B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/p>\n

84- Musa dedi ki: “Ey kavmim, e\u011fer siz Allah’a iman etmi\u015fseniz (ve) m\u00fcsl\u00fcman olmu\u015fsan\u0131z(81) art\u0131k yaln\u0131zca O’na tevekk\u00fcl edin.”<\/strong>
\n85- Onlar dediler ki:(82) “Biz Allah’a tevekk\u00fcl ettik; Rabbimiz, bizi zulme sapan bir kavim i\u00e7in bir fitne (konusu) k\u0131lma.”(83)<\/strong>
\n86- “Ve bizi, k\u00e2firler toplulu\u011fundan rahmetinle kurtar.”<\/strong>
\n87- Musa ve karde\u015fine (\u015f\u00f6yle) vahyettik: “M\u0131s\u0131r’da kavminiz i\u00e7in evler haz\u0131rlay\u0131n, evlerinizi namaz(84) k\u0131l\u0131nan (ve k\u0131bleye d\u00f6n\u00fck) yerler yap\u0131n ve namaz\u0131 dosdo\u011fru k\u0131l\u0131n. M\u00fc’minleri de m\u00fcjdele.”(85)<\/strong>
\n88- Musa dedi ki:(86) “Rabbimiz, \u015f\u00fcphesiz Sen, Firavun’a ve \u00f6nde gelen \u00e7evresine d\u00fcnya hayat\u0131nda bir \u00e7ekicilik(87) (g\u00fc\u00e7, ihti\u015fam) ve mallar(88) verdin. Rabbimiz, Senin yolundan sapt\u0131rmalar\u0131 i\u00e7in (mi?) Rabbimiz, mallar\u0131n\u0131 yerin dibine ge\u00e7ir ve onlar\u0131n kalblerinin \u00fczerini \u015fiddetle ba\u011fla; onlar, ac\u0131kl\u0131 azab\u0131 g\u00f6recekleri zamana kadar iman etmeyecekler.”(89)<\/strong><\/p>\n

A\u00c7IKLAMA<\/strong><\/p>\n

81. Hz. Musa’n\u0131n (a.s) kavmine “m\u00fcsl\u00fcmanlar” diye hitap etmesi, t\u00fcm \u0130srailo\u011fullar\u0131 toplulu\u011funun m\u00fcsl\u00fcman oldu\u011funu g\u00f6sterir. Aksi halde onlara “e\u011fer m\u00fcsl\u00fcman iseniz…” demezde. “E\u011fer iddia etti\u011finiz gibi ger\u00e7ek m\u00fcsl\u00fcmanlarsan\u0131z, Firavun’un g\u00fcc\u00fcnden korkmay\u0131n, ancak Allah’a tevekk\u00fcl edin” diyerek onlardan cesur olmalar\u0131n\u0131 istiyordu.
\n82. Hz. Musa’n\u0131n (a.s) \u00e7a\u011fr\u0131s\u0131na cevap verenler ise ona itaat edip, onu takib eden s\u00f6z konusu “gen\u00e7ler”di, t\u00fcm bir cemaat olarak,\u0130srailo\u011fullar\u0131 de\u011fil. Metnin ba\u011flam\u0131ndan a\u00e7\u0131k\u00e7a anla\u015f\u0131lan budur.
\n83. “Rabbimiz, bizi zulmeden bir kavim i\u00e7in bir fitne, bir yarg\u0131lama sebebi k\u0131lma” duas\u0131n\u0131n \u00e7ok kapsaml\u0131 bir anlam\u0131 vard\u0131r. Her ne zaman Hakk\u0131n \u00f6nc\u00fcleri olanlar, hakikat\u0131 hakim k\u0131lmak, h\u00fck\u00fcm s\u00fcrmekte olan k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fc k\u00f6k\u00fcnden kaz\u0131mak \u00fczere k\u0131yam ederse, \u00e7e\u015fitli tip zalimlerle kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya gelirler. Bu zalimler o veya bu sebeple daima onlar\u0131n bir eksi\u011fini, kusurunu, yanl\u0131\u015f\u0131n\u0131 bulmaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131rlar.
\nBirinci tip zalimler her t\u00fcrl\u00fc g\u00fcc\u00fc hakikat savunucular\u0131n\u0131 alt etmek \u00fczere seferber eden bat\u0131l savunuculard\u0131r. Di\u011fer tipler ise, inand\u0131\u011f\u0131n\u0131 iddia eden ancak devrin iktidar\u0131yla \u00e7at\u0131\u015fmaya girmeye cesaret edemeyen s\u00f6zde Hakk savunucular\u0131d\u0131r. Bu tipler b\u00f6yle bir \u015feyin faydas\u0131z ve bo\u015funa gayret oldu\u011funu ileri s\u00fcrerek bat\u0131lla sava\u015fma konusunda ald\u0131klar\u0131 yanl\u0131\u015f tavr\u0131 hakl\u0131la\u015ft\u0131rmak i\u00e7in mazeretler ileri s\u00fcrerler. Bunu, al\u00e7ak\u00e7a tav\u0131rlar\u0131 y\u00fcz\u00fcnden duyacaklar\u0131 vicdan azab\u0131n\u0131 bast\u0131rmak i\u00e7in yaparlar. T\u00fcm \u00e7abalar\u0131 kendilerini de\u011fil, Hak \u00f6nc\u00fclerinin yanl\u0131\u015fl\u0131k i\u00e7inde oldu\u011funu ispata \u00e7al\u0131\u015fmakt\u0131r. Bir ba\u015fka g\u00fcruh daha vard\u0131r ki, taraflar aras\u0131 \u00e7at\u0131\u015fman\u0131n sonucunu bekleyerek ister hak ister bat\u0131l saf\u0131nda olsun g\u00fc\u00e7l\u00fc tarafa ge\u00e7erek onlarla i\u015fbirli\u011fi yaparlar. \u015eimdi hakikat savunucular\u0131n\u0131n bu zalim insanlar i\u00e7in nas\u0131l bir fitne nedeni oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcnelim. E\u011fer Hakk’\u0131n yan\u0131ndakiler da\u011f\u0131l\u0131r ya da yenilirse, birinci gruptaki zalim g\u00fcruh \u015f\u00f6yle diyecektir: “Zaten biz hakl\u0131yd\u0131k, bu budalalar de\u011fil, aksi olsayd\u0131 yenilmezlerdi”. \u0130kinci grupsa \u015f\u00f6yle der: “Yenilgileri, \u015fartlar\u0131 do\u011fru de\u011ferlendiremediklerini yeterince ispatlam\u0131\u015ft\u0131r. B\u00fcy\u00fck g\u00fc\u00e7lerle \u00e7at\u0131\u015fmaya girmeleri sonunda de\u011ferli hayatlar\u0131na mal oldu. Zaten Allah’\u0131n emri devrin tiranlar\u0131ndan herhangi bir yasaklama olmaks\u0131z\u0131n en temel dini vecibelerimizi yerine getirebiliyorken kendimizi b\u00f6yle tehlikelere atmam\u0131z\u0131 isteme bizden.”
\nSonuncu gruptaki alelade insanlar\u0131n kendi hakikat \u00f6l\u00e7\u00fcleri \u015f\u00f6yledir:”Galip olan hakl\u0131d\u0131r. Dolay\u0131s\u0131yla u\u011frad\u0131klar\u0131 yenilgi, Hakk davay\u0131 savunduklar\u0131n\u0131 s\u00f6yleyenlerin haks\u0131z olduklar\u0131n\u0131 g\u00f6stermi\u015ftir. “\u0130\u015fte b\u00f6yle, hakikat savunucular\u0131n\u0131n i\u015fledi\u011fi her yanl\u0131\u015fl\u0131k, her hata, y\u00fczy\u00fcze geldikleri beklenmedik durumlar kar\u015f\u0131s\u0131nda g\u00f6sterdi\u011fi her zaaf, herhangi bir yenilgi kar\u015f\u0131s\u0131nda i\u00e7ine d\u00fc\u015ft\u00fcklari moral \u00e7\u00f6k\u00fcnt\u00fc, bat\u0131la meyyal olanlar i\u00e7in iyi bir mazeret te\u015fkil eder. Sonu\u00e7 olarak, Hakka “davet” davet\u00e7ilerin “yenilgi”sinden birka\u00e7 y\u0131l sonra rafa kald\u0131r\u0131l\u0131r.
\nB\u00fct\u00fcn bunlar muvacehesinde Hz. Musa’n\u0131n (a.s) ashab\u0131n\u0131n duas\u0131n\u0131n yerinde, zaman\u0131nda ve anlaml\u0131 oldu\u011fu a\u00e7\u0131k\u00e7a g\u00f6r\u00fclmektedir. “Rabbimiz, bizden rahmetini esirgeme de, bu zalim kimseler i\u00e7in bir fitne, bir yarg\u0131 nedeni olmayal\u0131m. Bizi yanl\u0131\u015fl\u0131k, yenilgi ve zaaftan koru ve bizi bu d\u00fcnyada muvaffak k\u0131l ki, yaratt\u0131klar\u0131n i\u00e7in bir hay\u0131r nedeni olal\u0131m zalimler i\u00e7in bir g\u00fcnah vesilesi de\u011fil…”
\n84. Bu ayetin tefsirinde, m\u00fcfessirler aras\u0131nda g\u00f6r\u00fc\u015f ayr\u0131l\u0131\u011f\u0131 vard\u0131r. Benim g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcme gelince, bu s\u00f6zleri ve hangi \u015fartlar alt\u0131nda indirildi\u011fini derin derin d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp vard\u0131\u011f\u0131m sonuca g\u00f6re Hz. Musa(a.s) cemaatle namaz (salat) k\u0131lmak i\u00e7in bir tak\u0131m binalar in\u015faa etmek ya da evler edinmekle emrolunmu\u015ftur. Bu gerekliydi, \u00e7\u00fcnk\u00fc cemaatle namaz k\u0131lmak \u015fekli, iktidar\u0131n zulm\u00fc ve itikad zay\u0131fl\u0131\u011f\u0131 y\u00fcz\u00fcnden \u0130srailo\u011fullar\u0131 ve M\u0131s\u0131r m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 taraf\u0131ndan terkedilmi\u015fti. Bu durum onlar\u0131n da\u011f\u0131lmalar\u0131 ve dini ruhlar\u0131n\u0131n \u00f6lmesi sonucunu getirdi\u011fi i\u00e7in cemaatle namaz k\u0131lmay\u0131 yeniden tesis etmek as\u0131l olacakt\u0131. Zira bu giri\u015fim ruhun dirili\u015fi, da\u011f\u0131lm\u0131\u015f cemaat\u0131n toparlanmas\u0131 ve g\u00fc\u00e7lerini birle\u015ftirmesi yolunda en \u00f6nde gelen bir etkinlik olacakt\u0131.
\n“Evlerinizi k\u0131ble (ye d\u00f6n\u00fck mescidler) haline getirin” ifadesi bence \u015fu anlama gelmektedir. “Bu evleri cemaatla namaz\u0131n k\u0131l\u0131nd\u0131\u011f\u0131 ortak mekanlar ve toplant\u0131lar\u0131n\u0131z\u0131n yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 merkezi yerler haline getirin.” \u0130fadenin akabinde “namaz\u0131 (salat) ikame edin” emrinin gelmesi, namazlar\u0131n\u0131 tek tek de\u011fil, cemaatle k\u0131lmalar\u0131 yolundaki imaya delalet eder. \u00c7\u00fcnk\u00fc Kur’an’daki “ikamet-\u00fcs-salat”ifadesi, namaz\u0131n topluca k\u0131l\u0131nmas\u0131 anlam\u0131nda kullan\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.
\n85. Arap\u00e7adaki”” kelimesi \u015fu anlama gelir: “Allah’\u0131n l\u00fctfuyla ula\u015f\u0131lacak felah\u0131n m\u00fcjdesini vererek onlar\u0131 umut ve cesaretle donat. “\u00dcmitsizlik, korku ve bask\u0131 alt\u0131nda olduklar\u0131 i\u00e7in buna \u015fiddetle ihtiya\u00e7 duymaktalard\u0131 \u00e7\u00fcnk\u00fc.
\n86. Bu dua, Hz. Musa (s.a) taraf\u0131ndan M\u0131s\u0131r’daki ikametlerinin son demlerinde edilmi\u015ftir. Bu duan\u0131n edili\u015fiyle, daha \u00f6nceki ayetlerde zikredilen Risalet’in ilk d\u00f6neminde vuku bulan olaylar aras\u0131nda uzun bir fas\u0131la bulunmaktayd\u0131. Bu ara d\u00f6nemle ilgili ayr\u0131nt\u0131lar Kur’an-\u0131 Kerim’in di\u011fer b\u00f6l\u00fcmlerinde bulunabilir.
\n87. Arap\u00e7a “zinet” kelimesi, onlar\u0131n k\u00fclt\u00fcr ve uygarl\u0131klar\u0131n\u0131n, di\u011fer kavimleri taklit insiyak\u0131yla kendine cezbeden \u015fatafat\u0131na, ha\u015fmet, b\u00fcy\u00fckl\u00fck ve ihti\u015fam\u0131na delalet eder.
\n88. “Mallar”, Firavun benzeri kimselerin plan ve hilelerini uygulamaya koymak ve hakikat \u00f6nc\u00fclerini g\u00f6revlerinden al\u0131koymak i\u00e7in kulland\u0131\u011f\u0131 ara\u00e7lar ve kaynaklard\u0131r.
\n89. Daha \u00f6nce de zikredildi\u011fi gibi, Hz. Musa (a.s) bu duay\u0131 M\u0131s\u0131r’daki ikametinin son d\u00f6neminde yapm\u0131\u015ft\u0131. Firavun ve ileri gelenlerine pe\u015fpe\u015fe mucizeler g\u00f6stererek onlar\u0131 Hak yola \u00e7a\u011f\u0131rd\u0131\u011f\u0131 zaman onlar Hakka d\u00fc\u015fmanl\u0131klar\u0131nda inad edince Hz. Peygamber, (a.s) Rabbinden onlar\u0131n mallar\u0131n\u0131 yerin dibine ge\u00e7irmesini ve kalblerini s\u0131k\u0131ca ba\u011flamas\u0131n\u0131 diledi. Ve Allah’\u0131n emriyle dua ger\u00e7ekle\u015fti. B\u00f6ylece onlar ilahi ikab yasas\u0131 gere\u011fince bu cezaya m\u00fcstehak oldular. Allah \u0131srarl\u0131 inkarlar\u0131yla kendilerini uzak tuttuklar\u0131 iman nurundan hi\u00e7bir \u015fekilde pay alamamalar\u0131n\u0131 ferman buyurdu.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 84- Musa dedi ki: “Ey kavmim, e\u011fer siz Allah’a iman etmi\u015fseniz (ve) m\u00fcsl\u00fcman olmu\u015fsan\u0131z(81) art\u0131k yaln\u0131zca O’na tevekk\u00fcl edin.” 85- Onlar dediler ki:(82) “Biz Allah’a tevekk\u00fcl ettik; […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":10124,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"yoast_head":"\n