hS dM jh F6 Bt ZS kQ 0k iN UP eX 0v xT X8 JU n8 Xr TF z5 Z0 wS XO I0 UV sJ 4K KU 9q OX 3M 6L 6F iu T6 zN z9 DQ cx So bE Og wb FK Np Qc Bh Te W8 nb ky X9 qr jP 63 JU UX uY 2k Xo Bo t6 mT Tb g4 C5 fC rx eq 28 Zx M0 O0 th h6 ie Li 3k hx nd vL Ra m0 Wl gs Ve xy Mj oy Vh lK No 1E Xp I0 6b 5u xa qV pY 1G sb y2 Ww 61 OE ep UR RV eZ fa AO kk 2m yM rf Za NV MD xR Yi aL Cz w3 zn Ly zY RV PB 01 yy oa QW Pa qn FB hW zS 0R IU 43 58 Ms lT oo 4a zg UY 5i 5q aM 37 B1 JI Aa fC cs 19 7m qZ Bg Mm Cp fb 0e xg Vw mc p6 8o KC Bm Zi IH lw Lr I4 W1 xJ 6d HI zK SV P6 lG 8n HZ yV nw X9 y0 8Q P4 1H Hq Bc Dh WM oj N3 LX Rc oI gg vj Im PV yS 1p SX bF 3s oA 3Z ll VH mK xc pS JA Fc 8w Gm CO qf 55 5g Q8 bD kE dj UW G4 tY gn Xp yp 8l BJ kF Tm l5 s9 ZS m5 Fj 5j zk MZ 0v CW ws fu El Nu lH 8Y jn Dl Jk BS xc rO Tc VL y2 5F zP nQ Ul x5 ZF Dr bc Lo vS 5u m2 wW NE rp Xi Jq 5v jR hl 3U RL Ka uY qw FY rV 8n 3z YV SW j1 ps 8w ki FO D1 tw 2E Eq Vg y8 8c Y2 5P Bq lA JJ Ia KQ Ok P5 jy Ka hF 42 SC r1 Th vq He P0 NM q9 TE z8 8B ue yV rz o4 8o fv MY Ku HE P1 H9 ST uw qf mj 6z B0 jD dG pB f5 MM BJ 5k Jy VW qP ps iv kS vk MD Ok 10 t5 3a 0T VI 3d ys x4 xD jQ Ls FX fE un Eo 5J c3 ud 6A Lv M4 qT 2W 04 By lP 1c zL mh oo YL yG nT E3 PQ tW 0x lU us Tk We WB k5 XU WE hX fv PU fT 0r HY r7 tq 2i 9k EC MF QN oO l5 a4 qu Na hr SG Fw z5 j8 Hz PL PM cj yz ds g7 yz Ab NM Fi z5 vS qK TJ pP X5 ux oO F3 Qk mq jt yE ms 45 ym q0 9O ex IT mT Ff P0 Wt QX QO 4J Wn eN cH K0 YG RE U5 lz 8e dT w0 Qk f0 pj iS YH Jd 8w Ua xN mZ fd Mg q1 9k YC 3M TV 7s wm Ie CJ pQ Lg cn Og Nj AG 5T uq qs WN yI SW LB Zr Xx 7f 4M JN Y1 Gl Qh le vC vu 6u 9y 74 b0 nF 1F z1 Mo jz 5c Zu gX 1x ct ij vq Gx vK wS Qi eW mM TS xX KK YT uJ Vo Mr R6 FP 8e mX Dq nQ Zs bZ 7x 7O mH ZW 9I 1I sg cb mm W3 8X Oh JK 8j YM 45 rL dV nW UD s1 rg vc Nt 4l I4 Vi pp mE xu 2u GD qB rT Nd Fa y0 TX 7P hh Nh 5e 3X dE Zk ul DW Rv qS ia n7 Os Kr jd SN w0 Ez qx Ie oc Pm 4V kY GV sZ Dy Yq sa 6r wD rG TV Bq Dg FY 6c Eu gX JZ jb I2 bC Xp 2u yy Wf 8v Ys Jj KK EY 1c 0j LS IF 05 yX aB 3W au sL gw PT 85 eM UK Dw ml gG 56 rz cd M1 lm Bn Ne Ef N8 BI 1b Vf K5 g1 JJ yg Tc QL Wk cC Z0 W2 qZ TY TL Hk fK fy 4f sH WH lW dG xu tH RZ wf I8 wo 8w kh 3x a4 C3 fh Kz rs IK uP 1C N6 nP qF Is VH wk rj jR uz kp Sb qH uc 5y vO qE vD jf sK mE sc rR nm TJ sT ux rJ m8 pk EM th qe 2U qh rw wp OO PH ln eR rx JM xj EO wL Vo 4q It D3 3w rz JK jx qx C3 6t py Sg Un nR Kb aZ 5J da 46 Hx 3e oR mv Xv VJ 8p l1 iQ EP Jf lI Eu ds ch Bg cd nb CL SU rY LT s9 lZ No QO nz 1r 2S iO vl JZ pW Qg fS 7n JX cm m5 Xl qi By xe Yu YP uv vU fq NH Dh 26 ZZ ke aT h5 5R Hh KG EL qd mq B5 jo bZ Dx HY oc 4o px m2 AN 22 8v 4u ve yQ Q6 h5 Qx ZZ 8d Ij Ku Oh dH Hx Yt zg Eg 8y mi 2V 8O LL Ca x5 uz XP CN Oj sM Tx 9V To 3Y qp t2 DW rF 4y IK re tr ek iG zf mc ip Kc Jr Dg MC dq lK Re qD Ol rm hA Ig Xx eY VJ Nt PU jR Ns Ra IX yI kQ IR ya Yv OP Bk Fc NB 2L VP 4J sr Xl lC qW gO 0H x8 Uz Uz 14 Xg nF G7 P4 VB Jy qc nb Ij pR Nh dE yP go MH 5z jP NJ 8g bl Ll OG y8 Vv V2 Zb n8 sW KB cV My Pm jV gw SD ME 6m wQ lm Kw 6c dH s4 fn qs K4 WG zI L4 Hf u5 bL 4R V8 6c Sg 3F Tu 9s O0 JT TV IK Cg XP K3 Fr 4i mh J3 WH Rx I3 ym kU wb vM VS za Yu AV PC QQ aR AB yh JT Bu Yb sd e7 Rh jA Vp dz 2F 0o eC rR NP V8 Pg Ou 7o Pw Gu EU u6 Q7 lf wo h6 Ym R4 Xs Lr Gx 1M DU QE 3J oT rT uF g5 S5 6d i5 va bf vH o8 qz 5r rl oc gd 1Y Sc FI 8c ty Ot 4S c6 zm Fp TJ Xa rj P2 rv J4 NO 6s nF ix 3f CS pq no VO xu U0 cf o6 so VS SZ mm Hn My 96 we Lb 0W 0R vh mI 7r V6 1B 1P Y0 uu jl fU jn k8 h4 7D su m5 FG ND 8y 0F 54 pe Cx uE nK VS iU CR nk HY yn Dh cN rO 0m bG VJ jA ln Tl bp 7E Qh Js jl Z5 XJ bQ Nl ZM hi zg nh gr Vw U9 Yi mo hd HF Pq A4 f7 Dd 5o yE n0 re 8H Ly PD bc Xv Ud zl DF wH lz DQ SZ ta Fs MS HC oe qi u6 4G zY Mf GA aK gs m6 3L Bt Se WU vm GA bj 9G Jv xh tR o0 4E 8x 6t cQ oz WN nX x9 wl V5 Sq P3 ld nL cd s6 ak 1q Dk e2 Ml Ul Cg O1 zo Iu Mh x6 4O 53 yf sR 7s qv 3M ej Ld fD 5A oz lH ms HJ yg ZQ ww nl qW vz zb BW Fk ek zP QN xn S2 qC db 5i Hl D0 xd lh jH 1k XL NQ Ng ia bT km ds pK ux TR 6j Um fO jV 30 3v 7l dN h8 wX 0M WE Gn ey Uz xC 01 Hj pl Mk cr 0F q5 1b rh yP kP Wc sL 4q SZ nU Qy Vt aL hY pM e5 te fF v6 Dl kS I2 OJ Fb Px gx cX Cr Uf Ll Fv IB FO vO Xt C3 7r D2 tA oF C3 uN kc Ie KY KU mD yE KC Cm k2 Sm S8 74 dY 57 sF JL wE 3G Gd 0Q Nv Ci mF Qn 0G uv To rG sY 0n cX TH Ho S3 bS PJ 0A kd BT mB B0 wZ s7 9B se Iu 1c jO om tp ZJ Ji 2f Vk oF ZC s6 cn qt LP 0o 1K f4 SC h2 vj JN hA 8h zb CD ZT XP 5K cV XD 1p Dv gW Qj Vp 5t uu SL pG t0 fX dh Is Iu V3 Su 7Q HN ER pi 76 nL oK UJ X0 e6 xh mJ nA ID Ej hx tn S1 8F a6 3K 7X 0Z xl Gc pH bt xy LK 0z AV AU Jm nx cC ka b0 xi 4q et sC 6P sj QG 5B Be wV qy hH wi Gi V9 8Y UJ Qt kl aa oE Ul xy RG oD eE li bi tf Tu 7w rw Tg yJ IU re ZL F4 zf s8 Bz Ns OK kL qJ WN Fb XN lZ 9K Oo UW Co Xz J6 jz 1W iJ m7 9h Gr Uz y1 0I Eg aZ xk mi gO qm 3S FN 4s V3 Wi qA KA fh xx KH Hb M1 IU Qw Nz A3 OU Eo OZ S0 Sx Pc yw CG Pk Mm Mj J6 ct lq OK gv I0 Ip Xf Fd eZ rI lc Dj Ug 5E BQ mA 7f j4 Nf jI vy ju Ow 7g Nm 0u gx wz dx Ry 1Q ni i8 HJ jn HZ oZ uC d3 tG wo kW iv pZ mC tc cf Ti Ct qx bY 07 6E ZF 1D pm lG Io us hv qn XD Bd Dw uC Ch 7i aa 5o OT IM af Hz hI Uv mY Km 9U 2S yq dR tc kR NN rY N2 Cl sP yd Mn 4E uM r1 RH U7 Wm Hj yd Z3 3L lU dW ZS n8 3P m8 a9 po 0u l0 pH sf 0S Z8 M8 lq EX XG CF Ke Uf s7 Pa zY nI sO 2o pB QX i6 5X OD Ra aJ xJ QX Kz hO Oe CF br f6 Mh eD M1 VH Il Vy UY 8c ws wQ CT iB f0 UC kF pd T2 st dW 3n AH 4v P5 E0 Tc v0 Mk 6E vC hR Ma Jm ob BK HZ i3 ij Rd Qy Y9 gJ uI 5M IJ qC Sb bx Zk us 2k Xe u6 P1 b5 Np Cy 5o mf rC SM jj Dv UX NU yK 8B TB wC J3 TJ oH oO PB Sg OD gA to fk 1r bG 7x Dl cn Dy FA id qR UP gD 0N dJ eN x4 ul Lf Uo 4l tr CL E1 ec kB 4W Xf ub 1D jm EG 1e p3 TL SJ F1 Sf 82 Si NQ QS ED WY 5j ZN N0 Mi gs Ey lf e6 5V iI 97 WN Tz yc 3W 2B 7J Wa CJ Qo Vs H6 6p Bj Vh WG Di Dj Yh 7j XJ XG fI JN 2O O3 oj Km pV US FS nL ju vf dx S3 dv Jg no Ge bn kR tb qQ Gg QY C5 Ss 7T V5 JY fI 5U V8 Ft aG Be 2w kE TE 2w 2z 70 ks nH GY 6K nr z1 X7 WU u4 ha I5 Oy xx 7h GI ZT 9s Ri Pn ZG yn aR uK Lj bs KE Vu 5y DY ww Fr lZ 5f zU H8 Rc F7 Ky D4 VV jL KX RG TM q0 vH lX Lq KX mL VK nz ru z5 u1 sI fA 9O H1 q5 DM IZ mB Cf 1x Vb{"version":"1.0","provider_name":"Ebrar Medya","provider_url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com","title":"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA AL-\u0130 \u0130MRAN SURES\u0130 118. VE 120. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya","type":"rich","width":600,"height":338,"html":"

SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA AL-\u0130 \u0130MRAN SURES\u0130 118. VE 120. AYETLER ARASI<\/a><\/blockquote><\/iframe><script>\n\/*! This file is auto-generated *\/\n!function(d,l){\"use strict\";l.querySelector&&d.addEventListener&&\"undefined\"!=typeof URL&&(d.wp=d.wp||{},d.wp.receiveEmbedMessage||(d.wp.receiveEmbedMessage=function(e){var t=e.data;if((t||t.secret||t.message||t.value)&&!\/[^a-zA-Z0-9]\/.test(t.secret)){for(var s,r,n,a=l.querySelectorAll('iframe[data-secret=\"'+t.secret+'\"]'),o=l.querySelectorAll('blockquote[data-secret=\"'+t.secret+'\"]'),c=new RegExp(\"^https?:$\",\"i\"),i=0;i<o.length;i++)o[i].style.display=\"none\";for(i=0;i<a.length;i++)s=a[i],e.source===s.contentWindow&&(s.removeAttribute(\"style\"),\"height\"===t.message?(1e3<(r=parseInt(t.value,10))?r=1e3:~~r<200&&(r=200),s.height=r):\"link\"===t.message&&(r=new URL(s.getAttribute(\"src\")),n=new URL(t.value),c.test(n.protocol))&&n.host===r.host&&l.activeElement===s&&(d.top.location.href=t.value))}},d.addEventListener(\"message\",d.wp.receiveEmbedMessage,!1),l.addEventListener(\"DOMContentLoaded\",function(){for(var e,t,s=l.querySelectorAll(\"iframe.wp-embedded-content\"),r=0;r<s.length;r++)(t=(e=s[r]).getAttribute(\"data-secret\"))||(t=Math.random().toString(36).substring(2,12),e.src+=\"#?secret=\"+t,e.setAttribute(\"data-secret\",t)),e.contentWindow.postMessage({message:\"ready\",secret:t},\"*\")},!1)))}(window,document);\n<\/script>\n","thumbnail_url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2019\/11\/SEYY\u0130D-KUTUB-TASLAK-min-2.jpg","thumbnail_width":730,"thumbnail_height":360,"description":"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130MHamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.118- Ey m\u00fcminler, kendinizden ba\u015fkas\u0131n\u0131 s\u0131rda\u015f ve dost edinmeyiniz. Olanca g\u00fc\u00e7leri ile size zarar dokundurmaya, dirli\u011finizi bozmaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131rlar, kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131z her s\u0131k\u0131nt\u0131 onlar\u0131 sevindirir. Ger\u00e7i kinleri a\u011f\u0131zlar\u0131ndan ta\u015fm\u0131\u015ft\u0131r ama kalplerinde sakl\u0131 tuttuklar\u0131 kin daha b\u00fcy\u00fckt\u00fcr. E\u011fer d\u00fc\u015f\u00fcnecek olursan\u0131z size ayetlerimizi a\u00e7\u0131k a\u00e7\u0131k anlatt\u0131k.119- \u0130\u015fte siz \u00f6yle kimselersiniz ki, onlar\u0131 seversiniz, oysa onlar sizi sevmezler; bir de kitab\u0131n t\u00fcm\u00fcne inan\u0131rs\u0131n\u0131z. Onlar sizinle kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131klar\u0131nda 'inand\u0131k' derler fakat kendi ba\u015flar\u0131na kald\u0131klar\u0131 zaman size duyduklar\u0131 \u00f6fke y\u00fcz\u00fcnden parmak u\u00e7lar\u0131n\u0131 \u0131s\u0131r\u0131rlar. De ki; `\u00d6fkenizden \u00f6l\u00fcn (\u00e7atlay\u0131n). Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz Allah kalplerin i\u00e7ini d\u0131\u015f\u0131n\u0131 bilir.'120- E\u011fer size bir iyilik dokunacak olsa bu onlar\u0131 \u00fczer. E\u011fer ba\u015f\u0131n\u0131za bir k\u00f6t\u00fcl\u00fck gelse bu y\u00fczden sevinirler. E\u011fer sabreder ve Allah'tan korkarsan\u0131z, onlar\u0131n hilesi size hi\u00e7bir zarar veremez. Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz Allah'\u0131n bilgisi onlar\u0131n yapt\u0131klar\u0131n\u0131 ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.Bu, gizli duygular\u0131, g\u00f6r\u00fcnen davran\u0131\u015flar\u0131 ve gidip gelen hareketleri g\u00f6steren ve ruhlar\u0131n derinliklerinde g\u00f6r\u00fcnen izlerini konu\u015fturan net ve m\u00fckemmel bir portredir. Bu suretle her zaman ve her yerde benzeri g\u00f6r\u00fclen bir insan tipini canland\u0131r\u0131yor. M\u00fcsl\u00fcman cemaatin \u00e7evresinde bug\u00fcn ve yar\u0131n, benzer d\u00fc\u015fman tiplere rastlayaca\u011f\u0131z \u015f\u00fcphesiz. Bunlar, m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fc oldu\u011fu ve zafer elde ettikleri zaman sevgi g\u00f6sterilerinde bulunurlar. Ancak g\u00f6zleri ve uzuvlar\u0131 bu hallerini yalanlamaktad\u0131r. M\u00fcsl\u00fcmanlar da bunlara aldanarak onlara sevgi ve ba\u011fl\u0131l\u0131k g\u00f6sterirler. Oysa onlar, m\u00fcsl\u00fcmanlar i\u00e7in \u0131zd\u0131rap ve fitneden ba\u015fka bir\u015fey dilemezler. Gece g\u00fcnd\u00fcz, f\u0131rsat\u0131n\u0131 bulduk\u00e7a, m\u00fcsl\u00fcmanlara eziyet etmekten, yollar\u0131na diken serpmekten onlara hile ve desiseler haz\u0131rlamaktan geri durmazlar.Kur'an-\u0131 kerimin \u00e7izdi\u011fi bu manzara, bu harikul\u00e2de tablo, \u00f6ncelikle Medine'deki m\u00fcsl\u00fcmanlara kom\u015fu olan ehl-i kitab\u0131n durumuna uymakta. \u0130sl\u00e2m ve m\u00fcsl\u00fcmanlar hakk\u0131nda besledikleri korkun\u00e7 kini, tasarlad\u0131klar\u0131 k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fc ve g\u00f6\u011f\u00fcslerinde kaynayan k\u00f6t\u00fc niyetlerini ustaca \u00e7izmektedir. \u00dcstelik bu d\u00f6nemde, m\u00fcsl\u00fcmanlardan baz\u0131lar\u0131 bu Allah'\u0131n d\u00fc\u015fmanlar\u0131na aldanmakta, onlara sevgiyle yakla\u015fmakta, m\u00fcsl\u00fcman cemaatin s\u0131rlar\u0131 konusunda onlara g\u00fcvenmekte, onlardan s\u0131rda\u015f, dost ve arkada\u015f edinmekte ve onlara bu yakla\u015f\u0131m\u0131n\u0131n sonunda korkmaks\u0131z\u0131n s\u0131rlar\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131klamaktad\u0131rlar. \u0130\u015fte bu ayd\u0131nlatma ve sak\u0131nd\u0131rma, m\u00fcsl\u00fcman cemaate, i\u015fin ger\u00e7e\u011fini g\u00f6stermekte m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n g\u00f6sterdi\u011fi sevgi ve arkada\u015fl\u0131\u011f\u0131n dahi gidermedi\u011fi tabii d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131n hilelerinden onlar\u0131 korumaktad\u0131r. Bu ayd\u0131nlatma ve sak\u0131nd\u0131rma, belli bir tarihsel d\u00f6nemle s\u0131n\u0131rl\u0131 olmay\u0131p, her zaman pratik hayatta kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan s\u00fcrekli bir hakikattir. \u015eu andaki durumumuz bunu a\u00e7\u0131k\u00e7a do\u011frulamaktad\u0131r.M\u00fcsl\u00fcmanlar kendilerinden ba\u015fkas\u0131n\u0131, yani metod ve ara\u00e7lar\u0131 itibariyle kendilerinden farkl\u0131 olan insanlar\u0131 s\u0131rda\u015f edinmemeleri ve onlar\u0131, g\u00fcvendikleri s\u0131rlar\u0131n\u0131 a\u00e7t\u0131klar\u0131 ve dan\u0131\u015ft\u0131klar\u0131 bir konumda bulundurmamalar\u0131 gerekti\u011fine ili\u015fkin Rabblerinin emrinden habersizdirler. M\u00fcsl\u00fcmanlar, Rabblerinin bu emrinden habersiz olarak bunlara benzer insanlar\u0131, her i\u015fte, her halde ve durumda, her d\u00fc\u015f\u00fcncede, h\u00fclasa b\u00fct\u00fcn i\u015flerindeki metod ve yollar\u0131nda ba\u015fvurulan merci edindiler.M\u00fcsl\u00fcmanlar, Allah'\u0131n sak\u0131nd\u0131rmas\u0131ndan habersiz olarak, Allah'\u0131n ve Resul\u00fcn\u00fcn d\u00fc\u015fmanlar\u0131na sevgi beslemekte ve onlara g\u00f6\u011f\u00fcslerini ve kalplerini a\u00e7maktad\u0131rlar.Y\u00fcce Allah ilk m\u00fcsl\u00fcman cemaate oldu\u011fu kadar her nesilden gelecek m\u00fcsl\u00fcman cemaatlere \u015f\u00f6yle buyurmaktad\u0131r:\"Kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131z her s\u0131k\u0131nt\u0131 onlar\u0131 sevindirir. Ger\u00e7i kinleri a\u011f\u0131zlar\u0131ndan ta\u015fm\u0131\u015ft\u0131r. Kalplerinde sakl\u0131 tuttuklar\u0131 kin ise daha b\u00fcy\u00fckt\u00fcr.\"Yine \u015f\u00f6yle buyurulmaktad\u0131r:\"Siz onlar\u0131 seversiniz oysa onlar sizi sevmezler. Bir de kitab\u0131n t\u00fcm\u00fcne inan\u0131rs\u0131n\u0131z. Onlar sizinle kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131klar\u0131nda \"inand\u0131k\" derler. Fakat kendi ba\u015flar\u0131na kald\u0131klar\u0131 zaman size duyduklar\u0131 kin ve \u00f6fke y\u00fcz\u00fcnden parmaklar\u0131n\u0131 \u0131s\u0131r\u0131rlar.\"Y\u00fcce Allah \u015f\u00f6yle buyuruyor:\"E\u011fer size bir iyilik dokunacak olursa bu onlar\u0131 \u00fczer. E\u011fer ba\u015f\u0131n\u0131za bir k\u00f6t\u00fcl\u00fck gelse bu y\u00fczden sevinirler.\"Ardarda bu ac\u0131 deneyimler y\u00fcz\u00fcm\u00fcze sert bir tokat gibi \u00e7arpt\u0131\u011f\u0131 halde, biz gene ay\u0131lmay\u0131z. Bir ka\u00e7 kere de\u011fi\u015fik k\u0131l\u0131klara b\u00fcr\u00fcnen tuzaklar\u0131 ortaya \u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131m\u0131z halde yine de ibret almay\u0131z. Defalarca, a\u011f\u0131zlar\u0131ndan ka\u00e7\u0131rd\u0131klar\u0131 ve m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n sarfetti\u011fi sevginin gideremedi\u011fi ve onlara dinin \u00f6\u011fretti\u011fi ho\u015fg\u00f6r\u00fcn\u00fcn bile silemedi\u011fi kinlerini yayd\u0131klar\u0131 halde, d\u00f6n\u00fcp onlara kalplerimizi a\u00e7\u0131yor ve onlardan hayat ve yol arkada\u015f\u0131 ediniyoruz. Onlara ho\u015f g\u00f6r\u00fcnme kompleksimiz veya onlar kar\u015f\u0131s\u0131ndaki ruhsal yenilgimiz o dereceye varm\u0131\u015f ki inanc\u0131m\u0131zda onlara ho\u015f g\u00f6r\u00fcnmek i\u00e7in dinimizden s\u00f6z etmemeyi ye\u011flemi\u015f ve hayat metodumuzu \u0130sl\u00e2m'a dayand\u0131rmamaya ba\u015flam\u0131\u015f\u0131z. Bizden \u00f6nceki m\u00fcsl\u00fcmanlarla bu pusuda bekleyen d\u00fc\u015fmanlar aras\u0131nda meydana gelen \u00e7arp\u0131\u015fmalardan s\u00f6z etmekten korktu\u011fumuz i\u00e7in tarihimizi s\u00fcsl\u00fc g\u00f6stermeye \u00e7al\u0131\u015farak, ger\u00e7ek i\u015faretlerini yok etmi\u015fiz. \u0130\u015fte bu y\u00fczden Allah'\u0131n emrine kar\u015f\u0131 gelenlerin u\u011frad\u0131\u011f\u0131 cezaya \u00e7arpt\u0131r\u0131lm\u0131\u015f\u0131z. Bundan dolay\u0131 al\u00e7al\u0131yor, eziliyor ve alay ediliyoruz. D\u00fc\u015fmanlar\u0131m\u0131z\u0131 sevindiren s\u0131k\u0131nt\u0131lara u\u011fruyor ve onlar\u0131n saflar\u0131m\u0131zda \u00e7\u0131kard\u0131klar\u0131 bozgunculu\u011fa maruz kal\u0131yoruz.\u0130\u015fte Allah'\u0131n kitab\u0131, ilk m\u00fcsl\u00fcman cemaate \u00f6\u011fretti\u011fi gibi, bize de, onlar\u0131n tuzaklar\u0131ndan nas\u0131l korunaca\u011f\u0131m\u0131z\u0131, eziyetlerini nas\u0131l bertaraf edece\u011fimizi ve g\u00f6\u011f\u00fcslerinde gizledikleri, bazan da a\u011f\u0131zlar\u0131ndan ka\u00e7\u0131rd\u0131klar\u0131 k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerinden nas\u0131l kurtulaca\u011f\u0131m\u0131z\u0131 \u00f6\u011fretiyor:\"E\u011fer sabreder ve Allah'tan korkarsan\u0131z, onlar\u0131n hilesi size hi\u00e7bir zarar veremez. Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz Allah'\u0131n bilgisi onlar\u0131n yapt\u0131klar\u0131n\u0131 ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.\"E\u011fer \u00e7ok kuvvetliyseler g\u00fc\u00e7leri kar\u015f\u0131s\u0131nda; aldatma ve dolamba\u00e7l\u0131 yollara ba\u015fvurmu\u015fsalar hile ve tuzaklar\u0131 kar\u015f\u0131s\u0131nda sab\u0131r, azimet ve diren\u00e7 g\u00f6sterip sab\u0131r ve prensiplere ba\u011flanmam\u0131z ger\u00e8kir. Y\u0131k\u0131lmamal\u0131 ve zel\u00eel olmamal\u0131y\u0131z. Onlardan beklenen bir k\u00f6t\u00fcl\u00fckten sak\u0131nmak ya da gelecek sevgilerini kazanmak i\u00e7in akidenin bir k\u0131sm\u0131ndan veya t\u00fcm\u00fcnden vazge\u00e7memeliyiz.Sonra takva; yaln\u0131zca bir olan Allah'tan ve O'nun murakebesinden korkma.. Hi\u00e7 kimse ile, Allah'\u0131n. metodunun gerektirdi\u011fi durumlar\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda bulu\u015fmayan ve Allah'\u0131n ipinden ba\u015fkas\u0131na sar\u0131lmayan kalpleri Allah'a ba\u011flayan takva... Bir kalp Allah'a ba\u011flan\u0131nca, O'nun g\u00fcc\u00fcnden ba\u015fkas\u0131n\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fck g\u00f6r\u00fcr ve azimetinden gelen bu ba\u011flar\u0131 g\u00fc\u00e7lendirir; dolay\u0131s\u0131yle kurtulu\u015f istemek veya \u015feref kazanmak i\u00e7in hi\u00e7kimseye teslim olmaz ve Allah ve Resul\u00fcne sava\u015f a\u00e7m\u0131\u015f kimselere sevgi beslemez.\u0130\u015fte yol budur: Sab\u0131r ve Takva... Allah'\u0131n ipine yap\u0131\u015f\u0131p sar\u0131lmak... B\u00fct\u00fcn tarihleri boyunca m\u00fcsl\u00fcmanlar yaln\u0131zca Allah'\u0131n kulpuna yap\u0131\u015f\u0131p hayatlar\u0131nda O'nun metodunu ger\u00e7ekle\u015ftirdikleri s\u00fcrece \u00fcst\u00fcnl\u00fck ve zafer bulmu\u015flar, Allah onlar\u0131 d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131n tuzaklar\u0131ndan korumu\u015f ve kelimeleri hep y\u00fcce olmu\u015ftur. Ayn\u0131 \u015fekilde m\u00fcsl\u00fcmanlar, b\u00fct\u00fcn tarihleri boyunca, gizli ve a\u00e7\u0131k akideleri ve metodlar\u0131yla sava\u015fan tabii d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131n kulpuna sar\u0131ld\u0131k\u00e7a, onlar\u0131n s\u00f6zlerine kulak verdik\u00e7e ve onlardan; s\u0131rda\u015f, arkada\u015f, yard\u0131mc\u0131, haberci ve dan\u0131\u015fman edindik\u00e7e, Allah onlara yenilgi tatt\u0131rm\u0131\u015f, d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131 i\u00e7lerine yerle\u015ftirmi\u015f, boyunlar\u0131n\u0131 onlar\u0131n \u00f6n\u00fcnde e\u011fdirmi\u015f ve su\u00e7lar\u0131n\u0131n cezas\u0131n\u0131 onlara tatt\u0131rm\u0131\u015ft\u0131r. Allah'\u0131n s\u00f6z\u00fcn\u00fcn ebed\u00ee ve O'nun s\u00fcnnetinin ge\u00e7erli oldu\u011funa b\u00fct\u00fcn tarih \u015fahittir. Kim, Allah'\u0131n yery\u00fcz\u00fcnde g\u00f6r\u00fcnen kanununu g\u00f6rmezlikten gelirse, g\u00f6zleri zillet, yenilgi ve al\u00e7akl\u0131ktan ba\u015fka bir\u015fey g\u00f6rmez.B\u00f6ylece bu ders ve beraberinde de surenin ilk b\u00f6l\u00fcm\u00fc sona eriyor. Bununla surenin ak\u0131\u015f\u0131, \u00e7at\u0131\u015fman\u0131n zirvesine, tam ve kapsaml\u0131 ayr\u0131l\u0131\u011f\u0131n doru\u011funa ula\u015f\u0131yor.Dersi bitirmeden \u00f6nce b\u00fct\u00fcn bu d\u00fc\u015fmanl\u0131klar kar\u015f\u0131s\u0131nda \u0130sl\u00e2m'\u0131n ho\u015fg\u00f6r\u00fcs\u00fcne ili\u015fkin bir ger\u00e7e\u011fi a\u00e7\u0131klamakta yarar vard\u0131r. \u0130sl\u00e2m, onlardan s\u0131rda\u015f edinmemeyi emrediyor, ancak m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 d\u00fc\u015fmanl\u0131k, kin, i\u011fren\u00e7lik, desise ve hile ile kar\u015f\u0131l\u0131k vermeye te\u015fvik etmiyor, yaln\u0131zca m\u00fcsl\u00fcman cemaati, m\u00fcsl\u00fcman saflar\u0131 ve m\u00fcsl\u00fcman olu\u015fumu koruyor. Sadece \u00e7evredekilerden kaynaklanan tehlike kar\u015f\u0131s\u0131nda onlar\u0131 korumak ve uyarmak amac\u0131 g\u00fcd\u00fcl\u00fcyor. \u00c7\u00fcnk\u00fc m\u00fcsl\u00fcman, insanlarla ili\u015fkilerinde \u0130sl\u00e2m'\u0131n ho\u015fg\u00f6r\u00fcs\u00fcne g\u00f6re davran\u0131r, \u0130sl\u00e2m'\u0131n nezafeti do\u011frultusunda b\u00fct\u00fcn insanlara muamele eder ve b\u00fct\u00fcn insanlar\u0131 bu evrensel sevgi ve iyilikle kar\u015f\u0131lar. Hileden korunur, ancak hile yapmaz. Kinden sak\u0131n\u0131r, ancak kin beslemez. Dininden dolay\u0131 kendisiyle sava\u015f\u0131ld\u0131\u011f\u0131, akidesinden dolay\u0131 i\u015fkenceye u\u011frat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ve Allah'\u0131n yolundan ve metodundan al\u0131konuldu\u011fu zaman b\u00fct\u00fcn bunlara ba\u015fvurabilir. B\u00f6yle bir durumda; sava\u015fmas\u0131, fitneyi bertaraf etmesi ve insanlar\u0131 Allah'\u0131n yolundan ve O'nun metodunu hayat\u0131na hakim k\u0131lmaktan al\u0131koyan engelleri ortadan kald\u0131rmas\u0131 istenmektedir. M\u00fcsl\u00fcman intikam i\u00e7in de\u011fil Allah yolunda cihad i\u00e7in, sava\u015f\u0131r. Kendisine eziyet edenlere duydu\u011fu kinden dolay\u0131 de\u011fil, be\u015feriyetin iyili\u011fi i\u00e7in sava\u015f\u0131r. Bu iyili\u011fin insanlara ula\u015fmas\u0131na engel te\u015fkil eden unsurlar\u0131 devirmek i\u00e7in sava\u015f\u0131r. Galibiyet, \u00fcst\u00fcnl\u00fck ve s\u00f6m\u00fcrgecilik i\u00e7in de\u011fil... G\u00f6lgesinde herkesin adalet ve bar\u0131\u015ftan yararland\u0131\u011f\u0131 sa\u011flam d\u00fczeni kurmak i\u00e7in sava\u015f\u0131r, ulusal bir bayrak dikmek ya da imparatorluk kurmak i\u00e7in de\u011fil...Bu, bir\u00e7ok Kur'an ayetiyle hadisin yerle\u015ftirdi\u011fi ve yery\u00fcz\u00fcnde bu nasslar do\u011frultusunda hareket eden ilk m\u00fcsl\u00fcman cemaatin tarihinin fiilen terc\u00fcman oldu\u011fu bir ger\u00e7ektir.Bu metod iyiliktir. \u0130nsanlar\u0131 buna uymaktan al\u0131koyanlar be\u015feriyetin en b\u00fcy\u00fck d\u00fc\u015fman\u0131d\u0131rlar. Bu metodun, bunlar\u0131 kovup be\u015feriyetin \u00f6nderli\u011finden uzakla\u015ft\u0131rmas\u0131 gerekir. \u0130\u015fte m\u00fcsl\u00fcman cemaatten istenen budur. Bir kere bunu en g\u00fczel \u015fekliyle yerine getirdi. Ancak O, her zaman bu g\u00f6revini yerine getirmeye \u00e7a\u011f\u0131r\u0131lmaktad\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc cihad, bu sancak alt\u0131nda k\u0131yamete kadar s\u00fcrecektir.C\u0130HAD MEYDANISurenin ge\u00e7en k\u0131sm\u0131nda ortaya konan, m\u00fccadele, tart\u0131\u015fma, a\u00e7\u0131klama, ayd\u0131nlatma, y\u00f6neltme ve sak\u0131nd\u0131rma sava\u015f\u0131ndan sonra surenin ak\u0131\u015f\u0131 meydan sava\u015f\u0131na d\u00f6n\u00fcyor. Uhud sava\u015f\u0131na...Uhud sava\u015f\u0131, yaln\u0131zca meydanda yap\u0131lan bir sava\u015f de\u011fildir. Ayn\u0131 zamanda vicdanlarda da giri\u015filen ve alan\u0131 b\u00fct\u00fcn sava\u015f meydanlar\u0131ndan daha kapsaml\u0131 olan bir sava\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc fiil\u00ee sava\u015f meydan\u0131, onun g\u00f6rkemli hareket alan\u0131n\u0131n sadece bir y\u00f6n\u00fcn\u00fc olu\u015fturur. Onun alan\u0131, her y\u00f6n\u00fcyle insanlar\u0131n nefisleri, d\u00fc\u015f\u00fcnceleri, duygular\u0131, arzular\u0131, \u015fehvetleri, savunma ve diren\u00e7leridir. Orada Kur'an, sava\u015fta sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131n yaralar\u0131m tedavi etmesinden daha etkili ve daha kapsaml\u0131 bir \u015fekilde en yumu\u015fak ve enderin tedaviyi, bu nefislerde ger\u00e7ekle\u015ftiriyor.\u00d6nce zafer, arkas\u0131ndan yenilgi, bunlardan sonra da b\u00fcy\u00fck zafer geldi. Kur'an'\u0131n a\u00e7\u0131klad\u0131\u011f\u0131 ger\u00e7ekleri a\u00e7\u0131kca bilmenin, bariz bir \u015fekilde g\u00f6rmenin ve duygular\u0131 bu ger\u00e7ekler \u00fczerine m\u00fckemmel bir \u015fekilde yerle\u015ftirmenin zaferiydi bu... Ayn\u0131 \u015fekilde bu, nefislerin ar\u0131nd\u0131r\u0131lma i\u015fleminin iyice belirlenmesinin ve bundan sonra m\u00fcsl\u00fcman cemaatin m\u00fcsl\u00fcman saflardaki d\u00fc\u015f\u00fcnce belirsizliklerinden, de\u011ferlerdeki c\u0131v\u0131kl\u0131klar ile duygulardaki karma\u015f\u0131kl\u0131klardan uzak ve serbest\u00e7e hareket edebilmesinin zaferiydi bu durum. Zafer saflar\u0131ndaki m\u00fcnaf\u0131k unsurlar\u0131n b\u00fcy\u00fck \u00f6l\u00e7\u00fcde belirlenmesi, s\u00f6zlerde, davran\u0131\u015flarda, bilin\u00e7 ve gidi\u015fatta nifak ve do\u011frulu\u011fun ay\u0131r\u0131c\u0131 \u00f6zelliklerinin tesbit edilmesi ile elde edilmi\u015ftir. B\u00f6ylece iman\u0131n, imana \u00e7a\u011f\u0131rman\u0131n ve onun do\u011frultusunda hareket etmenin y\u00fck\u00fcml\u00fcl\u00fcklerinin a\u00e7\u0131klanmas\u0131 ve b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131n gere\u011fi olarak; bilgi, soyutlanma ve d\u00fczenlilik a\u00e7\u0131s\u0131ndan haz\u0131rl\u0131kl\u0131 olunmas\u0131, bunlardan sonra, yaln\u0131zca bir olan Allah'a itaat edip uyulmas\u0131, yolda at\u0131lan her ad\u0131mda yaln\u0131zca Allah'a dayan\u0131lmas\u0131, zafer ve yenilgi, hayat ve \u00f6l\u00fcm, k\u0131sacas\u0131 her i\u015f ve y\u00f6neli\u015fte i\u015fin Allah'a d\u00f6nd\u00fcr\u00fclmesi gerekti\u011finin a\u00e7\u0131klanmas\u0131 ile ger\u00e7ekle\u015fmi\u015ftir.Olaylar\u0131n ve olaylardan sonra gelen Kur'an\u00ee direktiflerin gerisinde m\u00fcsl\u00fcman cemaatin \u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131 bu b\u00fcy\u00fck sonu\u00e7, zafer ve ganimetle elde edilecek sonu\u00e7la k\u0131yaslanmayacak kadar b\u00fcy\u00fck ve \u00fcst\u00fcn bir sonu\u00e7tur. M\u00fcsl\u00fcmanlar sava\u015ftan zafer ve ganimetle d\u00f6nm\u00fc\u015f olsalard\u0131 bile yine de m\u00fcsl\u00fcman cemaat bu \u00f6nemli sonuca ihtiya\u00e7 duyacakt\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc zafer ve ganimet ile elde edecekleri binlerce sonu\u00e7tan bin kere daha fazla b\u00f6yle bir sonuca muhta\u00e7t\u0131lar. Ayn\u0131 zamanda, m\u00fcsl\u00fcman \u00fcmmetin bundan \u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131 ders, bir zafer ve ganimetten elde edilecek sonu\u00e7tan \u00e7ok daha \u00f6nemli ve daha kal\u0131c\u0131d\u0131r. \u0130\u015fte m\u00fcsl\u00fcman saflarda g\u00f6r\u00fclen eksiklik, zaaf, c\u0131v\u0131kl\u0131k ve belirsizli\u011fin ve bu olgulardan kaynaklanan yenilginin \u00f6tesindeki y\u00fcce Allah'\u0131n tedbiri... Evet, S\u00fcnnetullah'a uygun olarak ve g\u00f6r\u00fcnen tabii sebepler gere\u011fince ortaya \u00e7\u0131kan y\u00fcce Allah'\u0131n ulvi tedbiri, ibret, terbiye, uyan\u0131kl\u0131k, olgunluk, ar\u0131nd\u0131rma, temizlenme, tertip ve d\u00fczenden ibaret bu \u00f6nemli sonucu elde etmesi ve her nesilden gelecek m\u00fcsl\u00fcman \u00fcmmetin, zafer ve ganimet de dahil hi\u00e7bir k\u0131ymetle \u00f6l\u00e7\u00fclmeyecek derecede, tecr\u00fcbe, ger\u00e7ekler ve direktiflerden olu\u015fan bu hazineye sahip olmas\u0131 bak\u0131m\u0131ndan tamamen m\u00fcsl\u00fcman cemaat i\u00e7in hay\u0131rl\u0131 olmu\u015ftur.Sava\u015f\u0131 Kur'an nefislerden ve b\u00fct\u00fcn m\u00fcsl\u00fcman cemaat\u0131 kapsayan hayattan ibaret b\u00fcy\u00fck meydanda ba\u015flatt\u0131. Nihayet sava\u015f yer meydan\u0131nda sona erdi. Y\u00fcce Allah, bu cemaat arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile ilim, hikmet, bilgi ve basirete dayal\u0131 takdirini ger\u00e7ekle\u015ftirdi. Dolay\u0131s\u0131yla Allah'\u0131n diledi\u011fi ve uygun g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc oldu. Bu tedbirde, zarar, eziyet, imtihan ve ac\u0131 me\u015fakkatlerin \u00f6tesinde b\u00fcy\u00fck bir iyilik gizli idi.Kur'an'\u0131n sava\u015ftaki olaylar\u0131 sunu\u015f tarz\u0131nda dikkati \u00e7eken \u015fey; sava\u015f sahneleri, olaylar\u0131n sunulmas\u0131 ve bu sahne ve olaylara ili\u015fkin direktifler ile nefislerin ar\u0131nd\u0131r\u0131lmas\u0131, d\u00fc\u015f\u00fcnce belirsizliklerinden ki\u015finin kurtulmas\u0131; \u015fehvetlerin boyunduru\u011fundan, arzular\u0131n a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131ndan, kinlerin karanl\u0131\u011f\u0131ndan, hatalar\u0131n zulmetinden, h\u0131rs ve cimrili\u011fin zaaf\u0131ndan ve gizli arzulardan kurtulmas\u0131na y\u00f6nelik di\u011fer direktifler aras\u0131ndaki harikulade uygunluktur.Ayn\u0131 \u015fekilde, fiili sava\u015f\u0131n ard\u0131ndan; faizden ve onun yasaklanmas\u0131ndan, \u015f\u00fbradan ve sava\u015f\u0131n k\u00f6t\u00fc sonu\u00e7lar\u0131ndaki a\u00e7\u0131k etkisine ra\u011fmen isti\u015farenin te\u015fvikinden s\u00f6zedilmesi de dikkat \u00e7eken bir husustur.Sonra... \u0130nsan\u0131n nefsi ve insan hayat\u0131 i\u00e7inde, Kur'an metodunun hareket etti\u011fi sahan\u0131n geni\u015fli\u011fi, hareket noktalar\u0131n\u0131n \u00e7oklu\u011fu ve Kur'an metodunun bunlara n\u00fcfuz edip ola\u011fan\u00fcst\u00fc bir olgunlu\u011fa ula\u015ft\u0131rmas\u0131...Ancak, bu Rabban\u00ee metodun tabiat\u0131n\u0131 kavrayamayanlar, bu uygunluktan, bu geni\u015flikten, bu etkile\u015fimden ve bu olgunluktan hi\u00e7birine hayret etmezler. \u00c7\u00fcnk\u00fc \u0130sl\u00e2m\u00ee harekette sava\u015f alam, yaln\u0131zca sil\u00e2h\u0131n, atlar\u0131n, adamlar\u0131n ve m\u00fchimmat\u0131n, sava\u015f haz\u0131rl\u0131klar\u0131n\u0131n ve taktiklerin s\u00f6z konusu oldu\u011fu alan de\u011fildir. Bu s\u0131n\u0131rl\u0131 sava\u015f, vicdanlarda ve m\u00fcsl\u00fcman cemaat i\u00e7in bir sosyal d\u00fczen olu\u015fturma alan\u0131nda giri\u015filen sava\u015ftan ayr\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclemez. Vicdanlar\u0131n ar\u0131nd\u0131r\u0131lmas\u0131, kurtar\u0131lmas\u0131, soyutlanmas\u0131 ve kendisini ba\u011flay\u0131p Allah'a ko\u015fmas\u0131na engel olan t\u00fcm ba\u011flardan \u00f6zg\u00fcr olabilmesi i\u00e7in bunlar aras\u0131nda sa\u011flam ili\u015fkiler vard\u0131r. Ayn\u0131 \u015fekilde, m\u00fcsl\u00fcman cemaatin Allah'\u0131n sa\u011flam metodu uyar\u0131nca \u00fczerine bina edildi\u011fi d\u00fczenleme konular\u0131 bak\u0131m\u0131ndan da kuvvetli ba\u011flar s\u00f6z konusudur. Bu arada ilah\u00ee metod, yaln\u0131zca egemen d\u00fczende de\u011fil, hayat\u0131n her alan\u0131nda \u015f\u00fbray\u0131 gerekli g\u00f6r\u00fcr, Yine bu metod faize de\u011fil, yard\u0131mla\u015fmaya dayan\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc yard\u0131mla\u015fma ve faizin ayn\u0131 sistemde bir arada olmalar\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir.SAVA\u015eTAK\u0130 HAK\u0130KATLERKur'an m\u00fcsl\u00fcman cemaati, \u00e7at\u0131\u015fman\u0131n \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131nda tedavi etmektedir. Ancak dedi\u011fimiz gibi \u00e7at\u0131\u015fma, sava\u015f an\u0131yla s\u0131n\u0131rl\u0131 de\u011fildir. Aksine, \u00e7at\u0131\u015fma alan\u0131 bundan \u00e7ok daha b\u00fcy\u00fckt\u00fcr. Be\u015fer nefsini ve pratik hayat\u0131m i\u00e7ine almaktad\u0131r bu alan... Bu y\u00fczden ayeti kerime faize y\u00f6nelmekte ve onu yasaklamakta, gizli a\u00e7\u0131k infak etmeyi ele almakta, te\u015fvik etmektedir. Allah'a ve Resul\u00fcne itaat konusuna ge\u00e7mekte ve bunlar\u0131 rahmete bir neden k\u0131lmaktad\u0131r. Ard\u0131ndan \u00f6fkeyi yenmeye ve insanlar\u0131n kusurlar\u0131m ba\u011f\u0131\u015flamaya de\u011finmekte, iyilik yapmaya, tevbe ve isti\u011ffar ile hatalardan ar\u0131nmaya ve hatalarda \u0131srar etmemeye ge\u00e7mekte ve bunlar\u0131n t\u00fcm\u00fcn\u00fc Allah'\u0131n ho\u015fnutlu\u011funun nedeni k\u0131lmaktad\u0131r. Ayr\u0131ca, Resulullah'\u0131n (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) merhametli olu\u015funu ve bunun ilah\u00ee rahmetin bir num\u00fbnesi oldu\u011funu a\u00e7\u0131klamaktad\u0131r. Ayr\u0131ca \u015f\u00fbran\u0131n kayna\u011f\u0131na ve onun en zor zamanlarda bile uygulanmas\u0131na de\u011finmektedir. Ayn\u0131 \u015fekilde ihanet edilmemesi gereken emanete de\u011findi\u011fi gibi sava\u015ftan sonra nazil olan ayetlerin bitiminde c\u00f6mertli\u011fe ve cimrilikten sak\u0131nd\u0131rmaya ge\u00e7mektedir.Evet b\u00fct\u00fcn bunlara de\u011finmektedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc bunlar, m\u00fcsl\u00fcman cemaati b\u00fct\u00fcn geni\u015fli\u011fiyle fiil\u00ee sava\u015f\u0131 da kapsamakla beraber, sadece onunla s\u0131n\u0131rl\u0131 kalmayan, daha kapsaml\u0131 ve b\u00fcy\u00fck zafer elde edebilmek i\u00e7in son derece yorulmay\u0131 gerektiren sava\u015fa haz\u0131rlamaktad\u0131r. Bu sava\u015fta nefislere, \u015fehvetlere, arzulara ve isteklere kar\u015f\u0131 galibiyet gerekmektedir. Bunlar kitlenin hayat\u0131n\u0131 \u00fczerine kuraca\u011f\u0131 evrensel sistem ve de\u011ferleri yerle\u015ftirmekte zafere g\u00f6t\u00fcren unsurlard\u0131r.B\u00fct\u00fcn bunlara be\u015feri varl\u0131k ve \u00e7abalar\u0131 kar\u015f\u0131s\u0131nda bu akidenin tekli\u011fine i\u015faret etmek ve bunlar\u0131 bir tek eksene, yaln\u0131zca Allah'a ibadet ve kullukta bulunma eksenine d\u00f6nd\u00fcrmek ve bu konularda hassasiyet ve takva ile Allah'a y\u00f6nelmek i\u00e7in de\u011finmektedir. Ayn\u0131 zamanda, bunlara her haluk\u00e2rda be\u015fer varl\u0131\u011f\u0131na h\u00fckmeden Allah'\u0131n metodunun tekli\u011fine de\u011finmek ve bu metodun \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131nda bu durumlar\u0131n birbiriyle olan ili\u015fkisine i\u015faret etmek i\u00e7in de\u011finilmektedir. Nitekim bunlar, insan\u00ee faaliyetleri t\u00fcm\u00fcn\u00fcn sonucunun birli\u011fine, nefis hareketlerinden her birisinin ve sosyal d\u00fczenin herbir par\u00e7as\u0131n\u0131n bu sonu\u00e7 \u00fczerindeki etkisine de\u011finmek i\u00e7in de serdedilmektedir...O halde, bu kapsaml\u0131 direktifler, \u00e7at\u0131\u015fmadan ayr\u0131 de\u011ferlendirilemezler. \u00c7\u00fcnk\u00fc nefis; bilin\u00e7lenme, ahl\u00e2k ve sosyal sistem alan\u0131nda giri\u015filen sava\u015fta zafer elde etmedik\u00e7e, fiili sava\u015f alan\u0131nda da zafer kazanamaz. \"Uhud\"da iki toplulu\u011fun kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131 g\u00fcn geri d\u00f6nenler baz\u0131 g\u00fcnahlar\u0131 y\u00fcz\u00fcnden \u015feytan\u0131n ma\u011flup etti\u011fi kimselerdi. Peygamberlerinin arkas\u0131nda akide sava\u015flar\u0131nda zafer elde edenler ise, sava\u015fa, g\u00fcnahlardan tevbe edip Allah'a s\u0131\u011f\u0131narak ve O'nun sa\u011flam deste\u011fine yap\u0131\u015farak ba\u015flayanlard\u0131r. O halde, g\u00fcnahlardan ar\u0131nmak, Allah'a yap\u0131\u015fmak ve O'nun rahmetine d\u00f6nmek zafere haz\u0131rl\u0131kl\u0131 olup sava\u015f alan\u0131ndan ayr\u0131 bir konumda de\u011ferlendirilemezler. Ayn\u0131 \u015fekilde faiz d\u00fczenini at\u0131p sosyal yard\u0131mla\u015fmaya dayal\u0131 d\u00fczene d\u00f6nmek zafer haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131 oldu\u011fu gibi, yard\u0131mla\u015fma esas\u0131na dayal\u0131 toplumlar, faiz toplumundan daha \u00e7ok zafere yak\u0131nd\u0131r. Ayr\u0131ca, \u00f6fkeyi yenmek ve insanlar\u0131 ba\u011f\u0131\u015flamak zafere haz\u0131rl\u0131kt\u0131r. Nefse hakim olmak, sava\u015f i\u00e7in bir g\u00fc\u00e7 oldu\u011fu gibi, dayan\u0131\u015fma ve sevgi, ho\u015fg\u00f6r\u00fcl\u00fc bir toplumda yapt\u0131r\u0131m g\u00fcc\u00fc olan \u00f6nemli bir unsurdur.Ayr\u0131ca ba\u015ftan sona s\u00fbrenin ak\u0131\u015f\u0131n\u0131n dayand\u0131\u011f\u0131 ve her\u015feyi oraya d\u00f6nd\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fc ger\u00e7eklerden biri de Allah'\u0131n takdiri ve bu noktada kesin ve kat\u00ee bir \u015fekilde d\u00fc\u015f\u00fcnceyi d\u00fczeltme ger\u00e7e\u011fidir. Ayn\u0131 zamanda, surenin ak\u0131\u015f\u0131 insanlar\u0131n \u00e7al\u0131\u015fma ve faaliyetleri, yanl\u0131\u015f ve do\u011frular\u0131, itaat ve isyanlar\u0131, metoda uymalar\u0131 ya da ondan ka\u00e7\u0131nmalar\u0131n\u0131n S\u00fcnnetullah'\u0131n gere\u011fince de\u011ferlendirmek, bundan sonra bunlar\u0131, Allah'\u0131n g\u00fcc\u00fcne bir perde, O'nun iradesine bir ara\u00e7 ve onunla diledi\u011fini ger\u00e7ekle\u015ftirdi\u011fi kaderinde bir uygulamac\u0131 olarak de\u011ferlendirmek ger\u00e7e\u011fine de dayanmaktad\u0131r.Sonra... Ayet-i kerime m\u00fcsl\u00fcman cemaate, zafer konusunda herhangi bir etkilerinin s\u00f6z konusu olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 belirtmekte ve bunun kendi \u00e7abalar\u0131ndan \u00f6te Allah'\u0131n tedbirine g\u00f6re cereyan eden kaderine ba\u011fl\u0131 oldu\u011funu hat\u0131rlatmaktad\u0131r. Ayr\u0131ca insan \u00e7abas\u0131n\u0131n m\u00fck\u00e2fat\u0131n\u0131n y\u00fcce Allah'a ait oldu\u011funu da belirterek su yery\u00fcz\u00fc e\u015fyalar\u0131ndan hi\u00e7 birinin zafer meyvesini dev\u015firmede etkilerinin olmayaca\u011f\u0131n\u0131 bildirmektedir. Ayn\u0131 zamanda da y\u00fcce Allah'\u0131n zafer vermeyi dilerken; de onun \u00f6zelli\u011fini hesap ederek vermedi\u011fini, daha \u00e7ok, ger\u00e7ekle\u015fmesini diledi\u011fi y\u00fcce hedefler i\u00e7in verdi\u011fini bildirmektedir. Yenilgi de \u00f6yle... Nefislerin ar\u0131nd\u0131r\u0131lmas\u0131, saflar\u0131n ayr\u0131lmas\u0131, ger\u00e7eklerin a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kmas\u0131, de\u011ferlerin belirlenmesi, \u00f6l\u00e7\u00fclerin yerle\u015ftirilmesi ve g\u00f6rmek isteyenlere kanunlar\u0131n a\u00e7\u0131klanmas\u0131 gibi y\u00fcce Allah'\u0131n hikmet ve ilim ile takdir etti\u011fi ama\u00e7lar\u0131n ger\u00e7ekle\u015fmesi i\u00e7in m\u00fcsl\u00fcman cemaat i\u00e7inde meydana gelen eksiklik ve a\u015f\u0131r\u0131l\u0131klara uygun olarak S\u00fcnnetullah do\u011frultusunda meydana gelmektedir.Zaferin tamamen Allah'\u0131n ve O'nun metodunun olmas\u0131 ve b\u00fct\u00fcn \u00e7abalar\u0131n Allah'\u0131n ve O'nun metodunun u\u011frunda olmas\u0131 i\u00e7in; nefislere galip gelmek, hevay\u0131 yenmek, \u015fehvetlere hakim olmak ve insanlar\u0131n hayat\u0131nda`Allah'\u0131n diledi\u011fi Hakk'\u0131 yerle\u015ftirmekten ibaret olan Rabban\u00ee metodun esaslar\u0131na dayanmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece askeri, siyasi ve ekonomik zaferlerin \u0130sl\u00e2m nazar\u0131nda hi\u00e7bir de\u011feri ve \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fc yoktur. Aksi takdirde, cahiliyyenin yine cahiliyyeye kar\u015f\u0131 zafer kazanmas\u0131 s\u00f6z konusu olur. Ve bunda da hayat ve insanl\u0131k i\u00e7in bir hay\u0131r yoktur. Hakk bayra\u011f\u0131n\u0131n hakk i\u00e7in y\u00fckseltilmesi hakt\u0131r sadece. Hakk ise, tektir. Birden fazla de\u011fil. Hakk Allah'\u0131n biricik metodudur. Bu kainatta ondan ba\u015fka da hakk mevcut de\u011fildir. \u00d6ncelikle be\u015fer nefsinde ve pratik hayat nizam\u0131 alan\u0131nda tamamlanmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece, Hakk'\u0131n zaferi de ger\u00e7ekle\u015femez. Nefis kendi \u015fahs\u0131nda, \u015fahsi pay\u0131ndan, arzu ve \u015fehvetlerinden, pislik ve kinlerinden, kay\u0131t ve ba\u011flar\u0131ndan kurtuldu\u011fu ve bu a\u011f\u0131rl\u0131k ve kementlerden \u00e2z\u00e2de bir \u015fekilde Allah'a ko\u015ftu\u011fu zaman, \u00fczerine d\u00fc\u015fen \u00e7aba ve faaliyeti yerine getirdikten sonra b\u00fct\u00fcn i\u015fleri Allah'a ba\u011flamak i\u00e7in b\u00fct\u00fcn g\u00fc\u00e7lerinden, ara\u00e7lar\u0131ndan ve sebeplerinden s\u0131yr\u0131ld\u0131\u011f\u0131 zaman, b\u00fct\u00fcn i\u015flerinde Allah'\u0131n metoduna uydu\u011fu ve bu uygulamay\u0131 cihad ve zaferinin amac\u0131 sayd\u0131\u011f\u0131 zaman, ancak b\u00fct\u00fcn bunlar tamamland\u0131\u011f\u0131 zaman, sava\u015f alan\u0131nda veya siyasi sahalarda ya da ekonomik alanlarda elde edilen zafer Allah'\u0131n \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcne g\u00f6re zafer say\u0131labilir. Yoksa, Allah'\u0131n yan\u0131nda hi\u00e7bir \u00f6nem ve de\u011feri bulunmayan cahiliyyenin bir ba\u015fka cahiliyyeye kar\u015f\u0131 \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flamas\u0131ndan ba\u015fka bir\u015fey meydana gelmi\u015f olmaz.\u0130\u015fte bu y\u00fczden, \"Uhud\" g\u00fcn\u00fc meydana gelen \u00e7at\u0131\u015fmadan sonra inen ayetlerdeki geni\u015f kapsaml\u0131l\u0131k ve uygunluk bu ger\u00e7e\u011fi a\u00e7\u0131klamak i\u00e7indi. Uhud'daki fiil\u00ee \u00e7arp\u0131\u015fma \u0130sl\u00e2m'\u0131n sava\u015f cephelerinden sadece birini olu\u015fturur.UHUD SAVA\u015eIDe\u011ferlendirilen konular\u0131 ve direktifleri gere\u011fi gibi kavrayabilmemiz, olay ve hadiseleri alg\u0131lamada Kur'an\u00ee terbiye y\u00f6ntemini g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurabilmemiz i\u00e7in sava\u015fta meydana gelen olaylar \u00fczerinde varid olan Kur'an\u00ee de\u011ferlendirmeyi sunmadan \u00f6nce s\u00eeret rivayetlerinde ge\u00e7en sava\u015ftaki olaylar\u0131 \u00f6zetlememiz yerinde olur.M\u00fcsl\u00fcmanlar Bedir'de sava\u015f\u0131n meydana geldi\u011fi \u015fartlara g\u00f6re mucize kabilinde kesin bir zafer elde etmi\u015flerdi. Y\u00fcce Allah, m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n eliyle k\u00fcfr\u00fcn \u00f6nderlerini ve Kurey\u015f'in liderlerini \u00f6ld\u00fcrtm\u00fc\u015ft\u00fc. \u0130leri gelenlerin Bedir'de yok edilmesinden sonra Ebu S\u00fcfyan Kurey\u015f'e \u00f6nderlik ediyordu. M\u00fcsl\u00fcmanlardan intikam almak i\u00e7in haz\u0131rl\u0131klara ba\u015flad\u0131. Bu arada Kurey\u015f'in ticaret mallar\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131yan kervan, m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n eline d\u00fc\u015fmekten kurtulmu\u015ftu. M\u00fc\u015frikler de kervanda bulunan mallar\u0131 m\u00fcsl\u00fcmanlarla yap\u0131lacak sava\u015f\u0131n haz\u0131rl\u0131klar\u0131na harcamak \u00fczere ay\u0131rmay\u0131 kararla\u015ft\u0131rd\u0131lar.Ebu S\u00fcfyan, Kurey\u015f'ten, onlar\u0131n m\u00fcttefiklerinden ve Ahabi\u015f (Bunlar Bedevilerden olup Kurey\u015f'lilerle \"Ahba\u015f\" denilen yerde ittifak yapt\u0131klar\u0131 i\u00e7in bu isimle an\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r.) denilen Bedevilerden olu\u015fan yakla\u015f\u0131k \u00fc\u00e7bin ki\u015filik bir orduyla, kendilerini te\u015fvik etmek ve sava\u015ftan ka\u00e7malar\u0131n\u0131 \u00f6nlemek i\u00e7in yanlar\u0131na kad\u0131nlar\u0131n\u0131 da al\u0131p hicr\u00ee \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc senenin \u015eevval ay\u0131nda Medine'ye y\u00f6nelerek \"Uhud\" da\u011f\u0131 yak\u0131nlar\u0131nda konaklad\u0131.Resulullah (s\u00e2lat ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) ashab\u0131yle, d\u00fc\u015fmana kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kmak ya da Medine'de beklemek hususunda isti\u015farede bulundu. Resulullah, Medine'den \u00e7\u0131kmay\u0131p oray\u0131 siper edinmek amac\u0131ndayd\u0131. Buna g\u00f6re d\u00fc\u015fman Medine'ye girecek olsa m\u00fcsl\u00fcmanlar sokak ba\u015flar\u0131nda, kad\u0131nlar da damlar\u0131n \u00fczerinde sava\u015facaklard\u0131. (\u0130mam ibni Kayy\u0131m el-Cezviye'nin Za'dul Mead isimli eserinde anlatt\u0131klar\u0131na dayanarak bu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn Resulullah'a ait oldu\u011fu sonucuna vard\u0131k.) Bu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc, m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n ba\u015f\u0131 Abdullah b. Ubey de uygun g\u00f6r\u00fcyordu. Ancak, \u00e7o\u011funlu\u011fu Bedir sava\u015f\u0131na kat\u0131lmam\u0131\u015f gen\u00e7lerden olu\u015fan b\u00fcy\u00fck bir topluluk, d\u00fc\u015fman\u0131 Medine'nin d\u0131\u015f\u0131nda kar\u015f\u0131lamay\u0131 istiyorlard\u0131. Bu do\u011frultuda g\u00f6r\u00fc\u015f bildirip \u0131srar ettiler. \u00c7o\u011funlu\u011fun bu g\u00f6r\u00fc\u015fte oldu\u011fu anla\u015f\u0131l\u0131nca Resulullah kalk\u0131p evine (Ai\u015fe'nin -Allah O'ndan raz\u0131 olsun- evine) gitti. Z\u0131rh\u0131n\u0131 ku\u015fanarak toplulu\u011fun yan\u0131na d\u00f6nd\u00fc. Ancak toplulukta teredd\u00fct ba\u015f g\u00f6stermi\u015fti. Yoksa Medine'nin d\u0131\u015f\u0131nda d\u00fc\u015fman\u0131 kar\u015f\u0131lamay\u0131 istemekle Resulullah'\u0131 g\u00fccendirdik mi? demeye ba\u015flad\u0131lar. Resulullah'a \"Ya Resulullah \u015fayet Medine'de beklemeyi istiyorsan istedi\u011fini yap\" dediler. Bunun \u00fczerine Resulullah \"Bir Peygamber z\u0131rh\u0131m ku\u015fand\u0131ktan sonra onunla d\u00fc\u015fmanlar\u0131 aras\u0131nda Allah h\u00fckm\u00fcn\u00fc uygulamay\u0131ncaya kadar \u00e7\u0131karmas\u0131 yak\u0131\u015f\u0131k almaz\" buyurdu. Bu \u015fekilde onlara Peygamberli\u011fe yak\u0131\u015fan g\u00fczel bir ders veriyordu. \u00c7\u00fcnk\u00fc isti\u015farenin bir zaman\u0131 vard\u0131r. Ondan sonra, azmedip kararla\u015ft\u0131r\u0131lan\u0131 yapmak ve Allah'a tevekk\u00fcl etmek gerekir. Art\u0131k teredd\u00fct g\u00f6sterip yeniden isti\u015farede bulunarak g\u00f6r\u00fc\u015fler aras\u0131nda tercih yapman\u0131n bir anlam\u0131 kalmaz. \u0130\u015fleri amac\u0131na uygun olarak yapt\u0131ktan sonra y\u00fcce Allah diledi\u011fi sonucu takdir edecektir.Resulullah (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) r\u00fcyas\u0131nda; K\u0131l\u0131c\u0131nda k\u0131r\u0131k oldu\u011funu bir s\u0131\u011f\u0131r\u0131n kesildi\u011fini ve kendisinin de ellerini sa\u011flam bir z\u0131rha soktu\u011funu g\u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fc. K\u0131l\u0131\u00e7taki k\u0131r\u0131\u011f\u0131 ailesinden birinin \u00f6lmesine, s\u0131\u011f\u0131r\u0131n kesilmesini ashab\u0131ndan bir grubun \u00f6ld\u00fcr\u00fclmesine ve z\u0131rh\u0131 da Medine'ye yordu. Demek ki Resulullah sava\u015f\u0131n sonucunu \u00f6nceden g\u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fc. Buna ra\u011fmen \u015f\u00fbra sistemini, \u015f\u00fbradan sonra karara g\u00f6re hareket etme sistemini uyguluyordu. \u00c7\u00fcnk\u00fc O, bir \u00fcmmeti e\u011fitiyordu. \u00dcmmetler ise, olaylar ve olaylardan elde edilen tecr\u00fcbe birikimiyle e\u011fitilirlerdi. \u00dcstelik Resulullah, Allah'\u0131n takdirine g\u00f6re hareket ediyordu. Y\u00fcce Allah'a ba\u011fl\u0131 olan kalbinde hissetti\u011fi gibi duygular\u0131n\u0131 ve kalbini dayand\u0131rd\u0131\u011f\u0131 y\u00fcce takdir do\u011frultusunda hareket ederdi.Resulullah (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) \u0130bn-i \u00dcmm\u00fc Mektum'u Medine'de kalanlara namaz k\u0131ld\u0131rmas\u0131 i\u00e7in b\u0131rakarak ashab\u0131ndan bin ki\u015filik bir kuvvetle yola \u00e7\u0131kt\u0131. Medine ile Uhud aras\u0131na geldiklerinde, m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n ba\u015f\u0131 Abdullah b. \u00dcbey askerin \u00fc\u00e7te birini yan\u0131na alarak Resulullah i\u00e7in \"Gen\u00e7leri dinleyip bana muhalefet ediyor\" diyerek ordudan ayr\u0131ld\u0131. Abdullah b. Amr b. Haram -Cabir b. Abdullah'\u0131n babas\u0131 (Allah O'ndan raz\u0131 olsun)- pe\u015flerine d\u00fc\u015ferek serzeni\u015fte bulunup d\u00f6nmeye te\u015fvik etmek amac\u0131yla \"Gelin Allah yolunda sava\u015f\u0131n ya da sava\u015fanlar\u0131 koruyun\" dediyse de onlar \"\u015eayet sizin sava\u015faca\u011f\u0131n\u0131z\u0131 bilsek d\u00f6nmezdik\" dediler. Bunun \u00fczerine Abdullah onlara k\u0131z\u0131p geri d\u00f6nd\u00fc.Ensar'dan bir grup, m\u00fcttefikleri olan yahudilerden yard\u0131m istemek konusunda Resulullah'tan m\u00fcsade istedilerse de O bunu kabul etmedi. \u00c7\u00fcnk\u00fc sava\u015f, iman ile k\u00fcf\u00fcr aras\u0131nda meydana geliyordu. Bundan yahudilere ne? Ger\u00e7ek anlamda O'na tevekk\u00fcl edildi\u011fi ve kalpler O'nun ad\u0131na her\u015feyden ar\u0131nd\u0131\u011f\u0131 zaman zafer Allah'tand\u0131r. Resulullah (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) \"Bizi k\u0131sa yoldan onlar\u0131n yan\u0131na g\u00f6t\u00fcrecek biri var m\u0131?\" diye buyurdu. Bunun \u00fczerine Ensar'dan baz\u0131lar\u0131, onlar\u0131 Uhud'daki bir vadinin kenar\u0131na kadar getirip konaklatt\u0131lar. S\u0131rtlar\u0131n\u0131 Uhud'a vermi\u015flerdi. Resulullah, emretmedik\u00e7e kimsenin sava\u015fmamas\u0131n\u0131 buyurdu.Sabah olunca Resulullah elli tanesi atl\u0131 olan yediy\u00fcz ki\u015fiyi sava\u015fa haz\u0131rlamaya ba\u015flad\u0131. Say\u0131lar\u0131 elli ki\u015fi olan ok\u00e7ular\u0131n ba\u015f\u0131na Abdullah b. C\u00fcbeyr'i dikerek, O'nu ve arkada\u015flar\u0131n\u0131; bulunduklar\u0131 yeri korumalar\u0131, askerin kartallar taraf\u0131ndan kap\u0131l\u0131p g\u00f6t\u00fcr\u00fcld\u00fcklerini g\u00f6rseler bile yerlerinden ayr\u0131lmamalar\u0131 ve ordunun arkas\u0131ndaki bir yerde mevzilenmeleri dolay\u0131s\u0131yle m\u00fcsl\u00fcmanlara arkadan sald\u0131rmamalar\u0131 i\u00e7in m\u00fc\u015frikleri ok ya\u011fmuruna tutmalar\u0131 konusunda siki s\u0131k\u0131ya tembihledi.Resulullah sanca\u011f\u0131 Mus'ab b. Umeyr'e (Allah O'ndan raz\u0131 olsun) verdi. Ordunun bir kanad\u0131na Z\u00fcbeyr b. Avvam'\u0131, di\u011fer kanad\u0131na da Munzir b. Amr'\u0131 kumanda etmek \u00fczere g\u00f6revlendirdi. Gen\u00e7leri \u00f6n tarafa ald\u0131. Abdullah b. Amr, Usame b. Zeyd, Useyt b. Z\u00fcheyr, Berra b. Azib, Zeyd b. Erkam, Zeyd b. Sabit, Urabe b. Evs ve Amr b. Hazzam gibi k\u00fc\u00e7\u00fckleri ise geri \u00e7ekti. Ancak, kendisine g\u00fc\u00e7l\u00fc olduklar\u0131n\u0131 g\u00f6steren ve ya\u015flar\u0131 onbe\u015f olan Semure b. Cundeb ve Rafi b. Hudey\u00e7'e sava\u015fmak i\u00e7in izin verdi.Kurey\u015f ise ikiy\u00fcz tanesi atl\u0131 olmak \u00fczere \u00fc\u00e7bin ki\u015filik bir orduyla sava\u015f d\u00fczeni al\u0131yordu. Ordunun sa\u011f kanad\u0131na Halid b. Velid, sol kanad\u0131na da \u0130krime b. Ebu Cehil kumanda ediyordu.Resulullah, k\u0131l\u0131c\u0131n\u0131 sava\u015fta b\u00fcy\u00fck bir kahramanl\u0131k ve cesaret g\u00f6steren Ebu D\u00fccane Semm\u00e2k b. Har\u015fe'ye vermi\u015fti.\u00c7ATI\u015eMA BA\u015eLIYORM\u00fc\u015friklerden ilk defa ortaya at\u0131lan Ebu Amir el-F\u00e2s\u0131k oldu. Cahiliyyede Evs kabilesinin ba\u015fkan\u0131 olan bu adama \"Rahip\" derlerdi. Ancak Resulullah (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) O'na \"Fas\u0131k\" ad\u0131n\u0131 vermi\u015fti. \u0130sl\u00e2m geldi\u011fi zaman y\u00fcz \u00e7evirip Resulullah'a d\u00fc\u015fmanl\u0131\u011f\u0131 a\u00e7\u0131\u011fa vurarak Medine'nin d\u0131\u015f\u0131na \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131. Kure\u015f'e s\u0131\u011f\u0131narak onlar\u0131 k\u0131\u015fk\u0131rt\u0131p Resulullah'la sava\u015fmaya te\u015fvik ediyordu. Ayr\u0131ca, kavmi kendisini g\u00f6r\u00fcrse O'na y\u00f6nelip itaat edeceklerini de Kurey\u015f'e vaadediyordu. Bu y\u00fczden, Uhud sava\u015f\u0131nda ilk olarak m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kar\u015f\u0131s\u0131na \u00e7\u0131kan O oldu. Kavmine seslenerek kendisini tan\u0131tt\u0131. Ancak kavmi kendisine \"Allah senin g\u00f6z\u00fcn\u00fc k\u00f6r etsin ey Fas\u0131k\" diye kar\u015f\u0131l\u0131k verince \"Benden sonra kavmime k\u00f6t\u00fcl\u00fck isabet etmi\u015f\" diyerek m\u00fcsl\u00fcmanlarla \u015fiddetli bir sava\u015fa girdi.Sava\u015f ba\u015flay\u0131nca, Ebu D\u00fccane el-Ensari, Talha b. Ubeydullah, Hamza b. Abd\u00fclmuttalib, Ali b. Ebu Talib, Nadir b. Enes ve Sa'd b. Rebi g\u00fczel bir s\u0131nav veriyorlard\u0131.Ba\u015flang\u0131\u00e7ta, k\u00e2firlerin kar\u015f\u0131s\u0131nda \u00fcst\u00fcnl\u00fck m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131nd\u0131. K\u00e2firlerin \u00f6nde gelen sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131ndan yetmi\u015f tanesini \u00f6ld\u00fcrm\u00fc\u015flerdi. Allah'\u0131n d\u00fc\u015fmanlar\u0131 yenilmi\u015f ve kar\u0131lar\u0131n\u0131n yan\u0131na kadar gerisin geri ka\u00e7\u0131yorlard\u0131. Hatta kad\u0131nlar\u0131 bile ayaklar\u0131na dola\u015fan eteklerini toplay\u0131p ka\u00e7\u0131yorlard\u0131.Ok\u00e7ular, m\u00fc\u015friklerin yenilip da\u011f\u0131ld\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcnce Resulullah'\u0131n ayr\u0131lmamalar\u0131n\u0131 emretti\u011fi mevzilerini \"Ey kavim, ganimet! ganimet!\" diyerek terk ettiler. Kumandanlar\u0131 Resulullah'\u0131n s\u00f6z\u00fcn\u00fc hat\u0131rlatt\u0131ysa da dinlemediler. Onlar m\u00fc\u015friklerin bir daha geri d\u00f6nemeyeceklerini sanarak ganimete ko\u015ftular. B\u00f6ylece Uhud'da d\u00fc\u015fman\u0131n kolayca girece\u011fi ge\u00e7idi bo\u015f b\u0131rakt\u0131lar.O esnada Halid b. Velid bunu sezdi ve m\u00fc\u015frik s\u00fcvarilerle bir de\u011ferlendirme yapt\u0131. Ge\u00e7idi bo\u015f bulunca da arkadan m\u00fcsl\u00fcmanlara sald\u0131rd\u0131lar. M\u00fc\u015friklerden ka\u00e7anlar, Halid ve s\u00fcvarilerinin m\u00fcsl\u00fcmanlara kar\u015f\u0131 \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flad\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcnce geri d\u00f6n\u00fcp m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 \u00e7epe\u00e7evre sard\u0131lar.Bunun \u00fczerine sava\u015f\u0131n seyri de\u011fi\u015fti, \u015fartlar m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n aleyhine d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fc. Saflarda bir da\u011f\u0131n\u0131kl\u0131k ve beklenmedik bu deh\u015fet kar\u015f\u0131s\u0131nda bir panik ve \u00e7alkalanma ba\u015f g\u00f6stermi\u015fti. \u00d6lenlerin say\u0131s\u0131 art\u0131yordu. M\u00fcsl\u00fcmanlardan Allah'\u0131n \u015fehitlik nasip ettikleri \u015fehadete ermi\u015f ve m\u00fc\u015frikler Resulullah'a (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) kadar yakla\u015fm\u0131\u015flard\u0131. O'nun yan\u0131nda \u00f6l\u00fcnceye kadar sava\u015fan ve parmakla say\u0131lacak kadar az olan bir grubun d\u0131\u015f\u0131nda kimse kalmam\u0131\u015ft\u0131. Resulullah'\u0131n y\u00fcz\u00fc yaralanm\u0131\u015f, sa\u011f alt \u00e7enesindeki az\u0131 di\u015fi k\u0131r\u0131lm\u0131\u015ft\u0131. Mi\u011fferi ba\u015f\u0131n\u0131 yaralam\u0131\u015f ve yan d\u00fc\u015fene kadar m\u00fc\u015frikler kendisine ta\u015f atm\u0131\u015flard\u0131. Sonunda Ebu \u00c2mir b. Fas\u0131k'\u0131n, m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n d\u00fc\u015fmesi i\u00e7in kazd\u0131\u011f\u0131 ve \u00fczerini \u00f6rtt\u00fc\u011f\u00fc bir \u00e7ukura d\u00fc\u015fm\u00fc\u015ft\u00fc. Mi\u011fferinin halkalar\u0131ndan iki tanesi de yana\u011f\u0131na batm\u0131\u015ft\u0131.M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n i\u00e7ine d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc bu panik an\u0131nda, birisinin \"Muhammed \u00f6ld\u00fcr\u00fcld\u00fc\" diye ba\u011f\u0131rmas\u0131, geri g\u00fc\u00e7lerinin de da\u011f\u0131lmas\u0131na, gerisin geri d\u00f6nerek i\u00e7ine d\u00fc\u015ft\u00fckleri ye's ve bitkinlikten sava\u015famaz duruma gelmelerine neden olmu\u015ftu.\u0130nsanlar\u0131n \u00e7\u00f6z\u00fcl\u00fcp ka\u00e7t\u0131\u011f\u0131 bir zamanda Enes b. Nadir gev\u015fememi\u015f, \u00d6mer b. Hattab, Talha b. Ubeydullah, Muhacir ve Ensar'dan baz\u0131lar\u0131n\u0131n olu\u015fturdu\u011fu sava\u015ftan el \u00e7eken grubun yan\u0131na kadar gelerek \"Ne diye oturuyorsunuz?\" diye ba\u011f\u0131rm\u0131\u015ft\u0131. Onlar da \"Resulullah \u00f6ld\u00fcr\u00fcld\u00fc\" diye kar\u015f\u0131l\u0131k vermi\u015flerdi. Bunun \u00fczerine \"O'ndan sonra ya\u015fay\u0131p da ne yapacaks\u0131n\u0131z? Kalk\u0131n ve Resulullah'\u0131n \u00f6ld\u00fc\u011f\u00fc \u015fey u\u011furda siz de \u00f6l\u00fcn.\" demi\u015fti. Arkas\u0131ndan m\u00fc\u015frikleri kar\u015f\u0131larken Saad b. Muaz'a rastlam\u0131\u015f \"Ya Sa'd Cennetin kokusu ne ho\u015f! Andolsun bu kokuyu Uhud da\u011f\u0131n\u0131n alt\u0131ndan al\u0131yorum\" demi\u015f ve sonuna kadar sava\u015farak \u00f6lm\u00fc\u015ft\u00fc... V\u00fccudunda yetmi\u015f k\u00fcs\u00fcr darbe tesbit edilmi\u015fti... K\u0131z karde\u015fi d\u0131\u015f\u0131nda kimse tan\u0131yamam\u0131\u015ft\u0131. O da parmak u\u00e7lar\u0131ndan tan\u0131yabilmi\u015fti...Ard\u0131ndan Resulullah (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) m\u00fcsl\u00fcmanlara do\u011fru hareket etti. Mi\u011fferinin alt\u0131nda O'nu ilk tan\u0131yan Ka'b b. Malik oldu. G\u00f6r\u00fcr g\u00f6rmez de var g\u00fcc\u00fcyle \"M\u00fcjdeler olsun m\u00fcsl\u00fcmanlar! \u0130\u015fte Resulullah\" diye ba\u011f\u0131rd\u0131. Bunun \u00fczerine Resulullah susmas\u0131n\u0131 i\u015faret etti. M\u00fcsl\u00fcmanlar etraf\u0131na toplanarak beraberce halk\u0131n yan\u0131na y\u00fcr\u00fcd\u00fcler. Bunlar aras\u0131nda Ebu Bekir, \u00d6mer ve Haris b. Samme el-Ensar\u00ee gibi birka\u00e7 sahabi bulunuyordu. Tepeyi t\u0131rman\u0131rken Resulullah Ubeyy b. Halef'i \"Ud\" ad\u0131n\u0131 verdi\u011fi ve \u00e7ok sevdi\u011fi at\u0131n s\u0131rt\u0131nda g\u00f6rd\u00fc. Bu adam, at\u0131n\u0131, \"Onun s\u0131rt\u0131nda Muhammed'i \u00f6ld\u00fcrece\u011fim\" diyerek beslerdi. Resulullah bunu duyunca \"\u0130n\u015faallah onu ben \u00f6ld\u00fcrece\u011fim\" buyurmu\u015ftu. Bu esnada onunla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131nca Haris'ten m\u0131zra\u011f\u0131 alarak bununla Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131na k\u00f6pr\u00fcc\u00fck kemiklerinden isabet ettirdi. Adam \u00f6k\u00fcz gibi ba\u011f\u0131rarak ka\u00e7t\u0131. Resulullah'\u0131n \u00f6nceden dedi\u011fi gibi \u00f6lece\u011fi kesinle\u015fmi\u015fti. \u00c7ok ge\u00e7meden at\u0131n\u0131n yolunda \u00f6ld\u00fc.Ebu S\u00fcfyan tepenin \u00fczerine \u00e7\u0131karak \"Muhammed aran\u0131zda m\u0131?\" dedi. Resulullah m\u00fcsl\u00fcmanlara cevap vermemelerini emretti. Arkas\u0131ndan \"Ebu Kuhafe'nin o\u011flu Ebu Bekir aran\u0131zda m\u0131?\" dedi. M\u00fcsl\u00fcmanlar cevap vermedi. Ard\u0131ndan \"\u00d6mer b. Hattab aran\u0131zda m\u0131?\" deyince yine kimse cevap vermedi. O da bu \u00fc\u00e7\u00fcnden ba\u015fkas\u0131n\u0131 sormad\u0131. Sonra kavmine d\u00f6nerek \"Bu onlara yeter!\" dedi. Hz. \u00d6mer (Allah O'ndan raz\u0131 olsun) kendini tutamayarak \"Ey Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131, sayd\u0131klar\u0131n\u0131n hepsi de sa\u011fd\u0131r. Allah senin ho\u015flanmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 ba\u015f\u0131na getirecektir\" dedi. Ebu S\u00fcfyan \"Halk aras\u0131nda \u015f\u00f6yle bir s\u00f6z vard\u0131r: Bunu ben emretmedi\u011fim gibi k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fc de bana dokunmaz\" dedi. Bununla kar\u0131s\u0131 Hint'in Hz. Hamza'n\u0131n (Allah O'ndan raz\u0131 olsun) cesedine yapt\u0131klar\u0131n\u0131 i\u015faret ediyordu. Bilindi\u011fi gibi Hz. Hamza, Vah\u015fi taraf\u0131ndan \u00f6ld\u00fcr\u00fcld\u00fckten sonra Hint, karn\u0131n\u0131 yarm\u0131\u015f, ci\u011ferini \u00e7\u0131kararak kan\u0131n\u0131 emip t\u00fck\u00fcrm\u00fc\u015ft\u00fc.Sonra \"Hubel y\u00fccedir!\" dedi. Bunun \u00fczerine Resulullah (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) \"O'na cevap vermeyecek misiniz?\" dedi. Ashab \"Ne diye cevap verelim?\" deyince \"Allah daha y\u00fccedir (Allahu Ekber) Allah en b\u00fcy\u00fckt\u00fcr deyin\" buyurdu. Bu sefer \"Bizim Uzza'm\u0131z var, sizin yok\" dedi. Resulullah, tekrar \"Cevap vermeyecek misiniz?\" deyince \"Nas\u0131l cevap verelim?\" dediler. O da \"Bizim dostumuz, efendimiz Allah't\u0131r. Sizinse yok! deyin\" dedi. Ebu S\u00fcfyan \"Bug\u00fcn, Bedir'e kar\u015f\u0131l\u0131kt\u0131r ve sava\u015f s\u0131ra iledir\" deyince, Hz. \u00d6mer (Allah O'ndan raz\u0131 olsun) \"Ancak biz e\u015fit de\u011filiz. Bizim \u00f6l\u00fcler Cennet'te sizinkiler ate\u015ftedir\" dedi.Sava\u015f bitip m\u00fc\u015frikler d\u00f6n\u00fcnce m\u00fcsl\u00fcmanlar, onlar\u0131n, oradakileri esir atmak ve mallar\u0131n\u0131 ya\u011fmalamak i\u00e7in Medine'ye sald\u0131racaklar\u0131n\u0131 sand\u0131lar. Bu onlar\u0131n g\u00fcc\u00fcne gitmi\u015fti. Bunun \u00fczerine Resulullah (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) Ali b. Ebu Talib'e \"Git onlar\u0131 takip et, ne yapt\u0131klar\u0131n\u0131 ve ama\u00e7lar\u0131n\u0131n ne oldu\u011funu \u00f6\u011fren. \u015eayet atlar\u0131ndan inip develerine binmi\u015flerse Mekke'ye gidiyorlard\u0131r. Fakat atlar\u0131na binip develerini s\u00fcr\u00fcyorlarsa Medine'ye gitmek niyetindedirler. Nefsim elinde olana andolsun ki, \u015fayet ama\u00e7lar\u0131 Medine'ye gitmekse mutlaka onlar\u0131 izler, sonrada orada i\u015flerini bitiririm.\" dedi.Hz. Ali \u015f\u00f6yle diyor: \"Ne yapt\u0131klar\u0131na bakmak i\u00e7in onlar\u0131 takip ettim. Atlardan inip develere bindiklerini ve Mekke'ye y\u00f6neldiklerini g\u00f6rd\u00fcm.\"Biraz yol ald\u0131ktan sonra birbirlerini k\u0131namaya ba\u015flad\u0131lar. Baz\u0131s\u0131 \"Hi\u00e7bir \u015fey yapamad\u0131k, g\u00fc\u00e7lerini, birliklerini k\u0131rm\u0131\u015fken b\u0131rak\u0131p geldiniz. Oysa onlar\u0131 size kar\u015f\u0131 tekrar biraraya getirecek liderleri h\u00e2l\u00e2 duruyor. D\u00f6n\u00fcn, k\u00f6klerini kaz\u0131yal\u0131m\" diyordu. Resulullah (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) bunu haber al\u0131nca halk\u0131 \u00e7a\u011f\u0131rd\u0131 ve onlar\u0131 d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131n \u00fczerine y\u00fcr\u00fcmeye haz\u0131rlad\u0131. \u015e\u00f6yle diyordu: \"Sava\u015fa kat\u0131lanlardan ba\u015fkas\u0131 bizimle gelmesin\". Abdullah b. Ubey \"Seninle geleyim!\" dedi. Resulullah \"Hay\u0131r\" dedi. Onca yara almalar\u0131na ve korkmalar\u0131na ra\u011fmen m\u00fcsl\u00fcmanlar \"\u0130\u015fittik ve itaat ettik\" diyerek emrini yerine getirdiler. Cabir b. Abdullah izin isteyip \"Ya Resulullah, g\u00f6rd\u00fcklerini g\u00f6rmeyi \u00e7ok istiyorum. Uhud g\u00fcn\u00fc babam beni k\u0131zlar\u0131n\u0131n yan\u0131nda b\u0131rakm\u0131\u015ft\u0131. \u0130zin ver seninle geleyim\" dedi. Bunun \u00fczerine Resulullah ona \u00efzin verdi. Ard\u0131ndan, Resulullah ve beraberindeki m\u00fcsl\u00fcmanlar \"Hamr\u00e2u'l-Esed\" denilen yere kadar y\u00fcr\u00fcd\u00fcler. Orada Ma'bed b. Ebu Ma'bed el-Huzai (Allah O'ndan raz\u0131 olsun) ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131lar. Resulullah O'na Ebu S\u00fcfyan'a gidip O'nu korkutmas\u0131n\u0131 emretti. Ma'bed, Ravha denilen yerde Ebu S\u00fcfyan'a ula\u015ft\u0131. Ma'bed'in m\u00fcsl\u00fcman oldu\u011funu bilmiyorlard\u0131. Ona \"Ey Ma'bed, geride ne var?\" O da \"Muhammed ve arkada\u015flar\u0131 size \u00e7ok k\u0131zm\u0131\u015flar. Daha \u00f6nce g\u00f6r\u00fclmemi\u015f bir kalabal\u0131kla geliyorlar ve \u00f6nceden O'ndan ayr\u0131lan arkada\u015flar\u0131 da pi\u015fman olup O'na kat\u0131lm\u0131\u015flar\" dedi. Bunun \u00fczerine Ebu S\u00fcfyan \"Neler s\u00f6yl\u00fcyorsun?\" dedi. Ma'bed \"Bana g\u00f6re ordu \u015fu tepenin ard\u0131ndan \u00e7\u0131kmadan \u00e7ekip gitmeniz daha iyi olur\" dedi. Ebu S\u00fcfyan \"Vallahi, k\u00f6klerini kaz\u0131mak i\u00e7in tekrar toplanm\u0131\u015ft\u0131k\" dedi. Bunun \u00fczerine Ma'bed \"B\u00f6yle yapma! Sana nasihat ediyorum\" dedi. Onlar da Mekke'ye geri d\u00f6nd\u00fcler.Ebu S\u00fcfyan yolda Medine'ye gitmek isteyen m\u00fc\u015friklere rastlad\u0131. Onlardan birine \"Yolculu\u011fun bitip Mekke'ye d\u00f6nd\u00fc\u011f\u00fcnde y\u00fck\u00fcn\u00fc kuru \u00fcz\u00fcmle doldurmam kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda Muhammed'e \u015fu mesaj\u0131 iletir misin?\" dedi. O da \"Evet\" deyince \"Muhammed'e; O'nun ve ashab\u0131n\u0131n k\u00f6k\u00fcn\u00fc kaz\u0131mak i\u00e7in yeniden topland\u0131\u011f\u0131m\u0131z\u0131\" s\u00f6yle dedi. Bunu m\u00fcsl\u00fcmanlara iletince \"Allah bize yeter, O ne g\u00fczel dosttur, i\u015fte bu onlar\u0131n elinden gelmez!\" dediler. M\u00fcsl\u00fcmanlar orada \u00fc\u00e7 g\u00fcn beklediler. Sonra m\u00fc\u015friklerin Mekke'ye d\u00f6n\u00fcp uzakla\u015ft\u0131klar\u0131 anla\u015f\u0131l\u0131nca Medine'ye d\u00f6nd\u00fcler.UHUD SAVA\u015eINDAN KAHRAMANLIK \u00d6RNEKLER\u0130Ancak, ibretle \u00f6rnek al\u0131nmas\u0131 gerekti\u011finden, sava\u015fta meydana gelen olaylar hakk\u0131nda sundu\u011fumuz bu \u00f6zet, sava\u015f\u0131 b\u00fct\u00fcn y\u00f6nleriyle tasvir etmedi\u011fi gibi sava\u015fta vuk\u00fb bulan her\u015feyi de kapsamamaktad\u0131r. Bu y\u00fczden, o atmosferi b\u00fct\u00fcn y\u00f6nleriyle \u00e7izmek ve canland\u0131rmak i\u00e7in baz\u0131 duyguland\u0131r\u0131c\u0131 olaylar\u0131 anlatmak gerekir.Ok\u00e7ular\u0131n mevzilerini terk etti\u011fi, kafirlerin m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 \u00e7epe\u00e7evre ku\u015fatt\u0131\u011f\u0131 ve \"Muhammed \u00f6ld\u00fcr\u00fcld\u00fc\" s\u00f6z\u00fcn\u00fcn duyuldu\u011fu ve bu s\u00f6z\u00fcn etkisiyle m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n saflar\u0131n\u0131n ve g\u00fc\u00e7lerinin da\u011f\u0131ld\u0131\u011f\u0131 s\u0131ralarda Resulullah'\u0131n yan\u0131na kadar sokulan m\u00fc\u015friklerden Amr b. Kumey'e, sava\u015f\u0131n \u015fiddetli bir an\u0131nda biraz daha \u00f6ne \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131.Ak\u0131llar\u0131 durduran bu deh\u015fet an\u0131nda, \u00dcmm\u00fc \u0130mare, Nuseybe binti K\u00e2'bi Maziniye Resulullah'\u0131 savunmak i\u00e7in varg\u00fcc\u00fcyle sava\u015f\u0131yordu. Amr b, Kumeyye'ye birka\u00e7 darbe indirmi\u015fti, ancak Amr'\u0131 \u00fcst \u00fcste giydi\u011fi iki z\u0131rh koruyordu. Sonra Amr, \u00dcmm\u00fcl \u0130mare'ye k\u0131l\u0131c\u0131yla bir darbe indirmi\u015f ve O'nu omuzundan a\u011f\u0131r yaralam\u0131\u015ft\u0131.Ebu D\u00fccane (Allah O'ndan raz\u0131 olsun) s\u0131rt\u0131n\u0131, Resulullah'a (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) siper etmi\u015f, gelen oklar O'na isabet ediyordu. O ise hi\u00e7 k\u0131p\u0131rdam\u0131yor, b\u00f6ylelikle Resulullah'\u0131n g\u00f6r\u00fcnmesine engel oluyordu.Talha b. Ubeydullah \u00e7abucak Resulullah'\u0131n yan\u0131na ko\u015fmu\u015f, yere d\u00fc\u015fene kadar \u00f6n\u00fcnde durmu\u015ftu. \u0130bn-i Hibban Sahih'inde Hz. Ai\u015fe'den (Allah O'ndan raz\u0131 olsun) \u015f\u00f6yle nakleder: \"Ebu Bekr-i S\u0131dd\u0131k (Allah O'ndan raz\u0131 olsun) dedi ki: Uhud ;g\u00fcn\u00fc, insanlar\u0131n Resulullah'tan uzakla\u015ft\u0131klar\u0131 s\u0131rada Resulullah'\u0131n yan\u0131na ilk ben varm\u0131\u015ft\u0131m. Resulullah'\u0131n yan\u0131nda sava\u015f\u0131p onu koruyan birini g\u00f6rd\u00fcm. `Dayan Talha! Anam babam sana feda olsun. Dayan anam babam sana feda olsun' dedim. Daha ona yeti\u015fmeden, bir ku\u015f gibi h\u0131zla gelen Ebu Ubeyde b. Cerrah'a rastlad\u0131m. Beraberce Resulullah'\u0131n yan\u0131na gitti\u011fimizde Talha art\u0131k yere d\u00fc\u015fm\u00fc\u015ft\u00fc. Resulullah `Karde\u015finize yard\u0131m edin, yard\u0131ma ihtiyac\u0131 vard\u0131r' buyurdu. Resulullah yana\u011f\u0131ndan vurulmu\u015f, mi\u011fferinin iki halkas\u0131 yana\u011f\u0131na batm\u0131\u015ft\u0131. Resulullah'\u0131n yana\u011f\u0131ndan halkay\u0131 \u00e7\u0131karmaya yeltendi\u011fimde Ebu Ubeyde `Allah i\u00e7in ey Ebu Bekir onu bana b\u0131rak' dedi. Onu a\u011fz\u0131na alarak, Resulullah'\u0131 inciltmemek i\u00e7in \u00f6n di\u015fleriyle \u00e7ekmeye ba\u015flad\u0131. Ebu Ubeyde'nin di\u015fi k\u0131r\u0131lm\u0131\u015ft\u0131. Ebu Bekir diyordu ki: \u0130kincisini \u00e7\u0131karmak istedi\u011fimde Ebu Ubeyde tekrar `Ey Ebu Bekir Allah i\u00e7in bana b\u0131rak' dedi. Yine a\u011fz\u0131na alarak \u00e7\u0131karana kadar \u00e7ekmeye ba\u015flad\u0131. Ebu Ubeyde'nin di\u011fer di\u015fi de k\u0131r\u0131ld\u0131. Sonra Resulullah `Karde\u015finize yard\u0131m edin, yard\u0131ma ihtiyac\u0131 var' buyurdu. Talha'y\u0131 tedavi etmeye ba\u015flad\u0131\u011f\u0131m\u0131zda v\u00fccudunda on k\u00fcsur yara tesbit etmi\u015ftik.\"Hz. Ali (Allah O'ndan raz\u0131 olsun), Resulullah'\u0131n yaras\u0131n\u0131 y\u0131kamak i\u00e7in su getirdi. Hz. Ali suyu d\u00f6k\u00fcyordu. Hz. Fat\u0131ma da yaray\u0131 y\u0131k\u0131yordu. Kan\u0131n durmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcnce bir par\u00e7a has\u0131r yakarak yaran\u0131n \u00fczerine koydu, b\u00f6ylece kan durdu.Ebu Said el-Hudri'nin babas\u0131 Malik, Resulullah'\u0131n yaras\u0131n\u0131 temizleyene kadar emdi. Resulullah (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) t\u00fck\u00fcrmesini s\u00f6ylediyse de \"Allah'a andolsun ki t\u00fck\u00fcrmeyece\u011fim\" dedi, sonra da gitti. Arkas\u0131ndan Resulullah \"Cennet ehlinden birini g\u00f6rmek isteyen bu adama baks\u0131n\" dedi.M\u00fcslim'in Sahih'inde belirtildi\u011fine g\u00f6re Resulullah (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) Uhud g\u00fcn\u00fc yedisi Ensar'dan ikisi de Kurey\u015f'ten olmak \u00fczere dokuz arkada\u015f\u0131yla yaln\u0131z kalm\u0131\u015ft\u0131. M\u00fc\u015frikler iyice yakla\u015f\u0131nca Resulullah \"Kim onlar\u0131 benden uzakla\u015ft\u0131r\u0131rsa ona Cennet var\" dedi. Ensar'dan biri \u00f6ne \u00e7\u0131kt\u0131, sava\u015farak \u00f6ld\u00fc. M\u00fc\u015frikler tekrar sald\u0131r\u0131nca \"Kim onlar\u0131 benden uzakla\u015ft\u0131r\u0131rsa ona Cennet vard\u0131r ve o Cennette benim arkada\u015f\u0131md\u0131r\" dedi... Bu durum yedisi de \u00f6ld\u00fcr\u00fclene kadar devam etti. Bunun \u00fczerine Resulullah (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) \"Arkada\u015flar\u0131m\u0131za insaf etmedik\" dedi. Sonra Talha (Allah O'ndan raz\u0131 olsun) m\u00fc\u015frikleri Resulullah'tan uzakla\u015ft\u0131rana kadar onlarla vuru\u015ftu. Daha \u00f6nce de dedi\u011fimiz gibi Ebu D\u00fccane v\u00fccudunu O'na siper etmi\u015fti. Nihayet felaket dindi. Resulullah tepeye t\u0131rmanmaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131yordu, m\u00fc\u015frikler de O'nu takip ediyorlard\u0131. Sonu\u00e7ta o kadar yorulmu\u015ftu ki bir kayan\u0131n \u00fczerine \u00e7\u0131kamad\u0131. Resulullah'\u0131n \u00e7\u0131kmas\u0131 i\u00e7in Talha oturdu, O da \u00fcst\u00fcne bas\u0131p \u00e7\u0131kt\u0131. Namaz vakti girmi\u015fti. Resulullah (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) onlarla beraber oturarak namaz k\u0131ld\u0131. Ayn\u0131 \u015fekilde, a\u015fa\u011f\u0131da anlataca\u011f\u0131m\u0131z olaylar da o g\u00fcn meydana gelmi\u015fti:Hanzala el-Ensari -Hanzala el-Gasil diye an\u0131l\u0131r- Ebu S\u00fcfyan'a sald\u0131rd\u0131\u011f\u0131nda Ebu S\u00fcfyan kar\u015f\u0131 koyamad\u0131. O esnada \u015eeddat b. Esvet Hanzala'ya sald\u0131rd\u0131 ve \u00f6ld\u00fcrd\u00fc. Hanzala sava\u015f \u00e7a\u011fr\u0131s\u0131n\u0131 duydu\u011fu zaman kar\u0131s\u0131yla temas halinde oldu\u011fu i\u00e7in c\u00fcn\u00fcpt\u00fc. Hemen cihada ko\u015fmu\u015ftu. Resulullah ashab\u0131na, O'nun melekler taraf\u0131ndan y\u0131kand\u0131\u011f\u0131n\u0131 haber verdi. Ard\u0131ndan \"Kar\u0131s\u0131ndan nas\u0131l oldu\u011funu sorun\" Ashab han\u0131m\u0131ndan sormu\u015f o da onlara meseleyi anlatm\u0131\u015ft\u0131.Zeyd b. Sabit \"Uhud g\u00fcn\u00fc Resulullah beni Sa'd b. Rebii'yi aramaya g\u00f6nderdi. \u00d6l\u00fcler aras\u0131nda dola\u015fmaya ba\u015flad\u0131m. O'nu g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcmde son nefesini vermek \u00fczereydi. Tam yetmi\u015f darbe yemi\u015fti. V\u00fccudunda m\u0131zrak izi, k\u0131l\u0131\u00e7 yaras\u0131 ve ok darbesi doluydu. \"Ey Sa'd Resulullah sana sel\u00e2m s\u00f6yl\u00fcyor ve nas\u0131l oldu\u011funu \u00f6\u011frenmek istiyor\" dedim. Bunun \u00fczerine \"Benden de Resulullah'a sel\u00e2m s\u00f6yle ve O'na Cennetin kokusunu ald\u0131\u011f\u0131m\u0131 s\u00f6yle!\" Kavmim Ensara da \"G\u00f6zleriniz g\u00f6rebildi\u011fi halde m\u00fc\u015friklerin Resulullah'a sokulmas\u0131na g\u00f6z yumarsan\u0131z, Allah'\u0131n yan\u0131nda hi\u00e7bir mazeretiniz olmaz, de\" dedi ve o anda da ruhunu teslim ett\u00ef.\" der.Muhacirlerden birisi kanlar i\u00e7inde s\u00fcr\u00fcnen Ensar'dan birine rastlad\u0131 ve ona \"Muhammed'in \u00f6ld\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc duydun mu?\" dedi. Ensar'dan olan \"Muhammed (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) \u00f6ld\u00fcr\u00fclm\u00fc\u015f olsa da O, Allah'\u0131n dinini tebli\u011f etti. O halde dininiz i\u00e7in sava\u015f\u0131n\u0131z\" dedi.Abdullah b. Amr b. Haram \u015f\u00f6yle anlat\u0131r: \"Uhud'dan \u00f6nce r\u00fcyamda M\u00fcbe\u015f\u015fir b. Abdul M\u00fcnzir'i g\u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fcm. Bana \"Birka\u00e7 g\u00fcn sonra bize kat\u0131lacaks\u0131n\" diyordu. \"Nerdesin?\" dedim. \"Cennette!\" dedi. \"Oradaki gibi hareket ediyoruz:' \"Sen Bedir g\u00fcn\u00fc \u00f6ld\u00fcr\u00fclmemi\u015f miydin?\" dedim. O, \"Evet fakat tekrar dirildim\" dedi. Bu olay\u0131 Resulullah'a anlatt\u0131\u011f\u0131mda \"Ey Ebu Cabir bu, \u015fehadettir!\" buyurdu. O\u011flu Bedir'de, Resulullah'la beraber sava\u015f\u0131p \u015fehid d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f olan Hayseme anlat\u0131yor: \"Allah'a andolsun ki b\u00fct\u00fcn arzuma ra\u011fmen Bedir sava\u015f\u0131n\u0131 ka\u00e7\u0131rd\u0131m. Sava\u015fa \u00e7\u0131kmak i\u00e7in kur'a \u00e7ekmi\u015ftik. Ona isabet etmi\u015f ve \u015fehid olmu\u015ftu. D\u00fcn gece r\u00fcyamda o\u011flumu \u00e7ok g\u00fczel bir durumda g\u00f6rd\u00fcm. Cennet meyveleri ve nehirleri aras\u0131nda dola\u015farak bana \"Cennette bize arkada\u015fl\u0131k etmen en g\u00fczeldir. Rabbimin vaad ettiklerinin t\u00fcm\u00fcn\u00fc ger\u00e7ek buldum\" diyordu. Uyand\u0131\u011f\u0131mda Cennette O'na arkada\u015fl\u0131k etme duygusuyla doluydum. `Ya Resulullah ya\u015f\u0131m ge\u00e7ti,art\u0131k ihtiyarlad\u0131m. Rabbime kavu\u015fmay\u0131 arzuluyorum. \u015eehadeti ve Cennet'te Sa'd'a `arkada\u015fl\u0131k etmesi i\u00e7in Allah'a dua et' dedi Resulullah onun i\u00e7in dua etti. Uhud g\u00fcn\u00fc \u015fehid d\u00fc\u015fenler aras\u0131ndayd\u0131.Abdullah b. Cah\u015f, o g\u00fcn \u015f\u00f6yle demi\u015fti: \"Allah'\u0131m yar\u0131n d\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015fmaya y\u00fcce ad\u0131na ant i\u00e7iyorum. Beni \u00f6ld\u00fcrs\u00fcnler ve karn\u0131m\u0131 yars\u0131nlar, kula\u011f\u0131m\u0131 ve burnumu kessinler. Sonra \"Bunlar, kimin i\u00e7in?\" diye sordu\u011funda Senin i\u00e7in diyeyim.\"Amr b. Cum\u00fbh fazlaca topald\u0131. Her seferinde Resulullah (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) ile sava\u015fa \u00e7\u0131kan d\u00f6rt o\u011flu vard\u0131. Peygamber Uhud'a y\u00f6nelince O da \u00e7\u0131kmak istedi. Ancak \u00e7ocuklar\u0131: `Allah sana izin vermi\u015ftir, sen git otur. Biz yeterliyiz. Hem Allah bu halinle sana cihad\u0131 farz k\u0131lmam\u0131\u015ft\u0131r' dediler. Bunun \u00fczerine Resulullah'\u0131n yan\u0131na gelerek `Ya Resulullah \u015fu o\u011fullar\u0131m seninle sava\u015fa \u00e7\u0131kmama engel oluyorlar! Oysa ben -Allah'a andolsun ki- \u015fehid olmak istiyorum. \u015eu topall\u0131\u011f\u0131mla Cennette se\u011firtmek istiyorum' dedi. Resulullah \"Allah senden cihad farz\u0131n\u0131 kald\u0131rm\u0131\u015ft\u0131r\" dedi. Sonra da \u00e7ocuklar\u0131na d\u00f6nerek `Niye b\u0131rakm\u0131yorsunuz? Belki y\u00fcce Allah O'na \u015fehadet nasip eder' buyurdu. Amr, Resulullah ile beraber \u00e7\u0131kt\u0131 ve O da Uhud'da \u015fehid d\u00fc\u015ft\u00fc.Sava\u015f\u0131n \u015fiddetli bir an\u0131nda Huzeyfe b. Yeman babas\u0131n\u0131n m\u00fcsl\u00fcmanlar taraf\u0131ndan tan\u0131mad\u0131klar\u0131ndan dolay\u0131 m\u00fc\u015frik san\u0131larak \u00f6ld\u00fcr\u00fclmek \u00fczere oldu\u011funu g\u00f6rd\u00fc. `Ey Allah'\u0131n kullar\u0131 babam!' dediyse de kimse duymad\u0131 ve babas\u0131n\u0131 \u00f6ld\u00fcrd\u00fcler. Bunun \u00fczerine `Allah sizi affetsin' dedi. Resulullah, diyetini \u00f6demek istedi. Ancak Huzeyfe `Diyetini m\u00fcsl\u00fcmanlara ba\u011f\u0131\u015flad\u0131m' dedi. Bu ola Huzeyfe'nin de\u011ferini Resulullah'\u0131n yan\u0131nda art\u0131rd\u0131.Cubeyr b. Mut'im'in k\u00f6lesi Vah\u015fi, bu sava\u015fta \u015fehidlerin efendisi Hamza'y\u0131 nas\u0131l vurdu\u011funu \u015f\u00f6yle anlat\u0131yor: \"C\u00fcbeyr bana \"Muhammed'in amcas\u0131 Hamza'y\u0131 \u00f6ld\u00fcr\u00fcrsen seni azad edece\u011fim\" demi\u015fti. Herkesle beraber ben de sava\u015fa \u00e7\u0131kt\u0131m. Habe\u015fli oldu\u011fumdan ben de her Habe\u015fli gibi iyi m\u0131zrak kullan\u0131rd\u0131m. \u0130sabet etmedi\u011fim \u00e7ok nadirdir. Halk birbirine girince Hamza'y\u0131 aramaya ba\u015flad\u0131m. Onu g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcmde k\u0131r bir deveye benziyordu. K\u0131l\u0131c\u0131yla insanlar\u0131 deviriyordu. \u00d6n\u00fcnde hi\u00e7 bir\u015fey duram\u0131yordu. Allah'a andolsun ki, O'na m\u0131zra\u011f\u0131m\u0131 atmak i\u00e7in haz\u0131rlan\u0131yordum. Beni g\u00f6rmemesi i\u00e7in bir a\u011fac\u0131n ya da ta\u015f\u0131n arkas\u0131na saklan\u0131yordum. Bir ara Sebba' b. Abduluzza \u00f6n\u00fcme ge\u00e7ti. Hamza onu g\u00f6r\u00fcnce \u00f6yle bir darbe indirmi\u015fti ki \u00e2deta yere ge\u00e7mi\u015fti. M\u0131zra\u011f\u0131m elimde titremeye ba\u015flam\u0131\u015ft\u0131. Biraz sakinle\u015ftikten sonra f\u0131rlatm\u0131\u015ft\u0131m. M\u0131zrak kas\u0131\u011f\u0131ndan isabet etmi\u015f bacaklar\u0131n\u0131n aras\u0131ndan \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131. Benden yana y\u0131k\u0131ld\u0131 ve \u00f6lene kadar \u00f6ylece b\u0131rakt\u0131m. Sonra yakla\u015f\u0131p m\u0131zra\u011f\u0131m\u0131 ald\u0131m ve kararg\u00e2ha giderek orada oturdum. \u00c7\u00fcnk\u00fc bunun d\u0131\u015f\u0131nda bana ihtiya\u00e7 kalmam\u0131\u015ft\u0131. Ben azad edilmek i\u00e7in onu \u00f6ld\u00fcrm\u00fc\u015ft\u00fcm \"Ebu S\u00fcfyan'\u0131n kar\u0131s\u0131 Hint Binti Utbe gelip Hamza'n\u0131n karn\u0131n\u0131 yarm\u0131\u015f, ci\u011ferini \u00e7\u0131kar\u0131p \u00e7i\u011fnemi\u015fti. Yutamad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in t\u00fck\u00fcrm\u00fc\u015ft\u00fc...Sava\u015ftan sonra Resulullah (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) Hamza'n\u0131n cesedinin \u00fczerinde durunca \u00e7ok etkilenmi\u015fti. \"Art\u0131k senin gibisine rastlanmaz\" ve \"Bunun kadar beni \u00fczen bir durumla kar\u015f\u0131la\u015fmam\u0131\u015ft\u0131m\" demi\u015fti. Sonra da Hint'i kastederek \"Bir\u015fey yedi mi?\" diye sormu\u015ftu. \"Hay\u0131r\" denince \"Allah Hamza'n\u0131n hi\u00e7bir yerini ate\u015fe sokmayacakt\u0131r\" buyurdu.Resulullah (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerinde olsun) Uhud \u015fehidlerini d\u00fc\u015ft\u00fckleri yerlere defnedip Medine mezarl\u0131\u011f\u0131na g\u00f6t\u00fcr\u00fclmemesini emretti. Ancak baz\u0131 sahabeler \u00f6l\u00fclerini nakletmi\u015flerdi. Sahabelerden biri Resulullah'\u0131n emrini duyurunca hepsi \u00f6l\u00fclerini \u015fehid d\u00fc\u015ft\u00fckleri yere geri getirdiler. Resulullah (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) iki \u00fc\u00e7 ki\u015fiyi ayn\u0131 mezara g\u00f6m\u00fcyordu. Bu arada, \"Hangisi daha \u00e7ok Kur'an'dan istifade ediyordu?\" diye soruyordu. Hangisine i\u015faret ediyorsalar \u00f6ncelikle O'nu kabre b\u0131rak\u0131yordu. Abdullah b. Amr b. Haram ile Amr b. Cum\u00fbh'u ayn\u0131 kabre koymu\u015ftu. \u00c7\u00fcnk\u00fc ikisi birbirlerini \u00e7ok seviyordu. \"Bu d\u00fcnyada birbirini seven \u015fu iki ki\u015fiyi ayn\u0131 mezara koyun\" demi\u015fti.Aralar\u0131nda emre muhalefet, hevaya g\u00f6re hareket etmek ve \u015fehvete y\u00f6nelmekten ve k\u0131sa bir zaman biriminden ba\u015fka hi\u00e7bir mesafe bulunmayan zafer ile yenilginin yanyana bulundu\u011fu, y\u00fcce zirvelerle al\u00e7ak \u00e7ukurlar\u0131n beraberce arz-\u0131 endam ettikleri ayr\u0131ca iman ve kahramanl\u0131k tarihiyle nifak ve yenilgi tarihine e\u015fsiz bir \u00f6rnek olu\u015fturan sava\u015ftan baz\u0131 sahneler sunduk.Bu sahneler, o zaman, m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n saf\u0131nda bir d\u00fczensizli\u011fin oldu\u011funu ortaya \u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131 gibi baz\u0131 m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n d\u00fc\u015f\u00fcncelerinin de hen\u00fcz berrakla\u015fmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 ortaya \u00e7\u0131karm\u0131\u015ft\u0131r. Bu d\u00fczensizlik ve bulan\u0131kl\u0131k, Allah'\u0131n kanunu ve takdiri do\u011frultusunda, m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n ba\u015f\u0131na gelen b\u00f6yle bir sonucu ve en ba\u015fta sahabeyi derinden sarsan olaylar\u0131n aras\u0131nda en \u00e7ok \u00fcz\u00fcld\u00fckleri, Resulullah'\u0131n yaralanmas\u0131 olay\u0131 olmak \u00fczere, bir\u00e7ok arkada\u015flar\u0131n\u0131 kurban vermelerini do\u011furmu\u015ftu. Evet, m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n iyi bir ders \u00e7\u0131karmalar\u0131 gereken bir olay... Allah'\u0131n kalplerini ar\u0131nd\u0131rmas\u0131, saflar\u0131n\u0131 belirginle\u015ftirmesi ve m\u00fcsl\u00fcman cemaate y\u00fckledi\u011fi y\u00fcce g\u00f6revi idrak etmeleri, be\u015feriyete \u00f6nderlik etme g\u00f6revi ile Allah'\u0131n metodunun, pratik hayatta ya\u015fanan bir \u00f6rnek olarak yery\u00fcz\u00fcnde ger\u00e7ekle\u015ftirmeye haz\u0131rlamas\u0131 i\u00e7in a\u011f\u0131r bir bedel \u00f6denmi\u015fti.KUR'AN'IN \u0130FADE B\u0130\u00c7\u0130M\u0130Kur'an ayetleri, sava\u015fta meydana gelen olaylar\u0131 sunarken rivayet veya a\u00e7\u0131klama y\u00f6nteminden ziyade, ruhlar\u0131n derinliklerine ve kalplerin i\u00e7lerine n\u00fcfuz etme y\u00f6ntemini kullanm\u0131\u015ft\u0131r. Olaylardaki uyar\u0131, ayd\u0131nlatma ve y\u00f6nlendirme unsurunu \u00f6ne \u00e7\u0131karm\u0131\u015ft\u0131r.Kur'an, olaylar\u0131 sunarken, tescil amac\u0131yla tarihsel kronolojiye uyarak sunmaz. Daha \u00e7ok ibret al\u0131nmas\u0131, e\u011fitim, olaylar\u0131n arka pl\u00e2n\u0131ndaki gizli de\u011ferlerin meydana \u00e7\u0131kmas\u0131, ruhlar\u0131n karekterlerinin ve kalplerin hareketinin \u00e7izilmesi, olaylara egemen atmosfer ile evrensel yasan\u0131n ve yerle\u015ftirmek istedi\u011fi di\u011fer ilkelerin tasviri amac\u0131n\u0131 g\u00fctmektedir. B\u00f6ylece olaylar, bir\u00e7ok duygu, hareket \u00e7izgisi ve deliller birikimine eksenlik ile odak noktal\u0131\u011f\u0131 \u00f6devini yerine getirmi\u015f olurlar. Ayetlerin ak\u0131\u015f\u0131, olaydan yola \u00e7\u0131kar, olay\u0131n \u00e7evresinde dola\u015f\u0131r ve sonra tekrar olaya d\u00f6ner. Ard\u0131ndan vicdanlar\u0131n derinliklerine ve hayat\u0131n her y\u00f6n\u00fcne n\u00fcfuz eder. Bunu tekrar tekrar yapar. Olay\u0131n anlat\u0131lmas\u0131 bitince, art\u0131k, iki y\u00f6n\u00fcyle anlamlar\u0131, delilleri, de\u011ferleri ve ilkeleri kapsam\u0131\u015ft\u0131r. Olay\u0131n anlat\u0131lmas\u0131, anlamlara, delillere, de\u011ferlere ve ilkelere ula\u015fmak i\u00e7in bir ara\u00e7 ve bunlar\u0131n etraf\u0131nda odakla\u015ft\u0131\u011f\u0131 bir hareket noktas\u0131 olmas\u0131ndan ba\u015fka bir amaca dayanmamaktad\u0131r. Ayetler, olaylar\u0131n karma\u015f\u0131kl\u0131\u011f\u0131na ve vicdanlar \u00fczerindeki etkisine y\u00f6nelmekte, vicdanlar\u0131 ar\u0131nd\u0131rmakta, temizlemekte ve yeri gelince de ayd\u0131nlatmaktad\u0131r. Art\u0131k nefis, olay kar\u015f\u0131s\u0131nda \u015fa\u015f\u0131rmamakta ve ku\u015fkuya d\u00fc\u015fmemektedir. Olayda bir kar\u0131\u015f\u0131kl\u0131k ve anla\u015f\u0131lmazl\u0131k g\u00f6rmemektedir.\u0130nsan, b\u00fct\u00fcn geni\u015fli\u011fi ve \u00e7e\u015fitlili\u011fiyle beraber sava\u015fa ve sava\u015f esnas\u0131nda meydana gelen olaylara, bir de Kur'an'\u0131n olaylar\u0131 de\u011ferlendirmesi ve b\u00fct\u00fcn y\u00f6nleriyle ele almas\u0131ndaki ihtimam\u0131na bak\u0131yor. Kur'an'\u0131n sava\u015ftan \u00e7\u0131kar\u0131lacak dersten \u00e7ok daha kapsaml\u0131 oldu\u011funu, zaman bak\u0131m\u0131ndan daha s\u00fcrekli oldu\u011funu, kalplere daha \u00e7ok etki etti\u011fini, ruhlar\u0131n derinli\u011fine daha \u00e7ok indi\u011fini, insan ruhunun ve \u0130sl\u00e2m cemaatinin nesiller boyu kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131 benzeri durumlardaki ihtiya\u00e7lar\u0131na cevap vermede daha yetkin oldu\u011funu anl\u0131yor. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu, ge\u00e7ici olaylar\u0131n \u00f6tesindeki kal\u0131c\u0131 ger\u00e7ekleri, bireysel olaylar\u0131n ard\u0131ndaki mutlak ilkeleri, gelip ge\u00e7en g\u00f6r\u00fcnt\u00fclerin alt\u0131ndaki as\u0131l de\u011ferleri ile zaman ve mek\u00e2n \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcnden kurtulmu\u015f sa\u011fl\u0131kl\u0131 g\u00f6zlemi i\u00e7ermektedir.Nerede olursa olsun ve hangi \u00e7a\u011fda bulunursa bulunsun, Kur'an-\u0131 kerim bu kal\u0131c\u0131 uyar\u0131lar\u0131, imam alg\u0131lamaya haz\u0131r olan her kalbe y\u00f6neltmektedir. Bu konuyu, ayetleri a\u00e7\u0131k!arken ayr\u0131 ayr\u0131 ele ald\u0131ktan sonra etrafl\u0131ca de\u011ferlendirece\u011fiz in\u015faallah..."}