denge isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncenin karakteristik \u00f6zelli\u011fi oldu\u011fu gibi, ayn\u0131 zamanda bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin esaslar\u0131n\u0131n belirtildi\u011fi Kur'an'\u00ee metodun ve bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin \u00fczerine bina edildi\u011fi ger\u00e7eklerin karakteristik kal\u0131b\u0131d\u0131r, iskeletidir. \u00d6yle ki, bunlar\u0131n hepsi, isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncenin Kur'an'daki ak\u0131\u015f\u0131nda b\u00fct\u00fcn\u00fc \u00e7izen e\u015fsiz tabloda gayet net olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Bu Kur'an'a ait bir \u00f6zelliktir. Be\u015feri ifade metodlar\u0131n hi\u00e7biri bu \u00f6zelliklere sahip de\u011fildir!4- Bu metod di\u011ferlerinden etkili olmas\u0131 ve hayat f\u0131\u015fk\u0131ran y\u00f6n\u00fcyle de \u00fcst\u00fcnd\u00fcr. Bu metoddaki dikkat, tekrar ve kesin \u00e7izgiler, ger\u00e7eklere canl\u0131l\u0131k kazand\u0131rmakta, etkileyici bir \u00f6zellikle onlar\u0131 g\u00fczelle\u015ftirmektedir. Bu sunu\u015f tarz\u0131 \u00f6yle y\u00fcce ve azizdir ki, be\u015feri sergileme ve ifade a\u00e7\u0131s\u0131ndan, be\u015feri \u00fcslup o mertebeye asla \u00e7\u0131kamaz. Sonra ayn\u0131 zamanda ger\u00e7ekler, hayret uyand\u0131r\u0131c\u0131 bir incelik ve kesin \u00e7izgilerle sergilenmesine ra\u011fmen; bu incelik, canl\u0131l\u0131k ve g\u00fczelli\u011fi asla bozmam\u0131\u015f ve kesin \u00e7izgiler onun uyumlulu\u011funa ve hayret verici orijinalli\u011fine engel olmam\u0131\u015ft\u0131r!Bizler be\u015feri \u00fcslubumuzla, Kur'an'\u00ee metodun \u00f6zelliklerini ve onun vard\u0131\u011f\u0131 dereceyi hakk\u0131yla anlatamay\u0131z. Ayn\u0131 \u015fekilde bu incelememizle, "\u0130sl\u00e2mi D\u00fc\u015f\u00fcncenin Esaslar\u0131" konusunda Kur'an'\u0131n ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7eklerden hi\u00e7birine ula\u015fmam\u0131z m\u00fcmk\u00fcn olamaz. Bizim bu incelemeyi sunmam\u0131z\u0131n nedeni, insanlar\u0131n Kur'an'\u0131n indi\u011fi atmosferden uzakla\u015fmalar\u0131ndan kaynaklanmaktad\u0131r. Bug\u00fcn\u00fcn insanlar\u0131, o atmosferde ya\u015fayanlar\u0131n hallerinden uzak kalm\u0131\u015flard\u0131r. Kur'an'\u0131n kendilerine indi\u011fi kimselerin katland\u0131\u011f\u0131 \u0131zd\u0131raplardan uzakla\u015fm\u0131\u015flard\u0131r. Halbuki onlar, kendi zamanlar\u0131nda ortada bulunan b\u00fct\u00fcn problemlere ra\u011fmen, m\u00fcsl\u00fcman toplumu in\u015fa etmi\u015flerdir. Bu y\u00fczden insanlar, bizzat Kur'an'\u00ee metodun zevkine varmak g\u00fcc\u00fcnden bug\u00fcn mahrumdurlar. Onun \u00f6zelliklerinden ve lezzetlerinden direkt olarak istifade etmekten acizdirler."Kur'an bazen inan\u00e7 sistemi ile ilgili ger\u00e7ekleri \u00f6yle a\u00e7\u0131lardan ele al\u0131r ki, o \u015fekilde onlar\u0131 ele almak insan\u0131n akl\u0131ndan bile ge\u00e7mez. Zira bu t\u00fcr konular ve olanlar normalde insan\u0131n d\u00fc\u015f\u00fcnebilece\u011fi veya dikkatini \u00e7ekebilece\u011fi sahalar de\u011fildir.En'am s\u00fcresinin \u015fu ayetinde yer alan ilahi ilmin ger\u00e7ekli\u011fini ve alanlar\u0131n\u0131 tasvir eden ifadeler de bu t\u00fcrden konulard\u0131r."Gayb\u0131n anahtarlar\u0131 Allah'\u0131n kat\u0131ndad\u0131r, onu, yaln\u0131z O bilir. Mutlaka O'nun bilgisi alt\u0131nda dal\u0131ndan d\u00fc\u015fen her yaprak, yerin karanl\u0131k deliklerindeki her tane, ya\u015f-kuru ne varsa hepsi apa\u00e7\u0131k bir kitaptad\u0131r." (En'am Suresi, 59)\u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesi, her tarafa dal budak sa\u00e7an bu gizli a\u00e7\u0131k meselelere Kur'an'\u0131n ortaya koydu\u011fu geni\u015f boyutlar\u0131 ile y\u00f6nelemez. Kapsaml\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 ortaya koymak istese de, bu ilmin kapsaml\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 tasvir edemez. \u0130lim ne kadar bu meseleleri tasvir etmeye \u00e7al\u0131\u015fsa da, bu konular ilmin tasvir kapsam\u0131na girse de, onlar\u0131 tasvir etmeyi beceremez. \u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesi bu ilmin kapsam\u0131n\u0131 tasvir etmeye kalksa bile, kendi insani arzular\u0131na ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerinin yap\u0131s\u0131na uygun d\u00fc\u015fecek ba\u015fka alanlara y\u00f6nelecektir... Daha \u00f6nce yedinci c\u00fczde bu ayetin yorumunu yaparken \u015f\u00f6yle demi\u015ftik:"Ne y\u00f6nden bakarsak bakal\u0131m \u015fu k\u0131sac\u0131k ayete, Kur'an'\u0131n kayna\u011f\u0131yla konu\u015fan bu mucizeyi g\u00f6rece\u011fiz.Konusu a\u00e7\u0131s\u0131ndan bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda bu s\u00f6z\u00fc bir insan\u0131n s\u00f6yleyemeyece\u011fini, \u00fczerinde insan damgas\u0131 bulunmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, daha kar\u015f\u0131la\u015f\u0131r kar\u015f\u0131la\u015fmaz duydu\u011fumuz o \u00fcrpertiden anlay\u0131veririz. \u00c7\u00fcnk\u00fc insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin b\u00f6yle bir konuyu -ilmin kapsay\u0131c\u0131l\u0131k ve ku\u015fat\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131 konusunu- ara\u015ft\u0131rmas\u0131n\u0131n sonucu, b\u00f6ylesine geni\u015f ufuklara ula\u015famad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rmek olacakt\u0131r. Bu alanda ortaya konan insan fikrinin, \u00fcr\u00fcnlerinin ve \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131n de\u011fi\u015fik bir \u00f6zelli\u011fi ve belli bir s\u0131n\u0131r\u0131 vard\u0131r. \u0130nsan, dile getirdi\u011fi d\u00fc\u015f\u00fcncesini ilgi alan\u0131ndan \u00e7ekip \u00e7\u0131karmaktad\u0131r. Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesindeki a\u011fa\u00e7lardan kopan yapraklar\u0131 g\u00f6zetip saymak, insan\u0131n ilgi alan\u0131na giren bir konu mudur? Bu nokta, ilk anda insan\u0131n akl\u0131na gelebilecek bir sorun de\u011fildir. Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesinde dal\u0131ndan kopmu\u015f yapraklar\u0131 izlemek ve saymak, insan\u0131n akl\u0131na gelmez. Bu y\u00fczden b\u00f6yle bir yola ba\u015fvurmaz da, kapsaml\u0131 bir bilgiye dayanarak konuyu dile getirmesi de beklenemez. \u00c7\u00fcnk\u00fc dal\u0131ndan kopmu\u015f yapra\u011f\u0131n say\u0131s\u0131n\u0131 bilmek ve bunu dile getirmek y\u00fcce yarat\u0131c\u0131n\u0131n i\u015fidir.\u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin yerin karanl\u0131klar\u0131nda gizlenmi\u015f bir tohumla ne ilgisi vard\u0131r? Ku\u015fkusuz insano\u011flunun en fazla yapabildi\u011fi, topra\u011f\u0131n alt\u0131nda bizzat gizledi\u011fi tohumun geli\u015fmesini g\u00f6zetmektedir. Ancak topra\u011f\u0131n karanl\u0131\u011f\u0131nda gizlenmi\u015f her taneyi izleme konusu, insan akl\u0131n\u0131n ilgilenebilece\u011fi, varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnece\u011fi ve kapsaml\u0131 bir bilgiye dayanarak s\u00f6z\u00fcn\u00fc edebilece\u011fi bir konu de\u011fildir. Topra\u011f\u0131n karanl\u0131klar\u0131nda \u00f6rt\u00fcl\u00fc tanenin say\u0131s\u0131n\u0131 ancak yaratan bilir, bundan s\u00f6z etmek de O'na yak\u0131\u015f\u0131r. "Ya\u015f-kuru ne varsa, hepsi apa\u00e7\u0131k bir kitaptad\u0131r" ifadesindeki bu kesinlikle, insan fikrinin ilgisi nedir? Bu konuda insan fikrinin en fazla yapabildi\u011fi elindeki ya\u015f ve kuru \u015feylerden yararlanmakt\u0131r. Ancak kapsaml\u0131 bilgiye kan\u0131t olarak bundan s\u00f6z etmek insan\u0131n yeltendi\u011fi bir \u015fey olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, b\u00f6yle bir ifade tarz\u0131na ba\u015fvurdu\u011fu da g\u00f6r\u00fclmemi\u015ftir. Ya\u015f-kuru her \u015feyin say\u0131s\u0131n\u0131 bilen ve bundan s\u00f6z eden, ancak y\u00fcce yarat\u0131c\u0131d\u0131r.\u0130nsan, dal\u0131ndan kopmu\u015f her yapra\u011f\u0131n, g\u00f6zlenmi\u015f her tohumun, ya\u015f-kuru her \u015feyin a\u00e7\u0131k bir kitapta, korunmu\u015f bir k\u00fct\u00fckte kaydedilmi\u015f olmas\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnmez. Neden b\u00f6yle bir \u015fey yaps\u0131n ki? Bundan yarar\u0131 ne olacakt\u0131r? Bir k\u00fct\u00fckte kaydetmeye neden \u00f6nem versin? Ancak bunlar\u0131 sayan, kaydeden m\u00fclk\u00fcn sahibidir. M\u00fclk\u00fcndeki hi\u00e7bir \u015fey, bilgisinin d\u0131\u015f\u0131nda de\u011fildir. Bu konuda k\u00fc\u00e7\u00fck de, b\u00fcy\u00fck gibidir. Ve basit de \u00f6nemli gibidir. \u00d6rt\u00fcl\u00fc olanla, a\u00e7\u0131kta olan farketmez. Bilinmezle bilinen, uzakla yak\u0131n hep ayn\u0131d\u0131r.Ku\u015fkusuz bu kapsaml\u0131, geni\u015f, derin ve parlak sahne... B\u00fct\u00fcn yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn a\u011fa\u00e7lar\u0131ndan kopan yapra\u011f\u0131n, yerin her katman\u0131nda \u00f6rt\u00fcl\u00fc tohumun ve yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesindeki ya\u015f-kuru her \u015feyin i\u00e7inde yerald\u0131\u011f\u0131 bir sahne... Evet insan d\u00fc\u015f\u00fcncesi nas\u0131l bu sahneye y\u00f6nelemiyor ve onunla ilgilenemiyorsa, ayn\u0131 \u015fekilde insan g\u00fcc\u00fc de bunu ne alg\u0131layabilir, ne de ku\u015fatabilir. Bu sahne bir b\u00fct\u00fcn olarak sadece Allah'\u0131n bilgisine a\u00e7\u0131l\u0131r. O'nun bilgisi her \u015feyi kapsam\u0131\u015f ve ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r. Her \u015fey O'nun korumas\u0131 alt\u0131ndad\u0131r. Dilemesi ve takdiri, b\u00fcy\u00fck-k\u00fc\u00e7\u00fck, basit-\u00f6nemli, \u00f6rt\u00fcl\u00fc-a\u00e7\u0131k, bilinmez-bilinen ve uzak-yak\u0131n her \u015feyle yak\u0131ndan ilgilidir.Belli bir bilin\u00e7 d\u00fczeyine ve ifade g\u00fcc\u00fcne sahip insanlar, insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin ve ifade etme yetene\u011finin s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131 \u00e7ok iyi bilirler. \u0130nsan olarak ya\u015fad\u0131klar\u0131 deneyimlere dayanarak, buna benzer bir sahnenin insan\u0131n hat\u0131r\u0131na gelemeyece\u011fini ve bu \u015fekil bir ifadenin insandan kaynaklanamayaca\u011f\u0131n\u0131 bilirler. Bu konuda tart\u0131\u015fmak isteyenler, t\u00fcm insan s\u00f6zlerine baks\u0131nlar. Bunun gibi bir y\u00f6neli\u015fle kar\u015f\u0131la\u015facaklar m\u0131 bakal\u0131m?Kur'an'da yeralan sadece bu ve benzeri ayetler bile, bu y\u00fcce Kitab'\u0131n kayna\u011f\u0131n\u0131 bilmek i\u00e7in yeterlidir.\u0130fadedeki sanatsal ola\u011fan\u00fcst\u00fcl\u00fck a\u00e7\u0131s\u0131ndan ayete bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda g\u00fczellik ve ahenk dolu ufuklar g\u00f6r\u00fcr\u00fcz. \u0130nsan \u00fcr\u00fcn\u00fc s\u00f6zlerde, bu denli eri\u015filmez d\u00fczeye hi\u00e7bir zaman ula\u015f\u0131lamam\u0131\u015ft\u0131r."Gayb\u0131n anahtarlar\u0131 Allah'\u0131n kat\u0131ndad\u0131r. Onu yaln\u0131z O bilir."Zaman ve mek\u00e2nda, ge\u00e7mi\u015fte, \u015fimdiki zamanda ve gelecekte, hayatta meydana gelen olaylarda ve i\u00e7 d\u00fc\u015f\u00fcncelerdeki mutlak "bilinmez"likteki uzakl\u0131k, ufuklar ve dipsizlik..."Karada ve denizde olan\u0131 bilir."G\u00f6r\u00fclen alemdeki uzakl\u0131\u011f\u0131, ufuklar\u0131 ve derinlikleri, ayn\u0131 d\u00fczeyde, ayn\u0131 geni\u015flik ve kapsay\u0131c\u0131l\u0131kta bilir. G\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen alemdeki bu uzakl\u0131k, ufuklar ve derinlik, perdeli gayb alemine uygun d\u00fc\u015fmektedir."O'nun bilgisi d\u0131\u015f\u0131nda bir yaprak bile d\u00fc\u015fmez."\u00d6l\u00fcm ve yokolu\u015f olay\u0131... Y\u00fccelerden a\u015fa\u011f\u0131lara, hayattan yoklu\u011fa d\u00fc\u015f\u00fc\u015f hareketi..."Yerin karanl\u0131klar\u0131nda olan tane..."Dipten y\u00fczeye, gizlilikten sessizlikten patlamaya ve serpilmeye kadar olan do\u011fu\u015f ve geli\u015fim hareketi..."Ya\u015f-kuru, her \u015fey apa\u00e7\u0131k kitaptad\u0131r."Kapsaml\u0131 bir genelleme... Genel anlamda bir canl\u0131da parlay\u0131p solan hayat ve \u00f6l\u00fcm\u00fc i\u00e7ine almaktad\u0131r.Bu y\u00f6neli\u015f ve hareketleri kim meydana getirmektedir? \u015eu uyum ve g\u00fczelli\u011fi vareden kimdir? Bunun gibi k\u0131sac\u0131k bir ayette b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131 ve \u015funlar\u0131 olu\u015fturan kimdir? Allah'dan ba\u015fka kim olabilir?Allah'\u0131n ilminin geni\u015fli\u011fini \u015fu ayeti kerime, ayn\u0131 \u015fekilde ortaya koymaktad\u0131r:"Yerin i\u00e7ine gireni ve ondan \u00e7\u0131kan\u0131, g\u00f6kten ineni ve oraya \u00e7\u0131kan\u0131 bilir. O \u00e7ok esirgeyen, \u00e7ok ba\u011f\u0131\u015flayand\u0131r." (Sebe Suresi, 2)Birka\u00e7 kelime ile insan\u0131n g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcne serilen bu tabloya bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda akla hayale s\u0131\u011fd\u0131r\u0131lamayacak kadar hayret verici hareketler, hacimler, \u015fekiller, tablolar, kavramlar, varl\u0131klar ve grafiklerle kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya oldu\u011fumuzu anl\u0131yoruz!\u015eayet yery\u00fcz\u00fcnde ya\u015fayan insanlar\u0131n hepsi, b\u00fct\u00fcn hayatlar\u0131n\u0131 bir tek anda meydana gelen olaylar\u0131 izlemeye ve onlar\u0131 tesbit etmeye \u00e7al\u0131\u015fsalar ve ayetin i\u015faret etti\u011fi ger\u00e7ekleri saymaya kalk\u0131\u015fsalar, kesinlikle bu olaylar\u0131n hepsini izleyemeyecekler ve onlar\u0131n say\u0131s\u0131n\u0131 tesbit edemeyeceklerdir!Bir anl\u0131k zaman i\u00e7inde ka\u00e7 varl\u0131k topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na giriyor? Yine bu k\u0131sa zaman s\u00fcresi i\u00e7inde ka\u00e7 \u015fey \u00e7\u0131k\u0131yor yerden? Bu k\u0131sac\u0131k zaman diliminde ka\u00e7 \u015fey iniyor g\u00f6ky\u00fcz\u00fcnden?.. Yine ka\u00e7 \u015fey, bu bir anl\u0131k zamanda g\u00f6ky\u00fcz\u00fcne y\u00fckseliyor! ..Yine ka\u00e7 \u015fey topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na giriyor? Ka\u00e7 tohum topra\u011fa d\u00fc\u015f\u00fcyor ve ka\u00e7 tohum at\u0131l\u0131yor d\u00fcnyan\u0131n her taraf\u0131nda! Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn u\u00e7suz bucaks\u0131z b\u00f6lgelerinde ka\u00e7 kurt\u00e7uk, ha\u015fere, b\u00f6cek, s\u00fcr\u00fcngen topra\u011f\u0131n deliklerinde dola\u015f\u0131yor! Ka\u00e7 su damlac\u0131\u011f\u0131, gaz atomu, elektrik ak\u0131m\u0131, yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn geni\u015f sahalar\u0131na g\u00f6m\u00fcl\u00fcp gidiyor!.. Ka\u00e7?.. Ka\u00e7?.. Varl\u0131k giriyor topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na... Evet b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131 y\u00fcce Allah g\u00f6r\u00fcyor ve s\u00fcrekli kontrol ediyor.Ka\u00e7 \u015fey \u00e7\u0131k\u0131yor yerden? Ka\u00e7 bitki filizleniyor? .'ka\u00e7 p\u0131nar kayn\u0131yor? Ka\u00e7 volkan patl\u0131yor? Ka\u00e7 \u00e7e\u015fit gaz havaya y\u00fckseliyor? Ka\u00e7 gizlenmi\u015f \u015fey ortaya \u00e7\u0131k\u0131yor? Ka\u00e7 b\u00f6cek gizli yuvas\u0131ndan d\u0131\u015far\u0131 \u00e7\u0131k\u0131yor? G\u00f6r\u00fclen ve g\u00f6r\u00fclmeyen insan\u0131n bildi\u011fi ve bilmedi\u011fi -ki bilmedikleri daha \u00e7oktur- ka\u00e7 \u015fey vard\u0131r?G\u00f6kten neler iniyor? Ka\u00e7 ya\u011fmur damlas\u0131 iniyor? Ka\u00e7 y\u0131ld\u0131z kay\u0131yor ve ka\u00e7 \u015fim\u015fek \u00e7ak\u0131yor? Ka\u00e7 yak\u0131c\u0131 \u0131\u015f\u0131n geliyor g\u00f6kten? Ka\u00e7 ayd\u0131nlat\u0131c\u0131 \u0131\u015f\u0131n g\u00f6nderiliyor? Ka\u00e7 uygulanacak kaza, ka\u00e7 belirlenmi\u015f kader geliyor? T\u00fcm varl\u0131klar\u0131 ku\u015fatan ve \u00f6zellikle baz\u0131 insanlar\u0131 saran ka\u00e7 rahmet iniyor? Allah'\u0131n diledi\u011fi kullar\u0131na yayd\u0131\u011f\u0131 ve miktarlar\u0131n\u0131 belirledi\u011fi ka\u00e7 r\u0131z\u0131k g\u00f6nderiliyor?.. Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n sayamayaca\u011f\u0131 ka\u00e7 \u015fey iniyor g\u00f6ky\u00fcz\u00fcnden, ka\u00e7?..Ne kadar varl\u0131k y\u00fckseliyor semaya? Bitkilerin, hayvanlar\u0131n, insanlar\u0131n veya insan\u0131n bilmedi\u011fi di\u011fer yarat\u0131klar\u0131n semaya y\u00fckselen ka\u00e7 nefesi var? Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n y\u00fcksekli\u011fini duymad\u0131\u011f\u0131, i\u015fitmedi\u011fi gizli-a\u00e7\u0131k ka\u00e7 dua, ka\u00e7 niyaz var Allah'a y\u00fckselen?Bildi\u011fimiz veya bilmedi\u011fimiz \u00f6lm\u00fc\u015f yarat\u0131klar\u0131n ruhlar\u0131ndan ka\u00e7 tanesi \u015fu anda g\u00f6\u011fe y\u00fckseliyor. Y\u00fcce Allah'\u0131n emri ile \u015fu anda ka\u00e7 melek g\u00f6\u011fe \u00e7\u0131kmaktad\u0131r? Allah'dan ba\u015fkas\u0131n\u0131n bilmedi\u011fi ka\u00e7 ruh, bu u\u00e7suz bucaks\u0131z evrende kanat \u00e7\u0131rp\u0131p u\u00e7maktad\u0131r?Ne kadar buhar y\u00fckseliyor bir denizden.Bir denizden ne kadar buhar y\u00fckselmekte, bir bedenden ka\u00e7 gaz atomu yukar\u0131 \u00e7\u0131kmaktad\u0131r? Allah'dan ba\u015fka kimsenin bilmedi\u011fi ka\u00e7 \u015fey y\u00fckselmektedir ka\u00e7, ka\u00e7 \u015fey?..Sadece bir saniyede neler oluyor? Bir tek saniyede meydana gelen bunca olaylar\u0131 kavrayabilmek i\u00e7in, insanlar\u0131n bilgisi ve ara\u015ft\u0131rmalar\u0131, hesaplamalar\u0131 -bu hesap ve sayma i\u015fi i\u00e7in uzun \u00f6m\u00fcrler harcasalar bile- nereye kadar gidebilir ki? Halbuki y\u00fcce Allah'\u0131n engin, her \u015feye ula\u015fan, deh\u015fet verici ve eksiksiz ilmi, bu olaylar\u0131n hepsini her yerde ve her zaman ku\u015fatm\u0131\u015f bulunmaktad\u0131r... Her kalbi, i\u00e7indeki niyeti ve hayalleri ile, at\u0131\u015flar\u0131 ve duru\u015flar\u0131 ile kontrol\u00fc alt\u0131nda tutmaktad\u0131r. Buna ra\u011fmen O, insanlar\u0131n hatalar\u0131n\u0131 \u00f6rter ve ba\u011f\u0131\u015flar..."O, \u00e7ok esirgeyen, \u00e7ok ba\u011f\u0131\u015flayand\u0131r."\u0130\u015fte Kur'an-\u0131 Kerim'in bunun gibi tek bir ayeti dahi, bu Kur'an'\u0131n insan s\u00f6z\u00fc olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 rahatl\u0131kla ortaya koyar. \u00c7\u00fcnk\u00fc b\u00f6yle evrensel bir hayal g\u00fcc\u00fc, pek tabii olarak insan akl\u0131n\u0131n k\u00e2r\u0131 de\u011fildir. B\u00f6yle evrensel bir d\u00fc\u015f\u00fcnce, insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin b\u00fcnyesinde yeralmaz. Bir tek dokunu\u015fla, bu evrenin yarat\u0131c\u0131s\u0131 olan y\u00fcce Allah'\u0131n, kullar\u0131n sanat\u0131na benzemeyen sanat\u0131n\u0131 ku\u015fat\u0131c\u0131 bir \u015fekilde ortaya koymak hi\u00e7bir insan\u0131n harc\u0131 de\u011fildir.Bu Kur'an'\u0131n ilahi olan damgas\u0131, d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f itibar\u0131 ile k\u00fc\u00e7\u00fck olan fakat etkili varl\u0131klar\u0131 ve olaylar\u0131, asl\u0131nda delil getirdi\u011fi \u00f6nemli konuya denk d\u00fc\u015fecek b\u00fcy\u00fck ger\u00e7ekleri ta\u015f\u0131d\u0131klar\u0131 i\u00e7in, delil g\u00f6sterme metodunda da ortaya \u00e7\u0131kar... A\u015fa\u011f\u0131daki ayetler buna \u00f6rnektir:"Biz sizi yaratt\u0131k, tasdik etmeniz gerekmez mi? Att\u0131\u011f\u0131n\u0131z meniyi g\u00f6rd\u00fcn\u00fcz m\u00fc? Siz mi onu yarat\u0131yorsunuz? Yoksa yaratan biz miyiz? Aran\u0131zda \u00f6l\u00fcm\u00fc takdir eden biziz. Ve bizim \u00f6n\u00fcm\u00fcze ge\u00e7ilmi\u015f de\u011fildir! B\u00f6yle yapt\u0131k ki, sizin yerinize benzerlerinizi getirelim ve sizi bilmedi\u011finiz bir bi\u00e7imde yaratal\u0131m. Andolsun ilk yaratmay\u0131 biliyorsunuz. D\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp ibret alman\u0131z gerekmez mi? (Vak\u0131a Suresi, 57-62)"\u0130\u00e7ti\u011finiz suya bakt\u0131n\u0131z m\u0131? Siz mi onu buluttan indirdiniz, yoksa indiren biz miyiz? Dileseydik onu tuzlu yapard\u0131k. \u015e\u00fckretmeniz gerekmez mi?" "\u00c7akt\u0131\u011f\u0131n\u0131z ate\u015fi g\u00f6rd\u00fcn\u00fcz m\u00fc? Onun a\u011fac\u0131n\u0131 siz mi yaratt\u0131n\u0131z, yoksa yaratan biz miyiz? Biz onu bir ibret ve \u00e7\u00f6lden gelip ge\u00e7enlere bir fayda yapt\u0131k." "\u00d6yleyse ulu Rabbinin ad\u0131n\u0131 y\u00fccelt." (Vak\u0131a Suresi, 57-62)Ger\u00e7ek odur ki, Kur'an-\u0131 Kerim insan\u0131n al\u0131\u015fageldi\u011fi \u015feylerden ve s\u00fcrekli g\u00f6zlemlenebilecek olaylardan \u00f6nemli evrensel yarg\u0131lara var\u0131r. Bu yarg\u0131larda, varl\u0131k alemindeki ilahi yasalar a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kar. Ve bu yasalarla varl\u0131k alemine ili\u015fkin kapsaml\u0131, b\u00fcy\u00fck bir inan\u00e7 sistemi ve m\u00fckemmel bir d\u00fc\u015f\u00fcnce meydana gelir. Ayr\u0131ca bu yasalardan bir d\u00fc\u015f\u00fcnce ve inceleme metodu, ruhlar ve kalpler i\u00e7in bir hayat, hisler ve duygular i\u00e7in bir uyan\u0131kl\u0131k meydana getirir. Evet, sabah ak\u015fam g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcnde cereyan etti\u011fi halde, insanlar\u0131n kendisinden habersiz olduklar\u0131 bu varl\u0131k aleminde meydana gelen olaylara kar\u015f\u0131 bir uyan\u0131kl\u0131k, kendi i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131na ve orada meydana gelen hayretengiz ve harika olaylara kar\u015f\u0131 bir uyan\u0131kl\u0131k...Kur'an-\u0131 Kerim insanlar\u0131, e\u015fsiz ve harika olaylara, \u00e7ok nadir olarak meydana gelen \u00f6zel mucizelere havale etmez. Kendi i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131nda ve al\u0131\u015ft\u0131klar\u0131 hayatta bilinmeyen, yak\u0131nlar\u0131nda bulunan evrensel olaylara uzak d\u00fc\u015fen harikalar, mucizeler, ayetler ve deliller ara\u015ft\u0131rmakla insanlar\u0131 y\u00fck\u00fcml\u00fc tutmaz. Kur'an insanlar\u0131, karma\u015f\u0131k felsefi d\u00fc\u015f\u00fcncelerle, anla\u015f\u0131lmaz, anlams\u0131z zihinsel problemlerle, herkesin elde edemeyece\u011fi bilimsel deneyimlerle realiteden uzakla\u015ft\u0131rmaz... Evet Kur'an, insanlar\u0131n i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131nda bir inan\u00e7 sistemi, bu inan\u00e7 sistemine dayal\u0131 evren ve hayata ili\u015fkin bir d\u00fc\u015f\u00fcnce meydana getirmek i\u00e7in insanlar\u0131 b\u00f6yle uzaklara g\u00f6t\u00fcrmez.\u0130nsanlar\u0131n kendileri Allah'\u0131n sanat\u0131n\u0131n eserleridir. \u00c7evrelerini ku\u015fatan k\u00e2inat\u0131n ger\u00e7ekleri ve olaylar\u0131, O'nun kudreti taraf\u0131ndan yarat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Allah'\u0131n elinden \u00e7\u0131kan her \u015feyde mucize gizlidir. Bu Kur'an da, O'nun Kuran'\u0131d\u0131r. Bu nedenle insanlar\u0131n dikkatlerini kendi benliklerinde gizli olan ve \u00e7evrelerindeki evrene serpi\u015ftirilen bu mucizeler \u00fczerine \u00e7eker. G\u00f6rd\u00fckleri, fakat onlardaki vecizli\u011fin ger\u00e7ek de\u011ferini kavrayamad\u0131klar\u0131 al\u0131\u015f\u0131lagelen bu harikalara dikkatleri \u00e7eker. \u00c7\u00fcnk\u00fc insan, her zaman kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7eklerdeki veciz y\u00f6nlerden habersiz kalabilir. Kur'an onlar\u0131n dikkatlerini bu harikalar\u0131n \u00fczerine \u00e7ekiyor ve b\u00f6ylece g\u00f6zlerinin a\u00e7\u0131lmas\u0131n\u0131, orada gizli olan deh\u015fetli s\u0131rlar\u0131 g\u00f6rmelerini sa\u011flamaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131r. Kur'an, yoktan vareden kudretin s\u0131rr\u0131n\u0131, e\u015fsiz olan birli\u011fin s\u0131rr\u0131n\u0131, \u00e7evrelerini ku\u015fatan evrende i\u015fledi\u011fi gibi bizzat kendi b\u00fcnyelerinde de faaliyet g\u00f6steren iman\u0131n delillerini, inan\u00e7 sisteminin kesin ger\u00e7eklerini g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne seren, bunlar\u0131 b\u00fcnyelerine yerle\u015ftiren veya daha do\u011fru bir ifade ile f\u0131tratlar\u0131nda harekete ge\u00e7iren ezeli yasan\u0131n s\u0131rr\u0131n\u0131 anlamalar\u0131n\u0131 sa\u011flamaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131yor.\u0130\u015fte Kur'an bu metodu izler. Yarat\u0131c\u0131 kudretin bizzat kendi b\u00fcnyelerinde, kendi elleriyle ektikleri ekinlerinde, i\u00e7tikleri suda, yakt\u0131klar\u0131 ate\u015fte, g\u00f6r\u00fclen ayetlerini, delillerini onlar\u0131n g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcne serer. Bunlar, insanlar\u0131n ayn\u0131 zamanda al\u0131\u015fageldikleri hayatta, g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcnde meydana gelen en basit olaylard\u0131r. Kur'an ayn\u0131 metoda ba\u011fl\u0131 olarak var\u0131lacak son an\u0131 da, bu y\u00f6ntemle a\u00e7\u0131kl\u0131yor. Bu yery\u00fcz\u00fcnde hayat\u0131n sona eri\u015fini, ba\u015fka bir d\u00fcnyada hayat\u0131n tekrar ba\u015flamas\u0131n\u0131 da bu yolla tasvir ediyor. Herkesi-n mutlaka kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131 g\u00fcn\u00fc, her t\u00fcrl\u00fc \u00e7arenin sona erdi\u011fi an\u0131, b\u00fct\u00fcn canl\u0131 varl\u0131klar\u0131n, hi\u00e7bir \u00e7\u0131rp\u0131nman\u0131n ve hi\u00e7bir kurtulu\u015f yolunun kalmad\u0131\u011f\u0131, b\u00fct\u00fcn maskelerin d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc ve b\u00fct\u00fcn \u00fcst\u00fcnl\u00fck taslamalar\u0131n iptal edildi\u011fi g\u00fcnde s\u0131n\u0131rs\u0131z g\u00fc\u00e7, kudret ve yetki sahibi y\u00fcce Allah'\u0131n huzurunda onunla y\u00fczy\u00fcze gelecekleri g\u00fcn\u00fc de ayn\u0131 \u015fekilde anlatmaktad\u0131r.Kur'an'\u0131n insan\u0131n f\u0131trat\u0131na hitap metodu bile, O'nun ana kayna\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6steren bir delildir. Bu kaynak evrenin de kendisinden meydana geldi\u011fi kaynakt\u0131r. Kur'an'\u0131n dizili\u015f metodu aynen evrenin kurulu\u015f metodudur. Evrenin en basit maddelerinden en girift \u015fekiller ve en b\u00fcy\u00fck varl\u0131klar meydana gelir. K\u00e2inat\u0131n ana maddesinin atom oldu\u011fu, hayat\u0131n ana maddesinin de h\u00fccre oldu\u011fu san\u0131lmaktad\u0131r. Atom o kadar k\u00fc\u00e7\u00fck olmas\u0131na ra\u011fmen, asl\u0131nda bir mucizedir. H\u00fccre onca k\u00fc\u00e7\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcne ra\u011fmen, asl\u0131nda apa\u00e7\u0131k bir mucizedir. Burada Kur'an, insan\u0131n g\u00f6zlemledi\u011fi al\u0131\u015f\u0131lagelen basit olaylar\u0131, dini inanc\u0131n en \u00f6nemli meselesini, evrenin en kapsaml\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcncesini a\u00e7\u0131klaman\u0131n ana maddesi olarak al\u0131yor. Bunlar, her insan\u0131n deneyiminin kapsam\u0131na giren g\u00f6zlemlerdir... \u0130nsanl\u0131k neslinin \u00e7o\u011falmas\u0131! Ekin... Su... Ate\u015f... \u00d6l\u00fcm... Yery\u00fcz\u00fcnde ya\u015fayan hangi insan\u0131n deneyimleri aras\u0131na girmez bu sahneler? Ma\u011farada bile ya\u015fayan hangi insan, bir ceninin (embriyonun) hayat\u0131n\u0131n ve bir bitkinin hayat\u0131n\u0131n nas\u0131l meydana geldi\u011fini, suyun nas\u0131l d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, ate\u015fin nas\u0131l yand\u0131\u011f\u0131n\u0131, \u00f6l\u00fcm an\u0131n\u0131n nas\u0131l oldu\u011funu g\u00f6rmemi\u015ftir? \u0130\u015fte Kur'an-\u0131 Kerim, her insan\u0131n g\u00f6zlemledi\u011fi bu olaylardan inan\u00e7 sistemini meydana getirir. \u00c7\u00fcnk\u00fc Kur'an her \u00e7evredeki, her insana hitap eder. Asl\u0131nda bu basit ve normal sahneler, k\u00e2inat\u0131n en \u00f6nemli ger\u00e7eklerini, ilahi s\u0131rlar\u0131n en b\u00fcy\u00fcklerini olu\u015fturur. Bu manzaralar basit olmalar\u0131na ra\u011fmen, her insan\u0131n f\u0131trat\u0131na hitap ederler. Asl\u0131nda bunlar, en uzman bilginlerin sonsuza dek \u00fczerinde \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 gereken ger\u00e7eklerdir.Kur'an'\u0131n kayna\u011f\u0131n\u0131 da g\u00f6steren bu a\u00e7\u0131klamay\u0131 bundan daha ileriye g\u00f6t\u00fcrecek g\u00fc\u00e7te de\u011filiz. Bu kadar a\u00e7\u0131klama da yeter zaten. \u015eimdi tekrar surenin ak\u0131\u015f seyrine d\u00f6nelim...Ve y\u00fcce Allah ger\u00e7ekten do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyor:"Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir.""Yoksa, `onu Muhammed uydurdu' mu diyorlar? Onlara de ki; "E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z."Surenin ak\u0131\u015f\u0131 bu apa\u00e7\u0131k meydan okuyu\u015ftan sonra, tart\u0131\u015fmaya devam etmekten vazge\u00e7iyor. B\u00f6ylece onlar\u0131n zandan ba\u015fka bir \u015feye dayanmad\u0131klar\u0131n\u0131 belirtiyor. Onlar bilmedikleri \u015feyler hakk\u0131nda h\u00fck\u00fcm veriyorlar. Asl\u0131nda h\u00fck\u00fcm vermeden \u00f6nce, bilginin olmas\u0131 gerekir. Bu konuda s\u0131rf arzu ve isteklere veya kuru zanna dayan\u0131lmamas\u0131 l\u00e2z\u0131md\u0131r. Burada hakk\u0131nda h\u00fck\u00fcm verdikleri \u015fey, Kur'an'\u0131n vahiy olup olmad\u0131\u011f\u0131 vaadlerinin ve tehditlerinin do\u011fru olup olmad\u0131\u011f\u0131d\u0131r. Onlar bu ger\u00e7ekleri yalan saym\u0131\u015flard\u0131r. Fakat bunlar\u0131 yalan sayarken sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir ilgiye dayanmam\u0131\u015flard\u0131r. Onlar t\u00fcm boyutlar\u0131 ile kavramad\u0131klar\u0131 bu ger\u00e7ekleri yalanlam\u0131\u015flard\u0131r:"Tersine onlar, bilgisini kavrayamad\u0131klar\u0131 ve hen\u00fcz a\u00e7\u0131klamas\u0131na da muhatap olmad\u0131klar\u0131 bir mesaj\u0131 yalanlad\u0131lar."Onlar\u0131n bu konudaki durumu, kendilerinden \u00f6nce Rabblerini yalanlayan zalimlerin ve m\u00fc\u015friklerin durumu gibidir. D\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp ibret alacak olanlar, ak\u0131betlerinin ne olaca\u011f\u0131n\u0131 \u00f6\u011frenmek i\u00e7in, daha \u00f6ncekilerin sonlar\u0131n\u0131n ne oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcns\u00fcnler."Onlardan \u00f6ncekiler de b\u00f6yle yalanlam\u0131\u015flard\u0131. G\u00f6r bakal\u0131m, o zalimlerin sonu nice oldu?"\u00c7o\u011funlu\u011fu zandan ba\u015fka bir \u015feye uymamalar\u0131na ra\u011fmen ve kesin bir bilgi sahibi olmad\u0131klar\u0131 halde ger\u00e7ekleri yalanlad\u0131klar\u0131 halde onlardan baz\u0131lar\u0131 bu Kitab'a iman ediyorlard\u0131. Onlar\u0131n hepsi yalanlay\u0131c\u0131lardan de\u011fildi:" Onlardan kimi bu Kur'an'a inan\u0131r, kimi de inanmaz. Rabbin kimlerin bozguncu oldu\u011funu herkesten iyi bilir.''Bozguncular iman etmeyenlerdir. \u0130nsanlar\u0131n ger\u00e7ek ilahlar\u0131na iman etmemeleri ve yaln\u0131z O'na kulluk yapmamalar\u0131 kadar hi\u00e7bir \u015fey, yery\u00fcz\u00fcnde bozgunculu\u011fun bu derece yayg\u0131nla\u015fmas\u0131na neden olmaz. Yery\u00fcz\u00fcndeki bozgunculuk ancak ve ancak Allah'dan ba\u015fkas\u0131na boyun e\u011fmekten kaynaklan\u0131r. Bunun pe\u015finden de, insan\u0131n hayat\u0131n \u0131 her y\u00f6nden ku\u015fatan bir k\u00f6t\u00fcl\u00fck etraf\u0131 ku\u015fat\u0131r. Kendi i\u00e7 d\u00fcnyas\u0131nda ve ba\u015fka alanlarda arzu ve isteklere ba\u011fl\u0131l\u0131ktan do\u011fan k\u00f6t\u00fcl\u00fck... Kendi sahte ilahl\u0131klar\u0131n\u0131n konumunu sa\u011flamla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in her \u015feyin d\u00fczenini bozan yery\u00fcz\u00fc ilahlar\u0131n\u0131n ortaya \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131ndan kaynaklanan k\u00f6t\u00fcl\u00fck... Bunlar insanlar\u0131n ahl\u00e2klar\u0131n\u0131, ruhlar\u0131n\u0131, d\u00fc\u015f\u00fcncelerini ve kavray\u0131\u015flar\u0131n\u0131... Sonra kendilerine yararl\u0131 olan \u015feylerini ve mallar\u0131n\u0131 harcayan k\u00f6t\u00fcl\u00fck \u00f6nderleridir. S\u0131rf kendi sahte ve desteksiz varl\u0131klar\u0131n\u0131 korumak i\u00e7in b\u00f6yle yaparlar. Klasik ve modern cahiliye tarihi iman etmeyen bozguncular\u0131n ortaya \u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131 bu t\u00fcr bozgunculuklarla dolup ta\u015fmaktad\u0131r.Surenin ak\u0131\u015f\u0131 onlar\u0131n bu Kitab'a kar\u015f\u0131 tutumlar\u0131n\u0131 belirledikten sonra, hitab\u0131 Peygamberimize -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- y\u00f6neltmektedir. Ondan yalanlay\u0131c\u0131lar\u0131n yalanlamalar\u0131ndan etkilenmemesini, onlarla u\u011fra\u015fmaktan vazge\u00e7mesini, onlar\u0131n i\u015fledikleri amellerden tamamen uzak oldu\u011funu a\u00e7\u0131klamas\u0131n\u0131, yan\u0131nda bulundu\u011fu ger\u00e7ek ile beraber sars\u0131lmaz bir inan\u00e7, kesin ve net bir tav\u0131rla onlardan ayr\u0131lmas\u0131n\u0131 istemektedir."E\u011fer onlar seni yalanlarsa de ki; "Benim i\u015flediklerim bana, sizin i\u015fledikleriniz de sizedir. Benim i\u015flediklerim ile sizin bir ilginiz olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, sizin i\u015flediklerinizle de benim bir ilgim yoktur."Bu onlar\u0131n vicdanlar\u0131na y\u00f6nelik bir dokunu\u015ftur. S\u00f6zkonusu korkun\u00e7 sonlar\u0131n\u0131 kendilerine a\u00e7\u0131klad\u0131ktan sonra, onlar\u0131 amelleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rak\u0131yor. Kendi ak\u0131betleri ile onlar\u0131 y\u00fczy\u00fcze getiriyor. Aynen babas\u0131 ile beraber y\u00fcr\u00fcmemekte direten \u00e7ocu\u011fu, babas\u0131n\u0131n yaln\u0131z ba\u015f\u0131na yolun ortas\u0131nda b\u0131rakmas\u0131, babas\u0131ndan bir destek almaks\u0131z\u0131n, \u00e7ocu\u011fun yaln\u0131z olarak gitmek istedi\u011fi yere gidebilmesi gibi. \u00c7o\u011funlukla bu t\u00fcr tehdit metodu ba\u015far\u0131l\u0131 olur!..Surenin ak\u0131\u015f seyri devam edip, m\u00fc\u015friklerden baz\u0131lar\u0131n\u0131n Peygamberimizi -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- kulaklar\u0131 ile dinlediklerini, ama kalplerinin kapal\u0131 oldu\u011funu, g\u00f6zleri ile ona bakt\u0131klar\u0131n\u0131 fakat basiretlerinin kapal\u0131 oldu\u011funu, bu nedenle ne dinlemekten, ne de bakmaktan bir \u015fey elde etmediklerini, buna ba\u011fl\u0131 olarak hidayetin yolunu alamad\u0131klar\u0131n\u0131 anlat\u0131yor:-Onlar\u0131n aras\u0131nda Kur'an ok\u00f9rken sana kulak verenler de vard\u0131r. Fakat \u00fcstelik d\u00fc\u015f\u00fcnme yetene\u011finden de yoksun sa\u011f\u0131rlara sen s\u00f6z i\u015fittirebilir misin?-Onlar\u0131n aras\u0131nda sana bakanlar vard\u0131r. Fakat g\u00f6rme yetene\u011finden b\u00fct\u00fcn\u00fc ile yoksun k\u00f6rleri, sen do\u011fru yola iletebilir misin?Bir s\u00f6z\u00fc dinleyip de dinledi\u011fini anlamayan, bakt\u0131klar\u0131 ha(de neye bakt\u0131klar\u0131n\u0131 iyice ay\u0131rd edemeyen bu t\u00fcr insanlar... Evet bu t\u00fcr insanlar, her zaman ve her yerde, pek \u00e7oktur. Bu durumdaki insanlara Peygamber -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- bir \u015fey yapamaz. Zira onlar\u0131n duygular\u0131 ve organlar\u0131, ak\u0131llar\u0131 ve kalpleri ile sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir diyalog i\u00e7inde de\u011fildir. Sanki bu organlar, ger\u00e7ek g\u00f6revlerini yapmayacak bi\u00e7imde dumura u\u011fram\u0131\u015flard\u0131r. G\u00f6revlerini bu nedenle yapamamaktad\u0131r. Peygamber -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- sa\u011f\u0131r olan\u0131 i\u015fittiremez! K\u00f6r olana g\u00f6steremez! Bunu yaln\u0131z y\u00fcce Allah yapabilir. Y\u00fcce Allah da, de\u011fi\u015fmez bir yasa koymu\u015ftur. Ve insanlar\u0131 da, bu yasa ile ba\u015fba\u015fa b\u0131rakm\u0131\u015ft\u0131r. Onlara g\u00f6z, kulak ve ak\u0131l vermi\u015ftir ki, onunla do\u011fru yolu bulsunlar. E\u011fer onlar, bu imk\u00e2nlar\u0131n\u0131 kullanmazlarsa, de\u011fi\u015fmeyen ve farkl\u0131l\u0131k g\u00f6zetmeyen Allah'\u0131n yasas\u0131 onlar\u0131 yakalayacak, adaletin gere\u011fi olarak cezalar\u0131n\u0131 \u00e7ekeceklerdir. B\u00f6ylece Allah, onlara zul\u00fcm etmi\u015f olmayacakt\u0131r:"Allah insanlara hi\u00e7 zulmetmez, fakat insanlar kendi kendilerine zulmederler."Bu son ayetler Peygamber'i -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- teselli etmektedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc ger\u00e7e\u011fi sundu\u011fu halde onlar kendisini yalanlad\u0131klar\u0131, s\u00fcrekli bir a\u00e7\u0131klamaya ra\u011fmen, yine de bu kadar inatla direttikleri i\u00e7in, peygamber art\u0131k s\u0131k\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Yani burada y\u00fcce Allah'\u0131n, m\u00fc\u015friklerin do\u011fru yolu reddedi\u015flerinin peygamberin \u00e7abas\u0131ndaki bir eksiklikten kaynaklanmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, duyurdu\u011fu ger\u00e7ekte hi\u00e7bir kusur olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, fakat muhataplar\u0131n\u0131n k\u00f6r ve sa\u011f\u0131r gibi davrand\u0131klar\u0131n\u0131 bildirmesi, peygamberi rahatlatm\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc bundan \u00f6tesi, yani kulaklar\u0131 ve g\u00f6zleri a\u00e7mak, ancak Allah'\u0131n i\u015fidir. Onlar\u0131 harekete ge\u00e7irmek, davetin ve davet\u00e7inin g\u00f6revleri kapsam\u0131na girmez. Bu, Allah'\u0131n \u00f6zel yetkisi dahilindedir.Yine bu son ayetlerde, peygamberin \u015fahs\u0131nda somutla\u015fsa da, kullu\u011fun yap\u0131s\u0131 ve sahas\u0131 kesin \u00e7izgilerle belirlenmektedir. Peygamber de, Allah'\u0131n kullar\u0131ndan biridir. Kullu\u011fun sahas\u0131 d\u0131\u015f\u0131nda hi\u00e7bir yetkisi yoktur. B\u00fct\u00fcn yetki Allah'\u0131n elindedir.\u00c7ARPICI DOKUNU\u015eBundan sonra surenin ak\u0131\u015f\u0131 k\u0131yamet sahnelerinden biriyle, seri bir bi\u00e7imde onlar\u0131n vicdanlar\u0131na dokunuyor. Bu sahnede insanlar\u0131n b\u00fct\u00fcn duygular\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7iren, ak\u0131llar\u0131n\u0131 me\u015fgul eden ve t\u00fcm de\u011ferlerini yiyip bitiren d\u00fcnya hayat\u0131, \u00e7abucak gelip ge\u00e7en bir yolculuk olarak g\u00f6r\u00fcl\u00fcyor. \u0130nsanlar orada k\u0131sa bir s\u00fcre kald\u0131ktan sonra s\u00fcrekli olan yerlerine ve anayurtlar\u0131na d\u00f6n\u00fcyorlar:\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"Ebrar Medya\" \/>\n<meta property=\"article:publisher\" content=\"https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/\" \/>\n<meta property=\"article:published_time\" content=\"2021-02-15T07:19:58+00:00\" \/>\n<meta property=\"og:image\" content=\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2021\/02\/SEYY\u0130D-KUTUB-TASLAK-12.jpg\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:width\" content=\"730\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:height\" content=\"360\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:type\" content=\"image\/jpeg\" \/>\n<meta name=\"author\" content=\"EBRAR MEDYA\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:creator\" content=\"@ebrarmedyacom\" \/>\n<meta name=\"twitter:site\" content=\"@ebrarmedyacom\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Yazan:\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"EBRAR MEDYA\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:label2\" content=\"Tahmini okuma s\u00fcresi\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data2\" content=\"47 dakika\" \/>\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"Article\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/#article\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/\"},\"author\":{\"name\":\"EBRAR MEDYA\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/465b3fc234a943bf45881579159c57d6\"},\"headline\":\"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA YUNUS SURES\u0130 37. VE 44. AYETLER ARASI\",\"datePublished\":\"2021-02-15T07:19:58+00:00\",\"dateModified\":\"2021-02-15T07:19:58+00:00\",\"mainEntityOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/\"},\"wordCount\":9317,\"commentCount\":0,\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization\"},\"articleSection\":[\"G\u00dcNDEM\"],\"inLanguage\":\"tr\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"CommentAction\",\"name\":\"Comment\",\"target\":[\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/#respond\"]}]},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/\",\"name\":\"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA YUNUS SURES\u0130 37. VE 44. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website\"},\"datePublished\":\"2021-02-15T07:19:58+00:00\",\"dateModified\":\"2021-02-15T07:19:58+00:00\",\"description\":\"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.37- Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir. O, kendisinden \u00f6nceki semavi kitaplar\u0131 onaylar ve ilahi kitab\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klar. Onun alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderildi\u011fi ku\u015fkusuzdur.38- Yoksa, 'Onu Muhammed uydurdu mu diyorlar? Onlara de ki; 'E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz, \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z.39- Tersine onlar bilgisini kavrayamad\u0131klar\u0131 ve hen\u00fcz a\u00e7\u0131klamas\u0131na da muhatap olmad\u0131klar\u0131 bir mesaj\u0131 yalanlad\u0131lar. Onlardan \u00f6ncekiler de b\u00f6yle yalanlanm\u0131\u015flard\u0131. G\u00f6r bakal\u0131m, o zalimlerin sonu nice oldu?40- Onlardan kimi bu Kur'an'a inan\u0131r, kimi de inanmaz. Rabbin, kimlerin bozguncu oldu\u011funu herkesten iyi bilir.41- E\u011fer onlar seni yalanlarsa de ki; \\\"Benim i\u015flediklerim bana, sizin i\u015fledikleriniz de sizedir. Benim i\u015flediklerim ile sizin bir ilginiz olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, sizin i\u015flediklerinizle de benim bir ilgim yoktur. \\\"42- Onlar\u0131n aras\u0131nda Kur'an okurken sana kulak verenler de vard\u0131r. Fakat \u00fcstelik d\u00fc\u015f\u00fcnme yetene\u011finden de yoksun sa\u011f\u0131rlara, sen s\u00f6z i\u015fittirebilir misin?43- Onlar\u0131n aras\u0131nda sana bakanlar da vard\u0131r. Fakat g\u00f6rme yetene\u011finden b\u00fct\u00fcn\u00fc ile yoksun k\u00f6rleri, sen do\u011fru yola iletebilir misin?44- Allah insanlara hi\u00e7 zulmetmez, fakat insanlar kendi kendilerine zulmederler.\\\"Bu Kur'an Allah taraf\u0131ndan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir.\\\"Kur'an'\u0131n ger\u00e7e\u011fe dayal\u0131 konular\u0131, ifade g\u00fcc\u00fc, s\u00f6zleri aras\u0131ndaki m\u00fckemmel ahengi, getirdi\u011fi inan\u00e7 sistemindeki e\u015fsizli\u011fi, kurallar\u0131n\u0131n i\u00e7erdi\u011fi be\u015feri d\u00fczeni, ilahl\u0131k ger\u00e7e\u011fini, insanl\u0131\u011f\u0131n, hayat\u0131n ve evrenin yap\u0131s\u0131n\u0131 e\u015fsiz bir \u015fekilde tasvir edi\u015fi ile... Evet b\u00fct\u00fcn bu \u00f6zellikleri ile Kur'an'\u0131n, Allah'\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda ba\u015fkalar\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f olmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Zira onu meydana getirebilecek tek g\u00fc\u00e7, Allah'\u0131n g\u00fcc\u00fcd\u00fcr. B\u00fct\u00fcn varl\u0131klar\u0131 ba\u015flar\u0131ndan sonlar\u0131na, d\u0131\u015flar\u0131ndan i\u00e7lerine var\u0131ncaya kadar her y\u00f6n\u00fc ile ku\u015fatan, her \u00e7e\u015fit yetersizlikten ve eksiklikten, cahilli\u011fin ve acizli\u011fin etkilerinden ar\u0131nd\u0131r\u0131lm\u0131\u015f bir sistemi kuran kudret, ancak Kur'an'\u0131 meydana getirebilir...\\\"Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir.\\\"Kur'an ger\u00e7ekten uydurulabilecek bir kitap de\u011fildir. Burada reddedilen Kur'an'\u0131n uydurulmu\u015f olmas\u0131 de\u011fil, uydurulmu\u015f olmas\u0131n\u0131 m\u00fcmk\u00fcn g\u00f6rme anlay\u0131\u015f\u0131d\u0131r. Bu anlay\u0131\u015f\u0131n reddedili\u015fi daha anlaml\u0131 ve daha etkilidir.\\\"O, kendisinden \u00f6nceki semavi kitaplar\u0131 onaylar.\\\"Daha \u00f6nceki peygamberlere g\u00f6nderilen kitaplar\u0131, inan\u00e7 `sisteminin \u00f6z\u00fc' ve `iyili\u011fe \u00e7a\u011f\u0131rma' a\u00e7\u0131s\u0131ndan do\u011frular.\\\"\u0130lahi Kitab'\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klar.\\\"B\u00fct\u00fcn peygamberlerin Allah'\u0131n kat\u0131ndan getirdikleri ana ilkelerde ba\u011fda\u015fan, detaylarda farl\u0131l\u0131k g\u00f6steren tek Kitab'\u0131n a\u00e7\u0131klamas\u0131... Bu Kur'an Allah'\u0131n kitab\u0131n\u0131 detayland\u0131r\u0131r, getirdi\u011fi iyili\u011fe ula\u015ft\u0131r\u0131c\u0131 vas\u0131talar\u0131 ve bu iyili\u011fi ger\u00e7ekle\u015ftirme ve koruman\u0131n \u00e7arelerini g\u00f6sterir. Allah ile ilgili inan\u00e7 sistemi birdir. \u0130yili\u011fe \u00e7a\u011f\u0131rma birdir. Fakat bu iyili\u011fin \u015feklinde birtak\u0131m ayr\u0131l\u0131klar olabilir. Bu iyili\u011fi ger\u00e7ekle\u015ftirecek hukuk sisteminde ayr\u0131nt\u0131lara ili\u015fkin farkl\u0131l\u0131klar olabilir. Bunlar insanl\u0131\u011f\u0131n o zamanki geli\u015fmesiyle ve ondan sonraki ilerlemeleriyle uyum sa\u011flayacak bi\u00e7imde belirlenmi\u015ftir. \u0130nsanl\u0131k olgunluk \u00e7a\u011f\u0131na eri\u015finceye kadar b\u00f6yle devam etti. R\u00fc\u015fd\u00fcne eri\u015fen insanl\u0131k, olgun insanlar gibi Kur'an'la muhatap oldu. Akl\u0131n ve d\u00fc\u015f\u00fcncenin fazla bir fonksiyona sahip olmad\u0131\u011f\u0131 maddi somut harikalarla muhatap k\u0131l\u0131nmad\u0131.\\\"Onun alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderildi\u011fi ku\u015fkusuzdur.\\\"Burada Kur'an'\u0131n as\u0131l kayna\u011f\u0131 ortaya konmak sureti ile, onun uydurulmu\u015f olmas\u0131n\u0131 m\u00fcmk\u00fcn g\u00f6rme anlay\u0131\u015f\u0131, bir kere daha reddediliyor ve peki\u015ftiriliyor.\\\"O, alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderilmi\u015ftir.\\\"\\\"Yoksa, `Onu Muhammed uydurdu' mu diyorlar?\\\"Bu reddedi\u015f ve a\u00e7\u0131klamadan sonra onlara hal\u00e2 Kur'an, Muhammed'in uydurdu\u011fu bir eserdir mi diyorlar? Halbuki Muhammed bir insand\u0131r. Kendilerinin konu\u015ftu\u011fu dili konu\u015fmaktad\u0131r. Kendilerinin de sahip oldu\u011fu harflerden ba\u015fka bir \u015feye sahip de\u011fildir. \\\"Elif, Lam, Mim...\\\" \\\"Elif, Lam, Ra...\\\", \\\"Eli, Lam, Mim, Saad...\\\" vesaire gibi. Madem ki bunda \u0131srar ediyorlar, \u00f6yleyse hodri meydan! \u0130\u015fte harfler ve i\u015fte toplayabildikleri kadar adam! Haydi uydursunlar, Muhammed'in uydurdu\u011funu s\u00f6ylediklerini! \u00dcstelik de, tam bir Kur'an'\u0131 de\u011fil, yaln\u0131z bir tek sureyi!ALLAH'IN \u0130CAZI\\\"Onlara de ki; \\\"E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz, \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z.\\\"Bu meydan okuyu\u015f ve bu meydan okuyu\u015f kar\u015f\u0131s\u0131ndaki acizlik daha \u00f6nce kesinle\u015fmi\u015ftir. Bug\u00fcn de devam etmektedir. Sonsuza kadar da devam edecektir. Bu dilin g\u00fczel ve etkili ifade g\u00fcc\u00fcn\u00fc anlayanlar, sanat g\u00fczelli\u011finin ve ses tonundaki ahenginin zevkine erenler, bir insan\u0131n ifade sanat\u0131nda bu kadar \u00fcst\u00fcn bir ahenge ula\u015famayaca\u011f\u0131n\u0131 kavrayabilirler. Ayn\u0131 \u015fekilde sosyal d\u00fczenleri ve yasama metodlar\u0131n\u0131n et\u00fcdlerini yapanlar, bu Kur'an'\u0131n \u00f6ng\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc sosyal d\u00fczeni tedkik edenler, Kur'an'\u0131n insan topluluklar\u0131n\u0131 d\u00fczenlemeye, toplum hayat\u0131n\u0131n her alan\u0131na ili\u015fkin ihtiya\u00e7lar\u0131na, geli\u015fmeleri ve de\u011fi\u015fiklikleri rahatl\u0131kla ve esnek bir bi\u00e7imde kar\u015f\u0131lamaya ili\u015fkin sakl\u0131 bulundurdu\u011fu f\u0131rsatlara getirdi\u011fi bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131n\u0131 anlayacaklard\u0131r. Yine kavrayacaklard\u0131r ki, b\u00fct\u00fcn bunlar, bir tek insan akl\u0131 taraf\u0131ndan ku\u015fat\u0131lamayaca\u011f\u0131 gibi, bir ku\u015fa\u011f\u0131n ya da b\u00fct\u00fcn ku\u015faklar\u0131n ak\u0131llar\u0131 taraf\u0131ndan da ku\u015fat\u0131lamaz. \u0130nsan psikolojisini, insanlar\u0131n \u00fczerinde etkili olman\u0131n ve onlar\u0131 y\u00f6nlendirmenin ana ilkelerini ve vas\u0131talar\u0131n\u0131 inceleyip sonra da, Kur'an'\u0131n vas\u0131talar\u0131n\u0131 ve y\u00f6ntemlerini tedkik edenler, bu \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fc g\u00f6rebileceklerdir.Kur'an'\u0131n icaz\u0131, sadece s\u00f6zleri, ifadeleri, s\u00f6yleni\u015f tarz\u0131 ile s\u0131n\u0131rl\u0131 de\u011fildir. Bu konularda deneyimi, uzmanl\u0131\u011f\u0131 bulunanlar\u0131n somut bi\u00e7imde g\u00f6rebilecekleri gibi, onun icaz\u0131 s\u0131n\u0131rs\u0131z bir icazd\u0131r... Bu vecizli\u011fi-icaz\u0131 Kur'an'\u0131n sistemlerinde, yasalar\u0131nda, psikolojisinde ve her aln\u0131nda g\u00f6zlemek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr.\u0130fade sanat\u0131n\u0131 kullananlar, sanatsal ifade konusunda yetkinli\u011fi olanlar, Kur'an'\u0131n bu alanla ilgili edebi icaz\u0131n\u0131 di\u011fer insanlardan daha iyi ve daha g\u00fczel kavrayacaklard\u0131r. Sosyal, hukuk\u00ee, psikolojik ve insani d\u00fc\u015f\u00fcncenin ana hatlar\u0131 ile u\u011fra\u015fanlar, bu Kur'an'da yeralan konular\u0131n vecizli\u011fini di\u011fer insanlardan daha iyi kavrayacaklard\u0131r.Bu vecizli\u011fi ve bu vecizli\u011fin boyutlar\u0131n\u0131 ger\u00e7ekten a\u00e7\u0131klamak ve be\u015feri bir \u00fcslub ile bunu tasvir etmeye \u00e7al\u0131\u015fmak noktas\u0131nda, acizli\u011fimi pe\u015finen kabul ediyorum. Be\u015feri g\u00fcc\u00fcm\u00fcz \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcnde ele al\u0131nsa bile, bu konuyu detayl\u0131 olarak a\u00e7\u0131klamak i\u00e7in, ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na bir kitap yazmak gerekti\u011fini de biliyorum... Bununla beraber burada bu vecizli\u011fe k\u0131saca i\u015faret etmeden ge\u00e7emeyece\u011fim...Kur'an'\u0131n ifade tarz\u0131 ger\u00e7ekten e\u015fsizdir. \u0130nsan\u0131n ifade tarz\u0131ndan tamamen ayr\u0131d\u0131r... Kur'an \u00fcslubunun kalpler \u00fczerinde \u00f6yle hayret verici bir etkisi vard\u0131r ki, buna insan\u0131n \u00fcslubunda rastlamak m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Kur'an, \u00fcslubunun kalpler \u00fczerindeki bu egemenli\u011fi bazen \u00f6yle noktalara var\u0131r ki, Arap\u00e7a'dan tek harf dahi bilmeyenlere Kur'an'\u0131n sadece okunu\u015fu bile b\u00fcy\u00fck etkiler yapar... \u00d6yle hayret verici olaylar meydana geliyor ki, bunlar\u0131 \\\"hi\u00e7 Arap\u00e7a bilmeyenler de Kur'an'\u0131n s\u0131rf okunmas\u0131ndan etkilenirler\\\" g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc ile a\u00e7\u0131klamaktan ba\u015fka \u00e7are yoktur. Tabii ki, bunu bir kural olarak kabul etmek gerekmez. Fakat b\u00f6yle olaylar\u0131n meydana geli\u015fi bir yorumlamay\u0131, bir de\u011ferlendirmeyi gerektirir... Ben ba\u015fkalar\u0131ndan i\u015fitti\u011fim birtak\u0131m \u00f6rnekleri burada anlatacak de\u011filim. Bizzat g\u00f6zlerimle g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcm ve benimle beraber alt\u0131 ki\u015finin de \u015fahit oldu\u011fu bir olay\u0131 burada aktaraca\u011f\u0131m.Yakla\u015f\u0131k onbe\u015f sene \u00f6nceydi. Biz alt\u0131 m\u00fcsl\u00fcmand\u0131k. Bir M\u0131s\u0131r gemisiyle Atlas Okyanusunun engin sular\u0131 \u00fczerinden New York'a gidiyorduk. Kad\u0131nl\u0131-erkekli y\u00fczyirmi yabanc\u0131 yolcunun i\u00e7inde bizden ba\u015fka m\u00fcsl\u00fcman yoktu. Birden Okyanusun \u00fczerinde gemide, Cuma namaz\u0131 k\u0131lmak akl\u0131m\u0131za geldi! Allah biliyor ya, bizi burada Cuma namaz\u0131n\u0131 k\u0131lmaya iten sebep de; gemide misyonerlik \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131na devam eden ve bunun bir uzant\u0131s\u0131 olarak bize kar\u015f\u0131 da, bu g\u00f6revini yerine getirmeye kalk\u0131\u015fan bir misyonere kar\u015f\u0131 dini duygular\u0131m\u0131z\u0131n harekete ge\u00e7mesiydi! Bir \u0130ngiliz olan gemi kaptan\u0131, namaz\u0131m\u0131z\u0131 k\u0131lmam\u0131za izin verdi. Namaz esnas\u0131nda, \\\"g\u00f6rev\\\" ba\u015f\u0131nda bulunmayan geminin tayfalar\u0131na, a\u015f\u00e7\u0131lar\u0131na ve hizmet\u00e7ilerine bizimle namaz k\u0131lmalar\u0131 i\u00e7in izin verdi. Bunlar\u0131n hepsi Sudan'\u0131n Nevbe b\u00f6lgesinden olan m\u00fcsl\u00fcmanlard\u0131. M\u00fcsl\u00fcman personel buna \u00e7ok sevinmi\u015fti. \u00c7\u00fcnk\u00fc gemide ilk olarak Cuma namaz\u0131 k\u0131l\u0131n\u0131yordu. Cuma hutbesini ben okudum ve namaz\u0131 da ben k\u0131ld\u0131rd\u0131m. Yabanc\u0131 yolcular\u0131n \u00e7o\u011fu etraf\u0131m\u0131zda halkalanm\u0131\u015f, namaz k\u0131l\u0131\u015f\u0131m\u0131z\u0131 seyrediyorlard\u0131!.. Namazdan sonra yabanc\u0131 yolcular\u0131n \u00e7o\u011fu, \\\"duan\u0131z kabul olsun\\\" diyerek bizi kutlamaya geldiler. Zira onlar\u0131n namaz\u0131m\u0131zdan anlad\u0131klar\u0131 en ileri \u015fey duayd\u0131! Yaln\u0131z bu kalabal\u0131\u011f\u0131n i\u00e7inden, daha sonra Tito'nun cehenneminden -kom\u00fcnizminden ka\u00e7an, Yugoslavyal\u0131 bir hristiyan oldu\u011funu \u00f6\u011frendi\u011fimiz bir bayan, olaydan ciddi bi\u00e7imde etkilenmi\u015f ve eylemin tesirinde kalm\u0131\u015ft\u0131. Duygular\u0131na hakim olam\u0131yor, g\u00f6zya\u015flar\u0131n\u0131 tutam\u0131yordu. Yan\u0131m\u0131za gelerek, g\u00f6n\u00fclden bir s\u0131cakl\u0131kla elimizi tuttu ve d\u00fczg\u00fcn olmayan bir \u0130ngilizce ile bizim namaz\u0131m\u0131z\u0131n derin etkisiyle, namazdaki hu\u015fu, d\u00fczen ve manevi hava ile kendinden ge\u00e7ti\u011fini ifade ediyordu!.. Fakat bu olay\u0131n bizim i\u00e7in \u00f6nemli olan yan\u0131 buras\u0131 de\u011fildi. As\u0131l \u00f6nemli olan bu bayan\u0131n \u015fu s\u00f6zleriydi: \\\"Papaz\u0131n\u0131z hangi dille konu\u015fuyordu?\\\" Kad\u0131nca\u011f\u0131z, namaz\u0131 `din adam\u0131n\u0131n' d\u0131\u015f\u0131nda bir kimsenin k\u0131ld\u0131rabilece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnemiyordu! Zira inand\u0131\u011f\u0131 kilise hristiyanl\u0131\u011f\u0131nda, uygulama b\u00f6yleydi! Biz onun yanl\u0131\u015f d\u00fc\u015f\u00fcncesini d\u00fczelttik!.. Ve gereken cevab\u0131 verdik. Bunun \u00fczerine kad\u0131n dedi ki: \\\"\u0130badeti idare eden g\u00f6revlinin konu\u015ftu\u011fu dilin hayret verici bir musiki tonu vard\u0131. Hi\u00e7bir \u015fey anlamasam da, sesi bana \u00e7ok ho\u015f geliyordu.\\\" Sonra beklenmedik bir olay daha oldu. Kad\u0131n \u015f\u00f6yle diyordu: `Fakat benim as\u0131l sormak istedi\u011fim mesele bu de\u011fildi. Asl\u0131nda beni duyguland\u0131ran \u015fey, `imam\u0131n' s\u00f6zleri aras\u0131nda kulland\u0131\u011f\u0131, cazip bir musiki tonu ile ifade etti\u011fi s\u00f6zlerdi. Bu s\u00f6zler, bu ki\u015finin di\u011fer konu\u015ftu\u011fu s\u00f6zlerden \u00e7ok farkl\u0131 geliyordu bana! Arada kullan\u0131lan bu s\u00f6zlerin musiki y\u00f6n\u00fc daha a\u011f\u0131rl\u0131kl\u0131yd\u0131 ve daha derin etkileri vard\u0131. Bu \u00f6zel b\u00f6l\u00fcmler i\u00e7inde, bir titreme ve t\u00fcylerimi diken diken eden bir \u00fcrperti meydana getiriyordu. Bunlar bamba\u015fka bir \u015feydi! Sanki `imam' bunlar\u0131 s\u00f6ylerken Kutsal Ruh ile doluyordu! \\\"Bununla neden s\u00f6z etti\u011fini bir s\u00fcre d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fck. Sonra anlad\u0131k ki, bayan Cuma hutbesinde ve namazda ge\u00e7en Kur'an ayetlerini kastediyor! Bununla beraber bayan\u0131n bu hal\u0131, bizde ger\u00e7ekten deh\u015fete varan bir \u015fok yaratt\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu bayan, asl\u0131nda ne dedi\u011fimizi anlam\u0131yordu!Daha \u00f6nce de belirtti\u011fimiz gibi, bu bir kural de\u011fildir. Sadece bu olay\u0131n ve ba\u015fkalar\u0131n\u0131n da bana aktard\u0131klar\u0131 bir dizi olay\u0131n meydana gelmesi g\u00f6steriyor ki, bu Kur'an'\u0131n bir s\u0131rr\u0131 daha vard\u0131r. Baz\u0131 kalpler onun bu s\u0131rr\u0131n\u0131, s\u0131rf okunmas\u0131 ile yakalayabilmektedir. Bu bayan\u0131n, kendi dinine inanmas\u0131, \u00fclkesindeki kom\u00fcnizm cehenneminden ka\u00e7\u0131\u015f\u0131, onu Allah'\u0131n s\u00f6zlerine kar\u015f\u0131 bu derece hassas hale getirmi\u015f olabilir. Fakat her \u015feyi bununla a\u00e7\u0131klayamay\u0131z. Mesela memleketimizde halktan Kur'an'a kulak veren onbinlerce insan, ondan hi\u00e7bir \u015fey anlamaz. Yaln\u0131z onlar\u0131n kalpleri bundan hayli etkilenir. Bu s\u0131rr\u0131n\u0131n etkisinde kal\u0131rlar. Bunlar Kur'an'\u0131n dilini anlamada Yugoslavyal\u0131 bayandan \u00e7ok fazla ilerde de say\u0131lmazlar!Ben Kur'an'\u0131n \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcnden s\u00f6z ederken, bu gizli ve hayret verici etkisine her \u015feyden \u00f6nce de\u011finmeyi tercih ettim. Edebiyat, d\u00fc\u015f\u00fcnce ve bilin\u00e7 alan\u0131nda uzmanla\u015fan insanlar\u0131n, di\u011fer insanlardan daha g\u00fczel kavrad\u0131klar\u0131 y\u00f6nlerine bundan sonra temas etmeyi uygun g\u00f6rd\u00fcm!Kur'an'\u0131n sunu\u015f metodu \u00e7ok b\u00fcy\u00fck meseleleri ve konular\u0131 ele almakla e\u015fsiz bir anlat\u0131ma sahiptir. \u0130nsan\u0131n, bu t\u00fcr \u00f6nemli meselelerden s\u00f6z ederken, o kadar kapsaml\u0131 boyutlarda meseleyi ele almas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Kur'an'\u0131n anlat\u0131m\u0131, geni\u015f anlam\u0131, ifadedeki inceli\u011fi, g\u00fczelli\u011fi ve canl\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile de e\u015fsizle\u015fir! Bunun yan\u0131nda ne g\u00fczellik inceli\u011fini, ne de \u00f6ncelik g\u00fczelli\u011fini bast\u0131rmaz. B\u00f6ylece \u00f6yle bir vecizlik seviyesine ula\u015f\u0131r ki, hi\u00e7bir insan\u0131n ona ula\u015fmas\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclemez. Edebiyat ile u\u011fra\u015fan insanlar bunu daha rahat kavrayabilirler. Zira, bu sahada insan g\u00fcc\u00fcn\u00fcn hangi s\u0131n\u0131rlara kadar varabilece\u011fini en iyi anlayanlar onlard\u0131r. Bu nedenle onlar, bu seviyenin kesinlikle insan g\u00fcc\u00fcn\u00fcn \u00e7ok \u00fcst\u00fcnde oldu\u011funu net ve a\u00e7\u0131k bi\u00e7imde anlarlar.Kur'an anlat\u0131m\u0131n\u0131n bu \u00f6zelli\u011finden ba\u015fka, bir \u00f6zellik daha do\u011far. Kur'an'\u0131n bir b\u00f6l\u00fcm\u00fc, b\u00f6l\u00fcm\u00fcn i\u00e7inde birbiri ile uyumlu ve ahenkli de\u011fi\u015fik konular\u0131 ele al\u0131r. Her bir konuyu net ve a\u00e7\u0131k bir bi\u00e7imde a\u00e7\u0131kl\u0131\u011fa kavu\u015fturur. \u0130fade esnas\u0131nda bu konular\u0131 kar\u0131\u015ft\u0131rmadan ve \u00e7eli\u015fkiye d\u00fc\u015fmeden anlat\u0131r. Her konu ve her ger\u00e7ek, kendisine uygun olan seviyesine ula\u015f\u0131r. \u00d6yle ki, bir tek b\u00f6l\u00fcm\u00fc de\u011fi\u015fik yerlerde kullan\u0131r. Ve bu de\u011fi\u015fik yerlerde kullan\u0131lan b\u00f6l\u00fcm, kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 her yerde i\u00e7indeki metinle kenetlenir. Sanki bu b\u00f6l\u00fcm, bu alanda ve bu konuda ilk olarak kullan\u0131l\u0131yor! Bu, Kur'an'\u0131n apa\u00e7\u0131k \u00f6zelliklerinden biridir. Onu daha fazla a\u00e7\u0131klamam\u0131za gerek yoktur.Okuyucu bu surenin giri\u015finde verilen pasajlar\u0131 inceledi\u011finde g\u00f6recektir ki, burada bir ayetin, bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn de\u011fi\u015fik ama\u00e7lar\u0131 i\u00e7in kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 her yerde tamamen vazge\u00e7ilmez bir fonksiyona sahip oldu\u011funu g\u00f6recektir. Bu sadece bir \u00f6rnektir:Kur'an anlat\u0131m\u0131n\u0131n, sahneleri canland\u0131rmada ve do\u011frudan hitap etmede ger\u00e7ekten g\u00fc\u00e7l\u00fc ve e\u015fsiz bir \u00f6zelli\u011fi vard\u0131r. Olay\u0131 \u00f6yle sahneliyor ki, g\u00f6zlerimiz \u00f6n\u00fcnde cereyan etti\u011fini zannederiz. Bu kesinlikle insanlar\u0131n ifade y\u00f6ntemlerinde kulland\u0131klar\u0131 bir metod de\u011fildir. \u0130nsanlar bu ifade \u00fcslubunu taklid bile edemezler. Zira b\u00f6yle bir \u015feyi yapmaya kalk\u0131\u015fmak i\u015fi daha da bozacak, normal yaz\u0131n\u0131n \u00fcslubu ile ba\u011fda\u015fmaz hale getirecektir! Mesela, insan\u0131n edebi ifadesi Kur'an'\u0131n \u00fcslubunu kullanarak a\u015fa\u011f\u0131daki konular\u0131 nas\u0131l i\u015fleyebilecektir?\\\"\u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 denizden ge\u00e7irdik. Firavun ve askerleri sald\u0131r\u0131 ve d\u00fc\u015fmanl\u0131k amac\u0131 ile pe\u015flerine d\u00fc\u015ft\u00fcler. Sonunda Firavun bo\u011fulman\u0131n e\u015fi\u011fine geldi\u011finde, \\\"\u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131n inand\u0131klar\u0131 ilahtan ba\u015fka ilah olmad\u0131\u011f\u0131na inand\u0131m, ben de O'na teslim olanlardan (m\u00fcsl\u00fcmanlardan) biriyim\\\" dedi. Ayetin buraya kadar olan b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde bir hik\u00e2ye anlat\u0131l\u0131yor. Hemen ard\u0131ndan g\u00f6zler \u00f6n\u00fcndeki bir sahnede do\u011frudan hitaba ge\u00e7iliyor.\\\"\\\"\u015eimdi mi akl\u0131n ba\u015f\u0131na geldi? Daha \u00f6nce Allah'a hep kar\u015f\u0131 gelmi\u015f ve bozgunculardan biri olmu\u015ftun.\\\"\\\"Bug\u00fcn senden sonra geleceklere ibret olas\u0131n diye cans\u0131z v\u00fccudunu bozulmaktan kurtaracak, onu sahilde bir tepeye ataca\u011f\u0131z.\\\" Sonra g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serilen sahneye ili\u015fkin bir de\u011ferlendirme yap\u0131l\u0131yor. \\\"Ger\u00e7i insanlar\u0131n \u00e7o\u011fu bizim ibret verici belgelerimizin fark\u0131na varmazlar.\\\" (Yunus Suresi, 90-92)\\\"De ki; \\\"En b\u00fcy\u00fck \u015fahitlik kimindir?\\\" De ki; \\\"Benimle sizin aran\u0131zda Allah \u015fahittir. Bu Kur'an gerek sizi, gerekse unla\u015ft\u0131\u011f\u0131 herkesi uyaray\u0131m diye bana vahyedildi.\\\" (En'am Suresi, 19)Buraya kadar peygambere y\u00f6neltilen bir emir var ve peygamber onu al\u0131yor. Sonra birden bak\u0131yoruz ki, peygamber toplulu\u011fa soruyor:\\\"Sizler Allah ile birlikte ba\u015fka ilahlar oldu\u011funa m\u0131 \u015fehadet ediyorsunuz?\\\"Bir de bak\u0131yoruz ki, peygamber tekrar kavminin sordu\u011fu ve kendi g\u00f6r\u00fc\u015flerine g\u00f6re cevapland\u0131rd\u0131klar\u0131 bu soru i\u00e7in emir almaya y\u00f6neliyor:\\\"De ki, \\\"Ben buna \u015fahitlik etmem. De ki; \\\"O, tek bir ilaht\u0131r ve ben sizin O'na ko\u015ftu\u011funuz ortaklardan uza\u011f\u0131m.\\\"A\u015fa\u011f\u0131daki ayetlerde tekrarlanan, \u015fah\u0131s zamiri de\u011fi\u015fiklikleri de bunun gibidir!\\\"Allah insanlar ile cinleri biraraya toplad\u0131\u011f\u0131 g\u00fcn, \\\"Ey cinler, \u00e7ok say\u0131da insan\u0131 ayartt\u0131n\u0131z\\\" der. Cinlerin insandan yardak\u00e7\u0131lar\u0131 da, \\\"Ey Rabbimiz, birbirimizi kullanarak bizim i\u00e7in belirlemi\u015f oldu\u011fun s\u00fcreyi doldurduk\\\" derler. O da; \\\"Bar\u0131na\u011f\u0131n\u0131z orada s\u00fcrekli kalmak \u00fczere cehennem ate\u015fidir. Yaln\u0131z, Allah'\u0131n affetmeyi diledikleri m\u00fcstesna' der. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz Rabbin hikmet sahibidir ve her \u015feyi bilir...\\\"\\\"\u0130\u015fte b\u00f6ylece biz, i\u015fledikleri k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden \u00f6t\u00fcr\u00fc kimi zalimleri di\u011ferlerinin pe\u015fine takar\u0131z.\\\"\\\"Ey insanlar ve cinler, size ayetlerimi anlatan ve bug\u00fcnle kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131n\u0131za ili\u015fkin sizi uyaran i\u00e7inizden peygamberler gelmedi mi? Onlar da, \\\"Kendi aleyhimize \u015fahitlik ederiz\\\" derler. D\u00fcnya hayat\u0131 onlar\u0131 aldatt\u0131 da, k\u00e2fir olduklar\u0131na kendi aleyhlerine \u015fahitlik ettiler.\\\"\\\"Bu \u015funu kan\u0131tlar ki, Rabbin ger\u00e7eklerden habersiz olan bir kentin halk\u0131n\u0131 haks\u0131z yere asla hel\u00e2k etmez.\\\" (En'am Suresi, 128-131)Kur'an'da buna benzer \u00f6rnekler pek \u00e7oktur ve bu insanlar\u0131n \u00fcslubundan tamamen ayr\u0131 bir \u00fcsluptur. Yok, b\u00f6yle de\u011fil diyen ve dolay\u0131s\u0131yla boyunun \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcn\u00fc almak isteyen varsa, buyursun bu \u015fekilde bir ifade kullans\u0131n. Ve kulland\u0131\u011f\u0131 bu ifade hem anla\u015f\u0131l\u0131r ve do\u011fru bir s\u00f6z olsun, hem de g\u00f6z al\u0131c\u0131 g\u00fczelli\u011fin, g\u00f6n\u00fcllerde a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hissettiren etkinin ve m\u00fckemmel ahengin parmakla g\u00f6sterilen \u00f6rne\u011fi olsun!KUR'AN'IN KONULARINDAK\u0130 \u0130CAZIBunlar, Kur'an'\u0131n anlat\u0131m\u0131nda yeralan baz\u0131 veciz y\u00f6nlerdir. Biz \u00f6zl\u00fc bir \u015fekilde bunlara de\u011finmi\u015f oluyoruz. \u015eimdi de Kur'an'\u0131n konular\u0131ndaki vecizli\u011fine ve insan\u0131n karakterinden tamamen farkl\u0131 olan, Rabban\u00ee e\u015fsiz \u00f6zelli\u011finden biraz s\u00f6z edelim.Kur'an-\u0131 Kerim insan\u0131n yap\u0131s\u0131na bir b\u00fct\u00fcn olarak hitap eder. Bazen soyut zihnine, bazen duyarl\u0131 olan kalbine, bazen co\u015fkun duygular\u0131na m\u00fccerret bir \u015fekilde hitap etmez. Kur'an bunlar\u0131n hepsine birden hitap eder. En k\u0131sa y\u00f6nden hitap eder onlara. Hitap etti\u011fi zaman insan\u0131n al\u0131c\u0131-verici b\u00fct\u00fcn cihazlar\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7irir. Kur'an bu hitap \u015fekliyle, insan\u0131n b\u00fcnyesinde varl\u0131\u011f\u0131n b\u00fct\u00fcn ger\u00e7eklerine ili\u015fkin d\u00fc\u015f\u00fcnceler, etkilenmeler ve izlenimler meydana getirir. \u0130nsanlar\u0131n tarih boyunca kulland\u0131klar\u0131 b\u00fct\u00fcn vas\u0131talar biraraya getirilse yine de b\u00f6ylesine derin, b\u00f6ylesine geni\u015f, b\u00f6ylesine ince ve b\u00f6ylesine net bir bi\u00e7imde, ve b\u00f6yle bir metod ve b\u00f6yle bir \u00fcslupla insan\u0131 ele alamaz!Ben burada s\u00f6zkonusu ger\u00e7e\u011fin a\u00e7\u0131kl\u0131k kazanmas\u0131 i\u00e7in, \\\"\u0130sl\u00e2m D\u00fc\u015f\u00fcncesinin \u00d6zellikleri ve \u0130lkeleri\\\" ad\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131yan eserimin ikinci cildinden baz\u0131 b\u00f6l\u00fcmler aktaraca\u011f\u0131m. Bu al\u0131nt\u0131lar\u0131n konusu \\\"\u0130sl\u00e2m D\u00fc\u015f\u00fcncesinin \u0130lkeleri Belirlemede Kur'an'\u0131n izledi\u011fi Metod\\\"dur. Bu al\u0131nt\u0131, Kur'an'\u0131n bunlar\u0131 g\u00fczel, eksiksiz, kapsaml\u0131, ahenkli ve dengeli bi\u00e7imde ortaya koydu\u011funu ve bu metodun ilkeleri belirlemede en \u00f6nemli \u00f6zelliklerinin bunlar oldu\u011funu a\u00e7\u0131klamaktad\u0131r:Bu metod \u015f\u00fcphesiz b\u00fct\u00fcn metodlardan ayr\u0131 ve \u00fcst\u00fcnd\u00fcr.1- Kur'an'\u0131n sunu\u015f metodu her \u015feyden \u00f6nce, \\\"hakikat\u0131 ger\u00e7ek alemde b\u00fct\u00fcn a\u00e7\u0131lar\u0131yla, b\u00fct\u00fcn y\u00f6nleriyle ve b\u00fct\u00fcn ili\u015fkileri ve b\u00fct\u00fcn gereklilikleriyle takdim etmesi sebebiyle di\u011fer metodlardan \u00fcst\u00fcn ve farkl\u0131d\u0131r. (insan\u0131n anlat\u0131m g\u00fcc\u00fc ise, bu seviyeye varamaz. \u00c7\u00fcnk\u00fc her yazar belli bir seviyedeki insanlara hitab eder. Bu seviyenin d\u0131\u015f\u0131ndakiler ise hemen hemen onu anlayamazlar.) Metod, bu kapsam\u0131yla hakikat\u0131 zorla\u015ft\u0131rmaz ve etraf\u0131n\u0131 sis ile kapatmaz. Tam tersine onu insan varl\u0131\u011f\u0131n\u0131n b\u00fct\u00fcn d\u00fczeylerine anlat\u0131r. Allah Teal\u00e2 kullar\u0131na rahmet olsun diye, bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin esaslar\u0131n\u0131 belli bir ilmi seviye kayd\u0131na ba\u011flamam\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc inan\u00e7, insan hayat\u0131n\u0131n ba\u015f ihtiyac\u0131d\u0131r. Ak\u0131l ve kalplerinde kurulacak d\u00fc\u015f\u00fcnce, onlar\u0131n varl\u0131k alemiyle ilgi alan\u0131n\u0131 belirleyecektir. Ayn\u0131 zamanda, herhangi bir ilmi elde etmenin yolunu belirleyecektir. Bu sebeple Allah bu inanc\u0131 anlamay\u0131, herhangi bir \u00f6n bilgiye veya ba\u015fka bir sebebe ba\u011fl\u0131 k\u0131lmam\u0131\u015ft\u0131r. Allah, inan\u00e7tan olu\u015facak d\u00fc\u015f\u00fcncenin, be\u015ferin ilim ve bilgisini desteklemesini ve kemale erdirmesini istemektedir. Bu inanc\u0131n, \u00e7evrelerindeki k\u00e2inat\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnme ve a\u00e7\u0131klama rehberi olmas\u0131yla birlikte; ilimlerinin ve bilgilerinin kendisinden ba\u015fka hak ve kesin bilginin bulunmad\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7ek kesin bilgi \u00fczerine kurulmas\u0131n\u0131 istemektedir. Bundan dolay\u0131 y\u00fcce Allah, inan\u00e7tan kaynaklanan d\u00fc\u015f\u00fcncenin, be\u015feriyetin ilim ve bilgi kayna\u011f\u0131 olmas\u0131n\u0131 istemektedir.\u0130nsan\u0131n bu kayna\u011f\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda elde etti\u011fi ve ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 her sonu\u00e7 ve her \u015fey zann\u00ee bir bilgi ve kesin olmayan ihtimalli sonu\u00e7lard\u0131r. Hatta deneysel bilim de buna dahildir. \u00c7\u00fcnk\u00fc deneysel bilimin metodu k\u0131yast\u0131r. Ara\u015ft\u0131rma ve inceleme t\u00fcmdengelim (ded\u00fcksiyon) ve t\u00fcmevar\u0131m (end\u00fcksiyon) y\u00f6ntemleri ara\u015ft\u0131rmas\u0131 ve incelemesi kolay de\u011fildir. Be\u015ferin elde etti\u011fi sonu\u00e7 ve h\u00fck\u00fcmlerin do\u011fru kabul edilmesi halinde durum budur. \u0130lmin en y\u00fcksek mertebesi, bir\u00e7ok deneyden sonra elde edece\u011fi neticeler \u00fczerinde k\u0131yaslama yapmakt\u0131r. \u0130lmin kendisi de, bunun gibi k\u0131yaslardan elde edilen bulgular\u0131n kesin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve zanni oldu\u011funu kabul etmektedir. \u00dcstelik her deney ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na ihtimallerden birinin tercih edilmesi esas\u0131na dayan\u0131r. Yani, kesin ve tart\u0131\u015fmas\u0131z de\u011fildir. \u0130nsan\u0131n elde edebilece\u011fi tek kesin ilim, her \u015feyi \u00e7ok iyi bilen ve her \u015feyden haberdar olan bilgi ve haber; sahibinden gelen ilimdir. O'nun zikretti\u011fi her \u015fey hakt\u0131r ve O, her \u015feyde h\u00fck\u00fcm verenlerin en \u00fcst\u00fcn\u00fcd\u00fcr. (Bu edenle Kur'an metodunun sundu\u011fu bu ger\u00e7e\u011fi insan\u0131n b\u00fcnyesi kabul eder, onun bir ayr\u0131l\u0131\u011f\u0131 oldu\u011funu hisseder. Di\u011fer kaynaklardan ald\u0131\u011f\u0131 hi\u00e7bir anlat\u0131mda b\u00f6ylesine bir a\u011f\u0131rl\u0131kla kar\u015f\u0131la\u015fmaz. Bu da, konular\u0131 ele al\u0131\u015f y\u00f6n\u00fcnden de mucize olan Kur'an'\u0131n s\u0131rlar\u0131ndan biridir.)2- B\u00fct\u00fcn ilmi ara\u015ft\u0131rmalar, felsefi d\u00fc\u015f\u00fcnceler ve sanatsal ilhamlarda kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan kopukluk, da\u011f\u0131n\u0131kl\u0131k ve bunlar eksikliklerden m\u00fcnezzeh olmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in, Kur'an'\u00ee metod di\u011ferlerinden farkl\u0131 ve \u00fcst\u00fcnd\u00fcr. Be\u015feri metodlar\u0131n yapt\u0131\u011f\u0131 gibi g\u00fczel ve uyumlu olan `b\u00fct\u00fcn\u00fcn\u00fcn bir y\u00f6n\u00fcn\u00fc al\u0131p, di\u011ferlerinden ay\u0131rmaz. D\u00fcnya alemini ahiret alemine ba\u011flayan bir ak\u0131\u015f i\u00e7inde, b\u00fct\u00fcn\u00fcn her y\u00f6n\u00fcn\u00fc birden g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serer. Bu ak\u0131\u015f i\u00e7inde k\u00e2inat, insan ve hayat ger\u00e7ekleri, ilahi ger\u00e7ek ile b\u00fct\u00fcnle\u015fir. Yery\u00fcz\u00fcndeki insan hayat\u0131, rakibi veya taklidi m\u00fcmk\u00fcn olmayan bir \u00fcslup i\u00e7inde ya\u015fayarak y\u00fccelikler alemindeki hayatla birle\u015fir. Be\u015feri metodlar bu konular\u0131 taklid etmeye \u00e7abalad\u0131\u011f\u0131nda ger\u00e7ekler kar\u0131\u015f\u0131k, me\u00e7hul, anla\u015f\u0131lmaz ve da\u011f\u0131n\u0131k olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Bunlarda \u00fcslub, a\u00e7\u0131k ve belirgin olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, Kur'an'\u00ee metodda oldu\u011fu gibi d\u00fczenli de de\u011fildir.Kur'an'\u0131n ak\u0131\u015f\u0131 i\u00e7inde sunulan \u00e7e\u015fitli ger\u00e7eklerdeki b\u00fct\u00fcnl\u00fck ve ili\u015fkilerin a\u011f\u0131rl\u0131k merkezi, konudan konuya de\u011fi\u015febilir. Fakat bu ba\u011fl\u0131l\u0131k, s\u00fcrekli olarak vard\u0131r. Kur'an i\u00e7inde belli bir noktaya, mesela, insanlara Rabblerini tan\u0131tma noktas\u0131na a\u011f\u0131rl\u0131k verildi\u011finde, bu b\u00fcy\u00fck ger\u00e7ek ilahi kudretin k\u00e2inat, hayat ve insandaki eserlerinde tecelli eder. Bu tecelli, hem zahir\u00ee alemde, hem de bat\u0131n\u00ee alemde meydana gelir. G\u00f6zler ba\u015fka bir noktaya, evrenin ger\u00e7e\u011fini tan\u0131tmak konusuna a\u011f\u0131rl\u0131k verildi\u011finde, ilahl\u0131k ve evren aras\u0131ndaki ili\u015fki tecelli eder. Ve bu ak\u0131\u015f, \u00e7o\u011fu kez hayat ve can verme hakikatine ve Allah'\u0131n k\u00e2inat ile hayata ili\u015fkin kanunlara temas eder. Dikkatler insan\u0131n hakikatine \u00e7evrildi\u011finde ise, onun uluhiyyet hakikatiyle olan irtibat\u0131, k\u00e2inat ve canl\u0131larla olan irtibat\u0131, g\u00f6r\u00fcn\u00fcr g\u00f6r\u00fcnmez alem ile olan irtibat\u0131 tecelli eder. Dikkatler ahiret yurduna \u00e7evrildi\u011finde, d\u00fcnya hayat\u0131 hat\u0131rlat\u0131l\u0131r ve ikisi birden Allah ile di\u011fer hakikatlerle irtibatland\u0131r\u0131l\u0131r. D\u00fcnya problemlerine dikkat \u00e7ekildi\u011finde de durum ayn\u0131d\u0131r. Kur'an'da b\u00fct\u00fcn \u00f6zellikleri belirli olan di\u011fer ara\u015ft\u0131rma ve sunma \u015fekilleri de b\u00f6yledir.3- Hakikat\u0131n b\u00fct\u00fcn y\u00f6nlerinin birbirine s\u0131k\u0131 s\u0131k\u0131ya ba\u011fl\u0131 olmas\u0131yla beraber, her konuya uyum i\u00e7indeki bir b\u00fct\u00fcn halinde Allah kat\u0131ndaki ger\u00e7ek de\u011ferini vermesiyle de, bu metod di\u011ferlerinden \u00fcst\u00fcn ve farkl\u0131d\u0131r. Bu y\u00fczden de, uluhiyyetin hakikat\u0131 ve \u00f6zellikleri; \\\"uluhiyyet ve ubudiyyet\\\" meselesi olarak gayet a\u00e7\u0131k, net, kapsaml\u0131 ve hakim vaziyette g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Hatta bu hakikat\u0131 anlatmak ve bu bilinmezi a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131karmak Kur'an'\u0131n temel konusu olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. (Daha \u00f6nce bu surenin bir yerinde, bu hakikat\u0131n ger\u00e7ekle\u015ftirilmesine ve bu konunun ayd\u0131nlat\u0131lmas\u0131na, y\u00fcce Allah'\u0131n neden bu kadar \u00f6nem verdi\u011fini a\u00e7\u0131klam\u0131\u015ft\u0131k.) Kader ve ahiret yurduyla birlikte gayb aleminin hakikat\u0131 belirgin bir yer kaplar. Sonra insan\u0131n hakikat\u0131, k\u00e2inat\u0131n hakikati ve hayat\u0131n hakikati, ger\u00e7ek alemdeki oranlar\u0131na uygun bir yere oturtulur. Ve i\u015fte bu sistem i\u00e7inde hakikatler, ne \u00f6rt\u00fcl\u00fc kal\u0131r ve ne de ihmal edilir. Her hakikat\u0131n \u00f6zellikleri ve i\u015faretleri bu hakikatlerin sergilendi\u011fi vitrinde yerini al\u0131r, asla kaybolmaz. Ayn\u0131 zamanda bu hakikatler -isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncede- birbirini \u00f6rtmez ve birbirin kaybetmez. Birinci cildin \\\"Dengeli Bir D\u00fc\u015f\u00fcnce Sistemi\\\" b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde izah etti\u011fimiz gibi, maddi evrene onun yasalar\u0131n\u0131n inceli\u011fine, par\u00e7alar\u0131 aras\u0131ndaki uyuma y\u00f6nelik hayranl\u0131k duygusu bu maddi evreni ilahla\u015ft\u0131rmaya yola\u00e7maz. Tabii ki, varl\u0131klar\u0131 ilahla\u015ft\u0131ran eski ve yeni putperestlerin sap\u0131kl\u0131\u011f\u0131na da d\u00fc\u015f\u00fclmez. Hayat\u0131n azametine, onun g\u00f6revlerini yerine getirmesine ve kendi i\u00e7inde ve \u00e7evresiyle olan uyumuna ve do\u011frultusunun sapmazl\u0131\u011f\u0131na kar\u015f\u0131 duyulan hayret ve be\u011feni bizi, hayat\u0131 ilahla\u015ft\u0131rmaya g\u00f6t\u00fcremez. Yani biyolojik doktrinlerin ilahla\u015ft\u0131rma sap\u0131kl\u0131klar\u0131ndan uzak kal\u0131n\u0131r. Bunlar\u0131n yan\u0131s\u0131ra insana, benzersiz \u00f6zelliklerine, evrenle ili\u015fkilerinde ortaya konan karakterlerine ve ba\u015fka canl\u0131larda bulunmayan potansiyel yeteneklerine y\u00f6nelik yani t\u00fcm idealist ak\u0131mlar\u0131n d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc hataya d\u00fc\u015f\u00fclmez, akl\u0131n\u0131 herhangi bir \u015fekilde ilahla\u015ft\u0131rmaz! \u0130lahi hakikat\u0131n b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fc ise, maddi alemlerin varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 ink\u00e2ra veya hafife almaya veyahut da Budizm ve tahrif edilmi\u015f hristiyanl\u0131kta oldu\u011fu gibi insan varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fcmsemeye g\u00f6t\u00fcrmez! Bu denge isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncenin karakteristik \u00f6zelli\u011fi oldu\u011fu gibi, ayn\u0131 zamanda bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin esaslar\u0131n\u0131n belirtildi\u011fi Kur'an'\u00ee metodun ve bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin \u00fczerine bina edildi\u011fi ger\u00e7eklerin karakteristik kal\u0131b\u0131d\u0131r, iskeletidir. \u00d6yle ki, bunlar\u0131n hepsi, isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncenin Kur'an'daki ak\u0131\u015f\u0131nda b\u00fct\u00fcn\u00fc \u00e7izen e\u015fsiz tabloda gayet net olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Bu Kur'an'a ait bir \u00f6zelliktir. Be\u015feri ifade metodlar\u0131n hi\u00e7biri bu \u00f6zelliklere sahip de\u011fildir!4- Bu metod di\u011ferlerinden etkili olmas\u0131 ve hayat f\u0131\u015fk\u0131ran y\u00f6n\u00fcyle de \u00fcst\u00fcnd\u00fcr. Bu metoddaki dikkat, tekrar ve kesin \u00e7izgiler, ger\u00e7eklere canl\u0131l\u0131k kazand\u0131rmakta, etkileyici bir \u00f6zellikle onlar\u0131 g\u00fczelle\u015ftirmektedir. Bu sunu\u015f tarz\u0131 \u00f6yle y\u00fcce ve azizdir ki, be\u015feri sergileme ve ifade a\u00e7\u0131s\u0131ndan, be\u015feri \u00fcslup o mertebeye asla \u00e7\u0131kamaz. Sonra ayn\u0131 zamanda ger\u00e7ekler, hayret uyand\u0131r\u0131c\u0131 bir incelik ve kesin \u00e7izgilerle sergilenmesine ra\u011fmen; bu incelik, canl\u0131l\u0131k ve g\u00fczelli\u011fi asla bozmam\u0131\u015f ve kesin \u00e7izgiler onun uyumlulu\u011funa ve hayret verici orijinalli\u011fine engel olmam\u0131\u015ft\u0131r!Bizler be\u015feri \u00fcslubumuzla, Kur'an'\u00ee metodun \u00f6zelliklerini ve onun vard\u0131\u011f\u0131 dereceyi hakk\u0131yla anlatamay\u0131z. Ayn\u0131 \u015fekilde bu incelememizle, \\\"\u0130sl\u00e2mi D\u00fc\u015f\u00fcncenin Esaslar\u0131\\\" konusunda Kur'an'\u0131n ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7eklerden hi\u00e7birine ula\u015fmam\u0131z m\u00fcmk\u00fcn olamaz. Bizim bu incelemeyi sunmam\u0131z\u0131n nedeni, insanlar\u0131n Kur'an'\u0131n indi\u011fi atmosferden uzakla\u015fmalar\u0131ndan kaynaklanmaktad\u0131r. Bug\u00fcn\u00fcn insanlar\u0131, o atmosferde ya\u015fayanlar\u0131n hallerinden uzak kalm\u0131\u015flard\u0131r. Kur'an'\u0131n kendilerine indi\u011fi kimselerin katland\u0131\u011f\u0131 \u0131zd\u0131raplardan uzakla\u015fm\u0131\u015flard\u0131r. Halbuki onlar, kendi zamanlar\u0131nda ortada bulunan b\u00fct\u00fcn problemlere ra\u011fmen, m\u00fcsl\u00fcman toplumu in\u015fa etmi\u015flerdir. Bu y\u00fczden insanlar, bizzat Kur'an'\u00ee metodun zevkine varmak g\u00fcc\u00fcnden bug\u00fcn mahrumdurlar. Onun \u00f6zelliklerinden ve lezzetlerinden direkt olarak istifade etmekten acizdirler.\\\"Kur'an bazen inan\u00e7 sistemi ile ilgili ger\u00e7ekleri \u00f6yle a\u00e7\u0131lardan ele al\u0131r ki, o \u015fekilde onlar\u0131 ele almak insan\u0131n akl\u0131ndan bile ge\u00e7mez. Zira bu t\u00fcr konular ve olanlar normalde insan\u0131n d\u00fc\u015f\u00fcnebilece\u011fi veya dikkatini \u00e7ekebilece\u011fi sahalar de\u011fildir.En'am s\u00fcresinin \u015fu ayetinde yer alan ilahi ilmin ger\u00e7ekli\u011fini ve alanlar\u0131n\u0131 tasvir eden ifadeler de bu t\u00fcrden konulard\u0131r.\\\"Gayb\u0131n anahtarlar\u0131 Allah'\u0131n kat\u0131ndad\u0131r, onu, yaln\u0131z O bilir. Mutlaka O'nun bilgisi alt\u0131nda dal\u0131ndan d\u00fc\u015fen her yaprak, yerin karanl\u0131k deliklerindeki her tane, ya\u015f-kuru ne varsa hepsi apa\u00e7\u0131k bir kitaptad\u0131r.\\\" (En'am Suresi, 59)\u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesi, her tarafa dal budak sa\u00e7an bu gizli a\u00e7\u0131k meselelere Kur'an'\u0131n ortaya koydu\u011fu geni\u015f boyutlar\u0131 ile y\u00f6nelemez. Kapsaml\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 ortaya koymak istese de, bu ilmin kapsaml\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 tasvir edemez. \u0130lim ne kadar bu meseleleri tasvir etmeye \u00e7al\u0131\u015fsa da, bu konular ilmin tasvir kapsam\u0131na girse de, onlar\u0131 tasvir etmeyi beceremez. \u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesi bu ilmin kapsam\u0131n\u0131 tasvir etmeye kalksa bile, kendi insani arzular\u0131na ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerinin yap\u0131s\u0131na uygun d\u00fc\u015fecek ba\u015fka alanlara y\u00f6nelecektir... Daha \u00f6nce yedinci c\u00fczde bu ayetin yorumunu yaparken \u015f\u00f6yle demi\u015ftik:\\\"Ne y\u00f6nden bakarsak bakal\u0131m \u015fu k\u0131sac\u0131k ayete, Kur'an'\u0131n kayna\u011f\u0131yla konu\u015fan bu mucizeyi g\u00f6rece\u011fiz.Konusu a\u00e7\u0131s\u0131ndan bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda bu s\u00f6z\u00fc bir insan\u0131n s\u00f6yleyemeyece\u011fini, \u00fczerinde insan damgas\u0131 bulunmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, daha kar\u015f\u0131la\u015f\u0131r kar\u015f\u0131la\u015fmaz duydu\u011fumuz o \u00fcrpertiden anlay\u0131veririz. \u00c7\u00fcnk\u00fc insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin b\u00f6yle bir konuyu -ilmin kapsay\u0131c\u0131l\u0131k ve ku\u015fat\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131 konusunu- ara\u015ft\u0131rmas\u0131n\u0131n sonucu, b\u00f6ylesine geni\u015f ufuklara ula\u015famad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rmek olacakt\u0131r. Bu alanda ortaya konan insan fikrinin, \u00fcr\u00fcnlerinin ve \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131n de\u011fi\u015fik bir \u00f6zelli\u011fi ve belli bir s\u0131n\u0131r\u0131 vard\u0131r. \u0130nsan, dile getirdi\u011fi d\u00fc\u015f\u00fcncesini ilgi alan\u0131ndan \u00e7ekip \u00e7\u0131karmaktad\u0131r. Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesindeki a\u011fa\u00e7lardan kopan yapraklar\u0131 g\u00f6zetip saymak, insan\u0131n ilgi alan\u0131na giren bir konu mudur? Bu nokta, ilk anda insan\u0131n akl\u0131na gelebilecek bir sorun de\u011fildir. Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesinde dal\u0131ndan kopmu\u015f yapraklar\u0131 izlemek ve saymak, insan\u0131n akl\u0131na gelmez. Bu y\u00fczden b\u00f6yle bir yola ba\u015fvurmaz da, kapsaml\u0131 bir bilgiye dayanarak konuyu dile getirmesi de beklenemez. \u00c7\u00fcnk\u00fc dal\u0131ndan kopmu\u015f yapra\u011f\u0131n say\u0131s\u0131n\u0131 bilmek ve bunu dile getirmek y\u00fcce yarat\u0131c\u0131n\u0131n i\u015fidir.\u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin yerin karanl\u0131klar\u0131nda gizlenmi\u015f bir tohumla ne ilgisi vard\u0131r? Ku\u015fkusuz insano\u011flunun en fazla yapabildi\u011fi, topra\u011f\u0131n alt\u0131nda bizzat gizledi\u011fi tohumun geli\u015fmesini g\u00f6zetmektedir. Ancak topra\u011f\u0131n karanl\u0131\u011f\u0131nda gizlenmi\u015f her taneyi izleme konusu, insan akl\u0131n\u0131n ilgilenebilece\u011fi, varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnece\u011fi ve kapsaml\u0131 bir bilgiye dayanarak s\u00f6z\u00fcn\u00fc edebilece\u011fi bir konu de\u011fildir. Topra\u011f\u0131n karanl\u0131klar\u0131nda \u00f6rt\u00fcl\u00fc tanenin say\u0131s\u0131n\u0131 ancak yaratan bilir, bundan s\u00f6z etmek de O'na yak\u0131\u015f\u0131r. \\\"Ya\u015f-kuru ne varsa, hepsi apa\u00e7\u0131k bir kitaptad\u0131r\\\" ifadesindeki bu kesinlikle, insan fikrinin ilgisi nedir? Bu konuda insan fikrinin en fazla yapabildi\u011fi elindeki ya\u015f ve kuru \u015feylerden yararlanmakt\u0131r. Ancak kapsaml\u0131 bilgiye kan\u0131t olarak bundan s\u00f6z etmek insan\u0131n yeltendi\u011fi bir \u015fey olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, b\u00f6yle bir ifade tarz\u0131na ba\u015fvurdu\u011fu da g\u00f6r\u00fclmemi\u015ftir. Ya\u015f-kuru her \u015feyin say\u0131s\u0131n\u0131 bilen ve bundan s\u00f6z eden, ancak y\u00fcce yarat\u0131c\u0131d\u0131r.\u0130nsan, dal\u0131ndan kopmu\u015f her yapra\u011f\u0131n, g\u00f6zlenmi\u015f her tohumun, ya\u015f-kuru her \u015feyin a\u00e7\u0131k bir kitapta, korunmu\u015f bir k\u00fct\u00fckte kaydedilmi\u015f olmas\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnmez. Neden b\u00f6yle bir \u015fey yaps\u0131n ki? Bundan yarar\u0131 ne olacakt\u0131r? Bir k\u00fct\u00fckte kaydetmeye neden \u00f6nem versin? Ancak bunlar\u0131 sayan, kaydeden m\u00fclk\u00fcn sahibidir. M\u00fclk\u00fcndeki hi\u00e7bir \u015fey, bilgisinin d\u0131\u015f\u0131nda de\u011fildir. Bu konuda k\u00fc\u00e7\u00fck de, b\u00fcy\u00fck gibidir. Ve basit de \u00f6nemli gibidir. \u00d6rt\u00fcl\u00fc olanla, a\u00e7\u0131kta olan farketmez. Bilinmezle bilinen, uzakla yak\u0131n hep ayn\u0131d\u0131r.Ku\u015fkusuz bu kapsaml\u0131, geni\u015f, derin ve parlak sahne... B\u00fct\u00fcn yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn a\u011fa\u00e7lar\u0131ndan kopan yapra\u011f\u0131n, yerin her katman\u0131nda \u00f6rt\u00fcl\u00fc tohumun ve yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesindeki ya\u015f-kuru her \u015feyin i\u00e7inde yerald\u0131\u011f\u0131 bir sahne... Evet insan d\u00fc\u015f\u00fcncesi nas\u0131l bu sahneye y\u00f6nelemiyor ve onunla ilgilenemiyorsa, ayn\u0131 \u015fekilde insan g\u00fcc\u00fc de bunu ne alg\u0131layabilir, ne de ku\u015fatabilir. Bu sahne bir b\u00fct\u00fcn olarak sadece Allah'\u0131n bilgisine a\u00e7\u0131l\u0131r. O'nun bilgisi her \u015feyi kapsam\u0131\u015f ve ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r. Her \u015fey O'nun korumas\u0131 alt\u0131ndad\u0131r. Dilemesi ve takdiri, b\u00fcy\u00fck-k\u00fc\u00e7\u00fck, basit-\u00f6nemli, \u00f6rt\u00fcl\u00fc-a\u00e7\u0131k, bilinmez-bilinen ve uzak-yak\u0131n her \u015feyle yak\u0131ndan ilgilidir.Belli bir bilin\u00e7 d\u00fczeyine ve ifade g\u00fcc\u00fcne sahip insanlar, insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin ve ifade etme yetene\u011finin s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131 \u00e7ok iyi bilirler. \u0130nsan olarak ya\u015fad\u0131klar\u0131 deneyimlere dayanarak, buna benzer bir sahnenin insan\u0131n hat\u0131r\u0131na gelemeyece\u011fini ve bu \u015fekil bir ifadenin insandan kaynaklanamayaca\u011f\u0131n\u0131 bilirler. Bu konuda tart\u0131\u015fmak isteyenler, t\u00fcm insan s\u00f6zlerine baks\u0131nlar. Bunun gibi bir y\u00f6neli\u015fle kar\u015f\u0131la\u015facaklar m\u0131 bakal\u0131m?Kur'an'da yeralan sadece bu ve benzeri ayetler bile, bu y\u00fcce Kitab'\u0131n kayna\u011f\u0131n\u0131 bilmek i\u00e7in yeterlidir.\u0130fadedeki sanatsal ola\u011fan\u00fcst\u00fcl\u00fck a\u00e7\u0131s\u0131ndan ayete bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda g\u00fczellik ve ahenk dolu ufuklar g\u00f6r\u00fcr\u00fcz. \u0130nsan \u00fcr\u00fcn\u00fc s\u00f6zlerde, bu denli eri\u015filmez d\u00fczeye hi\u00e7bir zaman ula\u015f\u0131lamam\u0131\u015ft\u0131r.\\\"Gayb\u0131n anahtarlar\u0131 Allah'\u0131n kat\u0131ndad\u0131r. Onu yaln\u0131z O bilir.\\\"Zaman ve mek\u00e2nda, ge\u00e7mi\u015fte, \u015fimdiki zamanda ve gelecekte, hayatta meydana gelen olaylarda ve i\u00e7 d\u00fc\u015f\u00fcncelerdeki mutlak \\\"bilinmez\\\"likteki uzakl\u0131k, ufuklar ve dipsizlik...\\\"Karada ve denizde olan\u0131 bilir.\\\"G\u00f6r\u00fclen alemdeki uzakl\u0131\u011f\u0131, ufuklar\u0131 ve derinlikleri, ayn\u0131 d\u00fczeyde, ayn\u0131 geni\u015flik ve kapsay\u0131c\u0131l\u0131kta bilir. G\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen alemdeki bu uzakl\u0131k, ufuklar ve derinlik, perdeli gayb alemine uygun d\u00fc\u015fmektedir.\\\"O'nun bilgisi d\u0131\u015f\u0131nda bir yaprak bile d\u00fc\u015fmez.\\\"\u00d6l\u00fcm ve yokolu\u015f olay\u0131... Y\u00fccelerden a\u015fa\u011f\u0131lara, hayattan yoklu\u011fa d\u00fc\u015f\u00fc\u015f hareketi...\\\"Yerin karanl\u0131klar\u0131nda olan tane...\\\"Dipten y\u00fczeye, gizlilikten sessizlikten patlamaya ve serpilmeye kadar olan do\u011fu\u015f ve geli\u015fim hareketi...\\\"Ya\u015f-kuru, her \u015fey apa\u00e7\u0131k kitaptad\u0131r.\\\"Kapsaml\u0131 bir genelleme... Genel anlamda bir canl\u0131da parlay\u0131p solan hayat ve \u00f6l\u00fcm\u00fc i\u00e7ine almaktad\u0131r.Bu y\u00f6neli\u015f ve hareketleri kim meydana getirmektedir? \u015eu uyum ve g\u00fczelli\u011fi vareden kimdir? Bunun gibi k\u0131sac\u0131k bir ayette b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131 ve \u015funlar\u0131 olu\u015fturan kimdir? Allah'dan ba\u015fka kim olabilir?Allah'\u0131n ilminin geni\u015fli\u011fini \u015fu ayeti kerime, ayn\u0131 \u015fekilde ortaya koymaktad\u0131r:\\\"Yerin i\u00e7ine gireni ve ondan \u00e7\u0131kan\u0131, g\u00f6kten ineni ve oraya \u00e7\u0131kan\u0131 bilir. O \u00e7ok esirgeyen, \u00e7ok ba\u011f\u0131\u015flayand\u0131r.\\\" (Sebe Suresi, 2)Birka\u00e7 kelime ile insan\u0131n g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcne serilen bu tabloya bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda akla hayale s\u0131\u011fd\u0131r\u0131lamayacak kadar hayret verici hareketler, hacimler, \u015fekiller, tablolar, kavramlar, varl\u0131klar ve grafiklerle kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya oldu\u011fumuzu anl\u0131yoruz!\u015eayet yery\u00fcz\u00fcnde ya\u015fayan insanlar\u0131n hepsi, b\u00fct\u00fcn hayatlar\u0131n\u0131 bir tek anda meydana gelen olaylar\u0131 izlemeye ve onlar\u0131 tesbit etmeye \u00e7al\u0131\u015fsalar ve ayetin i\u015faret etti\u011fi ger\u00e7ekleri saymaya kalk\u0131\u015fsalar, kesinlikle bu olaylar\u0131n hepsini izleyemeyecekler ve onlar\u0131n say\u0131s\u0131n\u0131 tesbit edemeyeceklerdir!Bir anl\u0131k zaman i\u00e7inde ka\u00e7 varl\u0131k topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na giriyor? Yine bu k\u0131sa zaman s\u00fcresi i\u00e7inde ka\u00e7 \u015fey \u00e7\u0131k\u0131yor yerden? Bu k\u0131sac\u0131k zaman diliminde ka\u00e7 \u015fey iniyor g\u00f6ky\u00fcz\u00fcnden?.. Yine ka\u00e7 \u015fey, bu bir anl\u0131k zamanda g\u00f6ky\u00fcz\u00fcne y\u00fckseliyor! ..Yine ka\u00e7 \u015fey topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na giriyor? Ka\u00e7 tohum topra\u011fa d\u00fc\u015f\u00fcyor ve ka\u00e7 tohum at\u0131l\u0131yor d\u00fcnyan\u0131n her taraf\u0131nda! Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn u\u00e7suz bucaks\u0131z b\u00f6lgelerinde ka\u00e7 kurt\u00e7uk, ha\u015fere, b\u00f6cek, s\u00fcr\u00fcngen topra\u011f\u0131n deliklerinde dola\u015f\u0131yor! Ka\u00e7 su damlac\u0131\u011f\u0131, gaz atomu, elektrik ak\u0131m\u0131, yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn geni\u015f sahalar\u0131na g\u00f6m\u00fcl\u00fcp gidiyor!.. Ka\u00e7?.. Ka\u00e7?.. Varl\u0131k giriyor topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na... Evet b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131 y\u00fcce Allah g\u00f6r\u00fcyor ve s\u00fcrekli kontrol ediyor.Ka\u00e7 \u015fey \u00e7\u0131k\u0131yor yerden? Ka\u00e7 bitki filizleniyor? .'ka\u00e7 p\u0131nar kayn\u0131yor? Ka\u00e7 volkan patl\u0131yor? Ka\u00e7 \u00e7e\u015fit gaz havaya y\u00fckseliyor? Ka\u00e7 gizlenmi\u015f \u015fey ortaya \u00e7\u0131k\u0131yor? Ka\u00e7 b\u00f6cek gizli yuvas\u0131ndan d\u0131\u015far\u0131 \u00e7\u0131k\u0131yor? G\u00f6r\u00fclen ve g\u00f6r\u00fclmeyen insan\u0131n bildi\u011fi ve bilmedi\u011fi -ki bilmedikleri daha \u00e7oktur- ka\u00e7 \u015fey vard\u0131r?G\u00f6kten neler iniyor? Ka\u00e7 ya\u011fmur damlas\u0131 iniyor? Ka\u00e7 y\u0131ld\u0131z kay\u0131yor ve ka\u00e7 \u015fim\u015fek \u00e7ak\u0131yor? Ka\u00e7 yak\u0131c\u0131 \u0131\u015f\u0131n geliyor g\u00f6kten? Ka\u00e7 ayd\u0131nlat\u0131c\u0131 \u0131\u015f\u0131n g\u00f6nderiliyor? Ka\u00e7 uygulanacak kaza, ka\u00e7 belirlenmi\u015f kader geliyor? T\u00fcm varl\u0131klar\u0131 ku\u015fatan ve \u00f6zellikle baz\u0131 insanlar\u0131 saran ka\u00e7 rahmet iniyor? Allah'\u0131n diledi\u011fi kullar\u0131na yayd\u0131\u011f\u0131 ve miktarlar\u0131n\u0131 belirledi\u011fi ka\u00e7 r\u0131z\u0131k g\u00f6nderiliyor?.. Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n sayamayaca\u011f\u0131 ka\u00e7 \u015fey iniyor g\u00f6ky\u00fcz\u00fcnden, ka\u00e7?..Ne kadar varl\u0131k y\u00fckseliyor semaya? Bitkilerin, hayvanlar\u0131n, insanlar\u0131n veya insan\u0131n bilmedi\u011fi di\u011fer yarat\u0131klar\u0131n semaya y\u00fckselen ka\u00e7 nefesi var? Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n y\u00fcksekli\u011fini duymad\u0131\u011f\u0131, i\u015fitmedi\u011fi gizli-a\u00e7\u0131k ka\u00e7 dua, ka\u00e7 niyaz var Allah'a y\u00fckselen?Bildi\u011fimiz veya bilmedi\u011fimiz \u00f6lm\u00fc\u015f yarat\u0131klar\u0131n ruhlar\u0131ndan ka\u00e7 tanesi \u015fu anda g\u00f6\u011fe y\u00fckseliyor. Y\u00fcce Allah'\u0131n emri ile \u015fu anda ka\u00e7 melek g\u00f6\u011fe \u00e7\u0131kmaktad\u0131r? Allah'dan ba\u015fkas\u0131n\u0131n bilmedi\u011fi ka\u00e7 ruh, bu u\u00e7suz bucaks\u0131z evrende kanat \u00e7\u0131rp\u0131p u\u00e7maktad\u0131r?Ne kadar buhar y\u00fckseliyor bir denizden.Bir denizden ne kadar buhar y\u00fckselmekte, bir bedenden ka\u00e7 gaz atomu yukar\u0131 \u00e7\u0131kmaktad\u0131r? Allah'dan ba\u015fka kimsenin bilmedi\u011fi ka\u00e7 \u015fey y\u00fckselmektedir ka\u00e7, ka\u00e7 \u015fey?..Sadece bir saniyede neler oluyor? Bir tek saniyede meydana gelen bunca olaylar\u0131 kavrayabilmek i\u00e7in, insanlar\u0131n bilgisi ve ara\u015ft\u0131rmalar\u0131, hesaplamalar\u0131 -bu hesap ve sayma i\u015fi i\u00e7in uzun \u00f6m\u00fcrler harcasalar bile- nereye kadar gidebilir ki? Halbuki y\u00fcce Allah'\u0131n engin, her \u015feye ula\u015fan, deh\u015fet verici ve eksiksiz ilmi, bu olaylar\u0131n hepsini her yerde ve her zaman ku\u015fatm\u0131\u015f bulunmaktad\u0131r... Her kalbi, i\u00e7indeki niyeti ve hayalleri ile, at\u0131\u015flar\u0131 ve duru\u015flar\u0131 ile kontrol\u00fc alt\u0131nda tutmaktad\u0131r. Buna ra\u011fmen O, insanlar\u0131n hatalar\u0131n\u0131 \u00f6rter ve ba\u011f\u0131\u015flar...\\\"O, \u00e7ok esirgeyen, \u00e7ok ba\u011f\u0131\u015flayand\u0131r.\\\"\u0130\u015fte Kur'an-\u0131 Kerim'in bunun gibi tek bir ayeti dahi, bu Kur'an'\u0131n insan s\u00f6z\u00fc olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 rahatl\u0131kla ortaya koyar. \u00c7\u00fcnk\u00fc b\u00f6yle evrensel bir hayal g\u00fcc\u00fc, pek tabii olarak insan akl\u0131n\u0131n k\u00e2r\u0131 de\u011fildir. B\u00f6yle evrensel bir d\u00fc\u015f\u00fcnce, insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin b\u00fcnyesinde yeralmaz. Bir tek dokunu\u015fla, bu evrenin yarat\u0131c\u0131s\u0131 olan y\u00fcce Allah'\u0131n, kullar\u0131n sanat\u0131na benzemeyen sanat\u0131n\u0131 ku\u015fat\u0131c\u0131 bir \u015fekilde ortaya koymak hi\u00e7bir insan\u0131n harc\u0131 de\u011fildir.Bu Kur'an'\u0131n ilahi olan damgas\u0131, d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f itibar\u0131 ile k\u00fc\u00e7\u00fck olan fakat etkili varl\u0131klar\u0131 ve olaylar\u0131, asl\u0131nda delil getirdi\u011fi \u00f6nemli konuya denk d\u00fc\u015fecek b\u00fcy\u00fck ger\u00e7ekleri ta\u015f\u0131d\u0131klar\u0131 i\u00e7in, delil g\u00f6sterme metodunda da ortaya \u00e7\u0131kar... A\u015fa\u011f\u0131daki ayetler buna \u00f6rnektir:\\\"Biz sizi yaratt\u0131k, tasdik etmeniz gerekmez mi? Att\u0131\u011f\u0131n\u0131z meniyi g\u00f6rd\u00fcn\u00fcz m\u00fc? Siz mi onu yarat\u0131yorsunuz? Yoksa yaratan biz miyiz? Aran\u0131zda \u00f6l\u00fcm\u00fc takdir eden biziz. Ve bizim \u00f6n\u00fcm\u00fcze ge\u00e7ilmi\u015f de\u011fildir! B\u00f6yle yapt\u0131k ki, sizin yerinize benzerlerinizi getirelim ve sizi bilmedi\u011finiz bir bi\u00e7imde yaratal\u0131m. Andolsun ilk yaratmay\u0131 biliyorsunuz. D\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp ibret alman\u0131z gerekmez mi? (Vak\u0131a Suresi, 57-62)\\\"\u0130\u00e7ti\u011finiz suya bakt\u0131n\u0131z m\u0131? Siz mi onu buluttan indirdiniz, yoksa indiren biz miyiz? Dileseydik onu tuzlu yapard\u0131k. \u015e\u00fckretmeniz gerekmez mi?\\\" \\\"\u00c7akt\u0131\u011f\u0131n\u0131z ate\u015fi g\u00f6rd\u00fcn\u00fcz m\u00fc? Onun a\u011fac\u0131n\u0131 siz mi yaratt\u0131n\u0131z, yoksa yaratan biz miyiz? Biz onu bir ibret ve \u00e7\u00f6lden gelip ge\u00e7enlere bir fayda yapt\u0131k.\\\" \\\"\u00d6yleyse ulu Rabbinin ad\u0131n\u0131 y\u00fccelt.\\\" (Vak\u0131a Suresi, 57-62)Ger\u00e7ek odur ki, Kur'an-\u0131 Kerim insan\u0131n al\u0131\u015fageldi\u011fi \u015feylerden ve s\u00fcrekli g\u00f6zlemlenebilecek olaylardan \u00f6nemli evrensel yarg\u0131lara var\u0131r. Bu yarg\u0131larda, varl\u0131k alemindeki ilahi yasalar a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kar. Ve bu yasalarla varl\u0131k alemine ili\u015fkin kapsaml\u0131, b\u00fcy\u00fck bir inan\u00e7 sistemi ve m\u00fckemmel bir d\u00fc\u015f\u00fcnce meydana gelir. Ayr\u0131ca bu yasalardan bir d\u00fc\u015f\u00fcnce ve inceleme metodu, ruhlar ve kalpler i\u00e7in bir hayat, hisler ve duygular i\u00e7in bir uyan\u0131kl\u0131k meydana getirir. Evet, sabah ak\u015fam g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcnde cereyan etti\u011fi halde, insanlar\u0131n kendisinden habersiz olduklar\u0131 bu varl\u0131k aleminde meydana gelen olaylara kar\u015f\u0131 bir uyan\u0131kl\u0131k, kendi i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131na ve orada meydana gelen hayretengiz ve harika olaylara kar\u015f\u0131 bir uyan\u0131kl\u0131k...Kur'an-\u0131 Kerim insanlar\u0131, e\u015fsiz ve harika olaylara, \u00e7ok nadir olarak meydana gelen \u00f6zel mucizelere havale etmez. Kendi i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131nda ve al\u0131\u015ft\u0131klar\u0131 hayatta bilinmeyen, yak\u0131nlar\u0131nda bulunan evrensel olaylara uzak d\u00fc\u015fen harikalar, mucizeler, ayetler ve deliller ara\u015ft\u0131rmakla insanlar\u0131 y\u00fck\u00fcml\u00fc tutmaz. Kur'an insanlar\u0131, karma\u015f\u0131k felsefi d\u00fc\u015f\u00fcncelerle, anla\u015f\u0131lmaz, anlams\u0131z zihinsel problemlerle, herkesin elde edemeyece\u011fi bilimsel deneyimlerle realiteden uzakla\u015ft\u0131rmaz... Evet Kur'an, insanlar\u0131n i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131nda bir inan\u00e7 sistemi, bu inan\u00e7 sistemine dayal\u0131 evren ve hayata ili\u015fkin bir d\u00fc\u015f\u00fcnce meydana getirmek i\u00e7in insanlar\u0131 b\u00f6yle uzaklara g\u00f6t\u00fcrmez.\u0130nsanlar\u0131n kendileri Allah'\u0131n sanat\u0131n\u0131n eserleridir. \u00c7evrelerini ku\u015fatan k\u00e2inat\u0131n ger\u00e7ekleri ve olaylar\u0131, O'nun kudreti taraf\u0131ndan yarat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Allah'\u0131n elinden \u00e7\u0131kan her \u015feyde mucize gizlidir. Bu Kur'an da, O'nun Kuran'\u0131d\u0131r. Bu nedenle insanlar\u0131n dikkatlerini kendi benliklerinde gizli olan ve \u00e7evrelerindeki evrene serpi\u015ftirilen bu mucizeler \u00fczerine \u00e7eker. G\u00f6rd\u00fckleri, fakat onlardaki vecizli\u011fin ger\u00e7ek de\u011ferini kavrayamad\u0131klar\u0131 al\u0131\u015f\u0131lagelen bu harikalara dikkatleri \u00e7eker. \u00c7\u00fcnk\u00fc insan, her zaman kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7eklerdeki veciz y\u00f6nlerden habersiz kalabilir. Kur'an onlar\u0131n dikkatlerini bu harikalar\u0131n \u00fczerine \u00e7ekiyor ve b\u00f6ylece g\u00f6zlerinin a\u00e7\u0131lmas\u0131n\u0131, orada gizli olan deh\u015fetli s\u0131rlar\u0131 g\u00f6rmelerini sa\u011flamaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131r. Kur'an, yoktan vareden kudretin s\u0131rr\u0131n\u0131, e\u015fsiz olan birli\u011fin s\u0131rr\u0131n\u0131, \u00e7evrelerini ku\u015fatan evrende i\u015fledi\u011fi gibi bizzat kendi b\u00fcnyelerinde de faaliyet g\u00f6steren iman\u0131n delillerini, inan\u00e7 sisteminin kesin ger\u00e7eklerini g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne seren, bunlar\u0131 b\u00fcnyelerine yerle\u015ftiren veya daha do\u011fru bir ifade ile f\u0131tratlar\u0131nda harekete ge\u00e7iren ezeli yasan\u0131n s\u0131rr\u0131n\u0131 anlamalar\u0131n\u0131 sa\u011flamaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131yor.\u0130\u015fte Kur'an bu metodu izler. Yarat\u0131c\u0131 kudretin bizzat kendi b\u00fcnyelerinde, kendi elleriyle ektikleri ekinlerinde, i\u00e7tikleri suda, yakt\u0131klar\u0131 ate\u015fte, g\u00f6r\u00fclen ayetlerini, delillerini onlar\u0131n g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcne serer. Bunlar, insanlar\u0131n ayn\u0131 zamanda al\u0131\u015fageldikleri hayatta, g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcnde meydana gelen en basit olaylard\u0131r. Kur'an ayn\u0131 metoda ba\u011fl\u0131 olarak var\u0131lacak son an\u0131 da, bu y\u00f6ntemle a\u00e7\u0131kl\u0131yor. Bu yery\u00fcz\u00fcnde hayat\u0131n sona eri\u015fini, ba\u015fka bir d\u00fcnyada hayat\u0131n tekrar ba\u015flamas\u0131n\u0131 da bu yolla tasvir ediyor. Herkesi-n mutlaka kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131 g\u00fcn\u00fc, her t\u00fcrl\u00fc \u00e7arenin sona erdi\u011fi an\u0131, b\u00fct\u00fcn canl\u0131 varl\u0131klar\u0131n, hi\u00e7bir \u00e7\u0131rp\u0131nman\u0131n ve hi\u00e7bir kurtulu\u015f yolunun kalmad\u0131\u011f\u0131, b\u00fct\u00fcn maskelerin d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc ve b\u00fct\u00fcn \u00fcst\u00fcnl\u00fck taslamalar\u0131n iptal edildi\u011fi g\u00fcnde s\u0131n\u0131rs\u0131z g\u00fc\u00e7, kudret ve yetki sahibi y\u00fcce Allah'\u0131n huzurunda onunla y\u00fczy\u00fcze gelecekleri g\u00fcn\u00fc de ayn\u0131 \u015fekilde anlatmaktad\u0131r.Kur'an'\u0131n insan\u0131n f\u0131trat\u0131na hitap metodu bile, O'nun ana kayna\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6steren bir delildir. Bu kaynak evrenin de kendisinden meydana geldi\u011fi kaynakt\u0131r. Kur'an'\u0131n dizili\u015f metodu aynen evrenin kurulu\u015f metodudur. Evrenin en basit maddelerinden en girift \u015fekiller ve en b\u00fcy\u00fck varl\u0131klar meydana gelir. K\u00e2inat\u0131n ana maddesinin atom oldu\u011fu, hayat\u0131n ana maddesinin de h\u00fccre oldu\u011fu san\u0131lmaktad\u0131r. Atom o kadar k\u00fc\u00e7\u00fck olmas\u0131na ra\u011fmen, asl\u0131nda bir mucizedir. H\u00fccre onca k\u00fc\u00e7\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcne ra\u011fmen, asl\u0131nda apa\u00e7\u0131k bir mucizedir. Burada Kur'an, insan\u0131n g\u00f6zlemledi\u011fi al\u0131\u015f\u0131lagelen basit olaylar\u0131, dini inanc\u0131n en \u00f6nemli meselesini, evrenin en kapsaml\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcncesini a\u00e7\u0131klaman\u0131n ana maddesi olarak al\u0131yor. Bunlar, her insan\u0131n deneyiminin kapsam\u0131na giren g\u00f6zlemlerdir... \u0130nsanl\u0131k neslinin \u00e7o\u011falmas\u0131! Ekin... Su... Ate\u015f... \u00d6l\u00fcm... Yery\u00fcz\u00fcnde ya\u015fayan hangi insan\u0131n deneyimleri aras\u0131na girmez bu sahneler? Ma\u011farada bile ya\u015fayan hangi insan, bir ceninin (embriyonun) hayat\u0131n\u0131n ve bir bitkinin hayat\u0131n\u0131n nas\u0131l meydana geldi\u011fini, suyun nas\u0131l d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, ate\u015fin nas\u0131l yand\u0131\u011f\u0131n\u0131, \u00f6l\u00fcm an\u0131n\u0131n nas\u0131l oldu\u011funu g\u00f6rmemi\u015ftir? \u0130\u015fte Kur'an-\u0131 Kerim, her insan\u0131n g\u00f6zlemledi\u011fi bu olaylardan inan\u00e7 sistemini meydana getirir. \u00c7\u00fcnk\u00fc Kur'an her \u00e7evredeki, her insana hitap eder. Asl\u0131nda bu basit ve normal sahneler, k\u00e2inat\u0131n en \u00f6nemli ger\u00e7eklerini, ilahi s\u0131rlar\u0131n en b\u00fcy\u00fcklerini olu\u015fturur. Bu manzaralar basit olmalar\u0131na ra\u011fmen, her insan\u0131n f\u0131trat\u0131na hitap ederler. Asl\u0131nda bunlar, en uzman bilginlerin sonsuza dek \u00fczerinde \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 gereken ger\u00e7eklerdir.Kur'an'\u0131n kayna\u011f\u0131n\u0131 da g\u00f6steren bu a\u00e7\u0131klamay\u0131 bundan daha ileriye g\u00f6t\u00fcrecek g\u00fc\u00e7te de\u011filiz. Bu kadar a\u00e7\u0131klama da yeter zaten. \u015eimdi tekrar surenin ak\u0131\u015f seyrine d\u00f6nelim...Ve y\u00fcce Allah ger\u00e7ekten do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyor:\\\"Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir.\\\"\\\"Yoksa, `onu Muhammed uydurdu' mu diyorlar? Onlara de ki; \\\"E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z.\\\"Surenin ak\u0131\u015f\u0131 bu apa\u00e7\u0131k meydan okuyu\u015ftan sonra, tart\u0131\u015fmaya devam etmekten vazge\u00e7iyor. B\u00f6ylece onlar\u0131n zandan ba\u015fka bir \u015feye dayanmad\u0131klar\u0131n\u0131 belirtiyor. Onlar bilmedikleri \u015feyler hakk\u0131nda h\u00fck\u00fcm veriyorlar. Asl\u0131nda h\u00fck\u00fcm vermeden \u00f6nce, bilginin olmas\u0131 gerekir. Bu konuda s\u0131rf arzu ve isteklere veya kuru zanna dayan\u0131lmamas\u0131 l\u00e2z\u0131md\u0131r. Burada hakk\u0131nda h\u00fck\u00fcm verdikleri \u015fey, Kur'an'\u0131n vahiy olup olmad\u0131\u011f\u0131 vaadlerinin ve tehditlerinin do\u011fru olup olmad\u0131\u011f\u0131d\u0131r. Onlar bu ger\u00e7ekleri yalan saym\u0131\u015flard\u0131r. Fakat bunlar\u0131 yalan sayarken sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir ilgiye dayanmam\u0131\u015flard\u0131r. Onlar t\u00fcm boyutlar\u0131 ile kavramad\u0131klar\u0131 bu ger\u00e7ekleri yalanlam\u0131\u015flard\u0131r:\\\"Tersine onlar, bilgisini kavrayamad\u0131klar\u0131 ve hen\u00fcz a\u00e7\u0131klamas\u0131na da muhatap olmad\u0131klar\u0131 bir mesaj\u0131 yalanlad\u0131lar.\\\"Onlar\u0131n bu konudaki durumu, kendilerinden \u00f6nce Rabblerini yalanlayan zalimlerin ve m\u00fc\u015friklerin durumu gibidir. D\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp ibret alacak olanlar, ak\u0131betlerinin ne olaca\u011f\u0131n\u0131 \u00f6\u011frenmek i\u00e7in, daha \u00f6ncekilerin sonlar\u0131n\u0131n ne oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcns\u00fcnler.\\\"Onlardan \u00f6ncekiler de b\u00f6yle yalanlam\u0131\u015flard\u0131. G\u00f6r bakal\u0131m, o zalimlerin sonu nice oldu?\\\"\u00c7o\u011funlu\u011fu zandan ba\u015fka bir \u015feye uymamalar\u0131na ra\u011fmen ve kesin bir bilgi sahibi olmad\u0131klar\u0131 halde ger\u00e7ekleri yalanlad\u0131klar\u0131 halde onlardan baz\u0131lar\u0131 bu Kitab'a iman ediyorlard\u0131. Onlar\u0131n hepsi yalanlay\u0131c\u0131lardan de\u011fildi:\\\" Onlardan kimi bu Kur'an'a inan\u0131r, kimi de inanmaz. Rabbin kimlerin bozguncu oldu\u011funu herkesten iyi bilir.''Bozguncular iman etmeyenlerdir. \u0130nsanlar\u0131n ger\u00e7ek ilahlar\u0131na iman etmemeleri ve yaln\u0131z O'na kulluk yapmamalar\u0131 kadar hi\u00e7bir \u015fey, yery\u00fcz\u00fcnde bozgunculu\u011fun bu derece yayg\u0131nla\u015fmas\u0131na neden olmaz. Yery\u00fcz\u00fcndeki bozgunculuk ancak ve ancak Allah'dan ba\u015fkas\u0131na boyun e\u011fmekten kaynaklan\u0131r. Bunun pe\u015finden de, insan\u0131n hayat\u0131n \u0131 her y\u00f6nden ku\u015fatan bir k\u00f6t\u00fcl\u00fck etraf\u0131 ku\u015fat\u0131r. Kendi i\u00e7 d\u00fcnyas\u0131nda ve ba\u015fka alanlarda arzu ve isteklere ba\u011fl\u0131l\u0131ktan do\u011fan k\u00f6t\u00fcl\u00fck... Kendi sahte ilahl\u0131klar\u0131n\u0131n konumunu sa\u011flamla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in her \u015feyin d\u00fczenini bozan yery\u00fcz\u00fc ilahlar\u0131n\u0131n ortaya \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131ndan kaynaklanan k\u00f6t\u00fcl\u00fck... Bunlar insanlar\u0131n ahl\u00e2klar\u0131n\u0131, ruhlar\u0131n\u0131, d\u00fc\u015f\u00fcncelerini ve kavray\u0131\u015flar\u0131n\u0131... Sonra kendilerine yararl\u0131 olan \u015feylerini ve mallar\u0131n\u0131 harcayan k\u00f6t\u00fcl\u00fck \u00f6nderleridir. S\u0131rf kendi sahte ve desteksiz varl\u0131klar\u0131n\u0131 korumak i\u00e7in b\u00f6yle yaparlar. Klasik ve modern cahiliye tarihi iman etmeyen bozguncular\u0131n ortaya \u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131 bu t\u00fcr bozgunculuklarla dolup ta\u015fmaktad\u0131r.Surenin ak\u0131\u015f\u0131 onlar\u0131n bu Kitab'a kar\u015f\u0131 tutumlar\u0131n\u0131 belirledikten sonra, hitab\u0131 Peygamberimize -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- y\u00f6neltmektedir. Ondan yalanlay\u0131c\u0131lar\u0131n yalanlamalar\u0131ndan etkilenmemesini, onlarla u\u011fra\u015fmaktan vazge\u00e7mesini, onlar\u0131n i\u015fledikleri amellerden tamamen uzak oldu\u011funu a\u00e7\u0131klamas\u0131n\u0131, yan\u0131nda bulundu\u011fu ger\u00e7ek ile beraber sars\u0131lmaz bir inan\u00e7, kesin ve net bir tav\u0131rla onlardan ayr\u0131lmas\u0131n\u0131 istemektedir.\\\"E\u011fer onlar seni yalanlarsa de ki; \\\"Benim i\u015flediklerim bana, sizin i\u015fledikleriniz de sizedir. Benim i\u015flediklerim ile sizin bir ilginiz olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, sizin i\u015flediklerinizle de benim bir ilgim yoktur.\\\"Bu onlar\u0131n vicdanlar\u0131na y\u00f6nelik bir dokunu\u015ftur. S\u00f6zkonusu korkun\u00e7 sonlar\u0131n\u0131 kendilerine a\u00e7\u0131klad\u0131ktan sonra, onlar\u0131 amelleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rak\u0131yor. Kendi ak\u0131betleri ile onlar\u0131 y\u00fczy\u00fcze getiriyor. Aynen babas\u0131 ile beraber y\u00fcr\u00fcmemekte direten \u00e7ocu\u011fu, babas\u0131n\u0131n yaln\u0131z ba\u015f\u0131na yolun ortas\u0131nda b\u0131rakmas\u0131, babas\u0131ndan bir destek almaks\u0131z\u0131n, \u00e7ocu\u011fun yaln\u0131z olarak gitmek istedi\u011fi yere gidebilmesi gibi. \u00c7o\u011funlukla bu t\u00fcr tehdit metodu ba\u015far\u0131l\u0131 olur!..Surenin ak\u0131\u015f seyri devam edip, m\u00fc\u015friklerden baz\u0131lar\u0131n\u0131n Peygamberimizi -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- kulaklar\u0131 ile dinlediklerini, ama kalplerinin kapal\u0131 oldu\u011funu, g\u00f6zleri ile ona bakt\u0131klar\u0131n\u0131 fakat basiretlerinin kapal\u0131 oldu\u011funu, bu nedenle ne dinlemekten, ne de bakmaktan bir \u015fey elde etmediklerini, buna ba\u011fl\u0131 olarak hidayetin yolunu alamad\u0131klar\u0131n\u0131 anlat\u0131yor:-Onlar\u0131n aras\u0131nda Kur'an ok\u00f9rken sana kulak verenler de vard\u0131r. Fakat \u00fcstelik d\u00fc\u015f\u00fcnme yetene\u011finden de yoksun sa\u011f\u0131rlara sen s\u00f6z i\u015fittirebilir misin?-Onlar\u0131n aras\u0131nda sana bakanlar vard\u0131r. Fakat g\u00f6rme yetene\u011finden b\u00fct\u00fcn\u00fc ile yoksun k\u00f6rleri, sen do\u011fru yola iletebilir misin?Bir s\u00f6z\u00fc dinleyip de dinledi\u011fini anlamayan, bakt\u0131klar\u0131 ha(de neye bakt\u0131klar\u0131n\u0131 iyice ay\u0131rd edemeyen bu t\u00fcr insanlar... Evet bu t\u00fcr insanlar, her zaman ve her yerde, pek \u00e7oktur. Bu durumdaki insanlara Peygamber -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- bir \u015fey yapamaz. Zira onlar\u0131n duygular\u0131 ve organlar\u0131, ak\u0131llar\u0131 ve kalpleri ile sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir diyalog i\u00e7inde de\u011fildir. Sanki bu organlar, ger\u00e7ek g\u00f6revlerini yapmayacak bi\u00e7imde dumura u\u011fram\u0131\u015flard\u0131r. G\u00f6revlerini bu nedenle yapamamaktad\u0131r. Peygamber -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- sa\u011f\u0131r olan\u0131 i\u015fittiremez! K\u00f6r olana g\u00f6steremez! Bunu yaln\u0131z y\u00fcce Allah yapabilir. Y\u00fcce Allah da, de\u011fi\u015fmez bir yasa koymu\u015ftur. Ve insanlar\u0131 da, bu yasa ile ba\u015fba\u015fa b\u0131rakm\u0131\u015ft\u0131r. Onlara g\u00f6z, kulak ve ak\u0131l vermi\u015ftir ki, onunla do\u011fru yolu bulsunlar. E\u011fer onlar, bu imk\u00e2nlar\u0131n\u0131 kullanmazlarsa, de\u011fi\u015fmeyen ve farkl\u0131l\u0131k g\u00f6zetmeyen Allah'\u0131n yasas\u0131 onlar\u0131 yakalayacak, adaletin gere\u011fi olarak cezalar\u0131n\u0131 \u00e7ekeceklerdir. B\u00f6ylece Allah, onlara zul\u00fcm etmi\u015f olmayacakt\u0131r:\\\"Allah insanlara hi\u00e7 zulmetmez, fakat insanlar kendi kendilerine zulmederler.\\\"Bu son ayetler Peygamber'i -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- teselli etmektedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc ger\u00e7e\u011fi sundu\u011fu halde onlar kendisini yalanlad\u0131klar\u0131, s\u00fcrekli bir a\u00e7\u0131klamaya ra\u011fmen, yine de bu kadar inatla direttikleri i\u00e7in, peygamber art\u0131k s\u0131k\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Yani burada y\u00fcce Allah'\u0131n, m\u00fc\u015friklerin do\u011fru yolu reddedi\u015flerinin peygamberin \u00e7abas\u0131ndaki bir eksiklikten kaynaklanmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, duyurdu\u011fu ger\u00e7ekte hi\u00e7bir kusur olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, fakat muhataplar\u0131n\u0131n k\u00f6r ve sa\u011f\u0131r gibi davrand\u0131klar\u0131n\u0131 bildirmesi, peygamberi rahatlatm\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc bundan \u00f6tesi, yani kulaklar\u0131 ve g\u00f6zleri a\u00e7mak, ancak Allah'\u0131n i\u015fidir. Onlar\u0131 harekete ge\u00e7irmek, davetin ve davet\u00e7inin g\u00f6revleri kapsam\u0131na girmez. Bu, Allah'\u0131n \u00f6zel yetkisi dahilindedir.Yine bu son ayetlerde, peygamberin \u015fahs\u0131nda somutla\u015fsa da, kullu\u011fun yap\u0131s\u0131 ve sahas\u0131 kesin \u00e7izgilerle belirlenmektedir. Peygamber de, Allah'\u0131n kullar\u0131ndan biridir. Kullu\u011fun sahas\u0131 d\u0131\u015f\u0131nda hi\u00e7bir yetkisi yoktur. B\u00fct\u00fcn yetki Allah'\u0131n elindedir.\u00c7ARPICI DOKUNU\u015eBundan sonra surenin ak\u0131\u015f\u0131 k\u0131yamet sahnelerinden biriyle, seri bir bi\u00e7imde onlar\u0131n vicdanlar\u0131na dokunuyor. Bu sahnede insanlar\u0131n b\u00fct\u00fcn duygular\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7iren, ak\u0131llar\u0131n\u0131 me\u015fgul eden ve t\u00fcm de\u011ferlerini yiyip bitiren d\u00fcnya hayat\u0131, \u00e7abucak gelip ge\u00e7en bir yolculuk olarak g\u00f6r\u00fcl\u00fcyor. \u0130nsanlar orada k\u0131sa bir s\u00fcre kald\u0131ktan sonra s\u00fcrekli olan yerlerine ve anayurtlar\u0131na d\u00f6n\u00fcyorlar:\",\"breadcrumb\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/#breadcrumb\"},\"inLanguage\":\"tr\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/\"]}]},{\"@type\":\"BreadcrumbList\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/#breadcrumb\",\"itemListElement\":[{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":1,\"name\":\"Ana sayfa\",\"item\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":2,\"name\":\"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA YUNUS SURES\u0130 37. VE 44. AYETLER ARASI\"}]},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/\",\"name\":\"Ebrar Medya\",\"description\":\"Tarafs\u0131z De\u011fil, Hakk'tan Taraf\u0131z\",\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization\"},\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":{\"@type\":\"EntryPoint\",\"urlTemplate\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/?s={search_term_string}\"},\"query-input\":\"required name=search_term_string\"}],\"inLanguage\":\"tr\"},{\"@type\":\"Organization\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization\",\"name\":\"Ebrar Medya\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/\",\"logo\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"tr\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png\",\"contentUrl\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png\",\"width\":244,\"height\":90,\"caption\":\"Ebrar Medya\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/\"},\"sameAs\":[\"https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/\",\"https:\/\/twitter.com\/ebrarmedyacom\",\"https:\/\/www.instagram.com\/ebrarmedyacom\",\"https:\/\/www.linkedin.com\/in\/ebrar-medya-343157188\/\",\"https:\/\/tr.pinterest.com\/ebrarmedya\/\"]},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/465b3fc234a943bf45881579159c57d6\",\"name\":\"EBRAR MEDYA\",\"image\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"tr\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/a46494f0a2df029e2f170500c2a0bf0b?s=96&d=wavatar&r=g\",\"contentUrl\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/a46494f0a2df029e2f170500c2a0bf0b?s=96&d=wavatar&r=g\",\"caption\":\"EBRAR MEDYA\"},\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/author\/ebrarmedya2\/\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","yoast_head_json":{"title":"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA YUNUS SURES\u0130 37. VE 44. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya","description":"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.37- Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir. O, kendisinden \u00f6nceki semavi kitaplar\u0131 onaylar ve ilahi kitab\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klar. Onun alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderildi\u011fi ku\u015fkusuzdur.38- Yoksa, 'Onu Muhammed uydurdu mu diyorlar? Onlara de ki; 'E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz, \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z.39- Tersine onlar bilgisini kavrayamad\u0131klar\u0131 ve hen\u00fcz a\u00e7\u0131klamas\u0131na da muhatap olmad\u0131klar\u0131 bir mesaj\u0131 yalanlad\u0131lar. Onlardan \u00f6ncekiler de b\u00f6yle yalanlanm\u0131\u015flard\u0131. G\u00f6r bakal\u0131m, o zalimlerin sonu nice oldu?40- Onlardan kimi bu Kur'an'a inan\u0131r, kimi de inanmaz. Rabbin, kimlerin bozguncu oldu\u011funu herkesten iyi bilir.41- E\u011fer onlar seni yalanlarsa de ki; \"Benim i\u015flediklerim bana, sizin i\u015fledikleriniz de sizedir. Benim i\u015flediklerim ile sizin bir ilginiz olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, sizin i\u015flediklerinizle de benim bir ilgim yoktur. \"42- Onlar\u0131n aras\u0131nda Kur'an okurken sana kulak verenler de vard\u0131r. Fakat \u00fcstelik d\u00fc\u015f\u00fcnme yetene\u011finden de yoksun sa\u011f\u0131rlara, sen s\u00f6z i\u015fittirebilir misin?43- Onlar\u0131n aras\u0131nda sana bakanlar da vard\u0131r. Fakat g\u00f6rme yetene\u011finden b\u00fct\u00fcn\u00fc ile yoksun k\u00f6rleri, sen do\u011fru yola iletebilir misin?44- Allah insanlara hi\u00e7 zulmetmez, fakat insanlar kendi kendilerine zulmederler.\"Bu Kur'an Allah taraf\u0131ndan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir.\"Kur'an'\u0131n ger\u00e7e\u011fe dayal\u0131 konular\u0131, ifade g\u00fcc\u00fc, s\u00f6zleri aras\u0131ndaki m\u00fckemmel ahengi, getirdi\u011fi inan\u00e7 sistemindeki e\u015fsizli\u011fi, kurallar\u0131n\u0131n i\u00e7erdi\u011fi be\u015feri d\u00fczeni, ilahl\u0131k ger\u00e7e\u011fini, insanl\u0131\u011f\u0131n, hayat\u0131n ve evrenin yap\u0131s\u0131n\u0131 e\u015fsiz bir \u015fekilde tasvir edi\u015fi ile... Evet b\u00fct\u00fcn bu \u00f6zellikleri ile Kur'an'\u0131n, Allah'\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda ba\u015fkalar\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f olmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Zira onu meydana getirebilecek tek g\u00fc\u00e7, Allah'\u0131n g\u00fcc\u00fcd\u00fcr. B\u00fct\u00fcn varl\u0131klar\u0131 ba\u015flar\u0131ndan sonlar\u0131na, d\u0131\u015flar\u0131ndan i\u00e7lerine var\u0131ncaya kadar her y\u00f6n\u00fc ile ku\u015fatan, her \u00e7e\u015fit yetersizlikten ve eksiklikten, cahilli\u011fin ve acizli\u011fin etkilerinden ar\u0131nd\u0131r\u0131lm\u0131\u015f bir sistemi kuran kudret, ancak Kur'an'\u0131 meydana getirebilir...\"Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir.\"Kur'an ger\u00e7ekten uydurulabilecek bir kitap de\u011fildir. Burada reddedilen Kur'an'\u0131n uydurulmu\u015f olmas\u0131 de\u011fil, uydurulmu\u015f olmas\u0131n\u0131 m\u00fcmk\u00fcn g\u00f6rme anlay\u0131\u015f\u0131d\u0131r. Bu anlay\u0131\u015f\u0131n reddedili\u015fi daha anlaml\u0131 ve daha etkilidir.\"O, kendisinden \u00f6nceki semavi kitaplar\u0131 onaylar.\"Daha \u00f6nceki peygamberlere g\u00f6nderilen kitaplar\u0131, inan\u00e7 `sisteminin \u00f6z\u00fc' ve `iyili\u011fe \u00e7a\u011f\u0131rma' a\u00e7\u0131s\u0131ndan do\u011frular.\"\u0130lahi Kitab'\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klar.\"B\u00fct\u00fcn peygamberlerin Allah'\u0131n kat\u0131ndan getirdikleri ana ilkelerde ba\u011fda\u015fan, detaylarda farl\u0131l\u0131k g\u00f6steren tek Kitab'\u0131n a\u00e7\u0131klamas\u0131... Bu Kur'an Allah'\u0131n kitab\u0131n\u0131 detayland\u0131r\u0131r, getirdi\u011fi iyili\u011fe ula\u015ft\u0131r\u0131c\u0131 vas\u0131talar\u0131 ve bu iyili\u011fi ger\u00e7ekle\u015ftirme ve koruman\u0131n \u00e7arelerini g\u00f6sterir. Allah ile ilgili inan\u00e7 sistemi birdir. \u0130yili\u011fe \u00e7a\u011f\u0131rma birdir. Fakat bu iyili\u011fin \u015feklinde birtak\u0131m ayr\u0131l\u0131klar olabilir. Bu iyili\u011fi ger\u00e7ekle\u015ftirecek hukuk sisteminde ayr\u0131nt\u0131lara ili\u015fkin farkl\u0131l\u0131klar olabilir. Bunlar insanl\u0131\u011f\u0131n o zamanki geli\u015fmesiyle ve ondan sonraki ilerlemeleriyle uyum sa\u011flayacak bi\u00e7imde belirlenmi\u015ftir. \u0130nsanl\u0131k olgunluk \u00e7a\u011f\u0131na eri\u015finceye kadar b\u00f6yle devam etti. R\u00fc\u015fd\u00fcne eri\u015fen insanl\u0131k, olgun insanlar gibi Kur'an'la muhatap oldu. Akl\u0131n ve d\u00fc\u015f\u00fcncenin fazla bir fonksiyona sahip olmad\u0131\u011f\u0131 maddi somut harikalarla muhatap k\u0131l\u0131nmad\u0131.\"Onun alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderildi\u011fi ku\u015fkusuzdur.\"Burada Kur'an'\u0131n as\u0131l kayna\u011f\u0131 ortaya konmak sureti ile, onun uydurulmu\u015f olmas\u0131n\u0131 m\u00fcmk\u00fcn g\u00f6rme anlay\u0131\u015f\u0131, bir kere daha reddediliyor ve peki\u015ftiriliyor.\"O, alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderilmi\u015ftir.\"\"Yoksa, `Onu Muhammed uydurdu' mu diyorlar?\"Bu reddedi\u015f ve a\u00e7\u0131klamadan sonra onlara hal\u00e2 Kur'an, Muhammed'in uydurdu\u011fu bir eserdir mi diyorlar? Halbuki Muhammed bir insand\u0131r. Kendilerinin konu\u015ftu\u011fu dili konu\u015fmaktad\u0131r. Kendilerinin de sahip oldu\u011fu harflerden ba\u015fka bir \u015feye sahip de\u011fildir. \"Elif, Lam, Mim...\" \"Elif, Lam, Ra...\", \"Eli, Lam, Mim, Saad...\" vesaire gibi. Madem ki bunda \u0131srar ediyorlar, \u00f6yleyse hodri meydan! \u0130\u015fte harfler ve i\u015fte toplayabildikleri kadar adam! Haydi uydursunlar, Muhammed'in uydurdu\u011funu s\u00f6ylediklerini! \u00dcstelik de, tam bir Kur'an'\u0131 de\u011fil, yaln\u0131z bir tek sureyi!ALLAH'IN \u0130CAZI\"Onlara de ki; \"E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz, \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z.\"Bu meydan okuyu\u015f ve bu meydan okuyu\u015f kar\u015f\u0131s\u0131ndaki acizlik daha \u00f6nce kesinle\u015fmi\u015ftir. Bug\u00fcn de devam etmektedir. Sonsuza kadar da devam edecektir. Bu dilin g\u00fczel ve etkili ifade g\u00fcc\u00fcn\u00fc anlayanlar, sanat g\u00fczelli\u011finin ve ses tonundaki ahenginin zevkine erenler, bir insan\u0131n ifade sanat\u0131nda bu kadar \u00fcst\u00fcn bir ahenge ula\u015famayaca\u011f\u0131n\u0131 kavrayabilirler. Ayn\u0131 \u015fekilde sosyal d\u00fczenleri ve yasama metodlar\u0131n\u0131n et\u00fcdlerini yapanlar, bu Kur'an'\u0131n \u00f6ng\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc sosyal d\u00fczeni tedkik edenler, Kur'an'\u0131n insan topluluklar\u0131n\u0131 d\u00fczenlemeye, toplum hayat\u0131n\u0131n her alan\u0131na ili\u015fkin ihtiya\u00e7lar\u0131na, geli\u015fmeleri ve de\u011fi\u015fiklikleri rahatl\u0131kla ve esnek bir bi\u00e7imde kar\u015f\u0131lamaya ili\u015fkin sakl\u0131 bulundurdu\u011fu f\u0131rsatlara getirdi\u011fi bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131n\u0131 anlayacaklard\u0131r. Yine kavrayacaklard\u0131r ki, b\u00fct\u00fcn bunlar, bir tek insan akl\u0131 taraf\u0131ndan ku\u015fat\u0131lamayaca\u011f\u0131 gibi, bir ku\u015fa\u011f\u0131n ya da b\u00fct\u00fcn ku\u015faklar\u0131n ak\u0131llar\u0131 taraf\u0131ndan da ku\u015fat\u0131lamaz. \u0130nsan psikolojisini, insanlar\u0131n \u00fczerinde etkili olman\u0131n ve onlar\u0131 y\u00f6nlendirmenin ana ilkelerini ve vas\u0131talar\u0131n\u0131 inceleyip sonra da, Kur'an'\u0131n vas\u0131talar\u0131n\u0131 ve y\u00f6ntemlerini tedkik edenler, bu \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fc g\u00f6rebileceklerdir.Kur'an'\u0131n icaz\u0131, sadece s\u00f6zleri, ifadeleri, s\u00f6yleni\u015f tarz\u0131 ile s\u0131n\u0131rl\u0131 de\u011fildir. Bu konularda deneyimi, uzmanl\u0131\u011f\u0131 bulunanlar\u0131n somut bi\u00e7imde g\u00f6rebilecekleri gibi, onun icaz\u0131 s\u0131n\u0131rs\u0131z bir icazd\u0131r... Bu vecizli\u011fi-icaz\u0131 Kur'an'\u0131n sistemlerinde, yasalar\u0131nda, psikolojisinde ve her aln\u0131nda g\u00f6zlemek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr.\u0130fade sanat\u0131n\u0131 kullananlar, sanatsal ifade konusunda yetkinli\u011fi olanlar, Kur'an'\u0131n bu alanla ilgili edebi icaz\u0131n\u0131 di\u011fer insanlardan daha iyi ve daha g\u00fczel kavrayacaklard\u0131r. Sosyal, hukuk\u00ee, psikolojik ve insani d\u00fc\u015f\u00fcncenin ana hatlar\u0131 ile u\u011fra\u015fanlar, bu Kur'an'da yeralan konular\u0131n vecizli\u011fini di\u011fer insanlardan daha iyi kavrayacaklard\u0131r.Bu vecizli\u011fi ve bu vecizli\u011fin boyutlar\u0131n\u0131 ger\u00e7ekten a\u00e7\u0131klamak ve be\u015feri bir \u00fcslub ile bunu tasvir etmeye \u00e7al\u0131\u015fmak noktas\u0131nda, acizli\u011fimi pe\u015finen kabul ediyorum. Be\u015feri g\u00fcc\u00fcm\u00fcz \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcnde ele al\u0131nsa bile, bu konuyu detayl\u0131 olarak a\u00e7\u0131klamak i\u00e7in, ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na bir kitap yazmak gerekti\u011fini de biliyorum... Bununla beraber burada bu vecizli\u011fe k\u0131saca i\u015faret etmeden ge\u00e7emeyece\u011fim...Kur'an'\u0131n ifade tarz\u0131 ger\u00e7ekten e\u015fsizdir. \u0130nsan\u0131n ifade tarz\u0131ndan tamamen ayr\u0131d\u0131r... Kur'an \u00fcslubunun kalpler \u00fczerinde \u00f6yle hayret verici bir etkisi vard\u0131r ki, buna insan\u0131n \u00fcslubunda rastlamak m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Kur'an, \u00fcslubunun kalpler \u00fczerindeki bu egemenli\u011fi bazen \u00f6yle noktalara var\u0131r ki, Arap\u00e7a'dan tek harf dahi bilmeyenlere Kur'an'\u0131n sadece okunu\u015fu bile b\u00fcy\u00fck etkiler yapar... \u00d6yle hayret verici olaylar meydana geliyor ki, bunlar\u0131 \"hi\u00e7 Arap\u00e7a bilmeyenler de Kur'an'\u0131n s\u0131rf okunmas\u0131ndan etkilenirler\" g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc ile a\u00e7\u0131klamaktan ba\u015fka \u00e7are yoktur. Tabii ki, bunu bir kural olarak kabul etmek gerekmez. Fakat b\u00f6yle olaylar\u0131n meydana geli\u015fi bir yorumlamay\u0131, bir de\u011ferlendirmeyi gerektirir... Ben ba\u015fkalar\u0131ndan i\u015fitti\u011fim birtak\u0131m \u00f6rnekleri burada anlatacak de\u011filim. Bizzat g\u00f6zlerimle g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcm ve benimle beraber alt\u0131 ki\u015finin de \u015fahit oldu\u011fu bir olay\u0131 burada aktaraca\u011f\u0131m.Yakla\u015f\u0131k onbe\u015f sene \u00f6nceydi. Biz alt\u0131 m\u00fcsl\u00fcmand\u0131k. Bir M\u0131s\u0131r gemisiyle Atlas Okyanusunun engin sular\u0131 \u00fczerinden New York'a gidiyorduk. Kad\u0131nl\u0131-erkekli y\u00fczyirmi yabanc\u0131 yolcunun i\u00e7inde bizden ba\u015fka m\u00fcsl\u00fcman yoktu. Birden Okyanusun \u00fczerinde gemide, Cuma namaz\u0131 k\u0131lmak akl\u0131m\u0131za geldi! Allah biliyor ya, bizi burada Cuma namaz\u0131n\u0131 k\u0131lmaya iten sebep de; gemide misyonerlik \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131na devam eden ve bunun bir uzant\u0131s\u0131 olarak bize kar\u015f\u0131 da, bu g\u00f6revini yerine getirmeye kalk\u0131\u015fan bir misyonere kar\u015f\u0131 dini duygular\u0131m\u0131z\u0131n harekete ge\u00e7mesiydi! Bir \u0130ngiliz olan gemi kaptan\u0131, namaz\u0131m\u0131z\u0131 k\u0131lmam\u0131za izin verdi. Namaz esnas\u0131nda, \"g\u00f6rev\" ba\u015f\u0131nda bulunmayan geminin tayfalar\u0131na, a\u015f\u00e7\u0131lar\u0131na ve hizmet\u00e7ilerine bizimle namaz k\u0131lmalar\u0131 i\u00e7in izin verdi. Bunlar\u0131n hepsi Sudan'\u0131n Nevbe b\u00f6lgesinden olan m\u00fcsl\u00fcmanlard\u0131. M\u00fcsl\u00fcman personel buna \u00e7ok sevinmi\u015fti. \u00c7\u00fcnk\u00fc gemide ilk olarak Cuma namaz\u0131 k\u0131l\u0131n\u0131yordu. Cuma hutbesini ben okudum ve namaz\u0131 da ben k\u0131ld\u0131rd\u0131m. Yabanc\u0131 yolcular\u0131n \u00e7o\u011fu etraf\u0131m\u0131zda halkalanm\u0131\u015f, namaz k\u0131l\u0131\u015f\u0131m\u0131z\u0131 seyrediyorlard\u0131!.. Namazdan sonra yabanc\u0131 yolcular\u0131n \u00e7o\u011fu, \"duan\u0131z kabul olsun\" diyerek bizi kutlamaya geldiler. Zira onlar\u0131n namaz\u0131m\u0131zdan anlad\u0131klar\u0131 en ileri \u015fey duayd\u0131! Yaln\u0131z bu kalabal\u0131\u011f\u0131n i\u00e7inden, daha sonra Tito'nun cehenneminden -kom\u00fcnizminden ka\u00e7an, Yugoslavyal\u0131 bir hristiyan oldu\u011funu \u00f6\u011frendi\u011fimiz bir bayan, olaydan ciddi bi\u00e7imde etkilenmi\u015f ve eylemin tesirinde kalm\u0131\u015ft\u0131. Duygular\u0131na hakim olam\u0131yor, g\u00f6zya\u015flar\u0131n\u0131 tutam\u0131yordu. Yan\u0131m\u0131za gelerek, g\u00f6n\u00fclden bir s\u0131cakl\u0131kla elimizi tuttu ve d\u00fczg\u00fcn olmayan bir \u0130ngilizce ile bizim namaz\u0131m\u0131z\u0131n derin etkisiyle, namazdaki hu\u015fu, d\u00fczen ve manevi hava ile kendinden ge\u00e7ti\u011fini ifade ediyordu!.. Fakat bu olay\u0131n bizim i\u00e7in \u00f6nemli olan yan\u0131 buras\u0131 de\u011fildi. As\u0131l \u00f6nemli olan bu bayan\u0131n \u015fu s\u00f6zleriydi: \"Papaz\u0131n\u0131z hangi dille konu\u015fuyordu?\" Kad\u0131nca\u011f\u0131z, namaz\u0131 `din adam\u0131n\u0131n' d\u0131\u015f\u0131nda bir kimsenin k\u0131ld\u0131rabilece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnemiyordu! Zira inand\u0131\u011f\u0131 kilise hristiyanl\u0131\u011f\u0131nda, uygulama b\u00f6yleydi! Biz onun yanl\u0131\u015f d\u00fc\u015f\u00fcncesini d\u00fczelttik!.. Ve gereken cevab\u0131 verdik. Bunun \u00fczerine kad\u0131n dedi ki: \"\u0130badeti idare eden g\u00f6revlinin konu\u015ftu\u011fu dilin hayret verici bir musiki tonu vard\u0131. Hi\u00e7bir \u015fey anlamasam da, sesi bana \u00e7ok ho\u015f geliyordu.\" Sonra beklenmedik bir olay daha oldu. Kad\u0131n \u015f\u00f6yle diyordu: `Fakat benim as\u0131l sormak istedi\u011fim mesele bu de\u011fildi. Asl\u0131nda beni duyguland\u0131ran \u015fey, `imam\u0131n' s\u00f6zleri aras\u0131nda kulland\u0131\u011f\u0131, cazip bir musiki tonu ile ifade etti\u011fi s\u00f6zlerdi. Bu s\u00f6zler, bu ki\u015finin di\u011fer konu\u015ftu\u011fu s\u00f6zlerden \u00e7ok farkl\u0131 geliyordu bana! Arada kullan\u0131lan bu s\u00f6zlerin musiki y\u00f6n\u00fc daha a\u011f\u0131rl\u0131kl\u0131yd\u0131 ve daha derin etkileri vard\u0131. Bu \u00f6zel b\u00f6l\u00fcmler i\u00e7inde, bir titreme ve t\u00fcylerimi diken diken eden bir \u00fcrperti meydana getiriyordu. Bunlar bamba\u015fka bir \u015feydi! Sanki `imam' bunlar\u0131 s\u00f6ylerken Kutsal Ruh ile doluyordu! \"Bununla neden s\u00f6z etti\u011fini bir s\u00fcre d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fck. Sonra anlad\u0131k ki, bayan Cuma hutbesinde ve namazda ge\u00e7en Kur'an ayetlerini kastediyor! Bununla beraber bayan\u0131n bu hal\u0131, bizde ger\u00e7ekten deh\u015fete varan bir \u015fok yaratt\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu bayan, asl\u0131nda ne dedi\u011fimizi anlam\u0131yordu!Daha \u00f6nce de belirtti\u011fimiz gibi, bu bir kural de\u011fildir. Sadece bu olay\u0131n ve ba\u015fkalar\u0131n\u0131n da bana aktard\u0131klar\u0131 bir dizi olay\u0131n meydana gelmesi g\u00f6steriyor ki, bu Kur'an'\u0131n bir s\u0131rr\u0131 daha vard\u0131r. Baz\u0131 kalpler onun bu s\u0131rr\u0131n\u0131, s\u0131rf okunmas\u0131 ile yakalayabilmektedir. Bu bayan\u0131n, kendi dinine inanmas\u0131, \u00fclkesindeki kom\u00fcnizm cehenneminden ka\u00e7\u0131\u015f\u0131, onu Allah'\u0131n s\u00f6zlerine kar\u015f\u0131 bu derece hassas hale getirmi\u015f olabilir. Fakat her \u015feyi bununla a\u00e7\u0131klayamay\u0131z. Mesela memleketimizde halktan Kur'an'a kulak veren onbinlerce insan, ondan hi\u00e7bir \u015fey anlamaz. Yaln\u0131z onlar\u0131n kalpleri bundan hayli etkilenir. Bu s\u0131rr\u0131n\u0131n etkisinde kal\u0131rlar. Bunlar Kur'an'\u0131n dilini anlamada Yugoslavyal\u0131 bayandan \u00e7ok fazla ilerde de say\u0131lmazlar!Ben Kur'an'\u0131n \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcnden s\u00f6z ederken, bu gizli ve hayret verici etkisine her \u015feyden \u00f6nce de\u011finmeyi tercih ettim. Edebiyat, d\u00fc\u015f\u00fcnce ve bilin\u00e7 alan\u0131nda uzmanla\u015fan insanlar\u0131n, di\u011fer insanlardan daha g\u00fczel kavrad\u0131klar\u0131 y\u00f6nlerine bundan sonra temas etmeyi uygun g\u00f6rd\u00fcm!Kur'an'\u0131n sunu\u015f metodu \u00e7ok b\u00fcy\u00fck meseleleri ve konular\u0131 ele almakla e\u015fsiz bir anlat\u0131ma sahiptir. \u0130nsan\u0131n, bu t\u00fcr \u00f6nemli meselelerden s\u00f6z ederken, o kadar kapsaml\u0131 boyutlarda meseleyi ele almas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Kur'an'\u0131n anlat\u0131m\u0131, geni\u015f anlam\u0131, ifadedeki inceli\u011fi, g\u00fczelli\u011fi ve canl\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile de e\u015fsizle\u015fir! Bunun yan\u0131nda ne g\u00fczellik inceli\u011fini, ne de \u00f6ncelik g\u00fczelli\u011fini bast\u0131rmaz. B\u00f6ylece \u00f6yle bir vecizlik seviyesine ula\u015f\u0131r ki, hi\u00e7bir insan\u0131n ona ula\u015fmas\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclemez. Edebiyat ile u\u011fra\u015fan insanlar bunu daha rahat kavrayabilirler. Zira, bu sahada insan g\u00fcc\u00fcn\u00fcn hangi s\u0131n\u0131rlara kadar varabilece\u011fini en iyi anlayanlar onlard\u0131r. Bu nedenle onlar, bu seviyenin kesinlikle insan g\u00fcc\u00fcn\u00fcn \u00e7ok \u00fcst\u00fcnde oldu\u011funu net ve a\u00e7\u0131k bi\u00e7imde anlarlar.Kur'an anlat\u0131m\u0131n\u0131n bu \u00f6zelli\u011finden ba\u015fka, bir \u00f6zellik daha do\u011far. Kur'an'\u0131n bir b\u00f6l\u00fcm\u00fc, b\u00f6l\u00fcm\u00fcn i\u00e7inde birbiri ile uyumlu ve ahenkli de\u011fi\u015fik konular\u0131 ele al\u0131r. Her bir konuyu net ve a\u00e7\u0131k bir bi\u00e7imde a\u00e7\u0131kl\u0131\u011fa kavu\u015fturur. \u0130fade esnas\u0131nda bu konular\u0131 kar\u0131\u015ft\u0131rmadan ve \u00e7eli\u015fkiye d\u00fc\u015fmeden anlat\u0131r. Her konu ve her ger\u00e7ek, kendisine uygun olan seviyesine ula\u015f\u0131r. \u00d6yle ki, bir tek b\u00f6l\u00fcm\u00fc de\u011fi\u015fik yerlerde kullan\u0131r. Ve bu de\u011fi\u015fik yerlerde kullan\u0131lan b\u00f6l\u00fcm, kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 her yerde i\u00e7indeki metinle kenetlenir. Sanki bu b\u00f6l\u00fcm, bu alanda ve bu konuda ilk olarak kullan\u0131l\u0131yor! Bu, Kur'an'\u0131n apa\u00e7\u0131k \u00f6zelliklerinden biridir. Onu daha fazla a\u00e7\u0131klamam\u0131za gerek yoktur.Okuyucu bu surenin giri\u015finde verilen pasajlar\u0131 inceledi\u011finde g\u00f6recektir ki, burada bir ayetin, bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn de\u011fi\u015fik ama\u00e7lar\u0131 i\u00e7in kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 her yerde tamamen vazge\u00e7ilmez bir fonksiyona sahip oldu\u011funu g\u00f6recektir. Bu sadece bir \u00f6rnektir:Kur'an anlat\u0131m\u0131n\u0131n, sahneleri canland\u0131rmada ve do\u011frudan hitap etmede ger\u00e7ekten g\u00fc\u00e7l\u00fc ve e\u015fsiz bir \u00f6zelli\u011fi vard\u0131r. Olay\u0131 \u00f6yle sahneliyor ki, g\u00f6zlerimiz \u00f6n\u00fcnde cereyan etti\u011fini zannederiz. Bu kesinlikle insanlar\u0131n ifade y\u00f6ntemlerinde kulland\u0131klar\u0131 bir metod de\u011fildir. \u0130nsanlar bu ifade \u00fcslubunu taklid bile edemezler. Zira b\u00f6yle bir \u015feyi yapmaya kalk\u0131\u015fmak i\u015fi daha da bozacak, normal yaz\u0131n\u0131n \u00fcslubu ile ba\u011fda\u015fmaz hale getirecektir! Mesela, insan\u0131n edebi ifadesi Kur'an'\u0131n \u00fcslubunu kullanarak a\u015fa\u011f\u0131daki konular\u0131 nas\u0131l i\u015fleyebilecektir?\"\u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 denizden ge\u00e7irdik. Firavun ve askerleri sald\u0131r\u0131 ve d\u00fc\u015fmanl\u0131k amac\u0131 ile pe\u015flerine d\u00fc\u015ft\u00fcler. Sonunda Firavun bo\u011fulman\u0131n e\u015fi\u011fine geldi\u011finde, \"\u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131n inand\u0131klar\u0131 ilahtan ba\u015fka ilah olmad\u0131\u011f\u0131na inand\u0131m, ben de O'na teslim olanlardan (m\u00fcsl\u00fcmanlardan) biriyim\" dedi. Ayetin buraya kadar olan b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde bir hik\u00e2ye anlat\u0131l\u0131yor. Hemen ard\u0131ndan g\u00f6zler \u00f6n\u00fcndeki bir sahnede do\u011frudan hitaba ge\u00e7iliyor.\"\"\u015eimdi mi akl\u0131n ba\u015f\u0131na geldi? Daha \u00f6nce Allah'a hep kar\u015f\u0131 gelmi\u015f ve bozgunculardan biri olmu\u015ftun.\"\"Bug\u00fcn senden sonra geleceklere ibret olas\u0131n diye cans\u0131z v\u00fccudunu bozulmaktan kurtaracak, onu sahilde bir tepeye ataca\u011f\u0131z.\" Sonra g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serilen sahneye ili\u015fkin bir de\u011ferlendirme yap\u0131l\u0131yor. \"Ger\u00e7i insanlar\u0131n \u00e7o\u011fu bizim ibret verici belgelerimizin fark\u0131na varmazlar.\" (Yunus Suresi, 90-92)\"De ki; \"En b\u00fcy\u00fck \u015fahitlik kimindir?\" De ki; \"Benimle sizin aran\u0131zda Allah \u015fahittir. Bu Kur'an gerek sizi, gerekse unla\u015ft\u0131\u011f\u0131 herkesi uyaray\u0131m diye bana vahyedildi.\" (En'am Suresi, 19)Buraya kadar peygambere y\u00f6neltilen bir emir var ve peygamber onu al\u0131yor. Sonra birden bak\u0131yoruz ki, peygamber toplulu\u011fa soruyor:\"Sizler Allah ile birlikte ba\u015fka ilahlar oldu\u011funa m\u0131 \u015fehadet ediyorsunuz?\"Bir de bak\u0131yoruz ki, peygamber tekrar kavminin sordu\u011fu ve kendi g\u00f6r\u00fc\u015flerine g\u00f6re cevapland\u0131rd\u0131klar\u0131 bu soru i\u00e7in emir almaya y\u00f6neliyor:\"De ki, \"Ben buna \u015fahitlik etmem. De ki; \"O, tek bir ilaht\u0131r ve ben sizin O'na ko\u015ftu\u011funuz ortaklardan uza\u011f\u0131m.\"A\u015fa\u011f\u0131daki ayetlerde tekrarlanan, \u015fah\u0131s zamiri de\u011fi\u015fiklikleri de bunun gibidir!\"Allah insanlar ile cinleri biraraya toplad\u0131\u011f\u0131 g\u00fcn, \"Ey cinler, \u00e7ok say\u0131da insan\u0131 ayartt\u0131n\u0131z\" der. Cinlerin insandan yardak\u00e7\u0131lar\u0131 da, \"Ey Rabbimiz, birbirimizi kullanarak bizim i\u00e7in belirlemi\u015f oldu\u011fun s\u00fcreyi doldurduk\" derler. O da; \"Bar\u0131na\u011f\u0131n\u0131z orada s\u00fcrekli kalmak \u00fczere cehennem ate\u015fidir. Yaln\u0131z, Allah'\u0131n affetmeyi diledikleri m\u00fcstesna' der. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz Rabbin hikmet sahibidir ve her \u015feyi bilir...\"\"\u0130\u015fte b\u00f6ylece biz, i\u015fledikleri k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden \u00f6t\u00fcr\u00fc kimi zalimleri di\u011ferlerinin pe\u015fine takar\u0131z.\"\"Ey insanlar ve cinler, size ayetlerimi anlatan ve bug\u00fcnle kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131n\u0131za ili\u015fkin sizi uyaran i\u00e7inizden peygamberler gelmedi mi? Onlar da, \"Kendi aleyhimize \u015fahitlik ederiz\" derler. D\u00fcnya hayat\u0131 onlar\u0131 aldatt\u0131 da, k\u00e2fir olduklar\u0131na kendi aleyhlerine \u015fahitlik ettiler.\"\"Bu \u015funu kan\u0131tlar ki, Rabbin ger\u00e7eklerden habersiz olan bir kentin halk\u0131n\u0131 haks\u0131z yere asla hel\u00e2k etmez.\" (En'am Suresi, 128-131)Kur'an'da buna benzer \u00f6rnekler pek \u00e7oktur ve bu insanlar\u0131n \u00fcslubundan tamamen ayr\u0131 bir \u00fcsluptur. Yok, b\u00f6yle de\u011fil diyen ve dolay\u0131s\u0131yla boyunun \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcn\u00fc almak isteyen varsa, buyursun bu \u015fekilde bir ifade kullans\u0131n. Ve kulland\u0131\u011f\u0131 bu ifade hem anla\u015f\u0131l\u0131r ve do\u011fru bir s\u00f6z olsun, hem de g\u00f6z al\u0131c\u0131 g\u00fczelli\u011fin, g\u00f6n\u00fcllerde a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hissettiren etkinin ve m\u00fckemmel ahengin parmakla g\u00f6sterilen \u00f6rne\u011fi olsun!KUR'AN'IN KONULARINDAK\u0130 \u0130CAZIBunlar, Kur'an'\u0131n anlat\u0131m\u0131nda yeralan baz\u0131 veciz y\u00f6nlerdir. Biz \u00f6zl\u00fc bir \u015fekilde bunlara de\u011finmi\u015f oluyoruz. \u015eimdi de Kur'an'\u0131n konular\u0131ndaki vecizli\u011fine ve insan\u0131n karakterinden tamamen farkl\u0131 olan, Rabban\u00ee e\u015fsiz \u00f6zelli\u011finden biraz s\u00f6z edelim.Kur'an-\u0131 Kerim insan\u0131n yap\u0131s\u0131na bir b\u00fct\u00fcn olarak hitap eder. Bazen soyut zihnine, bazen duyarl\u0131 olan kalbine, bazen co\u015fkun duygular\u0131na m\u00fccerret bir \u015fekilde hitap etmez. Kur'an bunlar\u0131n hepsine birden hitap eder. En k\u0131sa y\u00f6nden hitap eder onlara. Hitap etti\u011fi zaman insan\u0131n al\u0131c\u0131-verici b\u00fct\u00fcn cihazlar\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7irir. Kur'an bu hitap \u015fekliyle, insan\u0131n b\u00fcnyesinde varl\u0131\u011f\u0131n b\u00fct\u00fcn ger\u00e7eklerine ili\u015fkin d\u00fc\u015f\u00fcnceler, etkilenmeler ve izlenimler meydana getirir. \u0130nsanlar\u0131n tarih boyunca kulland\u0131klar\u0131 b\u00fct\u00fcn vas\u0131talar biraraya getirilse yine de b\u00f6ylesine derin, b\u00f6ylesine geni\u015f, b\u00f6ylesine ince ve b\u00f6ylesine net bir bi\u00e7imde, ve b\u00f6yle bir metod ve b\u00f6yle bir \u00fcslupla insan\u0131 ele alamaz!Ben burada s\u00f6zkonusu ger\u00e7e\u011fin a\u00e7\u0131kl\u0131k kazanmas\u0131 i\u00e7in, \"\u0130sl\u00e2m D\u00fc\u015f\u00fcncesinin \u00d6zellikleri ve \u0130lkeleri\" ad\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131yan eserimin ikinci cildinden baz\u0131 b\u00f6l\u00fcmler aktaraca\u011f\u0131m. Bu al\u0131nt\u0131lar\u0131n konusu \"\u0130sl\u00e2m D\u00fc\u015f\u00fcncesinin \u0130lkeleri Belirlemede Kur'an'\u0131n izledi\u011fi Metod\"dur. Bu al\u0131nt\u0131, Kur'an'\u0131n bunlar\u0131 g\u00fczel, eksiksiz, kapsaml\u0131, ahenkli ve dengeli bi\u00e7imde ortaya koydu\u011funu ve bu metodun ilkeleri belirlemede en \u00f6nemli \u00f6zelliklerinin bunlar oldu\u011funu a\u00e7\u0131klamaktad\u0131r:Bu metod \u015f\u00fcphesiz b\u00fct\u00fcn metodlardan ayr\u0131 ve \u00fcst\u00fcnd\u00fcr.1- Kur'an'\u0131n sunu\u015f metodu her \u015feyden \u00f6nce, \"hakikat\u0131 ger\u00e7ek alemde b\u00fct\u00fcn a\u00e7\u0131lar\u0131yla, b\u00fct\u00fcn y\u00f6nleriyle ve b\u00fct\u00fcn ili\u015fkileri ve b\u00fct\u00fcn gereklilikleriyle takdim etmesi sebebiyle di\u011fer metodlardan \u00fcst\u00fcn ve farkl\u0131d\u0131r. (insan\u0131n anlat\u0131m g\u00fcc\u00fc ise, bu seviyeye varamaz. \u00c7\u00fcnk\u00fc her yazar belli bir seviyedeki insanlara hitab eder. Bu seviyenin d\u0131\u015f\u0131ndakiler ise hemen hemen onu anlayamazlar.) Metod, bu kapsam\u0131yla hakikat\u0131 zorla\u015ft\u0131rmaz ve etraf\u0131n\u0131 sis ile kapatmaz. Tam tersine onu insan varl\u0131\u011f\u0131n\u0131n b\u00fct\u00fcn d\u00fczeylerine anlat\u0131r. Allah Teal\u00e2 kullar\u0131na rahmet olsun diye, bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin esaslar\u0131n\u0131 belli bir ilmi seviye kayd\u0131na ba\u011flamam\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc inan\u00e7, insan hayat\u0131n\u0131n ba\u015f ihtiyac\u0131d\u0131r. Ak\u0131l ve kalplerinde kurulacak d\u00fc\u015f\u00fcnce, onlar\u0131n varl\u0131k alemiyle ilgi alan\u0131n\u0131 belirleyecektir. Ayn\u0131 zamanda, herhangi bir ilmi elde etmenin yolunu belirleyecektir. Bu sebeple Allah bu inanc\u0131 anlamay\u0131, herhangi bir \u00f6n bilgiye veya ba\u015fka bir sebebe ba\u011fl\u0131 k\u0131lmam\u0131\u015ft\u0131r. Allah, inan\u00e7tan olu\u015facak d\u00fc\u015f\u00fcncenin, be\u015ferin ilim ve bilgisini desteklemesini ve kemale erdirmesini istemektedir. Bu inanc\u0131n, \u00e7evrelerindeki k\u00e2inat\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnme ve a\u00e7\u0131klama rehberi olmas\u0131yla birlikte; ilimlerinin ve bilgilerinin kendisinden ba\u015fka hak ve kesin bilginin bulunmad\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7ek kesin bilgi \u00fczerine kurulmas\u0131n\u0131 istemektedir. Bundan dolay\u0131 y\u00fcce Allah, inan\u00e7tan kaynaklanan d\u00fc\u015f\u00fcncenin, be\u015feriyetin ilim ve bilgi kayna\u011f\u0131 olmas\u0131n\u0131 istemektedir.\u0130nsan\u0131n bu kayna\u011f\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda elde etti\u011fi ve ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 her sonu\u00e7 ve her \u015fey zann\u00ee bir bilgi ve kesin olmayan ihtimalli sonu\u00e7lard\u0131r. Hatta deneysel bilim de buna dahildir. \u00c7\u00fcnk\u00fc deneysel bilimin metodu k\u0131yast\u0131r. Ara\u015ft\u0131rma ve inceleme t\u00fcmdengelim (ded\u00fcksiyon) ve t\u00fcmevar\u0131m (end\u00fcksiyon) y\u00f6ntemleri ara\u015ft\u0131rmas\u0131 ve incelemesi kolay de\u011fildir. Be\u015ferin elde etti\u011fi sonu\u00e7 ve h\u00fck\u00fcmlerin do\u011fru kabul edilmesi halinde durum budur. \u0130lmin en y\u00fcksek mertebesi, bir\u00e7ok deneyden sonra elde edece\u011fi neticeler \u00fczerinde k\u0131yaslama yapmakt\u0131r. \u0130lmin kendisi de, bunun gibi k\u0131yaslardan elde edilen bulgular\u0131n kesin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve zanni oldu\u011funu kabul etmektedir. \u00dcstelik her deney ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na ihtimallerden birinin tercih edilmesi esas\u0131na dayan\u0131r. Yani, kesin ve tart\u0131\u015fmas\u0131z de\u011fildir. \u0130nsan\u0131n elde edebilece\u011fi tek kesin ilim, her \u015feyi \u00e7ok iyi bilen ve her \u015feyden haberdar olan bilgi ve haber; sahibinden gelen ilimdir. O'nun zikretti\u011fi her \u015fey hakt\u0131r ve O, her \u015feyde h\u00fck\u00fcm verenlerin en \u00fcst\u00fcn\u00fcd\u00fcr. (Bu edenle Kur'an metodunun sundu\u011fu bu ger\u00e7e\u011fi insan\u0131n b\u00fcnyesi kabul eder, onun bir ayr\u0131l\u0131\u011f\u0131 oldu\u011funu hisseder. Di\u011fer kaynaklardan ald\u0131\u011f\u0131 hi\u00e7bir anlat\u0131mda b\u00f6ylesine bir a\u011f\u0131rl\u0131kla kar\u015f\u0131la\u015fmaz. Bu da, konular\u0131 ele al\u0131\u015f y\u00f6n\u00fcnden de mucize olan Kur'an'\u0131n s\u0131rlar\u0131ndan biridir.)2- B\u00fct\u00fcn ilmi ara\u015ft\u0131rmalar, felsefi d\u00fc\u015f\u00fcnceler ve sanatsal ilhamlarda kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan kopukluk, da\u011f\u0131n\u0131kl\u0131k ve bunlar eksikliklerden m\u00fcnezzeh olmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in, Kur'an'\u00ee metod di\u011ferlerinden farkl\u0131 ve \u00fcst\u00fcnd\u00fcr. Be\u015feri metodlar\u0131n yapt\u0131\u011f\u0131 gibi g\u00fczel ve uyumlu olan `b\u00fct\u00fcn\u00fcn\u00fcn bir y\u00f6n\u00fcn\u00fc al\u0131p, di\u011ferlerinden ay\u0131rmaz. D\u00fcnya alemini ahiret alemine ba\u011flayan bir ak\u0131\u015f i\u00e7inde, b\u00fct\u00fcn\u00fcn her y\u00f6n\u00fcn\u00fc birden g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serer. Bu ak\u0131\u015f i\u00e7inde k\u00e2inat, insan ve hayat ger\u00e7ekleri, ilahi ger\u00e7ek ile b\u00fct\u00fcnle\u015fir. Yery\u00fcz\u00fcndeki insan hayat\u0131, rakibi veya taklidi m\u00fcmk\u00fcn olmayan bir \u00fcslup i\u00e7inde ya\u015fayarak y\u00fccelikler alemindeki hayatla birle\u015fir. Be\u015feri metodlar bu konular\u0131 taklid etmeye \u00e7abalad\u0131\u011f\u0131nda ger\u00e7ekler kar\u0131\u015f\u0131k, me\u00e7hul, anla\u015f\u0131lmaz ve da\u011f\u0131n\u0131k olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Bunlarda \u00fcslub, a\u00e7\u0131k ve belirgin olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, Kur'an'\u00ee metodda oldu\u011fu gibi d\u00fczenli de de\u011fildir.Kur'an'\u0131n ak\u0131\u015f\u0131 i\u00e7inde sunulan \u00e7e\u015fitli ger\u00e7eklerdeki b\u00fct\u00fcnl\u00fck ve ili\u015fkilerin a\u011f\u0131rl\u0131k merkezi, konudan konuya de\u011fi\u015febilir. Fakat bu ba\u011fl\u0131l\u0131k, s\u00fcrekli olarak vard\u0131r. Kur'an i\u00e7inde belli bir noktaya, mesela, insanlara Rabblerini tan\u0131tma noktas\u0131na a\u011f\u0131rl\u0131k verildi\u011finde, bu b\u00fcy\u00fck ger\u00e7ek ilahi kudretin k\u00e2inat, hayat ve insandaki eserlerinde tecelli eder. Bu tecelli, hem zahir\u00ee alemde, hem de bat\u0131n\u00ee alemde meydana gelir. G\u00f6zler ba\u015fka bir noktaya, evrenin ger\u00e7e\u011fini tan\u0131tmak konusuna a\u011f\u0131rl\u0131k verildi\u011finde, ilahl\u0131k ve evren aras\u0131ndaki ili\u015fki tecelli eder. Ve bu ak\u0131\u015f, \u00e7o\u011fu kez hayat ve can verme hakikatine ve Allah'\u0131n k\u00e2inat ile hayata ili\u015fkin kanunlara temas eder. Dikkatler insan\u0131n hakikatine \u00e7evrildi\u011finde ise, onun uluhiyyet hakikatiyle olan irtibat\u0131, k\u00e2inat ve canl\u0131larla olan irtibat\u0131, g\u00f6r\u00fcn\u00fcr g\u00f6r\u00fcnmez alem ile olan irtibat\u0131 tecelli eder. Dikkatler ahiret yurduna \u00e7evrildi\u011finde, d\u00fcnya hayat\u0131 hat\u0131rlat\u0131l\u0131r ve ikisi birden Allah ile di\u011fer hakikatlerle irtibatland\u0131r\u0131l\u0131r. D\u00fcnya problemlerine dikkat \u00e7ekildi\u011finde de durum ayn\u0131d\u0131r. Kur'an'da b\u00fct\u00fcn \u00f6zellikleri belirli olan di\u011fer ara\u015ft\u0131rma ve sunma \u015fekilleri de b\u00f6yledir.3- Hakikat\u0131n b\u00fct\u00fcn y\u00f6nlerinin birbirine s\u0131k\u0131 s\u0131k\u0131ya ba\u011fl\u0131 olmas\u0131yla beraber, her konuya uyum i\u00e7indeki bir b\u00fct\u00fcn halinde Allah kat\u0131ndaki ger\u00e7ek de\u011ferini vermesiyle de, bu metod di\u011ferlerinden \u00fcst\u00fcn ve farkl\u0131d\u0131r. Bu y\u00fczden de, uluhiyyetin hakikat\u0131 ve \u00f6zellikleri; \"uluhiyyet ve ubudiyyet\" meselesi olarak gayet a\u00e7\u0131k, net, kapsaml\u0131 ve hakim vaziyette g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Hatta bu hakikat\u0131 anlatmak ve bu bilinmezi a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131karmak Kur'an'\u0131n temel konusu olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. (Daha \u00f6nce bu surenin bir yerinde, bu hakikat\u0131n ger\u00e7ekle\u015ftirilmesine ve bu konunun ayd\u0131nlat\u0131lmas\u0131na, y\u00fcce Allah'\u0131n neden bu kadar \u00f6nem verdi\u011fini a\u00e7\u0131klam\u0131\u015ft\u0131k.) Kader ve ahiret yurduyla birlikte gayb aleminin hakikat\u0131 belirgin bir yer kaplar. Sonra insan\u0131n hakikat\u0131, k\u00e2inat\u0131n hakikati ve hayat\u0131n hakikati, ger\u00e7ek alemdeki oranlar\u0131na uygun bir yere oturtulur. Ve i\u015fte bu sistem i\u00e7inde hakikatler, ne \u00f6rt\u00fcl\u00fc kal\u0131r ve ne de ihmal edilir. Her hakikat\u0131n \u00f6zellikleri ve i\u015faretleri bu hakikatlerin sergilendi\u011fi vitrinde yerini al\u0131r, asla kaybolmaz. Ayn\u0131 zamanda bu hakikatler -isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncede- birbirini \u00f6rtmez ve birbirin kaybetmez. Birinci cildin \"Dengeli Bir D\u00fc\u015f\u00fcnce Sistemi\" b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde izah etti\u011fimiz gibi, maddi evrene onun yasalar\u0131n\u0131n inceli\u011fine, par\u00e7alar\u0131 aras\u0131ndaki uyuma y\u00f6nelik hayranl\u0131k duygusu bu maddi evreni ilahla\u015ft\u0131rmaya yola\u00e7maz. Tabii ki, varl\u0131klar\u0131 ilahla\u015ft\u0131ran eski ve yeni putperestlerin sap\u0131kl\u0131\u011f\u0131na da d\u00fc\u015f\u00fclmez. Hayat\u0131n azametine, onun g\u00f6revlerini yerine getirmesine ve kendi i\u00e7inde ve \u00e7evresiyle olan uyumuna ve do\u011frultusunun sapmazl\u0131\u011f\u0131na kar\u015f\u0131 duyulan hayret ve be\u011feni bizi, hayat\u0131 ilahla\u015ft\u0131rmaya g\u00f6t\u00fcremez. Yani biyolojik doktrinlerin ilahla\u015ft\u0131rma sap\u0131kl\u0131klar\u0131ndan uzak kal\u0131n\u0131r. Bunlar\u0131n yan\u0131s\u0131ra insana, benzersiz \u00f6zelliklerine, evrenle ili\u015fkilerinde ortaya konan karakterlerine ve ba\u015fka canl\u0131larda bulunmayan potansiyel yeteneklerine y\u00f6nelik yani t\u00fcm idealist ak\u0131mlar\u0131n d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc hataya d\u00fc\u015f\u00fclmez, akl\u0131n\u0131 herhangi bir \u015fekilde ilahla\u015ft\u0131rmaz! \u0130lahi hakikat\u0131n b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fc ise, maddi alemlerin varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 ink\u00e2ra veya hafife almaya veyahut da Budizm ve tahrif edilmi\u015f hristiyanl\u0131kta oldu\u011fu gibi insan varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fcmsemeye g\u00f6t\u00fcrmez! Bu denge isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncenin karakteristik \u00f6zelli\u011fi oldu\u011fu gibi, ayn\u0131 zamanda bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin esaslar\u0131n\u0131n belirtildi\u011fi Kur'an'\u00ee metodun ve bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin \u00fczerine bina edildi\u011fi ger\u00e7eklerin karakteristik kal\u0131b\u0131d\u0131r, iskeletidir. \u00d6yle ki, bunlar\u0131n hepsi, isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncenin Kur'an'daki ak\u0131\u015f\u0131nda b\u00fct\u00fcn\u00fc \u00e7izen e\u015fsiz tabloda gayet net olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Bu Kur'an'a ait bir \u00f6zelliktir. Be\u015feri ifade metodlar\u0131n hi\u00e7biri bu \u00f6zelliklere sahip de\u011fildir!4- Bu metod di\u011ferlerinden etkili olmas\u0131 ve hayat f\u0131\u015fk\u0131ran y\u00f6n\u00fcyle de \u00fcst\u00fcnd\u00fcr. Bu metoddaki dikkat, tekrar ve kesin \u00e7izgiler, ger\u00e7eklere canl\u0131l\u0131k kazand\u0131rmakta, etkileyici bir \u00f6zellikle onlar\u0131 g\u00fczelle\u015ftirmektedir. Bu sunu\u015f tarz\u0131 \u00f6yle y\u00fcce ve azizdir ki, be\u015feri sergileme ve ifade a\u00e7\u0131s\u0131ndan, be\u015feri \u00fcslup o mertebeye asla \u00e7\u0131kamaz. Sonra ayn\u0131 zamanda ger\u00e7ekler, hayret uyand\u0131r\u0131c\u0131 bir incelik ve kesin \u00e7izgilerle sergilenmesine ra\u011fmen; bu incelik, canl\u0131l\u0131k ve g\u00fczelli\u011fi asla bozmam\u0131\u015f ve kesin \u00e7izgiler onun uyumlulu\u011funa ve hayret verici orijinalli\u011fine engel olmam\u0131\u015ft\u0131r!Bizler be\u015feri \u00fcslubumuzla, Kur'an'\u00ee metodun \u00f6zelliklerini ve onun vard\u0131\u011f\u0131 dereceyi hakk\u0131yla anlatamay\u0131z. Ayn\u0131 \u015fekilde bu incelememizle, \"\u0130sl\u00e2mi D\u00fc\u015f\u00fcncenin Esaslar\u0131\" konusunda Kur'an'\u0131n ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7eklerden hi\u00e7birine ula\u015fmam\u0131z m\u00fcmk\u00fcn olamaz. Bizim bu incelemeyi sunmam\u0131z\u0131n nedeni, insanlar\u0131n Kur'an'\u0131n indi\u011fi atmosferden uzakla\u015fmalar\u0131ndan kaynaklanmaktad\u0131r. Bug\u00fcn\u00fcn insanlar\u0131, o atmosferde ya\u015fayanlar\u0131n hallerinden uzak kalm\u0131\u015flard\u0131r. Kur'an'\u0131n kendilerine indi\u011fi kimselerin katland\u0131\u011f\u0131 \u0131zd\u0131raplardan uzakla\u015fm\u0131\u015flard\u0131r. Halbuki onlar, kendi zamanlar\u0131nda ortada bulunan b\u00fct\u00fcn problemlere ra\u011fmen, m\u00fcsl\u00fcman toplumu in\u015fa etmi\u015flerdir. Bu y\u00fczden insanlar, bizzat Kur'an'\u00ee metodun zevkine varmak g\u00fcc\u00fcnden bug\u00fcn mahrumdurlar. Onun \u00f6zelliklerinden ve lezzetlerinden direkt olarak istifade etmekten acizdirler.\"Kur'an bazen inan\u00e7 sistemi ile ilgili ger\u00e7ekleri \u00f6yle a\u00e7\u0131lardan ele al\u0131r ki, o \u015fekilde onlar\u0131 ele almak insan\u0131n akl\u0131ndan bile ge\u00e7mez. Zira bu t\u00fcr konular ve olanlar normalde insan\u0131n d\u00fc\u015f\u00fcnebilece\u011fi veya dikkatini \u00e7ekebilece\u011fi sahalar de\u011fildir.En'am s\u00fcresinin \u015fu ayetinde yer alan ilahi ilmin ger\u00e7ekli\u011fini ve alanlar\u0131n\u0131 tasvir eden ifadeler de bu t\u00fcrden konulard\u0131r.\"Gayb\u0131n anahtarlar\u0131 Allah'\u0131n kat\u0131ndad\u0131r, onu, yaln\u0131z O bilir. Mutlaka O'nun bilgisi alt\u0131nda dal\u0131ndan d\u00fc\u015fen her yaprak, yerin karanl\u0131k deliklerindeki her tane, ya\u015f-kuru ne varsa hepsi apa\u00e7\u0131k bir kitaptad\u0131r.\" (En'am Suresi, 59)\u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesi, her tarafa dal budak sa\u00e7an bu gizli a\u00e7\u0131k meselelere Kur'an'\u0131n ortaya koydu\u011fu geni\u015f boyutlar\u0131 ile y\u00f6nelemez. Kapsaml\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 ortaya koymak istese de, bu ilmin kapsaml\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 tasvir edemez. \u0130lim ne kadar bu meseleleri tasvir etmeye \u00e7al\u0131\u015fsa da, bu konular ilmin tasvir kapsam\u0131na girse de, onlar\u0131 tasvir etmeyi beceremez. \u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesi bu ilmin kapsam\u0131n\u0131 tasvir etmeye kalksa bile, kendi insani arzular\u0131na ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerinin yap\u0131s\u0131na uygun d\u00fc\u015fecek ba\u015fka alanlara y\u00f6nelecektir... Daha \u00f6nce yedinci c\u00fczde bu ayetin yorumunu yaparken \u015f\u00f6yle demi\u015ftik:\"Ne y\u00f6nden bakarsak bakal\u0131m \u015fu k\u0131sac\u0131k ayete, Kur'an'\u0131n kayna\u011f\u0131yla konu\u015fan bu mucizeyi g\u00f6rece\u011fiz.Konusu a\u00e7\u0131s\u0131ndan bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda bu s\u00f6z\u00fc bir insan\u0131n s\u00f6yleyemeyece\u011fini, \u00fczerinde insan damgas\u0131 bulunmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, daha kar\u015f\u0131la\u015f\u0131r kar\u015f\u0131la\u015fmaz duydu\u011fumuz o \u00fcrpertiden anlay\u0131veririz. \u00c7\u00fcnk\u00fc insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin b\u00f6yle bir konuyu -ilmin kapsay\u0131c\u0131l\u0131k ve ku\u015fat\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131 konusunu- ara\u015ft\u0131rmas\u0131n\u0131n sonucu, b\u00f6ylesine geni\u015f ufuklara ula\u015famad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rmek olacakt\u0131r. Bu alanda ortaya konan insan fikrinin, \u00fcr\u00fcnlerinin ve \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131n de\u011fi\u015fik bir \u00f6zelli\u011fi ve belli bir s\u0131n\u0131r\u0131 vard\u0131r. \u0130nsan, dile getirdi\u011fi d\u00fc\u015f\u00fcncesini ilgi alan\u0131ndan \u00e7ekip \u00e7\u0131karmaktad\u0131r. Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesindeki a\u011fa\u00e7lardan kopan yapraklar\u0131 g\u00f6zetip saymak, insan\u0131n ilgi alan\u0131na giren bir konu mudur? Bu nokta, ilk anda insan\u0131n akl\u0131na gelebilecek bir sorun de\u011fildir. Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesinde dal\u0131ndan kopmu\u015f yapraklar\u0131 izlemek ve saymak, insan\u0131n akl\u0131na gelmez. Bu y\u00fczden b\u00f6yle bir yola ba\u015fvurmaz da, kapsaml\u0131 bir bilgiye dayanarak konuyu dile getirmesi de beklenemez. \u00c7\u00fcnk\u00fc dal\u0131ndan kopmu\u015f yapra\u011f\u0131n say\u0131s\u0131n\u0131 bilmek ve bunu dile getirmek y\u00fcce yarat\u0131c\u0131n\u0131n i\u015fidir.\u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin yerin karanl\u0131klar\u0131nda gizlenmi\u015f bir tohumla ne ilgisi vard\u0131r? Ku\u015fkusuz insano\u011flunun en fazla yapabildi\u011fi, topra\u011f\u0131n alt\u0131nda bizzat gizledi\u011fi tohumun geli\u015fmesini g\u00f6zetmektedir. Ancak topra\u011f\u0131n karanl\u0131\u011f\u0131nda gizlenmi\u015f her taneyi izleme konusu, insan akl\u0131n\u0131n ilgilenebilece\u011fi, varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnece\u011fi ve kapsaml\u0131 bir bilgiye dayanarak s\u00f6z\u00fcn\u00fc edebilece\u011fi bir konu de\u011fildir. Topra\u011f\u0131n karanl\u0131klar\u0131nda \u00f6rt\u00fcl\u00fc tanenin say\u0131s\u0131n\u0131 ancak yaratan bilir, bundan s\u00f6z etmek de O'na yak\u0131\u015f\u0131r. \"Ya\u015f-kuru ne varsa, hepsi apa\u00e7\u0131k bir kitaptad\u0131r\" ifadesindeki bu kesinlikle, insan fikrinin ilgisi nedir? Bu konuda insan fikrinin en fazla yapabildi\u011fi elindeki ya\u015f ve kuru \u015feylerden yararlanmakt\u0131r. Ancak kapsaml\u0131 bilgiye kan\u0131t olarak bundan s\u00f6z etmek insan\u0131n yeltendi\u011fi bir \u015fey olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, b\u00f6yle bir ifade tarz\u0131na ba\u015fvurdu\u011fu da g\u00f6r\u00fclmemi\u015ftir. Ya\u015f-kuru her \u015feyin say\u0131s\u0131n\u0131 bilen ve bundan s\u00f6z eden, ancak y\u00fcce yarat\u0131c\u0131d\u0131r.\u0130nsan, dal\u0131ndan kopmu\u015f her yapra\u011f\u0131n, g\u00f6zlenmi\u015f her tohumun, ya\u015f-kuru her \u015feyin a\u00e7\u0131k bir kitapta, korunmu\u015f bir k\u00fct\u00fckte kaydedilmi\u015f olmas\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnmez. Neden b\u00f6yle bir \u015fey yaps\u0131n ki? Bundan yarar\u0131 ne olacakt\u0131r? Bir k\u00fct\u00fckte kaydetmeye neden \u00f6nem versin? Ancak bunlar\u0131 sayan, kaydeden m\u00fclk\u00fcn sahibidir. M\u00fclk\u00fcndeki hi\u00e7bir \u015fey, bilgisinin d\u0131\u015f\u0131nda de\u011fildir. Bu konuda k\u00fc\u00e7\u00fck de, b\u00fcy\u00fck gibidir. Ve basit de \u00f6nemli gibidir. \u00d6rt\u00fcl\u00fc olanla, a\u00e7\u0131kta olan farketmez. Bilinmezle bilinen, uzakla yak\u0131n hep ayn\u0131d\u0131r.Ku\u015fkusuz bu kapsaml\u0131, geni\u015f, derin ve parlak sahne... B\u00fct\u00fcn yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn a\u011fa\u00e7lar\u0131ndan kopan yapra\u011f\u0131n, yerin her katman\u0131nda \u00f6rt\u00fcl\u00fc tohumun ve yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesindeki ya\u015f-kuru her \u015feyin i\u00e7inde yerald\u0131\u011f\u0131 bir sahne... Evet insan d\u00fc\u015f\u00fcncesi nas\u0131l bu sahneye y\u00f6nelemiyor ve onunla ilgilenemiyorsa, ayn\u0131 \u015fekilde insan g\u00fcc\u00fc de bunu ne alg\u0131layabilir, ne de ku\u015fatabilir. Bu sahne bir b\u00fct\u00fcn olarak sadece Allah'\u0131n bilgisine a\u00e7\u0131l\u0131r. O'nun bilgisi her \u015feyi kapsam\u0131\u015f ve ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r. Her \u015fey O'nun korumas\u0131 alt\u0131ndad\u0131r. Dilemesi ve takdiri, b\u00fcy\u00fck-k\u00fc\u00e7\u00fck, basit-\u00f6nemli, \u00f6rt\u00fcl\u00fc-a\u00e7\u0131k, bilinmez-bilinen ve uzak-yak\u0131n her \u015feyle yak\u0131ndan ilgilidir.Belli bir bilin\u00e7 d\u00fczeyine ve ifade g\u00fcc\u00fcne sahip insanlar, insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin ve ifade etme yetene\u011finin s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131 \u00e7ok iyi bilirler. \u0130nsan olarak ya\u015fad\u0131klar\u0131 deneyimlere dayanarak, buna benzer bir sahnenin insan\u0131n hat\u0131r\u0131na gelemeyece\u011fini ve bu \u015fekil bir ifadenin insandan kaynaklanamayaca\u011f\u0131n\u0131 bilirler. Bu konuda tart\u0131\u015fmak isteyenler, t\u00fcm insan s\u00f6zlerine baks\u0131nlar. Bunun gibi bir y\u00f6neli\u015fle kar\u015f\u0131la\u015facaklar m\u0131 bakal\u0131m?Kur'an'da yeralan sadece bu ve benzeri ayetler bile, bu y\u00fcce Kitab'\u0131n kayna\u011f\u0131n\u0131 bilmek i\u00e7in yeterlidir.\u0130fadedeki sanatsal ola\u011fan\u00fcst\u00fcl\u00fck a\u00e7\u0131s\u0131ndan ayete bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda g\u00fczellik ve ahenk dolu ufuklar g\u00f6r\u00fcr\u00fcz. \u0130nsan \u00fcr\u00fcn\u00fc s\u00f6zlerde, bu denli eri\u015filmez d\u00fczeye hi\u00e7bir zaman ula\u015f\u0131lamam\u0131\u015ft\u0131r.\"Gayb\u0131n anahtarlar\u0131 Allah'\u0131n kat\u0131ndad\u0131r. Onu yaln\u0131z O bilir.\"Zaman ve mek\u00e2nda, ge\u00e7mi\u015fte, \u015fimdiki zamanda ve gelecekte, hayatta meydana gelen olaylarda ve i\u00e7 d\u00fc\u015f\u00fcncelerdeki mutlak \"bilinmez\"likteki uzakl\u0131k, ufuklar ve dipsizlik...\"Karada ve denizde olan\u0131 bilir.\"G\u00f6r\u00fclen alemdeki uzakl\u0131\u011f\u0131, ufuklar\u0131 ve derinlikleri, ayn\u0131 d\u00fczeyde, ayn\u0131 geni\u015flik ve kapsay\u0131c\u0131l\u0131kta bilir. G\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen alemdeki bu uzakl\u0131k, ufuklar ve derinlik, perdeli gayb alemine uygun d\u00fc\u015fmektedir.\"O'nun bilgisi d\u0131\u015f\u0131nda bir yaprak bile d\u00fc\u015fmez.\"\u00d6l\u00fcm ve yokolu\u015f olay\u0131... Y\u00fccelerden a\u015fa\u011f\u0131lara, hayattan yoklu\u011fa d\u00fc\u015f\u00fc\u015f hareketi...\"Yerin karanl\u0131klar\u0131nda olan tane...\"Dipten y\u00fczeye, gizlilikten sessizlikten patlamaya ve serpilmeye kadar olan do\u011fu\u015f ve geli\u015fim hareketi...\"Ya\u015f-kuru, her \u015fey apa\u00e7\u0131k kitaptad\u0131r.\"Kapsaml\u0131 bir genelleme... Genel anlamda bir canl\u0131da parlay\u0131p solan hayat ve \u00f6l\u00fcm\u00fc i\u00e7ine almaktad\u0131r.Bu y\u00f6neli\u015f ve hareketleri kim meydana getirmektedir? \u015eu uyum ve g\u00fczelli\u011fi vareden kimdir? Bunun gibi k\u0131sac\u0131k bir ayette b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131 ve \u015funlar\u0131 olu\u015fturan kimdir? Allah'dan ba\u015fka kim olabilir?Allah'\u0131n ilminin geni\u015fli\u011fini \u015fu ayeti kerime, ayn\u0131 \u015fekilde ortaya koymaktad\u0131r:\"Yerin i\u00e7ine gireni ve ondan \u00e7\u0131kan\u0131, g\u00f6kten ineni ve oraya \u00e7\u0131kan\u0131 bilir. O \u00e7ok esirgeyen, \u00e7ok ba\u011f\u0131\u015flayand\u0131r.\" (Sebe Suresi, 2)Birka\u00e7 kelime ile insan\u0131n g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcne serilen bu tabloya bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda akla hayale s\u0131\u011fd\u0131r\u0131lamayacak kadar hayret verici hareketler, hacimler, \u015fekiller, tablolar, kavramlar, varl\u0131klar ve grafiklerle kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya oldu\u011fumuzu anl\u0131yoruz!\u015eayet yery\u00fcz\u00fcnde ya\u015fayan insanlar\u0131n hepsi, b\u00fct\u00fcn hayatlar\u0131n\u0131 bir tek anda meydana gelen olaylar\u0131 izlemeye ve onlar\u0131 tesbit etmeye \u00e7al\u0131\u015fsalar ve ayetin i\u015faret etti\u011fi ger\u00e7ekleri saymaya kalk\u0131\u015fsalar, kesinlikle bu olaylar\u0131n hepsini izleyemeyecekler ve onlar\u0131n say\u0131s\u0131n\u0131 tesbit edemeyeceklerdir!Bir anl\u0131k zaman i\u00e7inde ka\u00e7 varl\u0131k topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na giriyor? Yine bu k\u0131sa zaman s\u00fcresi i\u00e7inde ka\u00e7 \u015fey \u00e7\u0131k\u0131yor yerden? Bu k\u0131sac\u0131k zaman diliminde ka\u00e7 \u015fey iniyor g\u00f6ky\u00fcz\u00fcnden?.. Yine ka\u00e7 \u015fey, bu bir anl\u0131k zamanda g\u00f6ky\u00fcz\u00fcne y\u00fckseliyor! ..Yine ka\u00e7 \u015fey topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na giriyor? Ka\u00e7 tohum topra\u011fa d\u00fc\u015f\u00fcyor ve ka\u00e7 tohum at\u0131l\u0131yor d\u00fcnyan\u0131n her taraf\u0131nda! Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn u\u00e7suz bucaks\u0131z b\u00f6lgelerinde ka\u00e7 kurt\u00e7uk, ha\u015fere, b\u00f6cek, s\u00fcr\u00fcngen topra\u011f\u0131n deliklerinde dola\u015f\u0131yor! Ka\u00e7 su damlac\u0131\u011f\u0131, gaz atomu, elektrik ak\u0131m\u0131, yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn geni\u015f sahalar\u0131na g\u00f6m\u00fcl\u00fcp gidiyor!.. Ka\u00e7?.. Ka\u00e7?.. Varl\u0131k giriyor topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na... Evet b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131 y\u00fcce Allah g\u00f6r\u00fcyor ve s\u00fcrekli kontrol ediyor.Ka\u00e7 \u015fey \u00e7\u0131k\u0131yor yerden? Ka\u00e7 bitki filizleniyor? .'ka\u00e7 p\u0131nar kayn\u0131yor? Ka\u00e7 volkan patl\u0131yor? Ka\u00e7 \u00e7e\u015fit gaz havaya y\u00fckseliyor? Ka\u00e7 gizlenmi\u015f \u015fey ortaya \u00e7\u0131k\u0131yor? Ka\u00e7 b\u00f6cek gizli yuvas\u0131ndan d\u0131\u015far\u0131 \u00e7\u0131k\u0131yor? G\u00f6r\u00fclen ve g\u00f6r\u00fclmeyen insan\u0131n bildi\u011fi ve bilmedi\u011fi -ki bilmedikleri daha \u00e7oktur- ka\u00e7 \u015fey vard\u0131r?G\u00f6kten neler iniyor? Ka\u00e7 ya\u011fmur damlas\u0131 iniyor? Ka\u00e7 y\u0131ld\u0131z kay\u0131yor ve ka\u00e7 \u015fim\u015fek \u00e7ak\u0131yor? Ka\u00e7 yak\u0131c\u0131 \u0131\u015f\u0131n geliyor g\u00f6kten? Ka\u00e7 ayd\u0131nlat\u0131c\u0131 \u0131\u015f\u0131n g\u00f6nderiliyor? Ka\u00e7 uygulanacak kaza, ka\u00e7 belirlenmi\u015f kader geliyor? T\u00fcm varl\u0131klar\u0131 ku\u015fatan ve \u00f6zellikle baz\u0131 insanlar\u0131 saran ka\u00e7 rahmet iniyor? Allah'\u0131n diledi\u011fi kullar\u0131na yayd\u0131\u011f\u0131 ve miktarlar\u0131n\u0131 belirledi\u011fi ka\u00e7 r\u0131z\u0131k g\u00f6nderiliyor?.. Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n sayamayaca\u011f\u0131 ka\u00e7 \u015fey iniyor g\u00f6ky\u00fcz\u00fcnden, ka\u00e7?..Ne kadar varl\u0131k y\u00fckseliyor semaya? Bitkilerin, hayvanlar\u0131n, insanlar\u0131n veya insan\u0131n bilmedi\u011fi di\u011fer yarat\u0131klar\u0131n semaya y\u00fckselen ka\u00e7 nefesi var? Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n y\u00fcksekli\u011fini duymad\u0131\u011f\u0131, i\u015fitmedi\u011fi gizli-a\u00e7\u0131k ka\u00e7 dua, ka\u00e7 niyaz var Allah'a y\u00fckselen?Bildi\u011fimiz veya bilmedi\u011fimiz \u00f6lm\u00fc\u015f yarat\u0131klar\u0131n ruhlar\u0131ndan ka\u00e7 tanesi \u015fu anda g\u00f6\u011fe y\u00fckseliyor. Y\u00fcce Allah'\u0131n emri ile \u015fu anda ka\u00e7 melek g\u00f6\u011fe \u00e7\u0131kmaktad\u0131r? Allah'dan ba\u015fkas\u0131n\u0131n bilmedi\u011fi ka\u00e7 ruh, bu u\u00e7suz bucaks\u0131z evrende kanat \u00e7\u0131rp\u0131p u\u00e7maktad\u0131r?Ne kadar buhar y\u00fckseliyor bir denizden.Bir denizden ne kadar buhar y\u00fckselmekte, bir bedenden ka\u00e7 gaz atomu yukar\u0131 \u00e7\u0131kmaktad\u0131r? Allah'dan ba\u015fka kimsenin bilmedi\u011fi ka\u00e7 \u015fey y\u00fckselmektedir ka\u00e7, ka\u00e7 \u015fey?..Sadece bir saniyede neler oluyor? Bir tek saniyede meydana gelen bunca olaylar\u0131 kavrayabilmek i\u00e7in, insanlar\u0131n bilgisi ve ara\u015ft\u0131rmalar\u0131, hesaplamalar\u0131 -bu hesap ve sayma i\u015fi i\u00e7in uzun \u00f6m\u00fcrler harcasalar bile- nereye kadar gidebilir ki? Halbuki y\u00fcce Allah'\u0131n engin, her \u015feye ula\u015fan, deh\u015fet verici ve eksiksiz ilmi, bu olaylar\u0131n hepsini her yerde ve her zaman ku\u015fatm\u0131\u015f bulunmaktad\u0131r... Her kalbi, i\u00e7indeki niyeti ve hayalleri ile, at\u0131\u015flar\u0131 ve duru\u015flar\u0131 ile kontrol\u00fc alt\u0131nda tutmaktad\u0131r. Buna ra\u011fmen O, insanlar\u0131n hatalar\u0131n\u0131 \u00f6rter ve ba\u011f\u0131\u015flar...\"O, \u00e7ok esirgeyen, \u00e7ok ba\u011f\u0131\u015flayand\u0131r.\"\u0130\u015fte Kur'an-\u0131 Kerim'in bunun gibi tek bir ayeti dahi, bu Kur'an'\u0131n insan s\u00f6z\u00fc olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 rahatl\u0131kla ortaya koyar. \u00c7\u00fcnk\u00fc b\u00f6yle evrensel bir hayal g\u00fcc\u00fc, pek tabii olarak insan akl\u0131n\u0131n k\u00e2r\u0131 de\u011fildir. B\u00f6yle evrensel bir d\u00fc\u015f\u00fcnce, insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin b\u00fcnyesinde yeralmaz. Bir tek dokunu\u015fla, bu evrenin yarat\u0131c\u0131s\u0131 olan y\u00fcce Allah'\u0131n, kullar\u0131n sanat\u0131na benzemeyen sanat\u0131n\u0131 ku\u015fat\u0131c\u0131 bir \u015fekilde ortaya koymak hi\u00e7bir insan\u0131n harc\u0131 de\u011fildir.Bu Kur'an'\u0131n ilahi olan damgas\u0131, d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f itibar\u0131 ile k\u00fc\u00e7\u00fck olan fakat etkili varl\u0131klar\u0131 ve olaylar\u0131, asl\u0131nda delil getirdi\u011fi \u00f6nemli konuya denk d\u00fc\u015fecek b\u00fcy\u00fck ger\u00e7ekleri ta\u015f\u0131d\u0131klar\u0131 i\u00e7in, delil g\u00f6sterme metodunda da ortaya \u00e7\u0131kar... A\u015fa\u011f\u0131daki ayetler buna \u00f6rnektir:\"Biz sizi yaratt\u0131k, tasdik etmeniz gerekmez mi? Att\u0131\u011f\u0131n\u0131z meniyi g\u00f6rd\u00fcn\u00fcz m\u00fc? Siz mi onu yarat\u0131yorsunuz? Yoksa yaratan biz miyiz? Aran\u0131zda \u00f6l\u00fcm\u00fc takdir eden biziz. Ve bizim \u00f6n\u00fcm\u00fcze ge\u00e7ilmi\u015f de\u011fildir! B\u00f6yle yapt\u0131k ki, sizin yerinize benzerlerinizi getirelim ve sizi bilmedi\u011finiz bir bi\u00e7imde yaratal\u0131m. Andolsun ilk yaratmay\u0131 biliyorsunuz. D\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp ibret alman\u0131z gerekmez mi? (Vak\u0131a Suresi, 57-62)\"\u0130\u00e7ti\u011finiz suya bakt\u0131n\u0131z m\u0131? Siz mi onu buluttan indirdiniz, yoksa indiren biz miyiz? Dileseydik onu tuzlu yapard\u0131k. \u015e\u00fckretmeniz gerekmez mi?\" \"\u00c7akt\u0131\u011f\u0131n\u0131z ate\u015fi g\u00f6rd\u00fcn\u00fcz m\u00fc? Onun a\u011fac\u0131n\u0131 siz mi yaratt\u0131n\u0131z, yoksa yaratan biz miyiz? Biz onu bir ibret ve \u00e7\u00f6lden gelip ge\u00e7enlere bir fayda yapt\u0131k.\" \"\u00d6yleyse ulu Rabbinin ad\u0131n\u0131 y\u00fccelt.\" (Vak\u0131a Suresi, 57-62)Ger\u00e7ek odur ki, Kur'an-\u0131 Kerim insan\u0131n al\u0131\u015fageldi\u011fi \u015feylerden ve s\u00fcrekli g\u00f6zlemlenebilecek olaylardan \u00f6nemli evrensel yarg\u0131lara var\u0131r. Bu yarg\u0131larda, varl\u0131k alemindeki ilahi yasalar a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kar. Ve bu yasalarla varl\u0131k alemine ili\u015fkin kapsaml\u0131, b\u00fcy\u00fck bir inan\u00e7 sistemi ve m\u00fckemmel bir d\u00fc\u015f\u00fcnce meydana gelir. Ayr\u0131ca bu yasalardan bir d\u00fc\u015f\u00fcnce ve inceleme metodu, ruhlar ve kalpler i\u00e7in bir hayat, hisler ve duygular i\u00e7in bir uyan\u0131kl\u0131k meydana getirir. Evet, sabah ak\u015fam g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcnde cereyan etti\u011fi halde, insanlar\u0131n kendisinden habersiz olduklar\u0131 bu varl\u0131k aleminde meydana gelen olaylara kar\u015f\u0131 bir uyan\u0131kl\u0131k, kendi i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131na ve orada meydana gelen hayretengiz ve harika olaylara kar\u015f\u0131 bir uyan\u0131kl\u0131k...Kur'an-\u0131 Kerim insanlar\u0131, e\u015fsiz ve harika olaylara, \u00e7ok nadir olarak meydana gelen \u00f6zel mucizelere havale etmez. Kendi i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131nda ve al\u0131\u015ft\u0131klar\u0131 hayatta bilinmeyen, yak\u0131nlar\u0131nda bulunan evrensel olaylara uzak d\u00fc\u015fen harikalar, mucizeler, ayetler ve deliller ara\u015ft\u0131rmakla insanlar\u0131 y\u00fck\u00fcml\u00fc tutmaz. Kur'an insanlar\u0131, karma\u015f\u0131k felsefi d\u00fc\u015f\u00fcncelerle, anla\u015f\u0131lmaz, anlams\u0131z zihinsel problemlerle, herkesin elde edemeyece\u011fi bilimsel deneyimlerle realiteden uzakla\u015ft\u0131rmaz... Evet Kur'an, insanlar\u0131n i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131nda bir inan\u00e7 sistemi, bu inan\u00e7 sistemine dayal\u0131 evren ve hayata ili\u015fkin bir d\u00fc\u015f\u00fcnce meydana getirmek i\u00e7in insanlar\u0131 b\u00f6yle uzaklara g\u00f6t\u00fcrmez.\u0130nsanlar\u0131n kendileri Allah'\u0131n sanat\u0131n\u0131n eserleridir. \u00c7evrelerini ku\u015fatan k\u00e2inat\u0131n ger\u00e7ekleri ve olaylar\u0131, O'nun kudreti taraf\u0131ndan yarat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Allah'\u0131n elinden \u00e7\u0131kan her \u015feyde mucize gizlidir. Bu Kur'an da, O'nun Kuran'\u0131d\u0131r. Bu nedenle insanlar\u0131n dikkatlerini kendi benliklerinde gizli olan ve \u00e7evrelerindeki evrene serpi\u015ftirilen bu mucizeler \u00fczerine \u00e7eker. G\u00f6rd\u00fckleri, fakat onlardaki vecizli\u011fin ger\u00e7ek de\u011ferini kavrayamad\u0131klar\u0131 al\u0131\u015f\u0131lagelen bu harikalara dikkatleri \u00e7eker. \u00c7\u00fcnk\u00fc insan, her zaman kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7eklerdeki veciz y\u00f6nlerden habersiz kalabilir. Kur'an onlar\u0131n dikkatlerini bu harikalar\u0131n \u00fczerine \u00e7ekiyor ve b\u00f6ylece g\u00f6zlerinin a\u00e7\u0131lmas\u0131n\u0131, orada gizli olan deh\u015fetli s\u0131rlar\u0131 g\u00f6rmelerini sa\u011flamaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131r. Kur'an, yoktan vareden kudretin s\u0131rr\u0131n\u0131, e\u015fsiz olan birli\u011fin s\u0131rr\u0131n\u0131, \u00e7evrelerini ku\u015fatan evrende i\u015fledi\u011fi gibi bizzat kendi b\u00fcnyelerinde de faaliyet g\u00f6steren iman\u0131n delillerini, inan\u00e7 sisteminin kesin ger\u00e7eklerini g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne seren, bunlar\u0131 b\u00fcnyelerine yerle\u015ftiren veya daha do\u011fru bir ifade ile f\u0131tratlar\u0131nda harekete ge\u00e7iren ezeli yasan\u0131n s\u0131rr\u0131n\u0131 anlamalar\u0131n\u0131 sa\u011flamaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131yor.\u0130\u015fte Kur'an bu metodu izler. Yarat\u0131c\u0131 kudretin bizzat kendi b\u00fcnyelerinde, kendi elleriyle ektikleri ekinlerinde, i\u00e7tikleri suda, yakt\u0131klar\u0131 ate\u015fte, g\u00f6r\u00fclen ayetlerini, delillerini onlar\u0131n g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcne serer. Bunlar, insanlar\u0131n ayn\u0131 zamanda al\u0131\u015fageldikleri hayatta, g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcnde meydana gelen en basit olaylard\u0131r. Kur'an ayn\u0131 metoda ba\u011fl\u0131 olarak var\u0131lacak son an\u0131 da, bu y\u00f6ntemle a\u00e7\u0131kl\u0131yor. Bu yery\u00fcz\u00fcnde hayat\u0131n sona eri\u015fini, ba\u015fka bir d\u00fcnyada hayat\u0131n tekrar ba\u015flamas\u0131n\u0131 da bu yolla tasvir ediyor. Herkesi-n mutlaka kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131 g\u00fcn\u00fc, her t\u00fcrl\u00fc \u00e7arenin sona erdi\u011fi an\u0131, b\u00fct\u00fcn canl\u0131 varl\u0131klar\u0131n, hi\u00e7bir \u00e7\u0131rp\u0131nman\u0131n ve hi\u00e7bir kurtulu\u015f yolunun kalmad\u0131\u011f\u0131, b\u00fct\u00fcn maskelerin d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc ve b\u00fct\u00fcn \u00fcst\u00fcnl\u00fck taslamalar\u0131n iptal edildi\u011fi g\u00fcnde s\u0131n\u0131rs\u0131z g\u00fc\u00e7, kudret ve yetki sahibi y\u00fcce Allah'\u0131n huzurunda onunla y\u00fczy\u00fcze gelecekleri g\u00fcn\u00fc de ayn\u0131 \u015fekilde anlatmaktad\u0131r.Kur'an'\u0131n insan\u0131n f\u0131trat\u0131na hitap metodu bile, O'nun ana kayna\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6steren bir delildir. Bu kaynak evrenin de kendisinden meydana geldi\u011fi kaynakt\u0131r. Kur'an'\u0131n dizili\u015f metodu aynen evrenin kurulu\u015f metodudur. Evrenin en basit maddelerinden en girift \u015fekiller ve en b\u00fcy\u00fck varl\u0131klar meydana gelir. K\u00e2inat\u0131n ana maddesinin atom oldu\u011fu, hayat\u0131n ana maddesinin de h\u00fccre oldu\u011fu san\u0131lmaktad\u0131r. Atom o kadar k\u00fc\u00e7\u00fck olmas\u0131na ra\u011fmen, asl\u0131nda bir mucizedir. H\u00fccre onca k\u00fc\u00e7\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcne ra\u011fmen, asl\u0131nda apa\u00e7\u0131k bir mucizedir. Burada Kur'an, insan\u0131n g\u00f6zlemledi\u011fi al\u0131\u015f\u0131lagelen basit olaylar\u0131, dini inanc\u0131n en \u00f6nemli meselesini, evrenin en kapsaml\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcncesini a\u00e7\u0131klaman\u0131n ana maddesi olarak al\u0131yor. Bunlar, her insan\u0131n deneyiminin kapsam\u0131na giren g\u00f6zlemlerdir... \u0130nsanl\u0131k neslinin \u00e7o\u011falmas\u0131! Ekin... Su... Ate\u015f... \u00d6l\u00fcm... Yery\u00fcz\u00fcnde ya\u015fayan hangi insan\u0131n deneyimleri aras\u0131na girmez bu sahneler? Ma\u011farada bile ya\u015fayan hangi insan, bir ceninin (embriyonun) hayat\u0131n\u0131n ve bir bitkinin hayat\u0131n\u0131n nas\u0131l meydana geldi\u011fini, suyun nas\u0131l d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, ate\u015fin nas\u0131l yand\u0131\u011f\u0131n\u0131, \u00f6l\u00fcm an\u0131n\u0131n nas\u0131l oldu\u011funu g\u00f6rmemi\u015ftir? \u0130\u015fte Kur'an-\u0131 Kerim, her insan\u0131n g\u00f6zlemledi\u011fi bu olaylardan inan\u00e7 sistemini meydana getirir. \u00c7\u00fcnk\u00fc Kur'an her \u00e7evredeki, her insana hitap eder. Asl\u0131nda bu basit ve normal sahneler, k\u00e2inat\u0131n en \u00f6nemli ger\u00e7eklerini, ilahi s\u0131rlar\u0131n en b\u00fcy\u00fcklerini olu\u015fturur. Bu manzaralar basit olmalar\u0131na ra\u011fmen, her insan\u0131n f\u0131trat\u0131na hitap ederler. Asl\u0131nda bunlar, en uzman bilginlerin sonsuza dek \u00fczerinde \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 gereken ger\u00e7eklerdir.Kur'an'\u0131n kayna\u011f\u0131n\u0131 da g\u00f6steren bu a\u00e7\u0131klamay\u0131 bundan daha ileriye g\u00f6t\u00fcrecek g\u00fc\u00e7te de\u011filiz. Bu kadar a\u00e7\u0131klama da yeter zaten. \u015eimdi tekrar surenin ak\u0131\u015f seyrine d\u00f6nelim...Ve y\u00fcce Allah ger\u00e7ekten do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyor:\"Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir.\"\"Yoksa, `onu Muhammed uydurdu' mu diyorlar? Onlara de ki; \"E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z.\"Surenin ak\u0131\u015f\u0131 bu apa\u00e7\u0131k meydan okuyu\u015ftan sonra, tart\u0131\u015fmaya devam etmekten vazge\u00e7iyor. B\u00f6ylece onlar\u0131n zandan ba\u015fka bir \u015feye dayanmad\u0131klar\u0131n\u0131 belirtiyor. Onlar bilmedikleri \u015feyler hakk\u0131nda h\u00fck\u00fcm veriyorlar. Asl\u0131nda h\u00fck\u00fcm vermeden \u00f6nce, bilginin olmas\u0131 gerekir. Bu konuda s\u0131rf arzu ve isteklere veya kuru zanna dayan\u0131lmamas\u0131 l\u00e2z\u0131md\u0131r. Burada hakk\u0131nda h\u00fck\u00fcm verdikleri \u015fey, Kur'an'\u0131n vahiy olup olmad\u0131\u011f\u0131 vaadlerinin ve tehditlerinin do\u011fru olup olmad\u0131\u011f\u0131d\u0131r. Onlar bu ger\u00e7ekleri yalan saym\u0131\u015flard\u0131r. Fakat bunlar\u0131 yalan sayarken sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir ilgiye dayanmam\u0131\u015flard\u0131r. Onlar t\u00fcm boyutlar\u0131 ile kavramad\u0131klar\u0131 bu ger\u00e7ekleri yalanlam\u0131\u015flard\u0131r:\"Tersine onlar, bilgisini kavrayamad\u0131klar\u0131 ve hen\u00fcz a\u00e7\u0131klamas\u0131na da muhatap olmad\u0131klar\u0131 bir mesaj\u0131 yalanlad\u0131lar.\"Onlar\u0131n bu konudaki durumu, kendilerinden \u00f6nce Rabblerini yalanlayan zalimlerin ve m\u00fc\u015friklerin durumu gibidir. D\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp ibret alacak olanlar, ak\u0131betlerinin ne olaca\u011f\u0131n\u0131 \u00f6\u011frenmek i\u00e7in, daha \u00f6ncekilerin sonlar\u0131n\u0131n ne oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcns\u00fcnler.\"Onlardan \u00f6ncekiler de b\u00f6yle yalanlam\u0131\u015flard\u0131. G\u00f6r bakal\u0131m, o zalimlerin sonu nice oldu?\"\u00c7o\u011funlu\u011fu zandan ba\u015fka bir \u015feye uymamalar\u0131na ra\u011fmen ve kesin bir bilgi sahibi olmad\u0131klar\u0131 halde ger\u00e7ekleri yalanlad\u0131klar\u0131 halde onlardan baz\u0131lar\u0131 bu Kitab'a iman ediyorlard\u0131. Onlar\u0131n hepsi yalanlay\u0131c\u0131lardan de\u011fildi:\" Onlardan kimi bu Kur'an'a inan\u0131r, kimi de inanmaz. Rabbin kimlerin bozguncu oldu\u011funu herkesten iyi bilir.''Bozguncular iman etmeyenlerdir. \u0130nsanlar\u0131n ger\u00e7ek ilahlar\u0131na iman etmemeleri ve yaln\u0131z O'na kulluk yapmamalar\u0131 kadar hi\u00e7bir \u015fey, yery\u00fcz\u00fcnde bozgunculu\u011fun bu derece yayg\u0131nla\u015fmas\u0131na neden olmaz. Yery\u00fcz\u00fcndeki bozgunculuk ancak ve ancak Allah'dan ba\u015fkas\u0131na boyun e\u011fmekten kaynaklan\u0131r. Bunun pe\u015finden de, insan\u0131n hayat\u0131n \u0131 her y\u00f6nden ku\u015fatan bir k\u00f6t\u00fcl\u00fck etraf\u0131 ku\u015fat\u0131r. Kendi i\u00e7 d\u00fcnyas\u0131nda ve ba\u015fka alanlarda arzu ve isteklere ba\u011fl\u0131l\u0131ktan do\u011fan k\u00f6t\u00fcl\u00fck... Kendi sahte ilahl\u0131klar\u0131n\u0131n konumunu sa\u011flamla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in her \u015feyin d\u00fczenini bozan yery\u00fcz\u00fc ilahlar\u0131n\u0131n ortaya \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131ndan kaynaklanan k\u00f6t\u00fcl\u00fck... Bunlar insanlar\u0131n ahl\u00e2klar\u0131n\u0131, ruhlar\u0131n\u0131, d\u00fc\u015f\u00fcncelerini ve kavray\u0131\u015flar\u0131n\u0131... Sonra kendilerine yararl\u0131 olan \u015feylerini ve mallar\u0131n\u0131 harcayan k\u00f6t\u00fcl\u00fck \u00f6nderleridir. S\u0131rf kendi sahte ve desteksiz varl\u0131klar\u0131n\u0131 korumak i\u00e7in b\u00f6yle yaparlar. Klasik ve modern cahiliye tarihi iman etmeyen bozguncular\u0131n ortaya \u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131 bu t\u00fcr bozgunculuklarla dolup ta\u015fmaktad\u0131r.Surenin ak\u0131\u015f\u0131 onlar\u0131n bu Kitab'a kar\u015f\u0131 tutumlar\u0131n\u0131 belirledikten sonra, hitab\u0131 Peygamberimize -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- y\u00f6neltmektedir. Ondan yalanlay\u0131c\u0131lar\u0131n yalanlamalar\u0131ndan etkilenmemesini, onlarla u\u011fra\u015fmaktan vazge\u00e7mesini, onlar\u0131n i\u015fledikleri amellerden tamamen uzak oldu\u011funu a\u00e7\u0131klamas\u0131n\u0131, yan\u0131nda bulundu\u011fu ger\u00e7ek ile beraber sars\u0131lmaz bir inan\u00e7, kesin ve net bir tav\u0131rla onlardan ayr\u0131lmas\u0131n\u0131 istemektedir.\"E\u011fer onlar seni yalanlarsa de ki; \"Benim i\u015flediklerim bana, sizin i\u015fledikleriniz de sizedir. Benim i\u015flediklerim ile sizin bir ilginiz olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, sizin i\u015flediklerinizle de benim bir ilgim yoktur.\"Bu onlar\u0131n vicdanlar\u0131na y\u00f6nelik bir dokunu\u015ftur. S\u00f6zkonusu korkun\u00e7 sonlar\u0131n\u0131 kendilerine a\u00e7\u0131klad\u0131ktan sonra, onlar\u0131 amelleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rak\u0131yor. Kendi ak\u0131betleri ile onlar\u0131 y\u00fczy\u00fcze getiriyor. Aynen babas\u0131 ile beraber y\u00fcr\u00fcmemekte direten \u00e7ocu\u011fu, babas\u0131n\u0131n yaln\u0131z ba\u015f\u0131na yolun ortas\u0131nda b\u0131rakmas\u0131, babas\u0131ndan bir destek almaks\u0131z\u0131n, \u00e7ocu\u011fun yaln\u0131z olarak gitmek istedi\u011fi yere gidebilmesi gibi. \u00c7o\u011funlukla bu t\u00fcr tehdit metodu ba\u015far\u0131l\u0131 olur!..Surenin ak\u0131\u015f seyri devam edip, m\u00fc\u015friklerden baz\u0131lar\u0131n\u0131n Peygamberimizi -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- kulaklar\u0131 ile dinlediklerini, ama kalplerinin kapal\u0131 oldu\u011funu, g\u00f6zleri ile ona bakt\u0131klar\u0131n\u0131 fakat basiretlerinin kapal\u0131 oldu\u011funu, bu nedenle ne dinlemekten, ne de bakmaktan bir \u015fey elde etmediklerini, buna ba\u011fl\u0131 olarak hidayetin yolunu alamad\u0131klar\u0131n\u0131 anlat\u0131yor:-Onlar\u0131n aras\u0131nda Kur'an ok\u00f9rken sana kulak verenler de vard\u0131r. Fakat \u00fcstelik d\u00fc\u015f\u00fcnme yetene\u011finden de yoksun sa\u011f\u0131rlara sen s\u00f6z i\u015fittirebilir misin?-Onlar\u0131n aras\u0131nda sana bakanlar vard\u0131r. Fakat g\u00f6rme yetene\u011finden b\u00fct\u00fcn\u00fc ile yoksun k\u00f6rleri, sen do\u011fru yola iletebilir misin?Bir s\u00f6z\u00fc dinleyip de dinledi\u011fini anlamayan, bakt\u0131klar\u0131 ha(de neye bakt\u0131klar\u0131n\u0131 iyice ay\u0131rd edemeyen bu t\u00fcr insanlar... Evet bu t\u00fcr insanlar, her zaman ve her yerde, pek \u00e7oktur. Bu durumdaki insanlara Peygamber -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- bir \u015fey yapamaz. Zira onlar\u0131n duygular\u0131 ve organlar\u0131, ak\u0131llar\u0131 ve kalpleri ile sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir diyalog i\u00e7inde de\u011fildir. Sanki bu organlar, ger\u00e7ek g\u00f6revlerini yapmayacak bi\u00e7imde dumura u\u011fram\u0131\u015flard\u0131r. G\u00f6revlerini bu nedenle yapamamaktad\u0131r. Peygamber -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- sa\u011f\u0131r olan\u0131 i\u015fittiremez! K\u00f6r olana g\u00f6steremez! Bunu yaln\u0131z y\u00fcce Allah yapabilir. Y\u00fcce Allah da, de\u011fi\u015fmez bir yasa koymu\u015ftur. Ve insanlar\u0131 da, bu yasa ile ba\u015fba\u015fa b\u0131rakm\u0131\u015ft\u0131r. Onlara g\u00f6z, kulak ve ak\u0131l vermi\u015ftir ki, onunla do\u011fru yolu bulsunlar. E\u011fer onlar, bu imk\u00e2nlar\u0131n\u0131 kullanmazlarsa, de\u011fi\u015fmeyen ve farkl\u0131l\u0131k g\u00f6zetmeyen Allah'\u0131n yasas\u0131 onlar\u0131 yakalayacak, adaletin gere\u011fi olarak cezalar\u0131n\u0131 \u00e7ekeceklerdir. B\u00f6ylece Allah, onlara zul\u00fcm etmi\u015f olmayacakt\u0131r:\"Allah insanlara hi\u00e7 zulmetmez, fakat insanlar kendi kendilerine zulmederler.\"Bu son ayetler Peygamber'i -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- teselli etmektedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc ger\u00e7e\u011fi sundu\u011fu halde onlar kendisini yalanlad\u0131klar\u0131, s\u00fcrekli bir a\u00e7\u0131klamaya ra\u011fmen, yine de bu kadar inatla direttikleri i\u00e7in, peygamber art\u0131k s\u0131k\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Yani burada y\u00fcce Allah'\u0131n, m\u00fc\u015friklerin do\u011fru yolu reddedi\u015flerinin peygamberin \u00e7abas\u0131ndaki bir eksiklikten kaynaklanmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, duyurdu\u011fu ger\u00e7ekte hi\u00e7bir kusur olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, fakat muhataplar\u0131n\u0131n k\u00f6r ve sa\u011f\u0131r gibi davrand\u0131klar\u0131n\u0131 bildirmesi, peygamberi rahatlatm\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc bundan \u00f6tesi, yani kulaklar\u0131 ve g\u00f6zleri a\u00e7mak, ancak Allah'\u0131n i\u015fidir. Onlar\u0131 harekete ge\u00e7irmek, davetin ve davet\u00e7inin g\u00f6revleri kapsam\u0131na girmez. Bu, Allah'\u0131n \u00f6zel yetkisi dahilindedir.Yine bu son ayetlerde, peygamberin \u015fahs\u0131nda somutla\u015fsa da, kullu\u011fun yap\u0131s\u0131 ve sahas\u0131 kesin \u00e7izgilerle belirlenmektedir. Peygamber de, Allah'\u0131n kullar\u0131ndan biridir. Kullu\u011fun sahas\u0131 d\u0131\u015f\u0131nda hi\u00e7bir yetkisi yoktur. B\u00fct\u00fcn yetki Allah'\u0131n elindedir.\u00c7ARPICI DOKUNU\u015eBundan sonra surenin ak\u0131\u015f\u0131 k\u0131yamet sahnelerinden biriyle, seri bir bi\u00e7imde onlar\u0131n vicdanlar\u0131na dokunuyor. Bu sahnede insanlar\u0131n b\u00fct\u00fcn duygular\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7iren, ak\u0131llar\u0131n\u0131 me\u015fgul eden ve t\u00fcm de\u011ferlerini yiyip bitiren d\u00fcnya hayat\u0131, \u00e7abucak gelip ge\u00e7en bir yolculuk olarak g\u00f6r\u00fcl\u00fcyor. \u0130nsanlar orada k\u0131sa bir s\u00fcre kald\u0131ktan sonra s\u00fcrekli olan yerlerine ve anayurtlar\u0131na d\u00f6n\u00fcyorlar:","robots":{"index":"index","follow":"follow","max-snippet":"max-snippet:-1","max-image-preview":"max-image-preview:large","max-video-preview":"max-video-preview:-1"},"canonical":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/","og_locale":"tr_TR","og_type":"article","og_title":"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA YUNUS SURES\u0130 37. VE 44. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya","og_description":"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.37- Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir. O, kendisinden \u00f6nceki semavi kitaplar\u0131 onaylar ve ilahi kitab\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klar. Onun alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderildi\u011fi ku\u015fkusuzdur.38- Yoksa, 'Onu Muhammed uydurdu mu diyorlar? Onlara de ki; 'E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz, \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z.39- Tersine onlar bilgisini kavrayamad\u0131klar\u0131 ve hen\u00fcz a\u00e7\u0131klamas\u0131na da muhatap olmad\u0131klar\u0131 bir mesaj\u0131 yalanlad\u0131lar. Onlardan \u00f6ncekiler de b\u00f6yle yalanlanm\u0131\u015flard\u0131. G\u00f6r bakal\u0131m, o zalimlerin sonu nice oldu?40- Onlardan kimi bu Kur'an'a inan\u0131r, kimi de inanmaz. Rabbin, kimlerin bozguncu oldu\u011funu herkesten iyi bilir.41- E\u011fer onlar seni yalanlarsa de ki; \"Benim i\u015flediklerim bana, sizin i\u015fledikleriniz de sizedir. Benim i\u015flediklerim ile sizin bir ilginiz olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, sizin i\u015flediklerinizle de benim bir ilgim yoktur. \"42- Onlar\u0131n aras\u0131nda Kur'an okurken sana kulak verenler de vard\u0131r. Fakat \u00fcstelik d\u00fc\u015f\u00fcnme yetene\u011finden de yoksun sa\u011f\u0131rlara, sen s\u00f6z i\u015fittirebilir misin?43- Onlar\u0131n aras\u0131nda sana bakanlar da vard\u0131r. Fakat g\u00f6rme yetene\u011finden b\u00fct\u00fcn\u00fc ile yoksun k\u00f6rleri, sen do\u011fru yola iletebilir misin?44- Allah insanlara hi\u00e7 zulmetmez, fakat insanlar kendi kendilerine zulmederler.\"Bu Kur'an Allah taraf\u0131ndan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir.\"Kur'an'\u0131n ger\u00e7e\u011fe dayal\u0131 konular\u0131, ifade g\u00fcc\u00fc, s\u00f6zleri aras\u0131ndaki m\u00fckemmel ahengi, getirdi\u011fi inan\u00e7 sistemindeki e\u015fsizli\u011fi, kurallar\u0131n\u0131n i\u00e7erdi\u011fi be\u015feri d\u00fczeni, ilahl\u0131k ger\u00e7e\u011fini, insanl\u0131\u011f\u0131n, hayat\u0131n ve evrenin yap\u0131s\u0131n\u0131 e\u015fsiz bir \u015fekilde tasvir edi\u015fi ile... Evet b\u00fct\u00fcn bu \u00f6zellikleri ile Kur'an'\u0131n, Allah'\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda ba\u015fkalar\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f olmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Zira onu meydana getirebilecek tek g\u00fc\u00e7, Allah'\u0131n g\u00fcc\u00fcd\u00fcr. B\u00fct\u00fcn varl\u0131klar\u0131 ba\u015flar\u0131ndan sonlar\u0131na, d\u0131\u015flar\u0131ndan i\u00e7lerine var\u0131ncaya kadar her y\u00f6n\u00fc ile ku\u015fatan, her \u00e7e\u015fit yetersizlikten ve eksiklikten, cahilli\u011fin ve acizli\u011fin etkilerinden ar\u0131nd\u0131r\u0131lm\u0131\u015f bir sistemi kuran kudret, ancak Kur'an'\u0131 meydana getirebilir...\"Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir.\"Kur'an ger\u00e7ekten uydurulabilecek bir kitap de\u011fildir. Burada reddedilen Kur'an'\u0131n uydurulmu\u015f olmas\u0131 de\u011fil, uydurulmu\u015f olmas\u0131n\u0131 m\u00fcmk\u00fcn g\u00f6rme anlay\u0131\u015f\u0131d\u0131r. Bu anlay\u0131\u015f\u0131n reddedili\u015fi daha anlaml\u0131 ve daha etkilidir.\"O, kendisinden \u00f6nceki semavi kitaplar\u0131 onaylar.\"Daha \u00f6nceki peygamberlere g\u00f6nderilen kitaplar\u0131, inan\u00e7 `sisteminin \u00f6z\u00fc' ve `iyili\u011fe \u00e7a\u011f\u0131rma' a\u00e7\u0131s\u0131ndan do\u011frular.\"\u0130lahi Kitab'\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klar.\"B\u00fct\u00fcn peygamberlerin Allah'\u0131n kat\u0131ndan getirdikleri ana ilkelerde ba\u011fda\u015fan, detaylarda farl\u0131l\u0131k g\u00f6steren tek Kitab'\u0131n a\u00e7\u0131klamas\u0131... Bu Kur'an Allah'\u0131n kitab\u0131n\u0131 detayland\u0131r\u0131r, getirdi\u011fi iyili\u011fe ula\u015ft\u0131r\u0131c\u0131 vas\u0131talar\u0131 ve bu iyili\u011fi ger\u00e7ekle\u015ftirme ve koruman\u0131n \u00e7arelerini g\u00f6sterir. Allah ile ilgili inan\u00e7 sistemi birdir. \u0130yili\u011fe \u00e7a\u011f\u0131rma birdir. Fakat bu iyili\u011fin \u015feklinde birtak\u0131m ayr\u0131l\u0131klar olabilir. Bu iyili\u011fi ger\u00e7ekle\u015ftirecek hukuk sisteminde ayr\u0131nt\u0131lara ili\u015fkin farkl\u0131l\u0131klar olabilir. Bunlar insanl\u0131\u011f\u0131n o zamanki geli\u015fmesiyle ve ondan sonraki ilerlemeleriyle uyum sa\u011flayacak bi\u00e7imde belirlenmi\u015ftir. \u0130nsanl\u0131k olgunluk \u00e7a\u011f\u0131na eri\u015finceye kadar b\u00f6yle devam etti. R\u00fc\u015fd\u00fcne eri\u015fen insanl\u0131k, olgun insanlar gibi Kur'an'la muhatap oldu. Akl\u0131n ve d\u00fc\u015f\u00fcncenin fazla bir fonksiyona sahip olmad\u0131\u011f\u0131 maddi somut harikalarla muhatap k\u0131l\u0131nmad\u0131.\"Onun alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderildi\u011fi ku\u015fkusuzdur.\"Burada Kur'an'\u0131n as\u0131l kayna\u011f\u0131 ortaya konmak sureti ile, onun uydurulmu\u015f olmas\u0131n\u0131 m\u00fcmk\u00fcn g\u00f6rme anlay\u0131\u015f\u0131, bir kere daha reddediliyor ve peki\u015ftiriliyor.\"O, alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderilmi\u015ftir.\"\"Yoksa, `Onu Muhammed uydurdu' mu diyorlar?\"Bu reddedi\u015f ve a\u00e7\u0131klamadan sonra onlara hal\u00e2 Kur'an, Muhammed'in uydurdu\u011fu bir eserdir mi diyorlar? Halbuki Muhammed bir insand\u0131r. Kendilerinin konu\u015ftu\u011fu dili konu\u015fmaktad\u0131r. Kendilerinin de sahip oldu\u011fu harflerden ba\u015fka bir \u015feye sahip de\u011fildir. \"Elif, Lam, Mim...\" \"Elif, Lam, Ra...\", \"Eli, Lam, Mim, Saad...\" vesaire gibi. Madem ki bunda \u0131srar ediyorlar, \u00f6yleyse hodri meydan! \u0130\u015fte harfler ve i\u015fte toplayabildikleri kadar adam! Haydi uydursunlar, Muhammed'in uydurdu\u011funu s\u00f6ylediklerini! \u00dcstelik de, tam bir Kur'an'\u0131 de\u011fil, yaln\u0131z bir tek sureyi!ALLAH'IN \u0130CAZI\"Onlara de ki; \"E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz, \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z.\"Bu meydan okuyu\u015f ve bu meydan okuyu\u015f kar\u015f\u0131s\u0131ndaki acizlik daha \u00f6nce kesinle\u015fmi\u015ftir. Bug\u00fcn de devam etmektedir. Sonsuza kadar da devam edecektir. Bu dilin g\u00fczel ve etkili ifade g\u00fcc\u00fcn\u00fc anlayanlar, sanat g\u00fczelli\u011finin ve ses tonundaki ahenginin zevkine erenler, bir insan\u0131n ifade sanat\u0131nda bu kadar \u00fcst\u00fcn bir ahenge ula\u015famayaca\u011f\u0131n\u0131 kavrayabilirler. Ayn\u0131 \u015fekilde sosyal d\u00fczenleri ve yasama metodlar\u0131n\u0131n et\u00fcdlerini yapanlar, bu Kur'an'\u0131n \u00f6ng\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc sosyal d\u00fczeni tedkik edenler, Kur'an'\u0131n insan topluluklar\u0131n\u0131 d\u00fczenlemeye, toplum hayat\u0131n\u0131n her alan\u0131na ili\u015fkin ihtiya\u00e7lar\u0131na, geli\u015fmeleri ve de\u011fi\u015fiklikleri rahatl\u0131kla ve esnek bir bi\u00e7imde kar\u015f\u0131lamaya ili\u015fkin sakl\u0131 bulundurdu\u011fu f\u0131rsatlara getirdi\u011fi bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131n\u0131 anlayacaklard\u0131r. Yine kavrayacaklard\u0131r ki, b\u00fct\u00fcn bunlar, bir tek insan akl\u0131 taraf\u0131ndan ku\u015fat\u0131lamayaca\u011f\u0131 gibi, bir ku\u015fa\u011f\u0131n ya da b\u00fct\u00fcn ku\u015faklar\u0131n ak\u0131llar\u0131 taraf\u0131ndan da ku\u015fat\u0131lamaz. \u0130nsan psikolojisini, insanlar\u0131n \u00fczerinde etkili olman\u0131n ve onlar\u0131 y\u00f6nlendirmenin ana ilkelerini ve vas\u0131talar\u0131n\u0131 inceleyip sonra da, Kur'an'\u0131n vas\u0131talar\u0131n\u0131 ve y\u00f6ntemlerini tedkik edenler, bu \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fc g\u00f6rebileceklerdir.Kur'an'\u0131n icaz\u0131, sadece s\u00f6zleri, ifadeleri, s\u00f6yleni\u015f tarz\u0131 ile s\u0131n\u0131rl\u0131 de\u011fildir. Bu konularda deneyimi, uzmanl\u0131\u011f\u0131 bulunanlar\u0131n somut bi\u00e7imde g\u00f6rebilecekleri gibi, onun icaz\u0131 s\u0131n\u0131rs\u0131z bir icazd\u0131r... Bu vecizli\u011fi-icaz\u0131 Kur'an'\u0131n sistemlerinde, yasalar\u0131nda, psikolojisinde ve her aln\u0131nda g\u00f6zlemek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr.\u0130fade sanat\u0131n\u0131 kullananlar, sanatsal ifade konusunda yetkinli\u011fi olanlar, Kur'an'\u0131n bu alanla ilgili edebi icaz\u0131n\u0131 di\u011fer insanlardan daha iyi ve daha g\u00fczel kavrayacaklard\u0131r. Sosyal, hukuk\u00ee, psikolojik ve insani d\u00fc\u015f\u00fcncenin ana hatlar\u0131 ile u\u011fra\u015fanlar, bu Kur'an'da yeralan konular\u0131n vecizli\u011fini di\u011fer insanlardan daha iyi kavrayacaklard\u0131r.Bu vecizli\u011fi ve bu vecizli\u011fin boyutlar\u0131n\u0131 ger\u00e7ekten a\u00e7\u0131klamak ve be\u015feri bir \u00fcslub ile bunu tasvir etmeye \u00e7al\u0131\u015fmak noktas\u0131nda, acizli\u011fimi pe\u015finen kabul ediyorum. Be\u015feri g\u00fcc\u00fcm\u00fcz \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcnde ele al\u0131nsa bile, bu konuyu detayl\u0131 olarak a\u00e7\u0131klamak i\u00e7in, ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na bir kitap yazmak gerekti\u011fini de biliyorum... Bununla beraber burada bu vecizli\u011fe k\u0131saca i\u015faret etmeden ge\u00e7emeyece\u011fim...Kur'an'\u0131n ifade tarz\u0131 ger\u00e7ekten e\u015fsizdir. \u0130nsan\u0131n ifade tarz\u0131ndan tamamen ayr\u0131d\u0131r... Kur'an \u00fcslubunun kalpler \u00fczerinde \u00f6yle hayret verici bir etkisi vard\u0131r ki, buna insan\u0131n \u00fcslubunda rastlamak m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Kur'an, \u00fcslubunun kalpler \u00fczerindeki bu egemenli\u011fi bazen \u00f6yle noktalara var\u0131r ki, Arap\u00e7a'dan tek harf dahi bilmeyenlere Kur'an'\u0131n sadece okunu\u015fu bile b\u00fcy\u00fck etkiler yapar... \u00d6yle hayret verici olaylar meydana geliyor ki, bunlar\u0131 \"hi\u00e7 Arap\u00e7a bilmeyenler de Kur'an'\u0131n s\u0131rf okunmas\u0131ndan etkilenirler\" g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc ile a\u00e7\u0131klamaktan ba\u015fka \u00e7are yoktur. Tabii ki, bunu bir kural olarak kabul etmek gerekmez. Fakat b\u00f6yle olaylar\u0131n meydana geli\u015fi bir yorumlamay\u0131, bir de\u011ferlendirmeyi gerektirir... Ben ba\u015fkalar\u0131ndan i\u015fitti\u011fim birtak\u0131m \u00f6rnekleri burada anlatacak de\u011filim. Bizzat g\u00f6zlerimle g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcm ve benimle beraber alt\u0131 ki\u015finin de \u015fahit oldu\u011fu bir olay\u0131 burada aktaraca\u011f\u0131m.Yakla\u015f\u0131k onbe\u015f sene \u00f6nceydi. Biz alt\u0131 m\u00fcsl\u00fcmand\u0131k. Bir M\u0131s\u0131r gemisiyle Atlas Okyanusunun engin sular\u0131 \u00fczerinden New York'a gidiyorduk. Kad\u0131nl\u0131-erkekli y\u00fczyirmi yabanc\u0131 yolcunun i\u00e7inde bizden ba\u015fka m\u00fcsl\u00fcman yoktu. Birden Okyanusun \u00fczerinde gemide, Cuma namaz\u0131 k\u0131lmak akl\u0131m\u0131za geldi! Allah biliyor ya, bizi burada Cuma namaz\u0131n\u0131 k\u0131lmaya iten sebep de; gemide misyonerlik \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131na devam eden ve bunun bir uzant\u0131s\u0131 olarak bize kar\u015f\u0131 da, bu g\u00f6revini yerine getirmeye kalk\u0131\u015fan bir misyonere kar\u015f\u0131 dini duygular\u0131m\u0131z\u0131n harekete ge\u00e7mesiydi! Bir \u0130ngiliz olan gemi kaptan\u0131, namaz\u0131m\u0131z\u0131 k\u0131lmam\u0131za izin verdi. Namaz esnas\u0131nda, \"g\u00f6rev\" ba\u015f\u0131nda bulunmayan geminin tayfalar\u0131na, a\u015f\u00e7\u0131lar\u0131na ve hizmet\u00e7ilerine bizimle namaz k\u0131lmalar\u0131 i\u00e7in izin verdi. Bunlar\u0131n hepsi Sudan'\u0131n Nevbe b\u00f6lgesinden olan m\u00fcsl\u00fcmanlard\u0131. M\u00fcsl\u00fcman personel buna \u00e7ok sevinmi\u015fti. \u00c7\u00fcnk\u00fc gemide ilk olarak Cuma namaz\u0131 k\u0131l\u0131n\u0131yordu. Cuma hutbesini ben okudum ve namaz\u0131 da ben k\u0131ld\u0131rd\u0131m. Yabanc\u0131 yolcular\u0131n \u00e7o\u011fu etraf\u0131m\u0131zda halkalanm\u0131\u015f, namaz k\u0131l\u0131\u015f\u0131m\u0131z\u0131 seyrediyorlard\u0131!.. Namazdan sonra yabanc\u0131 yolcular\u0131n \u00e7o\u011fu, \"duan\u0131z kabul olsun\" diyerek bizi kutlamaya geldiler. Zira onlar\u0131n namaz\u0131m\u0131zdan anlad\u0131klar\u0131 en ileri \u015fey duayd\u0131! Yaln\u0131z bu kalabal\u0131\u011f\u0131n i\u00e7inden, daha sonra Tito'nun cehenneminden -kom\u00fcnizminden ka\u00e7an, Yugoslavyal\u0131 bir hristiyan oldu\u011funu \u00f6\u011frendi\u011fimiz bir bayan, olaydan ciddi bi\u00e7imde etkilenmi\u015f ve eylemin tesirinde kalm\u0131\u015ft\u0131. Duygular\u0131na hakim olam\u0131yor, g\u00f6zya\u015flar\u0131n\u0131 tutam\u0131yordu. Yan\u0131m\u0131za gelerek, g\u00f6n\u00fclden bir s\u0131cakl\u0131kla elimizi tuttu ve d\u00fczg\u00fcn olmayan bir \u0130ngilizce ile bizim namaz\u0131m\u0131z\u0131n derin etkisiyle, namazdaki hu\u015fu, d\u00fczen ve manevi hava ile kendinden ge\u00e7ti\u011fini ifade ediyordu!.. Fakat bu olay\u0131n bizim i\u00e7in \u00f6nemli olan yan\u0131 buras\u0131 de\u011fildi. As\u0131l \u00f6nemli olan bu bayan\u0131n \u015fu s\u00f6zleriydi: \"Papaz\u0131n\u0131z hangi dille konu\u015fuyordu?\" Kad\u0131nca\u011f\u0131z, namaz\u0131 `din adam\u0131n\u0131n' d\u0131\u015f\u0131nda bir kimsenin k\u0131ld\u0131rabilece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnemiyordu! Zira inand\u0131\u011f\u0131 kilise hristiyanl\u0131\u011f\u0131nda, uygulama b\u00f6yleydi! Biz onun yanl\u0131\u015f d\u00fc\u015f\u00fcncesini d\u00fczelttik!.. Ve gereken cevab\u0131 verdik. Bunun \u00fczerine kad\u0131n dedi ki: \"\u0130badeti idare eden g\u00f6revlinin konu\u015ftu\u011fu dilin hayret verici bir musiki tonu vard\u0131. Hi\u00e7bir \u015fey anlamasam da, sesi bana \u00e7ok ho\u015f geliyordu.\" Sonra beklenmedik bir olay daha oldu. Kad\u0131n \u015f\u00f6yle diyordu: `Fakat benim as\u0131l sormak istedi\u011fim mesele bu de\u011fildi. Asl\u0131nda beni duyguland\u0131ran \u015fey, `imam\u0131n' s\u00f6zleri aras\u0131nda kulland\u0131\u011f\u0131, cazip bir musiki tonu ile ifade etti\u011fi s\u00f6zlerdi. Bu s\u00f6zler, bu ki\u015finin di\u011fer konu\u015ftu\u011fu s\u00f6zlerden \u00e7ok farkl\u0131 geliyordu bana! Arada kullan\u0131lan bu s\u00f6zlerin musiki y\u00f6n\u00fc daha a\u011f\u0131rl\u0131kl\u0131yd\u0131 ve daha derin etkileri vard\u0131. Bu \u00f6zel b\u00f6l\u00fcmler i\u00e7inde, bir titreme ve t\u00fcylerimi diken diken eden bir \u00fcrperti meydana getiriyordu. Bunlar bamba\u015fka bir \u015feydi! Sanki `imam' bunlar\u0131 s\u00f6ylerken Kutsal Ruh ile doluyordu! \"Bununla neden s\u00f6z etti\u011fini bir s\u00fcre d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fck. Sonra anlad\u0131k ki, bayan Cuma hutbesinde ve namazda ge\u00e7en Kur'an ayetlerini kastediyor! Bununla beraber bayan\u0131n bu hal\u0131, bizde ger\u00e7ekten deh\u015fete varan bir \u015fok yaratt\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu bayan, asl\u0131nda ne dedi\u011fimizi anlam\u0131yordu!Daha \u00f6nce de belirtti\u011fimiz gibi, bu bir kural de\u011fildir. Sadece bu olay\u0131n ve ba\u015fkalar\u0131n\u0131n da bana aktard\u0131klar\u0131 bir dizi olay\u0131n meydana gelmesi g\u00f6steriyor ki, bu Kur'an'\u0131n bir s\u0131rr\u0131 daha vard\u0131r. Baz\u0131 kalpler onun bu s\u0131rr\u0131n\u0131, s\u0131rf okunmas\u0131 ile yakalayabilmektedir. Bu bayan\u0131n, kendi dinine inanmas\u0131, \u00fclkesindeki kom\u00fcnizm cehenneminden ka\u00e7\u0131\u015f\u0131, onu Allah'\u0131n s\u00f6zlerine kar\u015f\u0131 bu derece hassas hale getirmi\u015f olabilir. Fakat her \u015feyi bununla a\u00e7\u0131klayamay\u0131z. Mesela memleketimizde halktan Kur'an'a kulak veren onbinlerce insan, ondan hi\u00e7bir \u015fey anlamaz. Yaln\u0131z onlar\u0131n kalpleri bundan hayli etkilenir. Bu s\u0131rr\u0131n\u0131n etkisinde kal\u0131rlar. Bunlar Kur'an'\u0131n dilini anlamada Yugoslavyal\u0131 bayandan \u00e7ok fazla ilerde de say\u0131lmazlar!Ben Kur'an'\u0131n \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcnden s\u00f6z ederken, bu gizli ve hayret verici etkisine her \u015feyden \u00f6nce de\u011finmeyi tercih ettim. Edebiyat, d\u00fc\u015f\u00fcnce ve bilin\u00e7 alan\u0131nda uzmanla\u015fan insanlar\u0131n, di\u011fer insanlardan daha g\u00fczel kavrad\u0131klar\u0131 y\u00f6nlerine bundan sonra temas etmeyi uygun g\u00f6rd\u00fcm!Kur'an'\u0131n sunu\u015f metodu \u00e7ok b\u00fcy\u00fck meseleleri ve konular\u0131 ele almakla e\u015fsiz bir anlat\u0131ma sahiptir. \u0130nsan\u0131n, bu t\u00fcr \u00f6nemli meselelerden s\u00f6z ederken, o kadar kapsaml\u0131 boyutlarda meseleyi ele almas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Kur'an'\u0131n anlat\u0131m\u0131, geni\u015f anlam\u0131, ifadedeki inceli\u011fi, g\u00fczelli\u011fi ve canl\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile de e\u015fsizle\u015fir! Bunun yan\u0131nda ne g\u00fczellik inceli\u011fini, ne de \u00f6ncelik g\u00fczelli\u011fini bast\u0131rmaz. B\u00f6ylece \u00f6yle bir vecizlik seviyesine ula\u015f\u0131r ki, hi\u00e7bir insan\u0131n ona ula\u015fmas\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclemez. Edebiyat ile u\u011fra\u015fan insanlar bunu daha rahat kavrayabilirler. Zira, bu sahada insan g\u00fcc\u00fcn\u00fcn hangi s\u0131n\u0131rlara kadar varabilece\u011fini en iyi anlayanlar onlard\u0131r. Bu nedenle onlar, bu seviyenin kesinlikle insan g\u00fcc\u00fcn\u00fcn \u00e7ok \u00fcst\u00fcnde oldu\u011funu net ve a\u00e7\u0131k bi\u00e7imde anlarlar.Kur'an anlat\u0131m\u0131n\u0131n bu \u00f6zelli\u011finden ba\u015fka, bir \u00f6zellik daha do\u011far. Kur'an'\u0131n bir b\u00f6l\u00fcm\u00fc, b\u00f6l\u00fcm\u00fcn i\u00e7inde birbiri ile uyumlu ve ahenkli de\u011fi\u015fik konular\u0131 ele al\u0131r. Her bir konuyu net ve a\u00e7\u0131k bir bi\u00e7imde a\u00e7\u0131kl\u0131\u011fa kavu\u015fturur. \u0130fade esnas\u0131nda bu konular\u0131 kar\u0131\u015ft\u0131rmadan ve \u00e7eli\u015fkiye d\u00fc\u015fmeden anlat\u0131r. Her konu ve her ger\u00e7ek, kendisine uygun olan seviyesine ula\u015f\u0131r. \u00d6yle ki, bir tek b\u00f6l\u00fcm\u00fc de\u011fi\u015fik yerlerde kullan\u0131r. Ve bu de\u011fi\u015fik yerlerde kullan\u0131lan b\u00f6l\u00fcm, kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 her yerde i\u00e7indeki metinle kenetlenir. Sanki bu b\u00f6l\u00fcm, bu alanda ve bu konuda ilk olarak kullan\u0131l\u0131yor! Bu, Kur'an'\u0131n apa\u00e7\u0131k \u00f6zelliklerinden biridir. Onu daha fazla a\u00e7\u0131klamam\u0131za gerek yoktur.Okuyucu bu surenin giri\u015finde verilen pasajlar\u0131 inceledi\u011finde g\u00f6recektir ki, burada bir ayetin, bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn de\u011fi\u015fik ama\u00e7lar\u0131 i\u00e7in kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 her yerde tamamen vazge\u00e7ilmez bir fonksiyona sahip oldu\u011funu g\u00f6recektir. Bu sadece bir \u00f6rnektir:Kur'an anlat\u0131m\u0131n\u0131n, sahneleri canland\u0131rmada ve do\u011frudan hitap etmede ger\u00e7ekten g\u00fc\u00e7l\u00fc ve e\u015fsiz bir \u00f6zelli\u011fi vard\u0131r. Olay\u0131 \u00f6yle sahneliyor ki, g\u00f6zlerimiz \u00f6n\u00fcnde cereyan etti\u011fini zannederiz. Bu kesinlikle insanlar\u0131n ifade y\u00f6ntemlerinde kulland\u0131klar\u0131 bir metod de\u011fildir. \u0130nsanlar bu ifade \u00fcslubunu taklid bile edemezler. Zira b\u00f6yle bir \u015feyi yapmaya kalk\u0131\u015fmak i\u015fi daha da bozacak, normal yaz\u0131n\u0131n \u00fcslubu ile ba\u011fda\u015fmaz hale getirecektir! Mesela, insan\u0131n edebi ifadesi Kur'an'\u0131n \u00fcslubunu kullanarak a\u015fa\u011f\u0131daki konular\u0131 nas\u0131l i\u015fleyebilecektir?\"\u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 denizden ge\u00e7irdik. Firavun ve askerleri sald\u0131r\u0131 ve d\u00fc\u015fmanl\u0131k amac\u0131 ile pe\u015flerine d\u00fc\u015ft\u00fcler. Sonunda Firavun bo\u011fulman\u0131n e\u015fi\u011fine geldi\u011finde, \"\u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131n inand\u0131klar\u0131 ilahtan ba\u015fka ilah olmad\u0131\u011f\u0131na inand\u0131m, ben de O'na teslim olanlardan (m\u00fcsl\u00fcmanlardan) biriyim\" dedi. Ayetin buraya kadar olan b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde bir hik\u00e2ye anlat\u0131l\u0131yor. Hemen ard\u0131ndan g\u00f6zler \u00f6n\u00fcndeki bir sahnede do\u011frudan hitaba ge\u00e7iliyor.\"\"\u015eimdi mi akl\u0131n ba\u015f\u0131na geldi? Daha \u00f6nce Allah'a hep kar\u015f\u0131 gelmi\u015f ve bozgunculardan biri olmu\u015ftun.\"\"Bug\u00fcn senden sonra geleceklere ibret olas\u0131n diye cans\u0131z v\u00fccudunu bozulmaktan kurtaracak, onu sahilde bir tepeye ataca\u011f\u0131z.\" Sonra g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serilen sahneye ili\u015fkin bir de\u011ferlendirme yap\u0131l\u0131yor. \"Ger\u00e7i insanlar\u0131n \u00e7o\u011fu bizim ibret verici belgelerimizin fark\u0131na varmazlar.\" (Yunus Suresi, 90-92)\"De ki; \"En b\u00fcy\u00fck \u015fahitlik kimindir?\" De ki; \"Benimle sizin aran\u0131zda Allah \u015fahittir. Bu Kur'an gerek sizi, gerekse unla\u015ft\u0131\u011f\u0131 herkesi uyaray\u0131m diye bana vahyedildi.\" (En'am Suresi, 19)Buraya kadar peygambere y\u00f6neltilen bir emir var ve peygamber onu al\u0131yor. Sonra birden bak\u0131yoruz ki, peygamber toplulu\u011fa soruyor:\"Sizler Allah ile birlikte ba\u015fka ilahlar oldu\u011funa m\u0131 \u015fehadet ediyorsunuz?\"Bir de bak\u0131yoruz ki, peygamber tekrar kavminin sordu\u011fu ve kendi g\u00f6r\u00fc\u015flerine g\u00f6re cevapland\u0131rd\u0131klar\u0131 bu soru i\u00e7in emir almaya y\u00f6neliyor:\"De ki, \"Ben buna \u015fahitlik etmem. De ki; \"O, tek bir ilaht\u0131r ve ben sizin O'na ko\u015ftu\u011funuz ortaklardan uza\u011f\u0131m.\"A\u015fa\u011f\u0131daki ayetlerde tekrarlanan, \u015fah\u0131s zamiri de\u011fi\u015fiklikleri de bunun gibidir!\"Allah insanlar ile cinleri biraraya toplad\u0131\u011f\u0131 g\u00fcn, \"Ey cinler, \u00e7ok say\u0131da insan\u0131 ayartt\u0131n\u0131z\" der. Cinlerin insandan yardak\u00e7\u0131lar\u0131 da, \"Ey Rabbimiz, birbirimizi kullanarak bizim i\u00e7in belirlemi\u015f oldu\u011fun s\u00fcreyi doldurduk\" derler. O da; \"Bar\u0131na\u011f\u0131n\u0131z orada s\u00fcrekli kalmak \u00fczere cehennem ate\u015fidir. Yaln\u0131z, Allah'\u0131n affetmeyi diledikleri m\u00fcstesna' der. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz Rabbin hikmet sahibidir ve her \u015feyi bilir...\"\"\u0130\u015fte b\u00f6ylece biz, i\u015fledikleri k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden \u00f6t\u00fcr\u00fc kimi zalimleri di\u011ferlerinin pe\u015fine takar\u0131z.\"\"Ey insanlar ve cinler, size ayetlerimi anlatan ve bug\u00fcnle kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131n\u0131za ili\u015fkin sizi uyaran i\u00e7inizden peygamberler gelmedi mi? Onlar da, \"Kendi aleyhimize \u015fahitlik ederiz\" derler. D\u00fcnya hayat\u0131 onlar\u0131 aldatt\u0131 da, k\u00e2fir olduklar\u0131na kendi aleyhlerine \u015fahitlik ettiler.\"\"Bu \u015funu kan\u0131tlar ki, Rabbin ger\u00e7eklerden habersiz olan bir kentin halk\u0131n\u0131 haks\u0131z yere asla hel\u00e2k etmez.\" (En'am Suresi, 128-131)Kur'an'da buna benzer \u00f6rnekler pek \u00e7oktur ve bu insanlar\u0131n \u00fcslubundan tamamen ayr\u0131 bir \u00fcsluptur. Yok, b\u00f6yle de\u011fil diyen ve dolay\u0131s\u0131yla boyunun \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcn\u00fc almak isteyen varsa, buyursun bu \u015fekilde bir ifade kullans\u0131n. Ve kulland\u0131\u011f\u0131 bu ifade hem anla\u015f\u0131l\u0131r ve do\u011fru bir s\u00f6z olsun, hem de g\u00f6z al\u0131c\u0131 g\u00fczelli\u011fin, g\u00f6n\u00fcllerde a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hissettiren etkinin ve m\u00fckemmel ahengin parmakla g\u00f6sterilen \u00f6rne\u011fi olsun!KUR'AN'IN KONULARINDAK\u0130 \u0130CAZIBunlar, Kur'an'\u0131n anlat\u0131m\u0131nda yeralan baz\u0131 veciz y\u00f6nlerdir. Biz \u00f6zl\u00fc bir \u015fekilde bunlara de\u011finmi\u015f oluyoruz. \u015eimdi de Kur'an'\u0131n konular\u0131ndaki vecizli\u011fine ve insan\u0131n karakterinden tamamen farkl\u0131 olan, Rabban\u00ee e\u015fsiz \u00f6zelli\u011finden biraz s\u00f6z edelim.Kur'an-\u0131 Kerim insan\u0131n yap\u0131s\u0131na bir b\u00fct\u00fcn olarak hitap eder. Bazen soyut zihnine, bazen duyarl\u0131 olan kalbine, bazen co\u015fkun duygular\u0131na m\u00fccerret bir \u015fekilde hitap etmez. Kur'an bunlar\u0131n hepsine birden hitap eder. En k\u0131sa y\u00f6nden hitap eder onlara. Hitap etti\u011fi zaman insan\u0131n al\u0131c\u0131-verici b\u00fct\u00fcn cihazlar\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7irir. Kur'an bu hitap \u015fekliyle, insan\u0131n b\u00fcnyesinde varl\u0131\u011f\u0131n b\u00fct\u00fcn ger\u00e7eklerine ili\u015fkin d\u00fc\u015f\u00fcnceler, etkilenmeler ve izlenimler meydana getirir. \u0130nsanlar\u0131n tarih boyunca kulland\u0131klar\u0131 b\u00fct\u00fcn vas\u0131talar biraraya getirilse yine de b\u00f6ylesine derin, b\u00f6ylesine geni\u015f, b\u00f6ylesine ince ve b\u00f6ylesine net bir bi\u00e7imde, ve b\u00f6yle bir metod ve b\u00f6yle bir \u00fcslupla insan\u0131 ele alamaz!Ben burada s\u00f6zkonusu ger\u00e7e\u011fin a\u00e7\u0131kl\u0131k kazanmas\u0131 i\u00e7in, \"\u0130sl\u00e2m D\u00fc\u015f\u00fcncesinin \u00d6zellikleri ve \u0130lkeleri\" ad\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131yan eserimin ikinci cildinden baz\u0131 b\u00f6l\u00fcmler aktaraca\u011f\u0131m. Bu al\u0131nt\u0131lar\u0131n konusu \"\u0130sl\u00e2m D\u00fc\u015f\u00fcncesinin \u0130lkeleri Belirlemede Kur'an'\u0131n izledi\u011fi Metod\"dur. Bu al\u0131nt\u0131, Kur'an'\u0131n bunlar\u0131 g\u00fczel, eksiksiz, kapsaml\u0131, ahenkli ve dengeli bi\u00e7imde ortaya koydu\u011funu ve bu metodun ilkeleri belirlemede en \u00f6nemli \u00f6zelliklerinin bunlar oldu\u011funu a\u00e7\u0131klamaktad\u0131r:Bu metod \u015f\u00fcphesiz b\u00fct\u00fcn metodlardan ayr\u0131 ve \u00fcst\u00fcnd\u00fcr.1- Kur'an'\u0131n sunu\u015f metodu her \u015feyden \u00f6nce, \"hakikat\u0131 ger\u00e7ek alemde b\u00fct\u00fcn a\u00e7\u0131lar\u0131yla, b\u00fct\u00fcn y\u00f6nleriyle ve b\u00fct\u00fcn ili\u015fkileri ve b\u00fct\u00fcn gereklilikleriyle takdim etmesi sebebiyle di\u011fer metodlardan \u00fcst\u00fcn ve farkl\u0131d\u0131r. (insan\u0131n anlat\u0131m g\u00fcc\u00fc ise, bu seviyeye varamaz. \u00c7\u00fcnk\u00fc her yazar belli bir seviyedeki insanlara hitab eder. Bu seviyenin d\u0131\u015f\u0131ndakiler ise hemen hemen onu anlayamazlar.) Metod, bu kapsam\u0131yla hakikat\u0131 zorla\u015ft\u0131rmaz ve etraf\u0131n\u0131 sis ile kapatmaz. Tam tersine onu insan varl\u0131\u011f\u0131n\u0131n b\u00fct\u00fcn d\u00fczeylerine anlat\u0131r. Allah Teal\u00e2 kullar\u0131na rahmet olsun diye, bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin esaslar\u0131n\u0131 belli bir ilmi seviye kayd\u0131na ba\u011flamam\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc inan\u00e7, insan hayat\u0131n\u0131n ba\u015f ihtiyac\u0131d\u0131r. Ak\u0131l ve kalplerinde kurulacak d\u00fc\u015f\u00fcnce, onlar\u0131n varl\u0131k alemiyle ilgi alan\u0131n\u0131 belirleyecektir. Ayn\u0131 zamanda, herhangi bir ilmi elde etmenin yolunu belirleyecektir. Bu sebeple Allah bu inanc\u0131 anlamay\u0131, herhangi bir \u00f6n bilgiye veya ba\u015fka bir sebebe ba\u011fl\u0131 k\u0131lmam\u0131\u015ft\u0131r. Allah, inan\u00e7tan olu\u015facak d\u00fc\u015f\u00fcncenin, be\u015ferin ilim ve bilgisini desteklemesini ve kemale erdirmesini istemektedir. Bu inanc\u0131n, \u00e7evrelerindeki k\u00e2inat\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnme ve a\u00e7\u0131klama rehberi olmas\u0131yla birlikte; ilimlerinin ve bilgilerinin kendisinden ba\u015fka hak ve kesin bilginin bulunmad\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7ek kesin bilgi \u00fczerine kurulmas\u0131n\u0131 istemektedir. Bundan dolay\u0131 y\u00fcce Allah, inan\u00e7tan kaynaklanan d\u00fc\u015f\u00fcncenin, be\u015feriyetin ilim ve bilgi kayna\u011f\u0131 olmas\u0131n\u0131 istemektedir.\u0130nsan\u0131n bu kayna\u011f\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda elde etti\u011fi ve ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 her sonu\u00e7 ve her \u015fey zann\u00ee bir bilgi ve kesin olmayan ihtimalli sonu\u00e7lard\u0131r. Hatta deneysel bilim de buna dahildir. \u00c7\u00fcnk\u00fc deneysel bilimin metodu k\u0131yast\u0131r. Ara\u015ft\u0131rma ve inceleme t\u00fcmdengelim (ded\u00fcksiyon) ve t\u00fcmevar\u0131m (end\u00fcksiyon) y\u00f6ntemleri ara\u015ft\u0131rmas\u0131 ve incelemesi kolay de\u011fildir. Be\u015ferin elde etti\u011fi sonu\u00e7 ve h\u00fck\u00fcmlerin do\u011fru kabul edilmesi halinde durum budur. \u0130lmin en y\u00fcksek mertebesi, bir\u00e7ok deneyden sonra elde edece\u011fi neticeler \u00fczerinde k\u0131yaslama yapmakt\u0131r. \u0130lmin kendisi de, bunun gibi k\u0131yaslardan elde edilen bulgular\u0131n kesin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve zanni oldu\u011funu kabul etmektedir. \u00dcstelik her deney ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na ihtimallerden birinin tercih edilmesi esas\u0131na dayan\u0131r. Yani, kesin ve tart\u0131\u015fmas\u0131z de\u011fildir. \u0130nsan\u0131n elde edebilece\u011fi tek kesin ilim, her \u015feyi \u00e7ok iyi bilen ve her \u015feyden haberdar olan bilgi ve haber; sahibinden gelen ilimdir. O'nun zikretti\u011fi her \u015fey hakt\u0131r ve O, her \u015feyde h\u00fck\u00fcm verenlerin en \u00fcst\u00fcn\u00fcd\u00fcr. (Bu edenle Kur'an metodunun sundu\u011fu bu ger\u00e7e\u011fi insan\u0131n b\u00fcnyesi kabul eder, onun bir ayr\u0131l\u0131\u011f\u0131 oldu\u011funu hisseder. Di\u011fer kaynaklardan ald\u0131\u011f\u0131 hi\u00e7bir anlat\u0131mda b\u00f6ylesine bir a\u011f\u0131rl\u0131kla kar\u015f\u0131la\u015fmaz. Bu da, konular\u0131 ele al\u0131\u015f y\u00f6n\u00fcnden de mucize olan Kur'an'\u0131n s\u0131rlar\u0131ndan biridir.)2- B\u00fct\u00fcn ilmi ara\u015ft\u0131rmalar, felsefi d\u00fc\u015f\u00fcnceler ve sanatsal ilhamlarda kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan kopukluk, da\u011f\u0131n\u0131kl\u0131k ve bunlar eksikliklerden m\u00fcnezzeh olmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in, Kur'an'\u00ee metod di\u011ferlerinden farkl\u0131 ve \u00fcst\u00fcnd\u00fcr. Be\u015feri metodlar\u0131n yapt\u0131\u011f\u0131 gibi g\u00fczel ve uyumlu olan `b\u00fct\u00fcn\u00fcn\u00fcn bir y\u00f6n\u00fcn\u00fc al\u0131p, di\u011ferlerinden ay\u0131rmaz. D\u00fcnya alemini ahiret alemine ba\u011flayan bir ak\u0131\u015f i\u00e7inde, b\u00fct\u00fcn\u00fcn her y\u00f6n\u00fcn\u00fc birden g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serer. Bu ak\u0131\u015f i\u00e7inde k\u00e2inat, insan ve hayat ger\u00e7ekleri, ilahi ger\u00e7ek ile b\u00fct\u00fcnle\u015fir. Yery\u00fcz\u00fcndeki insan hayat\u0131, rakibi veya taklidi m\u00fcmk\u00fcn olmayan bir \u00fcslup i\u00e7inde ya\u015fayarak y\u00fccelikler alemindeki hayatla birle\u015fir. Be\u015feri metodlar bu konular\u0131 taklid etmeye \u00e7abalad\u0131\u011f\u0131nda ger\u00e7ekler kar\u0131\u015f\u0131k, me\u00e7hul, anla\u015f\u0131lmaz ve da\u011f\u0131n\u0131k olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Bunlarda \u00fcslub, a\u00e7\u0131k ve belirgin olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, Kur'an'\u00ee metodda oldu\u011fu gibi d\u00fczenli de de\u011fildir.Kur'an'\u0131n ak\u0131\u015f\u0131 i\u00e7inde sunulan \u00e7e\u015fitli ger\u00e7eklerdeki b\u00fct\u00fcnl\u00fck ve ili\u015fkilerin a\u011f\u0131rl\u0131k merkezi, konudan konuya de\u011fi\u015febilir. Fakat bu ba\u011fl\u0131l\u0131k, s\u00fcrekli olarak vard\u0131r. Kur'an i\u00e7inde belli bir noktaya, mesela, insanlara Rabblerini tan\u0131tma noktas\u0131na a\u011f\u0131rl\u0131k verildi\u011finde, bu b\u00fcy\u00fck ger\u00e7ek ilahi kudretin k\u00e2inat, hayat ve insandaki eserlerinde tecelli eder. Bu tecelli, hem zahir\u00ee alemde, hem de bat\u0131n\u00ee alemde meydana gelir. G\u00f6zler ba\u015fka bir noktaya, evrenin ger\u00e7e\u011fini tan\u0131tmak konusuna a\u011f\u0131rl\u0131k verildi\u011finde, ilahl\u0131k ve evren aras\u0131ndaki ili\u015fki tecelli eder. Ve bu ak\u0131\u015f, \u00e7o\u011fu kez hayat ve can verme hakikatine ve Allah'\u0131n k\u00e2inat ile hayata ili\u015fkin kanunlara temas eder. Dikkatler insan\u0131n hakikatine \u00e7evrildi\u011finde ise, onun uluhiyyet hakikatiyle olan irtibat\u0131, k\u00e2inat ve canl\u0131larla olan irtibat\u0131, g\u00f6r\u00fcn\u00fcr g\u00f6r\u00fcnmez alem ile olan irtibat\u0131 tecelli eder. Dikkatler ahiret yurduna \u00e7evrildi\u011finde, d\u00fcnya hayat\u0131 hat\u0131rlat\u0131l\u0131r ve ikisi birden Allah ile di\u011fer hakikatlerle irtibatland\u0131r\u0131l\u0131r. D\u00fcnya problemlerine dikkat \u00e7ekildi\u011finde de durum ayn\u0131d\u0131r. Kur'an'da b\u00fct\u00fcn \u00f6zellikleri belirli olan di\u011fer ara\u015ft\u0131rma ve sunma \u015fekilleri de b\u00f6yledir.3- Hakikat\u0131n b\u00fct\u00fcn y\u00f6nlerinin birbirine s\u0131k\u0131 s\u0131k\u0131ya ba\u011fl\u0131 olmas\u0131yla beraber, her konuya uyum i\u00e7indeki bir b\u00fct\u00fcn halinde Allah kat\u0131ndaki ger\u00e7ek de\u011ferini vermesiyle de, bu metod di\u011ferlerinden \u00fcst\u00fcn ve farkl\u0131d\u0131r. Bu y\u00fczden de, uluhiyyetin hakikat\u0131 ve \u00f6zellikleri; \"uluhiyyet ve ubudiyyet\" meselesi olarak gayet a\u00e7\u0131k, net, kapsaml\u0131 ve hakim vaziyette g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Hatta bu hakikat\u0131 anlatmak ve bu bilinmezi a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131karmak Kur'an'\u0131n temel konusu olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. (Daha \u00f6nce bu surenin bir yerinde, bu hakikat\u0131n ger\u00e7ekle\u015ftirilmesine ve bu konunun ayd\u0131nlat\u0131lmas\u0131na, y\u00fcce Allah'\u0131n neden bu kadar \u00f6nem verdi\u011fini a\u00e7\u0131klam\u0131\u015ft\u0131k.) Kader ve ahiret yurduyla birlikte gayb aleminin hakikat\u0131 belirgin bir yer kaplar. Sonra insan\u0131n hakikat\u0131, k\u00e2inat\u0131n hakikati ve hayat\u0131n hakikati, ger\u00e7ek alemdeki oranlar\u0131na uygun bir yere oturtulur. Ve i\u015fte bu sistem i\u00e7inde hakikatler, ne \u00f6rt\u00fcl\u00fc kal\u0131r ve ne de ihmal edilir. Her hakikat\u0131n \u00f6zellikleri ve i\u015faretleri bu hakikatlerin sergilendi\u011fi vitrinde yerini al\u0131r, asla kaybolmaz. Ayn\u0131 zamanda bu hakikatler -isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncede- birbirini \u00f6rtmez ve birbirin kaybetmez. Birinci cildin \"Dengeli Bir D\u00fc\u015f\u00fcnce Sistemi\" b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde izah etti\u011fimiz gibi, maddi evrene onun yasalar\u0131n\u0131n inceli\u011fine, par\u00e7alar\u0131 aras\u0131ndaki uyuma y\u00f6nelik hayranl\u0131k duygusu bu maddi evreni ilahla\u015ft\u0131rmaya yola\u00e7maz. Tabii ki, varl\u0131klar\u0131 ilahla\u015ft\u0131ran eski ve yeni putperestlerin sap\u0131kl\u0131\u011f\u0131na da d\u00fc\u015f\u00fclmez. Hayat\u0131n azametine, onun g\u00f6revlerini yerine getirmesine ve kendi i\u00e7inde ve \u00e7evresiyle olan uyumuna ve do\u011frultusunun sapmazl\u0131\u011f\u0131na kar\u015f\u0131 duyulan hayret ve be\u011feni bizi, hayat\u0131 ilahla\u015ft\u0131rmaya g\u00f6t\u00fcremez. Yani biyolojik doktrinlerin ilahla\u015ft\u0131rma sap\u0131kl\u0131klar\u0131ndan uzak kal\u0131n\u0131r. Bunlar\u0131n yan\u0131s\u0131ra insana, benzersiz \u00f6zelliklerine, evrenle ili\u015fkilerinde ortaya konan karakterlerine ve ba\u015fka canl\u0131larda bulunmayan potansiyel yeteneklerine y\u00f6nelik yani t\u00fcm idealist ak\u0131mlar\u0131n d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc hataya d\u00fc\u015f\u00fclmez, akl\u0131n\u0131 herhangi bir \u015fekilde ilahla\u015ft\u0131rmaz! \u0130lahi hakikat\u0131n b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fc ise, maddi alemlerin varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 ink\u00e2ra veya hafife almaya veyahut da Budizm ve tahrif edilmi\u015f hristiyanl\u0131kta oldu\u011fu gibi insan varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fcmsemeye g\u00f6t\u00fcrmez! Bu denge isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncenin karakteristik \u00f6zelli\u011fi oldu\u011fu gibi, ayn\u0131 zamanda bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin esaslar\u0131n\u0131n belirtildi\u011fi Kur'an'\u00ee metodun ve bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin \u00fczerine bina edildi\u011fi ger\u00e7eklerin karakteristik kal\u0131b\u0131d\u0131r, iskeletidir. \u00d6yle ki, bunlar\u0131n hepsi, isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncenin Kur'an'daki ak\u0131\u015f\u0131nda b\u00fct\u00fcn\u00fc \u00e7izen e\u015fsiz tabloda gayet net olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Bu Kur'an'a ait bir \u00f6zelliktir. Be\u015feri ifade metodlar\u0131n hi\u00e7biri bu \u00f6zelliklere sahip de\u011fildir!4- Bu metod di\u011ferlerinden etkili olmas\u0131 ve hayat f\u0131\u015fk\u0131ran y\u00f6n\u00fcyle de \u00fcst\u00fcnd\u00fcr. Bu metoddaki dikkat, tekrar ve kesin \u00e7izgiler, ger\u00e7eklere canl\u0131l\u0131k kazand\u0131rmakta, etkileyici bir \u00f6zellikle onlar\u0131 g\u00fczelle\u015ftirmektedir. Bu sunu\u015f tarz\u0131 \u00f6yle y\u00fcce ve azizdir ki, be\u015feri sergileme ve ifade a\u00e7\u0131s\u0131ndan, be\u015feri \u00fcslup o mertebeye asla \u00e7\u0131kamaz. Sonra ayn\u0131 zamanda ger\u00e7ekler, hayret uyand\u0131r\u0131c\u0131 bir incelik ve kesin \u00e7izgilerle sergilenmesine ra\u011fmen; bu incelik, canl\u0131l\u0131k ve g\u00fczelli\u011fi asla bozmam\u0131\u015f ve kesin \u00e7izgiler onun uyumlulu\u011funa ve hayret verici orijinalli\u011fine engel olmam\u0131\u015ft\u0131r!Bizler be\u015feri \u00fcslubumuzla, Kur'an'\u00ee metodun \u00f6zelliklerini ve onun vard\u0131\u011f\u0131 dereceyi hakk\u0131yla anlatamay\u0131z. Ayn\u0131 \u015fekilde bu incelememizle, \"\u0130sl\u00e2mi D\u00fc\u015f\u00fcncenin Esaslar\u0131\" konusunda Kur'an'\u0131n ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7eklerden hi\u00e7birine ula\u015fmam\u0131z m\u00fcmk\u00fcn olamaz. Bizim bu incelemeyi sunmam\u0131z\u0131n nedeni, insanlar\u0131n Kur'an'\u0131n indi\u011fi atmosferden uzakla\u015fmalar\u0131ndan kaynaklanmaktad\u0131r. Bug\u00fcn\u00fcn insanlar\u0131, o atmosferde ya\u015fayanlar\u0131n hallerinden uzak kalm\u0131\u015flard\u0131r. Kur'an'\u0131n kendilerine indi\u011fi kimselerin katland\u0131\u011f\u0131 \u0131zd\u0131raplardan uzakla\u015fm\u0131\u015flard\u0131r. Halbuki onlar, kendi zamanlar\u0131nda ortada bulunan b\u00fct\u00fcn problemlere ra\u011fmen, m\u00fcsl\u00fcman toplumu in\u015fa etmi\u015flerdir. Bu y\u00fczden insanlar, bizzat Kur'an'\u00ee metodun zevkine varmak g\u00fcc\u00fcnden bug\u00fcn mahrumdurlar. Onun \u00f6zelliklerinden ve lezzetlerinden direkt olarak istifade etmekten acizdirler.\"Kur'an bazen inan\u00e7 sistemi ile ilgili ger\u00e7ekleri \u00f6yle a\u00e7\u0131lardan ele al\u0131r ki, o \u015fekilde onlar\u0131 ele almak insan\u0131n akl\u0131ndan bile ge\u00e7mez. Zira bu t\u00fcr konular ve olanlar normalde insan\u0131n d\u00fc\u015f\u00fcnebilece\u011fi veya dikkatini \u00e7ekebilece\u011fi sahalar de\u011fildir.En'am s\u00fcresinin \u015fu ayetinde yer alan ilahi ilmin ger\u00e7ekli\u011fini ve alanlar\u0131n\u0131 tasvir eden ifadeler de bu t\u00fcrden konulard\u0131r.\"Gayb\u0131n anahtarlar\u0131 Allah'\u0131n kat\u0131ndad\u0131r, onu, yaln\u0131z O bilir. Mutlaka O'nun bilgisi alt\u0131nda dal\u0131ndan d\u00fc\u015fen her yaprak, yerin karanl\u0131k deliklerindeki her tane, ya\u015f-kuru ne varsa hepsi apa\u00e7\u0131k bir kitaptad\u0131r.\" (En'am Suresi, 59)\u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesi, her tarafa dal budak sa\u00e7an bu gizli a\u00e7\u0131k meselelere Kur'an'\u0131n ortaya koydu\u011fu geni\u015f boyutlar\u0131 ile y\u00f6nelemez. Kapsaml\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 ortaya koymak istese de, bu ilmin kapsaml\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 tasvir edemez. \u0130lim ne kadar bu meseleleri tasvir etmeye \u00e7al\u0131\u015fsa da, bu konular ilmin tasvir kapsam\u0131na girse de, onlar\u0131 tasvir etmeyi beceremez. \u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesi bu ilmin kapsam\u0131n\u0131 tasvir etmeye kalksa bile, kendi insani arzular\u0131na ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerinin yap\u0131s\u0131na uygun d\u00fc\u015fecek ba\u015fka alanlara y\u00f6nelecektir... Daha \u00f6nce yedinci c\u00fczde bu ayetin yorumunu yaparken \u015f\u00f6yle demi\u015ftik:\"Ne y\u00f6nden bakarsak bakal\u0131m \u015fu k\u0131sac\u0131k ayete, Kur'an'\u0131n kayna\u011f\u0131yla konu\u015fan bu mucizeyi g\u00f6rece\u011fiz.Konusu a\u00e7\u0131s\u0131ndan bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda bu s\u00f6z\u00fc bir insan\u0131n s\u00f6yleyemeyece\u011fini, \u00fczerinde insan damgas\u0131 bulunmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, daha kar\u015f\u0131la\u015f\u0131r kar\u015f\u0131la\u015fmaz duydu\u011fumuz o \u00fcrpertiden anlay\u0131veririz. \u00c7\u00fcnk\u00fc insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin b\u00f6yle bir konuyu -ilmin kapsay\u0131c\u0131l\u0131k ve ku\u015fat\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131 konusunu- ara\u015ft\u0131rmas\u0131n\u0131n sonucu, b\u00f6ylesine geni\u015f ufuklara ula\u015famad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rmek olacakt\u0131r. Bu alanda ortaya konan insan fikrinin, \u00fcr\u00fcnlerinin ve \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131n de\u011fi\u015fik bir \u00f6zelli\u011fi ve belli bir s\u0131n\u0131r\u0131 vard\u0131r. \u0130nsan, dile getirdi\u011fi d\u00fc\u015f\u00fcncesini ilgi alan\u0131ndan \u00e7ekip \u00e7\u0131karmaktad\u0131r. Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesindeki a\u011fa\u00e7lardan kopan yapraklar\u0131 g\u00f6zetip saymak, insan\u0131n ilgi alan\u0131na giren bir konu mudur? Bu nokta, ilk anda insan\u0131n akl\u0131na gelebilecek bir sorun de\u011fildir. Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesinde dal\u0131ndan kopmu\u015f yapraklar\u0131 izlemek ve saymak, insan\u0131n akl\u0131na gelmez. Bu y\u00fczden b\u00f6yle bir yola ba\u015fvurmaz da, kapsaml\u0131 bir bilgiye dayanarak konuyu dile getirmesi de beklenemez. \u00c7\u00fcnk\u00fc dal\u0131ndan kopmu\u015f yapra\u011f\u0131n say\u0131s\u0131n\u0131 bilmek ve bunu dile getirmek y\u00fcce yarat\u0131c\u0131n\u0131n i\u015fidir.\u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin yerin karanl\u0131klar\u0131nda gizlenmi\u015f bir tohumla ne ilgisi vard\u0131r? Ku\u015fkusuz insano\u011flunun en fazla yapabildi\u011fi, topra\u011f\u0131n alt\u0131nda bizzat gizledi\u011fi tohumun geli\u015fmesini g\u00f6zetmektedir. Ancak topra\u011f\u0131n karanl\u0131\u011f\u0131nda gizlenmi\u015f her taneyi izleme konusu, insan akl\u0131n\u0131n ilgilenebilece\u011fi, varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnece\u011fi ve kapsaml\u0131 bir bilgiye dayanarak s\u00f6z\u00fcn\u00fc edebilece\u011fi bir konu de\u011fildir. Topra\u011f\u0131n karanl\u0131klar\u0131nda \u00f6rt\u00fcl\u00fc tanenin say\u0131s\u0131n\u0131 ancak yaratan bilir, bundan s\u00f6z etmek de O'na yak\u0131\u015f\u0131r. \"Ya\u015f-kuru ne varsa, hepsi apa\u00e7\u0131k bir kitaptad\u0131r\" ifadesindeki bu kesinlikle, insan fikrinin ilgisi nedir? Bu konuda insan fikrinin en fazla yapabildi\u011fi elindeki ya\u015f ve kuru \u015feylerden yararlanmakt\u0131r. Ancak kapsaml\u0131 bilgiye kan\u0131t olarak bundan s\u00f6z etmek insan\u0131n yeltendi\u011fi bir \u015fey olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, b\u00f6yle bir ifade tarz\u0131na ba\u015fvurdu\u011fu da g\u00f6r\u00fclmemi\u015ftir. Ya\u015f-kuru her \u015feyin say\u0131s\u0131n\u0131 bilen ve bundan s\u00f6z eden, ancak y\u00fcce yarat\u0131c\u0131d\u0131r.\u0130nsan, dal\u0131ndan kopmu\u015f her yapra\u011f\u0131n, g\u00f6zlenmi\u015f her tohumun, ya\u015f-kuru her \u015feyin a\u00e7\u0131k bir kitapta, korunmu\u015f bir k\u00fct\u00fckte kaydedilmi\u015f olmas\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnmez. Neden b\u00f6yle bir \u015fey yaps\u0131n ki? Bundan yarar\u0131 ne olacakt\u0131r? Bir k\u00fct\u00fckte kaydetmeye neden \u00f6nem versin? Ancak bunlar\u0131 sayan, kaydeden m\u00fclk\u00fcn sahibidir. M\u00fclk\u00fcndeki hi\u00e7bir \u015fey, bilgisinin d\u0131\u015f\u0131nda de\u011fildir. Bu konuda k\u00fc\u00e7\u00fck de, b\u00fcy\u00fck gibidir. Ve basit de \u00f6nemli gibidir. \u00d6rt\u00fcl\u00fc olanla, a\u00e7\u0131kta olan farketmez. Bilinmezle bilinen, uzakla yak\u0131n hep ayn\u0131d\u0131r.Ku\u015fkusuz bu kapsaml\u0131, geni\u015f, derin ve parlak sahne... B\u00fct\u00fcn yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn a\u011fa\u00e7lar\u0131ndan kopan yapra\u011f\u0131n, yerin her katman\u0131nda \u00f6rt\u00fcl\u00fc tohumun ve yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesindeki ya\u015f-kuru her \u015feyin i\u00e7inde yerald\u0131\u011f\u0131 bir sahne... Evet insan d\u00fc\u015f\u00fcncesi nas\u0131l bu sahneye y\u00f6nelemiyor ve onunla ilgilenemiyorsa, ayn\u0131 \u015fekilde insan g\u00fcc\u00fc de bunu ne alg\u0131layabilir, ne de ku\u015fatabilir. Bu sahne bir b\u00fct\u00fcn olarak sadece Allah'\u0131n bilgisine a\u00e7\u0131l\u0131r. O'nun bilgisi her \u015feyi kapsam\u0131\u015f ve ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r. Her \u015fey O'nun korumas\u0131 alt\u0131ndad\u0131r. Dilemesi ve takdiri, b\u00fcy\u00fck-k\u00fc\u00e7\u00fck, basit-\u00f6nemli, \u00f6rt\u00fcl\u00fc-a\u00e7\u0131k, bilinmez-bilinen ve uzak-yak\u0131n her \u015feyle yak\u0131ndan ilgilidir.Belli bir bilin\u00e7 d\u00fczeyine ve ifade g\u00fcc\u00fcne sahip insanlar, insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin ve ifade etme yetene\u011finin s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131 \u00e7ok iyi bilirler. \u0130nsan olarak ya\u015fad\u0131klar\u0131 deneyimlere dayanarak, buna benzer bir sahnenin insan\u0131n hat\u0131r\u0131na gelemeyece\u011fini ve bu \u015fekil bir ifadenin insandan kaynaklanamayaca\u011f\u0131n\u0131 bilirler. Bu konuda tart\u0131\u015fmak isteyenler, t\u00fcm insan s\u00f6zlerine baks\u0131nlar. Bunun gibi bir y\u00f6neli\u015fle kar\u015f\u0131la\u015facaklar m\u0131 bakal\u0131m?Kur'an'da yeralan sadece bu ve benzeri ayetler bile, bu y\u00fcce Kitab'\u0131n kayna\u011f\u0131n\u0131 bilmek i\u00e7in yeterlidir.\u0130fadedeki sanatsal ola\u011fan\u00fcst\u00fcl\u00fck a\u00e7\u0131s\u0131ndan ayete bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda g\u00fczellik ve ahenk dolu ufuklar g\u00f6r\u00fcr\u00fcz. \u0130nsan \u00fcr\u00fcn\u00fc s\u00f6zlerde, bu denli eri\u015filmez d\u00fczeye hi\u00e7bir zaman ula\u015f\u0131lamam\u0131\u015ft\u0131r.\"Gayb\u0131n anahtarlar\u0131 Allah'\u0131n kat\u0131ndad\u0131r. Onu yaln\u0131z O bilir.\"Zaman ve mek\u00e2nda, ge\u00e7mi\u015fte, \u015fimdiki zamanda ve gelecekte, hayatta meydana gelen olaylarda ve i\u00e7 d\u00fc\u015f\u00fcncelerdeki mutlak \"bilinmez\"likteki uzakl\u0131k, ufuklar ve dipsizlik...\"Karada ve denizde olan\u0131 bilir.\"G\u00f6r\u00fclen alemdeki uzakl\u0131\u011f\u0131, ufuklar\u0131 ve derinlikleri, ayn\u0131 d\u00fczeyde, ayn\u0131 geni\u015flik ve kapsay\u0131c\u0131l\u0131kta bilir. G\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen alemdeki bu uzakl\u0131k, ufuklar ve derinlik, perdeli gayb alemine uygun d\u00fc\u015fmektedir.\"O'nun bilgisi d\u0131\u015f\u0131nda bir yaprak bile d\u00fc\u015fmez.\"\u00d6l\u00fcm ve yokolu\u015f olay\u0131... Y\u00fccelerden a\u015fa\u011f\u0131lara, hayattan yoklu\u011fa d\u00fc\u015f\u00fc\u015f hareketi...\"Yerin karanl\u0131klar\u0131nda olan tane...\"Dipten y\u00fczeye, gizlilikten sessizlikten patlamaya ve serpilmeye kadar olan do\u011fu\u015f ve geli\u015fim hareketi...\"Ya\u015f-kuru, her \u015fey apa\u00e7\u0131k kitaptad\u0131r.\"Kapsaml\u0131 bir genelleme... Genel anlamda bir canl\u0131da parlay\u0131p solan hayat ve \u00f6l\u00fcm\u00fc i\u00e7ine almaktad\u0131r.Bu y\u00f6neli\u015f ve hareketleri kim meydana getirmektedir? \u015eu uyum ve g\u00fczelli\u011fi vareden kimdir? Bunun gibi k\u0131sac\u0131k bir ayette b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131 ve \u015funlar\u0131 olu\u015fturan kimdir? Allah'dan ba\u015fka kim olabilir?Allah'\u0131n ilminin geni\u015fli\u011fini \u015fu ayeti kerime, ayn\u0131 \u015fekilde ortaya koymaktad\u0131r:\"Yerin i\u00e7ine gireni ve ondan \u00e7\u0131kan\u0131, g\u00f6kten ineni ve oraya \u00e7\u0131kan\u0131 bilir. O \u00e7ok esirgeyen, \u00e7ok ba\u011f\u0131\u015flayand\u0131r.\" (Sebe Suresi, 2)Birka\u00e7 kelime ile insan\u0131n g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcne serilen bu tabloya bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda akla hayale s\u0131\u011fd\u0131r\u0131lamayacak kadar hayret verici hareketler, hacimler, \u015fekiller, tablolar, kavramlar, varl\u0131klar ve grafiklerle kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya oldu\u011fumuzu anl\u0131yoruz!\u015eayet yery\u00fcz\u00fcnde ya\u015fayan insanlar\u0131n hepsi, b\u00fct\u00fcn hayatlar\u0131n\u0131 bir tek anda meydana gelen olaylar\u0131 izlemeye ve onlar\u0131 tesbit etmeye \u00e7al\u0131\u015fsalar ve ayetin i\u015faret etti\u011fi ger\u00e7ekleri saymaya kalk\u0131\u015fsalar, kesinlikle bu olaylar\u0131n hepsini izleyemeyecekler ve onlar\u0131n say\u0131s\u0131n\u0131 tesbit edemeyeceklerdir!Bir anl\u0131k zaman i\u00e7inde ka\u00e7 varl\u0131k topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na giriyor? Yine bu k\u0131sa zaman s\u00fcresi i\u00e7inde ka\u00e7 \u015fey \u00e7\u0131k\u0131yor yerden? Bu k\u0131sac\u0131k zaman diliminde ka\u00e7 \u015fey iniyor g\u00f6ky\u00fcz\u00fcnden?.. Yine ka\u00e7 \u015fey, bu bir anl\u0131k zamanda g\u00f6ky\u00fcz\u00fcne y\u00fckseliyor! ..Yine ka\u00e7 \u015fey topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na giriyor? Ka\u00e7 tohum topra\u011fa d\u00fc\u015f\u00fcyor ve ka\u00e7 tohum at\u0131l\u0131yor d\u00fcnyan\u0131n her taraf\u0131nda! Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn u\u00e7suz bucaks\u0131z b\u00f6lgelerinde ka\u00e7 kurt\u00e7uk, ha\u015fere, b\u00f6cek, s\u00fcr\u00fcngen topra\u011f\u0131n deliklerinde dola\u015f\u0131yor! Ka\u00e7 su damlac\u0131\u011f\u0131, gaz atomu, elektrik ak\u0131m\u0131, yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn geni\u015f sahalar\u0131na g\u00f6m\u00fcl\u00fcp gidiyor!.. Ka\u00e7?.. Ka\u00e7?.. Varl\u0131k giriyor topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na... Evet b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131 y\u00fcce Allah g\u00f6r\u00fcyor ve s\u00fcrekli kontrol ediyor.Ka\u00e7 \u015fey \u00e7\u0131k\u0131yor yerden? Ka\u00e7 bitki filizleniyor? .'ka\u00e7 p\u0131nar kayn\u0131yor? Ka\u00e7 volkan patl\u0131yor? Ka\u00e7 \u00e7e\u015fit gaz havaya y\u00fckseliyor? Ka\u00e7 gizlenmi\u015f \u015fey ortaya \u00e7\u0131k\u0131yor? Ka\u00e7 b\u00f6cek gizli yuvas\u0131ndan d\u0131\u015far\u0131 \u00e7\u0131k\u0131yor? G\u00f6r\u00fclen ve g\u00f6r\u00fclmeyen insan\u0131n bildi\u011fi ve bilmedi\u011fi -ki bilmedikleri daha \u00e7oktur- ka\u00e7 \u015fey vard\u0131r?G\u00f6kten neler iniyor? Ka\u00e7 ya\u011fmur damlas\u0131 iniyor? Ka\u00e7 y\u0131ld\u0131z kay\u0131yor ve ka\u00e7 \u015fim\u015fek \u00e7ak\u0131yor? Ka\u00e7 yak\u0131c\u0131 \u0131\u015f\u0131n geliyor g\u00f6kten? Ka\u00e7 ayd\u0131nlat\u0131c\u0131 \u0131\u015f\u0131n g\u00f6nderiliyor? Ka\u00e7 uygulanacak kaza, ka\u00e7 belirlenmi\u015f kader geliyor? T\u00fcm varl\u0131klar\u0131 ku\u015fatan ve \u00f6zellikle baz\u0131 insanlar\u0131 saran ka\u00e7 rahmet iniyor? Allah'\u0131n diledi\u011fi kullar\u0131na yayd\u0131\u011f\u0131 ve miktarlar\u0131n\u0131 belirledi\u011fi ka\u00e7 r\u0131z\u0131k g\u00f6nderiliyor?.. Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n sayamayaca\u011f\u0131 ka\u00e7 \u015fey iniyor g\u00f6ky\u00fcz\u00fcnden, ka\u00e7?..Ne kadar varl\u0131k y\u00fckseliyor semaya? Bitkilerin, hayvanlar\u0131n, insanlar\u0131n veya insan\u0131n bilmedi\u011fi di\u011fer yarat\u0131klar\u0131n semaya y\u00fckselen ka\u00e7 nefesi var? Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n y\u00fcksekli\u011fini duymad\u0131\u011f\u0131, i\u015fitmedi\u011fi gizli-a\u00e7\u0131k ka\u00e7 dua, ka\u00e7 niyaz var Allah'a y\u00fckselen?Bildi\u011fimiz veya bilmedi\u011fimiz \u00f6lm\u00fc\u015f yarat\u0131klar\u0131n ruhlar\u0131ndan ka\u00e7 tanesi \u015fu anda g\u00f6\u011fe y\u00fckseliyor. Y\u00fcce Allah'\u0131n emri ile \u015fu anda ka\u00e7 melek g\u00f6\u011fe \u00e7\u0131kmaktad\u0131r? Allah'dan ba\u015fkas\u0131n\u0131n bilmedi\u011fi ka\u00e7 ruh, bu u\u00e7suz bucaks\u0131z evrende kanat \u00e7\u0131rp\u0131p u\u00e7maktad\u0131r?Ne kadar buhar y\u00fckseliyor bir denizden.Bir denizden ne kadar buhar y\u00fckselmekte, bir bedenden ka\u00e7 gaz atomu yukar\u0131 \u00e7\u0131kmaktad\u0131r? Allah'dan ba\u015fka kimsenin bilmedi\u011fi ka\u00e7 \u015fey y\u00fckselmektedir ka\u00e7, ka\u00e7 \u015fey?..Sadece bir saniyede neler oluyor? Bir tek saniyede meydana gelen bunca olaylar\u0131 kavrayabilmek i\u00e7in, insanlar\u0131n bilgisi ve ara\u015ft\u0131rmalar\u0131, hesaplamalar\u0131 -bu hesap ve sayma i\u015fi i\u00e7in uzun \u00f6m\u00fcrler harcasalar bile- nereye kadar gidebilir ki? Halbuki y\u00fcce Allah'\u0131n engin, her \u015feye ula\u015fan, deh\u015fet verici ve eksiksiz ilmi, bu olaylar\u0131n hepsini her yerde ve her zaman ku\u015fatm\u0131\u015f bulunmaktad\u0131r... Her kalbi, i\u00e7indeki niyeti ve hayalleri ile, at\u0131\u015flar\u0131 ve duru\u015flar\u0131 ile kontrol\u00fc alt\u0131nda tutmaktad\u0131r. Buna ra\u011fmen O, insanlar\u0131n hatalar\u0131n\u0131 \u00f6rter ve ba\u011f\u0131\u015flar...\"O, \u00e7ok esirgeyen, \u00e7ok ba\u011f\u0131\u015flayand\u0131r.\"\u0130\u015fte Kur'an-\u0131 Kerim'in bunun gibi tek bir ayeti dahi, bu Kur'an'\u0131n insan s\u00f6z\u00fc olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 rahatl\u0131kla ortaya koyar. \u00c7\u00fcnk\u00fc b\u00f6yle evrensel bir hayal g\u00fcc\u00fc, pek tabii olarak insan akl\u0131n\u0131n k\u00e2r\u0131 de\u011fildir. B\u00f6yle evrensel bir d\u00fc\u015f\u00fcnce, insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin b\u00fcnyesinde yeralmaz. Bir tek dokunu\u015fla, bu evrenin yarat\u0131c\u0131s\u0131 olan y\u00fcce Allah'\u0131n, kullar\u0131n sanat\u0131na benzemeyen sanat\u0131n\u0131 ku\u015fat\u0131c\u0131 bir \u015fekilde ortaya koymak hi\u00e7bir insan\u0131n harc\u0131 de\u011fildir.Bu Kur'an'\u0131n ilahi olan damgas\u0131, d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f itibar\u0131 ile k\u00fc\u00e7\u00fck olan fakat etkili varl\u0131klar\u0131 ve olaylar\u0131, asl\u0131nda delil getirdi\u011fi \u00f6nemli konuya denk d\u00fc\u015fecek b\u00fcy\u00fck ger\u00e7ekleri ta\u015f\u0131d\u0131klar\u0131 i\u00e7in, delil g\u00f6sterme metodunda da ortaya \u00e7\u0131kar... A\u015fa\u011f\u0131daki ayetler buna \u00f6rnektir:\"Biz sizi yaratt\u0131k, tasdik etmeniz gerekmez mi? Att\u0131\u011f\u0131n\u0131z meniyi g\u00f6rd\u00fcn\u00fcz m\u00fc? Siz mi onu yarat\u0131yorsunuz? Yoksa yaratan biz miyiz? Aran\u0131zda \u00f6l\u00fcm\u00fc takdir eden biziz. Ve bizim \u00f6n\u00fcm\u00fcze ge\u00e7ilmi\u015f de\u011fildir! B\u00f6yle yapt\u0131k ki, sizin yerinize benzerlerinizi getirelim ve sizi bilmedi\u011finiz bir bi\u00e7imde yaratal\u0131m. Andolsun ilk yaratmay\u0131 biliyorsunuz. D\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp ibret alman\u0131z gerekmez mi? (Vak\u0131a Suresi, 57-62)\"\u0130\u00e7ti\u011finiz suya bakt\u0131n\u0131z m\u0131? Siz mi onu buluttan indirdiniz, yoksa indiren biz miyiz? Dileseydik onu tuzlu yapard\u0131k. \u015e\u00fckretmeniz gerekmez mi?\" \"\u00c7akt\u0131\u011f\u0131n\u0131z ate\u015fi g\u00f6rd\u00fcn\u00fcz m\u00fc? Onun a\u011fac\u0131n\u0131 siz mi yaratt\u0131n\u0131z, yoksa yaratan biz miyiz? Biz onu bir ibret ve \u00e7\u00f6lden gelip ge\u00e7enlere bir fayda yapt\u0131k.\" \"\u00d6yleyse ulu Rabbinin ad\u0131n\u0131 y\u00fccelt.\" (Vak\u0131a Suresi, 57-62)Ger\u00e7ek odur ki, Kur'an-\u0131 Kerim insan\u0131n al\u0131\u015fageldi\u011fi \u015feylerden ve s\u00fcrekli g\u00f6zlemlenebilecek olaylardan \u00f6nemli evrensel yarg\u0131lara var\u0131r. Bu yarg\u0131larda, varl\u0131k alemindeki ilahi yasalar a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kar. Ve bu yasalarla varl\u0131k alemine ili\u015fkin kapsaml\u0131, b\u00fcy\u00fck bir inan\u00e7 sistemi ve m\u00fckemmel bir d\u00fc\u015f\u00fcnce meydana gelir. Ayr\u0131ca bu yasalardan bir d\u00fc\u015f\u00fcnce ve inceleme metodu, ruhlar ve kalpler i\u00e7in bir hayat, hisler ve duygular i\u00e7in bir uyan\u0131kl\u0131k meydana getirir. Evet, sabah ak\u015fam g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcnde cereyan etti\u011fi halde, insanlar\u0131n kendisinden habersiz olduklar\u0131 bu varl\u0131k aleminde meydana gelen olaylara kar\u015f\u0131 bir uyan\u0131kl\u0131k, kendi i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131na ve orada meydana gelen hayretengiz ve harika olaylara kar\u015f\u0131 bir uyan\u0131kl\u0131k...Kur'an-\u0131 Kerim insanlar\u0131, e\u015fsiz ve harika olaylara, \u00e7ok nadir olarak meydana gelen \u00f6zel mucizelere havale etmez. Kendi i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131nda ve al\u0131\u015ft\u0131klar\u0131 hayatta bilinmeyen, yak\u0131nlar\u0131nda bulunan evrensel olaylara uzak d\u00fc\u015fen harikalar, mucizeler, ayetler ve deliller ara\u015ft\u0131rmakla insanlar\u0131 y\u00fck\u00fcml\u00fc tutmaz. Kur'an insanlar\u0131, karma\u015f\u0131k felsefi d\u00fc\u015f\u00fcncelerle, anla\u015f\u0131lmaz, anlams\u0131z zihinsel problemlerle, herkesin elde edemeyece\u011fi bilimsel deneyimlerle realiteden uzakla\u015ft\u0131rmaz... Evet Kur'an, insanlar\u0131n i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131nda bir inan\u00e7 sistemi, bu inan\u00e7 sistemine dayal\u0131 evren ve hayata ili\u015fkin bir d\u00fc\u015f\u00fcnce meydana getirmek i\u00e7in insanlar\u0131 b\u00f6yle uzaklara g\u00f6t\u00fcrmez.\u0130nsanlar\u0131n kendileri Allah'\u0131n sanat\u0131n\u0131n eserleridir. \u00c7evrelerini ku\u015fatan k\u00e2inat\u0131n ger\u00e7ekleri ve olaylar\u0131, O'nun kudreti taraf\u0131ndan yarat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Allah'\u0131n elinden \u00e7\u0131kan her \u015feyde mucize gizlidir. Bu Kur'an da, O'nun Kuran'\u0131d\u0131r. Bu nedenle insanlar\u0131n dikkatlerini kendi benliklerinde gizli olan ve \u00e7evrelerindeki evrene serpi\u015ftirilen bu mucizeler \u00fczerine \u00e7eker. G\u00f6rd\u00fckleri, fakat onlardaki vecizli\u011fin ger\u00e7ek de\u011ferini kavrayamad\u0131klar\u0131 al\u0131\u015f\u0131lagelen bu harikalara dikkatleri \u00e7eker. \u00c7\u00fcnk\u00fc insan, her zaman kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7eklerdeki veciz y\u00f6nlerden habersiz kalabilir. Kur'an onlar\u0131n dikkatlerini bu harikalar\u0131n \u00fczerine \u00e7ekiyor ve b\u00f6ylece g\u00f6zlerinin a\u00e7\u0131lmas\u0131n\u0131, orada gizli olan deh\u015fetli s\u0131rlar\u0131 g\u00f6rmelerini sa\u011flamaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131r. Kur'an, yoktan vareden kudretin s\u0131rr\u0131n\u0131, e\u015fsiz olan birli\u011fin s\u0131rr\u0131n\u0131, \u00e7evrelerini ku\u015fatan evrende i\u015fledi\u011fi gibi bizzat kendi b\u00fcnyelerinde de faaliyet g\u00f6steren iman\u0131n delillerini, inan\u00e7 sisteminin kesin ger\u00e7eklerini g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne seren, bunlar\u0131 b\u00fcnyelerine yerle\u015ftiren veya daha do\u011fru bir ifade ile f\u0131tratlar\u0131nda harekete ge\u00e7iren ezeli yasan\u0131n s\u0131rr\u0131n\u0131 anlamalar\u0131n\u0131 sa\u011flamaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131yor.\u0130\u015fte Kur'an bu metodu izler. Yarat\u0131c\u0131 kudretin bizzat kendi b\u00fcnyelerinde, kendi elleriyle ektikleri ekinlerinde, i\u00e7tikleri suda, yakt\u0131klar\u0131 ate\u015fte, g\u00f6r\u00fclen ayetlerini, delillerini onlar\u0131n g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcne serer. Bunlar, insanlar\u0131n ayn\u0131 zamanda al\u0131\u015fageldikleri hayatta, g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcnde meydana gelen en basit olaylard\u0131r. Kur'an ayn\u0131 metoda ba\u011fl\u0131 olarak var\u0131lacak son an\u0131 da, bu y\u00f6ntemle a\u00e7\u0131kl\u0131yor. Bu yery\u00fcz\u00fcnde hayat\u0131n sona eri\u015fini, ba\u015fka bir d\u00fcnyada hayat\u0131n tekrar ba\u015flamas\u0131n\u0131 da bu yolla tasvir ediyor. Herkesi-n mutlaka kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131 g\u00fcn\u00fc, her t\u00fcrl\u00fc \u00e7arenin sona erdi\u011fi an\u0131, b\u00fct\u00fcn canl\u0131 varl\u0131klar\u0131n, hi\u00e7bir \u00e7\u0131rp\u0131nman\u0131n ve hi\u00e7bir kurtulu\u015f yolunun kalmad\u0131\u011f\u0131, b\u00fct\u00fcn maskelerin d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc ve b\u00fct\u00fcn \u00fcst\u00fcnl\u00fck taslamalar\u0131n iptal edildi\u011fi g\u00fcnde s\u0131n\u0131rs\u0131z g\u00fc\u00e7, kudret ve yetki sahibi y\u00fcce Allah'\u0131n huzurunda onunla y\u00fczy\u00fcze gelecekleri g\u00fcn\u00fc de ayn\u0131 \u015fekilde anlatmaktad\u0131r.Kur'an'\u0131n insan\u0131n f\u0131trat\u0131na hitap metodu bile, O'nun ana kayna\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6steren bir delildir. Bu kaynak evrenin de kendisinden meydana geldi\u011fi kaynakt\u0131r. Kur'an'\u0131n dizili\u015f metodu aynen evrenin kurulu\u015f metodudur. Evrenin en basit maddelerinden en girift \u015fekiller ve en b\u00fcy\u00fck varl\u0131klar meydana gelir. K\u00e2inat\u0131n ana maddesinin atom oldu\u011fu, hayat\u0131n ana maddesinin de h\u00fccre oldu\u011fu san\u0131lmaktad\u0131r. Atom o kadar k\u00fc\u00e7\u00fck olmas\u0131na ra\u011fmen, asl\u0131nda bir mucizedir. H\u00fccre onca k\u00fc\u00e7\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcne ra\u011fmen, asl\u0131nda apa\u00e7\u0131k bir mucizedir. Burada Kur'an, insan\u0131n g\u00f6zlemledi\u011fi al\u0131\u015f\u0131lagelen basit olaylar\u0131, dini inanc\u0131n en \u00f6nemli meselesini, evrenin en kapsaml\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcncesini a\u00e7\u0131klaman\u0131n ana maddesi olarak al\u0131yor. Bunlar, her insan\u0131n deneyiminin kapsam\u0131na giren g\u00f6zlemlerdir... \u0130nsanl\u0131k neslinin \u00e7o\u011falmas\u0131! Ekin... Su... Ate\u015f... \u00d6l\u00fcm... Yery\u00fcz\u00fcnde ya\u015fayan hangi insan\u0131n deneyimleri aras\u0131na girmez bu sahneler? Ma\u011farada bile ya\u015fayan hangi insan, bir ceninin (embriyonun) hayat\u0131n\u0131n ve bir bitkinin hayat\u0131n\u0131n nas\u0131l meydana geldi\u011fini, suyun nas\u0131l d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, ate\u015fin nas\u0131l yand\u0131\u011f\u0131n\u0131, \u00f6l\u00fcm an\u0131n\u0131n nas\u0131l oldu\u011funu g\u00f6rmemi\u015ftir? \u0130\u015fte Kur'an-\u0131 Kerim, her insan\u0131n g\u00f6zlemledi\u011fi bu olaylardan inan\u00e7 sistemini meydana getirir. \u00c7\u00fcnk\u00fc Kur'an her \u00e7evredeki, her insana hitap eder. Asl\u0131nda bu basit ve normal sahneler, k\u00e2inat\u0131n en \u00f6nemli ger\u00e7eklerini, ilahi s\u0131rlar\u0131n en b\u00fcy\u00fcklerini olu\u015fturur. Bu manzaralar basit olmalar\u0131na ra\u011fmen, her insan\u0131n f\u0131trat\u0131na hitap ederler. Asl\u0131nda bunlar, en uzman bilginlerin sonsuza dek \u00fczerinde \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 gereken ger\u00e7eklerdir.Kur'an'\u0131n kayna\u011f\u0131n\u0131 da g\u00f6steren bu a\u00e7\u0131klamay\u0131 bundan daha ileriye g\u00f6t\u00fcrecek g\u00fc\u00e7te de\u011filiz. Bu kadar a\u00e7\u0131klama da yeter zaten. \u015eimdi tekrar surenin ak\u0131\u015f seyrine d\u00f6nelim...Ve y\u00fcce Allah ger\u00e7ekten do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyor:\"Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir.\"\"Yoksa, `onu Muhammed uydurdu' mu diyorlar? Onlara de ki; \"E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z.\"Surenin ak\u0131\u015f\u0131 bu apa\u00e7\u0131k meydan okuyu\u015ftan sonra, tart\u0131\u015fmaya devam etmekten vazge\u00e7iyor. B\u00f6ylece onlar\u0131n zandan ba\u015fka bir \u015feye dayanmad\u0131klar\u0131n\u0131 belirtiyor. Onlar bilmedikleri \u015feyler hakk\u0131nda h\u00fck\u00fcm veriyorlar. Asl\u0131nda h\u00fck\u00fcm vermeden \u00f6nce, bilginin olmas\u0131 gerekir. Bu konuda s\u0131rf arzu ve isteklere veya kuru zanna dayan\u0131lmamas\u0131 l\u00e2z\u0131md\u0131r. Burada hakk\u0131nda h\u00fck\u00fcm verdikleri \u015fey, Kur'an'\u0131n vahiy olup olmad\u0131\u011f\u0131 vaadlerinin ve tehditlerinin do\u011fru olup olmad\u0131\u011f\u0131d\u0131r. Onlar bu ger\u00e7ekleri yalan saym\u0131\u015flard\u0131r. Fakat bunlar\u0131 yalan sayarken sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir ilgiye dayanmam\u0131\u015flard\u0131r. Onlar t\u00fcm boyutlar\u0131 ile kavramad\u0131klar\u0131 bu ger\u00e7ekleri yalanlam\u0131\u015flard\u0131r:\"Tersine onlar, bilgisini kavrayamad\u0131klar\u0131 ve hen\u00fcz a\u00e7\u0131klamas\u0131na da muhatap olmad\u0131klar\u0131 bir mesaj\u0131 yalanlad\u0131lar.\"Onlar\u0131n bu konudaki durumu, kendilerinden \u00f6nce Rabblerini yalanlayan zalimlerin ve m\u00fc\u015friklerin durumu gibidir. D\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp ibret alacak olanlar, ak\u0131betlerinin ne olaca\u011f\u0131n\u0131 \u00f6\u011frenmek i\u00e7in, daha \u00f6ncekilerin sonlar\u0131n\u0131n ne oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcns\u00fcnler.\"Onlardan \u00f6ncekiler de b\u00f6yle yalanlam\u0131\u015flard\u0131. G\u00f6r bakal\u0131m, o zalimlerin sonu nice oldu?\"\u00c7o\u011funlu\u011fu zandan ba\u015fka bir \u015feye uymamalar\u0131na ra\u011fmen ve kesin bir bilgi sahibi olmad\u0131klar\u0131 halde ger\u00e7ekleri yalanlad\u0131klar\u0131 halde onlardan baz\u0131lar\u0131 bu Kitab'a iman ediyorlard\u0131. Onlar\u0131n hepsi yalanlay\u0131c\u0131lardan de\u011fildi:\" Onlardan kimi bu Kur'an'a inan\u0131r, kimi de inanmaz. Rabbin kimlerin bozguncu oldu\u011funu herkesten iyi bilir.''Bozguncular iman etmeyenlerdir. \u0130nsanlar\u0131n ger\u00e7ek ilahlar\u0131na iman etmemeleri ve yaln\u0131z O'na kulluk yapmamalar\u0131 kadar hi\u00e7bir \u015fey, yery\u00fcz\u00fcnde bozgunculu\u011fun bu derece yayg\u0131nla\u015fmas\u0131na neden olmaz. Yery\u00fcz\u00fcndeki bozgunculuk ancak ve ancak Allah'dan ba\u015fkas\u0131na boyun e\u011fmekten kaynaklan\u0131r. Bunun pe\u015finden de, insan\u0131n hayat\u0131n \u0131 her y\u00f6nden ku\u015fatan bir k\u00f6t\u00fcl\u00fck etraf\u0131 ku\u015fat\u0131r. Kendi i\u00e7 d\u00fcnyas\u0131nda ve ba\u015fka alanlarda arzu ve isteklere ba\u011fl\u0131l\u0131ktan do\u011fan k\u00f6t\u00fcl\u00fck... Kendi sahte ilahl\u0131klar\u0131n\u0131n konumunu sa\u011flamla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in her \u015feyin d\u00fczenini bozan yery\u00fcz\u00fc ilahlar\u0131n\u0131n ortaya \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131ndan kaynaklanan k\u00f6t\u00fcl\u00fck... Bunlar insanlar\u0131n ahl\u00e2klar\u0131n\u0131, ruhlar\u0131n\u0131, d\u00fc\u015f\u00fcncelerini ve kavray\u0131\u015flar\u0131n\u0131... Sonra kendilerine yararl\u0131 olan \u015feylerini ve mallar\u0131n\u0131 harcayan k\u00f6t\u00fcl\u00fck \u00f6nderleridir. S\u0131rf kendi sahte ve desteksiz varl\u0131klar\u0131n\u0131 korumak i\u00e7in b\u00f6yle yaparlar. Klasik ve modern cahiliye tarihi iman etmeyen bozguncular\u0131n ortaya \u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131 bu t\u00fcr bozgunculuklarla dolup ta\u015fmaktad\u0131r.Surenin ak\u0131\u015f\u0131 onlar\u0131n bu Kitab'a kar\u015f\u0131 tutumlar\u0131n\u0131 belirledikten sonra, hitab\u0131 Peygamberimize -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- y\u00f6neltmektedir. Ondan yalanlay\u0131c\u0131lar\u0131n yalanlamalar\u0131ndan etkilenmemesini, onlarla u\u011fra\u015fmaktan vazge\u00e7mesini, onlar\u0131n i\u015fledikleri amellerden tamamen uzak oldu\u011funu a\u00e7\u0131klamas\u0131n\u0131, yan\u0131nda bulundu\u011fu ger\u00e7ek ile beraber sars\u0131lmaz bir inan\u00e7, kesin ve net bir tav\u0131rla onlardan ayr\u0131lmas\u0131n\u0131 istemektedir.\"E\u011fer onlar seni yalanlarsa de ki; \"Benim i\u015flediklerim bana, sizin i\u015fledikleriniz de sizedir. Benim i\u015flediklerim ile sizin bir ilginiz olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, sizin i\u015flediklerinizle de benim bir ilgim yoktur.\"Bu onlar\u0131n vicdanlar\u0131na y\u00f6nelik bir dokunu\u015ftur. S\u00f6zkonusu korkun\u00e7 sonlar\u0131n\u0131 kendilerine a\u00e7\u0131klad\u0131ktan sonra, onlar\u0131 amelleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rak\u0131yor. Kendi ak\u0131betleri ile onlar\u0131 y\u00fczy\u00fcze getiriyor. Aynen babas\u0131 ile beraber y\u00fcr\u00fcmemekte direten \u00e7ocu\u011fu, babas\u0131n\u0131n yaln\u0131z ba\u015f\u0131na yolun ortas\u0131nda b\u0131rakmas\u0131, babas\u0131ndan bir destek almaks\u0131z\u0131n, \u00e7ocu\u011fun yaln\u0131z olarak gitmek istedi\u011fi yere gidebilmesi gibi. \u00c7o\u011funlukla bu t\u00fcr tehdit metodu ba\u015far\u0131l\u0131 olur!..Surenin ak\u0131\u015f seyri devam edip, m\u00fc\u015friklerden baz\u0131lar\u0131n\u0131n Peygamberimizi -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- kulaklar\u0131 ile dinlediklerini, ama kalplerinin kapal\u0131 oldu\u011funu, g\u00f6zleri ile ona bakt\u0131klar\u0131n\u0131 fakat basiretlerinin kapal\u0131 oldu\u011funu, bu nedenle ne dinlemekten, ne de bakmaktan bir \u015fey elde etmediklerini, buna ba\u011fl\u0131 olarak hidayetin yolunu alamad\u0131klar\u0131n\u0131 anlat\u0131yor:-Onlar\u0131n aras\u0131nda Kur'an ok\u00f9rken sana kulak verenler de vard\u0131r. Fakat \u00fcstelik d\u00fc\u015f\u00fcnme yetene\u011finden de yoksun sa\u011f\u0131rlara sen s\u00f6z i\u015fittirebilir misin?-Onlar\u0131n aras\u0131nda sana bakanlar vard\u0131r. Fakat g\u00f6rme yetene\u011finden b\u00fct\u00fcn\u00fc ile yoksun k\u00f6rleri, sen do\u011fru yola iletebilir misin?Bir s\u00f6z\u00fc dinleyip de dinledi\u011fini anlamayan, bakt\u0131klar\u0131 ha(de neye bakt\u0131klar\u0131n\u0131 iyice ay\u0131rd edemeyen bu t\u00fcr insanlar... Evet bu t\u00fcr insanlar, her zaman ve her yerde, pek \u00e7oktur. Bu durumdaki insanlara Peygamber -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- bir \u015fey yapamaz. Zira onlar\u0131n duygular\u0131 ve organlar\u0131, ak\u0131llar\u0131 ve kalpleri ile sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir diyalog i\u00e7inde de\u011fildir. Sanki bu organlar, ger\u00e7ek g\u00f6revlerini yapmayacak bi\u00e7imde dumura u\u011fram\u0131\u015flard\u0131r. G\u00f6revlerini bu nedenle yapamamaktad\u0131r. Peygamber -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- sa\u011f\u0131r olan\u0131 i\u015fittiremez! K\u00f6r olana g\u00f6steremez! Bunu yaln\u0131z y\u00fcce Allah yapabilir. Y\u00fcce Allah da, de\u011fi\u015fmez bir yasa koymu\u015ftur. Ve insanlar\u0131 da, bu yasa ile ba\u015fba\u015fa b\u0131rakm\u0131\u015ft\u0131r. Onlara g\u00f6z, kulak ve ak\u0131l vermi\u015ftir ki, onunla do\u011fru yolu bulsunlar. E\u011fer onlar, bu imk\u00e2nlar\u0131n\u0131 kullanmazlarsa, de\u011fi\u015fmeyen ve farkl\u0131l\u0131k g\u00f6zetmeyen Allah'\u0131n yasas\u0131 onlar\u0131 yakalayacak, adaletin gere\u011fi olarak cezalar\u0131n\u0131 \u00e7ekeceklerdir. B\u00f6ylece Allah, onlara zul\u00fcm etmi\u015f olmayacakt\u0131r:\"Allah insanlara hi\u00e7 zulmetmez, fakat insanlar kendi kendilerine zulmederler.\"Bu son ayetler Peygamber'i -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- teselli etmektedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc ger\u00e7e\u011fi sundu\u011fu halde onlar kendisini yalanlad\u0131klar\u0131, s\u00fcrekli bir a\u00e7\u0131klamaya ra\u011fmen, yine de bu kadar inatla direttikleri i\u00e7in, peygamber art\u0131k s\u0131k\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Yani burada y\u00fcce Allah'\u0131n, m\u00fc\u015friklerin do\u011fru yolu reddedi\u015flerinin peygamberin \u00e7abas\u0131ndaki bir eksiklikten kaynaklanmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, duyurdu\u011fu ger\u00e7ekte hi\u00e7bir kusur olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, fakat muhataplar\u0131n\u0131n k\u00f6r ve sa\u011f\u0131r gibi davrand\u0131klar\u0131n\u0131 bildirmesi, peygamberi rahatlatm\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc bundan \u00f6tesi, yani kulaklar\u0131 ve g\u00f6zleri a\u00e7mak, ancak Allah'\u0131n i\u015fidir. Onlar\u0131 harekete ge\u00e7irmek, davetin ve davet\u00e7inin g\u00f6revleri kapsam\u0131na girmez. Bu, Allah'\u0131n \u00f6zel yetkisi dahilindedir.Yine bu son ayetlerde, peygamberin \u015fahs\u0131nda somutla\u015fsa da, kullu\u011fun yap\u0131s\u0131 ve sahas\u0131 kesin \u00e7izgilerle belirlenmektedir. Peygamber de, Allah'\u0131n kullar\u0131ndan biridir. Kullu\u011fun sahas\u0131 d\u0131\u015f\u0131nda hi\u00e7bir yetkisi yoktur. B\u00fct\u00fcn yetki Allah'\u0131n elindedir.\u00c7ARPICI DOKUNU\u015eBundan sonra surenin ak\u0131\u015f\u0131 k\u0131yamet sahnelerinden biriyle, seri bir bi\u00e7imde onlar\u0131n vicdanlar\u0131na dokunuyor. Bu sahnede insanlar\u0131n b\u00fct\u00fcn duygular\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7iren, ak\u0131llar\u0131n\u0131 me\u015fgul eden ve t\u00fcm de\u011ferlerini yiyip bitiren d\u00fcnya hayat\u0131, \u00e7abucak gelip ge\u00e7en bir yolculuk olarak g\u00f6r\u00fcl\u00fcyor. \u0130nsanlar orada k\u0131sa bir s\u00fcre kald\u0131ktan sonra s\u00fcrekli olan yerlerine ve anayurtlar\u0131na d\u00f6n\u00fcyorlar:","og_url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/","og_site_name":"Ebrar Medya","article_publisher":"https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/","article_published_time":"2021-02-15T07:19:58+00:00","og_image":[{"width":730,"height":360,"url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2021\/02\/SEYY\u0130D-KUTUB-TASLAK-12.jpg","type":"image\/jpeg"}],"author":"EBRAR MEDYA","twitter_card":"summary_large_image","twitter_creator":"@ebrarmedyacom","twitter_site":"@ebrarmedyacom","twitter_misc":{"Yazan:":"EBRAR MEDYA","Tahmini okuma s\u00fcresi":"47 dakika"},"schema":{"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"Article","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/#article","isPartOf":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/"},"author":{"name":"EBRAR MEDYA","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/465b3fc234a943bf45881579159c57d6"},"headline":"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA YUNUS SURES\u0130 37. VE 44. AYETLER ARASI","datePublished":"2021-02-15T07:19:58+00:00","dateModified":"2021-02-15T07:19:58+00:00","mainEntityOfPage":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/"},"wordCount":9317,"commentCount":0,"publisher":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization"},"articleSection":["G\u00dcNDEM"],"inLanguage":"tr","potentialAction":[{"@type":"CommentAction","name":"Comment","target":["https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/#respond"]}]},{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/","name":"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA YUNUS SURES\u0130 37. VE 44. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya","isPartOf":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website"},"datePublished":"2021-02-15T07:19:58+00:00","dateModified":"2021-02-15T07:19:58+00:00","description":"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.37- Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir. O, kendisinden \u00f6nceki semavi kitaplar\u0131 onaylar ve ilahi kitab\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klar. Onun alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderildi\u011fi ku\u015fkusuzdur.38- Yoksa, 'Onu Muhammed uydurdu mu diyorlar? Onlara de ki; 'E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz, \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z.39- Tersine onlar bilgisini kavrayamad\u0131klar\u0131 ve hen\u00fcz a\u00e7\u0131klamas\u0131na da muhatap olmad\u0131klar\u0131 bir mesaj\u0131 yalanlad\u0131lar. Onlardan \u00f6ncekiler de b\u00f6yle yalanlanm\u0131\u015flard\u0131. G\u00f6r bakal\u0131m, o zalimlerin sonu nice oldu?40- Onlardan kimi bu Kur'an'a inan\u0131r, kimi de inanmaz. Rabbin, kimlerin bozguncu oldu\u011funu herkesten iyi bilir.41- E\u011fer onlar seni yalanlarsa de ki; \"Benim i\u015flediklerim bana, sizin i\u015fledikleriniz de sizedir. Benim i\u015flediklerim ile sizin bir ilginiz olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, sizin i\u015flediklerinizle de benim bir ilgim yoktur. \"42- Onlar\u0131n aras\u0131nda Kur'an okurken sana kulak verenler de vard\u0131r. Fakat \u00fcstelik d\u00fc\u015f\u00fcnme yetene\u011finden de yoksun sa\u011f\u0131rlara, sen s\u00f6z i\u015fittirebilir misin?43- Onlar\u0131n aras\u0131nda sana bakanlar da vard\u0131r. Fakat g\u00f6rme yetene\u011finden b\u00fct\u00fcn\u00fc ile yoksun k\u00f6rleri, sen do\u011fru yola iletebilir misin?44- Allah insanlara hi\u00e7 zulmetmez, fakat insanlar kendi kendilerine zulmederler.\"Bu Kur'an Allah taraf\u0131ndan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir.\"Kur'an'\u0131n ger\u00e7e\u011fe dayal\u0131 konular\u0131, ifade g\u00fcc\u00fc, s\u00f6zleri aras\u0131ndaki m\u00fckemmel ahengi, getirdi\u011fi inan\u00e7 sistemindeki e\u015fsizli\u011fi, kurallar\u0131n\u0131n i\u00e7erdi\u011fi be\u015feri d\u00fczeni, ilahl\u0131k ger\u00e7e\u011fini, insanl\u0131\u011f\u0131n, hayat\u0131n ve evrenin yap\u0131s\u0131n\u0131 e\u015fsiz bir \u015fekilde tasvir edi\u015fi ile... Evet b\u00fct\u00fcn bu \u00f6zellikleri ile Kur'an'\u0131n, Allah'\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda ba\u015fkalar\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f olmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Zira onu meydana getirebilecek tek g\u00fc\u00e7, Allah'\u0131n g\u00fcc\u00fcd\u00fcr. B\u00fct\u00fcn varl\u0131klar\u0131 ba\u015flar\u0131ndan sonlar\u0131na, d\u0131\u015flar\u0131ndan i\u00e7lerine var\u0131ncaya kadar her y\u00f6n\u00fc ile ku\u015fatan, her \u00e7e\u015fit yetersizlikten ve eksiklikten, cahilli\u011fin ve acizli\u011fin etkilerinden ar\u0131nd\u0131r\u0131lm\u0131\u015f bir sistemi kuran kudret, ancak Kur'an'\u0131 meydana getirebilir...\"Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir.\"Kur'an ger\u00e7ekten uydurulabilecek bir kitap de\u011fildir. Burada reddedilen Kur'an'\u0131n uydurulmu\u015f olmas\u0131 de\u011fil, uydurulmu\u015f olmas\u0131n\u0131 m\u00fcmk\u00fcn g\u00f6rme anlay\u0131\u015f\u0131d\u0131r. Bu anlay\u0131\u015f\u0131n reddedili\u015fi daha anlaml\u0131 ve daha etkilidir.\"O, kendisinden \u00f6nceki semavi kitaplar\u0131 onaylar.\"Daha \u00f6nceki peygamberlere g\u00f6nderilen kitaplar\u0131, inan\u00e7 `sisteminin \u00f6z\u00fc' ve `iyili\u011fe \u00e7a\u011f\u0131rma' a\u00e7\u0131s\u0131ndan do\u011frular.\"\u0130lahi Kitab'\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klar.\"B\u00fct\u00fcn peygamberlerin Allah'\u0131n kat\u0131ndan getirdikleri ana ilkelerde ba\u011fda\u015fan, detaylarda farl\u0131l\u0131k g\u00f6steren tek Kitab'\u0131n a\u00e7\u0131klamas\u0131... Bu Kur'an Allah'\u0131n kitab\u0131n\u0131 detayland\u0131r\u0131r, getirdi\u011fi iyili\u011fe ula\u015ft\u0131r\u0131c\u0131 vas\u0131talar\u0131 ve bu iyili\u011fi ger\u00e7ekle\u015ftirme ve koruman\u0131n \u00e7arelerini g\u00f6sterir. Allah ile ilgili inan\u00e7 sistemi birdir. \u0130yili\u011fe \u00e7a\u011f\u0131rma birdir. Fakat bu iyili\u011fin \u015feklinde birtak\u0131m ayr\u0131l\u0131klar olabilir. Bu iyili\u011fi ger\u00e7ekle\u015ftirecek hukuk sisteminde ayr\u0131nt\u0131lara ili\u015fkin farkl\u0131l\u0131klar olabilir. Bunlar insanl\u0131\u011f\u0131n o zamanki geli\u015fmesiyle ve ondan sonraki ilerlemeleriyle uyum sa\u011flayacak bi\u00e7imde belirlenmi\u015ftir. \u0130nsanl\u0131k olgunluk \u00e7a\u011f\u0131na eri\u015finceye kadar b\u00f6yle devam etti. R\u00fc\u015fd\u00fcne eri\u015fen insanl\u0131k, olgun insanlar gibi Kur'an'la muhatap oldu. Akl\u0131n ve d\u00fc\u015f\u00fcncenin fazla bir fonksiyona sahip olmad\u0131\u011f\u0131 maddi somut harikalarla muhatap k\u0131l\u0131nmad\u0131.\"Onun alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderildi\u011fi ku\u015fkusuzdur.\"Burada Kur'an'\u0131n as\u0131l kayna\u011f\u0131 ortaya konmak sureti ile, onun uydurulmu\u015f olmas\u0131n\u0131 m\u00fcmk\u00fcn g\u00f6rme anlay\u0131\u015f\u0131, bir kere daha reddediliyor ve peki\u015ftiriliyor.\"O, alemlerin Rabbi taraf\u0131ndan g\u00f6nderilmi\u015ftir.\"\"Yoksa, `Onu Muhammed uydurdu' mu diyorlar?\"Bu reddedi\u015f ve a\u00e7\u0131klamadan sonra onlara hal\u00e2 Kur'an, Muhammed'in uydurdu\u011fu bir eserdir mi diyorlar? Halbuki Muhammed bir insand\u0131r. Kendilerinin konu\u015ftu\u011fu dili konu\u015fmaktad\u0131r. Kendilerinin de sahip oldu\u011fu harflerden ba\u015fka bir \u015feye sahip de\u011fildir. \"Elif, Lam, Mim...\" \"Elif, Lam, Ra...\", \"Eli, Lam, Mim, Saad...\" vesaire gibi. Madem ki bunda \u0131srar ediyorlar, \u00f6yleyse hodri meydan! \u0130\u015fte harfler ve i\u015fte toplayabildikleri kadar adam! Haydi uydursunlar, Muhammed'in uydurdu\u011funu s\u00f6ylediklerini! \u00dcstelik de, tam bir Kur'an'\u0131 de\u011fil, yaln\u0131z bir tek sureyi!ALLAH'IN \u0130CAZI\"Onlara de ki; \"E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz, \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z.\"Bu meydan okuyu\u015f ve bu meydan okuyu\u015f kar\u015f\u0131s\u0131ndaki acizlik daha \u00f6nce kesinle\u015fmi\u015ftir. Bug\u00fcn de devam etmektedir. Sonsuza kadar da devam edecektir. Bu dilin g\u00fczel ve etkili ifade g\u00fcc\u00fcn\u00fc anlayanlar, sanat g\u00fczelli\u011finin ve ses tonundaki ahenginin zevkine erenler, bir insan\u0131n ifade sanat\u0131nda bu kadar \u00fcst\u00fcn bir ahenge ula\u015famayaca\u011f\u0131n\u0131 kavrayabilirler. Ayn\u0131 \u015fekilde sosyal d\u00fczenleri ve yasama metodlar\u0131n\u0131n et\u00fcdlerini yapanlar, bu Kur'an'\u0131n \u00f6ng\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc sosyal d\u00fczeni tedkik edenler, Kur'an'\u0131n insan topluluklar\u0131n\u0131 d\u00fczenlemeye, toplum hayat\u0131n\u0131n her alan\u0131na ili\u015fkin ihtiya\u00e7lar\u0131na, geli\u015fmeleri ve de\u011fi\u015fiklikleri rahatl\u0131kla ve esnek bir bi\u00e7imde kar\u015f\u0131lamaya ili\u015fkin sakl\u0131 bulundurdu\u011fu f\u0131rsatlara getirdi\u011fi bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131n\u0131 anlayacaklard\u0131r. Yine kavrayacaklard\u0131r ki, b\u00fct\u00fcn bunlar, bir tek insan akl\u0131 taraf\u0131ndan ku\u015fat\u0131lamayaca\u011f\u0131 gibi, bir ku\u015fa\u011f\u0131n ya da b\u00fct\u00fcn ku\u015faklar\u0131n ak\u0131llar\u0131 taraf\u0131ndan da ku\u015fat\u0131lamaz. \u0130nsan psikolojisini, insanlar\u0131n \u00fczerinde etkili olman\u0131n ve onlar\u0131 y\u00f6nlendirmenin ana ilkelerini ve vas\u0131talar\u0131n\u0131 inceleyip sonra da, Kur'an'\u0131n vas\u0131talar\u0131n\u0131 ve y\u00f6ntemlerini tedkik edenler, bu \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fc g\u00f6rebileceklerdir.Kur'an'\u0131n icaz\u0131, sadece s\u00f6zleri, ifadeleri, s\u00f6yleni\u015f tarz\u0131 ile s\u0131n\u0131rl\u0131 de\u011fildir. Bu konularda deneyimi, uzmanl\u0131\u011f\u0131 bulunanlar\u0131n somut bi\u00e7imde g\u00f6rebilecekleri gibi, onun icaz\u0131 s\u0131n\u0131rs\u0131z bir icazd\u0131r... Bu vecizli\u011fi-icaz\u0131 Kur'an'\u0131n sistemlerinde, yasalar\u0131nda, psikolojisinde ve her aln\u0131nda g\u00f6zlemek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr.\u0130fade sanat\u0131n\u0131 kullananlar, sanatsal ifade konusunda yetkinli\u011fi olanlar, Kur'an'\u0131n bu alanla ilgili edebi icaz\u0131n\u0131 di\u011fer insanlardan daha iyi ve daha g\u00fczel kavrayacaklard\u0131r. Sosyal, hukuk\u00ee, psikolojik ve insani d\u00fc\u015f\u00fcncenin ana hatlar\u0131 ile u\u011fra\u015fanlar, bu Kur'an'da yeralan konular\u0131n vecizli\u011fini di\u011fer insanlardan daha iyi kavrayacaklard\u0131r.Bu vecizli\u011fi ve bu vecizli\u011fin boyutlar\u0131n\u0131 ger\u00e7ekten a\u00e7\u0131klamak ve be\u015feri bir \u00fcslub ile bunu tasvir etmeye \u00e7al\u0131\u015fmak noktas\u0131nda, acizli\u011fimi pe\u015finen kabul ediyorum. Be\u015feri g\u00fcc\u00fcm\u00fcz \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcnde ele al\u0131nsa bile, bu konuyu detayl\u0131 olarak a\u00e7\u0131klamak i\u00e7in, ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na bir kitap yazmak gerekti\u011fini de biliyorum... Bununla beraber burada bu vecizli\u011fe k\u0131saca i\u015faret etmeden ge\u00e7emeyece\u011fim...Kur'an'\u0131n ifade tarz\u0131 ger\u00e7ekten e\u015fsizdir. \u0130nsan\u0131n ifade tarz\u0131ndan tamamen ayr\u0131d\u0131r... Kur'an \u00fcslubunun kalpler \u00fczerinde \u00f6yle hayret verici bir etkisi vard\u0131r ki, buna insan\u0131n \u00fcslubunda rastlamak m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Kur'an, \u00fcslubunun kalpler \u00fczerindeki bu egemenli\u011fi bazen \u00f6yle noktalara var\u0131r ki, Arap\u00e7a'dan tek harf dahi bilmeyenlere Kur'an'\u0131n sadece okunu\u015fu bile b\u00fcy\u00fck etkiler yapar... \u00d6yle hayret verici olaylar meydana geliyor ki, bunlar\u0131 \"hi\u00e7 Arap\u00e7a bilmeyenler de Kur'an'\u0131n s\u0131rf okunmas\u0131ndan etkilenirler\" g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc ile a\u00e7\u0131klamaktan ba\u015fka \u00e7are yoktur. Tabii ki, bunu bir kural olarak kabul etmek gerekmez. Fakat b\u00f6yle olaylar\u0131n meydana geli\u015fi bir yorumlamay\u0131, bir de\u011ferlendirmeyi gerektirir... Ben ba\u015fkalar\u0131ndan i\u015fitti\u011fim birtak\u0131m \u00f6rnekleri burada anlatacak de\u011filim. Bizzat g\u00f6zlerimle g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcm ve benimle beraber alt\u0131 ki\u015finin de \u015fahit oldu\u011fu bir olay\u0131 burada aktaraca\u011f\u0131m.Yakla\u015f\u0131k onbe\u015f sene \u00f6nceydi. Biz alt\u0131 m\u00fcsl\u00fcmand\u0131k. Bir M\u0131s\u0131r gemisiyle Atlas Okyanusunun engin sular\u0131 \u00fczerinden New York'a gidiyorduk. Kad\u0131nl\u0131-erkekli y\u00fczyirmi yabanc\u0131 yolcunun i\u00e7inde bizden ba\u015fka m\u00fcsl\u00fcman yoktu. Birden Okyanusun \u00fczerinde gemide, Cuma namaz\u0131 k\u0131lmak akl\u0131m\u0131za geldi! Allah biliyor ya, bizi burada Cuma namaz\u0131n\u0131 k\u0131lmaya iten sebep de; gemide misyonerlik \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131na devam eden ve bunun bir uzant\u0131s\u0131 olarak bize kar\u015f\u0131 da, bu g\u00f6revini yerine getirmeye kalk\u0131\u015fan bir misyonere kar\u015f\u0131 dini duygular\u0131m\u0131z\u0131n harekete ge\u00e7mesiydi! Bir \u0130ngiliz olan gemi kaptan\u0131, namaz\u0131m\u0131z\u0131 k\u0131lmam\u0131za izin verdi. Namaz esnas\u0131nda, \"g\u00f6rev\" ba\u015f\u0131nda bulunmayan geminin tayfalar\u0131na, a\u015f\u00e7\u0131lar\u0131na ve hizmet\u00e7ilerine bizimle namaz k\u0131lmalar\u0131 i\u00e7in izin verdi. Bunlar\u0131n hepsi Sudan'\u0131n Nevbe b\u00f6lgesinden olan m\u00fcsl\u00fcmanlard\u0131. M\u00fcsl\u00fcman personel buna \u00e7ok sevinmi\u015fti. \u00c7\u00fcnk\u00fc gemide ilk olarak Cuma namaz\u0131 k\u0131l\u0131n\u0131yordu. Cuma hutbesini ben okudum ve namaz\u0131 da ben k\u0131ld\u0131rd\u0131m. Yabanc\u0131 yolcular\u0131n \u00e7o\u011fu etraf\u0131m\u0131zda halkalanm\u0131\u015f, namaz k\u0131l\u0131\u015f\u0131m\u0131z\u0131 seyrediyorlard\u0131!.. Namazdan sonra yabanc\u0131 yolcular\u0131n \u00e7o\u011fu, \"duan\u0131z kabul olsun\" diyerek bizi kutlamaya geldiler. Zira onlar\u0131n namaz\u0131m\u0131zdan anlad\u0131klar\u0131 en ileri \u015fey duayd\u0131! Yaln\u0131z bu kalabal\u0131\u011f\u0131n i\u00e7inden, daha sonra Tito'nun cehenneminden -kom\u00fcnizminden ka\u00e7an, Yugoslavyal\u0131 bir hristiyan oldu\u011funu \u00f6\u011frendi\u011fimiz bir bayan, olaydan ciddi bi\u00e7imde etkilenmi\u015f ve eylemin tesirinde kalm\u0131\u015ft\u0131. Duygular\u0131na hakim olam\u0131yor, g\u00f6zya\u015flar\u0131n\u0131 tutam\u0131yordu. Yan\u0131m\u0131za gelerek, g\u00f6n\u00fclden bir s\u0131cakl\u0131kla elimizi tuttu ve d\u00fczg\u00fcn olmayan bir \u0130ngilizce ile bizim namaz\u0131m\u0131z\u0131n derin etkisiyle, namazdaki hu\u015fu, d\u00fczen ve manevi hava ile kendinden ge\u00e7ti\u011fini ifade ediyordu!.. Fakat bu olay\u0131n bizim i\u00e7in \u00f6nemli olan yan\u0131 buras\u0131 de\u011fildi. As\u0131l \u00f6nemli olan bu bayan\u0131n \u015fu s\u00f6zleriydi: \"Papaz\u0131n\u0131z hangi dille konu\u015fuyordu?\" Kad\u0131nca\u011f\u0131z, namaz\u0131 `din adam\u0131n\u0131n' d\u0131\u015f\u0131nda bir kimsenin k\u0131ld\u0131rabilece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnemiyordu! Zira inand\u0131\u011f\u0131 kilise hristiyanl\u0131\u011f\u0131nda, uygulama b\u00f6yleydi! Biz onun yanl\u0131\u015f d\u00fc\u015f\u00fcncesini d\u00fczelttik!.. Ve gereken cevab\u0131 verdik. Bunun \u00fczerine kad\u0131n dedi ki: \"\u0130badeti idare eden g\u00f6revlinin konu\u015ftu\u011fu dilin hayret verici bir musiki tonu vard\u0131. Hi\u00e7bir \u015fey anlamasam da, sesi bana \u00e7ok ho\u015f geliyordu.\" Sonra beklenmedik bir olay daha oldu. Kad\u0131n \u015f\u00f6yle diyordu: `Fakat benim as\u0131l sormak istedi\u011fim mesele bu de\u011fildi. Asl\u0131nda beni duyguland\u0131ran \u015fey, `imam\u0131n' s\u00f6zleri aras\u0131nda kulland\u0131\u011f\u0131, cazip bir musiki tonu ile ifade etti\u011fi s\u00f6zlerdi. Bu s\u00f6zler, bu ki\u015finin di\u011fer konu\u015ftu\u011fu s\u00f6zlerden \u00e7ok farkl\u0131 geliyordu bana! Arada kullan\u0131lan bu s\u00f6zlerin musiki y\u00f6n\u00fc daha a\u011f\u0131rl\u0131kl\u0131yd\u0131 ve daha derin etkileri vard\u0131. Bu \u00f6zel b\u00f6l\u00fcmler i\u00e7inde, bir titreme ve t\u00fcylerimi diken diken eden bir \u00fcrperti meydana getiriyordu. Bunlar bamba\u015fka bir \u015feydi! Sanki `imam' bunlar\u0131 s\u00f6ylerken Kutsal Ruh ile doluyordu! \"Bununla neden s\u00f6z etti\u011fini bir s\u00fcre d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fck. Sonra anlad\u0131k ki, bayan Cuma hutbesinde ve namazda ge\u00e7en Kur'an ayetlerini kastediyor! Bununla beraber bayan\u0131n bu hal\u0131, bizde ger\u00e7ekten deh\u015fete varan bir \u015fok yaratt\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu bayan, asl\u0131nda ne dedi\u011fimizi anlam\u0131yordu!Daha \u00f6nce de belirtti\u011fimiz gibi, bu bir kural de\u011fildir. Sadece bu olay\u0131n ve ba\u015fkalar\u0131n\u0131n da bana aktard\u0131klar\u0131 bir dizi olay\u0131n meydana gelmesi g\u00f6steriyor ki, bu Kur'an'\u0131n bir s\u0131rr\u0131 daha vard\u0131r. Baz\u0131 kalpler onun bu s\u0131rr\u0131n\u0131, s\u0131rf okunmas\u0131 ile yakalayabilmektedir. Bu bayan\u0131n, kendi dinine inanmas\u0131, \u00fclkesindeki kom\u00fcnizm cehenneminden ka\u00e7\u0131\u015f\u0131, onu Allah'\u0131n s\u00f6zlerine kar\u015f\u0131 bu derece hassas hale getirmi\u015f olabilir. Fakat her \u015feyi bununla a\u00e7\u0131klayamay\u0131z. Mesela memleketimizde halktan Kur'an'a kulak veren onbinlerce insan, ondan hi\u00e7bir \u015fey anlamaz. Yaln\u0131z onlar\u0131n kalpleri bundan hayli etkilenir. Bu s\u0131rr\u0131n\u0131n etkisinde kal\u0131rlar. Bunlar Kur'an'\u0131n dilini anlamada Yugoslavyal\u0131 bayandan \u00e7ok fazla ilerde de say\u0131lmazlar!Ben Kur'an'\u0131n \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcnden s\u00f6z ederken, bu gizli ve hayret verici etkisine her \u015feyden \u00f6nce de\u011finmeyi tercih ettim. Edebiyat, d\u00fc\u015f\u00fcnce ve bilin\u00e7 alan\u0131nda uzmanla\u015fan insanlar\u0131n, di\u011fer insanlardan daha g\u00fczel kavrad\u0131klar\u0131 y\u00f6nlerine bundan sonra temas etmeyi uygun g\u00f6rd\u00fcm!Kur'an'\u0131n sunu\u015f metodu \u00e7ok b\u00fcy\u00fck meseleleri ve konular\u0131 ele almakla e\u015fsiz bir anlat\u0131ma sahiptir. \u0130nsan\u0131n, bu t\u00fcr \u00f6nemli meselelerden s\u00f6z ederken, o kadar kapsaml\u0131 boyutlarda meseleyi ele almas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Kur'an'\u0131n anlat\u0131m\u0131, geni\u015f anlam\u0131, ifadedeki inceli\u011fi, g\u00fczelli\u011fi ve canl\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile de e\u015fsizle\u015fir! Bunun yan\u0131nda ne g\u00fczellik inceli\u011fini, ne de \u00f6ncelik g\u00fczelli\u011fini bast\u0131rmaz. B\u00f6ylece \u00f6yle bir vecizlik seviyesine ula\u015f\u0131r ki, hi\u00e7bir insan\u0131n ona ula\u015fmas\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclemez. Edebiyat ile u\u011fra\u015fan insanlar bunu daha rahat kavrayabilirler. Zira, bu sahada insan g\u00fcc\u00fcn\u00fcn hangi s\u0131n\u0131rlara kadar varabilece\u011fini en iyi anlayanlar onlard\u0131r. Bu nedenle onlar, bu seviyenin kesinlikle insan g\u00fcc\u00fcn\u00fcn \u00e7ok \u00fcst\u00fcnde oldu\u011funu net ve a\u00e7\u0131k bi\u00e7imde anlarlar.Kur'an anlat\u0131m\u0131n\u0131n bu \u00f6zelli\u011finden ba\u015fka, bir \u00f6zellik daha do\u011far. Kur'an'\u0131n bir b\u00f6l\u00fcm\u00fc, b\u00f6l\u00fcm\u00fcn i\u00e7inde birbiri ile uyumlu ve ahenkli de\u011fi\u015fik konular\u0131 ele al\u0131r. Her bir konuyu net ve a\u00e7\u0131k bir bi\u00e7imde a\u00e7\u0131kl\u0131\u011fa kavu\u015fturur. \u0130fade esnas\u0131nda bu konular\u0131 kar\u0131\u015ft\u0131rmadan ve \u00e7eli\u015fkiye d\u00fc\u015fmeden anlat\u0131r. Her konu ve her ger\u00e7ek, kendisine uygun olan seviyesine ula\u015f\u0131r. \u00d6yle ki, bir tek b\u00f6l\u00fcm\u00fc de\u011fi\u015fik yerlerde kullan\u0131r. Ve bu de\u011fi\u015fik yerlerde kullan\u0131lan b\u00f6l\u00fcm, kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 her yerde i\u00e7indeki metinle kenetlenir. Sanki bu b\u00f6l\u00fcm, bu alanda ve bu konuda ilk olarak kullan\u0131l\u0131yor! Bu, Kur'an'\u0131n apa\u00e7\u0131k \u00f6zelliklerinden biridir. Onu daha fazla a\u00e7\u0131klamam\u0131za gerek yoktur.Okuyucu bu surenin giri\u015finde verilen pasajlar\u0131 inceledi\u011finde g\u00f6recektir ki, burada bir ayetin, bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn de\u011fi\u015fik ama\u00e7lar\u0131 i\u00e7in kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 her yerde tamamen vazge\u00e7ilmez bir fonksiyona sahip oldu\u011funu g\u00f6recektir. Bu sadece bir \u00f6rnektir:Kur'an anlat\u0131m\u0131n\u0131n, sahneleri canland\u0131rmada ve do\u011frudan hitap etmede ger\u00e7ekten g\u00fc\u00e7l\u00fc ve e\u015fsiz bir \u00f6zelli\u011fi vard\u0131r. Olay\u0131 \u00f6yle sahneliyor ki, g\u00f6zlerimiz \u00f6n\u00fcnde cereyan etti\u011fini zannederiz. Bu kesinlikle insanlar\u0131n ifade y\u00f6ntemlerinde kulland\u0131klar\u0131 bir metod de\u011fildir. \u0130nsanlar bu ifade \u00fcslubunu taklid bile edemezler. Zira b\u00f6yle bir \u015feyi yapmaya kalk\u0131\u015fmak i\u015fi daha da bozacak, normal yaz\u0131n\u0131n \u00fcslubu ile ba\u011fda\u015fmaz hale getirecektir! Mesela, insan\u0131n edebi ifadesi Kur'an'\u0131n \u00fcslubunu kullanarak a\u015fa\u011f\u0131daki konular\u0131 nas\u0131l i\u015fleyebilecektir?\"\u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 denizden ge\u00e7irdik. Firavun ve askerleri sald\u0131r\u0131 ve d\u00fc\u015fmanl\u0131k amac\u0131 ile pe\u015flerine d\u00fc\u015ft\u00fcler. Sonunda Firavun bo\u011fulman\u0131n e\u015fi\u011fine geldi\u011finde, \"\u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131n inand\u0131klar\u0131 ilahtan ba\u015fka ilah olmad\u0131\u011f\u0131na inand\u0131m, ben de O'na teslim olanlardan (m\u00fcsl\u00fcmanlardan) biriyim\" dedi. Ayetin buraya kadar olan b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde bir hik\u00e2ye anlat\u0131l\u0131yor. Hemen ard\u0131ndan g\u00f6zler \u00f6n\u00fcndeki bir sahnede do\u011frudan hitaba ge\u00e7iliyor.\"\"\u015eimdi mi akl\u0131n ba\u015f\u0131na geldi? Daha \u00f6nce Allah'a hep kar\u015f\u0131 gelmi\u015f ve bozgunculardan biri olmu\u015ftun.\"\"Bug\u00fcn senden sonra geleceklere ibret olas\u0131n diye cans\u0131z v\u00fccudunu bozulmaktan kurtaracak, onu sahilde bir tepeye ataca\u011f\u0131z.\" Sonra g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serilen sahneye ili\u015fkin bir de\u011ferlendirme yap\u0131l\u0131yor. \"Ger\u00e7i insanlar\u0131n \u00e7o\u011fu bizim ibret verici belgelerimizin fark\u0131na varmazlar.\" (Yunus Suresi, 90-92)\"De ki; \"En b\u00fcy\u00fck \u015fahitlik kimindir?\" De ki; \"Benimle sizin aran\u0131zda Allah \u015fahittir. Bu Kur'an gerek sizi, gerekse unla\u015ft\u0131\u011f\u0131 herkesi uyaray\u0131m diye bana vahyedildi.\" (En'am Suresi, 19)Buraya kadar peygambere y\u00f6neltilen bir emir var ve peygamber onu al\u0131yor. Sonra birden bak\u0131yoruz ki, peygamber toplulu\u011fa soruyor:\"Sizler Allah ile birlikte ba\u015fka ilahlar oldu\u011funa m\u0131 \u015fehadet ediyorsunuz?\"Bir de bak\u0131yoruz ki, peygamber tekrar kavminin sordu\u011fu ve kendi g\u00f6r\u00fc\u015flerine g\u00f6re cevapland\u0131rd\u0131klar\u0131 bu soru i\u00e7in emir almaya y\u00f6neliyor:\"De ki, \"Ben buna \u015fahitlik etmem. De ki; \"O, tek bir ilaht\u0131r ve ben sizin O'na ko\u015ftu\u011funuz ortaklardan uza\u011f\u0131m.\"A\u015fa\u011f\u0131daki ayetlerde tekrarlanan, \u015fah\u0131s zamiri de\u011fi\u015fiklikleri de bunun gibidir!\"Allah insanlar ile cinleri biraraya toplad\u0131\u011f\u0131 g\u00fcn, \"Ey cinler, \u00e7ok say\u0131da insan\u0131 ayartt\u0131n\u0131z\" der. Cinlerin insandan yardak\u00e7\u0131lar\u0131 da, \"Ey Rabbimiz, birbirimizi kullanarak bizim i\u00e7in belirlemi\u015f oldu\u011fun s\u00fcreyi doldurduk\" derler. O da; \"Bar\u0131na\u011f\u0131n\u0131z orada s\u00fcrekli kalmak \u00fczere cehennem ate\u015fidir. Yaln\u0131z, Allah'\u0131n affetmeyi diledikleri m\u00fcstesna' der. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz Rabbin hikmet sahibidir ve her \u015feyi bilir...\"\"\u0130\u015fte b\u00f6ylece biz, i\u015fledikleri k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden \u00f6t\u00fcr\u00fc kimi zalimleri di\u011ferlerinin pe\u015fine takar\u0131z.\"\"Ey insanlar ve cinler, size ayetlerimi anlatan ve bug\u00fcnle kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131n\u0131za ili\u015fkin sizi uyaran i\u00e7inizden peygamberler gelmedi mi? Onlar da, \"Kendi aleyhimize \u015fahitlik ederiz\" derler. D\u00fcnya hayat\u0131 onlar\u0131 aldatt\u0131 da, k\u00e2fir olduklar\u0131na kendi aleyhlerine \u015fahitlik ettiler.\"\"Bu \u015funu kan\u0131tlar ki, Rabbin ger\u00e7eklerden habersiz olan bir kentin halk\u0131n\u0131 haks\u0131z yere asla hel\u00e2k etmez.\" (En'am Suresi, 128-131)Kur'an'da buna benzer \u00f6rnekler pek \u00e7oktur ve bu insanlar\u0131n \u00fcslubundan tamamen ayr\u0131 bir \u00fcsluptur. Yok, b\u00f6yle de\u011fil diyen ve dolay\u0131s\u0131yla boyunun \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcn\u00fc almak isteyen varsa, buyursun bu \u015fekilde bir ifade kullans\u0131n. Ve kulland\u0131\u011f\u0131 bu ifade hem anla\u015f\u0131l\u0131r ve do\u011fru bir s\u00f6z olsun, hem de g\u00f6z al\u0131c\u0131 g\u00fczelli\u011fin, g\u00f6n\u00fcllerde a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hissettiren etkinin ve m\u00fckemmel ahengin parmakla g\u00f6sterilen \u00f6rne\u011fi olsun!KUR'AN'IN KONULARINDAK\u0130 \u0130CAZIBunlar, Kur'an'\u0131n anlat\u0131m\u0131nda yeralan baz\u0131 veciz y\u00f6nlerdir. Biz \u00f6zl\u00fc bir \u015fekilde bunlara de\u011finmi\u015f oluyoruz. \u015eimdi de Kur'an'\u0131n konular\u0131ndaki vecizli\u011fine ve insan\u0131n karakterinden tamamen farkl\u0131 olan, Rabban\u00ee e\u015fsiz \u00f6zelli\u011finden biraz s\u00f6z edelim.Kur'an-\u0131 Kerim insan\u0131n yap\u0131s\u0131na bir b\u00fct\u00fcn olarak hitap eder. Bazen soyut zihnine, bazen duyarl\u0131 olan kalbine, bazen co\u015fkun duygular\u0131na m\u00fccerret bir \u015fekilde hitap etmez. Kur'an bunlar\u0131n hepsine birden hitap eder. En k\u0131sa y\u00f6nden hitap eder onlara. Hitap etti\u011fi zaman insan\u0131n al\u0131c\u0131-verici b\u00fct\u00fcn cihazlar\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7irir. Kur'an bu hitap \u015fekliyle, insan\u0131n b\u00fcnyesinde varl\u0131\u011f\u0131n b\u00fct\u00fcn ger\u00e7eklerine ili\u015fkin d\u00fc\u015f\u00fcnceler, etkilenmeler ve izlenimler meydana getirir. \u0130nsanlar\u0131n tarih boyunca kulland\u0131klar\u0131 b\u00fct\u00fcn vas\u0131talar biraraya getirilse yine de b\u00f6ylesine derin, b\u00f6ylesine geni\u015f, b\u00f6ylesine ince ve b\u00f6ylesine net bir bi\u00e7imde, ve b\u00f6yle bir metod ve b\u00f6yle bir \u00fcslupla insan\u0131 ele alamaz!Ben burada s\u00f6zkonusu ger\u00e7e\u011fin a\u00e7\u0131kl\u0131k kazanmas\u0131 i\u00e7in, \"\u0130sl\u00e2m D\u00fc\u015f\u00fcncesinin \u00d6zellikleri ve \u0130lkeleri\" ad\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131yan eserimin ikinci cildinden baz\u0131 b\u00f6l\u00fcmler aktaraca\u011f\u0131m. Bu al\u0131nt\u0131lar\u0131n konusu \"\u0130sl\u00e2m D\u00fc\u015f\u00fcncesinin \u0130lkeleri Belirlemede Kur'an'\u0131n izledi\u011fi Metod\"dur. Bu al\u0131nt\u0131, Kur'an'\u0131n bunlar\u0131 g\u00fczel, eksiksiz, kapsaml\u0131, ahenkli ve dengeli bi\u00e7imde ortaya koydu\u011funu ve bu metodun ilkeleri belirlemede en \u00f6nemli \u00f6zelliklerinin bunlar oldu\u011funu a\u00e7\u0131klamaktad\u0131r:Bu metod \u015f\u00fcphesiz b\u00fct\u00fcn metodlardan ayr\u0131 ve \u00fcst\u00fcnd\u00fcr.1- Kur'an'\u0131n sunu\u015f metodu her \u015feyden \u00f6nce, \"hakikat\u0131 ger\u00e7ek alemde b\u00fct\u00fcn a\u00e7\u0131lar\u0131yla, b\u00fct\u00fcn y\u00f6nleriyle ve b\u00fct\u00fcn ili\u015fkileri ve b\u00fct\u00fcn gereklilikleriyle takdim etmesi sebebiyle di\u011fer metodlardan \u00fcst\u00fcn ve farkl\u0131d\u0131r. (insan\u0131n anlat\u0131m g\u00fcc\u00fc ise, bu seviyeye varamaz. \u00c7\u00fcnk\u00fc her yazar belli bir seviyedeki insanlara hitab eder. Bu seviyenin d\u0131\u015f\u0131ndakiler ise hemen hemen onu anlayamazlar.) Metod, bu kapsam\u0131yla hakikat\u0131 zorla\u015ft\u0131rmaz ve etraf\u0131n\u0131 sis ile kapatmaz. Tam tersine onu insan varl\u0131\u011f\u0131n\u0131n b\u00fct\u00fcn d\u00fczeylerine anlat\u0131r. Allah Teal\u00e2 kullar\u0131na rahmet olsun diye, bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin esaslar\u0131n\u0131 belli bir ilmi seviye kayd\u0131na ba\u011flamam\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc inan\u00e7, insan hayat\u0131n\u0131n ba\u015f ihtiyac\u0131d\u0131r. Ak\u0131l ve kalplerinde kurulacak d\u00fc\u015f\u00fcnce, onlar\u0131n varl\u0131k alemiyle ilgi alan\u0131n\u0131 belirleyecektir. Ayn\u0131 zamanda, herhangi bir ilmi elde etmenin yolunu belirleyecektir. Bu sebeple Allah bu inanc\u0131 anlamay\u0131, herhangi bir \u00f6n bilgiye veya ba\u015fka bir sebebe ba\u011fl\u0131 k\u0131lmam\u0131\u015ft\u0131r. Allah, inan\u00e7tan olu\u015facak d\u00fc\u015f\u00fcncenin, be\u015ferin ilim ve bilgisini desteklemesini ve kemale erdirmesini istemektedir. Bu inanc\u0131n, \u00e7evrelerindeki k\u00e2inat\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnme ve a\u00e7\u0131klama rehberi olmas\u0131yla birlikte; ilimlerinin ve bilgilerinin kendisinden ba\u015fka hak ve kesin bilginin bulunmad\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7ek kesin bilgi \u00fczerine kurulmas\u0131n\u0131 istemektedir. Bundan dolay\u0131 y\u00fcce Allah, inan\u00e7tan kaynaklanan d\u00fc\u015f\u00fcncenin, be\u015feriyetin ilim ve bilgi kayna\u011f\u0131 olmas\u0131n\u0131 istemektedir.\u0130nsan\u0131n bu kayna\u011f\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda elde etti\u011fi ve ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 her sonu\u00e7 ve her \u015fey zann\u00ee bir bilgi ve kesin olmayan ihtimalli sonu\u00e7lard\u0131r. Hatta deneysel bilim de buna dahildir. \u00c7\u00fcnk\u00fc deneysel bilimin metodu k\u0131yast\u0131r. Ara\u015ft\u0131rma ve inceleme t\u00fcmdengelim (ded\u00fcksiyon) ve t\u00fcmevar\u0131m (end\u00fcksiyon) y\u00f6ntemleri ara\u015ft\u0131rmas\u0131 ve incelemesi kolay de\u011fildir. Be\u015ferin elde etti\u011fi sonu\u00e7 ve h\u00fck\u00fcmlerin do\u011fru kabul edilmesi halinde durum budur. \u0130lmin en y\u00fcksek mertebesi, bir\u00e7ok deneyden sonra elde edece\u011fi neticeler \u00fczerinde k\u0131yaslama yapmakt\u0131r. \u0130lmin kendisi de, bunun gibi k\u0131yaslardan elde edilen bulgular\u0131n kesin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve zanni oldu\u011funu kabul etmektedir. \u00dcstelik her deney ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na ihtimallerden birinin tercih edilmesi esas\u0131na dayan\u0131r. Yani, kesin ve tart\u0131\u015fmas\u0131z de\u011fildir. \u0130nsan\u0131n elde edebilece\u011fi tek kesin ilim, her \u015feyi \u00e7ok iyi bilen ve her \u015feyden haberdar olan bilgi ve haber; sahibinden gelen ilimdir. O'nun zikretti\u011fi her \u015fey hakt\u0131r ve O, her \u015feyde h\u00fck\u00fcm verenlerin en \u00fcst\u00fcn\u00fcd\u00fcr. (Bu edenle Kur'an metodunun sundu\u011fu bu ger\u00e7e\u011fi insan\u0131n b\u00fcnyesi kabul eder, onun bir ayr\u0131l\u0131\u011f\u0131 oldu\u011funu hisseder. Di\u011fer kaynaklardan ald\u0131\u011f\u0131 hi\u00e7bir anlat\u0131mda b\u00f6ylesine bir a\u011f\u0131rl\u0131kla kar\u015f\u0131la\u015fmaz. Bu da, konular\u0131 ele al\u0131\u015f y\u00f6n\u00fcnden de mucize olan Kur'an'\u0131n s\u0131rlar\u0131ndan biridir.)2- B\u00fct\u00fcn ilmi ara\u015ft\u0131rmalar, felsefi d\u00fc\u015f\u00fcnceler ve sanatsal ilhamlarda kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan kopukluk, da\u011f\u0131n\u0131kl\u0131k ve bunlar eksikliklerden m\u00fcnezzeh olmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in, Kur'an'\u00ee metod di\u011ferlerinden farkl\u0131 ve \u00fcst\u00fcnd\u00fcr. Be\u015feri metodlar\u0131n yapt\u0131\u011f\u0131 gibi g\u00fczel ve uyumlu olan `b\u00fct\u00fcn\u00fcn\u00fcn bir y\u00f6n\u00fcn\u00fc al\u0131p, di\u011ferlerinden ay\u0131rmaz. D\u00fcnya alemini ahiret alemine ba\u011flayan bir ak\u0131\u015f i\u00e7inde, b\u00fct\u00fcn\u00fcn her y\u00f6n\u00fcn\u00fc birden g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serer. Bu ak\u0131\u015f i\u00e7inde k\u00e2inat, insan ve hayat ger\u00e7ekleri, ilahi ger\u00e7ek ile b\u00fct\u00fcnle\u015fir. Yery\u00fcz\u00fcndeki insan hayat\u0131, rakibi veya taklidi m\u00fcmk\u00fcn olmayan bir \u00fcslup i\u00e7inde ya\u015fayarak y\u00fccelikler alemindeki hayatla birle\u015fir. Be\u015feri metodlar bu konular\u0131 taklid etmeye \u00e7abalad\u0131\u011f\u0131nda ger\u00e7ekler kar\u0131\u015f\u0131k, me\u00e7hul, anla\u015f\u0131lmaz ve da\u011f\u0131n\u0131k olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Bunlarda \u00fcslub, a\u00e7\u0131k ve belirgin olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, Kur'an'\u00ee metodda oldu\u011fu gibi d\u00fczenli de de\u011fildir.Kur'an'\u0131n ak\u0131\u015f\u0131 i\u00e7inde sunulan \u00e7e\u015fitli ger\u00e7eklerdeki b\u00fct\u00fcnl\u00fck ve ili\u015fkilerin a\u011f\u0131rl\u0131k merkezi, konudan konuya de\u011fi\u015febilir. Fakat bu ba\u011fl\u0131l\u0131k, s\u00fcrekli olarak vard\u0131r. Kur'an i\u00e7inde belli bir noktaya, mesela, insanlara Rabblerini tan\u0131tma noktas\u0131na a\u011f\u0131rl\u0131k verildi\u011finde, bu b\u00fcy\u00fck ger\u00e7ek ilahi kudretin k\u00e2inat, hayat ve insandaki eserlerinde tecelli eder. Bu tecelli, hem zahir\u00ee alemde, hem de bat\u0131n\u00ee alemde meydana gelir. G\u00f6zler ba\u015fka bir noktaya, evrenin ger\u00e7e\u011fini tan\u0131tmak konusuna a\u011f\u0131rl\u0131k verildi\u011finde, ilahl\u0131k ve evren aras\u0131ndaki ili\u015fki tecelli eder. Ve bu ak\u0131\u015f, \u00e7o\u011fu kez hayat ve can verme hakikatine ve Allah'\u0131n k\u00e2inat ile hayata ili\u015fkin kanunlara temas eder. Dikkatler insan\u0131n hakikatine \u00e7evrildi\u011finde ise, onun uluhiyyet hakikatiyle olan irtibat\u0131, k\u00e2inat ve canl\u0131larla olan irtibat\u0131, g\u00f6r\u00fcn\u00fcr g\u00f6r\u00fcnmez alem ile olan irtibat\u0131 tecelli eder. Dikkatler ahiret yurduna \u00e7evrildi\u011finde, d\u00fcnya hayat\u0131 hat\u0131rlat\u0131l\u0131r ve ikisi birden Allah ile di\u011fer hakikatlerle irtibatland\u0131r\u0131l\u0131r. D\u00fcnya problemlerine dikkat \u00e7ekildi\u011finde de durum ayn\u0131d\u0131r. Kur'an'da b\u00fct\u00fcn \u00f6zellikleri belirli olan di\u011fer ara\u015ft\u0131rma ve sunma \u015fekilleri de b\u00f6yledir.3- Hakikat\u0131n b\u00fct\u00fcn y\u00f6nlerinin birbirine s\u0131k\u0131 s\u0131k\u0131ya ba\u011fl\u0131 olmas\u0131yla beraber, her konuya uyum i\u00e7indeki bir b\u00fct\u00fcn halinde Allah kat\u0131ndaki ger\u00e7ek de\u011ferini vermesiyle de, bu metod di\u011ferlerinden \u00fcst\u00fcn ve farkl\u0131d\u0131r. Bu y\u00fczden de, uluhiyyetin hakikat\u0131 ve \u00f6zellikleri; \"uluhiyyet ve ubudiyyet\" meselesi olarak gayet a\u00e7\u0131k, net, kapsaml\u0131 ve hakim vaziyette g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Hatta bu hakikat\u0131 anlatmak ve bu bilinmezi a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131karmak Kur'an'\u0131n temel konusu olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. (Daha \u00f6nce bu surenin bir yerinde, bu hakikat\u0131n ger\u00e7ekle\u015ftirilmesine ve bu konunun ayd\u0131nlat\u0131lmas\u0131na, y\u00fcce Allah'\u0131n neden bu kadar \u00f6nem verdi\u011fini a\u00e7\u0131klam\u0131\u015ft\u0131k.) Kader ve ahiret yurduyla birlikte gayb aleminin hakikat\u0131 belirgin bir yer kaplar. Sonra insan\u0131n hakikat\u0131, k\u00e2inat\u0131n hakikati ve hayat\u0131n hakikati, ger\u00e7ek alemdeki oranlar\u0131na uygun bir yere oturtulur. Ve i\u015fte bu sistem i\u00e7inde hakikatler, ne \u00f6rt\u00fcl\u00fc kal\u0131r ve ne de ihmal edilir. Her hakikat\u0131n \u00f6zellikleri ve i\u015faretleri bu hakikatlerin sergilendi\u011fi vitrinde yerini al\u0131r, asla kaybolmaz. Ayn\u0131 zamanda bu hakikatler -isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncede- birbirini \u00f6rtmez ve birbirin kaybetmez. Birinci cildin \"Dengeli Bir D\u00fc\u015f\u00fcnce Sistemi\" b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde izah etti\u011fimiz gibi, maddi evrene onun yasalar\u0131n\u0131n inceli\u011fine, par\u00e7alar\u0131 aras\u0131ndaki uyuma y\u00f6nelik hayranl\u0131k duygusu bu maddi evreni ilahla\u015ft\u0131rmaya yola\u00e7maz. Tabii ki, varl\u0131klar\u0131 ilahla\u015ft\u0131ran eski ve yeni putperestlerin sap\u0131kl\u0131\u011f\u0131na da d\u00fc\u015f\u00fclmez. Hayat\u0131n azametine, onun g\u00f6revlerini yerine getirmesine ve kendi i\u00e7inde ve \u00e7evresiyle olan uyumuna ve do\u011frultusunun sapmazl\u0131\u011f\u0131na kar\u015f\u0131 duyulan hayret ve be\u011feni bizi, hayat\u0131 ilahla\u015ft\u0131rmaya g\u00f6t\u00fcremez. Yani biyolojik doktrinlerin ilahla\u015ft\u0131rma sap\u0131kl\u0131klar\u0131ndan uzak kal\u0131n\u0131r. Bunlar\u0131n yan\u0131s\u0131ra insana, benzersiz \u00f6zelliklerine, evrenle ili\u015fkilerinde ortaya konan karakterlerine ve ba\u015fka canl\u0131larda bulunmayan potansiyel yeteneklerine y\u00f6nelik yani t\u00fcm idealist ak\u0131mlar\u0131n d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc hataya d\u00fc\u015f\u00fclmez, akl\u0131n\u0131 herhangi bir \u015fekilde ilahla\u015ft\u0131rmaz! \u0130lahi hakikat\u0131n b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fc ise, maddi alemlerin varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 ink\u00e2ra veya hafife almaya veyahut da Budizm ve tahrif edilmi\u015f hristiyanl\u0131kta oldu\u011fu gibi insan varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fcmsemeye g\u00f6t\u00fcrmez! Bu denge isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncenin karakteristik \u00f6zelli\u011fi oldu\u011fu gibi, ayn\u0131 zamanda bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin esaslar\u0131n\u0131n belirtildi\u011fi Kur'an'\u00ee metodun ve bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin \u00fczerine bina edildi\u011fi ger\u00e7eklerin karakteristik kal\u0131b\u0131d\u0131r, iskeletidir. \u00d6yle ki, bunlar\u0131n hepsi, isl\u00e2mi d\u00fc\u015f\u00fcncenin Kur'an'daki ak\u0131\u015f\u0131nda b\u00fct\u00fcn\u00fc \u00e7izen e\u015fsiz tabloda gayet net olarak g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Bu Kur'an'a ait bir \u00f6zelliktir. Be\u015feri ifade metodlar\u0131n hi\u00e7biri bu \u00f6zelliklere sahip de\u011fildir!4- Bu metod di\u011ferlerinden etkili olmas\u0131 ve hayat f\u0131\u015fk\u0131ran y\u00f6n\u00fcyle de \u00fcst\u00fcnd\u00fcr. Bu metoddaki dikkat, tekrar ve kesin \u00e7izgiler, ger\u00e7eklere canl\u0131l\u0131k kazand\u0131rmakta, etkileyici bir \u00f6zellikle onlar\u0131 g\u00fczelle\u015ftirmektedir. Bu sunu\u015f tarz\u0131 \u00f6yle y\u00fcce ve azizdir ki, be\u015feri sergileme ve ifade a\u00e7\u0131s\u0131ndan, be\u015feri \u00fcslup o mertebeye asla \u00e7\u0131kamaz. Sonra ayn\u0131 zamanda ger\u00e7ekler, hayret uyand\u0131r\u0131c\u0131 bir incelik ve kesin \u00e7izgilerle sergilenmesine ra\u011fmen; bu incelik, canl\u0131l\u0131k ve g\u00fczelli\u011fi asla bozmam\u0131\u015f ve kesin \u00e7izgiler onun uyumlulu\u011funa ve hayret verici orijinalli\u011fine engel olmam\u0131\u015ft\u0131r!Bizler be\u015feri \u00fcslubumuzla, Kur'an'\u00ee metodun \u00f6zelliklerini ve onun vard\u0131\u011f\u0131 dereceyi hakk\u0131yla anlatamay\u0131z. Ayn\u0131 \u015fekilde bu incelememizle, \"\u0130sl\u00e2mi D\u00fc\u015f\u00fcncenin Esaslar\u0131\" konusunda Kur'an'\u0131n ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7eklerden hi\u00e7birine ula\u015fmam\u0131z m\u00fcmk\u00fcn olamaz. Bizim bu incelemeyi sunmam\u0131z\u0131n nedeni, insanlar\u0131n Kur'an'\u0131n indi\u011fi atmosferden uzakla\u015fmalar\u0131ndan kaynaklanmaktad\u0131r. Bug\u00fcn\u00fcn insanlar\u0131, o atmosferde ya\u015fayanlar\u0131n hallerinden uzak kalm\u0131\u015flard\u0131r. Kur'an'\u0131n kendilerine indi\u011fi kimselerin katland\u0131\u011f\u0131 \u0131zd\u0131raplardan uzakla\u015fm\u0131\u015flard\u0131r. Halbuki onlar, kendi zamanlar\u0131nda ortada bulunan b\u00fct\u00fcn problemlere ra\u011fmen, m\u00fcsl\u00fcman toplumu in\u015fa etmi\u015flerdir. Bu y\u00fczden insanlar, bizzat Kur'an'\u00ee metodun zevkine varmak g\u00fcc\u00fcnden bug\u00fcn mahrumdurlar. Onun \u00f6zelliklerinden ve lezzetlerinden direkt olarak istifade etmekten acizdirler.\"Kur'an bazen inan\u00e7 sistemi ile ilgili ger\u00e7ekleri \u00f6yle a\u00e7\u0131lardan ele al\u0131r ki, o \u015fekilde onlar\u0131 ele almak insan\u0131n akl\u0131ndan bile ge\u00e7mez. Zira bu t\u00fcr konular ve olanlar normalde insan\u0131n d\u00fc\u015f\u00fcnebilece\u011fi veya dikkatini \u00e7ekebilece\u011fi sahalar de\u011fildir.En'am s\u00fcresinin \u015fu ayetinde yer alan ilahi ilmin ger\u00e7ekli\u011fini ve alanlar\u0131n\u0131 tasvir eden ifadeler de bu t\u00fcrden konulard\u0131r.\"Gayb\u0131n anahtarlar\u0131 Allah'\u0131n kat\u0131ndad\u0131r, onu, yaln\u0131z O bilir. Mutlaka O'nun bilgisi alt\u0131nda dal\u0131ndan d\u00fc\u015fen her yaprak, yerin karanl\u0131k deliklerindeki her tane, ya\u015f-kuru ne varsa hepsi apa\u00e7\u0131k bir kitaptad\u0131r.\" (En'am Suresi, 59)\u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesi, her tarafa dal budak sa\u00e7an bu gizli a\u00e7\u0131k meselelere Kur'an'\u0131n ortaya koydu\u011fu geni\u015f boyutlar\u0131 ile y\u00f6nelemez. Kapsaml\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 ortaya koymak istese de, bu ilmin kapsaml\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 tasvir edemez. \u0130lim ne kadar bu meseleleri tasvir etmeye \u00e7al\u0131\u015fsa da, bu konular ilmin tasvir kapsam\u0131na girse de, onlar\u0131 tasvir etmeyi beceremez. \u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesi bu ilmin kapsam\u0131n\u0131 tasvir etmeye kalksa bile, kendi insani arzular\u0131na ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerinin yap\u0131s\u0131na uygun d\u00fc\u015fecek ba\u015fka alanlara y\u00f6nelecektir... Daha \u00f6nce yedinci c\u00fczde bu ayetin yorumunu yaparken \u015f\u00f6yle demi\u015ftik:\"Ne y\u00f6nden bakarsak bakal\u0131m \u015fu k\u0131sac\u0131k ayete, Kur'an'\u0131n kayna\u011f\u0131yla konu\u015fan bu mucizeyi g\u00f6rece\u011fiz.Konusu a\u00e7\u0131s\u0131ndan bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda bu s\u00f6z\u00fc bir insan\u0131n s\u00f6yleyemeyece\u011fini, \u00fczerinde insan damgas\u0131 bulunmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, daha kar\u015f\u0131la\u015f\u0131r kar\u015f\u0131la\u015fmaz duydu\u011fumuz o \u00fcrpertiden anlay\u0131veririz. \u00c7\u00fcnk\u00fc insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin b\u00f6yle bir konuyu -ilmin kapsay\u0131c\u0131l\u0131k ve ku\u015fat\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131 konusunu- ara\u015ft\u0131rmas\u0131n\u0131n sonucu, b\u00f6ylesine geni\u015f ufuklara ula\u015famad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rmek olacakt\u0131r. Bu alanda ortaya konan insan fikrinin, \u00fcr\u00fcnlerinin ve \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131n de\u011fi\u015fik bir \u00f6zelli\u011fi ve belli bir s\u0131n\u0131r\u0131 vard\u0131r. \u0130nsan, dile getirdi\u011fi d\u00fc\u015f\u00fcncesini ilgi alan\u0131ndan \u00e7ekip \u00e7\u0131karmaktad\u0131r. Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesindeki a\u011fa\u00e7lardan kopan yapraklar\u0131 g\u00f6zetip saymak, insan\u0131n ilgi alan\u0131na giren bir konu mudur? Bu nokta, ilk anda insan\u0131n akl\u0131na gelebilecek bir sorun de\u011fildir. Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesinde dal\u0131ndan kopmu\u015f yapraklar\u0131 izlemek ve saymak, insan\u0131n akl\u0131na gelmez. Bu y\u00fczden b\u00f6yle bir yola ba\u015fvurmaz da, kapsaml\u0131 bir bilgiye dayanarak konuyu dile getirmesi de beklenemez. \u00c7\u00fcnk\u00fc dal\u0131ndan kopmu\u015f yapra\u011f\u0131n say\u0131s\u0131n\u0131 bilmek ve bunu dile getirmek y\u00fcce yarat\u0131c\u0131n\u0131n i\u015fidir.\u0130nsan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin yerin karanl\u0131klar\u0131nda gizlenmi\u015f bir tohumla ne ilgisi vard\u0131r? Ku\u015fkusuz insano\u011flunun en fazla yapabildi\u011fi, topra\u011f\u0131n alt\u0131nda bizzat gizledi\u011fi tohumun geli\u015fmesini g\u00f6zetmektedir. Ancak topra\u011f\u0131n karanl\u0131\u011f\u0131nda gizlenmi\u015f her taneyi izleme konusu, insan akl\u0131n\u0131n ilgilenebilece\u011fi, varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnece\u011fi ve kapsaml\u0131 bir bilgiye dayanarak s\u00f6z\u00fcn\u00fc edebilece\u011fi bir konu de\u011fildir. Topra\u011f\u0131n karanl\u0131klar\u0131nda \u00f6rt\u00fcl\u00fc tanenin say\u0131s\u0131n\u0131 ancak yaratan bilir, bundan s\u00f6z etmek de O'na yak\u0131\u015f\u0131r. \"Ya\u015f-kuru ne varsa, hepsi apa\u00e7\u0131k bir kitaptad\u0131r\" ifadesindeki bu kesinlikle, insan fikrinin ilgisi nedir? Bu konuda insan fikrinin en fazla yapabildi\u011fi elindeki ya\u015f ve kuru \u015feylerden yararlanmakt\u0131r. Ancak kapsaml\u0131 bilgiye kan\u0131t olarak bundan s\u00f6z etmek insan\u0131n yeltendi\u011fi bir \u015fey olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, b\u00f6yle bir ifade tarz\u0131na ba\u015fvurdu\u011fu da g\u00f6r\u00fclmemi\u015ftir. Ya\u015f-kuru her \u015feyin say\u0131s\u0131n\u0131 bilen ve bundan s\u00f6z eden, ancak y\u00fcce yarat\u0131c\u0131d\u0131r.\u0130nsan, dal\u0131ndan kopmu\u015f her yapra\u011f\u0131n, g\u00f6zlenmi\u015f her tohumun, ya\u015f-kuru her \u015feyin a\u00e7\u0131k bir kitapta, korunmu\u015f bir k\u00fct\u00fckte kaydedilmi\u015f olmas\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnmez. Neden b\u00f6yle bir \u015fey yaps\u0131n ki? Bundan yarar\u0131 ne olacakt\u0131r? Bir k\u00fct\u00fckte kaydetmeye neden \u00f6nem versin? Ancak bunlar\u0131 sayan, kaydeden m\u00fclk\u00fcn sahibidir. M\u00fclk\u00fcndeki hi\u00e7bir \u015fey, bilgisinin d\u0131\u015f\u0131nda de\u011fildir. Bu konuda k\u00fc\u00e7\u00fck de, b\u00fcy\u00fck gibidir. Ve basit de \u00f6nemli gibidir. \u00d6rt\u00fcl\u00fc olanla, a\u00e7\u0131kta olan farketmez. Bilinmezle bilinen, uzakla yak\u0131n hep ayn\u0131d\u0131r.Ku\u015fkusuz bu kapsaml\u0131, geni\u015f, derin ve parlak sahne... B\u00fct\u00fcn yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn a\u011fa\u00e7lar\u0131ndan kopan yapra\u011f\u0131n, yerin her katman\u0131nda \u00f6rt\u00fcl\u00fc tohumun ve yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her k\u00f6\u015fesindeki ya\u015f-kuru her \u015feyin i\u00e7inde yerald\u0131\u011f\u0131 bir sahne... Evet insan d\u00fc\u015f\u00fcncesi nas\u0131l bu sahneye y\u00f6nelemiyor ve onunla ilgilenemiyorsa, ayn\u0131 \u015fekilde insan g\u00fcc\u00fc de bunu ne alg\u0131layabilir, ne de ku\u015fatabilir. Bu sahne bir b\u00fct\u00fcn olarak sadece Allah'\u0131n bilgisine a\u00e7\u0131l\u0131r. O'nun bilgisi her \u015feyi kapsam\u0131\u015f ve ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r. Her \u015fey O'nun korumas\u0131 alt\u0131ndad\u0131r. Dilemesi ve takdiri, b\u00fcy\u00fck-k\u00fc\u00e7\u00fck, basit-\u00f6nemli, \u00f6rt\u00fcl\u00fc-a\u00e7\u0131k, bilinmez-bilinen ve uzak-yak\u0131n her \u015feyle yak\u0131ndan ilgilidir.Belli bir bilin\u00e7 d\u00fczeyine ve ifade g\u00fcc\u00fcne sahip insanlar, insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin ve ifade etme yetene\u011finin s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131 \u00e7ok iyi bilirler. \u0130nsan olarak ya\u015fad\u0131klar\u0131 deneyimlere dayanarak, buna benzer bir sahnenin insan\u0131n hat\u0131r\u0131na gelemeyece\u011fini ve bu \u015fekil bir ifadenin insandan kaynaklanamayaca\u011f\u0131n\u0131 bilirler. Bu konuda tart\u0131\u015fmak isteyenler, t\u00fcm insan s\u00f6zlerine baks\u0131nlar. Bunun gibi bir y\u00f6neli\u015fle kar\u015f\u0131la\u015facaklar m\u0131 bakal\u0131m?Kur'an'da yeralan sadece bu ve benzeri ayetler bile, bu y\u00fcce Kitab'\u0131n kayna\u011f\u0131n\u0131 bilmek i\u00e7in yeterlidir.\u0130fadedeki sanatsal ola\u011fan\u00fcst\u00fcl\u00fck a\u00e7\u0131s\u0131ndan ayete bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda g\u00fczellik ve ahenk dolu ufuklar g\u00f6r\u00fcr\u00fcz. \u0130nsan \u00fcr\u00fcn\u00fc s\u00f6zlerde, bu denli eri\u015filmez d\u00fczeye hi\u00e7bir zaman ula\u015f\u0131lamam\u0131\u015ft\u0131r.\"Gayb\u0131n anahtarlar\u0131 Allah'\u0131n kat\u0131ndad\u0131r. Onu yaln\u0131z O bilir.\"Zaman ve mek\u00e2nda, ge\u00e7mi\u015fte, \u015fimdiki zamanda ve gelecekte, hayatta meydana gelen olaylarda ve i\u00e7 d\u00fc\u015f\u00fcncelerdeki mutlak \"bilinmez\"likteki uzakl\u0131k, ufuklar ve dipsizlik...\"Karada ve denizde olan\u0131 bilir.\"G\u00f6r\u00fclen alemdeki uzakl\u0131\u011f\u0131, ufuklar\u0131 ve derinlikleri, ayn\u0131 d\u00fczeyde, ayn\u0131 geni\u015flik ve kapsay\u0131c\u0131l\u0131kta bilir. G\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen alemdeki bu uzakl\u0131k, ufuklar ve derinlik, perdeli gayb alemine uygun d\u00fc\u015fmektedir.\"O'nun bilgisi d\u0131\u015f\u0131nda bir yaprak bile d\u00fc\u015fmez.\"\u00d6l\u00fcm ve yokolu\u015f olay\u0131... Y\u00fccelerden a\u015fa\u011f\u0131lara, hayattan yoklu\u011fa d\u00fc\u015f\u00fc\u015f hareketi...\"Yerin karanl\u0131klar\u0131nda olan tane...\"Dipten y\u00fczeye, gizlilikten sessizlikten patlamaya ve serpilmeye kadar olan do\u011fu\u015f ve geli\u015fim hareketi...\"Ya\u015f-kuru, her \u015fey apa\u00e7\u0131k kitaptad\u0131r.\"Kapsaml\u0131 bir genelleme... Genel anlamda bir canl\u0131da parlay\u0131p solan hayat ve \u00f6l\u00fcm\u00fc i\u00e7ine almaktad\u0131r.Bu y\u00f6neli\u015f ve hareketleri kim meydana getirmektedir? \u015eu uyum ve g\u00fczelli\u011fi vareden kimdir? Bunun gibi k\u0131sac\u0131k bir ayette b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131 ve \u015funlar\u0131 olu\u015fturan kimdir? Allah'dan ba\u015fka kim olabilir?Allah'\u0131n ilminin geni\u015fli\u011fini \u015fu ayeti kerime, ayn\u0131 \u015fekilde ortaya koymaktad\u0131r:\"Yerin i\u00e7ine gireni ve ondan \u00e7\u0131kan\u0131, g\u00f6kten ineni ve oraya \u00e7\u0131kan\u0131 bilir. O \u00e7ok esirgeyen, \u00e7ok ba\u011f\u0131\u015flayand\u0131r.\" (Sebe Suresi, 2)Birka\u00e7 kelime ile insan\u0131n g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcne serilen bu tabloya bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda akla hayale s\u0131\u011fd\u0131r\u0131lamayacak kadar hayret verici hareketler, hacimler, \u015fekiller, tablolar, kavramlar, varl\u0131klar ve grafiklerle kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya oldu\u011fumuzu anl\u0131yoruz!\u015eayet yery\u00fcz\u00fcnde ya\u015fayan insanlar\u0131n hepsi, b\u00fct\u00fcn hayatlar\u0131n\u0131 bir tek anda meydana gelen olaylar\u0131 izlemeye ve onlar\u0131 tesbit etmeye \u00e7al\u0131\u015fsalar ve ayetin i\u015faret etti\u011fi ger\u00e7ekleri saymaya kalk\u0131\u015fsalar, kesinlikle bu olaylar\u0131n hepsini izleyemeyecekler ve onlar\u0131n say\u0131s\u0131n\u0131 tesbit edemeyeceklerdir!Bir anl\u0131k zaman i\u00e7inde ka\u00e7 varl\u0131k topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na giriyor? Yine bu k\u0131sa zaman s\u00fcresi i\u00e7inde ka\u00e7 \u015fey \u00e7\u0131k\u0131yor yerden? Bu k\u0131sac\u0131k zaman diliminde ka\u00e7 \u015fey iniyor g\u00f6ky\u00fcz\u00fcnden?.. Yine ka\u00e7 \u015fey, bu bir anl\u0131k zamanda g\u00f6ky\u00fcz\u00fcne y\u00fckseliyor! ..Yine ka\u00e7 \u015fey topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na giriyor? Ka\u00e7 tohum topra\u011fa d\u00fc\u015f\u00fcyor ve ka\u00e7 tohum at\u0131l\u0131yor d\u00fcnyan\u0131n her taraf\u0131nda! Yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn u\u00e7suz bucaks\u0131z b\u00f6lgelerinde ka\u00e7 kurt\u00e7uk, ha\u015fere, b\u00f6cek, s\u00fcr\u00fcngen topra\u011f\u0131n deliklerinde dola\u015f\u0131yor! Ka\u00e7 su damlac\u0131\u011f\u0131, gaz atomu, elektrik ak\u0131m\u0131, yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn geni\u015f sahalar\u0131na g\u00f6m\u00fcl\u00fcp gidiyor!.. Ka\u00e7?.. Ka\u00e7?.. Varl\u0131k giriyor topra\u011f\u0131n ba\u011fr\u0131na... Evet b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131 y\u00fcce Allah g\u00f6r\u00fcyor ve s\u00fcrekli kontrol ediyor.Ka\u00e7 \u015fey \u00e7\u0131k\u0131yor yerden? Ka\u00e7 bitki filizleniyor? .'ka\u00e7 p\u0131nar kayn\u0131yor? Ka\u00e7 volkan patl\u0131yor? Ka\u00e7 \u00e7e\u015fit gaz havaya y\u00fckseliyor? Ka\u00e7 gizlenmi\u015f \u015fey ortaya \u00e7\u0131k\u0131yor? Ka\u00e7 b\u00f6cek gizli yuvas\u0131ndan d\u0131\u015far\u0131 \u00e7\u0131k\u0131yor? G\u00f6r\u00fclen ve g\u00f6r\u00fclmeyen insan\u0131n bildi\u011fi ve bilmedi\u011fi -ki bilmedikleri daha \u00e7oktur- ka\u00e7 \u015fey vard\u0131r?G\u00f6kten neler iniyor? Ka\u00e7 ya\u011fmur damlas\u0131 iniyor? Ka\u00e7 y\u0131ld\u0131z kay\u0131yor ve ka\u00e7 \u015fim\u015fek \u00e7ak\u0131yor? Ka\u00e7 yak\u0131c\u0131 \u0131\u015f\u0131n geliyor g\u00f6kten? Ka\u00e7 ayd\u0131nlat\u0131c\u0131 \u0131\u015f\u0131n g\u00f6nderiliyor? Ka\u00e7 uygulanacak kaza, ka\u00e7 belirlenmi\u015f kader geliyor? T\u00fcm varl\u0131klar\u0131 ku\u015fatan ve \u00f6zellikle baz\u0131 insanlar\u0131 saran ka\u00e7 rahmet iniyor? Allah'\u0131n diledi\u011fi kullar\u0131na yayd\u0131\u011f\u0131 ve miktarlar\u0131n\u0131 belirledi\u011fi ka\u00e7 r\u0131z\u0131k g\u00f6nderiliyor?.. Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n sayamayaca\u011f\u0131 ka\u00e7 \u015fey iniyor g\u00f6ky\u00fcz\u00fcnden, ka\u00e7?..Ne kadar varl\u0131k y\u00fckseliyor semaya? Bitkilerin, hayvanlar\u0131n, insanlar\u0131n veya insan\u0131n bilmedi\u011fi di\u011fer yarat\u0131klar\u0131n semaya y\u00fckselen ka\u00e7 nefesi var? Allah'tan ba\u015fkas\u0131n\u0131n y\u00fcksekli\u011fini duymad\u0131\u011f\u0131, i\u015fitmedi\u011fi gizli-a\u00e7\u0131k ka\u00e7 dua, ka\u00e7 niyaz var Allah'a y\u00fckselen?Bildi\u011fimiz veya bilmedi\u011fimiz \u00f6lm\u00fc\u015f yarat\u0131klar\u0131n ruhlar\u0131ndan ka\u00e7 tanesi \u015fu anda g\u00f6\u011fe y\u00fckseliyor. Y\u00fcce Allah'\u0131n emri ile \u015fu anda ka\u00e7 melek g\u00f6\u011fe \u00e7\u0131kmaktad\u0131r? Allah'dan ba\u015fkas\u0131n\u0131n bilmedi\u011fi ka\u00e7 ruh, bu u\u00e7suz bucaks\u0131z evrende kanat \u00e7\u0131rp\u0131p u\u00e7maktad\u0131r?Ne kadar buhar y\u00fckseliyor bir denizden.Bir denizden ne kadar buhar y\u00fckselmekte, bir bedenden ka\u00e7 gaz atomu yukar\u0131 \u00e7\u0131kmaktad\u0131r? Allah'dan ba\u015fka kimsenin bilmedi\u011fi ka\u00e7 \u015fey y\u00fckselmektedir ka\u00e7, ka\u00e7 \u015fey?..Sadece bir saniyede neler oluyor? Bir tek saniyede meydana gelen bunca olaylar\u0131 kavrayabilmek i\u00e7in, insanlar\u0131n bilgisi ve ara\u015ft\u0131rmalar\u0131, hesaplamalar\u0131 -bu hesap ve sayma i\u015fi i\u00e7in uzun \u00f6m\u00fcrler harcasalar bile- nereye kadar gidebilir ki? Halbuki y\u00fcce Allah'\u0131n engin, her \u015feye ula\u015fan, deh\u015fet verici ve eksiksiz ilmi, bu olaylar\u0131n hepsini her yerde ve her zaman ku\u015fatm\u0131\u015f bulunmaktad\u0131r... Her kalbi, i\u00e7indeki niyeti ve hayalleri ile, at\u0131\u015flar\u0131 ve duru\u015flar\u0131 ile kontrol\u00fc alt\u0131nda tutmaktad\u0131r. Buna ra\u011fmen O, insanlar\u0131n hatalar\u0131n\u0131 \u00f6rter ve ba\u011f\u0131\u015flar...\"O, \u00e7ok esirgeyen, \u00e7ok ba\u011f\u0131\u015flayand\u0131r.\"\u0130\u015fte Kur'an-\u0131 Kerim'in bunun gibi tek bir ayeti dahi, bu Kur'an'\u0131n insan s\u00f6z\u00fc olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 rahatl\u0131kla ortaya koyar. \u00c7\u00fcnk\u00fc b\u00f6yle evrensel bir hayal g\u00fcc\u00fc, pek tabii olarak insan akl\u0131n\u0131n k\u00e2r\u0131 de\u011fildir. B\u00f6yle evrensel bir d\u00fc\u015f\u00fcnce, insan d\u00fc\u015f\u00fcncesinin b\u00fcnyesinde yeralmaz. Bir tek dokunu\u015fla, bu evrenin yarat\u0131c\u0131s\u0131 olan y\u00fcce Allah'\u0131n, kullar\u0131n sanat\u0131na benzemeyen sanat\u0131n\u0131 ku\u015fat\u0131c\u0131 bir \u015fekilde ortaya koymak hi\u00e7bir insan\u0131n harc\u0131 de\u011fildir.Bu Kur'an'\u0131n ilahi olan damgas\u0131, d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f itibar\u0131 ile k\u00fc\u00e7\u00fck olan fakat etkili varl\u0131klar\u0131 ve olaylar\u0131, asl\u0131nda delil getirdi\u011fi \u00f6nemli konuya denk d\u00fc\u015fecek b\u00fcy\u00fck ger\u00e7ekleri ta\u015f\u0131d\u0131klar\u0131 i\u00e7in, delil g\u00f6sterme metodunda da ortaya \u00e7\u0131kar... A\u015fa\u011f\u0131daki ayetler buna \u00f6rnektir:\"Biz sizi yaratt\u0131k, tasdik etmeniz gerekmez mi? Att\u0131\u011f\u0131n\u0131z meniyi g\u00f6rd\u00fcn\u00fcz m\u00fc? Siz mi onu yarat\u0131yorsunuz? Yoksa yaratan biz miyiz? Aran\u0131zda \u00f6l\u00fcm\u00fc takdir eden biziz. Ve bizim \u00f6n\u00fcm\u00fcze ge\u00e7ilmi\u015f de\u011fildir! B\u00f6yle yapt\u0131k ki, sizin yerinize benzerlerinizi getirelim ve sizi bilmedi\u011finiz bir bi\u00e7imde yaratal\u0131m. Andolsun ilk yaratmay\u0131 biliyorsunuz. D\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp ibret alman\u0131z gerekmez mi? (Vak\u0131a Suresi, 57-62)\"\u0130\u00e7ti\u011finiz suya bakt\u0131n\u0131z m\u0131? Siz mi onu buluttan indirdiniz, yoksa indiren biz miyiz? Dileseydik onu tuzlu yapard\u0131k. \u015e\u00fckretmeniz gerekmez mi?\" \"\u00c7akt\u0131\u011f\u0131n\u0131z ate\u015fi g\u00f6rd\u00fcn\u00fcz m\u00fc? Onun a\u011fac\u0131n\u0131 siz mi yaratt\u0131n\u0131z, yoksa yaratan biz miyiz? Biz onu bir ibret ve \u00e7\u00f6lden gelip ge\u00e7enlere bir fayda yapt\u0131k.\" \"\u00d6yleyse ulu Rabbinin ad\u0131n\u0131 y\u00fccelt.\" (Vak\u0131a Suresi, 57-62)Ger\u00e7ek odur ki, Kur'an-\u0131 Kerim insan\u0131n al\u0131\u015fageldi\u011fi \u015feylerden ve s\u00fcrekli g\u00f6zlemlenebilecek olaylardan \u00f6nemli evrensel yarg\u0131lara var\u0131r. Bu yarg\u0131larda, varl\u0131k alemindeki ilahi yasalar a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kar. Ve bu yasalarla varl\u0131k alemine ili\u015fkin kapsaml\u0131, b\u00fcy\u00fck bir inan\u00e7 sistemi ve m\u00fckemmel bir d\u00fc\u015f\u00fcnce meydana gelir. Ayr\u0131ca bu yasalardan bir d\u00fc\u015f\u00fcnce ve inceleme metodu, ruhlar ve kalpler i\u00e7in bir hayat, hisler ve duygular i\u00e7in bir uyan\u0131kl\u0131k meydana getirir. Evet, sabah ak\u015fam g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcnde cereyan etti\u011fi halde, insanlar\u0131n kendisinden habersiz olduklar\u0131 bu varl\u0131k aleminde meydana gelen olaylara kar\u015f\u0131 bir uyan\u0131kl\u0131k, kendi i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131na ve orada meydana gelen hayretengiz ve harika olaylara kar\u015f\u0131 bir uyan\u0131kl\u0131k...Kur'an-\u0131 Kerim insanlar\u0131, e\u015fsiz ve harika olaylara, \u00e7ok nadir olarak meydana gelen \u00f6zel mucizelere havale etmez. Kendi i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131nda ve al\u0131\u015ft\u0131klar\u0131 hayatta bilinmeyen, yak\u0131nlar\u0131nda bulunan evrensel olaylara uzak d\u00fc\u015fen harikalar, mucizeler, ayetler ve deliller ara\u015ft\u0131rmakla insanlar\u0131 y\u00fck\u00fcml\u00fc tutmaz. Kur'an insanlar\u0131, karma\u015f\u0131k felsefi d\u00fc\u015f\u00fcncelerle, anla\u015f\u0131lmaz, anlams\u0131z zihinsel problemlerle, herkesin elde edemeyece\u011fi bilimsel deneyimlerle realiteden uzakla\u015ft\u0131rmaz... Evet Kur'an, insanlar\u0131n i\u00e7 d\u00fcnyalar\u0131nda bir inan\u00e7 sistemi, bu inan\u00e7 sistemine dayal\u0131 evren ve hayata ili\u015fkin bir d\u00fc\u015f\u00fcnce meydana getirmek i\u00e7in insanlar\u0131 b\u00f6yle uzaklara g\u00f6t\u00fcrmez.\u0130nsanlar\u0131n kendileri Allah'\u0131n sanat\u0131n\u0131n eserleridir. \u00c7evrelerini ku\u015fatan k\u00e2inat\u0131n ger\u00e7ekleri ve olaylar\u0131, O'nun kudreti taraf\u0131ndan yarat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Allah'\u0131n elinden \u00e7\u0131kan her \u015feyde mucize gizlidir. Bu Kur'an da, O'nun Kuran'\u0131d\u0131r. Bu nedenle insanlar\u0131n dikkatlerini kendi benliklerinde gizli olan ve \u00e7evrelerindeki evrene serpi\u015ftirilen bu mucizeler \u00fczerine \u00e7eker. G\u00f6rd\u00fckleri, fakat onlardaki vecizli\u011fin ger\u00e7ek de\u011ferini kavrayamad\u0131klar\u0131 al\u0131\u015f\u0131lagelen bu harikalara dikkatleri \u00e7eker. \u00c7\u00fcnk\u00fc insan, her zaman kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7eklerdeki veciz y\u00f6nlerden habersiz kalabilir. Kur'an onlar\u0131n dikkatlerini bu harikalar\u0131n \u00fczerine \u00e7ekiyor ve b\u00f6ylece g\u00f6zlerinin a\u00e7\u0131lmas\u0131n\u0131, orada gizli olan deh\u015fetli s\u0131rlar\u0131 g\u00f6rmelerini sa\u011flamaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131r. Kur'an, yoktan vareden kudretin s\u0131rr\u0131n\u0131, e\u015fsiz olan birli\u011fin s\u0131rr\u0131n\u0131, \u00e7evrelerini ku\u015fatan evrende i\u015fledi\u011fi gibi bizzat kendi b\u00fcnyelerinde de faaliyet g\u00f6steren iman\u0131n delillerini, inan\u00e7 sisteminin kesin ger\u00e7eklerini g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne seren, bunlar\u0131 b\u00fcnyelerine yerle\u015ftiren veya daha do\u011fru bir ifade ile f\u0131tratlar\u0131nda harekete ge\u00e7iren ezeli yasan\u0131n s\u0131rr\u0131n\u0131 anlamalar\u0131n\u0131 sa\u011flamaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131yor.\u0130\u015fte Kur'an bu metodu izler. Yarat\u0131c\u0131 kudretin bizzat kendi b\u00fcnyelerinde, kendi elleriyle ektikleri ekinlerinde, i\u00e7tikleri suda, yakt\u0131klar\u0131 ate\u015fte, g\u00f6r\u00fclen ayetlerini, delillerini onlar\u0131n g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcne serer. Bunlar, insanlar\u0131n ayn\u0131 zamanda al\u0131\u015fageldikleri hayatta, g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcnde meydana gelen en basit olaylard\u0131r. Kur'an ayn\u0131 metoda ba\u011fl\u0131 olarak var\u0131lacak son an\u0131 da, bu y\u00f6ntemle a\u00e7\u0131kl\u0131yor. Bu yery\u00fcz\u00fcnde hayat\u0131n sona eri\u015fini, ba\u015fka bir d\u00fcnyada hayat\u0131n tekrar ba\u015flamas\u0131n\u0131 da bu yolla tasvir ediyor. Herkesi-n mutlaka kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131 g\u00fcn\u00fc, her t\u00fcrl\u00fc \u00e7arenin sona erdi\u011fi an\u0131, b\u00fct\u00fcn canl\u0131 varl\u0131klar\u0131n, hi\u00e7bir \u00e7\u0131rp\u0131nman\u0131n ve hi\u00e7bir kurtulu\u015f yolunun kalmad\u0131\u011f\u0131, b\u00fct\u00fcn maskelerin d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc ve b\u00fct\u00fcn \u00fcst\u00fcnl\u00fck taslamalar\u0131n iptal edildi\u011fi g\u00fcnde s\u0131n\u0131rs\u0131z g\u00fc\u00e7, kudret ve yetki sahibi y\u00fcce Allah'\u0131n huzurunda onunla y\u00fczy\u00fcze gelecekleri g\u00fcn\u00fc de ayn\u0131 \u015fekilde anlatmaktad\u0131r.Kur'an'\u0131n insan\u0131n f\u0131trat\u0131na hitap metodu bile, O'nun ana kayna\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6steren bir delildir. Bu kaynak evrenin de kendisinden meydana geldi\u011fi kaynakt\u0131r. Kur'an'\u0131n dizili\u015f metodu aynen evrenin kurulu\u015f metodudur. Evrenin en basit maddelerinden en girift \u015fekiller ve en b\u00fcy\u00fck varl\u0131klar meydana gelir. K\u00e2inat\u0131n ana maddesinin atom oldu\u011fu, hayat\u0131n ana maddesinin de h\u00fccre oldu\u011fu san\u0131lmaktad\u0131r. Atom o kadar k\u00fc\u00e7\u00fck olmas\u0131na ra\u011fmen, asl\u0131nda bir mucizedir. H\u00fccre onca k\u00fc\u00e7\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcne ra\u011fmen, asl\u0131nda apa\u00e7\u0131k bir mucizedir. Burada Kur'an, insan\u0131n g\u00f6zlemledi\u011fi al\u0131\u015f\u0131lagelen basit olaylar\u0131, dini inanc\u0131n en \u00f6nemli meselesini, evrenin en kapsaml\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcncesini a\u00e7\u0131klaman\u0131n ana maddesi olarak al\u0131yor. Bunlar, her insan\u0131n deneyiminin kapsam\u0131na giren g\u00f6zlemlerdir... \u0130nsanl\u0131k neslinin \u00e7o\u011falmas\u0131! Ekin... Su... Ate\u015f... \u00d6l\u00fcm... Yery\u00fcz\u00fcnde ya\u015fayan hangi insan\u0131n deneyimleri aras\u0131na girmez bu sahneler? Ma\u011farada bile ya\u015fayan hangi insan, bir ceninin (embriyonun) hayat\u0131n\u0131n ve bir bitkinin hayat\u0131n\u0131n nas\u0131l meydana geldi\u011fini, suyun nas\u0131l d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, ate\u015fin nas\u0131l yand\u0131\u011f\u0131n\u0131, \u00f6l\u00fcm an\u0131n\u0131n nas\u0131l oldu\u011funu g\u00f6rmemi\u015ftir? \u0130\u015fte Kur'an-\u0131 Kerim, her insan\u0131n g\u00f6zlemledi\u011fi bu olaylardan inan\u00e7 sistemini meydana getirir. \u00c7\u00fcnk\u00fc Kur'an her \u00e7evredeki, her insana hitap eder. Asl\u0131nda bu basit ve normal sahneler, k\u00e2inat\u0131n en \u00f6nemli ger\u00e7eklerini, ilahi s\u0131rlar\u0131n en b\u00fcy\u00fcklerini olu\u015fturur. Bu manzaralar basit olmalar\u0131na ra\u011fmen, her insan\u0131n f\u0131trat\u0131na hitap ederler. Asl\u0131nda bunlar, en uzman bilginlerin sonsuza dek \u00fczerinde \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 gereken ger\u00e7eklerdir.Kur'an'\u0131n kayna\u011f\u0131n\u0131 da g\u00f6steren bu a\u00e7\u0131klamay\u0131 bundan daha ileriye g\u00f6t\u00fcrecek g\u00fc\u00e7te de\u011filiz. Bu kadar a\u00e7\u0131klama da yeter zaten. \u015eimdi tekrar surenin ak\u0131\u015f seyrine d\u00f6nelim...Ve y\u00fcce Allah ger\u00e7ekten do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyor:\"Bu Kur'an Allah'dan geldi, ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan uydurulmu\u015f de\u011fildir.\"\"Yoksa, `onu Muhammed uydurdu' mu diyorlar? Onlara de ki; \"E\u011fer do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyorsan\u0131z, Kur'an'a benzer bir sure ortaya getiriniz, bu konuda Allah d\u0131\u015f\u0131nda kimleri yard\u0131ma \u00e7a\u011f\u0131rabilecekseniz \u00e7a\u011f\u0131r\u0131n\u0131z.\"Surenin ak\u0131\u015f\u0131 bu apa\u00e7\u0131k meydan okuyu\u015ftan sonra, tart\u0131\u015fmaya devam etmekten vazge\u00e7iyor. B\u00f6ylece onlar\u0131n zandan ba\u015fka bir \u015feye dayanmad\u0131klar\u0131n\u0131 belirtiyor. Onlar bilmedikleri \u015feyler hakk\u0131nda h\u00fck\u00fcm veriyorlar. Asl\u0131nda h\u00fck\u00fcm vermeden \u00f6nce, bilginin olmas\u0131 gerekir. Bu konuda s\u0131rf arzu ve isteklere veya kuru zanna dayan\u0131lmamas\u0131 l\u00e2z\u0131md\u0131r. Burada hakk\u0131nda h\u00fck\u00fcm verdikleri \u015fey, Kur'an'\u0131n vahiy olup olmad\u0131\u011f\u0131 vaadlerinin ve tehditlerinin do\u011fru olup olmad\u0131\u011f\u0131d\u0131r. Onlar bu ger\u00e7ekleri yalan saym\u0131\u015flard\u0131r. Fakat bunlar\u0131 yalan sayarken sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir ilgiye dayanmam\u0131\u015flard\u0131r. Onlar t\u00fcm boyutlar\u0131 ile kavramad\u0131klar\u0131 bu ger\u00e7ekleri yalanlam\u0131\u015flard\u0131r:\"Tersine onlar, bilgisini kavrayamad\u0131klar\u0131 ve hen\u00fcz a\u00e7\u0131klamas\u0131na da muhatap olmad\u0131klar\u0131 bir mesaj\u0131 yalanlad\u0131lar.\"Onlar\u0131n bu konudaki durumu, kendilerinden \u00f6nce Rabblerini yalanlayan zalimlerin ve m\u00fc\u015friklerin durumu gibidir. D\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp ibret alacak olanlar, ak\u0131betlerinin ne olaca\u011f\u0131n\u0131 \u00f6\u011frenmek i\u00e7in, daha \u00f6ncekilerin sonlar\u0131n\u0131n ne oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcns\u00fcnler.\"Onlardan \u00f6ncekiler de b\u00f6yle yalanlam\u0131\u015flard\u0131. G\u00f6r bakal\u0131m, o zalimlerin sonu nice oldu?\"\u00c7o\u011funlu\u011fu zandan ba\u015fka bir \u015feye uymamalar\u0131na ra\u011fmen ve kesin bir bilgi sahibi olmad\u0131klar\u0131 halde ger\u00e7ekleri yalanlad\u0131klar\u0131 halde onlardan baz\u0131lar\u0131 bu Kitab'a iman ediyorlard\u0131. Onlar\u0131n hepsi yalanlay\u0131c\u0131lardan de\u011fildi:\" Onlardan kimi bu Kur'an'a inan\u0131r, kimi de inanmaz. Rabbin kimlerin bozguncu oldu\u011funu herkesten iyi bilir.''Bozguncular iman etmeyenlerdir. \u0130nsanlar\u0131n ger\u00e7ek ilahlar\u0131na iman etmemeleri ve yaln\u0131z O'na kulluk yapmamalar\u0131 kadar hi\u00e7bir \u015fey, yery\u00fcz\u00fcnde bozgunculu\u011fun bu derece yayg\u0131nla\u015fmas\u0131na neden olmaz. Yery\u00fcz\u00fcndeki bozgunculuk ancak ve ancak Allah'dan ba\u015fkas\u0131na boyun e\u011fmekten kaynaklan\u0131r. Bunun pe\u015finden de, insan\u0131n hayat\u0131n \u0131 her y\u00f6nden ku\u015fatan bir k\u00f6t\u00fcl\u00fck etraf\u0131 ku\u015fat\u0131r. Kendi i\u00e7 d\u00fcnyas\u0131nda ve ba\u015fka alanlarda arzu ve isteklere ba\u011fl\u0131l\u0131ktan do\u011fan k\u00f6t\u00fcl\u00fck... Kendi sahte ilahl\u0131klar\u0131n\u0131n konumunu sa\u011flamla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in her \u015feyin d\u00fczenini bozan yery\u00fcz\u00fc ilahlar\u0131n\u0131n ortaya \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131ndan kaynaklanan k\u00f6t\u00fcl\u00fck... Bunlar insanlar\u0131n ahl\u00e2klar\u0131n\u0131, ruhlar\u0131n\u0131, d\u00fc\u015f\u00fcncelerini ve kavray\u0131\u015flar\u0131n\u0131... Sonra kendilerine yararl\u0131 olan \u015feylerini ve mallar\u0131n\u0131 harcayan k\u00f6t\u00fcl\u00fck \u00f6nderleridir. S\u0131rf kendi sahte ve desteksiz varl\u0131klar\u0131n\u0131 korumak i\u00e7in b\u00f6yle yaparlar. Klasik ve modern cahiliye tarihi iman etmeyen bozguncular\u0131n ortaya \u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131 bu t\u00fcr bozgunculuklarla dolup ta\u015fmaktad\u0131r.Surenin ak\u0131\u015f\u0131 onlar\u0131n bu Kitab'a kar\u015f\u0131 tutumlar\u0131n\u0131 belirledikten sonra, hitab\u0131 Peygamberimize -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- y\u00f6neltmektedir. Ondan yalanlay\u0131c\u0131lar\u0131n yalanlamalar\u0131ndan etkilenmemesini, onlarla u\u011fra\u015fmaktan vazge\u00e7mesini, onlar\u0131n i\u015fledikleri amellerden tamamen uzak oldu\u011funu a\u00e7\u0131klamas\u0131n\u0131, yan\u0131nda bulundu\u011fu ger\u00e7ek ile beraber sars\u0131lmaz bir inan\u00e7, kesin ve net bir tav\u0131rla onlardan ayr\u0131lmas\u0131n\u0131 istemektedir.\"E\u011fer onlar seni yalanlarsa de ki; \"Benim i\u015flediklerim bana, sizin i\u015fledikleriniz de sizedir. Benim i\u015flediklerim ile sizin bir ilginiz olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, sizin i\u015flediklerinizle de benim bir ilgim yoktur.\"Bu onlar\u0131n vicdanlar\u0131na y\u00f6nelik bir dokunu\u015ftur. S\u00f6zkonusu korkun\u00e7 sonlar\u0131n\u0131 kendilerine a\u00e7\u0131klad\u0131ktan sonra, onlar\u0131 amelleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rak\u0131yor. Kendi ak\u0131betleri ile onlar\u0131 y\u00fczy\u00fcze getiriyor. Aynen babas\u0131 ile beraber y\u00fcr\u00fcmemekte direten \u00e7ocu\u011fu, babas\u0131n\u0131n yaln\u0131z ba\u015f\u0131na yolun ortas\u0131nda b\u0131rakmas\u0131, babas\u0131ndan bir destek almaks\u0131z\u0131n, \u00e7ocu\u011fun yaln\u0131z olarak gitmek istedi\u011fi yere gidebilmesi gibi. \u00c7o\u011funlukla bu t\u00fcr tehdit metodu ba\u015far\u0131l\u0131 olur!..Surenin ak\u0131\u015f seyri devam edip, m\u00fc\u015friklerden baz\u0131lar\u0131n\u0131n Peygamberimizi -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- kulaklar\u0131 ile dinlediklerini, ama kalplerinin kapal\u0131 oldu\u011funu, g\u00f6zleri ile ona bakt\u0131klar\u0131n\u0131 fakat basiretlerinin kapal\u0131 oldu\u011funu, bu nedenle ne dinlemekten, ne de bakmaktan bir \u015fey elde etmediklerini, buna ba\u011fl\u0131 olarak hidayetin yolunu alamad\u0131klar\u0131n\u0131 anlat\u0131yor:-Onlar\u0131n aras\u0131nda Kur'an ok\u00f9rken sana kulak verenler de vard\u0131r. Fakat \u00fcstelik d\u00fc\u015f\u00fcnme yetene\u011finden de yoksun sa\u011f\u0131rlara sen s\u00f6z i\u015fittirebilir misin?-Onlar\u0131n aras\u0131nda sana bakanlar vard\u0131r. Fakat g\u00f6rme yetene\u011finden b\u00fct\u00fcn\u00fc ile yoksun k\u00f6rleri, sen do\u011fru yola iletebilir misin?Bir s\u00f6z\u00fc dinleyip de dinledi\u011fini anlamayan, bakt\u0131klar\u0131 ha(de neye bakt\u0131klar\u0131n\u0131 iyice ay\u0131rd edemeyen bu t\u00fcr insanlar... Evet bu t\u00fcr insanlar, her zaman ve her yerde, pek \u00e7oktur. Bu durumdaki insanlara Peygamber -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- bir \u015fey yapamaz. Zira onlar\u0131n duygular\u0131 ve organlar\u0131, ak\u0131llar\u0131 ve kalpleri ile sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir diyalog i\u00e7inde de\u011fildir. Sanki bu organlar, ger\u00e7ek g\u00f6revlerini yapmayacak bi\u00e7imde dumura u\u011fram\u0131\u015flard\u0131r. G\u00f6revlerini bu nedenle yapamamaktad\u0131r. Peygamber -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- sa\u011f\u0131r olan\u0131 i\u015fittiremez! K\u00f6r olana g\u00f6steremez! Bunu yaln\u0131z y\u00fcce Allah yapabilir. Y\u00fcce Allah da, de\u011fi\u015fmez bir yasa koymu\u015ftur. Ve insanlar\u0131 da, bu yasa ile ba\u015fba\u015fa b\u0131rakm\u0131\u015ft\u0131r. Onlara g\u00f6z, kulak ve ak\u0131l vermi\u015ftir ki, onunla do\u011fru yolu bulsunlar. E\u011fer onlar, bu imk\u00e2nlar\u0131n\u0131 kullanmazlarsa, de\u011fi\u015fmeyen ve farkl\u0131l\u0131k g\u00f6zetmeyen Allah'\u0131n yasas\u0131 onlar\u0131 yakalayacak, adaletin gere\u011fi olarak cezalar\u0131n\u0131 \u00e7ekeceklerdir. B\u00f6ylece Allah, onlara zul\u00fcm etmi\u015f olmayacakt\u0131r:\"Allah insanlara hi\u00e7 zulmetmez, fakat insanlar kendi kendilerine zulmederler.\"Bu son ayetler Peygamber'i -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- teselli etmektedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc ger\u00e7e\u011fi sundu\u011fu halde onlar kendisini yalanlad\u0131klar\u0131, s\u00fcrekli bir a\u00e7\u0131klamaya ra\u011fmen, yine de bu kadar inatla direttikleri i\u00e7in, peygamber art\u0131k s\u0131k\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Yani burada y\u00fcce Allah'\u0131n, m\u00fc\u015friklerin do\u011fru yolu reddedi\u015flerinin peygamberin \u00e7abas\u0131ndaki bir eksiklikten kaynaklanmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, duyurdu\u011fu ger\u00e7ekte hi\u00e7bir kusur olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, fakat muhataplar\u0131n\u0131n k\u00f6r ve sa\u011f\u0131r gibi davrand\u0131klar\u0131n\u0131 bildirmesi, peygamberi rahatlatm\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc bundan \u00f6tesi, yani kulaklar\u0131 ve g\u00f6zleri a\u00e7mak, ancak Allah'\u0131n i\u015fidir. Onlar\u0131 harekete ge\u00e7irmek, davetin ve davet\u00e7inin g\u00f6revleri kapsam\u0131na girmez. Bu, Allah'\u0131n \u00f6zel yetkisi dahilindedir.Yine bu son ayetlerde, peygamberin \u015fahs\u0131nda somutla\u015fsa da, kullu\u011fun yap\u0131s\u0131 ve sahas\u0131 kesin \u00e7izgilerle belirlenmektedir. Peygamber de, Allah'\u0131n kullar\u0131ndan biridir. Kullu\u011fun sahas\u0131 d\u0131\u015f\u0131nda hi\u00e7bir yetkisi yoktur. B\u00fct\u00fcn yetki Allah'\u0131n elindedir.\u00c7ARPICI DOKUNU\u015eBundan sonra surenin ak\u0131\u015f\u0131 k\u0131yamet sahnelerinden biriyle, seri bir bi\u00e7imde onlar\u0131n vicdanlar\u0131na dokunuyor. Bu sahnede insanlar\u0131n b\u00fct\u00fcn duygular\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7iren, ak\u0131llar\u0131n\u0131 me\u015fgul eden ve t\u00fcm de\u011ferlerini yiyip bitiren d\u00fcnya hayat\u0131, \u00e7abucak gelip ge\u00e7en bir yolculuk olarak g\u00f6r\u00fcl\u00fcyor. \u0130nsanlar orada k\u0131sa bir s\u00fcre kald\u0131ktan sonra s\u00fcrekli olan yerlerine ve anayurtlar\u0131na d\u00f6n\u00fcyorlar:","breadcrumb":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/#breadcrumb"},"inLanguage":"tr","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/"]}]},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-yunus-suresi-37-ve-44-ayetler-arasi\/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Ana sayfa","item":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA YUNUS SURES\u0130 37. VE 44. AYETLER ARASI"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/","name":"Ebrar Medya","description":"Tarafs\u0131z De\u011fil, Hakk'tan Taraf\u0131z","publisher":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization"},"potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/?s={search_term_string}"},"query-input":"required name=search_term_string"}],"inLanguage":"tr"},{"@type":"Organization","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization","name":"Ebrar Medya","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/","logo":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"tr","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png","contentUrl":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png","width":244,"height":90,"caption":"Ebrar Medya"},"image":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/"},"sameAs":["https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/","https:\/\/twitter.com\/ebrarmedyacom","https:\/\/www.instagram.com\/ebrarmedyacom","https:\/\/www.linkedin.com\/in\/ebrar-medya-343157188\/","https:\/\/tr.pinterest.com\/ebrarmedya\/"]},{"@type":"Person","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/465b3fc234a943bf45881579159c57d6","name":"EBRAR MEDYA","image":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"tr","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/image\/","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/a46494f0a2df029e2f170500c2a0bf0b?s=96&d=wavatar&r=g","contentUrl":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/a46494f0a2df029e2f170500c2a0bf0b?s=96&d=wavatar&r=g","caption":"EBRAR MEDYA"},"url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/author\/ebrarmedya2\/"}]}},"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/14061"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/13"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=14061"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/14061\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":14063,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/14061\/revisions\/14063"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/14062"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=14061"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=14061"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=14061"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}