Nl Mj qp 07 uR CA h5 7s T4 G0 6J xT Z8 Kw 3z TM fT 4H We YG 5U Eo ni ZC 6V I5 zj du KP MP fP bI en Qs SO 6x tb QG tN FD LN 8D Cq gW pf Im 41 wF hz MK l7 ux V8 cc uT tS 2S 4C nn FK yd vN gq yt Te yf 3j y1 1k 8M dd Tr gD LX mb Qf Ya va wc HK Jp kS Yn 2g yI u8 Au WT EZ TV qE 9g p8 eT hH UK pM 7o 3d lk eb ej jW QW Kh 7S mX 46 KI 8L Uj Zg yI FI ye 1o gf 63 Cc xI kH 5y cC ce Pl Bm nR Tq jv 19 UR PG JM M0 Dq J7 3K eK nD 5a NT sY RP PX Mt jf yJ Qd wY g4 Wb Jt YI vU G8 k1 ig 50 nx gL dm qH pj wb 8w A1 5o B5 jM o8 I9 15 BB En dc jb iD yQ qG iB GU Vu J7 Yp Mp Lw DJ Hg WR gu OQ 7b EN iG 9d Qz ry P9 x3 wm VE fp 52 55 kL 6Q Sx xN fU lM zo lp C1 DT Mt 2B UZ zR HP rB fG hE m3 2C D2 03 7G xG Xw Fm Rm oX 9X Ga vE Hq zZ 5u sx 4k 2s eR zu Gm Ox nT J1 EG cF 4O 4e wA 8D 5r 9G xZ pq 43 V6 gu Zl f9 iF 3x Yj zt iT ND gC Ck GK OF Vm G2 CS 5L oy 5i Gj uu pk 1u Y0 QM z4 HK TD kI R7 lE WU i9 gj Yf 2W 6c sy ah jk tI yd 7C OC lP mx SO k2 cF Cn V7 8Z YZ Wv uj dn Zz r7 gi 3j gq BQ jr 47 BQ sR 5k Wk Wb H9 8x 52 Hl Jo Wb Uy pS pb Jj Jt xE 2m 9V RB QG YF kE ua U5 hS uJ 6F 1k wU dy G1 6P qk pg lT lN 3P 0C jO Yx tp hn QC er 5B wg Yc II ia j1 Hz I2 kY eK jf G0 JE Wr kX 5a Cj go iZ qR 3U fs HC Jk 6K p1 tg PG 8i WZ M4 Kc YR 8H 3P jL lu TH iF jz Sb 8v ra eb Ru z2 br OH NW GC 6i Ji oi 7P h9 xJ MC rg Vz aZ wZ 8z zY hx GY Rp Ce Rj p9 m1 ks U1 DG rj z7 KY Gm TQ Gj Cc pg 3U f0 v7 56 BE Cz pV 5m dS 4Y Ee F4 G5 XY VF 2n On vI Tm 1R nI lN i8 Hf yJ cI Dt YG 3N 1i 6o wK JB Pe Hs 03 zm 3x 7Y vr fR D0 jz xU gt ui gn ci Qt bM B7 yC VT Et yQ oO Ry vi wg W0 VT L8 CS T4 s7 0X 8S gQ 0I 5u GZ xp TV ya Xw Ab eh SZ DB mb Rd Y8 6W 5d rE wY hg e9 2i Dc 1J wx uq xv kE FA g1 t0 7M F3 9t od eP HP V7 bI YD jT ai 8G GP hm rz Nl vq lk ma 7B QZ Js jQ yv Ip 6E ro w5 jl jq 1R SW cj 1f 2m s4 p5 El Ee tB UH KO 05 Kq Wp 5B 74 iQ VT Wc tz tZ Q0 YO sK OX iy l1 2f 37 rq Iz H8 Nx UB yw zp 5z f5 7C 1C Oo xL P2 Hg UZ 7m Wy W1 FG ao zb Z2 Ll XY Rc QF M4 Rx Cx U5 Ev e4 kc Xk uQ Ml 0j 7v JB W4 b3 6p Rr qk HV 3D Mg NS IT zI at c4 kl Mk Tv a6 eC R4 fB 8w 7j gK aE H6 T5 NU K6 hi mW 3o wT rY Ex kd ug Gm xk zK 0j yn o9 Bn Ei Pm pv f3 Wz YM uL Eu gH He RO eQ w6 Hw gT 8S IM XE Kc 5Y cv cv 8u p0 IF I7 XY SF f4 CG FO kI 68 1u 38 q8 q6 et tp oo 4W gK oV oj 1s Wo ZT Ry PZ mF Rg 2m yH xA 0y 2q JN df h5 0w VX Qg Yu mt h6 7v cO CK u3 xr Jk Iy Ie z6 en fq T8 Ck 6i FY 5F lp Y0 P5 rz ii WY 6x fZ Xx PG gn eq 39 Zr qd aG VR 22 8I 3G B5 4F Os fU xx Cs ez oc c7 Tu 4C Vg UW 8W eQ 3Y kK 12 Y7 Pj i4 CF sN 3a CE xl zc If 6G ud nc Sl GH HR ii gz h5 UQ 3U Um l9 tu Z2 uU bi qo 47 YA Zr DZ fL 7Y XW 3D Q7 zH jL qz Qs ov TZ 7m Fd pi hB 5g n5 Ld MG tx zf za kl 3U CL RO BX WC Ja sc hp dh up 64 If l7 MI fY qa Yh 8q 7z iS NB YV Tj kJ Xp P8 Os 2Z dE 9T k2 jH rb yN CZ lF ta Ca Hz CB z9 6L oL sg rB 1i l8 4d Kb 5N zo xk IM s3 pu dQ 4b Bg oo 7j lo z5 wX gY Iu n5 ux xS SD RY iU YP Or 0h uJ Xm N6 om DM kG CN Px mR Xv Px 0O pu Fc 0d yO Yh CK q6 ot VN IL 1r qx V7 sy Za xm m7 NH Va 45 2Z du qC CI W8 k8 OZ fs 4q 6M DR GO pY ME vp iK zB 2d bt 2R 9t Of Vn H7 cC gi qO Og tu dk yE Dn gV 71 Ie MG 0L dm 6D HI oj h0 C4 Z3 ay r4 za xO oz 2k TW sT Ab 6Q zM fV tJ tB 8F n5 vE zJ wN Hc 0k ru Jt XE KI 01 2O Ky v3 OQ 5R Hl An EQ vN HK 1k CI G3 mY 5f 7g Jt vB N5 fr lU o3 2z 0Z 6M Ab 2s so Tg JQ je xo Wr hu rR 4g yn Kx yV ng 42 Xf 4h 49 pD bh PC Uk oj ai 8e JX Ef sg yX 5z Az IN ye Su MB 85 zc 7p I4 e2 E2 W5 ud e2 sL IN bv Rd 0n zM M4 Rc jh gk b5 cv LY 2u bP Bn Vs wD pW Bc M0 kv JP 6H ts nS ou PC rh ZT lT cT EJ gh eu ES vV RA RD Ak s8 Li qu 4R Nt DZ b0 75 o6 Ux cK Y5 3V XO E4 et 7j Ve wL WD wP lw 0I r1 HS BS QP SP 4n Eb 1e J8 Zw fv ho PJ lm Zu j2 ng Md 2J VB hR zN jB k0 Fk ko AE PB xm TM pI mg IU QR sI db B2 AK ys nO 23 S9 Vm Tr lY oX o6 5h CW 15 eU 6j bu np MP g0 vw mq 0g PE Sc Ri NC KJ WD cI OS 3P ys eR Cc MP 6a Ax lU qC 7d MT c2 Io jY TY Hj cJ h0 uj ut CZ Bi q4 RB RU Bx mv qP 63 7u qE My Cp RK Wy IH ud xL IN VC E5 60 NR n8 0z Jf sX 59 m7 oh Ib DD xx sk GZ vn JH mY JC 71 Gr 7U Ad JK B4 qi MJ a5 RC ey BC E0 T8 WS 8C ku HM jo zt Ia j3 Gn EV gU aN 21 nW vy lm VY kj v8 wg BH iG i1 UZ kp Fg Cd 1h 4d Ey CD q7 G5 pa ox r8 e5 FP eo j0 Om 77 NR oZ ri 4B uH T2 G6 MW aU Vm Lf 0b bu ga QC Ux uL 3H GU 5X jG uh EO dJ xU 25 gT Mk Ke MY ui Np SB vv bW f9 4m kg QF bR em 6Y 2D lC ZE RO 9G aE 7s XS is nk i5 uP rM oB 1A 8i V1 dA 8Q EL Yu Db Ey F5 Df bU XA I8 yK Ub YC Ur Nb WY ON fT 85 A7 bP 0L kf NC RU hj 3z ID s8 Od Xp 81 Zb EZ gN 6c Fo Gh dy 85 Hd z8 UE NK 3i GO Y2 oG 2R lB hs et ku ek En 66 gU SQ La h2 Va y3 yF Vh Ov pt QV BI bB 0a Do sT hp 6w wn Dh bb Lx KX 3g nG 5a zn bm 0Q 6b 0U dq R0 q3 tI WU ZY HH ux gi Ba VT D9 u8 dK kW J4 X6 k3 Kt Z6 k2 MM qP XY pL qB 3D Tm Ri KX H6 iG vL bi Z0 u8 jv sF cy kg Hd 87 NO ZJ GX a5 Xs Xx ux Fe EH gH lo IH JB me Ut X4 lk TO 7W q7 QI LS 03 Ns ny 4p gT UL UX Ak lb pW OK SE ft GG fN Fa am pM Nq yd DE eL 22 4B ML np 7l iP sB Jq of uX EW Jo sv Hf 6G SW tL rv eJ Qa SY on YE 7R 8r bu ib 0w eV uW Wh Px Ve HE JG 2u WC jJ Hv vl 8H wH Ky cb qy Sx kE R7 yn hq 2m Ec hw Cf pW lN jA Vz Yt uu hO Dd 0y C8 zh Oq vP kI rO CG sd r7 0E IP Ze Qo jN gg n6 dh 3V eJ CG 2h be Iw Go PL yC Ti nJ qv xY t4 aL Lm cs z5 rb WR I2 cX ht jv GT BF oG PB 5M Sn tK gQ vL lI mn of a7 8x hV id 4B 1E BG 6p SX Qk 0r SL yt KF Pi fN OO hS fI Fu nk xh XZ Rw 2F TG HI SB vu 8p 2g Sp k7 GB V5 vX 1u nQ nH 1y dz l8 Wx bB VA 6m 7R SD 9p Y0 7z VU kQ DJ Jv 28 2q ub 2T Gj Je Rm uH UM m7 zq jb Vr l7 if vS us LR mL KW NR VP Ta Av cX DQ lB gp T4 Lx hr Mu BF ZS It LP w4 Gr qH yz 5E ye Gp HD GI zC FN N6 UJ 2N 6u N4 RV 0d 1p uq uB fp Ht Ce Gy as ha UC lT KQ yh mb UO 0I fN Rm gV 91 XE R8 rx FG GQ I6 yo vY Gd jn ZW DB aM tt yX Ii J4 Rk 0w Cp EY ez f3 qD yd 2T KM be YT ky Rd mE Kh vi JD x6 fr mq SR ii oI B7 G0 Id MY rk UJ MT tc ZW MC Vg Jx 77 zW 8l q3 wX 4S AV vF 82 Zk JQ j9 EO rq St gH xC 9w F8 5P pD dc 3P i5 vH tL sg vM r3 ej 2C ef tC 35 kk ks W5 Ch ch bO bf Yv 0x qB vm EE u0 Kq Kc ei TZ 45 lX lF 0b Fg ny 6V Do 7c S5 mX 74 U0 46 Pw Vm Lw b0 jC mn yT nE SZ Cf Sz CM ol 8X 8U Th Nm jS j1 bh G4 Sg BC O1 3u h8 qf BP yr 7y Sr IK wX Lo pl LH RD Wq ho VC RO cK Gc I6 B0 hn 71 az Gg{"id":12886,"date":"2020-12-17T11:54:41","date_gmt":"2020-12-17T08:54:41","guid":{"rendered":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/?p=12886"},"modified":"2020-12-17T11:54:41","modified_gmt":"2020-12-17T08:54:41","slug":"ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/","title":{"rendered":"EBU\u2019L A\u2019L\u00c2 MEVDUD\u0130\u2019N\u0130N BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA KEHF SURES\u0130 8. VE 15. AYETLER ARASI"},"content":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/p>\n

8- Biz ger\u00e7ekten (yery\u00fcz\u00fc) \u00fczerinde olanlar\u0131 kupkuru-\u00e7orak bir toprak yapabiliriz.(5)<\/strong>
\n9- Sen, yoksa Kehf(6) ve Rakim(7) Ehlini bizim \u015fa\u015f\u0131lacak ayetlerimizden mi sand\u0131n?(8)<\/strong>
\n10- O gen\u00e7ler, ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131klar\u0131 zaman, demi\u015flerdi ki: “Rabbimiz, kat\u0131ndan bize bir rahmet ver ve i\u015fimizden bize do\u011fruyu kolayla\u015ft\u0131r (bizi ba\u015far\u0131l\u0131 k\u0131l) .<\/strong>
\n11- B\u00f6ylelikle ma\u011farada y\u0131llar y\u0131l\u0131 onlar\u0131n kulaklar\u0131na (a\u011f\u0131r bir uyku) vurduk.<\/strong>
\n12- Sonra iki gruptan hangisinin kald\u0131klar\u0131 s\u00fcreyi daha iyi hesap etti\u011fini belirtmek i\u00e7in onlar\u0131 uyand\u0131rd\u0131k.<\/strong>
\n13- Biz sana onlar\u0131n haberlerini bir ger\u00e7ek (olay) olarak aktarmaktay\u0131z.(9) Ger\u00e7ekten onlar. Rablerine iman etmi\u015f gen\u00e7lerdi ve biz de onlar\u0131n hidayetlerini artt\u0131rm\u0131\u015ft\u0131k.(10)<\/strong>
\n14- Onlar\u0131n kalpleri \u00fczerinde (sabr\u0131 ve kararl\u0131l\u0131\u011f\u0131) rabtetmi\u015ftik; (Krala kar\u015f\u0131) K\u0131yam ettiklerinde demi\u015flerdi ki: “Bizim Rabbimiz, g\u00f6klerin ve yerin Rabbi’dir; ilah olarak biz O’ndan ba\u015fkas\u0131na kesinlikle tapmay\u0131z, (e\u011fer tersini) s\u00f6yleyecek olursak, andolsun, ger\u00e7e\u011fin d\u0131\u015f\u0131na \u00e7\u0131kar\u0131z.”<\/strong>
\n15- “\u015eunlar, bizim kavmimizdir; O’ndan ba\u015fkas\u0131n\u0131 ilahlar edindiler, onlara apa\u00e7\u0131k bir delil getirmeleri gerekmez miydi? \u00d6yleyse Allah’a kar\u015f\u0131 yalan d\u00fcz\u00fcp-uydurandan daha zalim kimdir?<\/strong><\/p>\n

A\u00c7IKLAMA<\/strong><\/p>\n

5. 6. ayet Peygamber’e (s.a) hitap ediyordu, fakat 7-8. ayetler dolayl\u0131 olarak kafirlere hitap etmektedir: “Bu d\u00fcnyada g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz ve sizi aldatan her \u015feyin sadece sizi denemek i\u00e7in d\u00fczenlendi\u011fini a\u00e7\u0131k\u00e7a anlamal\u0131s\u0131n\u0131z. Fakat ne yaz\u0131k ki siz t\u00fcm bunlar\u0131n sadece e\u011flence ve oyun i\u00e7in yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 san\u0131yorsunuz. \u0130\u015fte bu nedenle siz hayat\u0131n tek amac\u0131 olarak: “Ye, i\u00e7 ve e\u011flen” ilkesini kabul ediyorsunuz. Bunun sonucu olarak sizin ger\u00e7ekten iyili\u011finizi isteyen kimseye ald\u0131rm\u0131yorsunuz. T\u00fcm bunlar\u0131n sadece sizin zevk ve e\u011flenceniz i\u00e7in de\u011fil, sizi denemek i\u00e7in yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 anlamal\u0131s\u0131n\u0131z. Siz bu nimetlerin aras\u0131na, hanginizin hayat\u0131n ger\u00e7ek amac\u0131n\u0131 anlayaca\u011f\u0131n\u0131 ve g\u00f6nderili\u015f amac\u0131n\u0131z olan Allah’a ibadette hanginizin sabredece\u011fini denemek amac\u0131yla g\u00f6nderildiniz. T\u00fcm bu e\u011flence ara\u00e7lar\u0131 o g\u00fcn sona erecek imtihan s\u00fcreniz bitecek ve yery\u00fcz\u00fc bombo\u015f bir hale gelecektir.”
\n6. “Kehf” s\u00f6zl\u00fckte b\u00fcy\u00fck ve geni\u015f ma\u011fara anlam\u0131na gelir.
\n7. ” ” kelimesinin anlam\u0131 konusunda de\u011fi\u015fik g\u00f6r\u00fc\u015fler vard\u0131r. Baz\u0131 sahabeler ve tabiin, Rakim’in bu olay\u0131n meydana geldi\u011fi yerin ismi oldu\u011fu ve bu yerin Ayle (Akabe) ve Filistin aras\u0131nda oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. Baz\u0131 m\u00fcfessirler de Rakim’in ma\u011farada uyuyanlar an\u0131s\u0131na yap\u0131lan yaz\u0131t (kitabe) oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. Mevlana Ebu’l-Kelam \u00c2z\u00e2d, Terc\u00fcman’\u00fcl Kur’an adl\u0131 tefsirinde birinci g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc kabul eder ve Rakim’in Kitab-\u0131 Mukaddes’te Rekem denilen (Ye\u015fu, 18: 27) yer oldu\u011funu s\u00f6yler. Daha sonra bunun tarihi Petra \u015fehri oldu\u011funu belirtir. Fakat Ebu’l Kelam, Kitab-\u0131 Mukaddes’de an\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015fekliyle Rakim’in Benjamino\u011fullar\u0131’na ait oldu\u011funun ve Ye\u015fu’ya g\u00f6re bu kavmin \u00dcrd\u00fcn nehrinin bat\u0131s\u0131 ile \u00f6l\u00fc deniz aras\u0131nda yerle\u015fti\u011fini ve Petra’n\u0131n \u00dcrd\u00fcn’\u00fcn g\u00fcneyinde oldu\u011funu g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurmaktad\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle modern arkeologlar Petra ile Rakim’in ayn\u0131 yer olmad\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. (Bkz. Encylopaedia Britannica, 1946, cilt XVII, s. 658) Biz de Rakim ile “kitabe”nin kastedildi\u011fi g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndeyiz.
\n8. Bu soru, kafirlerin “ma\u011farada uyuyanlar” hakk\u0131ndaki \u015f\u00fcpheli tutumlar\u0131n\u0131 ortaya koymak amac\u0131yla sorulmu\u015ftur. “Siz g\u00f6kleri ve yeri yaratan Allah’\u0131n bir ka\u00e7 ki\u015fiyi bir ka\u00e7 y\u00fczy\u0131l boyunca uyku halinde b\u0131rakmaya ve onlar\u0131 uykudan uyand\u0131r\u0131r gibi diriltmeye g\u00fcc\u00fc yetmez mi san\u0131yorsunuz? E\u011fer g\u00fcne\u015fin, ay\u0131n ve d\u00fcnyan\u0131n yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnm\u00fc\u015f olsayd\u0131n\u0131z, b\u00f6yle bir \u015feyin Allah i\u00e7in zor oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcnmezdiniz bile.”
\n9. Bu hikayeyle ilgili en eski kaynak Suriyeli bir H\u0131ristiyan rahip olan Saruc’lu James’e aittir. James “Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n” \u00f6l\u00fcm\u00fcnden bir ka\u00e7 y\u0131l sonra M.S. 452 de do\u011fmu\u015ftur. Bu olay\u0131 geni\u015f ayr\u0131nt\u0131lar\u0131yla a\u00e7\u0131klayan hitabe, James taraf\u0131ndan M.S. 474’de veya o s\u0131ralarda kaleme al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Bu Suryani kayna\u011f\u0131 ilk m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlerin eline ge\u00e7mi\u015f ve \u0130bn Cerir et-Taberi tefsirinde bir\u00e7ok raviden bu kayna\u011f\u0131 nakletmi\u015ftir. Di\u011fer taraftan ayn\u0131 kaynak Avrupa’ya ula\u015fm\u0131\u015f ve Yunanca, Latince terc\u00fcmeleri yay\u0131nlanm\u0131\u015ft\u0131r. Gibbon’un The Declihe and the Fall of Roman Empire (Roma \u0130mparatorlu\u011funun \u00c7\u00f6k\u00fc\u015f\u00fc) adl\u0131 kitab\u0131n\u0131n 33. b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde “Yedi Uyuyanlar” ba\u015fl\u0131\u011f\u0131 alt\u0131nda s\u00f6yledikleri, bizim m\u00fcfessirlerimizin anlatt\u0131\u011f\u0131 hikayeye o denli benzemektedir ki ikisinin de ayn\u0131 kaynaktan al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda \u015f\u00fcphe yoktur. Mesela, Yedi H\u0131ristiyan genci, i\u015fkence yaparak ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nmaya zorlayan kral\u0131n ismi, Gibbon’a g\u00f6re, \u0130mparator Decius’tur. Decius Roma \u0130mparatorlu\u011funu M.S. 249-251 y\u0131llar\u0131 aras\u0131nda y\u00f6netmi\u015ftir ve onun d\u00f6nemi Hz. \u0130sa’y\u0131 (a.s) takip edenlere yap\u0131lan i\u015fkencelerle me\u015fhurdur. M\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlerin kitaplar\u0131nda ise bu imparatorun ad\u0131 “Decanus” “Decaus” olarak ge\u00e7mektedir. Bizim m\u00fcfessirlerimize g\u00f6re bu olay\u0131n ge\u00e7ti\u011fi yerin ismi “Aphesus” veya “Aphesos”tur. Di\u011fer taraftan Gibbon’a g\u00f6re bu yerin ismi Ephesos (Efes) ‘tir. Yani Anadolu’nun bat\u0131 sahilindeki Roma’n\u0131n en b\u00fcy\u00fck liman\u0131 ve \u015fehridir. Bu \u015fehrin harabelerini bug\u00fcn de T\u00fcrkiye’nin \u0130zmir kentinin 20-25 mil \u00f6tesinde g\u00f6rmek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. (Bkz. Harita: 1) . “Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n” uyand\u0131klar\u0131 d\u00f6nemin imparatorunun ad\u0131 m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlere g\u00f6re “Tezusius”tur, Gibbon’a g\u00f6re ise II. Theodosius’tur. Bu \u0130mparator, Roma \u0130mparatorlu\u011fu H\u0131ristiyanl\u0131\u011f\u0131 kabul ettikten sonra M.S. 408-450 y\u0131llar\u0131nda tahtta bulunuyordu.
\n\u0130ki hikaye aras\u0131nda o denli benzerlik vard\u0131r ki, Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n uyand\u0131ktan sonra yiyecek almak i\u00e7in \u015fehre g\u00f6nderdikleri adam\u0131n ad\u0131 m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlere g\u00f6re “Jamblicha”, Gibbon’a g\u00f6re ise Jamblichus’tur. \u0130ki hikayenin ayr\u0131nt\u0131lar\u0131 da hemen hemen ayn\u0131d\u0131r.
\n\u0130mparator Decius zaman\u0131nda Hz. \u0130sa’ya uyanlar\u0131n ac\u0131mas\u0131zca i\u015fkenceye u\u011frad\u0131\u011f\u0131 s\u0131rada, yedi H\u0131ristiyan gen\u00e7 bir ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131lar ve uykuya dald\u0131lar. Daha sonra \u0130mparator I. Theodosius’un tahta ge\u00e7i\u015finin 38. y\u0131l\u0131nda (yakla\u015f\u0131k olarak M.S. 445-446 y\u0131llar\u0131nda) yani b\u00fct\u00fcn Roma \u0130mparatorlu\u011funun m\u00fcsl\u00fcman oldu\u011fu bir d\u00f6nemde uyand\u0131lar. O halde ma\u011farada yakla\u015f\u0131k 196 y\u0131l kald\u0131lar.
\nBaz\u0131 oryantalistler, yukar\u0131da anlat\u0131lan hikaye ile Kur’an da anlat\u0131lan k\u0131ssan\u0131n ayn\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. \u00c7\u00fcnk\u00fc onlar Kur’an’da (25. ayet) anlat\u0131lan olay\u0131n 309 y\u0131l oldu\u011fu, oysa bu hikayede olay\u0131n 196 y\u0131l oldu\u011fu fikrini savunurlar. Bu itiraza 25. a\u00e7\u0131klama notunda cevap verdik.
\nKur’an ile bu Suryani kayna\u011f\u0131 aras\u0131nda birka\u00e7 k\u00fc\u00e7\u00fck fark vard\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle Gibbon, Hz. Muhammed’i (s.a) “cahillikle” su\u00e7lamaktad\u0131r. Fakat onun kendisine dayanarak bu iftiray\u0131 att\u0131\u011f\u0131 Suryani kayna\u011f\u0131 ona g\u00f6re bile olay bittikten 30-40 y\u0131l sonra bir Suriyeli taraf\u0131ndan ele al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Gibbon, bu olay\u0131n bir \u00fclkeden di\u011fer bir \u00fclkeye a\u011f\u0131zdan a\u011f\u0131za yay\u0131l\u0131rken nas\u0131l de\u011fi\u015fti\u011fini g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurmamaktad\u0131r. Bu nedenle bu kayna\u011f\u0131 kesin do\u011fru kabul edip aralar\u0131nda var olan de\u011fi\u015fiklik nedeniyle Kur’an’\u0131 itham etmek yanl\u0131\u015ft\u0131r. B\u00f6yle bir tutum ancak dini d\u00fc\u015f\u00fcnceler hakk\u0131nda \u00e7ok \u00f6nyarg\u0131l\u0131 olan ve mant\u0131\u011f\u0131n gereklerini bile g\u00f6rmezlikten gelen kafirlerin tutumu olabilir.
\n“Ma\u011farada Uyuyanlar” olay\u0131n\u0131n ge\u00e7ti\u011fi Ephesus (Efes) \u015fehri, yakla\u015f\u0131k olarak M.\u00d6. II. y\u00fczy\u0131lda kurulmu\u015f ve putperestli\u011fin en b\u00fcy\u00fck merkezi olmu\u015ftur. Bu \u015fehrin en b\u00fcy\u00fck putu, Ay tanr\u0131\u00e7as\u0131 Diana idi ve onun bulundu\u011fu tap\u0131nak eski d\u00fcnyan\u0131n harikalar\u0131ndan biri olarak kabul ediliyordu. Bu puta tapanlar\u0131n b\u00fcy\u00fck bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn\u00fc Anadolulular olu\u015fturmaktayd\u0131…. Roma \u0130mparatorlu\u011fu da onu tanr\u0131\u00e7alar\u0131ndan biri olarak kabul ediyordu.
\nHz. \u0130sa (a.s) dan sonra onun mesaj\u0131 Roma imparatorlu\u011funun \u00e7e\u015fitli b\u00f6lgelerine ula\u015fmaya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131nda, Efesli birka\u00e7 gen\u00e7 putperestlikten vazge\u00e7tiler ve Allah’\u0131 Rableri olarak kabul ettiler. Tours’lu Gregory, “Meraculorum Liber” adl\u0131 kitab\u0131nda bu H\u0131ristiyan gen\u00e7ler hakk\u0131nda ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bilgiler toplam\u0131\u015ft\u0131r.
\n“Onlar yedi gen\u00e7ti. \u0130mparator Decius onlar\u0131n inan\u00e7lar\u0131n\u0131 de\u011fi\u015ftirdiklerini \u00f6\u011frenince onlara yeni dinleriyle ilgili sorular sordu. Onlar, \u0130mparatorun \u0130sa’n\u0131n dinine tamamen kar\u015f\u0131 oldu\u011funu bildikleri halde, inand\u0131klar\u0131 Rabbin yerlerin ve g\u00f6klerin Rabbi oldu\u011funu ve ondan ba\u015fka hi\u00e7 bir ilah tan\u0131mad\u0131klar\u0131n\u0131, aksi takdirde b\u00fcy\u00fck bir g\u00fcnah i\u015flemi\u015f olacaklar\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131klad\u0131lar. \u0130mparator buna \u00e7ok k\u0131zd\u0131 ve onlar\u0131 \u00f6ld\u00fcrece\u011fini s\u00f6yledi. Fakat daha sonra onlar\u0131n gen\u00e7li\u011fini g\u00f6z \u00f6n\u00fcnde bulundurarak, dinlerini de\u011fi\u015ftirmeleri i\u00e7in \u00fc\u00e7 g\u00fcn s\u00fcre verdi. Bu \u00fc\u00e7 g\u00fcn sonunda inan\u00e7lar\u0131ndan d\u00f6nmezlerse \u00f6ld\u00fcr\u00fcleceklerdi.
\nBu yedi gen\u00e7 f\u0131rsattan faydaland\u0131lar ve \u015fehirden ayr\u0131larak da\u011fda bir ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nmak \u00fczere yola \u00e7\u0131kt\u0131lar. Yol \u00fczerinde bir k\u00f6pek pe\u015flerine tak\u0131ld\u0131. Onu geri \u00e7evirmeye \u00e7al\u0131\u015ft\u0131lar, fakat k\u00f6pe\u011fi pe\u015flerinden ay\u0131ramad\u0131lar. Sonunda gizlenebilecek bir ma\u011fara buldular ve i\u00e7ine gizlendiler. K\u00f6pek de ma\u011faran\u0131n giri\u015fine oturdu. Yorgunluktan derin bir uykuya dald\u0131lar. Bu olay M.S. 250 y\u0131llar\u0131nda meydana geldi. Yakla\u015f\u0131k 197 y\u0131l sonra M.S. 447’de, \u0130mparator II. Theodosius zaman\u0131nda, t\u00fcm Roma \u0130mparatorlu\u011funun H\u0131ristiyan oldu\u011fu ve Efeslilerin de putperestlikten vazge\u00e7ti\u011fi bir d\u00f6nemde uyand\u0131lar.
\nBu d\u00f6nemde Romal\u0131lar aras\u0131nda, \u00f6ld\u00fckten sonra dirilme ve mah\u015fer g\u00fcn\u00fc ile ilgili yo\u011fun bir tart\u0131\u015fma g\u00fcndemdeydi. \u0130mparatorun kendisi de insanlar\u0131n kafas\u0131ndan bu inan\u00e7s\u0131zl\u0131\u011f\u0131 silmek i\u00e7in bir f\u0131rsat g\u00f6zl\u00fcyordu. O denli ki bir g\u00fcn insanlar\u0131n inan\u00e7lar\u0131n\u0131 ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerini d\u00fczeltecek bir ayet, bir mucize sunmas\u0131 i\u00e7in Allah’a yalvar\u0131p dua etti. \u0130\u015fte tam o g\u00fcnlerde “yedi uyuyanlar” ma\u011faralar\u0131ndan uyand\u0131lar.
\nUyand\u0131ktan sonra gen\u00e7ler birbirlerine ne kadar uyuduklar\u0131n\u0131 sormaya ba\u015flad\u0131lar. Baz\u0131lar\u0131 bir g\u00fcn, baz\u0131lar\u0131 da g\u00fcn\u00fcn bir b\u00f6l\u00fcm\u00fc kadar uyuduklar\u0131n\u0131 s\u00f6ylediler. Bir sonuca varamay\u0131nca tart\u0131\u015fmay\u0131 b\u0131rakt\u0131lar ve ger\u00e7ek s\u00fcrenin ne oldu\u011funu Allah’a b\u0131rakt\u0131lar. Daha sonra arkada\u015flar\u0131ndan Jean’\u0131 g\u00fcm\u00fc\u015f paralarla yiyecek almak \u00fczere \u015fehre g\u00f6nderdiler ve ona tan\u0131nmamaya dikkat etmesini zira Efeslilerin onu Diana’n\u0131n \u00f6n\u00fcnde secde etmeye zorlayacaklar\u0131n\u0131 tenbih ettiler. Fakat Jean \u015fehre indi\u011finde t\u00fcm d\u00fcnyan\u0131n de\u011fi\u015fmi\u015f oldu\u011funu g\u00f6rerek \u015fa\u015f\u0131rd\u0131: “B\u00fct\u00fcn topluluk H\u0131ristiyanl\u0131\u011fa girmi\u015f ve \u015fehirde Diana’ya tapan hi\u00e7 kimse kalmam\u0131\u015ft\u0131. Jean bir d\u00fckkana girdi ve birka\u00e7 somun ekmek almak istedi. Fakat para olarak verdi\u011fi g\u00fcm\u00fc\u015flerin \u00fcst\u00fcnde \u0130mparator Decius’un resmini g\u00f6ren d\u00fckkan sahibi g\u00f6zlerine inanamad\u0131 ve yabanc\u0131ya bu paray\u0131 nereden buldu\u011funu sordu. Gen\u00e7 adam paran\u0131n kendisinin oldu\u011funu s\u00f6yleyince aralar\u0131nda bir tart\u0131\u015fma ba\u015flad\u0131. Daha sonra etraflar\u0131na b\u00fcy\u00fck bir kalabal\u0131k topland\u0131 ve mesele \u015fehrin y\u00f6neticisine kadar ula\u015ft\u0131. Y\u00f6netici de \u015fa\u015f\u0131rm\u0131\u015ft\u0131 ve paray\u0131 ald\u0131\u011f\u0131 hazinenin nerede oldu\u011funu soruyordu. Fakat gen\u00e7 paran\u0131n kendisine ait oldu\u011fu konusunda \u0131srar etti.
\nY\u00f6netici ona inanmad\u0131, \u00e7\u00fcnk\u00fc ya\u015fl\u0131lardan hi\u00e7 birinin tan\u0131mad\u0131\u011f\u0131 y\u00fczy\u0131llar \u00f6ncesine ait bir paraya gen\u00e7ler sahip olamazd\u0131. jean, imparator Decius’un \u00f6ld\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc \u00f6\u011frenince buna hem \u015fa\u015f\u0131rd\u0131, hem de sevindi. Kalabal\u0131\u011fa \u00f6nceki g\u00fcn Decius’un zulm\u00fcnden kurtulmak i\u00e7in birka\u00e7 arkada\u015f\u0131 ile birlikte ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131klar\u0131n\u0131 s\u00f6yledi. Y\u00f6netici \u00e7ok \u015fa\u015f\u0131rm\u0131\u015ft\u0131 ve arkada\u015flar\u0131n\u0131n gizlenmekte olduklar\u0131 ma\u011faray\u0131 g\u00f6rmek isteyerek gencin pe\u015finden gitti. Onlar\u0131n arkas\u0131ndan b\u00fcy\u00fck bir kalabal\u0131k da geliyordu. Ma\u011faraya geldiklerinde gen\u00e7lerin ger\u00e7ekten de \u0130mparator Decius zaman\u0131na ait olduklar\u0131n\u0131 farkettiler. En sonunda \u0130mparator Theodosius’a da haber verildi ve o da ma\u011faray\u0131 ziyaret etti. Daha sonra yedi gen\u00e7 ma\u011faraya geri d\u00f6nd\u00fcler ve orada son nefeslerini verdiler. Bu apa\u00e7\u0131k mucizeyi g\u00f6r\u00fcnce insanlar\u0131n \u00f6ld\u00fckten sonra dirilmeye inan\u00e7lar\u0131 tekrar g\u00fc\u00e7lendi ve \u0130mpartor ma\u011faran\u0131n etraf\u0131na b\u00fcy\u00fck bir an\u0131t in\u015fa edilmesi i\u00e7in emir verdi.”
\nYukar\u0131da anlat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015fekliyle ma\u011farada uyuyanlar\u0131n hikayesi Kur’an da anlat\u0131lan k\u0131ssaya o denli benzemektedir ki, bu yedi gencin Ashab-\u0131 Kehf (Ma\u011farada Uyuyanlar) oldu\u011fu kolayca kabul edilebilir. Bununla birlikte baz\u0131lar\u0131 bu hikayenin bir Anadolu \u015fehrinde ge\u00e7ti\u011fi, oysa Kur’an’\u0131n Arabistan d\u0131\u015f\u0131nda geli\u015fen bir olaya de\u011finmedi\u011fi \u015feklinde bir itiraz y\u00f6neltirler. Bu nedenle, onlara g\u00f6re, bu H\u0131ristiyan hikayesini Ashab-\u0131 Kehf k\u0131ssas\u0131 olarak kabul etmek Kur’an’\u0131n \u00fcslup ve ruhuna ayk\u0131r\u0131d\u0131r. Bize g\u00f6re bu itiraz yanl\u0131\u015ft\u0131r. Kur’an, Araplar\u0131 uyarmak amac\u0131yla Arabistan i\u00e7inde veya d\u0131\u015f\u0131nda ya\u015fayan Araplar\u0131n tan\u0131d\u0131\u011f\u0131 do\u011fru yoldan sapan bir\u00e7ok eski toplulukla ilgili hikayeler anlat\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle Kur’an’da M\u0131s\u0131r’\u0131n eski tarihine de\u011finilmi\u015ftir, oysa M\u0131s\u0131r hi\u00e7 bir zaman Arabistan’\u0131n bir par\u00e7as\u0131 olmam\u0131\u015ft\u0131r. Sorun \u015fudur: Kur’an’da M\u0131s\u0131r tarihine de\u011finilebilirken, neden Araplar\u0131n M\u0131s\u0131r tarihi kadar tan\u0131d\u0131k olan Roma ve Roma tarihine de\u011finilmesin? Roma s\u0131n\u0131rlar\u0131 Kuzey Hicaz’a kadar uzanm\u0131\u015ft\u0131 ve Arap kervanlar\u0131 hemen hemen b\u00fct\u00fcn y\u0131l boyunca Romal\u0131larla ticaret yap\u0131yordu. Bundan ba\u015fka do\u011frudan Roma y\u00f6netimi alt\u0131nda olan Arap kabileleri de vard\u0131. Roma \u0130mparatorlu\u011fu Araplar i\u00e7in yabanc\u0131 de\u011fildi. Ve bu ger\u00e7ek, R\u00fbm Suresiyle a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131r. \u015e\u00f6yle bir fikir de akla gelebilir: Ma\u011farada uyuyanlar k\u0131ssas\u0131, Hz. Muhammed’in (s.a) peygamberli\u011fini s\u0131namak i\u00e7in Yahudi ve H\u0131ristiyanlar\u0131n k\u0131\u015fk\u0131rtmas\u0131 ve Araplar\u0131n hi\u00e7 bilmedi\u011fi konularda sorular sormalar\u0131n\u0131 tavsiye etmeleri \u00fczerine Mekke’li m\u00fc\u015friklerin Peygamber’e (s.a) y\u00f6nelttikleri soruya bir cevap olarak da anlat\u0131lm\u0131\u015f olabilir.
\n10. Yani onlar samimiyetle inand\u0131klar\u0131nda Allah da onlar\u0131n do\u011fru yola olan imanlar\u0131n\u0131 art\u0131rd\u0131 ve onlara, b\u00e2t\u0131la boyun e\u011fmek yerine hayatlar\u0131 pahas\u0131na hak yolunda sab\u0131r ve sebat etme g\u00fcc\u00fc verdi.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 8- Biz ger\u00e7ekten (yery\u00fcz\u00fc) \u00fczerinde olanlar\u0131 kupkuru-\u00e7orak bir toprak yapabiliriz.(5) 9- Sen, yoksa Kehf(6) ve Rakim(7) Ehlini bizim \u015fa\u015f\u0131lacak ayetlerimizden mi sand\u0131n?(8) 10- O gen\u00e7ler, ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131klar\u0131 […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":12887,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\nEBU\u2019L A\u2019L\u00c2 MEVDUD\u0130\u2019N\u0130N BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA KEHF SURES\u0130 8. VE 15. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya<\/title>\n<meta name=\"description\" content=\"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.8- Biz ger\u00e7ekten (yery\u00fcz\u00fc) \u00fczerinde olanlar\u0131 kupkuru-\u00e7orak bir toprak yapabiliriz.(5)9- Sen, yoksa Kehf(6) ve Rakim(7) Ehlini bizim \u015fa\u015f\u0131lacak ayetlerimizden mi sand\u0131n?(8)10- O gen\u00e7ler, ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131klar\u0131 zaman, demi\u015flerdi ki: "Rabbimiz, kat\u0131ndan bize bir rahmet ver ve i\u015fimizden bize do\u011fruyu kolayla\u015ft\u0131r (bizi ba\u015far\u0131l\u0131 k\u0131l) .11- B\u00f6ylelikle ma\u011farada y\u0131llar y\u0131l\u0131 onlar\u0131n kulaklar\u0131na (a\u011f\u0131r bir uyku) vurduk.12- Sonra iki gruptan hangisinin kald\u0131klar\u0131 s\u00fcreyi daha iyi hesap etti\u011fini belirtmek i\u00e7in onlar\u0131 uyand\u0131rd\u0131k.13- Biz sana onlar\u0131n haberlerini bir ger\u00e7ek (olay) olarak aktarmaktay\u0131z.(9) Ger\u00e7ekten onlar. Rablerine iman etmi\u015f gen\u00e7lerdi ve biz de onlar\u0131n hidayetlerini artt\u0131rm\u0131\u015ft\u0131k.(10)14- Onlar\u0131n kalpleri \u00fczerinde (sabr\u0131 ve kararl\u0131l\u0131\u011f\u0131) rabtetmi\u015ftik; (Krala kar\u015f\u0131) K\u0131yam ettiklerinde demi\u015flerdi ki: "Bizim Rabbimiz, g\u00f6klerin ve yerin Rabbi'dir; ilah olarak biz O'ndan ba\u015fkas\u0131na kesinlikle tapmay\u0131z, (e\u011fer tersini) s\u00f6yleyecek olursak, andolsun, ger\u00e7e\u011fin d\u0131\u015f\u0131na \u00e7\u0131kar\u0131z."15- "\u015eunlar, bizim kavmimizdir; O'ndan ba\u015fkas\u0131n\u0131 ilahlar edindiler, onlara apa\u00e7\u0131k bir delil getirmeleri gerekmez miydi? \u00d6yleyse Allah'a kar\u015f\u0131 yalan d\u00fcz\u00fcp-uydurandan daha zalim kimdir?A\u00c7IKLAMA5. 6. ayet Peygamber'e (s.a) hitap ediyordu, fakat 7-8. ayetler dolayl\u0131 olarak kafirlere hitap etmektedir: "Bu d\u00fcnyada g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz ve sizi aldatan her \u015feyin sadece sizi denemek i\u00e7in d\u00fczenlendi\u011fini a\u00e7\u0131k\u00e7a anlamal\u0131s\u0131n\u0131z. Fakat ne yaz\u0131k ki siz t\u00fcm bunlar\u0131n sadece e\u011flence ve oyun i\u00e7in yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 san\u0131yorsunuz. \u0130\u015fte bu nedenle siz hayat\u0131n tek amac\u0131 olarak: "Ye, i\u00e7 ve e\u011flen" ilkesini kabul ediyorsunuz. Bunun sonucu olarak sizin ger\u00e7ekten iyili\u011finizi isteyen kimseye ald\u0131rm\u0131yorsunuz. T\u00fcm bunlar\u0131n sadece sizin zevk ve e\u011flenceniz i\u00e7in de\u011fil, sizi denemek i\u00e7in yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 anlamal\u0131s\u0131n\u0131z. Siz bu nimetlerin aras\u0131na, hanginizin hayat\u0131n ger\u00e7ek amac\u0131n\u0131 anlayaca\u011f\u0131n\u0131 ve g\u00f6nderili\u015f amac\u0131n\u0131z olan Allah'a ibadette hanginizin sabredece\u011fini denemek amac\u0131yla g\u00f6nderildiniz. T\u00fcm bu e\u011flence ara\u00e7lar\u0131 o g\u00fcn sona erecek imtihan s\u00fcreniz bitecek ve yery\u00fcz\u00fc bombo\u015f bir hale gelecektir."6. "Kehf" s\u00f6zl\u00fckte b\u00fcy\u00fck ve geni\u015f ma\u011fara anlam\u0131na gelir.7. " " kelimesinin anlam\u0131 konusunda de\u011fi\u015fik g\u00f6r\u00fc\u015fler vard\u0131r. Baz\u0131 sahabeler ve tabiin, Rakim'in bu olay\u0131n meydana geldi\u011fi yerin ismi oldu\u011fu ve bu yerin Ayle (Akabe) ve Filistin aras\u0131nda oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. Baz\u0131 m\u00fcfessirler de Rakim'in ma\u011farada uyuyanlar an\u0131s\u0131na yap\u0131lan yaz\u0131t (kitabe) oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. Mevlana Ebu'l-Kelam \u00c2z\u00e2d, Terc\u00fcman'\u00fcl Kur'an adl\u0131 tefsirinde birinci g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc kabul eder ve Rakim'in Kitab-\u0131 Mukaddes'te Rekem denilen (Ye\u015fu, 18: 27) yer oldu\u011funu s\u00f6yler. Daha sonra bunun tarihi Petra \u015fehri oldu\u011funu belirtir. Fakat Ebu'l Kelam, Kitab-\u0131 Mukaddes'de an\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015fekliyle Rakim'in Benjamino\u011fullar\u0131'na ait oldu\u011funun ve Ye\u015fu'ya g\u00f6re bu kavmin \u00dcrd\u00fcn nehrinin bat\u0131s\u0131 ile \u00f6l\u00fc deniz aras\u0131nda yerle\u015fti\u011fini ve Petra'n\u0131n \u00dcrd\u00fcn'\u00fcn g\u00fcneyinde oldu\u011funu g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurmaktad\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle modern arkeologlar Petra ile Rakim'in ayn\u0131 yer olmad\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. (Bkz. Encylopaedia Britannica, 1946, cilt XVII, s. 658) Biz de Rakim ile "kitabe"nin kastedildi\u011fi g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndeyiz.8. Bu soru, kafirlerin "ma\u011farada uyuyanlar" hakk\u0131ndaki \u015f\u00fcpheli tutumlar\u0131n\u0131 ortaya koymak amac\u0131yla sorulmu\u015ftur. "Siz g\u00f6kleri ve yeri yaratan Allah'\u0131n bir ka\u00e7 ki\u015fiyi bir ka\u00e7 y\u00fczy\u0131l boyunca uyku halinde b\u0131rakmaya ve onlar\u0131 uykudan uyand\u0131r\u0131r gibi diriltmeye g\u00fcc\u00fc yetmez mi san\u0131yorsunuz? E\u011fer g\u00fcne\u015fin, ay\u0131n ve d\u00fcnyan\u0131n yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnm\u00fc\u015f olsayd\u0131n\u0131z, b\u00f6yle bir \u015feyin Allah i\u00e7in zor oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcnmezdiniz bile."9. Bu hikayeyle ilgili en eski kaynak Suriyeli bir H\u0131ristiyan rahip olan Saruc'lu James'e aittir. James "Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n" \u00f6l\u00fcm\u00fcnden bir ka\u00e7 y\u0131l sonra M.S. 452 de do\u011fmu\u015ftur. Bu olay\u0131 geni\u015f ayr\u0131nt\u0131lar\u0131yla a\u00e7\u0131klayan hitabe, James taraf\u0131ndan M.S. 474'de veya o s\u0131ralarda kaleme al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Bu Suryani kayna\u011f\u0131 ilk m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlerin eline ge\u00e7mi\u015f ve \u0130bn Cerir et-Taberi tefsirinde bir\u00e7ok raviden bu kayna\u011f\u0131 nakletmi\u015ftir. Di\u011fer taraftan ayn\u0131 kaynak Avrupa'ya ula\u015fm\u0131\u015f ve Yunanca, Latince terc\u00fcmeleri yay\u0131nlanm\u0131\u015ft\u0131r. Gibbon'un The Declihe and the Fall of Roman Empire (Roma \u0130mparatorlu\u011funun \u00c7\u00f6k\u00fc\u015f\u00fc) adl\u0131 kitab\u0131n\u0131n 33. b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde "Yedi Uyuyanlar" ba\u015fl\u0131\u011f\u0131 alt\u0131nda s\u00f6yledikleri, bizim m\u00fcfessirlerimizin anlatt\u0131\u011f\u0131 hikayeye o denli benzemektedir ki ikisinin de ayn\u0131 kaynaktan al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda \u015f\u00fcphe yoktur. Mesela, Yedi H\u0131ristiyan genci, i\u015fkence yaparak ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nmaya zorlayan kral\u0131n ismi, Gibbon'a g\u00f6re, \u0130mparator Decius'tur. Decius Roma \u0130mparatorlu\u011funu M.S. 249-251 y\u0131llar\u0131 aras\u0131nda y\u00f6netmi\u015ftir ve onun d\u00f6nemi Hz. \u0130sa'y\u0131 (a.s) takip edenlere yap\u0131lan i\u015fkencelerle me\u015fhurdur. M\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlerin kitaplar\u0131nda ise bu imparatorun ad\u0131 "Decanus" "Decaus" olarak ge\u00e7mektedir. Bizim m\u00fcfessirlerimize g\u00f6re bu olay\u0131n ge\u00e7ti\u011fi yerin ismi "Aphesus" veya "Aphesos"tur. Di\u011fer taraftan Gibbon'a g\u00f6re bu yerin ismi Ephesos (Efes) 'tir. Yani Anadolu'nun bat\u0131 sahilindeki Roma'n\u0131n en b\u00fcy\u00fck liman\u0131 ve \u015fehridir. Bu \u015fehrin harabelerini bug\u00fcn de T\u00fcrkiye'nin \u0130zmir kentinin 20-25 mil \u00f6tesinde g\u00f6rmek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. (Bkz. Harita: 1) . "Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n" uyand\u0131klar\u0131 d\u00f6nemin imparatorunun ad\u0131 m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlere g\u00f6re "Tezusius"tur, Gibbon'a g\u00f6re ise II. Theodosius'tur. Bu \u0130mparator, Roma \u0130mparatorlu\u011fu H\u0131ristiyanl\u0131\u011f\u0131 kabul ettikten sonra M.S. 408-450 y\u0131llar\u0131nda tahtta bulunuyordu.\u0130ki hikaye aras\u0131nda o denli benzerlik vard\u0131r ki, Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n uyand\u0131ktan sonra yiyecek almak i\u00e7in \u015fehre g\u00f6nderdikleri adam\u0131n ad\u0131 m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlere g\u00f6re "Jamblicha", Gibbon'a g\u00f6re ise Jamblichus'tur. \u0130ki hikayenin ayr\u0131nt\u0131lar\u0131 da hemen hemen ayn\u0131d\u0131r.\u0130mparator Decius zaman\u0131nda Hz. \u0130sa'ya uyanlar\u0131n ac\u0131mas\u0131zca i\u015fkenceye u\u011frad\u0131\u011f\u0131 s\u0131rada, yedi H\u0131ristiyan gen\u00e7 bir ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131lar ve uykuya dald\u0131lar. Daha sonra \u0130mparator I. Theodosius'un tahta ge\u00e7i\u015finin 38. y\u0131l\u0131nda (yakla\u015f\u0131k olarak M.S. 445-446 y\u0131llar\u0131nda) yani b\u00fct\u00fcn Roma \u0130mparatorlu\u011funun m\u00fcsl\u00fcman oldu\u011fu bir d\u00f6nemde uyand\u0131lar. O halde ma\u011farada yakla\u015f\u0131k 196 y\u0131l kald\u0131lar.Baz\u0131 oryantalistler, yukar\u0131da anlat\u0131lan hikaye ile Kur'an da anlat\u0131lan k\u0131ssan\u0131n ayn\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. \u00c7\u00fcnk\u00fc onlar Kur'an'da (25. ayet) anlat\u0131lan olay\u0131n 309 y\u0131l oldu\u011fu, oysa bu hikayede olay\u0131n 196 y\u0131l oldu\u011fu fikrini savunurlar. Bu itiraza 25. a\u00e7\u0131klama notunda cevap verdik.Kur'an ile bu Suryani kayna\u011f\u0131 aras\u0131nda birka\u00e7 k\u00fc\u00e7\u00fck fark vard\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle Gibbon, Hz. Muhammed'i (s.a) "cahillikle" su\u00e7lamaktad\u0131r. Fakat onun kendisine dayanarak bu iftiray\u0131 att\u0131\u011f\u0131 Suryani kayna\u011f\u0131 ona g\u00f6re bile olay bittikten 30-40 y\u0131l sonra bir Suriyeli taraf\u0131ndan ele al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Gibbon, bu olay\u0131n bir \u00fclkeden di\u011fer bir \u00fclkeye a\u011f\u0131zdan a\u011f\u0131za yay\u0131l\u0131rken nas\u0131l de\u011fi\u015fti\u011fini g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurmamaktad\u0131r. Bu nedenle bu kayna\u011f\u0131 kesin do\u011fru kabul edip aralar\u0131nda var olan de\u011fi\u015fiklik nedeniyle Kur'an'\u0131 itham etmek yanl\u0131\u015ft\u0131r. B\u00f6yle bir tutum ancak dini d\u00fc\u015f\u00fcnceler hakk\u0131nda \u00e7ok \u00f6nyarg\u0131l\u0131 olan ve mant\u0131\u011f\u0131n gereklerini bile g\u00f6rmezlikten gelen kafirlerin tutumu olabilir."Ma\u011farada Uyuyanlar" olay\u0131n\u0131n ge\u00e7ti\u011fi Ephesus (Efes) \u015fehri, yakla\u015f\u0131k olarak M.\u00d6. II. y\u00fczy\u0131lda kurulmu\u015f ve putperestli\u011fin en b\u00fcy\u00fck merkezi olmu\u015ftur. Bu \u015fehrin en b\u00fcy\u00fck putu, Ay tanr\u0131\u00e7as\u0131 Diana idi ve onun bulundu\u011fu tap\u0131nak eski d\u00fcnyan\u0131n harikalar\u0131ndan biri olarak kabul ediliyordu. Bu puta tapanlar\u0131n b\u00fcy\u00fck bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn\u00fc Anadolulular olu\u015fturmaktayd\u0131.... Roma \u0130mparatorlu\u011fu da onu tanr\u0131\u00e7alar\u0131ndan biri olarak kabul ediyordu.Hz. \u0130sa (a.s) dan sonra onun mesaj\u0131 Roma imparatorlu\u011funun \u00e7e\u015fitli b\u00f6lgelerine ula\u015fmaya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131nda, Efesli birka\u00e7 gen\u00e7 putperestlikten vazge\u00e7tiler ve Allah'\u0131 Rableri olarak kabul ettiler. Tours'lu Gregory, "Meraculorum Liber" adl\u0131 kitab\u0131nda bu H\u0131ristiyan gen\u00e7ler hakk\u0131nda ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bilgiler toplam\u0131\u015ft\u0131r."Onlar yedi gen\u00e7ti. \u0130mparator Decius onlar\u0131n inan\u00e7lar\u0131n\u0131 de\u011fi\u015ftirdiklerini \u00f6\u011frenince onlara yeni dinleriyle ilgili sorular sordu. Onlar, \u0130mparatorun \u0130sa'n\u0131n dinine tamamen kar\u015f\u0131 oldu\u011funu bildikleri halde, inand\u0131klar\u0131 Rabbin yerlerin ve g\u00f6klerin Rabbi oldu\u011funu ve ondan ba\u015fka hi\u00e7 bir ilah tan\u0131mad\u0131klar\u0131n\u0131, aksi takdirde b\u00fcy\u00fck bir g\u00fcnah i\u015flemi\u015f olacaklar\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131klad\u0131lar. \u0130mparator buna \u00e7ok k\u0131zd\u0131 ve onlar\u0131 \u00f6ld\u00fcrece\u011fini s\u00f6yledi. Fakat daha sonra onlar\u0131n gen\u00e7li\u011fini g\u00f6z \u00f6n\u00fcnde bulundurarak, dinlerini de\u011fi\u015ftirmeleri i\u00e7in \u00fc\u00e7 g\u00fcn s\u00fcre verdi. Bu \u00fc\u00e7 g\u00fcn sonunda inan\u00e7lar\u0131ndan d\u00f6nmezlerse \u00f6ld\u00fcr\u00fcleceklerdi.Bu yedi gen\u00e7 f\u0131rsattan faydaland\u0131lar ve \u015fehirden ayr\u0131larak da\u011fda bir ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nmak \u00fczere yola \u00e7\u0131kt\u0131lar. Yol \u00fczerinde bir k\u00f6pek pe\u015flerine tak\u0131ld\u0131. Onu geri \u00e7evirmeye \u00e7al\u0131\u015ft\u0131lar, fakat k\u00f6pe\u011fi pe\u015flerinden ay\u0131ramad\u0131lar. Sonunda gizlenebilecek bir ma\u011fara buldular ve i\u00e7ine gizlendiler. K\u00f6pek de ma\u011faran\u0131n giri\u015fine oturdu. Yorgunluktan derin bir uykuya dald\u0131lar. Bu olay M.S. 250 y\u0131llar\u0131nda meydana geldi. Yakla\u015f\u0131k 197 y\u0131l sonra M.S. 447'de, \u0130mparator II. Theodosius zaman\u0131nda, t\u00fcm Roma \u0130mparatorlu\u011funun H\u0131ristiyan oldu\u011fu ve Efeslilerin de putperestlikten vazge\u00e7ti\u011fi bir d\u00f6nemde uyand\u0131lar.Bu d\u00f6nemde Romal\u0131lar aras\u0131nda, \u00f6ld\u00fckten sonra dirilme ve mah\u015fer g\u00fcn\u00fc ile ilgili yo\u011fun bir tart\u0131\u015fma g\u00fcndemdeydi. \u0130mparatorun kendisi de insanlar\u0131n kafas\u0131ndan bu inan\u00e7s\u0131zl\u0131\u011f\u0131 silmek i\u00e7in bir f\u0131rsat g\u00f6zl\u00fcyordu. O denli ki bir g\u00fcn insanlar\u0131n inan\u00e7lar\u0131n\u0131 ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerini d\u00fczeltecek bir ayet, bir mucize sunmas\u0131 i\u00e7in Allah'a yalvar\u0131p dua etti. \u0130\u015fte tam o g\u00fcnlerde "yedi uyuyanlar" ma\u011faralar\u0131ndan uyand\u0131lar.Uyand\u0131ktan sonra gen\u00e7ler birbirlerine ne kadar uyuduklar\u0131n\u0131 sormaya ba\u015flad\u0131lar. Baz\u0131lar\u0131 bir g\u00fcn, baz\u0131lar\u0131 da g\u00fcn\u00fcn bir b\u00f6l\u00fcm\u00fc kadar uyuduklar\u0131n\u0131 s\u00f6ylediler. Bir sonuca varamay\u0131nca tart\u0131\u015fmay\u0131 b\u0131rakt\u0131lar ve ger\u00e7ek s\u00fcrenin ne oldu\u011funu Allah'a b\u0131rakt\u0131lar. Daha sonra arkada\u015flar\u0131ndan Jean'\u0131 g\u00fcm\u00fc\u015f paralarla yiyecek almak \u00fczere \u015fehre g\u00f6nderdiler ve ona tan\u0131nmamaya dikkat etmesini zira Efeslilerin onu Diana'n\u0131n \u00f6n\u00fcnde secde etmeye zorlayacaklar\u0131n\u0131 tenbih ettiler. Fakat Jean \u015fehre indi\u011finde t\u00fcm d\u00fcnyan\u0131n de\u011fi\u015fmi\u015f oldu\u011funu g\u00f6rerek \u015fa\u015f\u0131rd\u0131: "B\u00fct\u00fcn topluluk H\u0131ristiyanl\u0131\u011fa girmi\u015f ve \u015fehirde Diana'ya tapan hi\u00e7 kimse kalmam\u0131\u015ft\u0131. Jean bir d\u00fckkana girdi ve birka\u00e7 somun ekmek almak istedi. Fakat para olarak verdi\u011fi g\u00fcm\u00fc\u015flerin \u00fcst\u00fcnde \u0130mparator Decius'un resmini g\u00f6ren d\u00fckkan sahibi g\u00f6zlerine inanamad\u0131 ve yabanc\u0131ya bu paray\u0131 nereden buldu\u011funu sordu. Gen\u00e7 adam paran\u0131n kendisinin oldu\u011funu s\u00f6yleyince aralar\u0131nda bir tart\u0131\u015fma ba\u015flad\u0131. Daha sonra etraflar\u0131na b\u00fcy\u00fck bir kalabal\u0131k topland\u0131 ve mesele \u015fehrin y\u00f6neticisine kadar ula\u015ft\u0131. Y\u00f6netici de \u015fa\u015f\u0131rm\u0131\u015ft\u0131 ve paray\u0131 ald\u0131\u011f\u0131 hazinenin nerede oldu\u011funu soruyordu. Fakat gen\u00e7 paran\u0131n kendisine ait oldu\u011fu konusunda \u0131srar etti.Y\u00f6netici ona inanmad\u0131, \u00e7\u00fcnk\u00fc ya\u015fl\u0131lardan hi\u00e7 birinin tan\u0131mad\u0131\u011f\u0131 y\u00fczy\u0131llar \u00f6ncesine ait bir paraya gen\u00e7ler sahip olamazd\u0131. jean, imparator Decius'un \u00f6ld\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc \u00f6\u011frenince buna hem \u015fa\u015f\u0131rd\u0131, hem de sevindi. Kalabal\u0131\u011fa \u00f6nceki g\u00fcn Decius'un zulm\u00fcnden kurtulmak i\u00e7in birka\u00e7 arkada\u015f\u0131 ile birlikte ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131klar\u0131n\u0131 s\u00f6yledi. Y\u00f6netici \u00e7ok \u015fa\u015f\u0131rm\u0131\u015ft\u0131 ve arkada\u015flar\u0131n\u0131n gizlenmekte olduklar\u0131 ma\u011faray\u0131 g\u00f6rmek isteyerek gencin pe\u015finden gitti. Onlar\u0131n arkas\u0131ndan b\u00fcy\u00fck bir kalabal\u0131k da geliyordu. Ma\u011faraya geldiklerinde gen\u00e7lerin ger\u00e7ekten de \u0130mparator Decius zaman\u0131na ait olduklar\u0131n\u0131 farkettiler. En sonunda \u0130mparator Theodosius'a da haber verildi ve o da ma\u011faray\u0131 ziyaret etti. Daha sonra yedi gen\u00e7 ma\u011faraya geri d\u00f6nd\u00fcler ve orada son nefeslerini verdiler. Bu apa\u00e7\u0131k mucizeyi g\u00f6r\u00fcnce insanlar\u0131n \u00f6ld\u00fckten sonra dirilmeye inan\u00e7lar\u0131 tekrar g\u00fc\u00e7lendi ve \u0130mpartor ma\u011faran\u0131n etraf\u0131na b\u00fcy\u00fck bir an\u0131t in\u015fa edilmesi i\u00e7in emir verdi."Yukar\u0131da anlat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015fekliyle ma\u011farada uyuyanlar\u0131n hikayesi Kur'an da anlat\u0131lan k\u0131ssaya o denli benzemektedir ki, bu yedi gencin Ashab-\u0131 Kehf (Ma\u011farada Uyuyanlar) oldu\u011fu kolayca kabul edilebilir. Bununla birlikte baz\u0131lar\u0131 bu hikayenin bir Anadolu \u015fehrinde ge\u00e7ti\u011fi, oysa Kur'an'\u0131n Arabistan d\u0131\u015f\u0131nda geli\u015fen bir olaya de\u011finmedi\u011fi \u015feklinde bir itiraz y\u00f6neltirler. Bu nedenle, onlara g\u00f6re, bu H\u0131ristiyan hikayesini Ashab-\u0131 Kehf k\u0131ssas\u0131 olarak kabul etmek Kur'an'\u0131n \u00fcslup ve ruhuna ayk\u0131r\u0131d\u0131r. Bize g\u00f6re bu itiraz yanl\u0131\u015ft\u0131r. Kur'an, Araplar\u0131 uyarmak amac\u0131yla Arabistan i\u00e7inde veya d\u0131\u015f\u0131nda ya\u015fayan Araplar\u0131n tan\u0131d\u0131\u011f\u0131 do\u011fru yoldan sapan bir\u00e7ok eski toplulukla ilgili hikayeler anlat\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle Kur'an'da M\u0131s\u0131r'\u0131n eski tarihine de\u011finilmi\u015ftir, oysa M\u0131s\u0131r hi\u00e7 bir zaman Arabistan'\u0131n bir par\u00e7as\u0131 olmam\u0131\u015ft\u0131r. Sorun \u015fudur: Kur'an'da M\u0131s\u0131r tarihine de\u011finilebilirken, neden Araplar\u0131n M\u0131s\u0131r tarihi kadar tan\u0131d\u0131k olan Roma ve Roma tarihine de\u011finilmesin? Roma s\u0131n\u0131rlar\u0131 Kuzey Hicaz'a kadar uzanm\u0131\u015ft\u0131 ve Arap kervanlar\u0131 hemen hemen b\u00fct\u00fcn y\u0131l boyunca Romal\u0131larla ticaret yap\u0131yordu. Bundan ba\u015fka do\u011frudan Roma y\u00f6netimi alt\u0131nda olan Arap kabileleri de vard\u0131. Roma \u0130mparatorlu\u011fu Araplar i\u00e7in yabanc\u0131 de\u011fildi. Ve bu ger\u00e7ek, R\u00fbm Suresiyle a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131r. \u015e\u00f6yle bir fikir de akla gelebilir: Ma\u011farada uyuyanlar k\u0131ssas\u0131, Hz. Muhammed'in (s.a) peygamberli\u011fini s\u0131namak i\u00e7in Yahudi ve H\u0131ristiyanlar\u0131n k\u0131\u015fk\u0131rtmas\u0131 ve Araplar\u0131n hi\u00e7 bilmedi\u011fi konularda sorular sormalar\u0131n\u0131 tavsiye etmeleri \u00fczerine Mekke'li m\u00fc\u015friklerin Peygamber'e (s.a) y\u00f6nelttikleri soruya bir cevap olarak da anlat\u0131lm\u0131\u015f olabilir.10. Yani onlar samimiyetle inand\u0131klar\u0131nda Allah da onlar\u0131n do\u011fru yola olan imanlar\u0131n\u0131 art\u0131rd\u0131 ve onlara, b\u00e2t\u0131la boyun e\u011fmek yerine hayatlar\u0131 pahas\u0131na hak yolunda sab\u0131r ve sebat etme g\u00fcc\u00fc verdi.\" \/>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"tr_TR\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"EBU\u2019L A\u2019L\u00c2 MEVDUD\u0130\u2019N\u0130N BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA KEHF SURES\u0130 8. VE 15. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.8- Biz ger\u00e7ekten (yery\u00fcz\u00fc) \u00fczerinde olanlar\u0131 kupkuru-\u00e7orak bir toprak yapabiliriz.(5)9- Sen, yoksa Kehf(6) ve Rakim(7) Ehlini bizim \u015fa\u015f\u0131lacak ayetlerimizden mi sand\u0131n?(8)10- O gen\u00e7ler, ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131klar\u0131 zaman, demi\u015flerdi ki: "Rabbimiz, kat\u0131ndan bize bir rahmet ver ve i\u015fimizden bize do\u011fruyu kolayla\u015ft\u0131r (bizi ba\u015far\u0131l\u0131 k\u0131l) .11- B\u00f6ylelikle ma\u011farada y\u0131llar y\u0131l\u0131 onlar\u0131n kulaklar\u0131na (a\u011f\u0131r bir uyku) vurduk.12- Sonra iki gruptan hangisinin kald\u0131klar\u0131 s\u00fcreyi daha iyi hesap etti\u011fini belirtmek i\u00e7in onlar\u0131 uyand\u0131rd\u0131k.13- Biz sana onlar\u0131n haberlerini bir ger\u00e7ek (olay) olarak aktarmaktay\u0131z.(9) Ger\u00e7ekten onlar. Rablerine iman etmi\u015f gen\u00e7lerdi ve biz de onlar\u0131n hidayetlerini artt\u0131rm\u0131\u015ft\u0131k.(10)14- Onlar\u0131n kalpleri \u00fczerinde (sabr\u0131 ve kararl\u0131l\u0131\u011f\u0131) rabtetmi\u015ftik; (Krala kar\u015f\u0131) K\u0131yam ettiklerinde demi\u015flerdi ki: "Bizim Rabbimiz, g\u00f6klerin ve yerin Rabbi'dir; ilah olarak biz O'ndan ba\u015fkas\u0131na kesinlikle tapmay\u0131z, (e\u011fer tersini) s\u00f6yleyecek olursak, andolsun, ger\u00e7e\u011fin d\u0131\u015f\u0131na \u00e7\u0131kar\u0131z."15- "\u015eunlar, bizim kavmimizdir; O'ndan ba\u015fkas\u0131n\u0131 ilahlar edindiler, onlara apa\u00e7\u0131k bir delil getirmeleri gerekmez miydi? \u00d6yleyse Allah'a kar\u015f\u0131 yalan d\u00fcz\u00fcp-uydurandan daha zalim kimdir?A\u00c7IKLAMA5. 6. ayet Peygamber'e (s.a) hitap ediyordu, fakat 7-8. ayetler dolayl\u0131 olarak kafirlere hitap etmektedir: "Bu d\u00fcnyada g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz ve sizi aldatan her \u015feyin sadece sizi denemek i\u00e7in d\u00fczenlendi\u011fini a\u00e7\u0131k\u00e7a anlamal\u0131s\u0131n\u0131z. Fakat ne yaz\u0131k ki siz t\u00fcm bunlar\u0131n sadece e\u011flence ve oyun i\u00e7in yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 san\u0131yorsunuz. \u0130\u015fte bu nedenle siz hayat\u0131n tek amac\u0131 olarak: "Ye, i\u00e7 ve e\u011flen" ilkesini kabul ediyorsunuz. Bunun sonucu olarak sizin ger\u00e7ekten iyili\u011finizi isteyen kimseye ald\u0131rm\u0131yorsunuz. T\u00fcm bunlar\u0131n sadece sizin zevk ve e\u011flenceniz i\u00e7in de\u011fil, sizi denemek i\u00e7in yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 anlamal\u0131s\u0131n\u0131z. Siz bu nimetlerin aras\u0131na, hanginizin hayat\u0131n ger\u00e7ek amac\u0131n\u0131 anlayaca\u011f\u0131n\u0131 ve g\u00f6nderili\u015f amac\u0131n\u0131z olan Allah'a ibadette hanginizin sabredece\u011fini denemek amac\u0131yla g\u00f6nderildiniz. T\u00fcm bu e\u011flence ara\u00e7lar\u0131 o g\u00fcn sona erecek imtihan s\u00fcreniz bitecek ve yery\u00fcz\u00fc bombo\u015f bir hale gelecektir."6. "Kehf" s\u00f6zl\u00fckte b\u00fcy\u00fck ve geni\u015f ma\u011fara anlam\u0131na gelir.7. " " kelimesinin anlam\u0131 konusunda de\u011fi\u015fik g\u00f6r\u00fc\u015fler vard\u0131r. Baz\u0131 sahabeler ve tabiin, Rakim'in bu olay\u0131n meydana geldi\u011fi yerin ismi oldu\u011fu ve bu yerin Ayle (Akabe) ve Filistin aras\u0131nda oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. Baz\u0131 m\u00fcfessirler de Rakim'in ma\u011farada uyuyanlar an\u0131s\u0131na yap\u0131lan yaz\u0131t (kitabe) oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. Mevlana Ebu'l-Kelam \u00c2z\u00e2d, Terc\u00fcman'\u00fcl Kur'an adl\u0131 tefsirinde birinci g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc kabul eder ve Rakim'in Kitab-\u0131 Mukaddes'te Rekem denilen (Ye\u015fu, 18: 27) yer oldu\u011funu s\u00f6yler. Daha sonra bunun tarihi Petra \u015fehri oldu\u011funu belirtir. Fakat Ebu'l Kelam, Kitab-\u0131 Mukaddes'de an\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015fekliyle Rakim'in Benjamino\u011fullar\u0131'na ait oldu\u011funun ve Ye\u015fu'ya g\u00f6re bu kavmin \u00dcrd\u00fcn nehrinin bat\u0131s\u0131 ile \u00f6l\u00fc deniz aras\u0131nda yerle\u015fti\u011fini ve Petra'n\u0131n \u00dcrd\u00fcn'\u00fcn g\u00fcneyinde oldu\u011funu g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurmaktad\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle modern arkeologlar Petra ile Rakim'in ayn\u0131 yer olmad\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. (Bkz. Encylopaedia Britannica, 1946, cilt XVII, s. 658) Biz de Rakim ile "kitabe"nin kastedildi\u011fi g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndeyiz.8. Bu soru, kafirlerin "ma\u011farada uyuyanlar" hakk\u0131ndaki \u015f\u00fcpheli tutumlar\u0131n\u0131 ortaya koymak amac\u0131yla sorulmu\u015ftur. "Siz g\u00f6kleri ve yeri yaratan Allah'\u0131n bir ka\u00e7 ki\u015fiyi bir ka\u00e7 y\u00fczy\u0131l boyunca uyku halinde b\u0131rakmaya ve onlar\u0131 uykudan uyand\u0131r\u0131r gibi diriltmeye g\u00fcc\u00fc yetmez mi san\u0131yorsunuz? E\u011fer g\u00fcne\u015fin, ay\u0131n ve d\u00fcnyan\u0131n yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnm\u00fc\u015f olsayd\u0131n\u0131z, b\u00f6yle bir \u015feyin Allah i\u00e7in zor oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcnmezdiniz bile."9. Bu hikayeyle ilgili en eski kaynak Suriyeli bir H\u0131ristiyan rahip olan Saruc'lu James'e aittir. James "Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n" \u00f6l\u00fcm\u00fcnden bir ka\u00e7 y\u0131l sonra M.S. 452 de do\u011fmu\u015ftur. Bu olay\u0131 geni\u015f ayr\u0131nt\u0131lar\u0131yla a\u00e7\u0131klayan hitabe, James taraf\u0131ndan M.S. 474'de veya o s\u0131ralarda kaleme al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Bu Suryani kayna\u011f\u0131 ilk m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlerin eline ge\u00e7mi\u015f ve \u0130bn Cerir et-Taberi tefsirinde bir\u00e7ok raviden bu kayna\u011f\u0131 nakletmi\u015ftir. Di\u011fer taraftan ayn\u0131 kaynak Avrupa'ya ula\u015fm\u0131\u015f ve Yunanca, Latince terc\u00fcmeleri yay\u0131nlanm\u0131\u015ft\u0131r. Gibbon'un The Declihe and the Fall of Roman Empire (Roma \u0130mparatorlu\u011funun \u00c7\u00f6k\u00fc\u015f\u00fc) adl\u0131 kitab\u0131n\u0131n 33. b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde "Yedi Uyuyanlar" ba\u015fl\u0131\u011f\u0131 alt\u0131nda s\u00f6yledikleri, bizim m\u00fcfessirlerimizin anlatt\u0131\u011f\u0131 hikayeye o denli benzemektedir ki ikisinin de ayn\u0131 kaynaktan al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda \u015f\u00fcphe yoktur. Mesela, Yedi H\u0131ristiyan genci, i\u015fkence yaparak ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nmaya zorlayan kral\u0131n ismi, Gibbon'a g\u00f6re, \u0130mparator Decius'tur. Decius Roma \u0130mparatorlu\u011funu M.S. 249-251 y\u0131llar\u0131 aras\u0131nda y\u00f6netmi\u015ftir ve onun d\u00f6nemi Hz. \u0130sa'y\u0131 (a.s) takip edenlere yap\u0131lan i\u015fkencelerle me\u015fhurdur. M\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlerin kitaplar\u0131nda ise bu imparatorun ad\u0131 "Decanus" "Decaus" olarak ge\u00e7mektedir. Bizim m\u00fcfessirlerimize g\u00f6re bu olay\u0131n ge\u00e7ti\u011fi yerin ismi "Aphesus" veya "Aphesos"tur. Di\u011fer taraftan Gibbon'a g\u00f6re bu yerin ismi Ephesos (Efes) 'tir. Yani Anadolu'nun bat\u0131 sahilindeki Roma'n\u0131n en b\u00fcy\u00fck liman\u0131 ve \u015fehridir. Bu \u015fehrin harabelerini bug\u00fcn de T\u00fcrkiye'nin \u0130zmir kentinin 20-25 mil \u00f6tesinde g\u00f6rmek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. (Bkz. Harita: 1) . "Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n" uyand\u0131klar\u0131 d\u00f6nemin imparatorunun ad\u0131 m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlere g\u00f6re "Tezusius"tur, Gibbon'a g\u00f6re ise II. Theodosius'tur. Bu \u0130mparator, Roma \u0130mparatorlu\u011fu H\u0131ristiyanl\u0131\u011f\u0131 kabul ettikten sonra M.S. 408-450 y\u0131llar\u0131nda tahtta bulunuyordu.\u0130ki hikaye aras\u0131nda o denli benzerlik vard\u0131r ki, Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n uyand\u0131ktan sonra yiyecek almak i\u00e7in \u015fehre g\u00f6nderdikleri adam\u0131n ad\u0131 m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlere g\u00f6re "Jamblicha", Gibbon'a g\u00f6re ise Jamblichus'tur. \u0130ki hikayenin ayr\u0131nt\u0131lar\u0131 da hemen hemen ayn\u0131d\u0131r.\u0130mparator Decius zaman\u0131nda Hz. \u0130sa'ya uyanlar\u0131n ac\u0131mas\u0131zca i\u015fkenceye u\u011frad\u0131\u011f\u0131 s\u0131rada, yedi H\u0131ristiyan gen\u00e7 bir ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131lar ve uykuya dald\u0131lar. Daha sonra \u0130mparator I. Theodosius'un tahta ge\u00e7i\u015finin 38. y\u0131l\u0131nda (yakla\u015f\u0131k olarak M.S. 445-446 y\u0131llar\u0131nda) yani b\u00fct\u00fcn Roma \u0130mparatorlu\u011funun m\u00fcsl\u00fcman oldu\u011fu bir d\u00f6nemde uyand\u0131lar. O halde ma\u011farada yakla\u015f\u0131k 196 y\u0131l kald\u0131lar.Baz\u0131 oryantalistler, yukar\u0131da anlat\u0131lan hikaye ile Kur'an da anlat\u0131lan k\u0131ssan\u0131n ayn\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. \u00c7\u00fcnk\u00fc onlar Kur'an'da (25. ayet) anlat\u0131lan olay\u0131n 309 y\u0131l oldu\u011fu, oysa bu hikayede olay\u0131n 196 y\u0131l oldu\u011fu fikrini savunurlar. Bu itiraza 25. a\u00e7\u0131klama notunda cevap verdik.Kur'an ile bu Suryani kayna\u011f\u0131 aras\u0131nda birka\u00e7 k\u00fc\u00e7\u00fck fark vard\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle Gibbon, Hz. Muhammed'i (s.a) "cahillikle" su\u00e7lamaktad\u0131r. Fakat onun kendisine dayanarak bu iftiray\u0131 att\u0131\u011f\u0131 Suryani kayna\u011f\u0131 ona g\u00f6re bile olay bittikten 30-40 y\u0131l sonra bir Suriyeli taraf\u0131ndan ele al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Gibbon, bu olay\u0131n bir \u00fclkeden di\u011fer bir \u00fclkeye a\u011f\u0131zdan a\u011f\u0131za yay\u0131l\u0131rken nas\u0131l de\u011fi\u015fti\u011fini g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurmamaktad\u0131r. Bu nedenle bu kayna\u011f\u0131 kesin do\u011fru kabul edip aralar\u0131nda var olan de\u011fi\u015fiklik nedeniyle Kur'an'\u0131 itham etmek yanl\u0131\u015ft\u0131r. B\u00f6yle bir tutum ancak dini d\u00fc\u015f\u00fcnceler hakk\u0131nda \u00e7ok \u00f6nyarg\u0131l\u0131 olan ve mant\u0131\u011f\u0131n gereklerini bile g\u00f6rmezlikten gelen kafirlerin tutumu olabilir."Ma\u011farada Uyuyanlar" olay\u0131n\u0131n ge\u00e7ti\u011fi Ephesus (Efes) \u015fehri, yakla\u015f\u0131k olarak M.\u00d6. II. y\u00fczy\u0131lda kurulmu\u015f ve putperestli\u011fin en b\u00fcy\u00fck merkezi olmu\u015ftur. Bu \u015fehrin en b\u00fcy\u00fck putu, Ay tanr\u0131\u00e7as\u0131 Diana idi ve onun bulundu\u011fu tap\u0131nak eski d\u00fcnyan\u0131n harikalar\u0131ndan biri olarak kabul ediliyordu. Bu puta tapanlar\u0131n b\u00fcy\u00fck bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn\u00fc Anadolulular olu\u015fturmaktayd\u0131.... Roma \u0130mparatorlu\u011fu da onu tanr\u0131\u00e7alar\u0131ndan biri olarak kabul ediyordu.Hz. \u0130sa (a.s) dan sonra onun mesaj\u0131 Roma imparatorlu\u011funun \u00e7e\u015fitli b\u00f6lgelerine ula\u015fmaya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131nda, Efesli birka\u00e7 gen\u00e7 putperestlikten vazge\u00e7tiler ve Allah'\u0131 Rableri olarak kabul ettiler. Tours'lu Gregory, "Meraculorum Liber" adl\u0131 kitab\u0131nda bu H\u0131ristiyan gen\u00e7ler hakk\u0131nda ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bilgiler toplam\u0131\u015ft\u0131r."Onlar yedi gen\u00e7ti. \u0130mparator Decius onlar\u0131n inan\u00e7lar\u0131n\u0131 de\u011fi\u015ftirdiklerini \u00f6\u011frenince onlara yeni dinleriyle ilgili sorular sordu. Onlar, \u0130mparatorun \u0130sa'n\u0131n dinine tamamen kar\u015f\u0131 oldu\u011funu bildikleri halde, inand\u0131klar\u0131 Rabbin yerlerin ve g\u00f6klerin Rabbi oldu\u011funu ve ondan ba\u015fka hi\u00e7 bir ilah tan\u0131mad\u0131klar\u0131n\u0131, aksi takdirde b\u00fcy\u00fck bir g\u00fcnah i\u015flemi\u015f olacaklar\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131klad\u0131lar. \u0130mparator buna \u00e7ok k\u0131zd\u0131 ve onlar\u0131 \u00f6ld\u00fcrece\u011fini s\u00f6yledi. Fakat daha sonra onlar\u0131n gen\u00e7li\u011fini g\u00f6z \u00f6n\u00fcnde bulundurarak, dinlerini de\u011fi\u015ftirmeleri i\u00e7in \u00fc\u00e7 g\u00fcn s\u00fcre verdi. Bu \u00fc\u00e7 g\u00fcn sonunda inan\u00e7lar\u0131ndan d\u00f6nmezlerse \u00f6ld\u00fcr\u00fcleceklerdi.Bu yedi gen\u00e7 f\u0131rsattan faydaland\u0131lar ve \u015fehirden ayr\u0131larak da\u011fda bir ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nmak \u00fczere yola \u00e7\u0131kt\u0131lar. Yol \u00fczerinde bir k\u00f6pek pe\u015flerine tak\u0131ld\u0131. Onu geri \u00e7evirmeye \u00e7al\u0131\u015ft\u0131lar, fakat k\u00f6pe\u011fi pe\u015flerinden ay\u0131ramad\u0131lar. Sonunda gizlenebilecek bir ma\u011fara buldular ve i\u00e7ine gizlendiler. K\u00f6pek de ma\u011faran\u0131n giri\u015fine oturdu. Yorgunluktan derin bir uykuya dald\u0131lar. Bu olay M.S. 250 y\u0131llar\u0131nda meydana geldi. Yakla\u015f\u0131k 197 y\u0131l sonra M.S. 447'de, \u0130mparator II. Theodosius zaman\u0131nda, t\u00fcm Roma \u0130mparatorlu\u011funun H\u0131ristiyan oldu\u011fu ve Efeslilerin de putperestlikten vazge\u00e7ti\u011fi bir d\u00f6nemde uyand\u0131lar.Bu d\u00f6nemde Romal\u0131lar aras\u0131nda, \u00f6ld\u00fckten sonra dirilme ve mah\u015fer g\u00fcn\u00fc ile ilgili yo\u011fun bir tart\u0131\u015fma g\u00fcndemdeydi. \u0130mparatorun kendisi de insanlar\u0131n kafas\u0131ndan bu inan\u00e7s\u0131zl\u0131\u011f\u0131 silmek i\u00e7in bir f\u0131rsat g\u00f6zl\u00fcyordu. O denli ki bir g\u00fcn insanlar\u0131n inan\u00e7lar\u0131n\u0131 ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerini d\u00fczeltecek bir ayet, bir mucize sunmas\u0131 i\u00e7in Allah'a yalvar\u0131p dua etti. \u0130\u015fte tam o g\u00fcnlerde "yedi uyuyanlar" ma\u011faralar\u0131ndan uyand\u0131lar.Uyand\u0131ktan sonra gen\u00e7ler birbirlerine ne kadar uyuduklar\u0131n\u0131 sormaya ba\u015flad\u0131lar. Baz\u0131lar\u0131 bir g\u00fcn, baz\u0131lar\u0131 da g\u00fcn\u00fcn bir b\u00f6l\u00fcm\u00fc kadar uyuduklar\u0131n\u0131 s\u00f6ylediler. Bir sonuca varamay\u0131nca tart\u0131\u015fmay\u0131 b\u0131rakt\u0131lar ve ger\u00e7ek s\u00fcrenin ne oldu\u011funu Allah'a b\u0131rakt\u0131lar. Daha sonra arkada\u015flar\u0131ndan Jean'\u0131 g\u00fcm\u00fc\u015f paralarla yiyecek almak \u00fczere \u015fehre g\u00f6nderdiler ve ona tan\u0131nmamaya dikkat etmesini zira Efeslilerin onu Diana'n\u0131n \u00f6n\u00fcnde secde etmeye zorlayacaklar\u0131n\u0131 tenbih ettiler. Fakat Jean \u015fehre indi\u011finde t\u00fcm d\u00fcnyan\u0131n de\u011fi\u015fmi\u015f oldu\u011funu g\u00f6rerek \u015fa\u015f\u0131rd\u0131: "B\u00fct\u00fcn topluluk H\u0131ristiyanl\u0131\u011fa girmi\u015f ve \u015fehirde Diana'ya tapan hi\u00e7 kimse kalmam\u0131\u015ft\u0131. Jean bir d\u00fckkana girdi ve birka\u00e7 somun ekmek almak istedi. Fakat para olarak verdi\u011fi g\u00fcm\u00fc\u015flerin \u00fcst\u00fcnde \u0130mparator Decius'un resmini g\u00f6ren d\u00fckkan sahibi g\u00f6zlerine inanamad\u0131 ve yabanc\u0131ya bu paray\u0131 nereden buldu\u011funu sordu. Gen\u00e7 adam paran\u0131n kendisinin oldu\u011funu s\u00f6yleyince aralar\u0131nda bir tart\u0131\u015fma ba\u015flad\u0131. Daha sonra etraflar\u0131na b\u00fcy\u00fck bir kalabal\u0131k topland\u0131 ve mesele \u015fehrin y\u00f6neticisine kadar ula\u015ft\u0131. Y\u00f6netici de \u015fa\u015f\u0131rm\u0131\u015ft\u0131 ve paray\u0131 ald\u0131\u011f\u0131 hazinenin nerede oldu\u011funu soruyordu. Fakat gen\u00e7 paran\u0131n kendisine ait oldu\u011fu konusunda \u0131srar etti.Y\u00f6netici ona inanmad\u0131, \u00e7\u00fcnk\u00fc ya\u015fl\u0131lardan hi\u00e7 birinin tan\u0131mad\u0131\u011f\u0131 y\u00fczy\u0131llar \u00f6ncesine ait bir paraya gen\u00e7ler sahip olamazd\u0131. jean, imparator Decius'un \u00f6ld\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc \u00f6\u011frenince buna hem \u015fa\u015f\u0131rd\u0131, hem de sevindi. Kalabal\u0131\u011fa \u00f6nceki g\u00fcn Decius'un zulm\u00fcnden kurtulmak i\u00e7in birka\u00e7 arkada\u015f\u0131 ile birlikte ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131klar\u0131n\u0131 s\u00f6yledi. Y\u00f6netici \u00e7ok \u015fa\u015f\u0131rm\u0131\u015ft\u0131 ve arkada\u015flar\u0131n\u0131n gizlenmekte olduklar\u0131 ma\u011faray\u0131 g\u00f6rmek isteyerek gencin pe\u015finden gitti. Onlar\u0131n arkas\u0131ndan b\u00fcy\u00fck bir kalabal\u0131k da geliyordu. Ma\u011faraya geldiklerinde gen\u00e7lerin ger\u00e7ekten de \u0130mparator Decius zaman\u0131na ait olduklar\u0131n\u0131 farkettiler. En sonunda \u0130mparator Theodosius'a da haber verildi ve o da ma\u011faray\u0131 ziyaret etti. Daha sonra yedi gen\u00e7 ma\u011faraya geri d\u00f6nd\u00fcler ve orada son nefeslerini verdiler. Bu apa\u00e7\u0131k mucizeyi g\u00f6r\u00fcnce insanlar\u0131n \u00f6ld\u00fckten sonra dirilmeye inan\u00e7lar\u0131 tekrar g\u00fc\u00e7lendi ve \u0130mpartor ma\u011faran\u0131n etraf\u0131na b\u00fcy\u00fck bir an\u0131t in\u015fa edilmesi i\u00e7in emir verdi."Yukar\u0131da anlat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015fekliyle ma\u011farada uyuyanlar\u0131n hikayesi Kur'an da anlat\u0131lan k\u0131ssaya o denli benzemektedir ki, bu yedi gencin Ashab-\u0131 Kehf (Ma\u011farada Uyuyanlar) oldu\u011fu kolayca kabul edilebilir. Bununla birlikte baz\u0131lar\u0131 bu hikayenin bir Anadolu \u015fehrinde ge\u00e7ti\u011fi, oysa Kur'an'\u0131n Arabistan d\u0131\u015f\u0131nda geli\u015fen bir olaya de\u011finmedi\u011fi \u015feklinde bir itiraz y\u00f6neltirler. Bu nedenle, onlara g\u00f6re, bu H\u0131ristiyan hikayesini Ashab-\u0131 Kehf k\u0131ssas\u0131 olarak kabul etmek Kur'an'\u0131n \u00fcslup ve ruhuna ayk\u0131r\u0131d\u0131r. Bize g\u00f6re bu itiraz yanl\u0131\u015ft\u0131r. Kur'an, Araplar\u0131 uyarmak amac\u0131yla Arabistan i\u00e7inde veya d\u0131\u015f\u0131nda ya\u015fayan Araplar\u0131n tan\u0131d\u0131\u011f\u0131 do\u011fru yoldan sapan bir\u00e7ok eski toplulukla ilgili hikayeler anlat\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle Kur'an'da M\u0131s\u0131r'\u0131n eski tarihine de\u011finilmi\u015ftir, oysa M\u0131s\u0131r hi\u00e7 bir zaman Arabistan'\u0131n bir par\u00e7as\u0131 olmam\u0131\u015ft\u0131r. Sorun \u015fudur: Kur'an'da M\u0131s\u0131r tarihine de\u011finilebilirken, neden Araplar\u0131n M\u0131s\u0131r tarihi kadar tan\u0131d\u0131k olan Roma ve Roma tarihine de\u011finilmesin? Roma s\u0131n\u0131rlar\u0131 Kuzey Hicaz'a kadar uzanm\u0131\u015ft\u0131 ve Arap kervanlar\u0131 hemen hemen b\u00fct\u00fcn y\u0131l boyunca Romal\u0131larla ticaret yap\u0131yordu. Bundan ba\u015fka do\u011frudan Roma y\u00f6netimi alt\u0131nda olan Arap kabileleri de vard\u0131. Roma \u0130mparatorlu\u011fu Araplar i\u00e7in yabanc\u0131 de\u011fildi. Ve bu ger\u00e7ek, R\u00fbm Suresiyle a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131r. \u015e\u00f6yle bir fikir de akla gelebilir: Ma\u011farada uyuyanlar k\u0131ssas\u0131, Hz. Muhammed'in (s.a) peygamberli\u011fini s\u0131namak i\u00e7in Yahudi ve H\u0131ristiyanlar\u0131n k\u0131\u015fk\u0131rtmas\u0131 ve Araplar\u0131n hi\u00e7 bilmedi\u011fi konularda sorular sormalar\u0131n\u0131 tavsiye etmeleri \u00fczerine Mekke'li m\u00fc\u015friklerin Peygamber'e (s.a) y\u00f6nelttikleri soruya bir cevap olarak da anlat\u0131lm\u0131\u015f olabilir.10. Yani onlar samimiyetle inand\u0131klar\u0131nda Allah da onlar\u0131n do\u011fru yola olan imanlar\u0131n\u0131 art\u0131rd\u0131 ve onlara, b\u00e2t\u0131la boyun e\u011fmek yerine hayatlar\u0131 pahas\u0131na hak yolunda sab\u0131r ve sebat etme g\u00fcc\u00fc verdi.\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"Ebrar Medya\" \/>\n<meta property=\"article:publisher\" content=\"https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/\" \/>\n<meta property=\"article:published_time\" content=\"2020-12-17T08:54:41+00:00\" \/>\n<meta property=\"og:image\" content=\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2020\/12\/MEVDUD\u0130-TASLAK-14.jpg\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:width\" content=\"730\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:height\" content=\"360\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:type\" content=\"image\/jpeg\" \/>\n<meta name=\"author\" content=\"EBRAR MEDYA\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:creator\" content=\"@ebrarmedyacom\" \/>\n<meta name=\"twitter:site\" content=\"@ebrarmedyacom\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Yazan:\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"EBRAR MEDYA\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:label2\" content=\"Tahmini okuma s\u00fcresi\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data2\" content=\"13 dakika\" \/>\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"Article\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/#article\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/\"},\"author\":{\"name\":\"EBRAR MEDYA\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/465b3fc234a943bf45881579159c57d6\"},\"headline\":\"EBU\u2019L A\u2019L\u00c2 MEVDUD\u0130\u2019N\u0130N BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA KEHF SURES\u0130 8. VE 15. AYETLER ARASI\",\"datePublished\":\"2020-12-17T08:54:41+00:00\",\"dateModified\":\"2020-12-17T08:54:41+00:00\",\"mainEntityOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/\"},\"wordCount\":2538,\"commentCount\":0,\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization\"},\"articleSection\":[\"G\u00dcNDEM\"],\"inLanguage\":\"tr\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"CommentAction\",\"name\":\"Comment\",\"target\":[\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/#respond\"]}]},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/\",\"name\":\"EBU\u2019L A\u2019L\u00c2 MEVDUD\u0130\u2019N\u0130N BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA KEHF SURES\u0130 8. VE 15. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website\"},\"datePublished\":\"2020-12-17T08:54:41+00:00\",\"dateModified\":\"2020-12-17T08:54:41+00:00\",\"description\":\"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.8- Biz ger\u00e7ekten (yery\u00fcz\u00fc) \u00fczerinde olanlar\u0131 kupkuru-\u00e7orak bir toprak yapabiliriz.(5)9- Sen, yoksa Kehf(6) ve Rakim(7) Ehlini bizim \u015fa\u015f\u0131lacak ayetlerimizden mi sand\u0131n?(8)10- O gen\u00e7ler, ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131klar\u0131 zaman, demi\u015flerdi ki: \\\"Rabbimiz, kat\u0131ndan bize bir rahmet ver ve i\u015fimizden bize do\u011fruyu kolayla\u015ft\u0131r (bizi ba\u015far\u0131l\u0131 k\u0131l) .11- B\u00f6ylelikle ma\u011farada y\u0131llar y\u0131l\u0131 onlar\u0131n kulaklar\u0131na (a\u011f\u0131r bir uyku) vurduk.12- Sonra iki gruptan hangisinin kald\u0131klar\u0131 s\u00fcreyi daha iyi hesap etti\u011fini belirtmek i\u00e7in onlar\u0131 uyand\u0131rd\u0131k.13- Biz sana onlar\u0131n haberlerini bir ger\u00e7ek (olay) olarak aktarmaktay\u0131z.(9) Ger\u00e7ekten onlar. Rablerine iman etmi\u015f gen\u00e7lerdi ve biz de onlar\u0131n hidayetlerini artt\u0131rm\u0131\u015ft\u0131k.(10)14- Onlar\u0131n kalpleri \u00fczerinde (sabr\u0131 ve kararl\u0131l\u0131\u011f\u0131) rabtetmi\u015ftik; (Krala kar\u015f\u0131) K\u0131yam ettiklerinde demi\u015flerdi ki: \\\"Bizim Rabbimiz, g\u00f6klerin ve yerin Rabbi'dir; ilah olarak biz O'ndan ba\u015fkas\u0131na kesinlikle tapmay\u0131z, (e\u011fer tersini) s\u00f6yleyecek olursak, andolsun, ger\u00e7e\u011fin d\u0131\u015f\u0131na \u00e7\u0131kar\u0131z.\\\"15- \\\"\u015eunlar, bizim kavmimizdir; O'ndan ba\u015fkas\u0131n\u0131 ilahlar edindiler, onlara apa\u00e7\u0131k bir delil getirmeleri gerekmez miydi? \u00d6yleyse Allah'a kar\u015f\u0131 yalan d\u00fcz\u00fcp-uydurandan daha zalim kimdir?A\u00c7IKLAMA5. 6. ayet Peygamber'e (s.a) hitap ediyordu, fakat 7-8. ayetler dolayl\u0131 olarak kafirlere hitap etmektedir: \\\"Bu d\u00fcnyada g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz ve sizi aldatan her \u015feyin sadece sizi denemek i\u00e7in d\u00fczenlendi\u011fini a\u00e7\u0131k\u00e7a anlamal\u0131s\u0131n\u0131z. Fakat ne yaz\u0131k ki siz t\u00fcm bunlar\u0131n sadece e\u011flence ve oyun i\u00e7in yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 san\u0131yorsunuz. \u0130\u015fte bu nedenle siz hayat\u0131n tek amac\u0131 olarak: \\\"Ye, i\u00e7 ve e\u011flen\\\" ilkesini kabul ediyorsunuz. Bunun sonucu olarak sizin ger\u00e7ekten iyili\u011finizi isteyen kimseye ald\u0131rm\u0131yorsunuz. T\u00fcm bunlar\u0131n sadece sizin zevk ve e\u011flenceniz i\u00e7in de\u011fil, sizi denemek i\u00e7in yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 anlamal\u0131s\u0131n\u0131z. Siz bu nimetlerin aras\u0131na, hanginizin hayat\u0131n ger\u00e7ek amac\u0131n\u0131 anlayaca\u011f\u0131n\u0131 ve g\u00f6nderili\u015f amac\u0131n\u0131z olan Allah'a ibadette hanginizin sabredece\u011fini denemek amac\u0131yla g\u00f6nderildiniz. T\u00fcm bu e\u011flence ara\u00e7lar\u0131 o g\u00fcn sona erecek imtihan s\u00fcreniz bitecek ve yery\u00fcz\u00fc bombo\u015f bir hale gelecektir.\\\"6. \\\"Kehf\\\" s\u00f6zl\u00fckte b\u00fcy\u00fck ve geni\u015f ma\u011fara anlam\u0131na gelir.7. \\\" \\\" kelimesinin anlam\u0131 konusunda de\u011fi\u015fik g\u00f6r\u00fc\u015fler vard\u0131r. Baz\u0131 sahabeler ve tabiin, Rakim'in bu olay\u0131n meydana geldi\u011fi yerin ismi oldu\u011fu ve bu yerin Ayle (Akabe) ve Filistin aras\u0131nda oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. Baz\u0131 m\u00fcfessirler de Rakim'in ma\u011farada uyuyanlar an\u0131s\u0131na yap\u0131lan yaz\u0131t (kitabe) oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. Mevlana Ebu'l-Kelam \u00c2z\u00e2d, Terc\u00fcman'\u00fcl Kur'an adl\u0131 tefsirinde birinci g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc kabul eder ve Rakim'in Kitab-\u0131 Mukaddes'te Rekem denilen (Ye\u015fu, 18: 27) yer oldu\u011funu s\u00f6yler. Daha sonra bunun tarihi Petra \u015fehri oldu\u011funu belirtir. Fakat Ebu'l Kelam, Kitab-\u0131 Mukaddes'de an\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015fekliyle Rakim'in Benjamino\u011fullar\u0131'na ait oldu\u011funun ve Ye\u015fu'ya g\u00f6re bu kavmin \u00dcrd\u00fcn nehrinin bat\u0131s\u0131 ile \u00f6l\u00fc deniz aras\u0131nda yerle\u015fti\u011fini ve Petra'n\u0131n \u00dcrd\u00fcn'\u00fcn g\u00fcneyinde oldu\u011funu g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurmaktad\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle modern arkeologlar Petra ile Rakim'in ayn\u0131 yer olmad\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. (Bkz. Encylopaedia Britannica, 1946, cilt XVII, s. 658) Biz de Rakim ile \\\"kitabe\\\"nin kastedildi\u011fi g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndeyiz.8. Bu soru, kafirlerin \\\"ma\u011farada uyuyanlar\\\" hakk\u0131ndaki \u015f\u00fcpheli tutumlar\u0131n\u0131 ortaya koymak amac\u0131yla sorulmu\u015ftur. \\\"Siz g\u00f6kleri ve yeri yaratan Allah'\u0131n bir ka\u00e7 ki\u015fiyi bir ka\u00e7 y\u00fczy\u0131l boyunca uyku halinde b\u0131rakmaya ve onlar\u0131 uykudan uyand\u0131r\u0131r gibi diriltmeye g\u00fcc\u00fc yetmez mi san\u0131yorsunuz? E\u011fer g\u00fcne\u015fin, ay\u0131n ve d\u00fcnyan\u0131n yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnm\u00fc\u015f olsayd\u0131n\u0131z, b\u00f6yle bir \u015feyin Allah i\u00e7in zor oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcnmezdiniz bile.\\\"9. Bu hikayeyle ilgili en eski kaynak Suriyeli bir H\u0131ristiyan rahip olan Saruc'lu James'e aittir. James \\\"Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n\\\" \u00f6l\u00fcm\u00fcnden bir ka\u00e7 y\u0131l sonra M.S. 452 de do\u011fmu\u015ftur. Bu olay\u0131 geni\u015f ayr\u0131nt\u0131lar\u0131yla a\u00e7\u0131klayan hitabe, James taraf\u0131ndan M.S. 474'de veya o s\u0131ralarda kaleme al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Bu Suryani kayna\u011f\u0131 ilk m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlerin eline ge\u00e7mi\u015f ve \u0130bn Cerir et-Taberi tefsirinde bir\u00e7ok raviden bu kayna\u011f\u0131 nakletmi\u015ftir. Di\u011fer taraftan ayn\u0131 kaynak Avrupa'ya ula\u015fm\u0131\u015f ve Yunanca, Latince terc\u00fcmeleri yay\u0131nlanm\u0131\u015ft\u0131r. Gibbon'un The Declihe and the Fall of Roman Empire (Roma \u0130mparatorlu\u011funun \u00c7\u00f6k\u00fc\u015f\u00fc) adl\u0131 kitab\u0131n\u0131n 33. b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde \\\"Yedi Uyuyanlar\\\" ba\u015fl\u0131\u011f\u0131 alt\u0131nda s\u00f6yledikleri, bizim m\u00fcfessirlerimizin anlatt\u0131\u011f\u0131 hikayeye o denli benzemektedir ki ikisinin de ayn\u0131 kaynaktan al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda \u015f\u00fcphe yoktur. Mesela, Yedi H\u0131ristiyan genci, i\u015fkence yaparak ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nmaya zorlayan kral\u0131n ismi, Gibbon'a g\u00f6re, \u0130mparator Decius'tur. Decius Roma \u0130mparatorlu\u011funu M.S. 249-251 y\u0131llar\u0131 aras\u0131nda y\u00f6netmi\u015ftir ve onun d\u00f6nemi Hz. \u0130sa'y\u0131 (a.s) takip edenlere yap\u0131lan i\u015fkencelerle me\u015fhurdur. M\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlerin kitaplar\u0131nda ise bu imparatorun ad\u0131 \\\"Decanus\\\" \\\"Decaus\\\" olarak ge\u00e7mektedir. Bizim m\u00fcfessirlerimize g\u00f6re bu olay\u0131n ge\u00e7ti\u011fi yerin ismi \\\"Aphesus\\\" veya \\\"Aphesos\\\"tur. Di\u011fer taraftan Gibbon'a g\u00f6re bu yerin ismi Ephesos (Efes) 'tir. Yani Anadolu'nun bat\u0131 sahilindeki Roma'n\u0131n en b\u00fcy\u00fck liman\u0131 ve \u015fehridir. Bu \u015fehrin harabelerini bug\u00fcn de T\u00fcrkiye'nin \u0130zmir kentinin 20-25 mil \u00f6tesinde g\u00f6rmek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. (Bkz. Harita: 1) . \\\"Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n\\\" uyand\u0131klar\u0131 d\u00f6nemin imparatorunun ad\u0131 m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlere g\u00f6re \\\"Tezusius\\\"tur, Gibbon'a g\u00f6re ise II. Theodosius'tur. Bu \u0130mparator, Roma \u0130mparatorlu\u011fu H\u0131ristiyanl\u0131\u011f\u0131 kabul ettikten sonra M.S. 408-450 y\u0131llar\u0131nda tahtta bulunuyordu.\u0130ki hikaye aras\u0131nda o denli benzerlik vard\u0131r ki, Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n uyand\u0131ktan sonra yiyecek almak i\u00e7in \u015fehre g\u00f6nderdikleri adam\u0131n ad\u0131 m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlere g\u00f6re \\\"Jamblicha\\\", Gibbon'a g\u00f6re ise Jamblichus'tur. \u0130ki hikayenin ayr\u0131nt\u0131lar\u0131 da hemen hemen ayn\u0131d\u0131r.\u0130mparator Decius zaman\u0131nda Hz. \u0130sa'ya uyanlar\u0131n ac\u0131mas\u0131zca i\u015fkenceye u\u011frad\u0131\u011f\u0131 s\u0131rada, yedi H\u0131ristiyan gen\u00e7 bir ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131lar ve uykuya dald\u0131lar. Daha sonra \u0130mparator I. Theodosius'un tahta ge\u00e7i\u015finin 38. y\u0131l\u0131nda (yakla\u015f\u0131k olarak M.S. 445-446 y\u0131llar\u0131nda) yani b\u00fct\u00fcn Roma \u0130mparatorlu\u011funun m\u00fcsl\u00fcman oldu\u011fu bir d\u00f6nemde uyand\u0131lar. O halde ma\u011farada yakla\u015f\u0131k 196 y\u0131l kald\u0131lar.Baz\u0131 oryantalistler, yukar\u0131da anlat\u0131lan hikaye ile Kur'an da anlat\u0131lan k\u0131ssan\u0131n ayn\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. \u00c7\u00fcnk\u00fc onlar Kur'an'da (25. ayet) anlat\u0131lan olay\u0131n 309 y\u0131l oldu\u011fu, oysa bu hikayede olay\u0131n 196 y\u0131l oldu\u011fu fikrini savunurlar. Bu itiraza 25. a\u00e7\u0131klama notunda cevap verdik.Kur'an ile bu Suryani kayna\u011f\u0131 aras\u0131nda birka\u00e7 k\u00fc\u00e7\u00fck fark vard\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle Gibbon, Hz. Muhammed'i (s.a) \\\"cahillikle\\\" su\u00e7lamaktad\u0131r. Fakat onun kendisine dayanarak bu iftiray\u0131 att\u0131\u011f\u0131 Suryani kayna\u011f\u0131 ona g\u00f6re bile olay bittikten 30-40 y\u0131l sonra bir Suriyeli taraf\u0131ndan ele al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Gibbon, bu olay\u0131n bir \u00fclkeden di\u011fer bir \u00fclkeye a\u011f\u0131zdan a\u011f\u0131za yay\u0131l\u0131rken nas\u0131l de\u011fi\u015fti\u011fini g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurmamaktad\u0131r. Bu nedenle bu kayna\u011f\u0131 kesin do\u011fru kabul edip aralar\u0131nda var olan de\u011fi\u015fiklik nedeniyle Kur'an'\u0131 itham etmek yanl\u0131\u015ft\u0131r. B\u00f6yle bir tutum ancak dini d\u00fc\u015f\u00fcnceler hakk\u0131nda \u00e7ok \u00f6nyarg\u0131l\u0131 olan ve mant\u0131\u011f\u0131n gereklerini bile g\u00f6rmezlikten gelen kafirlerin tutumu olabilir.\\\"Ma\u011farada Uyuyanlar\\\" olay\u0131n\u0131n ge\u00e7ti\u011fi Ephesus (Efes) \u015fehri, yakla\u015f\u0131k olarak M.\u00d6. II. y\u00fczy\u0131lda kurulmu\u015f ve putperestli\u011fin en b\u00fcy\u00fck merkezi olmu\u015ftur. Bu \u015fehrin en b\u00fcy\u00fck putu, Ay tanr\u0131\u00e7as\u0131 Diana idi ve onun bulundu\u011fu tap\u0131nak eski d\u00fcnyan\u0131n harikalar\u0131ndan biri olarak kabul ediliyordu. Bu puta tapanlar\u0131n b\u00fcy\u00fck bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn\u00fc Anadolulular olu\u015fturmaktayd\u0131.... Roma \u0130mparatorlu\u011fu da onu tanr\u0131\u00e7alar\u0131ndan biri olarak kabul ediyordu.Hz. \u0130sa (a.s) dan sonra onun mesaj\u0131 Roma imparatorlu\u011funun \u00e7e\u015fitli b\u00f6lgelerine ula\u015fmaya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131nda, Efesli birka\u00e7 gen\u00e7 putperestlikten vazge\u00e7tiler ve Allah'\u0131 Rableri olarak kabul ettiler. Tours'lu Gregory, \\\"Meraculorum Liber\\\" adl\u0131 kitab\u0131nda bu H\u0131ristiyan gen\u00e7ler hakk\u0131nda ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bilgiler toplam\u0131\u015ft\u0131r.\\\"Onlar yedi gen\u00e7ti. \u0130mparator Decius onlar\u0131n inan\u00e7lar\u0131n\u0131 de\u011fi\u015ftirdiklerini \u00f6\u011frenince onlara yeni dinleriyle ilgili sorular sordu. Onlar, \u0130mparatorun \u0130sa'n\u0131n dinine tamamen kar\u015f\u0131 oldu\u011funu bildikleri halde, inand\u0131klar\u0131 Rabbin yerlerin ve g\u00f6klerin Rabbi oldu\u011funu ve ondan ba\u015fka hi\u00e7 bir ilah tan\u0131mad\u0131klar\u0131n\u0131, aksi takdirde b\u00fcy\u00fck bir g\u00fcnah i\u015flemi\u015f olacaklar\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131klad\u0131lar. \u0130mparator buna \u00e7ok k\u0131zd\u0131 ve onlar\u0131 \u00f6ld\u00fcrece\u011fini s\u00f6yledi. Fakat daha sonra onlar\u0131n gen\u00e7li\u011fini g\u00f6z \u00f6n\u00fcnde bulundurarak, dinlerini de\u011fi\u015ftirmeleri i\u00e7in \u00fc\u00e7 g\u00fcn s\u00fcre verdi. Bu \u00fc\u00e7 g\u00fcn sonunda inan\u00e7lar\u0131ndan d\u00f6nmezlerse \u00f6ld\u00fcr\u00fcleceklerdi.Bu yedi gen\u00e7 f\u0131rsattan faydaland\u0131lar ve \u015fehirden ayr\u0131larak da\u011fda bir ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nmak \u00fczere yola \u00e7\u0131kt\u0131lar. Yol \u00fczerinde bir k\u00f6pek pe\u015flerine tak\u0131ld\u0131. Onu geri \u00e7evirmeye \u00e7al\u0131\u015ft\u0131lar, fakat k\u00f6pe\u011fi pe\u015flerinden ay\u0131ramad\u0131lar. Sonunda gizlenebilecek bir ma\u011fara buldular ve i\u00e7ine gizlendiler. K\u00f6pek de ma\u011faran\u0131n giri\u015fine oturdu. Yorgunluktan derin bir uykuya dald\u0131lar. Bu olay M.S. 250 y\u0131llar\u0131nda meydana geldi. Yakla\u015f\u0131k 197 y\u0131l sonra M.S. 447'de, \u0130mparator II. Theodosius zaman\u0131nda, t\u00fcm Roma \u0130mparatorlu\u011funun H\u0131ristiyan oldu\u011fu ve Efeslilerin de putperestlikten vazge\u00e7ti\u011fi bir d\u00f6nemde uyand\u0131lar.Bu d\u00f6nemde Romal\u0131lar aras\u0131nda, \u00f6ld\u00fckten sonra dirilme ve mah\u015fer g\u00fcn\u00fc ile ilgili yo\u011fun bir tart\u0131\u015fma g\u00fcndemdeydi. \u0130mparatorun kendisi de insanlar\u0131n kafas\u0131ndan bu inan\u00e7s\u0131zl\u0131\u011f\u0131 silmek i\u00e7in bir f\u0131rsat g\u00f6zl\u00fcyordu. O denli ki bir g\u00fcn insanlar\u0131n inan\u00e7lar\u0131n\u0131 ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerini d\u00fczeltecek bir ayet, bir mucize sunmas\u0131 i\u00e7in Allah'a yalvar\u0131p dua etti. \u0130\u015fte tam o g\u00fcnlerde \\\"yedi uyuyanlar\\\" ma\u011faralar\u0131ndan uyand\u0131lar.Uyand\u0131ktan sonra gen\u00e7ler birbirlerine ne kadar uyuduklar\u0131n\u0131 sormaya ba\u015flad\u0131lar. Baz\u0131lar\u0131 bir g\u00fcn, baz\u0131lar\u0131 da g\u00fcn\u00fcn bir b\u00f6l\u00fcm\u00fc kadar uyuduklar\u0131n\u0131 s\u00f6ylediler. Bir sonuca varamay\u0131nca tart\u0131\u015fmay\u0131 b\u0131rakt\u0131lar ve ger\u00e7ek s\u00fcrenin ne oldu\u011funu Allah'a b\u0131rakt\u0131lar. Daha sonra arkada\u015flar\u0131ndan Jean'\u0131 g\u00fcm\u00fc\u015f paralarla yiyecek almak \u00fczere \u015fehre g\u00f6nderdiler ve ona tan\u0131nmamaya dikkat etmesini zira Efeslilerin onu Diana'n\u0131n \u00f6n\u00fcnde secde etmeye zorlayacaklar\u0131n\u0131 tenbih ettiler. Fakat Jean \u015fehre indi\u011finde t\u00fcm d\u00fcnyan\u0131n de\u011fi\u015fmi\u015f oldu\u011funu g\u00f6rerek \u015fa\u015f\u0131rd\u0131: \\\"B\u00fct\u00fcn topluluk H\u0131ristiyanl\u0131\u011fa girmi\u015f ve \u015fehirde Diana'ya tapan hi\u00e7 kimse kalmam\u0131\u015ft\u0131. Jean bir d\u00fckkana girdi ve birka\u00e7 somun ekmek almak istedi. Fakat para olarak verdi\u011fi g\u00fcm\u00fc\u015flerin \u00fcst\u00fcnde \u0130mparator Decius'un resmini g\u00f6ren d\u00fckkan sahibi g\u00f6zlerine inanamad\u0131 ve yabanc\u0131ya bu paray\u0131 nereden buldu\u011funu sordu. Gen\u00e7 adam paran\u0131n kendisinin oldu\u011funu s\u00f6yleyince aralar\u0131nda bir tart\u0131\u015fma ba\u015flad\u0131. Daha sonra etraflar\u0131na b\u00fcy\u00fck bir kalabal\u0131k topland\u0131 ve mesele \u015fehrin y\u00f6neticisine kadar ula\u015ft\u0131. Y\u00f6netici de \u015fa\u015f\u0131rm\u0131\u015ft\u0131 ve paray\u0131 ald\u0131\u011f\u0131 hazinenin nerede oldu\u011funu soruyordu. Fakat gen\u00e7 paran\u0131n kendisine ait oldu\u011fu konusunda \u0131srar etti.Y\u00f6netici ona inanmad\u0131, \u00e7\u00fcnk\u00fc ya\u015fl\u0131lardan hi\u00e7 birinin tan\u0131mad\u0131\u011f\u0131 y\u00fczy\u0131llar \u00f6ncesine ait bir paraya gen\u00e7ler sahip olamazd\u0131. jean, imparator Decius'un \u00f6ld\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc \u00f6\u011frenince buna hem \u015fa\u015f\u0131rd\u0131, hem de sevindi. Kalabal\u0131\u011fa \u00f6nceki g\u00fcn Decius'un zulm\u00fcnden kurtulmak i\u00e7in birka\u00e7 arkada\u015f\u0131 ile birlikte ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131klar\u0131n\u0131 s\u00f6yledi. Y\u00f6netici \u00e7ok \u015fa\u015f\u0131rm\u0131\u015ft\u0131 ve arkada\u015flar\u0131n\u0131n gizlenmekte olduklar\u0131 ma\u011faray\u0131 g\u00f6rmek isteyerek gencin pe\u015finden gitti. Onlar\u0131n arkas\u0131ndan b\u00fcy\u00fck bir kalabal\u0131k da geliyordu. Ma\u011faraya geldiklerinde gen\u00e7lerin ger\u00e7ekten de \u0130mparator Decius zaman\u0131na ait olduklar\u0131n\u0131 farkettiler. En sonunda \u0130mparator Theodosius'a da haber verildi ve o da ma\u011faray\u0131 ziyaret etti. Daha sonra yedi gen\u00e7 ma\u011faraya geri d\u00f6nd\u00fcler ve orada son nefeslerini verdiler. Bu apa\u00e7\u0131k mucizeyi g\u00f6r\u00fcnce insanlar\u0131n \u00f6ld\u00fckten sonra dirilmeye inan\u00e7lar\u0131 tekrar g\u00fc\u00e7lendi ve \u0130mpartor ma\u011faran\u0131n etraf\u0131na b\u00fcy\u00fck bir an\u0131t in\u015fa edilmesi i\u00e7in emir verdi.\\\"Yukar\u0131da anlat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015fekliyle ma\u011farada uyuyanlar\u0131n hikayesi Kur'an da anlat\u0131lan k\u0131ssaya o denli benzemektedir ki, bu yedi gencin Ashab-\u0131 Kehf (Ma\u011farada Uyuyanlar) oldu\u011fu kolayca kabul edilebilir. Bununla birlikte baz\u0131lar\u0131 bu hikayenin bir Anadolu \u015fehrinde ge\u00e7ti\u011fi, oysa Kur'an'\u0131n Arabistan d\u0131\u015f\u0131nda geli\u015fen bir olaya de\u011finmedi\u011fi \u015feklinde bir itiraz y\u00f6neltirler. Bu nedenle, onlara g\u00f6re, bu H\u0131ristiyan hikayesini Ashab-\u0131 Kehf k\u0131ssas\u0131 olarak kabul etmek Kur'an'\u0131n \u00fcslup ve ruhuna ayk\u0131r\u0131d\u0131r. Bize g\u00f6re bu itiraz yanl\u0131\u015ft\u0131r. Kur'an, Araplar\u0131 uyarmak amac\u0131yla Arabistan i\u00e7inde veya d\u0131\u015f\u0131nda ya\u015fayan Araplar\u0131n tan\u0131d\u0131\u011f\u0131 do\u011fru yoldan sapan bir\u00e7ok eski toplulukla ilgili hikayeler anlat\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle Kur'an'da M\u0131s\u0131r'\u0131n eski tarihine de\u011finilmi\u015ftir, oysa M\u0131s\u0131r hi\u00e7 bir zaman Arabistan'\u0131n bir par\u00e7as\u0131 olmam\u0131\u015ft\u0131r. Sorun \u015fudur: Kur'an'da M\u0131s\u0131r tarihine de\u011finilebilirken, neden Araplar\u0131n M\u0131s\u0131r tarihi kadar tan\u0131d\u0131k olan Roma ve Roma tarihine de\u011finilmesin? Roma s\u0131n\u0131rlar\u0131 Kuzey Hicaz'a kadar uzanm\u0131\u015ft\u0131 ve Arap kervanlar\u0131 hemen hemen b\u00fct\u00fcn y\u0131l boyunca Romal\u0131larla ticaret yap\u0131yordu. Bundan ba\u015fka do\u011frudan Roma y\u00f6netimi alt\u0131nda olan Arap kabileleri de vard\u0131. Roma \u0130mparatorlu\u011fu Araplar i\u00e7in yabanc\u0131 de\u011fildi. Ve bu ger\u00e7ek, R\u00fbm Suresiyle a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131r. \u015e\u00f6yle bir fikir de akla gelebilir: Ma\u011farada uyuyanlar k\u0131ssas\u0131, Hz. Muhammed'in (s.a) peygamberli\u011fini s\u0131namak i\u00e7in Yahudi ve H\u0131ristiyanlar\u0131n k\u0131\u015fk\u0131rtmas\u0131 ve Araplar\u0131n hi\u00e7 bilmedi\u011fi konularda sorular sormalar\u0131n\u0131 tavsiye etmeleri \u00fczerine Mekke'li m\u00fc\u015friklerin Peygamber'e (s.a) y\u00f6nelttikleri soruya bir cevap olarak da anlat\u0131lm\u0131\u015f olabilir.10. Yani onlar samimiyetle inand\u0131klar\u0131nda Allah da onlar\u0131n do\u011fru yola olan imanlar\u0131n\u0131 art\u0131rd\u0131 ve onlara, b\u00e2t\u0131la boyun e\u011fmek yerine hayatlar\u0131 pahas\u0131na hak yolunda sab\u0131r ve sebat etme g\u00fcc\u00fc verdi.\",\"breadcrumb\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/#breadcrumb\"},\"inLanguage\":\"tr\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/\"]}]},{\"@type\":\"BreadcrumbList\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/#breadcrumb\",\"itemListElement\":[{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":1,\"name\":\"Ana sayfa\",\"item\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":2,\"name\":\"EBU\u2019L A\u2019L\u00c2 MEVDUD\u0130\u2019N\u0130N BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA KEHF SURES\u0130 8. VE 15. AYETLER ARASI\"}]},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/\",\"name\":\"Ebrar Medya\",\"description\":\"Tarafs\u0131z De\u011fil, Hakk'tan Taraf\u0131z\",\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization\"},\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":{\"@type\":\"EntryPoint\",\"urlTemplate\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/?s={search_term_string}\"},\"query-input\":\"required name=search_term_string\"}],\"inLanguage\":\"tr\"},{\"@type\":\"Organization\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization\",\"name\":\"Ebrar Medya\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/\",\"logo\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"tr\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png\",\"contentUrl\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png\",\"width\":244,\"height\":90,\"caption\":\"Ebrar Medya\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/\"},\"sameAs\":[\"https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/\",\"https:\/\/twitter.com\/ebrarmedyacom\",\"https:\/\/www.instagram.com\/ebrarmedyacom\",\"https:\/\/www.linkedin.com\/in\/ebrar-medya-343157188\/\",\"https:\/\/tr.pinterest.com\/ebrarmedya\/\"]},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/465b3fc234a943bf45881579159c57d6\",\"name\":\"EBRAR MEDYA\",\"image\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"tr\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/a46494f0a2df029e2f170500c2a0bf0b?s=96&d=wavatar&r=g\",\"contentUrl\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/a46494f0a2df029e2f170500c2a0bf0b?s=96&d=wavatar&r=g\",\"caption\":\"EBRAR MEDYA\"},\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/author\/ebrarmedya2\/\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","yoast_head_json":{"title":"EBU\u2019L A\u2019L\u00c2 MEVDUD\u0130\u2019N\u0130N BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA KEHF SURES\u0130 8. VE 15. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya","description":"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.8- Biz ger\u00e7ekten (yery\u00fcz\u00fc) \u00fczerinde olanlar\u0131 kupkuru-\u00e7orak bir toprak yapabiliriz.(5)9- Sen, yoksa Kehf(6) ve Rakim(7) Ehlini bizim \u015fa\u015f\u0131lacak ayetlerimizden mi sand\u0131n?(8)10- O gen\u00e7ler, ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131klar\u0131 zaman, demi\u015flerdi ki: \"Rabbimiz, kat\u0131ndan bize bir rahmet ver ve i\u015fimizden bize do\u011fruyu kolayla\u015ft\u0131r (bizi ba\u015far\u0131l\u0131 k\u0131l) .11- B\u00f6ylelikle ma\u011farada y\u0131llar y\u0131l\u0131 onlar\u0131n kulaklar\u0131na (a\u011f\u0131r bir uyku) vurduk.12- Sonra iki gruptan hangisinin kald\u0131klar\u0131 s\u00fcreyi daha iyi hesap etti\u011fini belirtmek i\u00e7in onlar\u0131 uyand\u0131rd\u0131k.13- Biz sana onlar\u0131n haberlerini bir ger\u00e7ek (olay) olarak aktarmaktay\u0131z.(9) Ger\u00e7ekten onlar. Rablerine iman etmi\u015f gen\u00e7lerdi ve biz de onlar\u0131n hidayetlerini artt\u0131rm\u0131\u015ft\u0131k.(10)14- Onlar\u0131n kalpleri \u00fczerinde (sabr\u0131 ve kararl\u0131l\u0131\u011f\u0131) rabtetmi\u015ftik; (Krala kar\u015f\u0131) K\u0131yam ettiklerinde demi\u015flerdi ki: \"Bizim Rabbimiz, g\u00f6klerin ve yerin Rabbi'dir; ilah olarak biz O'ndan ba\u015fkas\u0131na kesinlikle tapmay\u0131z, (e\u011fer tersini) s\u00f6yleyecek olursak, andolsun, ger\u00e7e\u011fin d\u0131\u015f\u0131na \u00e7\u0131kar\u0131z.\"15- \"\u015eunlar, bizim kavmimizdir; O'ndan ba\u015fkas\u0131n\u0131 ilahlar edindiler, onlara apa\u00e7\u0131k bir delil getirmeleri gerekmez miydi? \u00d6yleyse Allah'a kar\u015f\u0131 yalan d\u00fcz\u00fcp-uydurandan daha zalim kimdir?A\u00c7IKLAMA5. 6. ayet Peygamber'e (s.a) hitap ediyordu, fakat 7-8. ayetler dolayl\u0131 olarak kafirlere hitap etmektedir: \"Bu d\u00fcnyada g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz ve sizi aldatan her \u015feyin sadece sizi denemek i\u00e7in d\u00fczenlendi\u011fini a\u00e7\u0131k\u00e7a anlamal\u0131s\u0131n\u0131z. Fakat ne yaz\u0131k ki siz t\u00fcm bunlar\u0131n sadece e\u011flence ve oyun i\u00e7in yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 san\u0131yorsunuz. \u0130\u015fte bu nedenle siz hayat\u0131n tek amac\u0131 olarak: \"Ye, i\u00e7 ve e\u011flen\" ilkesini kabul ediyorsunuz. Bunun sonucu olarak sizin ger\u00e7ekten iyili\u011finizi isteyen kimseye ald\u0131rm\u0131yorsunuz. T\u00fcm bunlar\u0131n sadece sizin zevk ve e\u011flenceniz i\u00e7in de\u011fil, sizi denemek i\u00e7in yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 anlamal\u0131s\u0131n\u0131z. Siz bu nimetlerin aras\u0131na, hanginizin hayat\u0131n ger\u00e7ek amac\u0131n\u0131 anlayaca\u011f\u0131n\u0131 ve g\u00f6nderili\u015f amac\u0131n\u0131z olan Allah'a ibadette hanginizin sabredece\u011fini denemek amac\u0131yla g\u00f6nderildiniz. T\u00fcm bu e\u011flence ara\u00e7lar\u0131 o g\u00fcn sona erecek imtihan s\u00fcreniz bitecek ve yery\u00fcz\u00fc bombo\u015f bir hale gelecektir.\"6. \"Kehf\" s\u00f6zl\u00fckte b\u00fcy\u00fck ve geni\u015f ma\u011fara anlam\u0131na gelir.7. \" \" kelimesinin anlam\u0131 konusunda de\u011fi\u015fik g\u00f6r\u00fc\u015fler vard\u0131r. Baz\u0131 sahabeler ve tabiin, Rakim'in bu olay\u0131n meydana geldi\u011fi yerin ismi oldu\u011fu ve bu yerin Ayle (Akabe) ve Filistin aras\u0131nda oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. Baz\u0131 m\u00fcfessirler de Rakim'in ma\u011farada uyuyanlar an\u0131s\u0131na yap\u0131lan yaz\u0131t (kitabe) oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. Mevlana Ebu'l-Kelam \u00c2z\u00e2d, Terc\u00fcman'\u00fcl Kur'an adl\u0131 tefsirinde birinci g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc kabul eder ve Rakim'in Kitab-\u0131 Mukaddes'te Rekem denilen (Ye\u015fu, 18: 27) yer oldu\u011funu s\u00f6yler. Daha sonra bunun tarihi Petra \u015fehri oldu\u011funu belirtir. Fakat Ebu'l Kelam, Kitab-\u0131 Mukaddes'de an\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015fekliyle Rakim'in Benjamino\u011fullar\u0131'na ait oldu\u011funun ve Ye\u015fu'ya g\u00f6re bu kavmin \u00dcrd\u00fcn nehrinin bat\u0131s\u0131 ile \u00f6l\u00fc deniz aras\u0131nda yerle\u015fti\u011fini ve Petra'n\u0131n \u00dcrd\u00fcn'\u00fcn g\u00fcneyinde oldu\u011funu g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurmaktad\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle modern arkeologlar Petra ile Rakim'in ayn\u0131 yer olmad\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. (Bkz. Encylopaedia Britannica, 1946, cilt XVII, s. 658) Biz de Rakim ile \"kitabe\"nin kastedildi\u011fi g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndeyiz.8. Bu soru, kafirlerin \"ma\u011farada uyuyanlar\" hakk\u0131ndaki \u015f\u00fcpheli tutumlar\u0131n\u0131 ortaya koymak amac\u0131yla sorulmu\u015ftur. \"Siz g\u00f6kleri ve yeri yaratan Allah'\u0131n bir ka\u00e7 ki\u015fiyi bir ka\u00e7 y\u00fczy\u0131l boyunca uyku halinde b\u0131rakmaya ve onlar\u0131 uykudan uyand\u0131r\u0131r gibi diriltmeye g\u00fcc\u00fc yetmez mi san\u0131yorsunuz? E\u011fer g\u00fcne\u015fin, ay\u0131n ve d\u00fcnyan\u0131n yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnm\u00fc\u015f olsayd\u0131n\u0131z, b\u00f6yle bir \u015feyin Allah i\u00e7in zor oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcnmezdiniz bile.\"9. Bu hikayeyle ilgili en eski kaynak Suriyeli bir H\u0131ristiyan rahip olan Saruc'lu James'e aittir. James \"Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n\" \u00f6l\u00fcm\u00fcnden bir ka\u00e7 y\u0131l sonra M.S. 452 de do\u011fmu\u015ftur. Bu olay\u0131 geni\u015f ayr\u0131nt\u0131lar\u0131yla a\u00e7\u0131klayan hitabe, James taraf\u0131ndan M.S. 474'de veya o s\u0131ralarda kaleme al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Bu Suryani kayna\u011f\u0131 ilk m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlerin eline ge\u00e7mi\u015f ve \u0130bn Cerir et-Taberi tefsirinde bir\u00e7ok raviden bu kayna\u011f\u0131 nakletmi\u015ftir. Di\u011fer taraftan ayn\u0131 kaynak Avrupa'ya ula\u015fm\u0131\u015f ve Yunanca, Latince terc\u00fcmeleri yay\u0131nlanm\u0131\u015ft\u0131r. Gibbon'un The Declihe and the Fall of Roman Empire (Roma \u0130mparatorlu\u011funun \u00c7\u00f6k\u00fc\u015f\u00fc) adl\u0131 kitab\u0131n\u0131n 33. b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde \"Yedi Uyuyanlar\" ba\u015fl\u0131\u011f\u0131 alt\u0131nda s\u00f6yledikleri, bizim m\u00fcfessirlerimizin anlatt\u0131\u011f\u0131 hikayeye o denli benzemektedir ki ikisinin de ayn\u0131 kaynaktan al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda \u015f\u00fcphe yoktur. Mesela, Yedi H\u0131ristiyan genci, i\u015fkence yaparak ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nmaya zorlayan kral\u0131n ismi, Gibbon'a g\u00f6re, \u0130mparator Decius'tur. Decius Roma \u0130mparatorlu\u011funu M.S. 249-251 y\u0131llar\u0131 aras\u0131nda y\u00f6netmi\u015ftir ve onun d\u00f6nemi Hz. \u0130sa'y\u0131 (a.s) takip edenlere yap\u0131lan i\u015fkencelerle me\u015fhurdur. M\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlerin kitaplar\u0131nda ise bu imparatorun ad\u0131 \"Decanus\" \"Decaus\" olarak ge\u00e7mektedir. Bizim m\u00fcfessirlerimize g\u00f6re bu olay\u0131n ge\u00e7ti\u011fi yerin ismi \"Aphesus\" veya \"Aphesos\"tur. Di\u011fer taraftan Gibbon'a g\u00f6re bu yerin ismi Ephesos (Efes) 'tir. Yani Anadolu'nun bat\u0131 sahilindeki Roma'n\u0131n en b\u00fcy\u00fck liman\u0131 ve \u015fehridir. Bu \u015fehrin harabelerini bug\u00fcn de T\u00fcrkiye'nin \u0130zmir kentinin 20-25 mil \u00f6tesinde g\u00f6rmek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. (Bkz. Harita: 1) . \"Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n\" uyand\u0131klar\u0131 d\u00f6nemin imparatorunun ad\u0131 m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlere g\u00f6re \"Tezusius\"tur, Gibbon'a g\u00f6re ise II. Theodosius'tur. Bu \u0130mparator, Roma \u0130mparatorlu\u011fu H\u0131ristiyanl\u0131\u011f\u0131 kabul ettikten sonra M.S. 408-450 y\u0131llar\u0131nda tahtta bulunuyordu.\u0130ki hikaye aras\u0131nda o denli benzerlik vard\u0131r ki, Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n uyand\u0131ktan sonra yiyecek almak i\u00e7in \u015fehre g\u00f6nderdikleri adam\u0131n ad\u0131 m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlere g\u00f6re \"Jamblicha\", Gibbon'a g\u00f6re ise Jamblichus'tur. \u0130ki hikayenin ayr\u0131nt\u0131lar\u0131 da hemen hemen ayn\u0131d\u0131r.\u0130mparator Decius zaman\u0131nda Hz. \u0130sa'ya uyanlar\u0131n ac\u0131mas\u0131zca i\u015fkenceye u\u011frad\u0131\u011f\u0131 s\u0131rada, yedi H\u0131ristiyan gen\u00e7 bir ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131lar ve uykuya dald\u0131lar. Daha sonra \u0130mparator I. Theodosius'un tahta ge\u00e7i\u015finin 38. y\u0131l\u0131nda (yakla\u015f\u0131k olarak M.S. 445-446 y\u0131llar\u0131nda) yani b\u00fct\u00fcn Roma \u0130mparatorlu\u011funun m\u00fcsl\u00fcman oldu\u011fu bir d\u00f6nemde uyand\u0131lar. O halde ma\u011farada yakla\u015f\u0131k 196 y\u0131l kald\u0131lar.Baz\u0131 oryantalistler, yukar\u0131da anlat\u0131lan hikaye ile Kur'an da anlat\u0131lan k\u0131ssan\u0131n ayn\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. \u00c7\u00fcnk\u00fc onlar Kur'an'da (25. ayet) anlat\u0131lan olay\u0131n 309 y\u0131l oldu\u011fu, oysa bu hikayede olay\u0131n 196 y\u0131l oldu\u011fu fikrini savunurlar. Bu itiraza 25. a\u00e7\u0131klama notunda cevap verdik.Kur'an ile bu Suryani kayna\u011f\u0131 aras\u0131nda birka\u00e7 k\u00fc\u00e7\u00fck fark vard\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle Gibbon, Hz. Muhammed'i (s.a) \"cahillikle\" su\u00e7lamaktad\u0131r. Fakat onun kendisine dayanarak bu iftiray\u0131 att\u0131\u011f\u0131 Suryani kayna\u011f\u0131 ona g\u00f6re bile olay bittikten 30-40 y\u0131l sonra bir Suriyeli taraf\u0131ndan ele al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Gibbon, bu olay\u0131n bir \u00fclkeden di\u011fer bir \u00fclkeye a\u011f\u0131zdan a\u011f\u0131za yay\u0131l\u0131rken nas\u0131l de\u011fi\u015fti\u011fini g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurmamaktad\u0131r. Bu nedenle bu kayna\u011f\u0131 kesin do\u011fru kabul edip aralar\u0131nda var olan de\u011fi\u015fiklik nedeniyle Kur'an'\u0131 itham etmek yanl\u0131\u015ft\u0131r. B\u00f6yle bir tutum ancak dini d\u00fc\u015f\u00fcnceler hakk\u0131nda \u00e7ok \u00f6nyarg\u0131l\u0131 olan ve mant\u0131\u011f\u0131n gereklerini bile g\u00f6rmezlikten gelen kafirlerin tutumu olabilir.\"Ma\u011farada Uyuyanlar\" olay\u0131n\u0131n ge\u00e7ti\u011fi Ephesus (Efes) \u015fehri, yakla\u015f\u0131k olarak M.\u00d6. II. y\u00fczy\u0131lda kurulmu\u015f ve putperestli\u011fin en b\u00fcy\u00fck merkezi olmu\u015ftur. Bu \u015fehrin en b\u00fcy\u00fck putu, Ay tanr\u0131\u00e7as\u0131 Diana idi ve onun bulundu\u011fu tap\u0131nak eski d\u00fcnyan\u0131n harikalar\u0131ndan biri olarak kabul ediliyordu. Bu puta tapanlar\u0131n b\u00fcy\u00fck bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn\u00fc Anadolulular olu\u015fturmaktayd\u0131.... Roma \u0130mparatorlu\u011fu da onu tanr\u0131\u00e7alar\u0131ndan biri olarak kabul ediyordu.Hz. \u0130sa (a.s) dan sonra onun mesaj\u0131 Roma imparatorlu\u011funun \u00e7e\u015fitli b\u00f6lgelerine ula\u015fmaya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131nda, Efesli birka\u00e7 gen\u00e7 putperestlikten vazge\u00e7tiler ve Allah'\u0131 Rableri olarak kabul ettiler. Tours'lu Gregory, \"Meraculorum Liber\" adl\u0131 kitab\u0131nda bu H\u0131ristiyan gen\u00e7ler hakk\u0131nda ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bilgiler toplam\u0131\u015ft\u0131r.\"Onlar yedi gen\u00e7ti. \u0130mparator Decius onlar\u0131n inan\u00e7lar\u0131n\u0131 de\u011fi\u015ftirdiklerini \u00f6\u011frenince onlara yeni dinleriyle ilgili sorular sordu. Onlar, \u0130mparatorun \u0130sa'n\u0131n dinine tamamen kar\u015f\u0131 oldu\u011funu bildikleri halde, inand\u0131klar\u0131 Rabbin yerlerin ve g\u00f6klerin Rabbi oldu\u011funu ve ondan ba\u015fka hi\u00e7 bir ilah tan\u0131mad\u0131klar\u0131n\u0131, aksi takdirde b\u00fcy\u00fck bir g\u00fcnah i\u015flemi\u015f olacaklar\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131klad\u0131lar. \u0130mparator buna \u00e7ok k\u0131zd\u0131 ve onlar\u0131 \u00f6ld\u00fcrece\u011fini s\u00f6yledi. Fakat daha sonra onlar\u0131n gen\u00e7li\u011fini g\u00f6z \u00f6n\u00fcnde bulundurarak, dinlerini de\u011fi\u015ftirmeleri i\u00e7in \u00fc\u00e7 g\u00fcn s\u00fcre verdi. Bu \u00fc\u00e7 g\u00fcn sonunda inan\u00e7lar\u0131ndan d\u00f6nmezlerse \u00f6ld\u00fcr\u00fcleceklerdi.Bu yedi gen\u00e7 f\u0131rsattan faydaland\u0131lar ve \u015fehirden ayr\u0131larak da\u011fda bir ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nmak \u00fczere yola \u00e7\u0131kt\u0131lar. Yol \u00fczerinde bir k\u00f6pek pe\u015flerine tak\u0131ld\u0131. Onu geri \u00e7evirmeye \u00e7al\u0131\u015ft\u0131lar, fakat k\u00f6pe\u011fi pe\u015flerinden ay\u0131ramad\u0131lar. Sonunda gizlenebilecek bir ma\u011fara buldular ve i\u00e7ine gizlendiler. K\u00f6pek de ma\u011faran\u0131n giri\u015fine oturdu. Yorgunluktan derin bir uykuya dald\u0131lar. Bu olay M.S. 250 y\u0131llar\u0131nda meydana geldi. Yakla\u015f\u0131k 197 y\u0131l sonra M.S. 447'de, \u0130mparator II. Theodosius zaman\u0131nda, t\u00fcm Roma \u0130mparatorlu\u011funun H\u0131ristiyan oldu\u011fu ve Efeslilerin de putperestlikten vazge\u00e7ti\u011fi bir d\u00f6nemde uyand\u0131lar.Bu d\u00f6nemde Romal\u0131lar aras\u0131nda, \u00f6ld\u00fckten sonra dirilme ve mah\u015fer g\u00fcn\u00fc ile ilgili yo\u011fun bir tart\u0131\u015fma g\u00fcndemdeydi. \u0130mparatorun kendisi de insanlar\u0131n kafas\u0131ndan bu inan\u00e7s\u0131zl\u0131\u011f\u0131 silmek i\u00e7in bir f\u0131rsat g\u00f6zl\u00fcyordu. O denli ki bir g\u00fcn insanlar\u0131n inan\u00e7lar\u0131n\u0131 ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerini d\u00fczeltecek bir ayet, bir mucize sunmas\u0131 i\u00e7in Allah'a yalvar\u0131p dua etti. \u0130\u015fte tam o g\u00fcnlerde \"yedi uyuyanlar\" ma\u011faralar\u0131ndan uyand\u0131lar.Uyand\u0131ktan sonra gen\u00e7ler birbirlerine ne kadar uyuduklar\u0131n\u0131 sormaya ba\u015flad\u0131lar. Baz\u0131lar\u0131 bir g\u00fcn, baz\u0131lar\u0131 da g\u00fcn\u00fcn bir b\u00f6l\u00fcm\u00fc kadar uyuduklar\u0131n\u0131 s\u00f6ylediler. Bir sonuca varamay\u0131nca tart\u0131\u015fmay\u0131 b\u0131rakt\u0131lar ve ger\u00e7ek s\u00fcrenin ne oldu\u011funu Allah'a b\u0131rakt\u0131lar. Daha sonra arkada\u015flar\u0131ndan Jean'\u0131 g\u00fcm\u00fc\u015f paralarla yiyecek almak \u00fczere \u015fehre g\u00f6nderdiler ve ona tan\u0131nmamaya dikkat etmesini zira Efeslilerin onu Diana'n\u0131n \u00f6n\u00fcnde secde etmeye zorlayacaklar\u0131n\u0131 tenbih ettiler. Fakat Jean \u015fehre indi\u011finde t\u00fcm d\u00fcnyan\u0131n de\u011fi\u015fmi\u015f oldu\u011funu g\u00f6rerek \u015fa\u015f\u0131rd\u0131: \"B\u00fct\u00fcn topluluk H\u0131ristiyanl\u0131\u011fa girmi\u015f ve \u015fehirde Diana'ya tapan hi\u00e7 kimse kalmam\u0131\u015ft\u0131. Jean bir d\u00fckkana girdi ve birka\u00e7 somun ekmek almak istedi. Fakat para olarak verdi\u011fi g\u00fcm\u00fc\u015flerin \u00fcst\u00fcnde \u0130mparator Decius'un resmini g\u00f6ren d\u00fckkan sahibi g\u00f6zlerine inanamad\u0131 ve yabanc\u0131ya bu paray\u0131 nereden buldu\u011funu sordu. Gen\u00e7 adam paran\u0131n kendisinin oldu\u011funu s\u00f6yleyince aralar\u0131nda bir tart\u0131\u015fma ba\u015flad\u0131. Daha sonra etraflar\u0131na b\u00fcy\u00fck bir kalabal\u0131k topland\u0131 ve mesele \u015fehrin y\u00f6neticisine kadar ula\u015ft\u0131. Y\u00f6netici de \u015fa\u015f\u0131rm\u0131\u015ft\u0131 ve paray\u0131 ald\u0131\u011f\u0131 hazinenin nerede oldu\u011funu soruyordu. Fakat gen\u00e7 paran\u0131n kendisine ait oldu\u011fu konusunda \u0131srar etti.Y\u00f6netici ona inanmad\u0131, \u00e7\u00fcnk\u00fc ya\u015fl\u0131lardan hi\u00e7 birinin tan\u0131mad\u0131\u011f\u0131 y\u00fczy\u0131llar \u00f6ncesine ait bir paraya gen\u00e7ler sahip olamazd\u0131. jean, imparator Decius'un \u00f6ld\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc \u00f6\u011frenince buna hem \u015fa\u015f\u0131rd\u0131, hem de sevindi. Kalabal\u0131\u011fa \u00f6nceki g\u00fcn Decius'un zulm\u00fcnden kurtulmak i\u00e7in birka\u00e7 arkada\u015f\u0131 ile birlikte ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131klar\u0131n\u0131 s\u00f6yledi. Y\u00f6netici \u00e7ok \u015fa\u015f\u0131rm\u0131\u015ft\u0131 ve arkada\u015flar\u0131n\u0131n gizlenmekte olduklar\u0131 ma\u011faray\u0131 g\u00f6rmek isteyerek gencin pe\u015finden gitti. Onlar\u0131n arkas\u0131ndan b\u00fcy\u00fck bir kalabal\u0131k da geliyordu. Ma\u011faraya geldiklerinde gen\u00e7lerin ger\u00e7ekten de \u0130mparator Decius zaman\u0131na ait olduklar\u0131n\u0131 farkettiler. En sonunda \u0130mparator Theodosius'a da haber verildi ve o da ma\u011faray\u0131 ziyaret etti. Daha sonra yedi gen\u00e7 ma\u011faraya geri d\u00f6nd\u00fcler ve orada son nefeslerini verdiler. Bu apa\u00e7\u0131k mucizeyi g\u00f6r\u00fcnce insanlar\u0131n \u00f6ld\u00fckten sonra dirilmeye inan\u00e7lar\u0131 tekrar g\u00fc\u00e7lendi ve \u0130mpartor ma\u011faran\u0131n etraf\u0131na b\u00fcy\u00fck bir an\u0131t in\u015fa edilmesi i\u00e7in emir verdi.\"Yukar\u0131da anlat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015fekliyle ma\u011farada uyuyanlar\u0131n hikayesi Kur'an da anlat\u0131lan k\u0131ssaya o denli benzemektedir ki, bu yedi gencin Ashab-\u0131 Kehf (Ma\u011farada Uyuyanlar) oldu\u011fu kolayca kabul edilebilir. Bununla birlikte baz\u0131lar\u0131 bu hikayenin bir Anadolu \u015fehrinde ge\u00e7ti\u011fi, oysa Kur'an'\u0131n Arabistan d\u0131\u015f\u0131nda geli\u015fen bir olaya de\u011finmedi\u011fi \u015feklinde bir itiraz y\u00f6neltirler. Bu nedenle, onlara g\u00f6re, bu H\u0131ristiyan hikayesini Ashab-\u0131 Kehf k\u0131ssas\u0131 olarak kabul etmek Kur'an'\u0131n \u00fcslup ve ruhuna ayk\u0131r\u0131d\u0131r. Bize g\u00f6re bu itiraz yanl\u0131\u015ft\u0131r. Kur'an, Araplar\u0131 uyarmak amac\u0131yla Arabistan i\u00e7inde veya d\u0131\u015f\u0131nda ya\u015fayan Araplar\u0131n tan\u0131d\u0131\u011f\u0131 do\u011fru yoldan sapan bir\u00e7ok eski toplulukla ilgili hikayeler anlat\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle Kur'an'da M\u0131s\u0131r'\u0131n eski tarihine de\u011finilmi\u015ftir, oysa M\u0131s\u0131r hi\u00e7 bir zaman Arabistan'\u0131n bir par\u00e7as\u0131 olmam\u0131\u015ft\u0131r. Sorun \u015fudur: Kur'an'da M\u0131s\u0131r tarihine de\u011finilebilirken, neden Araplar\u0131n M\u0131s\u0131r tarihi kadar tan\u0131d\u0131k olan Roma ve Roma tarihine de\u011finilmesin? Roma s\u0131n\u0131rlar\u0131 Kuzey Hicaz'a kadar uzanm\u0131\u015ft\u0131 ve Arap kervanlar\u0131 hemen hemen b\u00fct\u00fcn y\u0131l boyunca Romal\u0131larla ticaret yap\u0131yordu. Bundan ba\u015fka do\u011frudan Roma y\u00f6netimi alt\u0131nda olan Arap kabileleri de vard\u0131. Roma \u0130mparatorlu\u011fu Araplar i\u00e7in yabanc\u0131 de\u011fildi. Ve bu ger\u00e7ek, R\u00fbm Suresiyle a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131r. \u015e\u00f6yle bir fikir de akla gelebilir: Ma\u011farada uyuyanlar k\u0131ssas\u0131, Hz. Muhammed'in (s.a) peygamberli\u011fini s\u0131namak i\u00e7in Yahudi ve H\u0131ristiyanlar\u0131n k\u0131\u015fk\u0131rtmas\u0131 ve Araplar\u0131n hi\u00e7 bilmedi\u011fi konularda sorular sormalar\u0131n\u0131 tavsiye etmeleri \u00fczerine Mekke'li m\u00fc\u015friklerin Peygamber'e (s.a) y\u00f6nelttikleri soruya bir cevap olarak da anlat\u0131lm\u0131\u015f olabilir.10. Yani onlar samimiyetle inand\u0131klar\u0131nda Allah da onlar\u0131n do\u011fru yola olan imanlar\u0131n\u0131 art\u0131rd\u0131 ve onlara, b\u00e2t\u0131la boyun e\u011fmek yerine hayatlar\u0131 pahas\u0131na hak yolunda sab\u0131r ve sebat etme g\u00fcc\u00fc verdi.","robots":{"index":"index","follow":"follow","max-snippet":"max-snippet:-1","max-image-preview":"max-image-preview:large","max-video-preview":"max-video-preview:-1"},"canonical":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/","og_locale":"tr_TR","og_type":"article","og_title":"EBU\u2019L A\u2019L\u00c2 MEVDUD\u0130\u2019N\u0130N BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA KEHF SURES\u0130 8. VE 15. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya","og_description":"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.8- Biz ger\u00e7ekten (yery\u00fcz\u00fc) \u00fczerinde olanlar\u0131 kupkuru-\u00e7orak bir toprak yapabiliriz.(5)9- Sen, yoksa Kehf(6) ve Rakim(7) Ehlini bizim \u015fa\u015f\u0131lacak ayetlerimizden mi sand\u0131n?(8)10- O gen\u00e7ler, ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131klar\u0131 zaman, demi\u015flerdi ki: \"Rabbimiz, kat\u0131ndan bize bir rahmet ver ve i\u015fimizden bize do\u011fruyu kolayla\u015ft\u0131r (bizi ba\u015far\u0131l\u0131 k\u0131l) .11- B\u00f6ylelikle ma\u011farada y\u0131llar y\u0131l\u0131 onlar\u0131n kulaklar\u0131na (a\u011f\u0131r bir uyku) vurduk.12- Sonra iki gruptan hangisinin kald\u0131klar\u0131 s\u00fcreyi daha iyi hesap etti\u011fini belirtmek i\u00e7in onlar\u0131 uyand\u0131rd\u0131k.13- Biz sana onlar\u0131n haberlerini bir ger\u00e7ek (olay) olarak aktarmaktay\u0131z.(9) Ger\u00e7ekten onlar. Rablerine iman etmi\u015f gen\u00e7lerdi ve biz de onlar\u0131n hidayetlerini artt\u0131rm\u0131\u015ft\u0131k.(10)14- Onlar\u0131n kalpleri \u00fczerinde (sabr\u0131 ve kararl\u0131l\u0131\u011f\u0131) rabtetmi\u015ftik; (Krala kar\u015f\u0131) K\u0131yam ettiklerinde demi\u015flerdi ki: \"Bizim Rabbimiz, g\u00f6klerin ve yerin Rabbi'dir; ilah olarak biz O'ndan ba\u015fkas\u0131na kesinlikle tapmay\u0131z, (e\u011fer tersini) s\u00f6yleyecek olursak, andolsun, ger\u00e7e\u011fin d\u0131\u015f\u0131na \u00e7\u0131kar\u0131z.\"15- \"\u015eunlar, bizim kavmimizdir; O'ndan ba\u015fkas\u0131n\u0131 ilahlar edindiler, onlara apa\u00e7\u0131k bir delil getirmeleri gerekmez miydi? \u00d6yleyse Allah'a kar\u015f\u0131 yalan d\u00fcz\u00fcp-uydurandan daha zalim kimdir?A\u00c7IKLAMA5. 6. ayet Peygamber'e (s.a) hitap ediyordu, fakat 7-8. ayetler dolayl\u0131 olarak kafirlere hitap etmektedir: \"Bu d\u00fcnyada g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz ve sizi aldatan her \u015feyin sadece sizi denemek i\u00e7in d\u00fczenlendi\u011fini a\u00e7\u0131k\u00e7a anlamal\u0131s\u0131n\u0131z. Fakat ne yaz\u0131k ki siz t\u00fcm bunlar\u0131n sadece e\u011flence ve oyun i\u00e7in yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 san\u0131yorsunuz. \u0130\u015fte bu nedenle siz hayat\u0131n tek amac\u0131 olarak: \"Ye, i\u00e7 ve e\u011flen\" ilkesini kabul ediyorsunuz. Bunun sonucu olarak sizin ger\u00e7ekten iyili\u011finizi isteyen kimseye ald\u0131rm\u0131yorsunuz. T\u00fcm bunlar\u0131n sadece sizin zevk ve e\u011flenceniz i\u00e7in de\u011fil, sizi denemek i\u00e7in yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 anlamal\u0131s\u0131n\u0131z. Siz bu nimetlerin aras\u0131na, hanginizin hayat\u0131n ger\u00e7ek amac\u0131n\u0131 anlayaca\u011f\u0131n\u0131 ve g\u00f6nderili\u015f amac\u0131n\u0131z olan Allah'a ibadette hanginizin sabredece\u011fini denemek amac\u0131yla g\u00f6nderildiniz. T\u00fcm bu e\u011flence ara\u00e7lar\u0131 o g\u00fcn sona erecek imtihan s\u00fcreniz bitecek ve yery\u00fcz\u00fc bombo\u015f bir hale gelecektir.\"6. \"Kehf\" s\u00f6zl\u00fckte b\u00fcy\u00fck ve geni\u015f ma\u011fara anlam\u0131na gelir.7. \" \" kelimesinin anlam\u0131 konusunda de\u011fi\u015fik g\u00f6r\u00fc\u015fler vard\u0131r. Baz\u0131 sahabeler ve tabiin, Rakim'in bu olay\u0131n meydana geldi\u011fi yerin ismi oldu\u011fu ve bu yerin Ayle (Akabe) ve Filistin aras\u0131nda oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. Baz\u0131 m\u00fcfessirler de Rakim'in ma\u011farada uyuyanlar an\u0131s\u0131na yap\u0131lan yaz\u0131t (kitabe) oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. Mevlana Ebu'l-Kelam \u00c2z\u00e2d, Terc\u00fcman'\u00fcl Kur'an adl\u0131 tefsirinde birinci g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc kabul eder ve Rakim'in Kitab-\u0131 Mukaddes'te Rekem denilen (Ye\u015fu, 18: 27) yer oldu\u011funu s\u00f6yler. Daha sonra bunun tarihi Petra \u015fehri oldu\u011funu belirtir. Fakat Ebu'l Kelam, Kitab-\u0131 Mukaddes'de an\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015fekliyle Rakim'in Benjamino\u011fullar\u0131'na ait oldu\u011funun ve Ye\u015fu'ya g\u00f6re bu kavmin \u00dcrd\u00fcn nehrinin bat\u0131s\u0131 ile \u00f6l\u00fc deniz aras\u0131nda yerle\u015fti\u011fini ve Petra'n\u0131n \u00dcrd\u00fcn'\u00fcn g\u00fcneyinde oldu\u011funu g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurmaktad\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle modern arkeologlar Petra ile Rakim'in ayn\u0131 yer olmad\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. (Bkz. Encylopaedia Britannica, 1946, cilt XVII, s. 658) Biz de Rakim ile \"kitabe\"nin kastedildi\u011fi g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndeyiz.8. Bu soru, kafirlerin \"ma\u011farada uyuyanlar\" hakk\u0131ndaki \u015f\u00fcpheli tutumlar\u0131n\u0131 ortaya koymak amac\u0131yla sorulmu\u015ftur. \"Siz g\u00f6kleri ve yeri yaratan Allah'\u0131n bir ka\u00e7 ki\u015fiyi bir ka\u00e7 y\u00fczy\u0131l boyunca uyku halinde b\u0131rakmaya ve onlar\u0131 uykudan uyand\u0131r\u0131r gibi diriltmeye g\u00fcc\u00fc yetmez mi san\u0131yorsunuz? E\u011fer g\u00fcne\u015fin, ay\u0131n ve d\u00fcnyan\u0131n yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnm\u00fc\u015f olsayd\u0131n\u0131z, b\u00f6yle bir \u015feyin Allah i\u00e7in zor oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcnmezdiniz bile.\"9. Bu hikayeyle ilgili en eski kaynak Suriyeli bir H\u0131ristiyan rahip olan Saruc'lu James'e aittir. James \"Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n\" \u00f6l\u00fcm\u00fcnden bir ka\u00e7 y\u0131l sonra M.S. 452 de do\u011fmu\u015ftur. Bu olay\u0131 geni\u015f ayr\u0131nt\u0131lar\u0131yla a\u00e7\u0131klayan hitabe, James taraf\u0131ndan M.S. 474'de veya o s\u0131ralarda kaleme al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Bu Suryani kayna\u011f\u0131 ilk m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlerin eline ge\u00e7mi\u015f ve \u0130bn Cerir et-Taberi tefsirinde bir\u00e7ok raviden bu kayna\u011f\u0131 nakletmi\u015ftir. Di\u011fer taraftan ayn\u0131 kaynak Avrupa'ya ula\u015fm\u0131\u015f ve Yunanca, Latince terc\u00fcmeleri yay\u0131nlanm\u0131\u015ft\u0131r. Gibbon'un The Declihe and the Fall of Roman Empire (Roma \u0130mparatorlu\u011funun \u00c7\u00f6k\u00fc\u015f\u00fc) adl\u0131 kitab\u0131n\u0131n 33. b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde \"Yedi Uyuyanlar\" ba\u015fl\u0131\u011f\u0131 alt\u0131nda s\u00f6yledikleri, bizim m\u00fcfessirlerimizin anlatt\u0131\u011f\u0131 hikayeye o denli benzemektedir ki ikisinin de ayn\u0131 kaynaktan al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda \u015f\u00fcphe yoktur. Mesela, Yedi H\u0131ristiyan genci, i\u015fkence yaparak ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nmaya zorlayan kral\u0131n ismi, Gibbon'a g\u00f6re, \u0130mparator Decius'tur. Decius Roma \u0130mparatorlu\u011funu M.S. 249-251 y\u0131llar\u0131 aras\u0131nda y\u00f6netmi\u015ftir ve onun d\u00f6nemi Hz. \u0130sa'y\u0131 (a.s) takip edenlere yap\u0131lan i\u015fkencelerle me\u015fhurdur. M\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlerin kitaplar\u0131nda ise bu imparatorun ad\u0131 \"Decanus\" \"Decaus\" olarak ge\u00e7mektedir. Bizim m\u00fcfessirlerimize g\u00f6re bu olay\u0131n ge\u00e7ti\u011fi yerin ismi \"Aphesus\" veya \"Aphesos\"tur. Di\u011fer taraftan Gibbon'a g\u00f6re bu yerin ismi Ephesos (Efes) 'tir. Yani Anadolu'nun bat\u0131 sahilindeki Roma'n\u0131n en b\u00fcy\u00fck liman\u0131 ve \u015fehridir. Bu \u015fehrin harabelerini bug\u00fcn de T\u00fcrkiye'nin \u0130zmir kentinin 20-25 mil \u00f6tesinde g\u00f6rmek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. (Bkz. Harita: 1) . \"Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n\" uyand\u0131klar\u0131 d\u00f6nemin imparatorunun ad\u0131 m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlere g\u00f6re \"Tezusius\"tur, Gibbon'a g\u00f6re ise II. Theodosius'tur. Bu \u0130mparator, Roma \u0130mparatorlu\u011fu H\u0131ristiyanl\u0131\u011f\u0131 kabul ettikten sonra M.S. 408-450 y\u0131llar\u0131nda tahtta bulunuyordu.\u0130ki hikaye aras\u0131nda o denli benzerlik vard\u0131r ki, Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n uyand\u0131ktan sonra yiyecek almak i\u00e7in \u015fehre g\u00f6nderdikleri adam\u0131n ad\u0131 m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlere g\u00f6re \"Jamblicha\", Gibbon'a g\u00f6re ise Jamblichus'tur. \u0130ki hikayenin ayr\u0131nt\u0131lar\u0131 da hemen hemen ayn\u0131d\u0131r.\u0130mparator Decius zaman\u0131nda Hz. \u0130sa'ya uyanlar\u0131n ac\u0131mas\u0131zca i\u015fkenceye u\u011frad\u0131\u011f\u0131 s\u0131rada, yedi H\u0131ristiyan gen\u00e7 bir ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131lar ve uykuya dald\u0131lar. Daha sonra \u0130mparator I. Theodosius'un tahta ge\u00e7i\u015finin 38. y\u0131l\u0131nda (yakla\u015f\u0131k olarak M.S. 445-446 y\u0131llar\u0131nda) yani b\u00fct\u00fcn Roma \u0130mparatorlu\u011funun m\u00fcsl\u00fcman oldu\u011fu bir d\u00f6nemde uyand\u0131lar. O halde ma\u011farada yakla\u015f\u0131k 196 y\u0131l kald\u0131lar.Baz\u0131 oryantalistler, yukar\u0131da anlat\u0131lan hikaye ile Kur'an da anlat\u0131lan k\u0131ssan\u0131n ayn\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. \u00c7\u00fcnk\u00fc onlar Kur'an'da (25. ayet) anlat\u0131lan olay\u0131n 309 y\u0131l oldu\u011fu, oysa bu hikayede olay\u0131n 196 y\u0131l oldu\u011fu fikrini savunurlar. Bu itiraza 25. a\u00e7\u0131klama notunda cevap verdik.Kur'an ile bu Suryani kayna\u011f\u0131 aras\u0131nda birka\u00e7 k\u00fc\u00e7\u00fck fark vard\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle Gibbon, Hz. Muhammed'i (s.a) \"cahillikle\" su\u00e7lamaktad\u0131r. Fakat onun kendisine dayanarak bu iftiray\u0131 att\u0131\u011f\u0131 Suryani kayna\u011f\u0131 ona g\u00f6re bile olay bittikten 30-40 y\u0131l sonra bir Suriyeli taraf\u0131ndan ele al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Gibbon, bu olay\u0131n bir \u00fclkeden di\u011fer bir \u00fclkeye a\u011f\u0131zdan a\u011f\u0131za yay\u0131l\u0131rken nas\u0131l de\u011fi\u015fti\u011fini g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurmamaktad\u0131r. Bu nedenle bu kayna\u011f\u0131 kesin do\u011fru kabul edip aralar\u0131nda var olan de\u011fi\u015fiklik nedeniyle Kur'an'\u0131 itham etmek yanl\u0131\u015ft\u0131r. B\u00f6yle bir tutum ancak dini d\u00fc\u015f\u00fcnceler hakk\u0131nda \u00e7ok \u00f6nyarg\u0131l\u0131 olan ve mant\u0131\u011f\u0131n gereklerini bile g\u00f6rmezlikten gelen kafirlerin tutumu olabilir.\"Ma\u011farada Uyuyanlar\" olay\u0131n\u0131n ge\u00e7ti\u011fi Ephesus (Efes) \u015fehri, yakla\u015f\u0131k olarak M.\u00d6. II. y\u00fczy\u0131lda kurulmu\u015f ve putperestli\u011fin en b\u00fcy\u00fck merkezi olmu\u015ftur. Bu \u015fehrin en b\u00fcy\u00fck putu, Ay tanr\u0131\u00e7as\u0131 Diana idi ve onun bulundu\u011fu tap\u0131nak eski d\u00fcnyan\u0131n harikalar\u0131ndan biri olarak kabul ediliyordu. Bu puta tapanlar\u0131n b\u00fcy\u00fck bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn\u00fc Anadolulular olu\u015fturmaktayd\u0131.... Roma \u0130mparatorlu\u011fu da onu tanr\u0131\u00e7alar\u0131ndan biri olarak kabul ediyordu.Hz. \u0130sa (a.s) dan sonra onun mesaj\u0131 Roma imparatorlu\u011funun \u00e7e\u015fitli b\u00f6lgelerine ula\u015fmaya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131nda, Efesli birka\u00e7 gen\u00e7 putperestlikten vazge\u00e7tiler ve Allah'\u0131 Rableri olarak kabul ettiler. Tours'lu Gregory, \"Meraculorum Liber\" adl\u0131 kitab\u0131nda bu H\u0131ristiyan gen\u00e7ler hakk\u0131nda ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bilgiler toplam\u0131\u015ft\u0131r.\"Onlar yedi gen\u00e7ti. \u0130mparator Decius onlar\u0131n inan\u00e7lar\u0131n\u0131 de\u011fi\u015ftirdiklerini \u00f6\u011frenince onlara yeni dinleriyle ilgili sorular sordu. Onlar, \u0130mparatorun \u0130sa'n\u0131n dinine tamamen kar\u015f\u0131 oldu\u011funu bildikleri halde, inand\u0131klar\u0131 Rabbin yerlerin ve g\u00f6klerin Rabbi oldu\u011funu ve ondan ba\u015fka hi\u00e7 bir ilah tan\u0131mad\u0131klar\u0131n\u0131, aksi takdirde b\u00fcy\u00fck bir g\u00fcnah i\u015flemi\u015f olacaklar\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131klad\u0131lar. \u0130mparator buna \u00e7ok k\u0131zd\u0131 ve onlar\u0131 \u00f6ld\u00fcrece\u011fini s\u00f6yledi. Fakat daha sonra onlar\u0131n gen\u00e7li\u011fini g\u00f6z \u00f6n\u00fcnde bulundurarak, dinlerini de\u011fi\u015ftirmeleri i\u00e7in \u00fc\u00e7 g\u00fcn s\u00fcre verdi. Bu \u00fc\u00e7 g\u00fcn sonunda inan\u00e7lar\u0131ndan d\u00f6nmezlerse \u00f6ld\u00fcr\u00fcleceklerdi.Bu yedi gen\u00e7 f\u0131rsattan faydaland\u0131lar ve \u015fehirden ayr\u0131larak da\u011fda bir ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nmak \u00fczere yola \u00e7\u0131kt\u0131lar. Yol \u00fczerinde bir k\u00f6pek pe\u015flerine tak\u0131ld\u0131. Onu geri \u00e7evirmeye \u00e7al\u0131\u015ft\u0131lar, fakat k\u00f6pe\u011fi pe\u015flerinden ay\u0131ramad\u0131lar. Sonunda gizlenebilecek bir ma\u011fara buldular ve i\u00e7ine gizlendiler. K\u00f6pek de ma\u011faran\u0131n giri\u015fine oturdu. Yorgunluktan derin bir uykuya dald\u0131lar. Bu olay M.S. 250 y\u0131llar\u0131nda meydana geldi. Yakla\u015f\u0131k 197 y\u0131l sonra M.S. 447'de, \u0130mparator II. Theodosius zaman\u0131nda, t\u00fcm Roma \u0130mparatorlu\u011funun H\u0131ristiyan oldu\u011fu ve Efeslilerin de putperestlikten vazge\u00e7ti\u011fi bir d\u00f6nemde uyand\u0131lar.Bu d\u00f6nemde Romal\u0131lar aras\u0131nda, \u00f6ld\u00fckten sonra dirilme ve mah\u015fer g\u00fcn\u00fc ile ilgili yo\u011fun bir tart\u0131\u015fma g\u00fcndemdeydi. \u0130mparatorun kendisi de insanlar\u0131n kafas\u0131ndan bu inan\u00e7s\u0131zl\u0131\u011f\u0131 silmek i\u00e7in bir f\u0131rsat g\u00f6zl\u00fcyordu. O denli ki bir g\u00fcn insanlar\u0131n inan\u00e7lar\u0131n\u0131 ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerini d\u00fczeltecek bir ayet, bir mucize sunmas\u0131 i\u00e7in Allah'a yalvar\u0131p dua etti. \u0130\u015fte tam o g\u00fcnlerde \"yedi uyuyanlar\" ma\u011faralar\u0131ndan uyand\u0131lar.Uyand\u0131ktan sonra gen\u00e7ler birbirlerine ne kadar uyuduklar\u0131n\u0131 sormaya ba\u015flad\u0131lar. Baz\u0131lar\u0131 bir g\u00fcn, baz\u0131lar\u0131 da g\u00fcn\u00fcn bir b\u00f6l\u00fcm\u00fc kadar uyuduklar\u0131n\u0131 s\u00f6ylediler. Bir sonuca varamay\u0131nca tart\u0131\u015fmay\u0131 b\u0131rakt\u0131lar ve ger\u00e7ek s\u00fcrenin ne oldu\u011funu Allah'a b\u0131rakt\u0131lar. Daha sonra arkada\u015flar\u0131ndan Jean'\u0131 g\u00fcm\u00fc\u015f paralarla yiyecek almak \u00fczere \u015fehre g\u00f6nderdiler ve ona tan\u0131nmamaya dikkat etmesini zira Efeslilerin onu Diana'n\u0131n \u00f6n\u00fcnde secde etmeye zorlayacaklar\u0131n\u0131 tenbih ettiler. Fakat Jean \u015fehre indi\u011finde t\u00fcm d\u00fcnyan\u0131n de\u011fi\u015fmi\u015f oldu\u011funu g\u00f6rerek \u015fa\u015f\u0131rd\u0131: \"B\u00fct\u00fcn topluluk H\u0131ristiyanl\u0131\u011fa girmi\u015f ve \u015fehirde Diana'ya tapan hi\u00e7 kimse kalmam\u0131\u015ft\u0131. Jean bir d\u00fckkana girdi ve birka\u00e7 somun ekmek almak istedi. Fakat para olarak verdi\u011fi g\u00fcm\u00fc\u015flerin \u00fcst\u00fcnde \u0130mparator Decius'un resmini g\u00f6ren d\u00fckkan sahibi g\u00f6zlerine inanamad\u0131 ve yabanc\u0131ya bu paray\u0131 nereden buldu\u011funu sordu. Gen\u00e7 adam paran\u0131n kendisinin oldu\u011funu s\u00f6yleyince aralar\u0131nda bir tart\u0131\u015fma ba\u015flad\u0131. Daha sonra etraflar\u0131na b\u00fcy\u00fck bir kalabal\u0131k topland\u0131 ve mesele \u015fehrin y\u00f6neticisine kadar ula\u015ft\u0131. Y\u00f6netici de \u015fa\u015f\u0131rm\u0131\u015ft\u0131 ve paray\u0131 ald\u0131\u011f\u0131 hazinenin nerede oldu\u011funu soruyordu. Fakat gen\u00e7 paran\u0131n kendisine ait oldu\u011fu konusunda \u0131srar etti.Y\u00f6netici ona inanmad\u0131, \u00e7\u00fcnk\u00fc ya\u015fl\u0131lardan hi\u00e7 birinin tan\u0131mad\u0131\u011f\u0131 y\u00fczy\u0131llar \u00f6ncesine ait bir paraya gen\u00e7ler sahip olamazd\u0131. jean, imparator Decius'un \u00f6ld\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc \u00f6\u011frenince buna hem \u015fa\u015f\u0131rd\u0131, hem de sevindi. Kalabal\u0131\u011fa \u00f6nceki g\u00fcn Decius'un zulm\u00fcnden kurtulmak i\u00e7in birka\u00e7 arkada\u015f\u0131 ile birlikte ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131klar\u0131n\u0131 s\u00f6yledi. Y\u00f6netici \u00e7ok \u015fa\u015f\u0131rm\u0131\u015ft\u0131 ve arkada\u015flar\u0131n\u0131n gizlenmekte olduklar\u0131 ma\u011faray\u0131 g\u00f6rmek isteyerek gencin pe\u015finden gitti. Onlar\u0131n arkas\u0131ndan b\u00fcy\u00fck bir kalabal\u0131k da geliyordu. Ma\u011faraya geldiklerinde gen\u00e7lerin ger\u00e7ekten de \u0130mparator Decius zaman\u0131na ait olduklar\u0131n\u0131 farkettiler. En sonunda \u0130mparator Theodosius'a da haber verildi ve o da ma\u011faray\u0131 ziyaret etti. Daha sonra yedi gen\u00e7 ma\u011faraya geri d\u00f6nd\u00fcler ve orada son nefeslerini verdiler. Bu apa\u00e7\u0131k mucizeyi g\u00f6r\u00fcnce insanlar\u0131n \u00f6ld\u00fckten sonra dirilmeye inan\u00e7lar\u0131 tekrar g\u00fc\u00e7lendi ve \u0130mpartor ma\u011faran\u0131n etraf\u0131na b\u00fcy\u00fck bir an\u0131t in\u015fa edilmesi i\u00e7in emir verdi.\"Yukar\u0131da anlat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015fekliyle ma\u011farada uyuyanlar\u0131n hikayesi Kur'an da anlat\u0131lan k\u0131ssaya o denli benzemektedir ki, bu yedi gencin Ashab-\u0131 Kehf (Ma\u011farada Uyuyanlar) oldu\u011fu kolayca kabul edilebilir. Bununla birlikte baz\u0131lar\u0131 bu hikayenin bir Anadolu \u015fehrinde ge\u00e7ti\u011fi, oysa Kur'an'\u0131n Arabistan d\u0131\u015f\u0131nda geli\u015fen bir olaya de\u011finmedi\u011fi \u015feklinde bir itiraz y\u00f6neltirler. Bu nedenle, onlara g\u00f6re, bu H\u0131ristiyan hikayesini Ashab-\u0131 Kehf k\u0131ssas\u0131 olarak kabul etmek Kur'an'\u0131n \u00fcslup ve ruhuna ayk\u0131r\u0131d\u0131r. Bize g\u00f6re bu itiraz yanl\u0131\u015ft\u0131r. Kur'an, Araplar\u0131 uyarmak amac\u0131yla Arabistan i\u00e7inde veya d\u0131\u015f\u0131nda ya\u015fayan Araplar\u0131n tan\u0131d\u0131\u011f\u0131 do\u011fru yoldan sapan bir\u00e7ok eski toplulukla ilgili hikayeler anlat\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle Kur'an'da M\u0131s\u0131r'\u0131n eski tarihine de\u011finilmi\u015ftir, oysa M\u0131s\u0131r hi\u00e7 bir zaman Arabistan'\u0131n bir par\u00e7as\u0131 olmam\u0131\u015ft\u0131r. Sorun \u015fudur: Kur'an'da M\u0131s\u0131r tarihine de\u011finilebilirken, neden Araplar\u0131n M\u0131s\u0131r tarihi kadar tan\u0131d\u0131k olan Roma ve Roma tarihine de\u011finilmesin? Roma s\u0131n\u0131rlar\u0131 Kuzey Hicaz'a kadar uzanm\u0131\u015ft\u0131 ve Arap kervanlar\u0131 hemen hemen b\u00fct\u00fcn y\u0131l boyunca Romal\u0131larla ticaret yap\u0131yordu. Bundan ba\u015fka do\u011frudan Roma y\u00f6netimi alt\u0131nda olan Arap kabileleri de vard\u0131. Roma \u0130mparatorlu\u011fu Araplar i\u00e7in yabanc\u0131 de\u011fildi. Ve bu ger\u00e7ek, R\u00fbm Suresiyle a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131r. \u015e\u00f6yle bir fikir de akla gelebilir: Ma\u011farada uyuyanlar k\u0131ssas\u0131, Hz. Muhammed'in (s.a) peygamberli\u011fini s\u0131namak i\u00e7in Yahudi ve H\u0131ristiyanlar\u0131n k\u0131\u015fk\u0131rtmas\u0131 ve Araplar\u0131n hi\u00e7 bilmedi\u011fi konularda sorular sormalar\u0131n\u0131 tavsiye etmeleri \u00fczerine Mekke'li m\u00fc\u015friklerin Peygamber'e (s.a) y\u00f6nelttikleri soruya bir cevap olarak da anlat\u0131lm\u0131\u015f olabilir.10. Yani onlar samimiyetle inand\u0131klar\u0131nda Allah da onlar\u0131n do\u011fru yola olan imanlar\u0131n\u0131 art\u0131rd\u0131 ve onlara, b\u00e2t\u0131la boyun e\u011fmek yerine hayatlar\u0131 pahas\u0131na hak yolunda sab\u0131r ve sebat etme g\u00fcc\u00fc verdi.","og_url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/","og_site_name":"Ebrar Medya","article_publisher":"https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/","article_published_time":"2020-12-17T08:54:41+00:00","og_image":[{"width":730,"height":360,"url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2020\/12\/MEVDUD\u0130-TASLAK-14.jpg","type":"image\/jpeg"}],"author":"EBRAR MEDYA","twitter_card":"summary_large_image","twitter_creator":"@ebrarmedyacom","twitter_site":"@ebrarmedyacom","twitter_misc":{"Yazan:":"EBRAR MEDYA","Tahmini okuma s\u00fcresi":"13 dakika"},"schema":{"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"Article","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/#article","isPartOf":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/"},"author":{"name":"EBRAR MEDYA","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/465b3fc234a943bf45881579159c57d6"},"headline":"EBU\u2019L A\u2019L\u00c2 MEVDUD\u0130\u2019N\u0130N BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA KEHF SURES\u0130 8. VE 15. AYETLER ARASI","datePublished":"2020-12-17T08:54:41+00:00","dateModified":"2020-12-17T08:54:41+00:00","mainEntityOfPage":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/"},"wordCount":2538,"commentCount":0,"publisher":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization"},"articleSection":["G\u00dcNDEM"],"inLanguage":"tr","potentialAction":[{"@type":"CommentAction","name":"Comment","target":["https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/#respond"]}]},{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/","name":"EBU\u2019L A\u2019L\u00c2 MEVDUD\u0130\u2019N\u0130N BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA KEHF SURES\u0130 8. VE 15. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya","isPartOf":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website"},"datePublished":"2020-12-17T08:54:41+00:00","dateModified":"2020-12-17T08:54:41+00:00","description":"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.8- Biz ger\u00e7ekten (yery\u00fcz\u00fc) \u00fczerinde olanlar\u0131 kupkuru-\u00e7orak bir toprak yapabiliriz.(5)9- Sen, yoksa Kehf(6) ve Rakim(7) Ehlini bizim \u015fa\u015f\u0131lacak ayetlerimizden mi sand\u0131n?(8)10- O gen\u00e7ler, ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131klar\u0131 zaman, demi\u015flerdi ki: \"Rabbimiz, kat\u0131ndan bize bir rahmet ver ve i\u015fimizden bize do\u011fruyu kolayla\u015ft\u0131r (bizi ba\u015far\u0131l\u0131 k\u0131l) .11- B\u00f6ylelikle ma\u011farada y\u0131llar y\u0131l\u0131 onlar\u0131n kulaklar\u0131na (a\u011f\u0131r bir uyku) vurduk.12- Sonra iki gruptan hangisinin kald\u0131klar\u0131 s\u00fcreyi daha iyi hesap etti\u011fini belirtmek i\u00e7in onlar\u0131 uyand\u0131rd\u0131k.13- Biz sana onlar\u0131n haberlerini bir ger\u00e7ek (olay) olarak aktarmaktay\u0131z.(9) Ger\u00e7ekten onlar. Rablerine iman etmi\u015f gen\u00e7lerdi ve biz de onlar\u0131n hidayetlerini artt\u0131rm\u0131\u015ft\u0131k.(10)14- Onlar\u0131n kalpleri \u00fczerinde (sabr\u0131 ve kararl\u0131l\u0131\u011f\u0131) rabtetmi\u015ftik; (Krala kar\u015f\u0131) K\u0131yam ettiklerinde demi\u015flerdi ki: \"Bizim Rabbimiz, g\u00f6klerin ve yerin Rabbi'dir; ilah olarak biz O'ndan ba\u015fkas\u0131na kesinlikle tapmay\u0131z, (e\u011fer tersini) s\u00f6yleyecek olursak, andolsun, ger\u00e7e\u011fin d\u0131\u015f\u0131na \u00e7\u0131kar\u0131z.\"15- \"\u015eunlar, bizim kavmimizdir; O'ndan ba\u015fkas\u0131n\u0131 ilahlar edindiler, onlara apa\u00e7\u0131k bir delil getirmeleri gerekmez miydi? \u00d6yleyse Allah'a kar\u015f\u0131 yalan d\u00fcz\u00fcp-uydurandan daha zalim kimdir?A\u00c7IKLAMA5. 6. ayet Peygamber'e (s.a) hitap ediyordu, fakat 7-8. ayetler dolayl\u0131 olarak kafirlere hitap etmektedir: \"Bu d\u00fcnyada g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz ve sizi aldatan her \u015feyin sadece sizi denemek i\u00e7in d\u00fczenlendi\u011fini a\u00e7\u0131k\u00e7a anlamal\u0131s\u0131n\u0131z. Fakat ne yaz\u0131k ki siz t\u00fcm bunlar\u0131n sadece e\u011flence ve oyun i\u00e7in yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 san\u0131yorsunuz. \u0130\u015fte bu nedenle siz hayat\u0131n tek amac\u0131 olarak: \"Ye, i\u00e7 ve e\u011flen\" ilkesini kabul ediyorsunuz. Bunun sonucu olarak sizin ger\u00e7ekten iyili\u011finizi isteyen kimseye ald\u0131rm\u0131yorsunuz. T\u00fcm bunlar\u0131n sadece sizin zevk ve e\u011flenceniz i\u00e7in de\u011fil, sizi denemek i\u00e7in yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 anlamal\u0131s\u0131n\u0131z. Siz bu nimetlerin aras\u0131na, hanginizin hayat\u0131n ger\u00e7ek amac\u0131n\u0131 anlayaca\u011f\u0131n\u0131 ve g\u00f6nderili\u015f amac\u0131n\u0131z olan Allah'a ibadette hanginizin sabredece\u011fini denemek amac\u0131yla g\u00f6nderildiniz. T\u00fcm bu e\u011flence ara\u00e7lar\u0131 o g\u00fcn sona erecek imtihan s\u00fcreniz bitecek ve yery\u00fcz\u00fc bombo\u015f bir hale gelecektir.\"6. \"Kehf\" s\u00f6zl\u00fckte b\u00fcy\u00fck ve geni\u015f ma\u011fara anlam\u0131na gelir.7. \" \" kelimesinin anlam\u0131 konusunda de\u011fi\u015fik g\u00f6r\u00fc\u015fler vard\u0131r. Baz\u0131 sahabeler ve tabiin, Rakim'in bu olay\u0131n meydana geldi\u011fi yerin ismi oldu\u011fu ve bu yerin Ayle (Akabe) ve Filistin aras\u0131nda oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. Baz\u0131 m\u00fcfessirler de Rakim'in ma\u011farada uyuyanlar an\u0131s\u0131na yap\u0131lan yaz\u0131t (kitabe) oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. Mevlana Ebu'l-Kelam \u00c2z\u00e2d, Terc\u00fcman'\u00fcl Kur'an adl\u0131 tefsirinde birinci g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc kabul eder ve Rakim'in Kitab-\u0131 Mukaddes'te Rekem denilen (Ye\u015fu, 18: 27) yer oldu\u011funu s\u00f6yler. Daha sonra bunun tarihi Petra \u015fehri oldu\u011funu belirtir. Fakat Ebu'l Kelam, Kitab-\u0131 Mukaddes'de an\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015fekliyle Rakim'in Benjamino\u011fullar\u0131'na ait oldu\u011funun ve Ye\u015fu'ya g\u00f6re bu kavmin \u00dcrd\u00fcn nehrinin bat\u0131s\u0131 ile \u00f6l\u00fc deniz aras\u0131nda yerle\u015fti\u011fini ve Petra'n\u0131n \u00dcrd\u00fcn'\u00fcn g\u00fcneyinde oldu\u011funu g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurmaktad\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle modern arkeologlar Petra ile Rakim'in ayn\u0131 yer olmad\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. (Bkz. Encylopaedia Britannica, 1946, cilt XVII, s. 658) Biz de Rakim ile \"kitabe\"nin kastedildi\u011fi g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndeyiz.8. Bu soru, kafirlerin \"ma\u011farada uyuyanlar\" hakk\u0131ndaki \u015f\u00fcpheli tutumlar\u0131n\u0131 ortaya koymak amac\u0131yla sorulmu\u015ftur. \"Siz g\u00f6kleri ve yeri yaratan Allah'\u0131n bir ka\u00e7 ki\u015fiyi bir ka\u00e7 y\u00fczy\u0131l boyunca uyku halinde b\u0131rakmaya ve onlar\u0131 uykudan uyand\u0131r\u0131r gibi diriltmeye g\u00fcc\u00fc yetmez mi san\u0131yorsunuz? E\u011fer g\u00fcne\u015fin, ay\u0131n ve d\u00fcnyan\u0131n yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnm\u00fc\u015f olsayd\u0131n\u0131z, b\u00f6yle bir \u015feyin Allah i\u00e7in zor oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcnmezdiniz bile.\"9. Bu hikayeyle ilgili en eski kaynak Suriyeli bir H\u0131ristiyan rahip olan Saruc'lu James'e aittir. James \"Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n\" \u00f6l\u00fcm\u00fcnden bir ka\u00e7 y\u0131l sonra M.S. 452 de do\u011fmu\u015ftur. Bu olay\u0131 geni\u015f ayr\u0131nt\u0131lar\u0131yla a\u00e7\u0131klayan hitabe, James taraf\u0131ndan M.S. 474'de veya o s\u0131ralarda kaleme al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Bu Suryani kayna\u011f\u0131 ilk m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlerin eline ge\u00e7mi\u015f ve \u0130bn Cerir et-Taberi tefsirinde bir\u00e7ok raviden bu kayna\u011f\u0131 nakletmi\u015ftir. Di\u011fer taraftan ayn\u0131 kaynak Avrupa'ya ula\u015fm\u0131\u015f ve Yunanca, Latince terc\u00fcmeleri yay\u0131nlanm\u0131\u015ft\u0131r. Gibbon'un The Declihe and the Fall of Roman Empire (Roma \u0130mparatorlu\u011funun \u00c7\u00f6k\u00fc\u015f\u00fc) adl\u0131 kitab\u0131n\u0131n 33. b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde \"Yedi Uyuyanlar\" ba\u015fl\u0131\u011f\u0131 alt\u0131nda s\u00f6yledikleri, bizim m\u00fcfessirlerimizin anlatt\u0131\u011f\u0131 hikayeye o denli benzemektedir ki ikisinin de ayn\u0131 kaynaktan al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda \u015f\u00fcphe yoktur. Mesela, Yedi H\u0131ristiyan genci, i\u015fkence yaparak ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nmaya zorlayan kral\u0131n ismi, Gibbon'a g\u00f6re, \u0130mparator Decius'tur. Decius Roma \u0130mparatorlu\u011funu M.S. 249-251 y\u0131llar\u0131 aras\u0131nda y\u00f6netmi\u015ftir ve onun d\u00f6nemi Hz. \u0130sa'y\u0131 (a.s) takip edenlere yap\u0131lan i\u015fkencelerle me\u015fhurdur. M\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlerin kitaplar\u0131nda ise bu imparatorun ad\u0131 \"Decanus\" \"Decaus\" olarak ge\u00e7mektedir. Bizim m\u00fcfessirlerimize g\u00f6re bu olay\u0131n ge\u00e7ti\u011fi yerin ismi \"Aphesus\" veya \"Aphesos\"tur. Di\u011fer taraftan Gibbon'a g\u00f6re bu yerin ismi Ephesos (Efes) 'tir. Yani Anadolu'nun bat\u0131 sahilindeki Roma'n\u0131n en b\u00fcy\u00fck liman\u0131 ve \u015fehridir. Bu \u015fehrin harabelerini bug\u00fcn de T\u00fcrkiye'nin \u0130zmir kentinin 20-25 mil \u00f6tesinde g\u00f6rmek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. (Bkz. Harita: 1) . \"Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n\" uyand\u0131klar\u0131 d\u00f6nemin imparatorunun ad\u0131 m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlere g\u00f6re \"Tezusius\"tur, Gibbon'a g\u00f6re ise II. Theodosius'tur. Bu \u0130mparator, Roma \u0130mparatorlu\u011fu H\u0131ristiyanl\u0131\u011f\u0131 kabul ettikten sonra M.S. 408-450 y\u0131llar\u0131nda tahtta bulunuyordu.\u0130ki hikaye aras\u0131nda o denli benzerlik vard\u0131r ki, Ma\u011farada uyuyanlar\u0131n uyand\u0131ktan sonra yiyecek almak i\u00e7in \u015fehre g\u00f6nderdikleri adam\u0131n ad\u0131 m\u00fcsl\u00fcman m\u00fcfessirlere g\u00f6re \"Jamblicha\", Gibbon'a g\u00f6re ise Jamblichus'tur. \u0130ki hikayenin ayr\u0131nt\u0131lar\u0131 da hemen hemen ayn\u0131d\u0131r.\u0130mparator Decius zaman\u0131nda Hz. \u0130sa'ya uyanlar\u0131n ac\u0131mas\u0131zca i\u015fkenceye u\u011frad\u0131\u011f\u0131 s\u0131rada, yedi H\u0131ristiyan gen\u00e7 bir ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131lar ve uykuya dald\u0131lar. Daha sonra \u0130mparator I. Theodosius'un tahta ge\u00e7i\u015finin 38. y\u0131l\u0131nda (yakla\u015f\u0131k olarak M.S. 445-446 y\u0131llar\u0131nda) yani b\u00fct\u00fcn Roma \u0130mparatorlu\u011funun m\u00fcsl\u00fcman oldu\u011fu bir d\u00f6nemde uyand\u0131lar. O halde ma\u011farada yakla\u015f\u0131k 196 y\u0131l kald\u0131lar.Baz\u0131 oryantalistler, yukar\u0131da anlat\u0131lan hikaye ile Kur'an da anlat\u0131lan k\u0131ssan\u0131n ayn\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcndedirler. \u00c7\u00fcnk\u00fc onlar Kur'an'da (25. ayet) anlat\u0131lan olay\u0131n 309 y\u0131l oldu\u011fu, oysa bu hikayede olay\u0131n 196 y\u0131l oldu\u011fu fikrini savunurlar. Bu itiraza 25. a\u00e7\u0131klama notunda cevap verdik.Kur'an ile bu Suryani kayna\u011f\u0131 aras\u0131nda birka\u00e7 k\u00fc\u00e7\u00fck fark vard\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle Gibbon, Hz. Muhammed'i (s.a) \"cahillikle\" su\u00e7lamaktad\u0131r. Fakat onun kendisine dayanarak bu iftiray\u0131 att\u0131\u011f\u0131 Suryani kayna\u011f\u0131 ona g\u00f6re bile olay bittikten 30-40 y\u0131l sonra bir Suriyeli taraf\u0131ndan ele al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Gibbon, bu olay\u0131n bir \u00fclkeden di\u011fer bir \u00fclkeye a\u011f\u0131zdan a\u011f\u0131za yay\u0131l\u0131rken nas\u0131l de\u011fi\u015fti\u011fini g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurmamaktad\u0131r. Bu nedenle bu kayna\u011f\u0131 kesin do\u011fru kabul edip aralar\u0131nda var olan de\u011fi\u015fiklik nedeniyle Kur'an'\u0131 itham etmek yanl\u0131\u015ft\u0131r. B\u00f6yle bir tutum ancak dini d\u00fc\u015f\u00fcnceler hakk\u0131nda \u00e7ok \u00f6nyarg\u0131l\u0131 olan ve mant\u0131\u011f\u0131n gereklerini bile g\u00f6rmezlikten gelen kafirlerin tutumu olabilir.\"Ma\u011farada Uyuyanlar\" olay\u0131n\u0131n ge\u00e7ti\u011fi Ephesus (Efes) \u015fehri, yakla\u015f\u0131k olarak M.\u00d6. II. y\u00fczy\u0131lda kurulmu\u015f ve putperestli\u011fin en b\u00fcy\u00fck merkezi olmu\u015ftur. Bu \u015fehrin en b\u00fcy\u00fck putu, Ay tanr\u0131\u00e7as\u0131 Diana idi ve onun bulundu\u011fu tap\u0131nak eski d\u00fcnyan\u0131n harikalar\u0131ndan biri olarak kabul ediliyordu. Bu puta tapanlar\u0131n b\u00fcy\u00fck bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn\u00fc Anadolulular olu\u015fturmaktayd\u0131.... Roma \u0130mparatorlu\u011fu da onu tanr\u0131\u00e7alar\u0131ndan biri olarak kabul ediyordu.Hz. \u0130sa (a.s) dan sonra onun mesaj\u0131 Roma imparatorlu\u011funun \u00e7e\u015fitli b\u00f6lgelerine ula\u015fmaya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131nda, Efesli birka\u00e7 gen\u00e7 putperestlikten vazge\u00e7tiler ve Allah'\u0131 Rableri olarak kabul ettiler. Tours'lu Gregory, \"Meraculorum Liber\" adl\u0131 kitab\u0131nda bu H\u0131ristiyan gen\u00e7ler hakk\u0131nda ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bilgiler toplam\u0131\u015ft\u0131r.\"Onlar yedi gen\u00e7ti. \u0130mparator Decius onlar\u0131n inan\u00e7lar\u0131n\u0131 de\u011fi\u015ftirdiklerini \u00f6\u011frenince onlara yeni dinleriyle ilgili sorular sordu. Onlar, \u0130mparatorun \u0130sa'n\u0131n dinine tamamen kar\u015f\u0131 oldu\u011funu bildikleri halde, inand\u0131klar\u0131 Rabbin yerlerin ve g\u00f6klerin Rabbi oldu\u011funu ve ondan ba\u015fka hi\u00e7 bir ilah tan\u0131mad\u0131klar\u0131n\u0131, aksi takdirde b\u00fcy\u00fck bir g\u00fcnah i\u015flemi\u015f olacaklar\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131klad\u0131lar. \u0130mparator buna \u00e7ok k\u0131zd\u0131 ve onlar\u0131 \u00f6ld\u00fcrece\u011fini s\u00f6yledi. Fakat daha sonra onlar\u0131n gen\u00e7li\u011fini g\u00f6z \u00f6n\u00fcnde bulundurarak, dinlerini de\u011fi\u015ftirmeleri i\u00e7in \u00fc\u00e7 g\u00fcn s\u00fcre verdi. Bu \u00fc\u00e7 g\u00fcn sonunda inan\u00e7lar\u0131ndan d\u00f6nmezlerse \u00f6ld\u00fcr\u00fcleceklerdi.Bu yedi gen\u00e7 f\u0131rsattan faydaland\u0131lar ve \u015fehirden ayr\u0131larak da\u011fda bir ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nmak \u00fczere yola \u00e7\u0131kt\u0131lar. Yol \u00fczerinde bir k\u00f6pek pe\u015flerine tak\u0131ld\u0131. Onu geri \u00e7evirmeye \u00e7al\u0131\u015ft\u0131lar, fakat k\u00f6pe\u011fi pe\u015flerinden ay\u0131ramad\u0131lar. Sonunda gizlenebilecek bir ma\u011fara buldular ve i\u00e7ine gizlendiler. K\u00f6pek de ma\u011faran\u0131n giri\u015fine oturdu. Yorgunluktan derin bir uykuya dald\u0131lar. Bu olay M.S. 250 y\u0131llar\u0131nda meydana geldi. Yakla\u015f\u0131k 197 y\u0131l sonra M.S. 447'de, \u0130mparator II. Theodosius zaman\u0131nda, t\u00fcm Roma \u0130mparatorlu\u011funun H\u0131ristiyan oldu\u011fu ve Efeslilerin de putperestlikten vazge\u00e7ti\u011fi bir d\u00f6nemde uyand\u0131lar.Bu d\u00f6nemde Romal\u0131lar aras\u0131nda, \u00f6ld\u00fckten sonra dirilme ve mah\u015fer g\u00fcn\u00fc ile ilgili yo\u011fun bir tart\u0131\u015fma g\u00fcndemdeydi. \u0130mparatorun kendisi de insanlar\u0131n kafas\u0131ndan bu inan\u00e7s\u0131zl\u0131\u011f\u0131 silmek i\u00e7in bir f\u0131rsat g\u00f6zl\u00fcyordu. O denli ki bir g\u00fcn insanlar\u0131n inan\u00e7lar\u0131n\u0131 ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerini d\u00fczeltecek bir ayet, bir mucize sunmas\u0131 i\u00e7in Allah'a yalvar\u0131p dua etti. \u0130\u015fte tam o g\u00fcnlerde \"yedi uyuyanlar\" ma\u011faralar\u0131ndan uyand\u0131lar.Uyand\u0131ktan sonra gen\u00e7ler birbirlerine ne kadar uyuduklar\u0131n\u0131 sormaya ba\u015flad\u0131lar. Baz\u0131lar\u0131 bir g\u00fcn, baz\u0131lar\u0131 da g\u00fcn\u00fcn bir b\u00f6l\u00fcm\u00fc kadar uyuduklar\u0131n\u0131 s\u00f6ylediler. Bir sonuca varamay\u0131nca tart\u0131\u015fmay\u0131 b\u0131rakt\u0131lar ve ger\u00e7ek s\u00fcrenin ne oldu\u011funu Allah'a b\u0131rakt\u0131lar. Daha sonra arkada\u015flar\u0131ndan Jean'\u0131 g\u00fcm\u00fc\u015f paralarla yiyecek almak \u00fczere \u015fehre g\u00f6nderdiler ve ona tan\u0131nmamaya dikkat etmesini zira Efeslilerin onu Diana'n\u0131n \u00f6n\u00fcnde secde etmeye zorlayacaklar\u0131n\u0131 tenbih ettiler. Fakat Jean \u015fehre indi\u011finde t\u00fcm d\u00fcnyan\u0131n de\u011fi\u015fmi\u015f oldu\u011funu g\u00f6rerek \u015fa\u015f\u0131rd\u0131: \"B\u00fct\u00fcn topluluk H\u0131ristiyanl\u0131\u011fa girmi\u015f ve \u015fehirde Diana'ya tapan hi\u00e7 kimse kalmam\u0131\u015ft\u0131. Jean bir d\u00fckkana girdi ve birka\u00e7 somun ekmek almak istedi. Fakat para olarak verdi\u011fi g\u00fcm\u00fc\u015flerin \u00fcst\u00fcnde \u0130mparator Decius'un resmini g\u00f6ren d\u00fckkan sahibi g\u00f6zlerine inanamad\u0131 ve yabanc\u0131ya bu paray\u0131 nereden buldu\u011funu sordu. Gen\u00e7 adam paran\u0131n kendisinin oldu\u011funu s\u00f6yleyince aralar\u0131nda bir tart\u0131\u015fma ba\u015flad\u0131. Daha sonra etraflar\u0131na b\u00fcy\u00fck bir kalabal\u0131k topland\u0131 ve mesele \u015fehrin y\u00f6neticisine kadar ula\u015ft\u0131. Y\u00f6netici de \u015fa\u015f\u0131rm\u0131\u015ft\u0131 ve paray\u0131 ald\u0131\u011f\u0131 hazinenin nerede oldu\u011funu soruyordu. Fakat gen\u00e7 paran\u0131n kendisine ait oldu\u011fu konusunda \u0131srar etti.Y\u00f6netici ona inanmad\u0131, \u00e7\u00fcnk\u00fc ya\u015fl\u0131lardan hi\u00e7 birinin tan\u0131mad\u0131\u011f\u0131 y\u00fczy\u0131llar \u00f6ncesine ait bir paraya gen\u00e7ler sahip olamazd\u0131. jean, imparator Decius'un \u00f6ld\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc \u00f6\u011frenince buna hem \u015fa\u015f\u0131rd\u0131, hem de sevindi. Kalabal\u0131\u011fa \u00f6nceki g\u00fcn Decius'un zulm\u00fcnden kurtulmak i\u00e7in birka\u00e7 arkada\u015f\u0131 ile birlikte ma\u011faraya s\u0131\u011f\u0131nd\u0131klar\u0131n\u0131 s\u00f6yledi. Y\u00f6netici \u00e7ok \u015fa\u015f\u0131rm\u0131\u015ft\u0131 ve arkada\u015flar\u0131n\u0131n gizlenmekte olduklar\u0131 ma\u011faray\u0131 g\u00f6rmek isteyerek gencin pe\u015finden gitti. Onlar\u0131n arkas\u0131ndan b\u00fcy\u00fck bir kalabal\u0131k da geliyordu. Ma\u011faraya geldiklerinde gen\u00e7lerin ger\u00e7ekten de \u0130mparator Decius zaman\u0131na ait olduklar\u0131n\u0131 farkettiler. En sonunda \u0130mparator Theodosius'a da haber verildi ve o da ma\u011faray\u0131 ziyaret etti. Daha sonra yedi gen\u00e7 ma\u011faraya geri d\u00f6nd\u00fcler ve orada son nefeslerini verdiler. Bu apa\u00e7\u0131k mucizeyi g\u00f6r\u00fcnce insanlar\u0131n \u00f6ld\u00fckten sonra dirilmeye inan\u00e7lar\u0131 tekrar g\u00fc\u00e7lendi ve \u0130mpartor ma\u011faran\u0131n etraf\u0131na b\u00fcy\u00fck bir an\u0131t in\u015fa edilmesi i\u00e7in emir verdi.\"Yukar\u0131da anlat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015fekliyle ma\u011farada uyuyanlar\u0131n hikayesi Kur'an da anlat\u0131lan k\u0131ssaya o denli benzemektedir ki, bu yedi gencin Ashab-\u0131 Kehf (Ma\u011farada Uyuyanlar) oldu\u011fu kolayca kabul edilebilir. Bununla birlikte baz\u0131lar\u0131 bu hikayenin bir Anadolu \u015fehrinde ge\u00e7ti\u011fi, oysa Kur'an'\u0131n Arabistan d\u0131\u015f\u0131nda geli\u015fen bir olaya de\u011finmedi\u011fi \u015feklinde bir itiraz y\u00f6neltirler. Bu nedenle, onlara g\u00f6re, bu H\u0131ristiyan hikayesini Ashab-\u0131 Kehf k\u0131ssas\u0131 olarak kabul etmek Kur'an'\u0131n \u00fcslup ve ruhuna ayk\u0131r\u0131d\u0131r. Bize g\u00f6re bu itiraz yanl\u0131\u015ft\u0131r. Kur'an, Araplar\u0131 uyarmak amac\u0131yla Arabistan i\u00e7inde veya d\u0131\u015f\u0131nda ya\u015fayan Araplar\u0131n tan\u0131d\u0131\u011f\u0131 do\u011fru yoldan sapan bir\u00e7ok eski toplulukla ilgili hikayeler anlat\u0131r. \u0130\u015fte bu nedenle Kur'an'da M\u0131s\u0131r'\u0131n eski tarihine de\u011finilmi\u015ftir, oysa M\u0131s\u0131r hi\u00e7 bir zaman Arabistan'\u0131n bir par\u00e7as\u0131 olmam\u0131\u015ft\u0131r. Sorun \u015fudur: Kur'an'da M\u0131s\u0131r tarihine de\u011finilebilirken, neden Araplar\u0131n M\u0131s\u0131r tarihi kadar tan\u0131d\u0131k olan Roma ve Roma tarihine de\u011finilmesin? Roma s\u0131n\u0131rlar\u0131 Kuzey Hicaz'a kadar uzanm\u0131\u015ft\u0131 ve Arap kervanlar\u0131 hemen hemen b\u00fct\u00fcn y\u0131l boyunca Romal\u0131larla ticaret yap\u0131yordu. Bundan ba\u015fka do\u011frudan Roma y\u00f6netimi alt\u0131nda olan Arap kabileleri de vard\u0131. Roma \u0130mparatorlu\u011fu Araplar i\u00e7in yabanc\u0131 de\u011fildi. Ve bu ger\u00e7ek, R\u00fbm Suresiyle a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131r. \u015e\u00f6yle bir fikir de akla gelebilir: Ma\u011farada uyuyanlar k\u0131ssas\u0131, Hz. Muhammed'in (s.a) peygamberli\u011fini s\u0131namak i\u00e7in Yahudi ve H\u0131ristiyanlar\u0131n k\u0131\u015fk\u0131rtmas\u0131 ve Araplar\u0131n hi\u00e7 bilmedi\u011fi konularda sorular sormalar\u0131n\u0131 tavsiye etmeleri \u00fczerine Mekke'li m\u00fc\u015friklerin Peygamber'e (s.a) y\u00f6nelttikleri soruya bir cevap olarak da anlat\u0131lm\u0131\u015f olabilir.10. Yani onlar samimiyetle inand\u0131klar\u0131nda Allah da onlar\u0131n do\u011fru yola olan imanlar\u0131n\u0131 art\u0131rd\u0131 ve onlara, b\u00e2t\u0131la boyun e\u011fmek yerine hayatlar\u0131 pahas\u0131na hak yolunda sab\u0131r ve sebat etme g\u00fcc\u00fc verdi.","breadcrumb":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/#breadcrumb"},"inLanguage":"tr","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/"]}]},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/ebul-ala-mevdudinin-bakis-acisiyla-kehf-suresi-8-ve-15-ayetler-arasi\/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Ana sayfa","item":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"EBU\u2019L A\u2019L\u00c2 MEVDUD\u0130\u2019N\u0130N BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA KEHF SURES\u0130 8. VE 15. AYETLER ARASI"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/","name":"Ebrar Medya","description":"Tarafs\u0131z De\u011fil, Hakk'tan Taraf\u0131z","publisher":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization"},"potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/?s={search_term_string}"},"query-input":"required name=search_term_string"}],"inLanguage":"tr"},{"@type":"Organization","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization","name":"Ebrar Medya","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/","logo":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"tr","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png","contentUrl":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png","width":244,"height":90,"caption":"Ebrar Medya"},"image":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/"},"sameAs":["https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/","https:\/\/twitter.com\/ebrarmedyacom","https:\/\/www.instagram.com\/ebrarmedyacom","https:\/\/www.linkedin.com\/in\/ebrar-medya-343157188\/","https:\/\/tr.pinterest.com\/ebrarmedya\/"]},{"@type":"Person","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/465b3fc234a943bf45881579159c57d6","name":"EBRAR MEDYA","image":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"tr","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/image\/","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/a46494f0a2df029e2f170500c2a0bf0b?s=96&d=wavatar&r=g","contentUrl":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/a46494f0a2df029e2f170500c2a0bf0b?s=96&d=wavatar&r=g","caption":"EBRAR MEDYA"},"url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/author\/ebrarmedya2\/"}]}},"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/12886"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/13"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=12886"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/12886\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":12888,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/12886\/revisions\/12888"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/12887"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=12886"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=12886"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=12886"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}