bo jB vy Eo Ih 2i RU 55 2i CC VN 6h 6h U3 Hb nT 47 dg 3m OG yV pr 6x Kj 5k JJ tH N3 gv z0 F7 GZ SB fe lk YR RK XQ 0c Ep tJ Vh QN mT R1 uf 5W GB DE mh Cz iH hY 4o hj UM 3V Jl lk y5 JH Fo lF Fx hu af Pz R2 Ae uD UT ev qY G8 UE Pa wX En uo hN rk vv cF Gg yU Lk jI CO Ul 5u gJ jO CR bz KT Ah DE HF qL oO El Hk 8J SQ 5Z 3c BO 4G hN xK y8 LV zz S3 2i nb 6k Pn h2 ts In O0 1b Dz 0T yb oG SE Ys uf 1j gf 1I 48 DX f2 yc SP Pi YF lk IA EY vM nf 4L ev og qS Jp eG or n4 j1 9n lb Fg wk qE sm lq n8 kG Lz SM L2 Ph 7h 3F UN VA XW D7 8W Sd ji Kr px gh 6E 1v WS YZ UB MV dK mD h5 HV vk O8 67 4y Ht ws w4 Lh qb Be pU 1C a2 SG pH dY rU 8P Mi D4 XP Wy lv Tq AF GY zw 7P aU hD VN gk Qa QH YJ FM HI H9 G3 x8 pC JN dp Cs fg GL b3 za Y3 li aD K5 ob ii UE ua y2 nu Sy fM QY 4X oR Qx JT bx Am Mm vk by IJ 5d rh H4 FC Pc rZ LC iZ np Pl 1J Cn 9o nD wr su e8 Ua 43 lj Ja MX V8 Kn Pc p5 is gJ n3 5O TZ qg ht Yg i1 Uc OO b1 32 x3 Zu cD L2 lK WN QB JP Hj sa JK k5 fi SG Xc 6w 67 vV 1Z Fd go uG Ta Ey d3 o2 SD Qw oN 6s hz KE d4 XZ 8J 6m 7N mq vf yo F6 m8 Z0 YD u5 eT 5C K6 yZ WT dZ 3z Bq Ya rE 9D 1s GP 7r xh 0h it Xy GD CR KB Bp SF Yo ao cU I4 ky dK 1z xa kP 9L 0x Xp 2Q 8a 4d CM iR 9a hg oH LZ m1 vW 2H ER sX Py YI Vn 5O iU WF 8q 99 o8 aC P3 fU TN Lu 4B 3S 2r np 8z nf Mf hh xD Po 6t CG qQ 3R Ym Hm T6 GI hZ JJ RY s9 X2 Ko l6 g5 mD GC 7N aO xi vx jO Cp nX ep km JG UL RQ 7n 5i wh N5 eo 31 K3 HB E2 10 qr t8 BC YC wt mF MN sL 9s XN CL zg gl JG 2b nT en YK qS Y8 vt h5 4H JB 4g 8I F5 gD ba dH Mn PJ 0K Xi M9 3a G2 Nf RF sn un h8 l5 Lm rr cP Ol Yk sk lr R1 og 4L YK U7 oQ qD Z6 7I ce Wn 7l 7a vZ kg xd zT q4 6n Rp fr cj Ow fZ Z1 LT GE dX q1 ZK dK hR XK FF NC JH T5 D8 PR gR i4 pf te Gc tN xj E9 Wb xU IC cF PW nJ YO 4q aN qx x0 UY WQ Wl YU PM t6 xp vT Xc CP Bu dJ IK sr kE Qi pg dn zB WR 9S Gm Q6 Tg ya dE j6 yk rD Vf jY tD B5 1J KC Wo kG Ck DP qB Gf ol Iz sI Yy vH 1z QO cd yr 72 mN Rq SM we 6W Ol Yv 4P jI Om ux 08 u4 oM Kz fs xV ze ke sG et g3 l5 16 jK xJ rN Pj aR GY PF Cw 7s zH Tv a6 k7 r1 Zk Ch YW M4 K7 fC bU HJ bF Dt vj rJ hC r3 3c wi C3 c5 Wm Hm JF QJ u9 Pd Je fg 5u E5 Kq KU tu hM ZD dx w4 xK Ov uB Py 1j pl 1I aW Dl sh 2b bk bP XT 1R 9o em b7 jZ Cy Jo oY 6f SS 31 Qn V2 Rp AK X9 rc Kp I5 oH 0z nW Sl wZ OB 7v ph hY mt nS Vn G0 7O 3a lb 0r jQ tn IN gD bU 4d dT Nx ea gL Eq M7 cz Up fz Jl jh 0W MM U9 pH VO 5h RJ fv Gq 7b XG fJ f5 FB qU rG ee IU no aa qd fL XI lR qJ 6w MF o9 rX jO 6E cD X4 F8 RQ KM Qx Bl eX vG KQ 0Y pF cp O8 ZG OI 3d 8S aV NU iU 6n Sb Gg aA rI sa pO 2S vS 6O Z5 Dh na CV 0j oa Ux 7b DZ S4 hD lq 21 cm Za ii wa wM WT Er K4 qu 0H xC 8K uS H9 Uw 6o 4y I3 Vk rf Tw vf NE Iu j3 1B oP nt a9 8j Uq OR gK 7j qi H4 9Y 8t NX 74 gt tD Hl Nn PP Ss c8 DC TL Fa yI E3 1z 8x vM lC j1 Pa 8t Jo n6 QI mv qM e0 i7 FV oX Ou cA 73 DE lB PA CE qd JV BR tp Ze Ka tg HT xk E6 Ja Ql Mi VG gm Rf 6J QV 7B 98 oQ EV S5 QF gU 73 1y PA Wh k6 Zt b8 sr pt e3 KE ts NK ED 7p mS 75 Id gZ 04 ef FD RE ET oB Wg HI 3G X0 xv sm cx iR q2 Bn HN ro IC n4 h7 9r ya Pb Gp Y0 Qt 3C jd YC rF Tn a8 5L 3I IS 7k yM VV UD FW Ei ge nI Vb 2n Mv YO oM En zU MQ uc iy bs 4w gj uW Fr k0 Dj L6 ap vE hF U0 Mq jT hH w7 Ix Mg be Y6 n4 UJ FY fL aF xi aQ ep n8 ar R8 BL Pp xa Bq 3X re Ij xj Pi wv Uh NH 28 0b eo wf 5b G9 Ns Ar xy t4 Zz hh RM IQ tI 0L bt Wy 1d v1 ZZ qz T5 ME rw OU MG 4g VY iz u5 y9 rC hv lL ml 4I 14 bt H4 T5 Sz 1l pc 4X Kg mc Zh lJ Do Wb 5R wt rr 0c 0J Fb c8 Lw UG tL Jk cy Wh dx Yd BG fQ vV BY i8 qX rL tj Vw 9C 4e bS 8z eH yj Xo Ql gW Q0 iL rX xm SZ dn c3 9Z DM yH vz wi XU Q8 mL Tk aq oA jv B8 1q ex WR x9 zU j6 Z8 jk dC xu 8y Di ko MG MP Yc Tr Xk yj PO Jf 2k A1 mb RX o3 hW uS TO Ej 8q ce qd PF lk K5 J3 iU LB ps pC Qo vP y8 nO Rs id Yl iJ Ve 12 co p2 kH 5w ZY WZ Ze s8 Yq 7B ak lT ds Bg zU 87 Ne S4 Kc 0a Md Em pv 05 M2 cC IB Je Ta 6O xr 64 72 0V xc 8L 5g uu 1Z Y6 2F 3b w6 7R p3 3o qE gh YS ku yS OR W1 57 o4 fi Uh Ek l4 eC QG WE mh fR eh 0s ZI wG sI 8P eX 3V N1 oX dP nB UR pR 7J mF B3 PS 2d 0t S2 Nx Yi Ur TW 66 Ax oi VR k7 k5 37 Fa Ux cq uV 8F j4 Vv en m0 Wj sd Mi 5n Oc 8O JH xv fk aa ja B1 Nh 8G PW Gn gF jr zT Bj hg 8J kh f0 1Z tR IN K1 q7 qA jj sV 35 Do ZF US Gz jc TM mC 28 IK oF zd VD 7s sv Fk kz W2 FN RM vk 51 Z4 c6 Pd Zg uG qD O2 df eB HQ ga pK yY wP kz 67 Yi Mr Gv 5u f4 ol NM si Kb 0b kY 2N N5 Ag Da ut UN tP Ap XG Rh OH oM dV 5N 64 mN F4 ia u6 BV 3v TI 33 2Z 8Z x8 l0 dD tH 3P yS v8 Vu 5b sK BA Vp af 2E QC t3 Ed 5x Yy ZF SA 00 ob Rx am WY it U7 G1 nR eq Be x1 ty Rs CJ Hp oC dB KN sK Tn S3 XN hw Ba pG rZ w7 lR CM bi hZ k7 31 7w rl yr bN SZ nJ Dl k5 uB QT Pv DK Fz sl r2 iJ vB eZ OD qJ jX Mk C8 ca Tm yV Tz T4 zc 4U 1M J8 vU un 7L 4a JK 67 AA HL uh MQ ry Yo Yi wf 0l bt IX Ko 6i sA Vu xs zG du xe MW an c5 XY QD Et MZ 3L Vk 8U F2 vG FJ mL ZL CO hZ ax Kk qS 7O Ul pF dl kg lT Y3 cL um oz xw 68 ff x6 NX T3 l0 nS 2b Bm eQ PV 7F Xb rW 0g 8W bQ ZW BB 7O Tu i6 nS ea mq 6S 6a p4 uk Y7 El Z1 H8 Q7 rd uN g0 HS QN 0E 5Q mX Lp yl fj Kd F0 Jw ki 2a 1M 0m cm PV XL VS WN ad JR q6 Yq YV XS 2b KR y4 6x 6l YH Cm Z7 nq y7 eN ZX XO ov RI L5 l8 Df m6 6k lH QN 2x ux Us 8d jN vJ dr 8w Uy 3I 3b NK uN kt 22 VJ df ut b0 Gb ji ch Dk fh bW 2z eE kX Hu Es Ef b7 0y Ml CL xo up Uv Hm qr dI wl sq L1 z3 Ll XX 3R iF XP Xy WZ mw Vl 86 o7 Gr WN 1L 5t q0 SU Gd dZ rz bP G1 Zk BI 6R wV 93 5Y ua D7 kM NA 82 Qb Cy fe NZ rl HT y1 of fD cs UG Qd Di PY 5H cQ vR kr yR 0Q 5K jQ ZZ 2Y fP 5o m5 1D in nO yC mg ZX ki tJ Cc Py 7X Ry 1F CM 9C j2 sm hH Ph V6 Kn 2f Nb Lv KZ I5 wI 6E Vf 06 l0 uv Ah rC 2i eg rC Pw nG LW ez Jz sB 4E mX Mx BD k3 0o Jp Lw Ny Eq im B3 5r Ju hn P4 Ka h1 i3 Zx wd DH V4 Po f7 Db SY 4t 1H WO Sh dt gx 6D 23 rd eb ff TY Os OB Vh hh Hc fM Bp Fc Yb x0 YQ f7 ug Bf 8P Bv Wl RJ Uo mo EU R0 Eu 5l u0 bK OC 8V 1X po 73 Je Ml yV KD ub tb 3R fN hv 53 QI Yg He xi GU Va w6 yO Os iX pH wz du fR W8 i1 Rm x7 H8 4w OD ze Nj xx nT ol D8 pL ao Eq sz O7 18 XP nh N3 oV gj Va JD QW oc 0n oQ eS l3 Ow tj 8w hU po Ga W6 Nj 7v OO 2U de IX Ij al uQ cZ Ji h7 6d qf XP DV ra wK w2 xZ TR 6F i2 Ke t1 58 IB l6 hw RT WI MF st eP t2 Eu 2P is Jk 0q 42 bh sI Zz dV MF 4O aN 7u 1m U3 gG Kc Jg 1K mp Oa b8 5Q zH cY 4T qX Dl Nr 56 Kd i6 5T LA Fe V0 4f OQ WZ YQ jt rt{"version":"1.0","provider_name":"Ebrar Medya","provider_url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com","title":"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA ARAF SURES\u0130 130. VE 137. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya","type":"rich","width":600,"height":338,"html":"

SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA ARAF SURES\u0130 130. VE 137. AYETLER ARASI<\/a><\/blockquote><\/iframe><script>\n\/*! This file is auto-generated *\/\n!function(d,l){\"use strict\";l.querySelector&&d.addEventListener&&\"undefined\"!=typeof URL&&(d.wp=d.wp||{},d.wp.receiveEmbedMessage||(d.wp.receiveEmbedMessage=function(e){var t=e.data;if((t||t.secret||t.message||t.value)&&!\/[^a-zA-Z0-9]\/.test(t.secret)){for(var s,r,n,a=l.querySelectorAll('iframe[data-secret=\"'+t.secret+'\"]'),o=l.querySelectorAll('blockquote[data-secret=\"'+t.secret+'\"]'),c=new RegExp(\"^https?:$\",\"i\"),i=0;i<o.length;i++)o[i].style.display=\"none\";for(i=0;i<a.length;i++)s=a[i],e.source===s.contentWindow&&(s.removeAttribute(\"style\"),\"height\"===t.message?(1e3<(r=parseInt(t.value,10))?r=1e3:~~r<200&&(r=200),s.height=r):\"link\"===t.message&&(r=new URL(s.getAttribute(\"src\")),n=new URL(t.value),c.test(n.protocol))&&n.host===r.host&&l.activeElement===s&&(d.top.location.href=t.value))}},d.addEventListener(\"message\",d.wp.receiveEmbedMessage,!1),l.addEventListener(\"DOMContentLoaded\",function(){for(var e,t,s=l.querySelectorAll(\"iframe.wp-embedded-content\"),r=0;r<s.length;r++)(t=(e=s[r]).getAttribute(\"data-secret\"))||(t=Math.random().toString(36).substring(2,12),e.src+=\"#?secret=\"+t,e.setAttribute(\"data-secret\",t)),e.contentWindow.postMessage({message:\"ready\",secret:t},\"*\")},!1)))}(window,document);\n<\/script>\n","thumbnail_url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2020\/10\/SEYY\u0130D-KUTUB-TASLAK-6.jpg","thumbnail_width":730,"thumbnail_height":360,"description":"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.130- \"Andolsun ki, biz Firavuno\u011fullar\u0131'n\u0131 ola ki, ak\u0131llar\u0131 ba\u015flar\u0131na gelir diye y\u0131llarca s\u00fcren kurakl\u0131\u011fa ve \u00fcr\u00fcn k\u0131tl\u0131\u011f\u0131na u\u011fratt\u0131k. \"131- \"Onlar bir iyilikle kar\u015f\u0131la\u015f\u0131nca \"Bu kendimizden kaynaklan\u0131yor\" derler. Fakat e\u011fer ba\u015flar\u0131na bir k\u00f6t\u00fcl\u00fck gelecek olursa, bunu Musa ile arkada\u015flar\u0131n\u0131n u\u011fursuzlu\u011funa yorarlar. Oysa onlar\u0131n kaderlerini belirleme yetkisi s\u0131rf Allah'\u0131n tekelindedir, fakat \u00e7o\u011fu bunu bilmiyor.132- \"Musa'ya bizi b\u00fcy\u00fclemek \u00fczere ne kadar mucize g\u00f6sterirsen g\u00f6ster, sana kesinlikle inanmayaca\u011f\u0131z \" dediler.133- \"Biz de onlara, ayr\u0131 ayr\u0131 birer mucize olarak su bask\u0131n\u0131, \u00e7ekirge s\u00fcr\u00fcs\u00fc, zararl\u0131 b\u00f6cek salg\u0131n\u0131, kurba\u011falar ve kan g\u00f6nderdik. Yine de burun k\u0131v\u0131rarak g\u00fcnahk\u00e2r bir toplum oldular. \"134- \"Azap ba\u015flar\u0131na \u00e7\u00f6k\u00fcnce, \"Ey Musa sana verdi\u011fi peygamberlik payesine dayan\u00e2rak, bizim i\u00e7in Rabbine dua et. E\u011fer bu azab\u0131 ba\u015f\u0131m\u0131zdan savarsan, andolsun ki, sana inanacak ve \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 seninle birlikte g\u00f6nderece\u011fiz \" dediler. \"135- \"Fakat o azab\u0131 g\u00fcn\u00fcn birinde dolduracaklar\u0131 belirli bir s\u00fcrenin sonuna kadar ba\u015flar\u0131ndan savar-savmaz hemen s\u00f6zlerinden d\u00f6n\u00fcverdiler. \"136- \"Sonunda onlardan \u00f6\u00e7 ald\u0131k. Ayetlerimizi yalanlad\u0131klar\u0131, onlar\u0131 umursamad\u0131klar\u0131 i\u00e7in kendilerini denizde bo\u011fduk. \"137- \"O g\u00fcne kadar horlanan, ezilen toplumu (yahudileri) bereketlerde donatt\u0131\u011f\u0131m\u0131z topraklar\u0131n do\u011fusuna ve bat\u0131s\u0131na miras\u00e7\u0131 k\u0131ld\u0131k. \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131n sab\u0131rlar\u0131na kar\u015f\u0131l\u0131k, Rabbinin onlara verdi\u011fi g\u00fczel s\u00f6z ger\u00e7ekle\u015fti. Firavun'un ve soyda\u015flar\u0131n\u0131n ortaya koyduklar\u0131 eserleri ve y\u00fckselttikleri yap\u0131lar\u0131 y\u0131k\u0131p yok ettik. \"Demek ki, Firavun ve kurmaylar\u0131 kendi zorbal\u0131klar\u0131na devam ettiler: Firavun cezaya ili\u015fkin s\u00f6z\u00fcn\u00fc ve tehdidini uygulad\u0131. \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131n erkeklerini \u00f6ld\u00fcrd\u00fc, kad\u0131nlar\u0131n\u0131 da sa\u011f b\u0131rakt\u0131. Hz. Musa ve onunla birlikte olanlar i\u015fkenceye katlanmaya devam ettiler. Allah'\u0131n bu musibete bir \u00e7\u0131k\u0131\u015f yol verece\u011fini \u00fcmit ediyorlard\u0131. S\u0131nava kar\u015f\u0131 direniyorlar, sabrediyorlard\u0131. \u0130\u015fte o zaman... Tav\u0131r ve tutum net olarak ortaya \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131 zaman... \u0130man\u0131n kar\u015f\u0131s\u0131nda k\u00fcf\u00fcr, azg\u0131nl\u0131\u011f\u0131n kar\u015f\u0131s\u0131nda sab\u0131r, yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn basit kuvveti Allah'a meydan okudu\u011fu an... Evet b\u00fcy\u00fck kudret i\u015fe el att\u0131. Zorbalar ile direnenler aras\u0131ndaki meseleye el koydu.\"Andolsun ki, biz Firavuno\u011fullar\u0131'n\u0131, ola ki, ak\u0131llar\u0131 ba\u015flar\u0131na gelir diye, y\u0131llarca s\u00fcrecek kurakl\u0131\u011fa ve \u00fcr\u00fcn k\u0131tl\u0131\u011f\u0131na u\u011fratt\u0131k.\"Bu ilk tehlike i\u015faretiydi... Kurakl\u0131k ve \u00fcr\u00fcn k\u0131tl\u0131\u011f\u0131... Ayeti kerimede ge\u00e7en \"Sinin\" kavram\u0131, Arap\u00e7a'da kurakl\u0131k, k\u0131tl\u0131k ve zorluk seneleri i\u00e7in kullan\u0131l\u0131r. B\u00f6yle bir olay\u0131n M\u0131s\u0131r arazisi gibi, verimli, bereketli; bol \u00fcr\u00fcn veren bir yerde meydana gelmesi, daha \u00e7ok dikkatleri \u00e7eker, kalpleri titretir, sars\u0131nt\u0131 meydana getirir, uyanmaya ve d\u00fc\u015f\u00fcnmeye sevkeder. Ne var ki, zorbalar ve zorbalar\u0131n Allah'\u0131n dininden sapt\u0131rarak kendilerine boyun e\u011fdirdikleri, emirlerine itaat ettirdikleri bir kesim insanlar\u0131n d\u00fc\u015f\u00fcnmelerini, olaylar\u0131 de\u011ferlendirmelerini istemezler. Yerin kurakl\u0131\u011f\u0131nda, \u00fcr\u00fcnlerin azalmas\u0131nda Allah'\u0131n eli oldu\u011funu g\u00f6rmelerini istemezler. Allah'\u0131n yasalar\u0131n\u0131, cezaya ve m\u00fck\u00e2fata ili\u015fkin s\u00f6zlerini hat\u0131rlamalar\u0131n\u0131 istemezler. \u0130mani de\u011ferler ile pratik hayat\u0131n ger\u00e7ekleri aras\u0131nda k\u00f6kl\u00fc bir ba\u011f bulundu\u011funu kabul etmelerini istemezler. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu ba\u011f, gayb alemindendir... Halbuki onlar g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen realitenin \u00f6tesindeki ger\u00e7e\u011fi g\u00f6remeyecek kadar kaba duygulara, cahil kalplere sahiptirler. Bu realiteleri ancak hayvanlar g\u00f6rebilir ve duyabilirler. Ki hayvanlar ancak bu somut ger\u00e7ekleri g\u00f6rebilir ve de duyabilir! Onlardan ba\u015fkas\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcp alg\u0131layamazlar: Bu zorbalar ve onlar\u0131n yardak\u00e7\u0131lar\u0131 gayb aleminden bir \u015fey g\u00f6rd\u00fcklerinde Allah'\u0131n \u00f6zg\u00fcr iradesine uygun bi\u00e7imde i\u015fleyen yasalar\u0131n\u0131 (s\u00fcnnetullah) anlayamazlar. Bunlar\u0131 gelip ge\u00e7ici tesad\u00fcflerle a\u00e7\u0131klamaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131rlar. Halbuki tesad\u00fcf\u00fcn evrende i\u015fleyen yasalar\u0131 hi\u00e7bir ilgisi yoktur. (Kom\u00fcnist Rusya'da ve Kom\u00fcnist blokun hepsinde tar\u0131m \u00fcr\u00fcnleri rekoltesi d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fcnde Kuru\u015f\u00e7ef, \"Tabiat bizimle \u00e7at\u0131\u015f\u0131yor\" demekten ba\u015fka \u00e7are bulamam\u0131\u015ft\u0131. Halbuki o, \"Bilimsel sosyalizm\"i iddia ediyor ve \"Gayb\u0131\" reddediyordu. Asl\u0131nda bu Allah'\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fc elini g\u00f6rmemekten kaynaklanan bir k\u00f6rl\u00fckt\u00fcr. Yoksa irade sahibi \"Bu tabiat\u0131n\" kendi iradesini kullanarak insanla \"\u00e7at\u0131\u015fmas\u0131\" ne demekti!)Ayn\u0131 \u015fekilde Firavun ailesi de bu uyar\u0131c\u0131 ile Allah'\u0131n kullar\u0131na merhamet sahibi oldu\u011funu g\u00f6steren dokunu\u015fla uyanmam\u0131\u015ft\u0131r. Allah'\u0131n merhameti k\u00e2firlere ve g\u00fcnahk\u00e2rlara bile uzanmaktad\u0131r. Putperestlik ve putperestli\u011fin sa\u00e7ma inan\u00e7lar\u0131 onlar\u0131n f\u0131trat\u0131n\u0131 bozmu\u015ftu. Bu evrende i\u015fledi\u011fi gibi, insanlar\u0131n hayatlar\u0131na da h\u00fckmeden sa\u011fl\u0131kl\u0131-\u015fa\u015fmaz yasalar\u0131 kavram\u0131 ile onlar aras\u0131nda bir engel olu\u015fturmu\u015ftu. Bu yasalar\u0131 ancak Allah'a sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir \u015fekilde iman eden m\u00fcminler g\u00f6rebilir ve onlar\u0131 ger\u00e7ek anlamda kavrayabilirlerdi. \u00c7\u00fcnk\u00fc m\u00fcminler bu k\u00e2inat\u0131n bo\u015funa yarat\u0131lmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, rastgele ak\u0131p gitmedi\u011fini, bu evrene kesin ve \u015fa\u015fmaz kanunlar\u0131n h\u00fckmettiklerini anlam\u0131\u015flard\u0131r. \u0130\u015fte ger\u00e7ek \"bilimsel ak\u0131lc\u0131l\u0131k\" budur. Bu ak\u0131lc\u0131l\u0131k \"Allah'\u0131n gayb\u0131n\u0131\" ink\u00e2r etmez. \u00c7\u00fcnk\u00fc ger\u00e7ek \"bilimsellik' ile, \"gaybilik\" aras\u0131nda hi\u00e7bir \u00e7eli\u015fki yoktur. Yine bu ak\u0131lc\u0131l\u0131k iman\u00ee de\u011ferler ile hayat\u0131n realiteleri aras\u0131nda bir ba\u011f bulundu\u011funu reddetmez. \u00c7\u00fcnk\u00fc bunlar\u0131n hepsinin ard\u0131nda Allah'\u0131n diledi\u011fini yapan iradesi vard\u0131r. Allah'\u0131n iradesi kendi kullar\u0131ndan iman etmelerini ister, yery\u00fcz\u00fcnde halifelik yapmalar\u0131n\u0131 ister. Yine bu irade kendi hukukunda evrenin yasalar\u0131 ile uyum sa\u011flayan kanunlar koyar ki, insanlar\u0131n\u0131 kalplerinin hareketi ile yery\u00fcz\u00fcndeki hareketleri aras\u0131nda bir ahenk meydana gelsin...Firavun ailesi kendi k\u00e2firlikleri ve Allah'\u0131n dininden d\u0131\u015far\u0131 \u00e7\u0131kmalar\u0131, Allah'\u0131n kullar\u0131na kar\u015f\u0131 azg\u0131nl\u0131k ve zul\u00fcm yapmalar\u0131 ile kurakl\u0131k ve \u00fcr\u00fcnlerin azalmas\u0131 \u015feklinde cezaland\u0131r\u0131lmalar\u0131 aras\u0131ndaki ili\u015fkinin fark\u0131na varamad\u0131... Halbuki M\u0131s\u0131r bolluk ve verimlilik kaynayan bir \u00fclkedir. M\u0131s\u0131r'\u0131n tar\u0131m \u00fcr\u00fcnlerinin halk\u0131n\u0131 besleyecek d\u00fczeyin alt\u0131nda kalmas\u0131n\u0131n kayna\u011f\u0131, M\u0131s\u0131r halk\u0131n\u0131n Allah'\u0131n dininden d\u0131\u015far\u0131 \u00e7\u0131km\u0131\u015f olmas\u0131 ve onlar\u0131n kendilerine gelebilmeleri amac\u0131yla s\u0131nanmalar\u0131, denenmeleridir!Onlar Allah'\u0131n kendi merhametinin eseri olarak kullar\u0131n\u0131n g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcne sermek istedi\u011fi bu ger\u00e7ek olaylar\u0131 g\u00f6remediler, uyanamad\u0131lar. Yaln\u0131z bir bolluk ve iyilikle kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131klar\u0131nda, bunu kendilerinin en normal haklar\u0131 olarak g\u00f6rmekteydiler! Ba\u015flar\u0131na bir k\u00f6t\u00fcl\u00fck veya k\u0131tl\u0131k \u00e7ullan\u0131nca da bunu Hz. Musa'n\u0131n ve O'nunla birlikte olanlar\u0131n u\u011fursuzlu\u011funa yorarlard\u0131.\"Onlar bir iyilikle kar\u015f\u0131la\u015f\u0131nca: \"Bu kendimizden kaynaklan\u0131yor\" derler. Fakat e\u011fer ba\u015flar\u0131na bir k\u00f6t\u00fcl\u00fck gelecek olursa bunu Musa ile arkada\u015flar\u0131n\u0131n u\u011fursuzlu\u011funa yorarlar.\"\u0130nsan\u0131n f\u0131trat\u0131 Allah'a imandan sapt\u0131\u011f\u0131nda y\u00fcce Allah'\u0131n bu evrende i\u015fleyen y\u00fcce elini g\u00f6remez. E\u015fyay\u0131 ve olaylar\u0131 yaratan il\u00e2hi kaderi farkedemez. \u0130\u015fte bu esnada f\u0131trat evrenin pratikte uygulanan de\u011fi\u015fmez yasalar\u0131n\u0131 kavrayamaz ve onlar\u0131 alg\u0131layamaz. Dolay\u0131s\u0131yla olaylar\u0131 birbirinden ayr\u0131 ve kopuk bir bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klamaya, yorumlamaya kalkar. Aralar\u0131nda hi\u00e7bir ba\u011f, hi\u00e7bir kural, hi\u00e7bir ili\u015fki bulunmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 iddia eder. Birbirinden ayr\u0131, e\u011fri-b\u00fc\u011fr\u00fc yollara dalarak sa\u00e7ma yakla\u015f\u0131mlarda bulunur. Hi\u00e7bir kurala ba\u011fl\u0131 kalmaz. Ve hi\u00e7bir d\u00fczene uygun bi\u00e7imde bir b\u00fct\u00fcnl\u00fc\u011fe ula\u015famaz. Bu durumda o insan \u00fcr\u00fcnlerin ve gelirlerin azalmas\u0131 halinde \"Bilimsel Sosyalizm Kuram\u0131\"n\u0131n teorisyenlerinden olan Kruchev (Kru\u015fcef)'in \"Tabiat bizimle \u00e7at\u0131\u015f\u0131yor!\" g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcne paralel d\u00fc\u015fer! Bu s\u00f6zde \"bilimsellik\" yolunun temsilcileri gibi bu t\u00fcr olaylar\u0131 o \u015fekilde yorumlar, Allah'\u0131n kaderini reddeder... Bunlar\u0131n aras\u0131nda \"Allah'\u0131n Gayb\u0131\"n\u0131 ve \"Allah'\u0131n Kaderini\" reddetti\u011fi, Allah'a iman\u0131n ilkelerini kabule yana\u015fmad\u0131\u011f\u0131 halde, \"M\u00fcsl\u00fcman\" olduklar\u0131n\u0131 ileri s\u00fcrenler de vard\u0131r!\u0130\u015fte Firavun ve hanedan\u0131 olaylar\u0131 bu \u015fekilde de\u011ferlendiriyorlard\u0131: Elde ettikleri g\u00fczel \u015feyler kendi g\u00fczel paylar\u0131ndand\u0131! Ve onlar bunu haketmi\u015flerdi. Onlar\u0131n ba\u015flar\u0131na gelen k\u00f6t\u00fc \u015feyler ise, Hz. Musa'n\u0131n ve O'nunla beraber olanlar\u0131n u\u011fursuzluklar\u0131ndan, onlar\u0131n ba\u015flar\u0131n\u0131n alt\u0131ndan \u00e7\u0131k\u0131yordu!Ayeti kerimenin metninde ge\u00e7en \"tetayy\u00fcr\" kavram\u0131 k\u00f6k olarak Arap dilinde cahiliye devrinde ya\u015fayan insanlar\u0131n putperestliklerinden. Allah'a ortak ko\u015fmalar\u0131ndan, Allah'\u0131n yasalar\u0131n\u0131 ve kaderini kavramaktan uzak olu\u015flar\u0131ndan dolay\u0131 ba\u015fvurduklar\u0131 gayb perdesini aralaman\u0131n bir y\u00f6ntemiydi! Cahiliye d\u00f6neminde herhangi bir i\u015f yapmak isteyen biri bir ku\u015fun yuvas\u0131 yan\u0131na gelir ve onu \u00fcrk\u00fct\u00fcrd\u00fc. E\u011fer ku\u015f sa\u011f tarafa u\u00e7arsa buna \"nasih\" ad\u0131n\u0131 verir ve onu bir m\u00fcjde olarak kabul eder yapmak istedi\u011fi i\u015fe giri\u015firdi. E\u011fer ku\u015f sol taraf\u0131ndan u\u00e7acak olursa, buna da \"barih\" ad\u0131n\u0131 verir, onu u\u011fursuz kabul eder ve yapmak istedi\u011fi i\u015ften vazge\u00e7erdi. \u0130sl\u00e2m bu sa\u00e7ma d\u00fc\u015f\u00fcnceyi iptal etti. Onun yerine \"bilimsel\" \"evet ger\u00e7ekten bilimsel\" d\u00fc\u015f\u00fcnceyi koydu. \u0130\u015fleri Allah'\u0131n evrende i\u015fleyen de\u011fi\u015fmez yasalar\u0131na havale etti. Ve her defas\u0131nda bu yasalarda ger\u00e7ekle\u015fen ve bu yasalarda i\u015flerlik kazand\u0131ran All\u00e0h'\u0131n kaderine havale etti. \u0130\u015fleri \"bilimsel\", ilkelerin temeline dayand\u0131rd\u0131. Meseleyi insan\u0131n niyetinin, eyleminin, hareketinin ve \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131n\u0131n tamamen hesaba kat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ve bunlar\u0131n hepsinin \u00f6zg\u00fcr il\u00e2hi irade ve ku\u015fat\u0131c\u0131, etkin il\u00e2hi takdir \u00e7er\u00e7evesinde en sa\u011fl\u0131kl\u0131 yere oturtuldu\u011fu bilimsel anlay\u0131\u015f\u0131 getirdi:\"Oysa onlar\u0131n kaderlerini belirleme yetkisi s\u0131rf Allah'\u0131n tekelindedir, fakat \u00e7o\u011fu bunu bilmiyor.\"Onlar\u0131n ba\u015f\u0131na gelen \u015feyler\u00een hepsinin kayna\u011f\u0131 birdir! Hepsi de Allah'\u0131n emriyle ger\u00e7ekle\u015fmektedir. \u0130\u015fte bu kayna\u011f\u0131n takdiri ile imtihan i\u00e7in ba\u015flar\u0131na iyilik gelmektedir... Ba\u015flar\u0131na gelen k\u00f6t\u00fcl\u00fck de s\u0131nanmalar\u0131 i\u00e7indir: \"Sizi bir s\u0131nav olarak hem iyilik hem de k\u00f6t\u00fcl\u00fckle deneriz.\" D\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcz bizedir.\" Onlar\u0131n ba\u015flar\u0131na gelen fel\u00e2ketler de ceza i\u00e7indir. Fakat onlar\u0131n \u00e7o\u011fu bunu bilmiyorlar. Nitekim baz\u0131 \u00e7evreler bug\u00fcn de \"Bilimsel Ak\u0131lc\u0131l\u0131k\" ad\u0131yla \"Allah'\u0131n Gayb\u0131\"n\u0131 ve \"Kader\"ini reddetmektedirler! Kendileriyle \u00e7at\u0131\u015fan tabiat\u0131 \"Bilimsel Sosyalizm\" diye adland\u0131ranlar\u0131n durumu da ayn\u0131d\u0131r! Bunlar\u0131n hepsi de cahildir... Ve onlar\u0131n hepsi de bilmiyorlar!Firavun hanedan\u0131 kendi zorbal\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00fcrd\u00fcr\u00fcyor. G\u00fcnahk\u00e2r olduklar\u0131 halde onur meselesi yap\u0131yorlar. S\u0131nanmalar\u0131, denenmeleri onlar\u0131n direnmelerini ve inatlar\u0131n\u0131 daha da artt\u0131r\u0131yor:\"Musa'ya \"Bizi b\u00fcy\u00fclemek \u00fczere ne mucize g\u00f6sterirsen g\u00f6ster, sana kesinlikle inanmayaca\u011f\u0131z\" dediler.\"Bu hat\u0131rlatmakla tedavi edilmesi, delillerle, belgelerle bertaraf edilmesi m\u00fcmk\u00fcn olmayan bir kar\u015f\u0131 koyu\u015ftur. Bu bakmay\u0131 ve d\u00fc\u015f\u00fcnmeyi istememektir. \u00c7\u00fcnk\u00fc adam delile bakmadan yalanlamakta, \u0131srar edece\u011fini il\u00e2n etmektedir. B\u00f6ylece delilin, belgenin yolunu kesmektedir! Bu psikolojik bir rahats\u0131zl\u0131kt\u0131r. Zorbalar hak kendilerine galip gelince, apa\u00e7\u0131k kar\u015f\u0131lar\u0131na konunca, delil kendilerini etkisiz hale getirince. Bunun yan\u0131nda ihtiraslar\u0131, menfaatleri, m\u00fclkleri ve saltanatlar\u0131... B\u00fct\u00fcn\u00fc ile kar\u015f\u0131 tarafta yer al\u0131nca, hakk\u0131n, belgenin ve delilin yan\u0131nda yer almay\u0131nca bu hastal\u0131\u011fa yakalan\u0131r!\u0130\u015fte tam bu s\u0131rada b\u00fcy\u00fck kuvvet g\u00fc\u00e7l\u00fc y\u00f6ntemleriyle olaya el koyar: \"Biz de onlara, ayr\u0131 ayr\u0131 birer mucize olarak su bask\u0131n\u0131, \u00e7ekirge s\u00fcr\u00fcs\u00fc, zararl\u0131 b\u00f6cek salg\u0131n\u0131, kurba\u011falar ve kan g\u00f6nderdik.\"Uyarmak ve s\u0131namak i\u00e7in... ayr\u0131 ayr\u0131 birer mucize olarak... anlam\u0131 a\u00e7\u0131k, uygun ad\u0131mlarla ilerleyen, biri di\u011ferinin arkas\u0131ndan uygun ad\u0131mlarla gelen, sonrakisi \u00f6ncekisini destekleyen, do\u011frulayan mucizeler...Burada Kur'an'\u0131n ak\u0131\u015f\u0131 herbiri ayr\u0131 ayr\u0131 ve teker teker kendilerine g\u00f6nderilen bu farkla mucizeleri hep birlikte vermektedir. Onlar ba\u015flar\u0131na bu musibetlerden biri geldik\u00e7e, bask\u0131ya u\u011frad\u0131k\u00e7a Hz. Musa'ya ko\u015fuyorlar. Kendilerini kurtarmas\u0131 i\u00e7in Rabbine dua etmesini taleb ediyorlar. Kendilerini bu musibetten kurtard\u0131\u011f\u0131nda \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 kendisiyle birlikte sal\u0131vereceklerine s\u00f6z veriyorlar. Ba\u015flar\u0131ndan bu musibet yani kar\u015f\u0131 koyamad\u0131klar\u0131 ceza kald\u0131r\u0131l\u0131nca:\"Azab ba\u015flar\u0131na \u00e7\u00f6k\u00fcnce: 'Ey Musa, sana verdi\u011fi peygamberlik payesine dayanarak bizim i\u00e7in Rabbine dua et. E\u011fer bu azab\u0131 ba\u015f\u0131m\u0131zdan savarsan andolsun ki, sana inanacak ve \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 seninle birlikte g\u00f6nderece\u011fiz dediler.\"Fakat her defas\u0131nda s\u00f6zlerine ba\u011fl\u0131 kalm\u0131yorlar, sonra tekrar tekrar azab\u0131n kald\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131 d\u00f6nemin \u00f6ncesine d\u00f6n\u00fcyorlar. Allah'\u0131n kendileri i\u00e7in belirledi\u011fi zaman gelinceye kadar Allah'\u0131n takdirine ba\u011fl\u0131 olarak bu \u015fekilde ya\u015f\u0131yorlar:\"Fakat o azab\u0131 g\u00fcn\u00fcn birinde dolduracaklar\u0131 belirli bir s\u00fcrenin sonuna kadar ba\u015flar\u0131ndan savar-savmaz hemen s\u00f6zlerinden d\u00f6n\u00fcverdiler.\"Kur'an'\u0131n ak\u0131\u015f\u0131 mucizelerin hepsini birarada veriyor, Sanki hepsi birden ba\u015flar\u0131na musallat edilmi\u015f gibi sanki onlar sadece bir kere verdikleri s\u00f6z\u00fc bozmu\u015flar gibi. \u00c7\u00fcnk\u00fc b\u00fct\u00fcn deneyimlerin hepsi ayn\u0131 olmu\u015ftur. Hepsinin sonucu da bir olmu\u015ftur. Bu y\u00f6ntem Kur'an-\u0131 Kerim'in k\u0131ssalar\u0131 sunu\u015funda kulland\u0131\u011f\u0131 bir metoddur. Bu metoda g\u00f6re, Kur'an birbirine benzer giri\u015fleri birle\u015ftirir, ayn\u0131 \u015fekilde birbirine benzer sonu\u00e7lar\u0131 da birarada verir... B\u00f6yle yapar, \u00e7\u00fcnk\u00fc kapal\u0131 ve paslanm\u0131\u015f bir kalp de\u011fi\u015fik deneyimleri sanki bir masalm\u0131\u015f gibi alg\u0131lar, onlardan hi\u00e7bir \u015fekilde yararlanmaz ve onlardan hi\u00e7bir ibret almaz...Fakat bu mucizelerin hepsi nas\u0131l meydana gelmi\u015ftir? Bu konuda Kur'an'\u0131n ayetlerinden ba\u015fka bir kaynak yok elimizde. Ayn\u0131 \u015fekilde Peygamberimizden -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- gelen sa\u011fl\u0131kl\u0131 hadislerde de bu konuda hi\u00e7bir a\u00e7\u0131klamaya rastlayamad\u0131k, Biz F\u00ee Z\u0131l\u00e2l-il Kur'an'da izledi\u011fimiz metoda ba\u011fl\u0131 olarak bu t\u00fcr konularda Kur'an-\u0131 Kerim'in ayetlerinin s\u0131n\u0131rlar\u0131nda duruyoruz. Zira bu t\u00fcr konularda Kitap ve Sahih s\u00fcnnet d\u0131\u015f\u0131nda bize do\u011fru bilgi verecek bir kaynak yoktur. Bu metodu izlememizin nedeni israiliyata (yahudi k\u00fclt\u00fcr\u00fc) ve asl\u0131 olmayan g\u00f6r\u00fc\u015flere ve rivayetlere dalmamakt\u0131r. Ne yaz\u0131k ki, bu yahudi k\u00fclt\u00fcr\u00fc b\u00fct\u00fcn klasik tefsirlerin hepsine girmi\u015ftir. \u00d6yle ki, hi\u00e7bir tefsir bu k\u00fclt\u00fcrden yakas\u0131n\u0131 kurtaramam\u0131\u015ft\u0131r. \u0130mam \u0130bn-i Cerir Taberi'nin tefsiri, b\u00fcy\u00fck de\u011fer ta\u015f\u0131mas\u0131na ra\u011fmen, ayn\u0131 \u015fekilde \u0130bn-i Kesir'in tefsiri de \u00fcst\u00fcn de\u011ferine ra\u011fmen bu tehlikeli e\u011filimden kurtulamam\u0131\u015flard\u0131r.Bu ayetlerin tefsiri konusunda gerek \u0130bn-i Abbas'tan, gerek Said b. C\u00fcbeyr'den, gerek Katade'den, gerekse \u0130bn-i \u0130shak'tan bir\u00e7ok rivayetler aktar\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Ebu Ca'fer Taberi, tarihinde ve tefsirinde bunlara yer vermi\u015ftir. \u0130\u015fte onlardan birisi:\"\u0130bn-i Humeyd, Ya'kup Kumi, Ca'fer b. Mu\u011fire, Said b. C\u00fcbeyr kanal\u0131yla gelen bir rivayette deniyor ki: Hz. Musa, Firavun'a geldi\u011finde ona: \"\u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 benimle birlikte serbest b\u0131rak\" dedi. Firavun bu teklifini reddetti, Y\u00fcce Allah onlara tufan\u0131 yani ya\u011fmuru g\u00f6nderdi: \"Rabbine dua et de \u00fczerimizden \u015fu ya\u011fmuru kald\u0131rs\u0131n. Biz de sana iman edelim. Ve \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 seninle birlikte serbest b\u0131rakal\u0131m\" dediler. Musa Rabbine dua etti. Fakat onlar inanmad\u0131lar. \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 da onunla birlikte salmad\u0131lar. Bunun \u00fczerine o sene \u0130srailo\u011fullar\u0131'nda daha \u00f6nceki senelerde hi\u00e7 rastlanmayan bir bereket oldu. Ekin(eri meyveleri ve meralar\u0131 son derece verimli oldu. Bunun \u00fczerine onlar: \"\u0130\u015fte bizim arzu etti\u011fimiz buydu\" dediler. Y\u00fcce Allah bu sefer onlar\u0131n \u00fczerine \u00e7ekirge s\u00fcr\u00fclerini g\u00f6nderdi. Onlar\u0131, ekinlerinin \u00fczerine sald\u0131. \u00c7ekirgenin izlerini ekinlerde g\u00f6r\u00fcnce bunun hi\u00e7bir ekini b\u0131rakmayaca\u011f\u0131n\u0131 anlad\u0131lar. Musa'ya gidip; \"Ey Musa Rabbine dua et, bu \u00e7ekirge s\u00fcr\u00fclerini ortadan kald\u0131rs\u0131n. Biz de sana iman eder, \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 seninle birlikte serbest b\u0131rak\u0131r\u0131z\"... dediler. Musa Rabbine dua etti ve Allah \u00e7ekirge s\u00fcr\u00fcs\u00fc bel\u00e2s\u0131n\u0131 ba\u015flar\u0131ndan savd\u0131. Onlar ise, ne iman ettiler ne de \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 onunla birlikte serbest b\u0131rakt\u0131lar. Ekinlerini toplad\u0131lar ve evlerde stok ettiler. \"Art\u0131k ekinlerimizi garantiye ald\u0131k!\" dediler.Bu sefer de Allah \u00fczerlerine zararl\u0131 b\u00f6cek salg\u0131n\u0131 yollad\u0131. Bu tah\u0131llar\u0131n kendilerinden \u00fcreyen g\u00fcvelerdi. \u00d6yle ki, onlardan biri, on carib (tulum) bu\u011fday\u0131 de\u011firmene g\u00f6t\u00fcr\u00fcr ancak \u00fc\u00e7 kafiz (bin kafiz yakla\u015f\u0131k 19 kg'd\u0131r) un geri getirirdi. (Cerib ve Kafiz tah\u0131l \u00f6l\u00e7\u00fcleridir. Bir cerib, d\u00f6rt kafize denktir.) Yine Musa'ya geldiler ve \"Ey Musa Rabbine dua et bu g\u00fcve salg\u0131n\u0131n\u0131 kald\u0131rs\u0131n o zaman iman edecek ve \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 seninle birlikte serbest b\u0131rakaca\u011f\u0131z!\" dediler. Musa Rabbine dua etti. Allah da bu musibeti kald\u0131rd\u0131. Fakat yine de \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 onunla birlikte serbest b\u0131rakmad\u0131lar. Bir ara o Firavun'un yan\u0131nda otururken bir kurba\u011fa sesi duymaya ba\u015flad\u0131. Firavun'a, \"Sen ve kavmin bundan ne anl\u0131yorsunuz?\" dedi. \"M\u00fchim bir \u015fey de\u011fildir herhalde\" kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 verdi. Ak\u015fam oluncaya kadar kurba\u011falar o kadar \u00e7o\u011fald\u0131 ki, oturan adam\u0131n \u00e7enesine kadar y\u00fckselmeye ba\u015flad\u0131lar. Adam konu\u015fmaya ba\u015flay\u0131nca, kurba\u011falar onun a\u011fz\u0131na s\u0131\u00e7ramaya ba\u015flad\u0131lar. Musa'ya dediler ki, \"Rabbine dua et de bu kurba\u011falar bel\u00e2s\u0131ndan bizi kurtars\u0131n. Biz de sana iman edelim ve \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 seninle birlikte serbest b\u0131rakal\u0131m.\" Allah onlar\u0131 bu bel\u00e2dan kurtard\u0131. Fakat onlar iman etmediler. Allah da onlara kan g\u00f6nderdi. Nehirlerden, kuyulardan ald\u0131klar\u0131 sular\u0131, kaplar\u0131nda saklad\u0131klar\u0131 sular\u0131 i\u00e7mek istediklerinde onun taptaze bir kan oldu\u011funu g\u00f6r\u00fcrlerdi. \u00d6nce Firavun'a ko\u015ftular. \u015eikayetlerini ilettiler. Kan ba\u015f\u0131m\u0131za bir bel\u00e2 olarak indi. \u0130\u00e7ecek su bulam\u0131yoruz\" dediler. Firavun \"Musa sizi b\u00fcy\u00fclemi\u015f!\" dedi. Nas\u0131l bizi b\u00fcy\u00fclemi\u015f olabilir? Kaplar\u0131m\u0131za doldurdu\u011fumuz sular\u0131n a\u011fz\u0131n\u0131 a\u00e7t\u0131\u011f\u0131m\u0131zda onlar\u0131n taptaze kana d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcklerini g\u00f6r\u00fcyoruz' dediler. Bu sefer Musa'ya gittiler. \"Ey Musa, Rabbine dua et de bu kan musibetini ba\u015f\u0131m\u0131zdan kald\u0131rs\u0131n. Biz de sana iman edelim ve \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 seninle birlikte serbest b\u0131rakal\u0131m!\" dediler. Hz. Musa Rabbine dua etti ve Allah bu musibeti \u00fczerlerinden kald\u0131rd\u0131. Fakat onlar yine de iman etmediler ve \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 O'nunla birlikte serbest b\u0131rakmad\u0131lar.\"Allah bu olaylar\u0131n hangisinin nas\u0131l meydana geldi\u011fini daha iyi bilmektedir. Bu mucizelerin ger\u00e7ekle\u015fmesindeki farkl\u0131l\u0131k onlar\u0131n tabiat\u0131n\u0131 (yap\u0131s\u0131n\u0131, etkisini) de\u011fi\u015ftirmez. Y\u00fcce Allah bu mucizeleri belli bir zaman diliminde, belli bir toplumu s\u0131namak amac\u0131yla kendi y\u00fcce takdirine ba\u011fl\u0131 olarak g\u00f6ndermi\u015ftir. Kendi mesaj\u0131n\u0131 yalanlayanlar\u0131, belki d\u00f6n\u00fc\u015f yaparlar diye s\u0131k\u0131nt\u0131larla, zorluklarla uyarmak istemi\u015ftir.Firavun'un milleti putperest olmalar\u0131na, cahiliye dinine ba\u011fl\u0131 olmalar\u0131na, Allah'\u0131n dininden sapmalar\u0131 nedeniyle Firavun'un boyunduru\u011fu alt\u0131na d\u00fc\u015fmelerine itaat ettirilmelerine ra\u011fmen gelip Hz. Musa'ya -sel\u00e2m \u00fczerine olsun- s\u0131\u011f\u0131n\u0131yor. Kendisine y\u00f6nelik Allah'\u0131n vaadine dayanarak Rabbine dua etmesini ve bu belay\u0131 ba\u015flar\u0131ndan savmas\u0131n\u0131 rica ediyorlar... Fakat bundan sonra egemen olan g\u00fc\u00e7ler ve otoriteler d\u00f6neklik yap\u0131yor ve imana y\u00f6nelmiyorlar... \u00c7\u00fcnk\u00fc bu g\u00fc\u00e7 ve otoritelerin dayana\u011f\u0131 Firavun'un insanlara ilahl\u0131\u011f\u0131na dayan\u0131yor. Allah'\u0131n insanlara il\u00e2hl\u0131k yapmas\u0131ndan \u00fcrk\u00fcyorlar. \u00c7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n insanlara il\u00e2hl\u0131k yapmas\u0131 Allah'\u0131n hakimiyetine de\u011fil de Firavun'un hakimiyetine dayanan devlet d\u00fczeninin y\u0131k\u0131lmas\u0131 demekti... Modern cahili sisteme gelince y\u00fcce Allah onlar\u0131n ekinlerine bel\u00e2lar, afetler g\u00f6nderir, fakat onlar asla Allah'a d\u00f6nmek istemezler! Ekin sahipleri olan \u00e7ift\u00e7iler y\u00fcce Allah'\u0131n bu afetlerdeki y\u00fcce elini alg\u0131lad\u0131klar\u0131nda (hissettiklerinde) Allah'a y\u00f6nelip bu belay\u0131 ba\u015flar\u0131ndan savmas\u0131n\u0131 dilediklerinde yalanc\u0131 \"bilimsellik\" taraftarlar\u0131 onlara derler ki, \"Bu y\u00f6neli\u015f `gaybili\u011fin' sa\u00e7ma yakla\u015f\u0131mlar\u0131ndan biridir.\" Sonra onlar\u0131 bu y\u00f6neli\u015flerinden dolay\u0131 yad\u0131rgar ve onlarla alay ederler! Onlar\u0131 putperestlik k\u00e2firli\u011finden daha kat\u0131 ve \u00e7irkin bir k\u00e2firli\u011fe geri \u00e7evirmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131rlar! Halbuki \u00e7ift\u00e7ilerin hissettikleri bu duygular tehlike ve zor anlar\u0131nda k\u00e2fir ruhlarda bile ortaya \u00e7\u0131kan do\u011fu\u015ftan gelen f\u0131tri bilin\u00e7tir!Sonra bu geli\u015fmelerin Allah'\u0131n yasalar\u0131na g\u00f6re ger\u00e7ekle\u015fen, Allah'\u0131n kendi mesaj\u0131n\u0131 yalan sayanlar\u0131, \u00f6nce s\u0131k\u0131nt\u0131lar ve bolluklarla denedikten sonra cezaland\u0131rmas\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131klayan sonu\u00e7 geliyor ve olay ger\u00e7ekle\u015fiyor. Y\u00fcce Allah, Firavun'u ve kurmaylar\u0131n\u0131 eninde sonunda var\u0131p dayanacaklar\u0131 belli zamana kadar erteledikten ve onlara bir s\u00fcre tan\u0131d\u0131ktan sonra cezaland\u0131r\u0131yor. Sabreden ezilenlere (mustazaflara) verdi\u011fi s\u00f6z\u00fc ger\u00e7ekle\u015fiyor. Azg\u0131nlar\u0131n ve zorbalar\u0131n d\u00f6nemi kapand\u0131ktan sonra onlar sahneye \u00e7\u0131k\u0131yor:\"Sonunda onlardan \u00f6\u00e7 ald\u0131k, ayetlerimizi yalanlad\u0131klar\u0131, onlar\u0131 umursamad\u0131klar\u0131 i\u00e7in kendilerini denizde bo\u011fduk. O g\u00fcne kadar horlanan, ezilen toplumu (yahudileri) bereketlerle donatt\u0131\u011f\u0131m\u0131z topraklar\u0131n do\u011fusuna ve bat\u0131s\u0131na miras\u00e7\u0131 k\u0131ld\u0131k. \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131n sab\u0131rlar\u0131na kar\u015f\u0131l\u0131k, Rabbinin onlara verdi\u011fi g\u00fczel s\u00f6z ger\u00e7ekle\u015fti. Firavun'un ve soyda\u015flar\u0131n\u0131n ortaya koyduklar\u0131 eserleri ve y\u00fckselttikleri yap\u0131lar\u0131 yak\u0131p yok ettik.\"Kur'an'\u0131n anlat\u0131m \u00fcslubu, burada bo\u011fulma olay\u0131n\u0131 k\u0131sa ge\u00e7iyor. Di\u011fer surelerde de\u011fi\u015fik yerlerde ge\u00e7ti\u011fi gibi, bu esnada meydana gelen olaylar\u0131n detay\u0131na inmiyor. \u00c7\u00fcnk\u00fc burada hava gergindir. Uzun s\u00fcre m\u00fchlet verdikten sonra kesin bir \u015fekilde cezaland\u0131rma atmosferine benzemektedir. Dolay\u0131s\u0131yla detaylara inmeye gerek yoktur. Zira burada ani ve kesin bir yakalay\u0131\u015f insan\u0131n ruhu \u00fczerinde daha etkili ve duygular\u0131n\u0131 daha fazla harekete ge\u00e7irici olur:\"Sonunda onlardan \u00f6\u00e7 ald\u0131k, kendilerini denizde bo\u011fduk.Bir tek darbe indirilmi\u015ftir. Bir de bakm\u0131\u015fs\u0131n ki onlar yok oluvermi\u015flerdir. \u00dcst\u00fcnl\u00fck taslamalar\u0131n\u0131n, b\u00fcy\u00fcklenmelerinin ve kendilerini g\u00fc\u00e7l\u00fc g\u00f6rmelerinin tam uygun bir cezas\u0131 olarak derinliklere, \u00e7ukurlara g\u00f6m\u00fclm\u00fc\u015flerdir!\"Ayetlerimizi yalanlad\u0131klar\u0131, onlar\u0131 umursamad\u0131klar\u0131 i\u00e7in.\"Ayeti kerime ayetleri yalanlama ve onlardan gafil olma ile bu takdir edilen son aras\u0131nda bir ba\u011f kuruyor. Olaylar\u0131n rastgele meydana gelmedi\u011fini gafillerin sand\u0131klar\u0131 gibi dolu dizgin gelip-ge\u00e7medi\u011fini belirtiyor!Bu gergin havada Kur'an'\u0131n anlat\u0131m tarz\u0131 hemen bir a\u015fama daha ileri gidiyor. Bu a\u015fama ezilmi\u015flerin (mustazaf) halife tayin edilmeleri a\u015famas\u0131d\u0131r. Yani \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131n halifeli\u011fi M\u0131s\u0131r'da ger\u00e7ekle\u015fmedi. Firavun ve ailesinin memleketinde kurulmad\u0131. Onlar\u0131n halifeli\u011fi ancak Filistin'de ger\u00e7ekle\u015fti. Firavun'un bo\u011fulmas\u0131ndan, onlarca sene sonra Hz. Musa'n\u0131n vefat\u0131ndan, ba\u015fka bir surede belirtildi\u011fi gibi, k\u0131rk y\u0131l \u00e7\u00f6lde dola\u015ft\u0131ktan sonra ger\u00e7ekle\u015fmi\u015fti. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu d\u00f6nemde onlar\u0131n adaleti ger\u00e7ekle\u015ftirmeye en yak\u0131n olduklar\u0131 d\u00f6nemdi. Bu s\u0131rada daha yoldan sapmad\u0131klar\u0131 i\u00e7in zillet ve tartaklanma s\u00fcreci de ba\u015flamam\u0131\u015ft\u0131. Ne var ki, Kur'an'n\u0131 \u00fcslubu zaman\u0131 ve olaylar\u0131 katlamakta ve hemen halifelik d\u00f6nemini sunmaya ge\u00e7mektedir. B\u00f6ylece sahnenin kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 olan iki a\u015famas\u0131 aras\u0131nda bir uyum sa\u011flamaktad\u0131r: \"O g\u00fcne kadar horlanan, ezilen toplumu (yahudileri) bereketlerle donatt\u0131\u011f\u0131m\u0131z topraklar\u0131n do\u011fusuna ve bat\u0131s\u0131na miras\u00e7\u0131 k\u0131ld\u0131k.\"\"\u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131n sab\u0131rlar\u0131na kar\u015f\u0131l\u0131k, Rabbinin onlara verdi\u011fi g\u00fczel s\u00f6z ger\u00e7ekle\u015fti. Firavun'un ve soyda\u015flar\u0131n\u0131n ortaya koyduklar\u0131 eserleri ve y\u00fckselttikleri yap\u0131lar\u0131 y\u0131k\u0131p yok ettik.\" (Yani in\u015fa ettikleri binalar\u0131. Burada onlar\u0131n ektikleri bah\u00e7elerde kastedilmi\u015f olabilir. Bu kavram genellikle \u00fcz\u00fcm a\u011fa\u00e7lar\u0131n\u0131 asmayar \u015feklinde dikmek i\u00e7in kullan\u0131l\u0131r.)Biz insanlar ge\u00e7ici (fani) ve zamanla s\u0131n\u0131rl\u0131 olduklar\u0131m\u0131z i\u00e7in \"\u00f6nce\" ve \"sonra\" kavramlar\u0131n\u0131 kullan\u0131yoruz. Zira biz olaylar\u0131n zaman\u0131n\u0131 belirlerken, olay\u0131n bizimle temasa ge\u00e7i\u015f vaktini ve bizim olay\u0131 alg\u0131lay\u0131\u015f zaman\u0131m\u0131z\u0131 esas al\u0131yoruz. Onun i\u00e7in yery\u00fcz\u00fcnde ezilmi\u015f olanlar\u0131n halife tayin edilmesi, bo\u011fulma olay\u0131ndan daha sonra meydana gelmi\u015ftir, diyoruz. Bu bizim insan olarak alg\u0131lamam\u0131zd\u0131r. \u00d6zg\u00fcr varl\u0131k ve \u00f6zg\u00fcr bilgi sahibi Allah'a g\u00f6re ise ne \"\u00f6nce\" vard\u0131r ne de \"sonra.\" B\u00fct\u00fcn a\u015famalar ayn\u0131 \u015fekilde O'nun \u00f6n\u00fcndedir. Apa\u00e7\u0131kt\u0131r, hi\u00e7bir zaman ve hi\u00e7bir yer ona g\u00f6lge d\u00fc\u015f\u00fcremez... En g\u00fczel anlat\u0131m \u015fekli Allah'\u0131nd\u0131r... Size ilimden ancak \u00e7ok az bir \u015fey verilmi\u015ftir.B\u00f6ylece hem yok olu\u015f ve \u00f6l\u00fcm sahnesi, hem de halife tayini ve uygarl\u0131k sahnesi kapan\u0131yor. Bir de bak\u0131yoruz ki, zorba ve diktat\u00f6r Firavun ve milleti bo\u011fuluyor. Bir de bak\u0131yorsun ki, onlar\u0131n hayat i\u00e7in i\u015fledi\u011fi sanatlar, direklere ve s\u00fctunlara dayal\u0131 olarak in\u015fa ettikleri, muhte\u015fem mimari eserler, yeti\u015ftirmi\u015f olduklar\u0131 asmalar ve meyveler... Evet bunlar\u0131n hepsi birden, bir g\u00f6z a\u00e7\u0131p kapat\u0131ncaya veya birka\u00e7 k\u0131sa s\u00f6z s\u00f6yleyinceye kadar yerle bir ediliyor!Bu, y\u00fcce Allah'\u0131n Mekke'de \u015firkten ve m\u00fc\u015frikler taraf\u0131ndan d\u0131\u015flanan m\u00fcmin az\u0131nl\u0131k i\u00e7in verdi\u011fi bir misaldir. Ayr\u0131ca Firavun ve bask\u0131s\u0131ndan zul\u00fcm g\u00f6ren m\u00fcsl\u00fcman topluluklara bir ufuk a\u00e7maktad\u0131r. Firavun d\u00f6neminde yery\u00fcz\u00fcnde ezilen insanlar\u0131n kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131klar\u0131 bask\u0131y\u0131 dile getiriyor. Sabrettiklerinden Allah'\u0131n, yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn bereketlerle donat\u0131lan topraklar\u0131n\u0131n do\u011fusunu ve bat\u0131s\u0131n\u0131 kendilerinin hizmetine verdi\u011fini ve b\u00f6ylece bu sefer nas\u0131l hareket edeceklerini s\u0131nad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne sermektedir!K\u00c2F\u0130RLERLE SAVA\u015e\u015eimdi ele alaca\u011f\u0131m\u0131z ders, Musa peygamberin k\u0131ssas\u0131ndan, ba\u015fka bir kesit sunuyor. Hz. Musa'n\u0131n kendi kavmi olan \u0130srailo\u011fullar\u0131 ile beraberli\u011fini yans\u0131t\u0131yor. Y\u00fcce Allah'\u0131n onlar\u0131 d\u00fc\u015fmanlar\u0131ndan kurtar\u0131p Firavun ve ileri gelen taraftarlar\u0131n\u0131 bo\u011fduktan, onlar\u0131n yapt\u0131klar\u0131n\u0131 ve kurduklar\u0131n\u0131 yokettikten sonra,Musa'n\u0131n onlarla beraber ge\u00e7en hayat\u0131n\u0131 ayd\u0131nlat\u0131yor. \u015eimdi art\u0131k Hz. Musa, Firavun'un ve onun ileri gelen kabinesinin zorbal\u0131\u011f\u0131na kar\u015f\u0131 koymuyor. Zalimlerle sava\u015f sona ermi\u015ftir art\u0131k. Fakat \u015fimdi O daha \u015fiddetli, daha ac\u0131mas\u0131z ve daha uzun vadeli bir sava\u015fla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yad\u0131r. O, \u015fimdi \"insan\u0131n nefsi\" ile m\u00fccadele ediyor. Cahiliyenin insan\u0131n bu nefsi \u00fczerinde b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131 kal\u0131nt\u0131larla m\u00fccadele ediyor. \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131n karakterini bozan onu bir taraftan kaypakl\u0131k, bir taraftan kat\u0131l\u0131kla, bir taraftan korkakl\u0131kla, bir taraftan da g\u00f6revleri y\u00fcklenme konusundaki zaaf ile dolduran t\u00fcm bu duygulara kar\u015f\u0131 \u00fcrkek bir tav\u0131r g\u00f6stermeye iten zilletin tortular\u0131 ile u\u011fra\u015f\u0131yor. Uzun bir s\u00fcre zillete mahk\u00fbm olmak ve zulme boyun e\u011fmek, bask\u0131 ve korku alt\u0131nda ya\u015famak, tehlikelerden ve i\u015fkencelerden kurtulmak i\u00e7in gizlenmek ve kaypak bir tav\u0131r tak\u0131nmak, s\u00fcrekli bir endi\u015fe ve her an beklenen bir fel\u00e2ket kayg\u0131s\u0131yla karanl\u0131klarda hareket etmek kadar, insan\u0131n karakterini bozan \u015fey yoktur\u0130srailo\u011fullar\u0131 uzun bir s\u00fcre bu azab\u0131n i\u00e7inde ya\u015fad\u0131lar. Bask\u0131 i\u00e7inde ve Firavun'un putperest d\u00fczeni alt\u0131nda hayatlar\u0131n\u0131 s\u00fcrd\u00fcrd\u00fcler. O'na bu hayat\u0131 ya\u015farken, Firavun onlar\u0131n erkek \u00e7ocuklar\u0131n\u0131 \u00f6ld\u00fcr\u00fcyor, k\u0131z \u00e7ocuklar\u0131n\u0131 sa\u011f b\u0131rak\u0131yordu. Bu barbarca ve \u00e7irkince bask\u0131 d\u00f6nemi sona erdi\u011finde onlar birden zillet, horlanm\u0131\u015fl\u0131k ve d\u0131\u015flanm\u0131\u015fl\u0131k hayat\u0131ndan kurtulamad\u0131lar.Bu nedenle nefisleri bozuldu, karakterleri de\u011fi\u015fti, f\u0131tratlar\u0131 kaypakla\u015ft\u0131, d\u00fc\u015f\u00fcnceleri yozla\u015ft\u0131, y\u00fcrekleri bir taraftan korku ve zillet ile, di\u011fer taraftan kin ve kat\u0131l\u0131kla dolup ta\u015ft\u0131. Uzun zaman bask\u0131 ve zulme u\u011frayan insan\u0131n nefsinde bu iki y\u00f6nl\u00fc tahribat her zaman kar\u015f\u0131la\u015f\u0131labilecek bir insan\u00ee olgudur.Hz. \u00d6mer -Allah ondan raz\u0131 olsun- Allah'\u0131n nuruyla bak\u0131yordu. Bu nedenle insan nefsinin kompleksini ve karakterini b\u00fct\u00fcn ger\u00e7ekleriyle g\u00f6rebiliyordu. Vilayetlere tayin etti\u011fi valilerine insanlar hakk\u0131nda \u015fu tavsiyelerde bulunuyordu: \"Onlar\u0131 d\u00f6vmeyiniz, yoksa onlar\u0131 zillete d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fcrs\u00fcn\u00fcz.\" \u00c7\u00fcnk\u00fc Hz. \u00d6mer insanlar\u0131 d\u00f6vmenin, onlar\u0131 zillete d\u00fc\u015f\u00fcrece\u011fini biliyordu. G\u00f6nl\u00fcnde yerle\u015fen isl\u00e2m ise, isl\u00e2m h\u00fck\u00fcmetinde ve Allah'\u0131n egemenli\u011fi alt\u0131nda insanlar\u0131n zillete d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fclmesini istemiyordu. Allah'\u0131n egemenli\u011finde insanlar onurlu idiler. Zaten onurlu olmalar\u0131 da gerekiyordu. \u0130dareciler onlar\u0131 d\u00f6verek zillete d\u00fc\u015f\u00fcrmemeliydi. \u00c7\u00fcnk\u00fc insanlar, idarecilerin k\u00f6leleri de\u011fillerdi. Onlar ancak Allah'\u0131n kullar\u0131yd\u0131. Allah'\u0131n d\u0131\u015f\u0131ndaki varl\u0131klara kar\u015f\u0131 onurlu idiler.Firavun'un diktas\u0131nda \u0130srailo\u011fullar\u0131 bask\u0131ya u\u011fram\u0131\u015f ve sonunda zillete d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fclm\u00fc\u015flerdi. Hatta en rahat zamanlarda bile \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131n u\u011frad\u0131\u011f\u0131 zul\u00fcmlerin en basiti, dayak yemekti. Ayn\u0131 \u015fekilde M\u0131s\u0131rl\u0131lar da zulme u\u011fram\u0131\u015f, onlar da zillete d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f ve Firavun onlar\u0131 sindirmi\u015fti. M\u0131s\u0131rl\u0131lar Firavun'un dikta rejimi d\u00f6nemlerinde bask\u0131 alt\u0131nda tutulmu\u015f, Roma despotlu\u011fu d\u00f6nemlerinde de dikta ile idare edilmi\u015flerdi. Onlar\u0131 bu zilletten ancak isl\u00e2m kurtarabilmi\u015ftir. \u0130sl\u00e2m onlara \u00f6zg\u00fcrl\u00fck getirmi\u015f, onlar\u0131 kullara kulluktan kurtararak, yaln\u0131z insanlar\u0131n Rabb\u0131na kul etmi\u015ftir. M\u0131s\u0131r'\u0131n fatihi ve valisi olan Amr b. As'\u0131n o\u011flu, M\u0131s\u0131rl\u0131lar'dan bir K\u0131pt\u0131'n\u0131n o\u011flunu d\u00f6vd\u00fc\u011f\u00fcnde, belki de hal\u00e2 Roma despotlu\u011funun k\u0131rba\u00e7lar\u0131n\u0131n izlerini s\u0131rt\u0131nda ta\u015f\u0131yan K\u0131pti, o\u011flunun M\u0131s\u0131r'\u0131n fatihi ve m\u00fclk amirinin o\u011flundan bir tek kam\u00e7\u0131 yemesine \u00f6fkelenmi\u015f devesinin s\u0131rt\u0131nda bir ayl\u0131k bir yolculu\u011fa \u00e7\u0131karak, m\u00fcsl\u00fcman halife \u00d6mer b. Hattab'a o\u011flunun haks\u0131z yere yedi\u011fi bir tek kam\u00e7\u0131y\u0131 \u015fikayet etmeye gitmi\u015ftir! Halbuki ayn\u0131 adam birka\u00e7 sene \u00f6nce Roma devrinde senelerce bu kam\u00e7\u0131lar alt\u0131nda ezilmi\u015f ve bunlara katlanm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130\u015fte bu isl\u00e2mi dirili\u015fin, M\u0131s\u0131rl\u0131 K\u0131ptiler'in vicdanlar\u0131nda ve her yerdeki vicdanlarda, hatta isl\u00e2m\u0131 kabul etmemi\u015f bulunan insanlar\u0131n vicdanlar\u0131nda dahi meydana getirdi\u011fi dirili\u015f mucizesiydi. \u0130\u015fte bu dirili\u015f mucizesi insanlar\u0131n ruhlar\u0131n\u0131 binlerce seneden beri ak\u0131p gelen zilletin tortular\u0131ndan kurtarm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130sl\u00e2m\u0131n ruhlar\u0131na bah\u015fetti\u011fi onur ile kendilerini silkelemi\u015ftir. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz isl\u00e2mdan ba\u015fkas\u0131 insanlara b\u00f6yle bir ruh veremezdi.K\u0131ssan\u0131n bu halkas\u0131nda, Musa peygamberin \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131 M\u0131s\u0131r'dan \u00e7\u0131kar\u0131p denizi ge\u00e7tikten sonra, \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131n Firavun'un diktas\u0131 nedeniyle ruhlar\u0131na i\u015fleyen zilletin tortular\u0131yla u\u011fra\u015f\u0131rken giri\u015fti\u011fi vicdanlar\u0131 \u0131slah \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131na \u0131\u015f\u0131k tutulmaktad\u0131r. Biz Kur'an'\u0131n bu k\u0131ssalar\u0131 sayesinde bu vicdanlar\u0131n \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011fe, zilletin b\u00fct\u00fcn kal\u0131nt\u0131lar\u0131yla reaksiyon g\u00f6sterdi\u011fini, cahiliyenin t\u00fcm tortular\u0131yla peygamberli\u011fe kar\u015f\u0131 direndi\u011fini, uzun zamandan beri kendisinde yer eden cahillikleri, y\u0131k\u0131lm\u0131\u015fl\u0131klar\u0131, kaypakl\u0131klar\u0131 ve sapk\u0131nl\u0131klar\u0131yla Hz. Musa'ya kar\u015f\u0131 durduklar\u0131n\u0131 g\u00f6rece\u011fiz.Hz. Musa'n\u0131n bu geni\u015f \u00e7apl\u0131 \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131yla ne kadar yoruldu\u011funu, \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131n uzun s\u00fcre i\u00e7inde debelenip durduklar\u0131 \u00e7irkeften kurtulmay\u0131 istemez hale geldiklerini, bu zillet ve \u00e7irkefi ba\u015fka alternatif bulunmayan normal bir hayat gibi de\u011ferlendirmeye ba\u015flad\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00f6rece\u011fiz!Biz Hz. Musa'n\u0131n kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131 zorluklar arac\u0131l\u0131\u011f\u0131yla, her dava adam\u0131n\u0131n kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131 zorluklar\u0131 g\u00f6rebiliyoruz... Uzun bir s\u00fcre bir dikta rejiminin bask\u0131s\u0131 alt\u0131nda, zillet hayat\u0131 ya\u015fayan vicdanlarla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kalan dava adam\u0131n\u0131n... \u00d6zellikle e\u011fer bu vicdanlar dava adam\u0131n\u0131 kendilerini seslendirdi\u011fi inan\u00e7 sistemini tan\u0131y\u0131p, aradan ge\u00e7en uzun zaman nedeniyle \u015fekil de\u011fi\u015ftirmi\u015fse, canl\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve dirili\u011fini yitirmi\u015f, ruhsuz bir kal\u0131ba d\u00f6n\u00fc\u015fm\u00fc\u015fse, dava adam\u0131n\u0131 bu durumda bekleyen zorluklar daha fazlad\u0131r!Bu gibi durumlarda dava adam\u0131n\u0131n gayret ve \u00e7abas\u0131, kat kat daha artmal\u0131d\u0131r. Bu nedenle ayn\u0131 \u015fekilde sabr\u0131n\u0131n da kat kat olmas\u0131 gereklidir. Dava adam\u0131 hem kaypakl\u0131klara ve sap\u0131kl\u0131klara kar\u015f\u0131 sabredecek, hem de karakterlerin vurdumduymazl\u0131\u011f\u0131na, kof ideallere kar\u015f\u0131 direnecektir. Her a\u015famadan sonra bu vicdanlarda ans\u0131z\u0131n kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan d\u00f6nekliklere ve ilk patla\u011f\u0131 veren, cahiliyeye y\u00f6nelme arzusuna kar\u015f\u0131 sabretmesi gerekecektir.Herhalde \u0130srailo\u011fullar\u0131'n\u0131n k\u0131ssas\u0131na bu kadar detayl\u0131 olarak yer verilmesinin ve olay\u0131n yer yer tekrar edilmesinin hikmetlerinden biri de budur. Daha \u00f6nce de belirtti\u011fimiz gibi, bu k\u0131ssadan ama\u00e7, isl\u00e2m \u00fcmmetine bu deneyimi detayl\u0131 olarak g\u00f6stermektir. Bu k\u0131ssada, her nesilden gelen ve kendisini Allah'\u0131n davas\u0131na adam\u0131\u015f insanlara, manevi bir ilham kayna\u011f\u0131 bulundu\u011funu s\u00f6yleyebiliriz."}