B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/p>\n

76- B\u00f6ylece (Yusuf) karde\u015finin kab\u0131ndan \u00f6nce onlar\u0131n kablar\u0131n\u0131 (yoklamaya) ba\u015flad\u0131, sonra da onu karde\u015finin kab\u0131ndan \u00e7\u0131kard\u0131. \u0130\u015fte biz Yusuf i\u00e7in b\u00f6yle bir plan d\u00fczenledik.(59) (Yoksa) H\u00fck\u00fcmdar\u0131n dininde (y\u00fcr\u00fcrl\u00fckteki kanuna g\u00f6re) karde\u015fini (yan\u0131nda) al\u0131koyamazd\u0131. Ancak Allah’\u0131n dilemesi ba\u015fka.(60) Biz diledi\u011fimizi derecelerle y\u00fckseltiriz. Ve her bilgi sahibinin \u00fcst\u00fcnde daha iyi bir bilen vard\u0131r.<\/strong>
\n77- Dediler ki: “\u015eayet \u00e7alm\u0131\u015f bulunuyorsa, bundan \u00f6nce onun karde\u015fi de \u00e7alm\u0131\u015ft\u0131.”(61) Yusuf bunu kendi i\u00e7inde sakl\u0131 tuttu ve bunu onlara a\u00e7\u0131klamad\u0131 (ve i\u00e7inden) : “Siz daha k\u00f6t\u00fc bir konumdas\u0131n\u0131z” dedi. “Sizin d\u00fczmekte olduklar\u0131n\u0131z\u0131 Allah daha iyi bilir.”<\/strong><\/p>\n

A\u00c7IKLAMA<\/strong><\/p>\n

59. \u015eimdi \u015fu soruyu d\u00fc\u015f\u00fcnelim: Allah, plan\u0131yla (keyd) Hz. Yusuf’u (a.s) do\u011frudan nas\u0131l destekledi? Oysa biliyor ki B\u00fcnyamin’in y\u00fck\u00fcndeki kap plan\u0131 bizzat Hz. Yusuf (a.s) taraf\u0131ndan tasarlanm\u0131\u015ft\u0131. Ayr\u0131ca memurlar\u0131n y\u00fckleri aramalar\u0131nda olagan\u00fcst\u00fc bir\u015fey yoktu, b\u00f6yle bir durumda yapmalar\u0131 gerekeni yapm\u0131\u015flard\u0131. Bu ibarede, Allah taraf\u0131ndan mucizevi bir deste\u011fin oldu\u011funa dair, memurlar\u0131n biraderlere Hz. \u0130brahim’in (a.s) \u015feriat\u0131nda h\u0131rs\u0131z\u0131n cezas\u0131n\u0131n ne oldu\u011funu sormalar\u0131 ve onlar\u0131n da “k\u00f6lele\u015ftirilmesi gerekir” \u015feklindeki cevaplar\u0131 d\u0131\u015f\u0131nda ola\u011fan\u00fcst\u00fc bir alamet yoktur. B\u00f6ylece Hz. Yusuf hem karde\u015fini al\u0131koymay\u0131 ba\u015farm\u0131\u015f, hem de onun hapsedilmesini engellemi\u015ftir. Dolay\u0131s\u0131yla Hz. \u0130brahim’in \u015feriat\u0131n\u0131 uygulam\u0131\u015ft\u0131r.
\nBunu takip eden c\u00fcmle de bu yorumu tediy etmektedir.
\n60. Allah dileseydi Hz. Yusuf’un (a.s) plan\u0131ndaki bo\u015flu\u011fu gidermezdi. Plandaki zay\u0131f nokta \u015fuydu: Yusuf plan\u0131na g\u00f6re karde\u015flerini yaln\u0131zca melikin yasas\u0131na g\u00f6re al\u0131koyabilirdi. Fakat bir Allah Rasul\u00fcne kendi \u015fahsi meselesi i\u00e7in gayri \u0130slami bir y\u00f6netimin yasas\u0131na ba\u015fvurmak yak\u0131\u015fmazd\u0131. Zira o, siyasi iktidar\u0131 tedrici olarak \u0130slami yasay\u0131 y\u00fcr\u00fcrl\u00fc\u011fe koymak i\u00e7in uhdesine alm\u0131\u015ft\u0131, yoksa melikin yasas\u0131n\u0131 takviye edip y\u00fcr\u00fcl\u00fckte kalmas\u0131n\u0131 sa\u011flamak i\u00e7in de\u011fil. Allah dileseydi, Hz. Yusuf’a (a.s) gayri \u0130slami bir yasaya ba\u015fvurmaktan ba\u015fka \u00e7\u0131kar yol koymazd\u0131. Fakat bunu dilemedi; zira Rasul\u00fc’n\u00fcn temiz isminin bu \u015fekilde lekelenmesini istemedi. Bu y\u00fczden Hz. Yusuf (a.s) memurlar\u0131na emir vererek (al\u0131\u015f\u0131lmad\u0131k) bir\u015feyi \u00f6\u011frenmelerini istedi: Onlar h\u0131rs\u0131zlar\u0131 nas\u0131l cezaland\u0131r\u0131yorlard\u0131? Biraderler de Hz. \u0130brahim’in (a.s) yasas\u0131n\u0131 s\u00f6ylediler. Bu, plandaki bo\u015flu\u011fu gidermekle kalmad\u0131 ayn\u0131 zamanda biraderlerin de M\u0131s\u0131rl\u0131 olmad\u0131klar\u0131 dolay\u0131s\u0131yla bu \u00fclkenin yasalar\u0131yla yarg\u0131lanamayacaklar\u0131 \u015feklinde herhangi bir itiraz beyan etmelerine de mahal b\u0131rakmam\u0131\u015f oldu.
\nDaha \u00f6nce de i\u015faret edildi\u011fi gibi bu Allah’\u0131n bir yard\u0131m\u0131yd\u0131; pe\u015fpe\u015fe iki ayette O’nun l\u00fctfunun bir alameti, y\u00fcce ilminin bir i\u015fareti olarak zikredilen yard\u0131m\u0131…
\nHz. Yusuf’u (a.s) kendi \u015fahsi meselesi i\u00e7in M\u0131s\u0131r Melikinin gayr-i \u0130slami yasas\u0131na ba\u015fvurmaktan koruyan Allah’\u0131n l\u00fctfuydu. \u00c7\u00fcnk\u00fc insani zaaf\u0131n bask\u0131s\u0131 alt\u0131na bunu yapmaya yeltenebilirdi. Ve Allah’\u0131n bizzat bir kimsenin ahlaki mertebesini korumak \u00fczere d\u00fczenlemelerde bulunmas\u0131 kadar o kimse i\u00e7in b\u00fcy\u00fck bir l\u00fctuf olamaz.
\nAncak \u015fu da belirtilmeli ki, yaln\u0131zca s\u0131k\u0131 imtihanlardan “aln\u0131n\u0131n ak\u0131yla” \u00e7\u0131kanlar bu y\u00fcksek ni\u015fanla taltif edilir.
\nHz. Yusuf’un (a.s) plan\u0131ndaki bo\u015flu\u011fu gidermek suretiyle Allah, ilminin, kendisine ilim verilmi\u015f olan (Hz. Yusuf gibi) kimselerin ilminden \u00fcst\u00fcn oludu\u011funu g\u00f6stermi\u015ftir.
\nBu ba\u011flamda m\u00fctalaa edilmesi gereken baz\u0131 meseleler vard\u0131r. Onlara k\u0131saca de\u011finelim.
\n1) Genellikle ” ” ifadesi \u015f\u00f6yle \u00e7evrilmektedir: (Yusuf) karde\u015fini Melik’in yasas\u0131na g\u00f6re al\u0131koyamazd\u0131. “Yahut:” (Yusuf) karde\u015fini Melik’in yasas\u0131na g\u00f6re al\u0131koymaya yetkili de\u011fildi. “Di\u011fer bir deyi\u015fle \u00e7eviri \u015fu anlama gelmektedir: “Bunu yapamazd\u0131 zira Melik’in yasas\u0131nda buna izin yoktu.” Fakat Arap dilinde ve Kur’an’da “ma kane” bu \u015fekilde kullan\u0131lmam\u0131\u015ft\u0131r. Nitekim bunun \u00f6rneklerini Kur’an’da fazlas\u0131yla bulabiliriz; “ma kane lim\u00fc’minin en yaktule m\u00fcminen” (Bir m\u00fcmin bir m\u00fcmini \u00f6ld\u00fcremez “\u00f6ld\u00fcrmesi yak\u0131\u015f\u0131k almaz”) . “ma kane Allahu en yettehize min veled” (Allah bir \u00e7ocuk edinemez “edinmesi yak\u0131\u015f\u0131k almaz”) . Dolay\u0131s\u0131yla Hz. Yusuf hakk\u0131nda kullan\u0131lan “buna g\u00fcc\u00fc yoktu”, “bunu yapamazd\u0131”, “buna hakk\u0131 yoktu” \u015feklindeki ifadeler anlams\u0131zd\u0131r.
\n\u00c7\u00fcnk\u00fc Hz. Yusuf’un (a.s) karde\u015fini “bir h\u0131rs\u0131zd\u0131r” diye Melik’in yasas\u0131na g\u00f6re al\u0131koymaya g\u00fc\u00e7 yetirememesi i\u00e7in bir neden yoktu. Bir h\u0131rs\u0131za ceza vermek i\u00e7in bir yasaya sahip olmayan bir y\u00f6netim d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclebilir mi? \u0130fadenin ger\u00e7ek kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 \u015fu \u015fekilde olmal\u0131d\u0131r: “Karde\u015fini Melik’in yasas\u0131na g\u00f6re al\u0131koyamazd\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc b\u00f6yle davranmak bir peygambere yak\u0131\u015fmazd\u0131”.
\n2) Kur’an’\u0131n kulland\u0131\u011f\u0131 “din’il-Melik” (Melikin dini) tabirini “Melik’in yasas\u0131” \u015feklinde anlarsak bu, tart\u0131\u015fmal\u0131 ifadeyi anlamam\u0131za yard\u0131m eder. \u00c7\u00fcnk\u00fc \u00e7ok a\u00e7\u0131k ki, peygamber Allah’\u0131n dinin (nizam\u0131n\u0131n) ikamesi i\u00e7in g\u00f6nderilmi\u015fti. Melik’in gayri \u0130slami sistemini (dinini) y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte k\u0131lmak i\u00e7in de\u011fil. Bu zaman zarf\u0131nda Hz. Peygamber (a.s) g\u00f6revini bir \u00f6l\u00e7\u00fcde ba\u015farm\u0131\u015ft\u0131, ama y\u00f6netim tam anlam\u0131yla Allah’\u0131n dinine g\u00f6re te\u015fekk\u00fcl ettirilememi\u015fti. Dolay\u0131s\u0131yla art\u0131k bir peygamberin kendi \u015fahsi bir meselesi i\u00e7in “Kral\u0131n sistemini” benimsemesi uygun olmaz, yak\u0131\u015f\u0131k almazd\u0131. Yani, “Karde\u015fini Melik’in yasas\u0131na g\u00f6re al\u0131koymak Yusuf’a yak\u0131\u015fmazd\u0131”.
\n3) Dahas\u0131, “Melik’in Dini” ibaresini “\u00fclke yasalar\u0131” anlam\u0131nda kullanmak suretiyle Allah, “din” kelimesinin geni\u015f kapsam\u0131na i\u015faret etmi\u015f; Risaletin sahas\u0131n\u0131 yaln\u0131zca Allah’\u0131n birli\u011fine inanmakla s\u0131n\u0131rland\u0131r\u0131p, onu k\u00fclt\u00fcrel, siyasi, sosyal, hukuki ve hayat\u0131n di\u011fer d\u00fcnyevi cephelerinin d\u0131\u015farda b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131na inanan kimselerin din kavram\u0131n\u0131 k\u00f6k\u00fcnden kesmektedir. Veyahut b\u00f6yle tipler dinin sayd\u0131\u011f\u0131m\u0131z vechelerle bir \u00f6l\u00e7\u00fcde ilgili oldu\u011funu kabul ederler ama onlara g\u00f6re bunlar, yap\u0131lsa da yap\u0131lmasa da olur kabilinden tavsiyelerdir. G\u00fcya din, inananlar\u0131 bunlar\u0131 yahut insan-yap\u0131s\u0131 yasalar\u0131 benimsemekte serbest b\u0131rakm\u0131\u015ft\u0131r, zira d\u00fc\u015f\u00fcncelerine g\u00f6re, ikincisini benimsemelerinde bir beis yoktur. Din’in uzun bir s\u00fcredir m\u00fcsl\u00fcmanlar aras\u0131nda y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte olan bu yanl\u0131\u015f kavran\u0131\u015f\u0131, \u0130slami hayat tarz\u0131n\u0131 hakim k\u0131lmak i\u00e7in gerekeni yapmalar\u0131 yolunda kendilerini ihmalkar hale getirmi\u015ftir ve bu y\u00fczden mesul tutulacaklard\u0131r. Dinin bu yanl\u0131\u015f kavran\u0131\u015f\u0131n\u0131n sonucu olarak m\u00fcsl\u00fcmanlar \u0130slami olmayan hayat tarz\u0131yla uzla\u015f\u0131r hale gelmi\u015flerdir. Hatta bu yanl\u0131\u015f kavray\u0131\u015f y\u00fcz\u00fcnden Hz. Yusuf’u (a.s) g\u00fcya \u00f6rnek ittihaz ederek bu sistemlerin destek\u00e7isi ve u\u015fa\u011f\u0131 haline gelebilmi\u015flerdir. Oysa bu ayet ifade bi\u00e7imi olarak bu yanl\u0131\u015f kavramay\u0131 reddetmekte, “\u00fclke yasalar\u0131”n\u0131n t\u0131pk\u0131 namaz, hacc, oru\u00e7 ve zekat gibi dinin bir par\u00e7as\u0131 oldu\u011funu bildirmektedir. Dolay\u0131s\u0131yla Ali \u0130mran Suresinin 19. ve 85. ayetlerindeki “el-din”in kabulu gere\u011fi, yasalar da namaz ve di\u011fer farzlar gibi bu kavram\u0131n kapsam\u0131na girer. Bu y\u00fczden dinin bu b\u00f6l\u00fcm\u00fcn\u00fcn herhangi bir sistemden ihrac\u0131 Allah’\u0131n gazab\u0131n\u0131 celbedecektir.
\n4) Bunlarla birlikte yukar\u0131daki yorum, bir itiraza mahal b\u0131rakmamaktad\u0131r. Hi\u00e7bir \u015fey olmasa, bu sat\u0131rlar\u0131n yazar\u0131n\u0131n bile kat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 bir ger\u00e7ek vard\u0131r ki, Hz. Yusuf (a.s) \u00fclkenin en y\u00fcksek mevkiindeyken M\u0131s\u0131r’da gayri \u0130slami bir d\u00fczen y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte bulunmaktad\u0131r. Dolay\u0131s\u0131yla bu durum bizzat peygamberin Melik’in gayri \u0130slami yasalar\u0131n\u0131 uygulamak zorunda oldu\u011funun bir delilidir. \u015eu halde Hz. Yusuf’un (a.s) kendi \u00f6zel meselesinde Hz. \u0130brahim’in (a.s) , \u015feriat\u0131 yerine, uygulamak zorunda kald\u0131\u011f\u0131 Melik’in \u015fer’i sistemine g\u00f6re amel etse ne farkederdi? Kesinlikle farkederdi, zira mesele Hz. Yusuf’un bir peygamber olu\u015fuyla ilgi i\u00e7indedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc o \u0130slami hayat nizam\u0131n\u0131 tesis etmeye \u00e7al\u0131\u015fmaktayd\u0131 ve bu, tedrici olarak ba\u015far\u0131labilecek bir i\u015fti. Dolay\u0131s\u0131yla bu s\u00fcre i\u00e7inde Melik’in yasas\u0131 ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz olarak y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte kalacakt\u0131. Ayn\u0131 \u015fey Hz. Peygamber’in (s.a) Medine’de oldu\u011fu s\u0131rada Arabistan’da vuku bulmu\u015ftu. \u0130slami sistemi b\u00fct\u00fcn\u00fcyle ikame etmek dokuz y\u0131l\u0131 alm\u0131\u015f ve bu d\u00f6nemde bir tak\u0131m gayri \u0130slami yasalar y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte kalm\u0131\u015ft\u0131. S\u00f6zgeli\u015fi i\u00e7ki, faiz, gayri \u0130slami miras ve evlilik gelene\u011fi, bat\u0131l ticaret \u015fekilleri vs. bir s\u00fcre daha y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte kalmak durumundayd\u0131. Ayn\u0131 \u015fekilde \u0130slam’\u0131n medeni ve ceza hukukunun b\u00fct\u00fcn olarak y\u00fcr\u00fcrl\u00fc\u011fe girmesi de belli bir s\u00fcreyi gerektirmi\u015fti. Dolay\u0131s\u0131yla Hz. Yusuf’un (a.s) h\u00fck\u00fcmranl\u0131\u011f\u0131n\u0131n ilk dokuz y\u0131l\u0131nda Melik dininin (yasal d\u00fczeninin) y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte kalmas\u0131nda hi\u00e7bir tuhafl\u0131k bulunmamaktad\u0131r. \u015eu var ki ge\u00e7i\u015f d\u00f6nemi esnas\u0131nda gayri \u0130slami melik yasas\u0131n\u0131n devam etmesi, Allah Rasul\u00fc’n\u00fcn Allah’\u0131n dinini ikame i\u00e7in de\u011fil, Melik’in dinini izlemek i\u00e7in g\u00f6nderildi\u011fine delil te\u015fkil etmez. Melik’in yasas\u0131na kendi \u015fahsi davas\u0131 i\u00e7in ba\u015fvurmas\u0131n\u0131n Hz. Yusuf’a (a.s) yak\u0131\u015fmayaca\u011f\u0131 meselesine en iyi kar\u015f\u0131l\u0131k yine Rasulullah’\u0131n (s.a) uygulamas\u0131nda bulunmaktad\u0131r. Ge\u00e7i\u015f d\u00f6nemi esnas\u0131nda yani cahili yasalar\u0131n hen\u00fcz \u0130slami yasalarla yer de\u011fi\u015ftirmedi\u011fi d\u00f6nemde, kimi m\u00fcsl\u00fcmanlar daha \u00f6nce yapt\u0131klar\u0131 gibi \u015farap i\u00e7meye, faiz yemeye devam ediyorlard\u0131. Ancak Rasulullah (s.a) bu gibi fiilleri asla i\u015flemiyordu. Yine iki k\u0131z karde\u015fle birden evlenmek, muta gibi yasalar uygulanmaktayd\u0131, fakat Rasulullah (s.a) asla b\u00f6yle bir uygulamada bulunmad\u0131. B\u00f6ylece a\u00e7\u0131kl\u0131\u011fa kavu\u015ftu ki, \u0130slami yasalar\u0131n evrimi d\u00f6neminde kimi gayri \u0130slami yasalar\u0131n y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte b\u0131rak\u0131lmas\u0131yla onlar\u0131n bizzat uygulanmas\u0131 aras\u0131nda fark vard\u0131r. E\u011fer Hz. Yusuf (a.s) Melik’in yasas\u0131n\u0131 kendi \u015fahsi davas\u0131 i\u00e7in uygulasayd\u0131 bu onun yapt\u0131r\u0131m g\u00fcc\u00fcn\u00fc bu yasaya hamletti\u011fi, bu yasay\u0131 tasdik etti\u011fi anlam\u0131na gelirdi. Oysa b\u00fct\u00fcn cahili \u015feriatleri ortadan kald\u0131rmak \u00fczere g\u00f6nderilmi\u015f bir peygamberin, ba\u015fkalar\u0131na ruhsat verilmi\u015f olsa bile bu yasalar\u0131 izleyemeyece\u011fi a\u00e7\u0131kt\u0131r.
\n6l. Yaln\u0131zca, karde\u015flerinin y\u00fck\u00fcnden kab\u0131n \u00e7\u0131kar\u0131l\u0131\u015f\u0131yla i\u00e7ine d\u00fc\u015ft\u00fckleri durumu kurtarmak i\u00e7in bu su\u00e7lamada bulunmu\u015flard\u0131. Kap ortaya \u00e7\u0131km\u0131\u015f, kendilerinin h\u0131rs\u0131z olmad\u0131klar\u0131 anla\u015f\u0131lm\u0131\u015ft\u0131 ama an\u0131nda durumlar\u0131n\u0131 sa\u011flama almak isteyerek B\u00fcnyamin’den kopmu\u015flar ve onu da karde\u015fi Hz. Yusuf (a.s) gibi h\u0131rs\u0131z ilan etmi\u015flerdi. Besbelli ki bu, cin fikirli karde\u015flerin orac\u0131kta uydurduklar\u0131 bir yalan, hatta karde\u015flerin iki \u00fcvey karde\u015flerine kar\u015f\u0131 besledikleri garaz\u0131 a\u00e7\u0131\u011fa vurduklar\u0131 bir ruh haliydi. Onlar\u0131n bu halleri ayn\u0131 zamanda Hz. Yusuf’un(a.s) karde\u015fini niye yan\u0131nda al\u0131koymak istedi\u011finin kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131yd\u0131.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 76- B\u00f6ylece (Yusuf) karde\u015finin kab\u0131ndan \u00f6nce onlar\u0131n kablar\u0131n\u0131 (yoklamaya) ba\u015flad\u0131, sonra da onu karde\u015finin kab\u0131ndan \u00e7\u0131kard\u0131. \u0130\u015fte biz Yusuf i\u00e7in b\u00f6yle bir plan d\u00fczenledik.(59) (Yoksa) H\u00fck\u00fcmdar\u0131n dininde […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":11111,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n