B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/p>\n

31- Onlar Allah d\u0131\u015f\u0131nda hahamlar\u0131n\u0131, rahiplerini ve Meryemo\u011flu \u0130sa’y\u0131 ilah edindiler. Oysa onlara sadece tek ilaha, kendisinden ba\u015fka ilah olmayan ve onlar\u0131n yak\u0131\u015ft\u0131rma ortaklar\u0131ndan uzak olan Allah’a kulluk etmeleri emredilmi\u015fti.<\/em><\/strong><\/p>\n

Okudu\u011fumuz ayet, surenin bu kesitinin do\u011frusal bir uzant\u0131s\u0131d\u0131r. Bilindi\u011fi gibi surenin bu kesitinde m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n vicdanlar\u0131nda beliren \u015fu t\u00fcr ku\u015fkular giderilmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131l\u0131yordu; “Bu adamlar, yani yahudiler ile hristiyanlar, Kitap ehlidirler. Buna g\u00f6re onlar, Allah’\u0131n dinine ba\u011fl\u0131d\u0131rlar.”<\/p>\n

Bu ku\u015fkulara kar\u015f\u0131l\u0131k, bu surede \u015fu ger\u00e7eklere dikkat \u00e7ekiliyor: Bu adamlar, y\u00fcce Allah’\u0131n dinine ba\u011fl\u0131 de\u011fildirler. Bu ger\u00e7e\u011fi inan\u00e7lar\u0131ndan sonra pratik hayatlar\u0131 da kan\u0131tl\u0131yor. Onlara tek olarak y\u00fcce Allah’a kulluk etmeleri emredildi. Oysa onlar y\u00fcce Allah’\u0131 bir yana b\u0131rakarak hahamlar\u0131n\u0131 ve rahiplerini ilah edindiler. T\u0131pk\u0131 Meryemo\u011flu \u0130sa’y\u0131 ilah edindikleri gibi. Bu tutumlar\u0131 ise y\u00fcce Allah’a ortak ko\u015fmakt\u0131r, \u015firktir. Y\u00fcce Allah onlar\u0131n bu ortak ko\u015fma yak\u0131\u015ft\u0131rmalar\u0131ndan m\u00fcnezzehtir. Buna g\u00f6re onlar davran\u0131\u015f ve pratik hayat d\u00fczeyinde ger\u00e7ek dini din edinmedikleri gibi inan\u00e7 ve d\u00fc\u015f\u00fcnce d\u00fczeyinde de Allah’a inanm\u0131\u015f de\u011fildirler.<\/p>\n

Kitap ehlinin hahamlar\u0131n\u0131 ve rahiplerini nas\u0131l ilah edindiklerini anlatmadan \u00f6nce Peygamberimizin -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- bu ayetin a\u00e7\u0131klamas\u0131na ili\u015fkin sa\u011flam kaynakl\u0131 s\u00f6zlerine ba\u015fvurmak istiyoruz. \u00c7\u00fcnk\u00fc kesin \u00e7\u00f6z\u00fcm O’nun s\u00f6zlerindedir.<\/p>\n

Bu ayette ge\u00e7en “Ahbar” terimi, “Hebr” ya da “H\u0131br” s\u00f6zc\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcn \u00e7o\u011fuludur. Bu terim “Kitap ehlinin bilginleri” -daha \u00e7ok yahudi bilginleri- anlam\u0131na gelir. Yine bu ayette yeralan “Ruhban” terimi ise “rahip” s\u00f6zc\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcn \u00e7o\u011fuludur. Bu terim, “Kendini ibadete adam\u0131\u015f, d\u00fcnyadan el-etek \u00e7ekmi\u015f ki\u015fi” anlam\u0131na gelir. Rahipler normal olarak evlenmezler, ba\u015fkaca bir i\u015f tutmazlar, ge\u00e7im pe\u015finde ko\u015fmazlar.<\/p>\n

“Durr-\u00fcl Mensur” adl\u0131 kitab\u0131n bir yerinde \u015f\u00f6yle deniyor: Tirmizi’nin, \u0130bn-i Munz\u0131r’\u0131n, \u0130bn-i Ebu Hatem’in, Ebu \u015eeyh’in, \u0130bn-i Murdeveyh’in, Beyhaki’nin ve di\u011fer hadis dergilerinin bildirdiklerine g\u00f6re, sahabilerden Adiyy b. Hatem \u015f\u00f6yle diyor; “Bir g\u00fcn Peygamberimizin yan\u0131na gitmi\u015ftim. O s\u0131rada Tevbe suresinin `Onlar Allah d\u0131\u015f\u0131nda hahamlar\u0131n\u0131 ve rahiplerini ilah edindiler’ <\/strong>c\u00fcmlesi ile ba\u015flayan ayetini okuyordu. Ayeti bitirince bana d\u00f6nerek \u015f\u00f6yle buyurdu:<\/p>\n

“Ger\u00e7i onlar hahamlar\u0131na ve rahiplerine tap\u0131n\u0131yorlar, ibadet etmiyorlar. Fakat bu din adamlar\u0131 kendilerine bir \u015feyi helal k\u0131l\u0131nca o \u015feyi helal say\u0131yorlar, buna kar\u015f\u0131l\u0131k din adamlar\u0131 bir \u015feyi yasaklay\u0131nca onu haram kabul ediyorlar.”<\/strong><\/p>\n

\u0130bn-i Kesir tefsirinde de \u015f\u00f6yle deniyor: \u0130mam-\u0131 Ahmed, Tirmizi ve \u0130bn-i Cerir de\u011fi\u015fik kanallara dayanarak bize bu belgeyi naklediyorlar: Adiyy b. Hatem, Peygamberimizin davetini al\u0131nca, \u00e7a\u011fr\u0131s\u0131n\u0131 i\u015fitince \u015eam’a ka\u00e7t\u0131. Bu zat cahiliye d\u00f6neminde hristiyan olmu\u015ftu. Bir ara k\u0131z karde\u015fi kabilesinden birka\u00e7 ki\u015fi ile birlikte m\u00fcsl\u00fcmanlara esir d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f, fakat Peygamberimiz kad\u0131n\u0131 ba\u011f\u0131\u015flayarak, serbest b\u0131rakm\u0131\u015ft\u0131. Kad\u0131n karde\u015finin yan\u0131na d\u00f6n\u00fcnce onu m\u00fcsl\u00fcman olmaya ve Peygamberimize gidip kendisi ile g\u00f6r\u00fc\u015fmeye te\u015fvik etmi\u015fti. Bunun \u00fczerine Medine’ye geldi. -Bu zat o s\u0131rada Tay kabilesinin \u015fefi idi, babas\u0131 da c\u00f6mertli\u011fi ile \u00fcn salm\u0131\u015f bir ki\u015fi olan Hatem Tai idi.- Peygamberimizin huzuruna vard\u0131\u011f\u0131nda boynunda g\u00fcm\u00fc\u015f bir ha\u00e7 vard\u0131. O s\u0131rada Peygamberimiz `Onlar Allah’\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda hahamlar\u0131n\u0131 ve rahiplerini ilah edindiler’ c\u00fcmlesi ile ba\u015flayan ayeti okuyordu. Ayet bitince bizzat kendi ifadesine g\u00f6re Peygamberimize `Onlar, hahamlar\u0131na ve rahiplerine tapm\u0131yorlar, kulluk etmiyorlar’ dedi. Onun bu s\u00f6zlerine Peygamberimiz \u015fu kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 verdi:<\/p>\n

“Evet, ama din adamlar\u0131 onlara helal \u015feyleri yasaklad\u0131lar ve haram \u015feyleri serbest ettiler. Onlar da din adamlar\u0131n\u0131n bu h\u00fck\u00fcmlerine uydular. Bu tutum, onlar\u0131n, din adamlar\u0131na kulluk etmeleri anlam\u0131na gelir.”<\/strong><\/p>\n

Tefsir bilgini Sudey, bu ayeti a\u00e7\u0131klarken \u015f\u00f6yle der; `Onlar y\u00fcce Allah’\u0131n kitab\u0131n\u0131 arkalar\u0131na atarak din adamlar\u0131n\u0131n h\u00fck\u00fcmlerine ba\u015fvurdular. Bundan dolay\u0131 y\u00fcce Allah bu ayetin devam\u0131nda `Oysa onlara sadece tek ilaha kulluk etmeleri emredilmi\u015fti’ <\/strong>buyuruyor. Yani o tek ilah bir \u015feyi haram k\u0131l\u0131nca, o \u015fey haram say\u0131lacak, O’nun helal ilan etti\u011fi \u015feyler helal bilinecek, koydu\u011fu yasaya uyulacak ve verdi\u011fi h\u00fck\u00fcm y\u00fcr\u00fcrl\u00fc\u011fe konacakt\u0131r.”<\/p>\n

Tefsir bilgini Alusi de bu ayeti \u015f\u00f6yle a\u00e7\u0131kl\u0131yor; “\u00c7o\u011fu tefsir bilginlerinin g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcne g\u00f6re bu ayetteki ilah edinmekten maksat, Kitap ehlinin din adamlar\u0131n\u0131 evrenin ilahlar\u0131 sayd\u0131klar\u0131, b\u00f6yle bir inan\u00e7 ta\u015f\u0131d\u0131klar\u0131 de\u011fildir; buradaki ilah edinmekten maksat, onlar\u0131n din adamlar\u0131n\u0131n ki\u015fisel emirlerine ve yasaklar\u0131na uymalar\u0131d\u0131r.”<\/p>\n

Gerek bu a\u00e7\u0131k anlaml\u0131 ayetten, gerekse Peygamberimizin -son s\u00f6z niteli\u011findeki- yorumundan ve gerekse eski-yeni tefsir bilginlerinin sistemine, bu dine ili\u015fkin son derece \u00f6nemli ger\u00e7ekler \u00f6\u011freniyoruz. Bu ger\u00e7eklere, a\u015fa\u011f\u0131da k\u0131saca de\u011finmek istiyoruz:<\/p>\n

1- <\/strong>\u0130badet, yasal h\u00fck\u00fcmlerde Kur’an’\u0131n ayetlerin ve Peygamberimizin bu ayetlere ili\u015fkin a\u00e7\u0131klamalar\u0131na uymak demektir. Yahudiler ile hristiyanlar, hahamlar\u0131 ile rahiplerinin ilah olduklar\u0131na inanmak, onlara ibadet ama\u00e7l\u0131 hareketler sunmak anlam\u0131nda bu din adamlar\u0131n\u0131 ilah edinmi\u015f de\u011fillerdi. Buna ra\u011fmen y\u00fcce Allah, bu ayette onlar\u0131n m\u00fc\u015frik olduklar\u0131na, bir sonraki ayette de k\u00e2fir olduklar\u0131na h\u00fckmetmi\u015ftir. Bu h\u00fckm\u00fcn tek gerek\u00e7esi, onlar\u0131n din adamlar\u0131n\u0131 yasa koyma mercii olarak kabul etmeleri, koyduklar\u0131 yasalara uymalar\u0131, boyun e\u011fmeleridir. \u0130lahi h\u00fckm\u00fcn tek sebebi budur. Ayr\u0131ca, inan\u00e7ta ve ibadetlerde Allah’tan ba\u015fkas\u0131n\u0131 ilah edinmi\u015f olmak \u015fart de\u011fildir. S\u0131rf bu tutum, sahibini Allah’a ortak ko\u015fmu\u015f duruma d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fcr. S\u0131rf bu sap\u0131kl\u0131k, sahibini m\u00fc’minlerin saf\u0131ndan \u00e7\u0131kar\u0131p, k\u00e2firlerin saflar\u0131na katmak i\u00e7in yeterlidir.<\/p>\n

2- <\/strong>Bu ayet hahamlar\u0131na yasa koyma yetkisi tan\u0131yan, onlarca konmu\u015f yasalara uyan ve itaat eden yahudiler ile Hz. \u0130sa’ya ilahl\u0131k yak\u0131\u015ft\u0131ran ve ona ibadet ama\u00e7l\u0131 davran\u0131\u015flar sunan hristiyanlar\u0131 ayn\u0131 derecede m\u00fc\u015frik say\u0131yor, aralar\u0131nda hi\u00e7bir fark g\u00f6rm\u00fcyor. Yani her iki tutum da sahiplerini Allah’a ortak ko\u015fmu\u015f sayd\u0131rma a\u00e7\u0131s\u0131ndan e\u015fit a\u011f\u0131rl\u0131kl\u0131 su\u00e7lard\u0131r. Her iki sap\u0131kl\u0131k da sahiplerini m\u00fc’minlerin saf\u0131ndan \u00e7\u0131kar\u0131p, k\u00e2firlerin saflar\u0131na katmak i\u00e7in yeterlidir.<\/p>\n

3- <\/strong>\u0130nsan\u0131n Allah’a ortak ko\u015fan bir m\u00fc\u015frik say\u0131lmas\u0131 i\u00e7in yasa koyma yetkisini Allah d\u0131\u015f\u0131ndaki bir mercii, mesel\u00e2 kullara tan\u0131mas\u0131 yeterlidir. Bu sap\u0131kl\u0131\u011f\u0131n yan\u0131s\u0131ra s\u00f6zkonusu kulun ya da kullar\u0131n ilah oldu\u011funa inanmas\u0131, onu ya da onlara ibadet ama\u00e7l\u0131 hareketler sunmas\u0131 \u015fart de\u011fildir. Az \u00f6nceki iki paragraf\u0131m\u0131z bu ger\u00e7e\u011fi a\u00e7\u0131k\u00e7a ortaya koymaktad\u0131r. Biz burada bu ger\u00e7e\u011fi bir kere daha vurgulamak istedik.<\/p>\n

Ger\u00e7i bu ayetlerin i\u00e7erdikleri ger\u00e7eklerin ilk amac\u0131, o g\u00fcnk\u00fc isl\u00e2m toplumuna egemen olan olumsuz \u015fartlara kar\u015f\u0131 koymakt\u0131r, o g\u00fcnk\u00fc m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kalplerindeki Bizansl\u0131larla sava\u015fmaya ili\u015fkin teredd\u00fctleri ve fobileri silmektir, “Bizansl\u0131lar madem ki Kitap ehlidirler, o halde m\u00fczmindirler” \u015feklindeki \u00f6n yarg\u0131n\u0131n do\u011furdu\u011fu ku\u015fku bulutlar\u0131n\u0131 da\u011f\u0131tmakt\u0131r. Fakat bu ger\u00e7ekler bu konudaki temel i\u015flevlerinin yan\u0131s\u0131ra genel-ge\u00e7erlidirler ve bu nitelikleri ile genel anlamda “dinin \u00f6z\u00fc”n\u00fcn ne oldu\u011funu belirleme hususunda bize \u0131\u015f\u0131k tutarlar.<\/p>\n

Ger\u00e7ek din “isl\u00e2m”d\u0131r. Y\u00fcce Allah t\u00fcm insanlar i\u00e7in bu dini se\u00e7mi\u015ftir, bunun d\u0131\u015f\u0131ndaki bir dini hi\u00e7 kimsele,r kabul etmez. M\u00fcsl\u00fcman olabilmek i\u00e7in y\u00fcce Allah’\u0131n ortaks\u0131z ilahl\u0131\u011f\u0131na inand\u0131ktan ve ibadet nitelikli eylemleri s\u0131rf O’na sunduktan sonra, yasal h\u00fck\u00fcmlerde de s\u0131rf O’na uymak \u015fartt\u0131r. E\u011fer insanlar O’nun yasalar\u0131 d\u0131\u015f\u0131nda ba\u015fka yasalara uyarlarsa, yahudiler ve hristiyanlara ili\u015fkin h\u00fckm\u00fcn kapsam\u0131na girerler. Yani Allah’a inanmam\u0131\u015f “m\u00fc\u015frikler” say\u0131l\u0131rlar. \u0130stedikleri kadar “Biz m\u00fcminiz desinler” faydas\u0131zd\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc y\u00fcce Allah’\u0131n d\u0131\u015f\u0131ndaki bir merciin, mesel\u00e2 baz\u0131 kullar\u0131n koyduklar\u0131 yasalara uymalar\u0131 bu damgay\u0131 yemeleri i\u00e7in yeterlidir. B\u00f6yle durumlarda insanlar\u0131n bu damgay\u0131 yemekten kurtulabilmeleri i\u00e7in kullar taraf\u0131ndan kendilerine empoze edilen yasalara kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kmalar\u0131, onlara bask\u0131 alt\u0131nda uymak zorunda kald\u0131klar\u0131n\u0131 kan\u0131tlayan protesto nitelikli bir reaksiyon g\u00f6stermeleri, y\u00fcce Allah’a y\u00f6nelik bu k\u00fcstahl\u0131klar\u0131 onaylamad\u0131klar\u0131n\u0131, onlar\u0131 bertaraf etmeye g\u00fc\u00e7leri yetmedi\u011fi i\u00e7in di\u015flerini s\u0131kt\u0131klar\u0131n\u0131 ortaya koymalar\u0131 gerekir.<\/p>\n

G\u00fcn\u00fcm\u00fczde “din” kavram\u0131n\u0131n s\u0131n\u0131rlar\u0131, insanlar\u0131n kafalar\u0131nda, alabildi\u011fine daralm\u0131\u015ft\u0131r. G\u00fcn\u00fcm\u00fcz\u00fcn insanlar\u0131 dini sadece vicdanda hapsedilmi\u015f bir inan\u00e7 ve birtak\u0131m ibadet ama\u00e7l\u0131 eylemler saymaktad\u0131rlar. \u0130\u015fte yahudilerin burada k\u0131nanan tutumu da b\u00f6yle idi. Onlar bu anlay\u0131\u015flar\u0131 y\u00fcz\u00fcnden okudu\u011fumuz ayete ve Peygamberimizin bu ayete ili\u015fkin yorumuna g\u00f6re Allah’a inanmam\u0131\u015f, O’na ortak ko\u015fmu\u015f, O’nun sadece tek ilaha kulluk etmelerini buyuran emrine ters d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f say\u0131lm\u0131\u015flar, ayr\u0131ca Allah’\u0131 bir yana b\u0131rakarak hahamlar\u0131n\u0131 ilah edinmekle su\u00e7lanm\u0131\u015flard\u0131r.<\/p>\n

Dinin ba\u015fta gelen anlam\u0131 “deynunet” yani boyun e\u011fmek, teslim olmak ve uymakt\u0131r. Bu tutum da ibadet ama\u00e7l\u0131 eylemlerin sunulu\u015funda oldu\u011fu kadar yasalara uymada da ortaya \u00e7\u0131kar, somutluk kazan\u0131r. Bu mesele y\u00fcce Allah’dan ba\u015fkalar\u0131n\u0131n koydu\u011fu yasalara uyanlar\u0131n sergiledikleri pi\u015fkinlikle ve c\u0131v\u0131kl\u0131kla ba\u011fda\u015fmayacak derecede ciddidir. B\u00f6yle kimselerin s\u0131rf y\u00fcce Allah’\u0131n ilahl\u0131\u011f\u0131na inan\u0131yorlar ve ibadetlerini s\u0131rf y\u00fcce Allah’a sunuyorlar diye kendilerini y\u00fcce Allah’a inanm\u0131\u015f, m\u00fcsl\u00fcmanlar saymalar\u0131 en hafif deyimi ile kaba bir vurdumduymazl\u0131k, bir kaypakl\u0131k \u00f6rne\u011fidir. Y\u00fcce Allah’dan kaynaklanmayan yasalar\u0131n egemen oldu\u011fu toplumlarda ya\u015fayanlar e\u011fer bu ortak su\u00e7un sorumlulu\u011fundan ger\u00e7ekten kurtulmak istiyorlarsa, y\u00fcce Allah’\u0131n otoritesine y\u00f6nelik bu k\u00fcstahl\u0131klar\u0131 onaylamad\u0131klar\u0131n\u0131 kesinlikle kan\u0131tlayacak, protesto nitelikli bir tav\u0131r ortaya koymal\u0131d\u0131rlar.<\/p>\n

Bu c\u0131v\u0131kl\u0131k, bu kaypakl\u0131k ya\u015fad\u0131\u011f\u0131m\u0131z tarih d\u00f6neminde bu dinin kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131 en b\u00fcy\u00fck tehlikedir. D\u00fc\u015fmanlar\u0131n bu dine y\u00f6nelttikleri en \u00f6ld\u00fcr\u00fcc\u00fc silah budur. Dinimizin bu d\u00fc\u015fmanlar\u0131, y\u00fcce Allah’\u0131n m\u00fc\u015friklikle, ger\u00e7ek dini din edinmemekle ve “Allah’\u0131 bir yana b\u0131rakarak ba\u015fka ilahlar edinmekle” su\u00e7lad\u0131\u011f\u0131 rejimlerin ve insanlar\u0131n g\u00fcn\u00fcm\u00fczdeki benzerlerine, zaman\u0131m\u0131zdaki izda\u015flar\u0131na “isl\u00e2m” yaftas\u0131n\u0131 yak\u0131\u015ft\u0131rmak i\u00e7in can at\u0131yorlar. Madem ki, bu dinin d\u00fc\u015fmanlar\u0131 bu t\u00fcr rejimlere ve ki\u015filere isl\u00e2m yaftas\u0131 yak\u0131\u015ft\u0131rmaya bu denli \u00f6zen g\u00f6steriyorlar, o halde bu t\u00fcr yan\u0131lt\u0131c\u0131 yaftalar\u0131 yere d\u00fc\u015f\u00fcrmek, bu t\u00fcr maskeleri indirerek arkalar\u0131nda gizlenen m\u00fc\u015frikli\u011fi, k\u00e2firli\u011fi ve y\u00fcce Allah d\u0131\u015f\u0131nda ilah edinme sap\u0131kl\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne sermek de bu dinin taraftarlar\u0131n\u0131n g\u00f6revidir. Bu konudaki s\u00f6zlerimizi inceledi\u011fimiz ayetin ikinci c\u00fcmlesini bir kere daha okuyarak ba\u011flayal\u0131m:<\/p>\n

“Oysa onlara sadece tek ilaha, kendisinden ba\u015fka ilah olmayan ve onlar\u0131n yak\u0131\u015ft\u0131rma ortaklar\u0131ndan uzak olan Allah’a kulluk etmeleri emredilmi\u015fti.”<\/strong><\/p>\n

Daha sonraki iki ayette m\u00fc’minleri sava\u015fmaya \u00f6zendirme yolunda bir ileri ad\u0131m daha at\u0131l\u0131yor. Okuyoruz.<\/p>\n

 <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 31- Onlar Allah d\u0131\u015f\u0131nda hahamlar\u0131n\u0131, rahiplerini ve Meryemo\u011flu \u0130sa’y\u0131 ilah edindiler. Oysa onlara sadece tek ilaha, kendisinden ba\u015fka ilah olmayan ve onlar\u0131n yak\u0131\u015ft\u0131rma ortaklar\u0131ndan uzak olan Allah’a […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":12958,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n