B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/p>\n

204- “Kur’an okundu\u011fu zaman onu dikkatle ve sessizce dinleyiniz ki, size rahmet edilsin. “<\/em><\/strong><\/p>\n

\u0130\u015fte ba\u015f taraf\u0131nda bu Kur’an-a i\u015faret edilen sure, bu c\u00fcmlelerle sona ermektedir.<\/p>\n

“Bu Kur’an kendisiyle insanlar\u0131 uyaras\u0131n ve m\u00fcminlere \u00f6\u011f\u00fct veresin diye sana indirilen bir kitapt\u0131r. O halde bu g\u00f6revi yaparken sak\u0131n ruhun s\u0131k\u0131lmas\u0131n. (A’raf Suresi 2)<\/strong><\/p>\n

Kuran’\u0131n okundu\u011fu s\u0131rada dinlemeyi ve susmay\u0131 emreden bu ayetin yorumuyla ilgili de\u011fi\u015fik rivayetler vard\u0131r. Baz\u0131lar\u0131na g\u00f6re bu susma ve dinleme emri imam\u0131n Kur’an-\u0131 a\u00e7\u0131k olarak okudu\u011fu farz namazlarla ilgilidir. Bu durumda cemaatin susmas\u0131 ve dinlemesi gerekir. \u0130mam a\u00e7\u0131k okudu\u011fu s\u0131rada onunla beraber okuyamaz. \u0130mam ile Kur’an yar\u0131\u015f\u0131 yapamaz! \u0130mam Ahmet ve di\u011fer “S\u00fcnen” yazarlar\u0131 bununla ilgili bir hadis rivayet etmi\u015flerdir. Tirmizi bu hadis hakk\u0131nda “Bu hasen bir hadistir” h\u00fckm\u00fcn\u00fc vermi\u015ftir. Ebu Hatim er-Razi de bu hadisin z\u00fchri, Ebu Ekseme Elleysi, Ebu Hureyre kanal\u0131yla gelen rivayetini sahih saym\u0131\u015ft\u0131r. Buna g\u00f6re Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- a\u00e7\u0131k okudu\u011fu bir namaz\u0131 bitirince: “Az \u00f6nce benimle birlikte, Kur’an okuyan kimse var m\u0131yd\u0131?” diye sormu\u015f. Bir adam! “Evet ya Rasulullah” dedi. Peygamberimiz, “Ben de diyordum ki, kim, ne oluyor ki b\u00f6yle Kur’an-\u0131 benimle yar\u0131\u015ft\u0131r\u0131yorlar” buyurdu. Peygamberin ashab\u0131 ondan bu s\u00f6zleri duyduklar\u0131nda O’nun namazda a\u00e7\u0131k okudu\u011fu yerlerde Peygamberle beraber okumaktan vazge\u00e7tiler.<\/p>\n

Ayn\u0131 \u015fekilde \u0130bn-i Cerir de tefsirinde Ebu Kureyb, El Muharibi, Davut b. Ebi Hint, Be\u015fir b. Cabir kanal\u0131yla gelen haberde \u015f\u00f6yle dendi\u011fini aktar\u0131r. \u0130bn-i Mesut bir ara namaz k\u0131ld\u0131rm\u0131\u015ft\u0131, b\u00efrtak\u0131m insanlar\u0131n imamla birlikte Kur’an okuduklar\u0131n\u0131 i\u015fitmi\u015f, namaz\u0131 bitirince \u015f\u00f6yle demi\u015fti: “Hal\u00e2 anlayacak zaman\u0131n\u0131z gelmedi mi? Hal\u00e2 d\u00fc\u015f\u00fcnecek vaktiniz gelmedi mi? Kur’an okundu\u011fu zaman onu dikkatle ve sessizce dinleyiniz” Allah’\u0131n size emretti\u011fi \u015fekilde. (\u0130mam’a uyan cemaatin Kur’an okuyu\u015fu hakk\u0131nda de\u011fi\u015fik g\u00f6r\u00fc\u015fler vard\u0131r. Kimine g\u00f6re hem gizli, hem a\u00e7\u0131k okunan namazlarda imam\u0131n okuyu\u015fu onunkinin yerine ge\u00e7er. Kimine g\u00f6re a\u00e7\u0131k okunan namazlarda imamla beraber okunmaz. Fatiha ile bir sure aras\u0131ndaki duru\u015fta okur. Bir di\u011ferlerine g\u00f6re ise, a\u00e7\u0131k okumalarda okunmaz, gizli okunanlarda okur.)<\/p>\n

Baz\u0131 rivayetlere g\u00f6re ise, bu ayet m\u00fcsl\u00fcmanlar i\u00e7in bir direktif niteli\u011findedir. M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- Mekke d\u00f6neminde, namaz k\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda, O’nun yan\u0131na gelip birbirlerine “Bu Kur’an-\u0131 dinlemeyin. Onun etkisini k\u0131rmaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131n. Belki bu \u015fekilde \u00fcst\u00fcn gelirsiniz” (Fussilet Suresi: 26) diyen m\u00fc\u015frikler gibi olmamalar\u0131n\u0131 istiyordu. M\u00fc\u015friklerin o hareketleri \u00fczerine bu ayet inmi\u015fti: “Kur’an okundu\u011fu zaman onu dikkatle ve sessizce<\/strong> dinleyiniz…” <\/strong>Kurtubi bunlar\u0131 ifade ettikten sonra, “Bu namaz hakk\u0131ndad\u0131r” diye ilave eder. \u0130bn-i Mesut, Ebu Hureyre, Cabir, Z\u00fchri, Ubeydullah b. Umeyr, Ata b. Ebi Rebah ve Said b. M\u00fcseyyib ayetin namaz hakk\u0131nda oldu\u011funu rivayet etmi\u015flerdir.<\/p>\n

\u0130bn-i Cerir de ayetin n\u00fczul sebebi hakk\u0131nda \u015f\u00f6yle der: Ebu Kureyb, Ebu Bekir b. \u0130y\u00e2\u015f, As\u0131m, Musayib b. Rafi kanal\u0131yla gelen rivayete g\u00f6re \u0130bn-i Mesut \u015f\u00f6yle demi\u015ftir. “Biz daha \u00f6nceleri namazda birbirimize sel\u00e2m verirdik. Bunun \u00fczerine \u015fu ayet inmi\u015fti: “Kur’an okundu\u011fu zaman onu dikkatle ve sessizce dinleyiniz ki, size rahmet edilsin.”<\/strong><\/p>\n

Kurtubi, tefsirinde diyor ki: Muhammed b. Ka’b el-Karzi \u015f\u00f6yle demi\u015ftir: Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- namazda Kur’an okundu\u011funda kendisine uyan cemaat de onunla birlikte okuyordu. “Rahman ve rahim olan Allah’\u0131n ad\u0131yla” <\/strong>dedi\u011finde, onlar da ayn\u0131s\u0131n\u0131 tekrar ediyorlard\u0131. Fatiha ve O’nun arkas\u0131ndan okunan sure sona erinceye kadar b\u00f6yle hepsini O’nun ard\u0131ndan okuyorlard\u0131. Bu uygulama bir s\u00fcre b\u00f6yle devam etti. Sonra: “Kur’an okundu\u011fu zaman onu dikkatle ve sessizce dinleyiniz ki, size rahmet edilsin” <\/strong>ayeti indi. Bu da g\u00f6steriyor ki, sessizce dinlemenin anlam\u0131, onlar\u0131n peygamberin s\u00f6z\u00fcn\u00fc tekrar eder gibi a\u00e7\u0131k\u00e7a Kur’an okumaktan vazge\u00e7irmektir.<\/p>\n

Yine K\u00fcrtubi der ki: Katade bu ayetle ilgili olarak diyor ki, Arkada\u015flar\u0131m\u0131zdan biri cemaate gelir. Onlar\u0131 namazda bulur. Onlara: Ka\u00e7 rek\u00e2t k\u0131ld\u0131n\u0131z? Ka\u00e7 rek\u00e2t kald\u0131? diye sorard\u0131. Bunun \u00fczerine y\u00fcce Allah: “Kur’an okundu\u011fu zaman onu dikkatle ve sessizce dinleyiniz” <\/strong>ayetini indirdi. M\u00fccahit der ki: “O zaman m\u00fcsl\u00fcmanlar namazda normal ihtiya\u00e7lar\u0131 hakk\u0131nda konu\u015fuyorlard\u0131. Bunun \u00fczerine “Kur’an okundu\u011fu zaman onu dikkatle ve sessizce dinleyiniz ki, size rahmet edilsin” <\/strong>ayeti indi.<\/p>\n

Bu ayetin namazda okunan Kur’an’la ilgili oldu\u011fu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcnde olanlar \u0130bn-i Cerir’in rivayetini delil olarak g\u00f6sterirler: Hamit (veya Humeyd) b. Mesade, Bi\u015fr b. M\u00fcfaddal, Ceriri, Talha b. Ubeydullah b. Kureyz Ubeyd b. Umeyr ve Ata b. Ebi Rebah kanal\u0131yla gelen rivayette deniyor ki, “Ubeyd b. Umeyr ve Ata b. Ebi Rebah konu\u015fuyorlard\u0131. Anlatan da anlat\u0131yordu. (Yani Kur’an okuyan da okuyordu) Talha der ki, “Ben, siz Kur’an-a kulak vermiyor musunuz? Size vadedileni kabul etmiyor musunuz? diye sordum. (Talha burada onu dikkatle ve sessizce dinleyiniz ki, size rahmet edilsin ayetini kastediyor) “ikisi de d\u00f6n\u00fcp bana bakt\u0131lar, sonra tekrar konu\u015fmalar\u0131na dald\u0131lar. Ben tekrar sorumu y\u00f6nelttim, onlar yine d\u00f6n\u00fcp bana bakt\u0131lar sonra tekrar konu\u015fmalar\u0131na d\u00f6nd\u00fcler! Ben \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc kere sorumu tekrar edince d\u00f6n\u00fcp bana bakt\u0131lar ve “O ancak namazdad\u0131r” <\/strong>dediler. “Kur’an okundu\u011fu zaman onu dikkatle ve sessizce dinleyiniz.” <\/strong>\u0130bn-i Kesir bu haberi aktard\u0131ktan sonra diyor ki, `S\u00fcfyan-\u0131 Sevr\u00ee, Ebu Ha\u015fim \u0130smail, \u0130smail \u0130bn-i Kesir, m\u00fccahidin “Kur’an okundu\u011fu zaman onu dikkatle ve sessizce dinleyiniz” <\/strong>ayetinin namaza mahsus oldu\u011fu \u015feklindeki g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc aktar\u0131rlar. Bundan ayr\u0131 olarak pek \u00e7oklar\u0131 m\u00fccahidin bu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc rivayet etmi\u015flerdir. Abdurrezzak da Sevri ve Deys kanal\u0131yla gelen rivayette m\u00fccahidin \u015f\u00f6yle dedi\u011fini aktar\u0131r. “Namaz\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda Kut’an okunurken konu\u015fman\u0131n bir sak\u0131ncas\u0131 yoktur.”<\/strong><\/p>\n

Baz\u0131lar\u0131 da bu ayetin hem namaz hem de Cuma ve Bayram hutbeleri hakk\u0131nda oldu\u011funu s\u00f6ylemi\u015flerdi. Said b. Cubeyr, M\u00fccahit, Ata, Amr b. Dinar, Yezid b. Eslem, Kas\u0131m b. Muhaymere, M\u00fcslim b. Yesar, \u015eehr b. Hav\u015feb ve Abdullah b. M\u00fcbarek bu g\u00f6r\u00fc\u015ftedir. Yaln\u0131z Kurtubi der ki; “Bu g\u00f6r\u00fc\u015f zay\u0131ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc Cuma ve Bayram hutbelerinde okunan Kur’an azd\u0131r. Halbuki hutbenin hepsini sessizce dinlemek \u015fartt\u0131r. Bu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc \u0130bn-i Arabi ve Nakka\u015f ileri s\u00fcrm\u00fc\u015f ve \u015funu eklemi\u015flerdir. “Bu ayet Mekke’de inmi\u015ftir. Mekke’de ise ne hutbe ne de Cuma namaz\u0131 vard\u0131r.”<\/p>\n

Kurtubi tefsirinde diyor ki; Nakka\u015f: “B\u00fct\u00fcn tefsir bilginleri bu dinlemenin hem farz namazlarda hem de nafile namazlarda ge\u00e7erli oldu\u011fu konusunda fikir birli\u011fine varm\u0131\u015flard\u0131r” demektedir. Nahhas ise: “Dil bilgisi y\u00f6n\u00fcnden bu dinleme her zaman i\u00e7in ge\u00e7erlilik ifade eder. Ancak onun belli bir alan\u0131 oldu\u011funu bildiren bir delil varsa, kapsam daralt\u0131labilir” demektedir.<\/p>\n

Biz bu konuya ili\u015fkin n\u00fczul sebeplerinden hareketle ayetin ne farz ne de nafile namazlara mahsul oldu\u011funu s\u00f6yleyemeyiz. \u00c7\u00fcnk\u00fc genel bir h\u00fck\u00fcm, \u00f6zel bir sebeple s\u0131n\u0131rland\u0131r\u0131lmaz. Burada do\u011fruya en yak\u0131n olan g\u00f6r\u00fc\u015f ayetin h\u00fckm\u00fcn\u00fcn hi\u00e7bir \u015feyle s\u0131n\u0131rl\u0131 olmamas\u0131d\u0131r. Bu Kur’an’\u0131n okundu\u011fu her yerde onu dikkatle ve sessizce dinlemek bu s\u00f6z\u00fcn y\u00fcceli\u011fine ve onu indiren y\u00fcce Allah’\u0131n \u015fan\u0131na en uygun hareket tarz\u0131d\u0131r! Y\u00fcce Allah buyurur da insanlar susmaz ve onun s\u00f6zlerine kulak asmaz m\u0131? Sonra onlar i\u00e7in rahmet umudu s\u00f6zkonusudur. “Ki size rahmet edilsin.” <\/strong>Bu h\u00fckm\u00fc nas\u0131l namazla s\u0131n\u0131rland\u0131rabiliriz. Kur’an’\u0131n okundu\u011fu insanlar\u0131n onu dikkatle ve sessizce dinledi\u011fi, her yerde onu anlamak kendisinden etkilenmek ve direktiflerin kabul etmek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. Ayn\u0131 \u015fekilde onlar\u0131n bu hareketleri hem d\u00fcnyada hem de ahirette merhamet edilmelerine neden olabilir.<\/p>\n

\u0130nsanlar bu Kur’an’dan y\u00fcz \u00e7evirmekle kar\u015f\u0131 konulmaz bir h\u00fcsrana u\u011framaktad\u0131rlar. \u00d6yle zamanlar olur ki, dikkatlice ve sessizce bir tek ayete kulak vermek, insan\u0131n vicdan\u0131nda ger\u00e7ekten ilgin\u00e7 tepkilere, etkilenmelere, kabullenmelere, \u015fekillenmelere, g\u00f6r\u00fc\u015flere, kavray\u0131\u015flara, rahat ve huzura neden olabilir. Bilin\u00e7li ve ayd\u0131n bir bilgi alan\u0131nda b\u00fcy\u00fck ad\u0131mlar atmas\u0131na neden olabilir. Kur’an’\u0131n bu etkilerini onu bilen ve tadanlardan ba\u015fkalar\u0131n\u0131n anlamalar\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. S\u0131rf bir okuyu\u015f ve terenn\u00fcmden ibaret olarak de\u011fil, bilerek, anlayarak ve d\u00fc\u015f\u00fcnerek bu Kur’an’a y\u00f6nelmek insan\u0131n kalbinde ve akl\u0131nda son derece ileri boyutlara varan a\u00e7\u0131k g\u00f6r\u00fc\u015fler, huzura kavu\u015fturan detayl\u0131 bilgiler, s\u0131cakl\u0131k, canl\u0131l\u0131k ve hareket bah\u015feder. Aktif bir hareket, umut ve diren\u00e7 verir. Ba\u015fka hi\u00e7bir bilginin, deneyimin veya ruh e\u011fitiminin kazand\u0131ramayaca\u011f\u0131 \u00f6zellikler kazand\u0131r\u0131r!<\/p>\n

Kur’an’\u0131n tasvir etti\u011fi \u015fekilde evrenin ger\u00e7eklerini, hayat\u0131n ger\u00e7eklerini g\u00f6rmek, Kur’an’\u0131n tesbitleriyle be\u015fer hayat\u0131n\u0131, tabiat\u0131n\u0131 ve ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 g\u00f6rmek ger\u00e7ekten \u00fcst\u00fcn, a\u00e7\u0131k, ince ve derin bir g\u00f6r\u00fc\u015ft\u00fcr. Bu g\u00f6r\u00fc\u015f b\u00fct\u00fcn bunlara bamba\u015fka bir ruhla tedavi yollar\u0131n\u0131 g\u00f6sterir, onlar\u0131 bamba\u015fka bir ruhla ele almay\u0131 sa\u011flar. Be\u015feri d\u00fc\u015f\u00fcncelerin ve tesbitlerin \u00f6tesinde, onu ba\u015fka \u015fekilde y\u00f6nlendirir.<\/p>\n

B\u00fct\u00fcn bunlar insan\u0131 rahmete ula\u015ft\u0131rmaya daha elveri\u015flidir, bu rahmet atmosferi hem namazda hem de namaz\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda ger\u00e7ekle\u015febilir. Kurtubi’nin Nahhas’tan rivayet etti\u011fi gibi Kur’an’\u0131n bu genel direktifini namazla s\u0131n\u0131rland\u0131rmak i\u00e7in hi\u00e7bir sebep yoktur.<\/p>\n

Z\u0130K\u0130R<\/strong><\/p>\n

Sure gerek namaz esnas\u0131nda, gerekse namaz d\u0131\u015f\u0131nda genel olarak Allah’\u0131 anmaya y\u00f6nelik bir direktifle sona ermektedir:<\/p>\n

 <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 204- “Kur’an okundu\u011fu zaman onu dikkatle ve sessizce dinleyiniz ki, size rahmet edilsin. “ \u0130\u015fte ba\u015f taraf\u0131nda bu Kur’an-a i\u015faret edilen sure, bu c\u00fcmlelerle sona ermektedir. “Bu […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":12237,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n