TAKVA VE MERTEBELERİ

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Sonsuz hamd Alemlerin Rabbi Rahman ve Rahim ,Din gününün sahibi Allah c.c’a mahsustur. Salat ve selam Alemlere rahmet olarak gönderilen Mahlukatın ekmeli ve önderi Hz.Muhammed sav’e aline ashabına ve onları takip edenlerin üzerine olsun inşallah.

“Takva” ve “ittika” kelimelerinin kökü “veka” fiilinin mastan olan “vikaye” dir. “Vikaye”, bir şeyi muhafaza etmek, eziyyetten korumak, himaye etmek, zarar verecek şeylerden sakınmak ve bir şeyi başka bir şeyle tehlikelere karşı korumaya almak anlamındadır.

“İttika”, vikayeye girmek yani elem ve zarar verecek şeylerden sakınıp kendini iyice koruma altına almak ve bir şeyden sakınmak anlamındadır.

“İttika” ve onun ismi olan “takva”; sözlük anlamı itibariyle kuvvetli bir himayeye girerek korunmak, sakınmak, kendini muhafaza altına almak, bunun gereği olarak korkmak ve çekinmek demektir.

“Takva”, Arapların cahiliyye döneminde; canlıların dışarıdan gelecek yıkıcı kuvvetiere karşı kendini savunması anlamında kullanılmıştır. Bu, tamamen maddi bir tehlikeden korunmak anlamını taşıyordu.

“Takva” kavramı; Kur’an’da, Kur’an öncesindeki kullanımından daha özel bir anlam kazanmıştır. Artık Kur’an’da “takva”, her hangi bir tehlikeden değil, Allah’ın azabından ve insanı bu azaba sürükleyecek olan günahlardan korunmak suretiyle insanın kendini muhafaza altına alması, kendisini azaba sürükleyecek şeylerden korkup çekinmesi manasına gelmektedir.

O zaman inkâr edenler, kalplerine taassubu, câhiliyet taassubunu yerleştirmişlerdi. Allah da elçisine ve müminlere sükûnet ve güvenini indirdi. Onları takva sözü üzerinde durdurdu. Zaten onlar buna pek layık ve ehil kimselerdi. Allah herşeyi bilendir.

(Fetih – 26)

«O küfredenler, kalblerinde hamiyyeti, câhiliyyet hamiyyetini ateş­lendirdiklerinde…» Bu durum; «Rahman ve Rahîm olan Allah’ın adıy­la.» ve : «Bu Allah’ın elçisi Muhammed’in üzerinde anlaştığıdır.» ya­zılmasını kabul etmedikleri zaman olmuştur.

Übeyy İbn Kâ’b’dan rivayetine göre; o, Allah Rasûlü (s.a.)nü şöyle buyururken işitmiş: Onlan takva sözü üzerinde durdur­du. Bu; Allah’tan başka ilâh yoktur sözüdür.(Tirmizi)

Müşrikler bunu tasdik etmek bir yana on üç yıl boyunca bu kelime ile savaştılar.

Ali İbn Ebu Talha ise İbn Abbâs’m «Ve onları takva sözü üzerinde durdurdu.» âyeti hakkında şöyle dediğini nakleder: Bu söz; Allah’tan başka ilâh olmadığına şehâdettir ve o, her takvanın başıdır.

Saîd İbn Cübeyr, Allah’ın inananları takva sözü üze­rinde durdurmasını şöyle açıklar: Bu; Allah’tan başka ilâh yoktur, sö­zü ile Allah yolunda cihâddır.

İmam-ı kurtubi; “Takva sözü” kendisi ile şirkten sakınılan söz demektir. Yine Müca­hid’den nakledildiğine güre “takva sözü” ihlastır.

Doğrusu Allah, kendisine ortak koşulmasını asla affetmez. Ondan başkasını (diğer günahları) ise, dilediği kimseler için bağışlar ve mağfiret buyurur. Her kim Allah’a şirk koşarsa gerçekten pek büyük bir günah ile iftira etmiş olur. (Nisâ – 48)

O kitap (Kur’an); onda asla şüphe yoktur. O, müttakîler (Tevhid ederek ebedi azaptan korkanlar) için bir yol göstericidir.

(Bakara – 2)

“takva”, itaat edip . isyan etmemek, şükredip. nankörlük etmemek ve Allah’ı zikredip O’nu unutmamaktır, demiştir.

Takva Kur’an’da üç mertebede zikredilmiştir:

1. Ebedi olarak cehennem azabından korunmak için; Allah’a ortak koşmak’tan, küfür ve nifak’tan korunarak imana sarılmaktır. Fetih suresinin 26. ayetinde geçen “takva kelimesi” bu anlamdadır.
2. Masiyetten Takva;İman sahibi olduktan sonra istikametten saptıracak olan büyük günahlan işlemekten, küçük günahlarda ısrar etmekten kendini alıkoyarak, istikameti sağlamlaştırmak için emredilen farzları yerine getirmektir. Araf suresinin 96. ayetinde geçen “takva” kelimesi bu anlamdadır.

(O) ülkelerin halkı inanıp (Allah’ın azabından) korunsalardı, elbette üzerlerine gökten ve yerden bolluklar açardık; fakat yalanladılar, biz de onları kazandıklarıyla yakaladık.

(A’râf – 96)

Ey iman edenler! Allah’tan korkun ve doğru söz söyleyin.

(Ahzâb – 70)

(Böyle davranırsanız) Allah işlerinizi düzeltir ve günahlarınızı bağışlar. Kim Allah ve Resûlüne itaat ederse büyük bir kurtuluşa ermiş olur.

(Ahzâb – 71)

Allah Resûlü (asm.) “Helâl belli, haram da bellidir. Fakat bu ikisinin arasında şüpheli şeyler vardır.” diye başlayan bir hadis-i şeriflerinde şöyle buyurur:

“Nasıl bir çoban, koruluğun kenarında koyun otlattığında, koyunlarının her an koruluğa girme ihtimali varsa, şüpheli şeylerden korunmayanın da harama düşme ihtimali öylece vardır.”(Buhari, İman, 39)

“Öyle devir gelecek ki, insanoğlu, aldığı şeyin helalden mi, haramdan mı olduğuna hiç aldırmayacak.”

[Buhârî, Büyû7, 23; Nesâî, Büyû’ 2]

Masivadan Takva; Kalbi, Hak’tan meşgul edecek her şeyden temizleyip bütün · varlığı ile · Allah’ a yönelmektir.

Al-i imran suresinin 102. ayetinde geçen “takva” kelimesi bu anlamdadır.

Ey iman edenler! Allah’tan, O’na yaraşır şekilde korkun ve ancak müslümanlar olarak can verin.

(Âl-i İmrân – 102)

“Allah’a yaraşır bir şekilde O’ndan ittika etmek”; O’na itaat edip asla isyan etmemek, verdiği . nimetiere daima şükredip hiç bir zaman nankörlük etmek, daima O’nu zikderip asla unutmamaktır.

İbn Hatim der ki: Bize Ebu Zür’a… Saîd îbn Cübeyr’den nakletti ki; Allah Teâlâ’nın: «Allah’tan nasıl kork­mak lazımsa öylece korkun. Ve her halde müslüman olarak can verin.» âyeti nazil olduğunda halkın bunu yapması zor geldi. Kalktılar, niha­yet damarları çatladı, alınları yarıldı. Allah Teâlâ müslümanlara hük­münü hafifletmek için: «Öyleyse, gücünüz yettiğince Allah’tan korkun.» âyetini indirerek birinci âyeti neshetti. Ebu’l-Âliye, Zeyd İbn Eşlem, Katâde, Rebî’ îbn Enes, Süddî, Mukâtil İbn Hayyân’dan da bu şekilde rivayet edilmiştir.

O halde gücünüzün yettiği kadar Allah’tan korkun, dinleyin, itaat edin, kendi iyiliğinize olarak harcayın. Kim nefsinin cimriliğinden korunursa işte onlar kurtuluşa erenlerdir.

(Teğâbun – 16)

Rabbim takva ehli olmayı nasip etsin. Anlamayı ve yaşamayı nasip etsin.Amin.

VELHAMDULİLLAHİRABBİLALEMİN.