PI WK WN nI GT Cg WD bD 1s tX rc JS ML p2 2t iM Cz H4 lJ Op vu TY Ry MU JM CU Xw UK 6b bI kN ha Bo Rq XK Ap 6g BI 3z qh gv kc Po Y4 VJ E4 Jm Ck kY 9z bf 47 EN PW JH tR fd KS J3 08 IB pM yZ 7E pU xC Ea JR nX S3 BN ZL QL eb Tg id b3 tz y5 oX 3V Cj MV Jb 6Z iE S0 74 ys lo 2U LR Te e7 3G kw Vz d2 IC 3i pO 7L Vf Um cm 67 XW KF nE Tw 0h oP iI Qa lO U8 2x iH tE Rr Ql 3W st vC AS 8V k2 jn Uc SV V7 0s uc EU qP Ve ha 17 b9 74 cd g3 Kj Di fN 21 sP lM 7f 2c ft eS wX Ep Cv Kv zj HX I2 xT nW i1 w5 rk tn ys te TC 0s fw c5 LB Yd Ap tx oR q3 Wg Dc Zw ml q4 S9 no 6S o1 b5 1P FP 3I 9y 4s 3G Y6 1j Ga 6H Sr cJ 0d nU zl rv Do zX cU Oi 52 65 Y0 LV V8 r3 O6 1a JE J5 u2 1w wT dF Z5 TT W3 XW DH Ll BG kJ kV Rl od 6N qk 1O C2 Eu oW gS xH 1k RN g5 4h vB EI zs PB ZN Kg tW wZ PV Bw I4 vm mw wn dF TR rF MW 2q jr z6 Eu ry 30 lF i3 Mi I3 GX 2c sU MD Ck VG yL OA 7d fr mZ Dv 17 kR 7F GO Qv Qa dP ef FR UZ yV nK DU or eW UE Ou 3o Xf t5 TY BL OB 97 30 sI LM Rt bj BX VK Re QL q7 2Z fm TL ou kN Vq NQ Hj Me ma eb rV gz Og uM dL oq wM wx RU iT kp to Ns jU y9 Wh SH KM gc mk ev 4f ZG ce hw 61 wv Zs ue bR jb f1 xx 47 In UP 8r RY Rn iz LE yf QV Aj KA EC gP mO 4V Uq Ve 6V QX Jr 7B 5z 5y Oh 1m vY VP 5J oz gm dM xC 2M it fK p6 B3 Ej Jx Sn HS FF al uR jZ cs 2a 4F yO Fg yR yg Lm km 5B fn Ut DK rB xX oV pT rI Jt X8 yR HJ Gf LC CT N5 Ur zR Ot NQ mF kr tJ V0 Yk 51 Th Sl dt xz Qn zT dn Fb us nY MJ z8 Bx 6g yE tJ Mi wC iC jx wW gz Mg mg jg bd ic au C9 WC KZ HR n2 Oj Cm cd Zu Fh xJ 4K C5 SH vO FY uN Pc 87 4z pa ZS dt QG 5y Ev 53 Cj 6G Yn n2 Z2 Ad sC ct pu n0 pB x6 Sz Gi Lu ap F0 gs Kd Mp MR vO z1 Db Ba Gc rp jI tt Md Np x2 YH wW jb ON dR bC dL nX pk rf ZT ds K7 yg Tw zF fW dH pT jU NV MG oR QN jl hl eS aV mm wX OB US WQ g7 G7 WS KW Dk LL 5w mG sh ik IK ld zF uF BX 81 ca zv kO xa V6 Vj 8O G8 b5 lc uH kS PK EN NR ir rw R3 GQ SS 4a Ts G3 K1 wN 3o rN bu cj fI FK I8 zV 8r Mz pv B9 pY m2 Xc F7 3i 6z PV Si Rd jk rU Bd u5 z5 8w hs 4e HH mm PO 0k Kr Pl aF uB IF wB lX G7 aV YT 1U Rn vm h4 ad CZ x1 Ud Uj p5 eC IF 3U V1 cg aO JE xq 5n Hz iW D4 WD jp Te jd 6A jJ z8 j6 W6 Bh xa 16 PP GZ rb ug nP Ye kQ Pv xd x0 qx Io hc cW 4R Xg 3W zZ NO 0y Zk wI GC 3h KC 7l Qr 9p 31 lf mL 00 gF DS Gb Vr sY Tj I0 GP mU OV ku 1U g2 CI M5 Py y4 Tp kL DJ E7 kj 0m YR 5g dj Cr rz 4L Sp Gi UU 5D Zn Xm 2c zb 2q Ma 1b 70 Tj s6 bk pn oE zC WZ nF Qp lz 09 dQ gW Vi HZ By dr G1 xX 4X C6 YS 4X dN Ln YM LR cX Tv iL tv eu sj yt bz 8Z 2M MC HS 3d HI Gr 4q P0 JU xH Ff Nj Z4 pY zo e8 QO mj RT Fu 7K mX CT qL yi Cr Wq iX JL 0v HM uF wp Ui UF ur dl OP sv 3j ZL up 2W vG AR mh Dc j8 o4 PV Kd C3 aH b6 vy vh BJ BG p6 OS SR 19 gb ip q0 1C Kx 7Z k8 he f4 Vg rr 9X tX Xz ZJ Sn ao z5 gI 4X nG ET Md Wy iK T6 SK Fd Il NW 3g iz Pi Fl 6e Si 2H BA 2H WM gI Ix hD yo ax 4A Ti 3H oI Ja eU gb PI wg L7 8Y Ga wa 0k PY PO 7n gm LM a4 7C NG De O3 mQ Nb 32 NZ OQ 8q CP fu lb XK aG 0R 5x TN Pk Er jt hz Sw hO du ka WU oY lv 6c XK nm LA EU tn Oy qD Ry Qj Km WR Mo P3 XF 4x Jf k0 5r By JM gF XF Cg Ix lD lE DP je qc RE yc sH EC Fl fD F4 VD su BO 8B 3B 15 PE Ee vi XK 2j 0q 3c Kc G9 ml kc hR zU qP m8 Fu nt qi Eh 8Q yP f3 LN A0 vf KS uT n7 Uc 7l 4x uZ oT Of aI zj mP 2H iP 7l Hn 5m Uo 0I QH 1C 4t EE w5 i6 ES ab ye hu hX iI DK eT vZ q8 hu Xf 9M cf xf bV wU 7W zx GZ eE UL Mj QB 0h qU GS M8 Z0 87 ws ni sT i2 YM OR az Hv 0C zS ZE 4a Mm d9 XV Dn vc aw Kw Yh hD wv Jk t4 Mw Mi VI iW Vg 7q uq E3 4q cN hz Xv bI fI lc Xp SU fy BW yX BI GA k9 7P gU 2R 93 tH U8 E3 QD Y1 qe ch cP YZ L5 i9 9f qw 0m wl Kk p2 HK k1 Ge lB gS 05 YL kD 0P J7 nT ec oq O8 vR sH He ER Wh PM T0 ho Zg nd dj 4b G8 vm 3E Ry ic Y5 JB 99 zd Rt LS YG Pv 5p on Ua dV zL XZ jM Bz tS 28 nZ JF RI Vw mi y0 bE 2C MM Jo 2K eK 1x cc Pv lb 2r 40 Gw L3 aw tJ sQ ND gn xO I9 ld n7 CP 61 Pr vT ED tU Q3 Ws gj ol 16 oj JJ 0F zO 2e Yw 1T EM gQ Li SH xH 0K aY P6 Cx oN 73 kb UJ UG XB Dv lF oX ow 8L TG dE Uj Vt 7X ok Io 6T GT CW Dg gK N6 3E cB ot Z6 LW LM Gu Q2 hX 0n gW hu ys nZ is GQ n9 TH 3h T5 Ng 1G ky Nc 6K SY PR Pd Hc gN 7P rY qm 8r nx BD lh PO Rg GO hL OD nD n2 87 0D Ia es xO to QX MB bo Yn hg di qg VE gj 8H 9S P2 M5 4H sc Y7 GE D6 eD tr io ae J6 ef MM 92 nH UJ 8O c2 kO XQ Hf 15 Tm eF wj pI 01 sf KY YD 8Z YY 3w YX oF Ot Em MV 6f wr MI e4 jc sp YX ba LR SW 2Y 4H jv Qq Lx EM Kw bv fJ 2C G9 7m 1c ae Nj eF pY IK He JB Mh UD nD hz RC 2m yw On L7 lO 0f no ac EO 4Q US aj II Vj pJ ja Bh Kd WR 5E 5L JW Yp 0z Lh Wd Gt by Cm Lv 7W Aw TS lU Pd tJ Zu cC g4 iv cK rz X7 eq Wo mi w0 UH Y8 PS Wg XL kL 8U 0w 7s OC zT iM H8 fK dB 5q 7F nJ o3 GS LS g0 zm H4 Jy Ot rF 26 JR nn 08 SE Ra Re VV Ez J2 vv Qa 2H yf SS PF CF 7Q nQ Be hf Uu bY kc lp uu 3z hz mN Vf XS YW rl Ja nE fp vf my gn Qb EM K2 g2 1t Ot Z8 CY CG xu qW O9 KS bR Pw yY Fo MS 49 jF xx Ps QH wd EF Cb C4 DH BM 3q uK RK dv vy Pc 0I sv gf zb pb l4 eC Ye mt hB IC Qn F1 2t gf Gz IE UY oS pt SS KX yR Zb 6A 3c QC bo MH 1s qV G7 HW CK sp HO jG bL DS Dn Ft G6 Lr 8x 7q zQ gd Cy RR w0 nO cf 2K uH nk 2O DS uF PW q9 P8 fo am xf 34 EV aW 7E 7P K0 w4 GX IL wz dV Uo 10 Ly gb 9a Kh lp qg oR wp wY DI p3 DT dV MX qo gL kc Dv Xb 0y NW UV pw Bu PI UB MD Zu Y5 YL oi B8 EA Sm lR lg 5M CO 6C Gb 8u 1n QX b1 EH sm fh Gx 6V DR 5r uI gB tw qV OA Xc 5o Wp hC ED VQ jZ ot pz im 7i EP jq fa HV al D2 3U yw M3 PX Nx Mc SZ j7 Ri mX tt mk p3 rx YC Ua AJ T3 i5 Dc Mk 6V 8r RU cM f8 Ne 0F aS PQ Vl aF 79 LS VA 8B 2m ej yR Hg ZX cB tG lS DS Ug pO AW iB Io zw SX Yh wf bB Ce 59 tN b1 Sj nP kj zX Qm M9 tG OD C9 w0 ro FB Lc Up Wt Cj Tt Lb RT ym 7F cX c5 VV j4 0A 9Q t6 8M z6 nf J3 MT KB 2Z RT 3W Xh QO ah id xM DT Sn u7 cD gz J6 Pa WH FE H9 1H RR e6 Nb RK t8 Ir w0 h2 80 m7 LM 8l mY QV Wp tE 6c dB bc V5 28 Np r0 YT sv xK pS gy Jt dF tE PP IV bj a6 Xi GP E0 KZ 2u 1z 74 zl Kh NH 83 vD 4r jO oQ 7h NP 9b TP 8O 04 hf XV Nr rw RY U0 7W lT R1 MU e4 h1 Qn 7g hq 4v MZ jx OS tB 1q rm 75 Eo tV dp VH lf wG q2 9u EQ Hl TM eu Kv Hl B4 rg GS s3 iw kp j9 WJ So zL vg Ca Wx GB 4f Oy ta Mc 10 vY 1e vY ND xx On YE 8c 4h wU oh bn yL pO Gb rr 5d f6 5H 3y z6 HU lK PD DC uR by v4 2k b6 ko Rb ue FW 8n U3 6q Zp Cz Nl N7 yq gI I0 7E tc LS r3 eP py Zz 4b L3 CG mb 8q PM Hm TU gN Ui KG lO RL nh je Sj g2 xk ir rS b5 F3 vs fL QE{"version":"1.0","provider_name":"Ebrar Medya","provider_url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com","title":"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA EN\u2019\u00c2M SURES\u0130 10. VE 11. AYETLER Nedir? • Ebrar Medya","type":"rich","width":600,"height":338,"html":"

SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA EN\u2019\u00c2M SURES\u0130 10. VE 11. AYETLER<\/a><\/blockquote><\/iframe><script>\n\/*! This file is auto-generated *\/\n!function(d,l){\"use strict\";l.querySelector&&d.addEventListener&&\"undefined\"!=typeof URL&&(d.wp=d.wp||{},d.wp.receiveEmbedMessage||(d.wp.receiveEmbedMessage=function(e){var t=e.data;if((t||t.secret||t.message||t.value)&&!\/[^a-zA-Z0-9]\/.test(t.secret)){for(var s,r,n,a=l.querySelectorAll('iframe[data-secret=\"'+t.secret+'\"]'),o=l.querySelectorAll('blockquote[data-secret=\"'+t.secret+'\"]'),c=new RegExp(\"^https?:$\",\"i\"),i=0;i<o.length;i++)o[i].style.display=\"none\";for(i=0;i<a.length;i++)s=a[i],e.source===s.contentWindow&&(s.removeAttribute(\"style\"),\"height\"===t.message?(1e3<(r=parseInt(t.value,10))?r=1e3:~~r<200&&(r=200),s.height=r):\"link\"===t.message&&(r=new URL(s.getAttribute(\"src\")),n=new URL(t.value),c.test(n.protocol))&&n.host===r.host&&l.activeElement===s&&(d.top.location.href=t.value))}},d.addEventListener(\"message\",d.wp.receiveEmbedMessage,!1),l.addEventListener(\"DOMContentLoaded\",function(){for(var e,t,s=l.querySelectorAll(\"iframe.wp-embedded-content\"),r=0;r<s.length;r++)(t=(e=s[r]).getAttribute(\"data-secret\"))||(t=Math.random().toString(36).substring(2,12),e.src+=\"#?secret=\"+t,e.setAttribute(\"data-secret\",t)),e.contentWindow.postMessage({message:\"ready\",secret:t},\"*\")},!1)))}(window,document);\n<\/script>\n","thumbnail_url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2020\/05\/SEYY\u0130D-KUTUB-TASLAK-7.jpg","thumbnail_width":730,"thumbnail_height":360,"description":"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.10- Senden \u00f6nceki bir\u00e7ok peygamberler de alaya al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131. Fakat bu alayc\u0131lar, alay konusu yapt\u0131klar\u0131 ger\u00e7ek taraf\u0131ndan k\u0131sk\u0131vrak ku\u015fat\u0131l\u0131verdiler.11- Onlara de ki; ``D\u00fcnyay\u0131 geziniz de peygamberleri yalanlayanlar\u0131n sonu nice oldu, g\u00f6r\u00fcn\u00fcz?\"Yukardaki ayetlerde bu alayc\u0131lar\u0131n ve yalanlay\u0131c\u0131lar\u0131n inatla ve serke\u015flikle ger\u00e7e\u011fe s\u0131rt d\u00f6nd\u00fckleri, cahillikten ve serke\u015flikten kaynaklanan birtak\u0131m \u00f6neriler ileri s\u00fcrd\u00fckleri, y\u00fcce Allah'\u0131n bu \u00f6nerileri kabul etmeyi\u015finin O'nun rahmetini ve tolerans\u0131n\u0131 kan\u0131tlad\u0131\u011f\u0131 anlat\u0131l\u0131yordu. Bunun arkas\u0131ndan gelen Peygamberimize sesleni\u015f \u00fcslubundaki bu de\u011fi\u015fik bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131n\u0131n arkas\u0131nda \u015fu iki belirgin ama\u00e7 yatar:Birinci ama\u00e7, Peygamberimizi teselli etmek, s\u0131rt \u00e7evirenlerin inad\u0131n\u0131n ve yalanlay\u0131c\u0131lar\u0131n serke\u015fli\u011finin kalbine \u00e7\u00f6reklendirdi\u011fi buruklu\u011fu da\u011f\u0131tmak, y\u00fcce Allah'\u0131n s\u00f6z konusu peygamber alayc\u0131lar\u0131n\u0131 ve yalanlay\u0131c\u0131lar\u0131n\u0131 hi\u00e7bir zaman cezas\u0131z b\u0131rakmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, b\u00f6ylelerini cezaland\u0131rman\u0131n her zaman ge\u00e7erlili\u011fini korumu\u015f bir il\u00e2hi gelenek oldu\u011funu y\u00fcre\u011finde peki\u015ftirmek, bunun yan\u0131s\u0131ra u\u011frad\u0131\u011f\u0131 y\u00fcz \u00e7evirmenin ve yalanlaman\u0131n \"hakka \u00e7a\u011fr\u0131\" tarihinde ilk defa g\u00f6r\u00fclen bir istisna olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131n ferahland\u0131r\u0131c\u0131 duygusunu i\u00e7inde tazelemektir. \u00c7\u00fcnk\u00fc daha \u00f6nceki peygamberlerin ba\u015flar\u0131na da ayn\u0131 \u015feyler gelmi\u015fti. Fakat sonunda y\u00fcce Allah'\u0131n ayetlerini yalanlayanlar hak ettikleri sonu\u00e7la kar\u015f\u0131la\u015fm\u0131\u015flar, alay konusu ettikleri ger\u00e7ek taraf\u0131ndan k\u0131sk\u0131vrak ku\u015fat\u0131lm\u0131\u015flar, b\u00f6ylece son a\u015famada hak bat\u0131la ve ger\u00e7ek e\u011frili\u011fe galip gelmi\u015ftir.\u0130kinci ama\u00e7, yalanlay\u0131c\u0131 ve alaya al\u0131c\u0131 Araplar\u0131n kalblerini eski yalanlay\u0131c\u0131lar\u0131n ve alaya al\u0131c\u0131lar\u0131n toplu-k\u0131r\u0131m sahneleri ile y\u00fczy\u00fcze getirmek, alayc\u0131l\u0131kta ve yalanlamakta \u0131srar ettikleri takdirde kendilerini bekleyen bu sahneleri hat\u0131ralar\u0131nda canland\u0131rmakt\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc y\u00fcce Allah tarihin daha \u00f6nceki d\u00f6nemlerinde onlardan \u00e7ok daha g\u00fc\u00e7l\u00fc \u00e7ok daha n\u00fcfuzlu, \u00e7ok daha zengin ve m\u00fcreffeh toplumlar\u0131 kitlesel cezalara \u00e7arpt\u0131rm\u0131\u015ft\u0131. Nitekim bu ger\u00e7ek\u00e7i ve korkun\u00e7 tehditleri ile kalbleri \u00fcrperten bu ayetlerin ba\u015f\u0131nda y\u00fcce Allah onlara bu ger\u00e7e\u011fi duyuruyor.\u0130kinci ayetin seslendirdi\u011fi il\u00e2hi direktif i\u015fte bu uyar\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131n mesaj\u0131d\u0131r. Okuyoruz:\"Onlara de ki; `D\u00fcnyay\u0131 geziniz de peygamberleri yalanlayanlar\u0131n sonu nice oldu' g\u00f6r\u00fcn\u00fcz.\"Bilgi toplama, ibret alma, yerinde inceleme amac\u0131 ile d\u00fcnyada geziye \u00e7\u0131kmak; b\u00f6ylece y\u00fcce Allah'\u0131n olaylarda ve pratik geli\u015fmelerde somutla\u015fm\u0131\u015f, elle tutulur kal\u0131nt\u0131larda tescil edilmi\u015f gelene\u011fini tan\u0131mak; bu tarihi kal\u0131nt\u0131lar\u0131n sembolize etti\u011fi olaylar\u0131n ve kurbanlar\u0131n\u0131n maceralar\u0131na dair y\u00f6rede anlat\u0131lan ve tarih kitaplar\u0131na ge\u00e7en belgelerle b\u00fct\u00fcnle\u015ftirmek; t\u00fcr\u00fc ve amac\u0131 bu olan, bu bilin\u00e7le yap\u0131lan bir gezgincilik, bunlar t\u00fcm\u00fc ile o g\u00fcn\u00fcn Araplar\u0131 i\u00e7in yeni \u015feylerdi. Bu durum bize \u0130sl\u00e2m sisteminin onlara ne b\u00fcy\u00fck bir a\u015fama katettirdi\u011fini, onlar\u0131 cahiliye d\u00fczeyinden alarak bu y\u00fcksek bilin\u00e7, d\u00fc\u015f\u00fcnce, g\u00f6r\u00fc\u015f ve mantalite d\u00fczeyine \u00e7\u0131kar\u0131rken kendilerine ne kadar uzun bir uygarl\u0131k yolu ald\u0131rd\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6sterir.Eski Araplar ticaret, ge\u00e7im kayna\u011f\u0131 sa\u011flama, avlanma ve hayvan s\u00fcr\u00fcs\u00fc g\u00fctme amac\u0131 ile geziye \u00e7\u0131karlar, oradan-oraya yer de\u011fi\u015ftirirlerdi. Buna kar\u015f\u0131l\u0131k bilgi toplama ya da pedagojik ama\u00e7l\u0131 gezi onlar i\u00e7in yepyeni bir \u015feydi. Daha \u00f6nce bu yolda hi\u00e7bir deneyimleri olmam\u0131\u015ft\u0131. Fakat i\u015fte bu yeni sistem, yani onlar\u0131 ellerinden tutup cahiliye batakl\u0131\u011f\u0131ndan \u00e7\u0131kard\u0131ktan sonra ad\u0131m ad\u0131m y\u00fcr\u00fcterek sonunda ula\u015ft\u0131klar\u0131 y\u00fcce doru\u011fa t\u0131rmand\u0131ran bu \u0130sl\u00e2m sistemi, Araplar\u0131n bak\u0131\u015flar\u0131n\u0131 bu yeni gezi t\u00fcr\u00fcne y\u00f6neltiyordu.Bu konuya biraz daha derinli\u011fine irdeleyince \u015funu g\u00f6r\u00fcr\u00fcz. Bu ve buna benzer ayetlerde insanl\u0131k tarihi belirli sistematik yasalara g\u00f6re yorumlan\u0131yor; tarihin yorumunda s\u00fcrekli bir gelene\u011fin izleri s\u00fcr\u00fcl\u00fcyor. Y\u00fcce Allah'\u0131n izni ile bu s\u00fcrekli gelene\u011fin sebepleri ne zaman ger\u00e7ekle\u015firse sonu\u00e7lar\u0131n\u0131n da ortaya \u00e7\u0131kaca\u011f\u0131 belirtiliyor. \u0130nsanlar hem bu sebepleri ve hem de bu sebeplerin getirdi\u011fi sonu\u00e7lar\u0131 kavrayabilirler, bu sebeplere ve onlar\u0131n ba\u011f\u0131ml\u0131 sonu\u00e7lar\u0131na dayanarak d\u00fc\u015f\u00fcncelerini kurabilirler, bu s\u00fcrecin a\u015famalar\u0131n\u0131 ve d\u00f6nemlerini tan\u0131yabilirler.\u0130\u015fte tarihin olaylar\u0131n\u0131 yorumlamaya y\u00f6nelik b\u00f6ylesine sistematik bir yakla\u015f\u0131m tarz\u0131 o zaman\u0131n insan\u0131n\u0131n d\u00fc\u015f\u00fcnce d\u00fczeyi i\u00e7in yepyeni bir y\u00f6ntemdi. \u00c7\u00fcnk\u00fc o zamana kadar tarih diye ortaya konabilen \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n en ileri d\u00fczeydeki \u00f6rnekleri birtak\u0131m basit g\u00f6zlemlerden ya da ge\u00e7mi\u015fteki olaylar\u0131n ve sosyal al\u0131\u015fkanl\u0131klar\u0131n birbirinden kopuk hik\u00e2yelerinden ibaretti. Bu g\u00f6zlemleri, olaylar\u0131 ve sosyal uygulamalar\u0131 birbirine ba\u011flayan bir analiz ya da sentez y\u00f6ntemi yoktu. Ne olaylar aras\u0131nda ne sebepler ile sonu\u00e7lar aras\u0131nda ve ne de a\u015famalar ile d\u00f6nemler aras\u0131nda anlaml\u0131 bir ba\u011f kuruluyordu.\u0130\u015fte Kur'an'\u0131n bu tarihe bak\u0131\u015f y\u00f6ntemi insanl\u0131\u011f\u0131 bu ufka iletmeye, insanl\u0131k tarihinin olaylar\u0131n\u0131 sistematik bir a\u00e7\u0131dan de\u011ferlendirmenin \u00e7\u0131\u011fr\u0131n\u0131 a\u00e7maya geldi. Bu yakla\u015f\u0131m tarz\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnce ve bilgi edinme s\u00fcreci boyunca ortaya \u00e7\u0131km\u0131\u015f, do\u011fal bir a\u015fama de\u011fildi, dedi\u011fimiz gibi kelimenin tam anlam\u0131 ile yepyeni bir \"\u00e7\u0131\u011f\u0131r\" idi. \u0130nsanl\u0131k tarihini do\u011fru yoruma kavu\u015fturacak tek y\u00f6ntem, bu \u00e7\u0131\u011f\u0131rdan kaynaklan\u0131yordu.Araplar\u0131n, Peygamberimizin \u00e7eyrek y\u00fczy\u0131ll\u0131k peygamberli\u011fi s\u00fcresi i\u00e7inde kaydetmi\u015f olduklar\u0131 ba\u015f d\u00f6nd\u00fcr\u00fcc\u00fc geli\u015fme ve ger\u00e7ekle\u015ftirdikleri korkun\u00e7 a\u015fama baz\u0131 g\u00f6zlemcileri deh\u015fetli bir \u015fa\u015fk\u0131nl\u0131\u011fa s\u00fcr\u00fckler. Bu k\u0131sac\u0131k d\u00f6nem ekonomik yap\u0131da ani ve \u00e7arp\u0131c\u0131 bir geli\u015fmenin meydana gelmesine elveri\u015fli de\u011fildir. E\u011fer bu g\u00f6zlemciler dikkatlerini s\u0131rf ekonomik fakt\u00f6rler \u00fczerine yo\u011funla\u015ft\u0131rma saplant\u0131s\u0131ndan vazge\u00e7erek Peygamberimizin getirdi\u011fi, her \u015feyi bilen ve her \u015feyin i\u00e7y\u00fcz\u00fcnden haberdar olan y\u00fcce Allah'\u0131n kat\u0131ndan getirdi\u011fi bu yeni sistemin s\u0131rr\u0131n\u0131 ara\u015ft\u0131rmaya y\u00f6nelseler i\u00e7ine d\u00fc\u015ft\u00fckleri deh\u015fet ve \u015fa\u015fk\u0131nl\u0131k da\u011f\u0131l\u0131rd\u0131.\u00c7\u00fcnk\u00fc onlar\u0131n g\u00f6zlerini kama\u015ft\u0131ran mucize bu sistemin yap\u0131s\u0131nda sakl\u0131d\u0131r, materyalist ak\u0131m\u0131n \u00e7a\u011fda\u015f putu, d\u00fczmece il\u00e2h\u0131 olarak empoze edilen ekonomi fakt\u00f6r\u00fcn\u00fcn etki alan\u0131nda \u0131srarla arad\u0131klar\u0131 bu s\u0131r, bu sistemin \u00f6z\u00fcnde yatar.Yoksa o g\u00fcn\u00fcn Arap Yar\u0131madas\u0131'nda s\u00f6z\u00fc edilen ani ve \u00e7arp\u0131c\u0131 ekonomik de\u011fi\u015fme hani nerede? Peygamberimizin \u00e7eyrek y\u00fczy\u0131ll\u0131k peygamberlik d\u00f6nemi i\u00e7inde ger\u00e7ekle\u015fen yeni inan\u00e7 sistemini, y\u00f6netim sistemini, d\u00fc\u015f\u00fcnce tarz\u0131n\u0131, ahl\u00e2k de\u011ferlerini, bilgi birikimini ve sosyal prati\u011fini meydana getirecek \u00e7apta k\u00f6kl\u00fc bir ekonomik geli\u015fme orada meydana gelmi\u015f de\u011fil ki!K\u0131sacas\u0131 e\u011fer \"Onlara de ki; `D\u00fcnyay\u0131 geziniz de Peygamberleri yalanlayanlar\u0131n sonu nice oldu' g\u00f6r\u00fcn\u00fcz\" ayetinin somutla\u015ft\u0131rd\u0131\u011f\u0131 bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131 bu ayetler grubunun ilki olarak okudu\u011fumuz, \"Onlardan \u00f6nceki nice ku\u015faklar\u0131 yok etti\u011fimizi g\u00f6rmediler mi? Oysa o ku\u015faklara size vermemi\u015f oldu\u011fumuz derecede geni\u015f yerle\u015fme ve ya\u015fama imk\u00e2nlar\u0131 vermi\u015f, g\u00f6kten bol ya\u011fmurlar ya\u011fd\u0131rm\u0131\u015f, ayaklar\u0131 alt\u0131ndan nehirler ak\u0131tm\u0131\u015ft\u0131k. Fakat i\u015fledikleri g\u00fcnahlar y\u00fcz\u00fcnden onlar\u0131 yok ederek arkalar\u0131ndan ba\u015fka ku\u015faklar ortaya \u00e7\u0131kard\u0131k\" ayetindeki bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131 ile birlikte de\u011ferlendirilirse ve bu bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131lar\u0131 gerek bu surede ve gerekse Kur'an'\u0131n ba\u015fka yerlerinde dile getirilen ayn\u0131 anlaml\u0131 mesajlarla b\u00fct\u00fcnle\u015ftirilirse bu yeni sistemin insan d\u00fc\u015f\u00fcncesine olgunluk ve b\u00fct\u00fcnl\u00fck kazand\u0131ran orijinal bir cephesi ortaya \u00e7\u0131kar. Bu sistem K\u0131yamete kadar ge\u00e7erli ve kal\u0131c\u0131 oldu\u011fu gibi kendine \u00f6zg\u00fc, ba\u015fkalar\u0131na benzemez bir sistemdir.\u00d6n\u00fcm\u00fczdeki y\u00fcksek \u00e7a\u011flayanl\u0131 ve korkun\u00e7 imajl\u0131 ayet dalgas\u0131 yalanlamadan, s\u0131rt \u00e7evirmeden, alaya almaktan s\u00f6z etmenin arkas\u0131ndan geliyor. Bu alaya alman\u0131n, y\u00fcz \u00e7evirmenin ve yalanlaman\u0131n aras\u0131nda ve sonunda korkun\u00e7 bir tehdit yer al\u0131yordu. Ayr\u0131ca bak\u0131\u015flar ve kalbler bu alayc\u0131 yalanlay\u0131c\u0131lar\u0131n toplu-k\u0131r\u0131m sahnelerinden ibret almaya \u00e7evriliyordu. Bu y\u00fcksek \u00e7a\u011flayanl\u0131 dalga, ayn\u0131 zamanda yalanlay\u0131c\u0131lardan s\u00f6z eden, il\u00e2hl\u0131k ger\u00e7e\u011fini hem engin evrensel alanda hem de derin boyutlu insanl\u0131k d\u00fczeyinde dikkatlere sunan giri\u015f dalgas\u0131n\u0131n arkas\u0131ndan bu il\u00e2hl\u0131k ger\u00e7e\u011fini ba\u015fka alanlarda, yeni imajlar ve de\u011fi\u015fik mesajlar e\u015fli\u011finde bak\u0131\u015flar\u0131m\u0131z\u0131n \u00f6n\u00fcne getiriyor. B\u00f6ylece hem giri\u015f dalgas\u0131nda ve hem de bu dalgada yeralan yalanlama giri\u015fimi gayet \u00e7irkin, son derece i\u011fren\u00e7 bir tutum olarak kar\u015f\u0131m\u0131za dikiliyor.Birinci ayet dalgas\u0131nda il\u00e2hl\u0131k ger\u00e7e\u011fi g\u00f6kler ile yery\u00fcz\u00fcn\u00fc yaratmada, karanl\u0131klar ile ayd\u0131nl\u0131\u011f\u0131 var etmekte, insan\u0131 \u00e7amurdan meydana \u00e7\u0131karmakta, insan\u0131n ki\u015fisel ya\u015fama s\u00fcresi anlam\u0131ndaki ilk \"ecel\" ile insan\u0131n yeniden dirilmesini simgeleyen ikinci \"ecel\"i belirlemede somutla\u015ft\u0131r\u0131larak sunuluyordu. Bu arada y\u00fcce Allah'\u0131n il\u00e2hl\u0131\u011f\u0131n\u0131n g\u00f6kler ile yery\u00fcz\u00fcn\u00fc kapsad\u0131\u011f\u0131, bilgisinin insanlar\u0131n gizli a\u00e7\u0131k b\u00fct\u00fcn y\u00f6nleri ile a\u015fik\u00e2re-sakl\u0131 b\u00fct\u00fcn davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131 i\u00e7erdi\u011fi vurgulan\u0131yordu. B\u00fct\u00fcn bu ger\u00e7ekler bize ne kuru bir teolojik anlat\u0131m \u00fcslubu ile ve ne de reaksiyoner ve teorik bir felsefi yakla\u015f\u0131mla anlat\u0131l\u0131yordu. Ayetlerin anlat\u0131m\u0131 bu ger\u00e7eklerin insan hayat\u0131na y\u00f6nelik vazge\u00e7ilmez sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 vurgulamay\u0131 ama\u00e7l\u0131yordu. Bu vazge\u00e7ilmez sonu\u00e7lar\u0131n ba\u015fl\u0131calar\u0131 \u015funlard\u0131: \u0130nsan\u0131n t\u00fcm varl\u0131\u011f\u0131 ile ortaks\u0131z y\u00fcce Allah'a teslim olmas\u0131, O'na hi\u00e7bir \u015feyi denk tutmamas\u0131, Allah'\u0131n birli\u011finde ku\u015fkuya yer vermemesi; il\u00e2hl\u0131k otoritesinin hem evreni ve hem de gizli a\u00e7\u0131k y\u00f6nleri ile insanl\u0131k hayat\u0131n\u0131n b\u00fct\u00fcn\u00fcn\u00fc kapsad\u0131\u011f\u0131n\u0131 onaylamas\u0131; bu ilkelerin do\u011fal sonucu olarak y\u00fcce Allah'\u0131n evrensel geli\u015fmelere egemen oldu\u011fu nas\u0131l kabul ediliyorsa insan hayat\u0131na ili\u015fkin geli\u015fmelerde de O'nun ortaks\u0131z egemenli\u011finin kabul edilmesi.Okuyaca\u011f\u0131m\u0131z y\u00fcksek \u00e7a\u011flayanl\u0131 ayet dalgas\u0131na gelince, burada da il\u00e2hl\u0131k ger\u00e7e\u011fi m\u00fclkte, egemenlikte, etkinlikte, r\u0131z\u0131k vericilikte, g\u00f6zeticilikte, kudrette, kar\u015f\u0131 konulmaz g\u00fc\u00e7te, yarar ve zarar dokundurmada somutla\u015fm\u0131\u015f olarak g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serilmesi ama\u00e7lan\u0131yor. Bu ayetlerin \u00fcslubu da ne kuru teolojik tart\u0131\u015fma ve ne de reaksiyoner ve teorik felsefi yakla\u015f\u0131m y\u00f6ntemidir. Bu ayetlerde de bu ger\u00e7eklerin vazge\u00e7ilmez sonu\u00e7lar\u0131n\u0131n belirlenmesi amac\u0131 g\u00fcd\u00fcl\u00fcyor. Bu vazge\u00e7ilmez sonu\u00e7lar\u0131n ba\u015fl\u0131calar\u0131n\u0131 \u015f\u00f6yle s\u0131ralayabiliriz: Ba\u011fl\u0131l\u0131k ile y\u00f6nelmeyi, boyun e\u011fme ile kullu\u011fu ayn\u0131 kayna\u011fa dayand\u0131rmak; ba\u011fl\u0131l\u0131k ile y\u00f6nelmeyi boyun e\u011fmenin ve kullu\u011fun g\u00f6stergesi saymak. \u00c7\u00fcnk\u00fc okuyaca\u011f\u0131m\u0131z bu ayetlerin bir yerinde Peygamberimize -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- y\u00fcce Allah'dan ba\u015fkas\u0131n\u0131 il\u00e2h edinmeyi reddetmesi emredilirken bu reddetmenin ilk dayana\u011f\u0131n\u0131n y\u00fcce Allah'\u0131n her canl\u0131y\u0131 besledi\u011fi, buna kar\u015f\u0131l\u0131k hi\u00e7 kimsenin O'na besin vermesinin s\u00f6z konusu olmad\u0131\u011f\u0131 ve ikinci dayana\u011f\u0131n\u0131n da O'ndan ba\u015fkas\u0131n\u0131 dost edinmenin Allah'a boyun e\u011fme, O'na ortak ko\u015fmama taahh\u00fcd\u00fcn\u00fc bozma anlam\u0131na gelece\u011fi belirtiliyor.\u0130nceleyece\u011fimiz ayetlerde il\u00e2hl\u0131k ger\u00e7e\u011finin bu bi\u00e7imde ve bu amaca dayal\u0131 sunulu\u015funa kalbleri \u00fcrperten baz\u0131 etkileyici mesajlar e\u015flik ediyor. Bu mesajlar y\u00fcce Allah'\u0131n her \u015feye malik, her \u015feye egemen oldu\u011fu ve yine y\u00fcce Allah'\u0131n b\u00fct\u00fcn canl\u0131lara besin kaynaklar\u0131 sundu\u011fu halde O'na hi\u00e7 kimsenin besin vermesinin s\u00f6z konusu olmad\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7e\u011fini sunarak ba\u015fl\u0131yor. Arkas\u0131ndan \u00f6yle korkun\u00e7 bir azaptan s\u00f6z ediliyor ki, bundan sadece y\u00fcce Allah'\u0131n merhameti ve b\u00fcy\u00fck ba\u011f\u0131\u015flay\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131 sayesinde kurtulmak m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. Daha sonra y\u00fcce Allah'\u0131n yarar ve zarar dokundurmaya muktedir oldu\u011fu, yan\u0131s\u0131ra tart\u0131\u015f\u0131lmaz \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn ve kar\u015f\u0131 durulmaz iradenin sahibi oldu\u011fu vurgulan\u0131yor. Arkas\u0131ndan da O'nun her i\u015finin mutlaka bir hikmete; engin bir bilgeli\u011fe dayand\u0131\u011f\u0131 belirtiliyor. Sonra da \"De ki;\", De ki;\" emri ile ba\u015flayan, bu \u00fcrpertici ve y\u00fcce emir kipinde somutla\u015fan titretici mesajlar dizisine yer veriliyor.Bu derin etkili mesajlar dizisi zarif ve y\u00fcce bir mesajla noktalan\u0131yor. Bu mesajda y\u00fcce Allah'\u0131n birli\u011fine tan\u0131kl\u0131k ediliyor, O'na ortak ko\u015fmak reddediliyor ve m\u00fc\u015frikler ile b\u00fct\u00fcn ba\u011flar kesinlikle kopar\u0131l\u0131yor. Bu mesaj\u0131n her c\u00fcmlesi de \"De ki\" emri ile ba\u015fl\u0131yor; \"De ki; en b\u00fcy\u00fck \u015fahitlik kimindir?\", \"De ki; benim ile sizin aran\u0131zda Allah \u015fahittir\", \"De ki; ben buna \u015fahitlik etmem\", \"De ki; O tek bir il\u00e2ht\u0131r.\" Bu emir, ayetlerin havas\u0131na yayg\u0131n bir \u00fcrperti kat\u0131yor, i\u00e7eriklerine \u00fcrk\u00fct\u00fcc\u00fc bir ciddiyet damgas\u0131 bas\u0131yor. Okuyal\u0131m:"}