RİYANIN NETİCELERİ

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Hamd, tümüyle ve sadece Allah’a aittir. Ona hamdeder, O’ndan yardım ve bağışlanma dileriz. Nefislerimizin şerrinden işlediklerimizin kötülüklerinden bir ve Kahhar olan Allah’a sığınırız. Salât ve Selam âlemlere rahmet olarak gönderilen yaşayan Kur’an kendisine tabi olunmadıkça kurtuluşun da mümkün olamayacağı Hz Muhammede âline ashabına ve onu takip eden tüm Müm’minlerin üzerine olsun.

İslam insanın fıtratına aykırı insanın değerini düşürecek onu alçaltacak bütün davranışları yasaklar. Bunlardan biride riyadır gösteriştir yani desinler için amel işlemektir. Yüce açıkça belirtiyor ki kendi rızasından başka bir gaye uğruna amel işleyen kimse ahrette hiçbir sevap elde edemeyeceği gibi varacağı yerde cehennemdir.

Riya iş söz davranışlarda gösterişe yer verme bir iyiliği veya Salih bir ameli Allah in rızasını kazanmak niyetiyle değil insanların beğenisi için yapma. Bu davranışta bulunan kimseye riyakâr veya mürai denir.

Riya insanlar arasında manevi nüfus şan ve şöhret maddi çıkar sağlamak için yapılır. Dünyaya ait bu tür maddi ve manevi çıkarları elde etmek için dinin insanlar tarafından kutsal değerlere karşı beslene bağlılık ve hürmet duygularını alet edilmesi riyanın en kötü şeklidir. Bu tür davranışlar ile hilekârlık ve yalancılıktır. İnsan şeref ve haysiyetine hakarettir. Riyakar kişinin söz ve davranışlarındaki samimiyetsizlikleri diğer insanlar tarafında kısa zaman da anlaşılır, Bunlara kimse güvenmez. Riyanın her çeşidi ahlaksızlık olduğu halde ibadetlerde riyakâr olmak çok daha büyük bir ahlaksızlıktır. Resulullah efendimiz; muhakkak ki sizin için en çok korktuğum şey küçük şirktir yani riyadır. Buyurmuştur. Sahabilerin küçük şirk nedir diye sormaları üzerine peygamberimiz sözlerine şöyle devam etti. Küçük şirk riyadır. Yüce Allah kullarına işlemiş oldukları amellerin karşılıklarını dağıttığı gün böylelerine: dünyada kendilerine karşı gösteriş yapmak için amel işlediğiniz kimselere varında bakın bakalım onlardan size hiçbir hayır gelir mi? Buyurur.(Tirmizi hudut 24) Yüce Allahın riyakârlara bu şekilde cevap vermesinin sebebi şudur: onların dünyadaki amelleri aldatmaca ve kandırmaca esasına dayandığı için ahirettede aldatmaca ve baştan salma bir muameleye tabi tutulurlar. İbadet Allah için yapılır. Allahın rızası dışında bir amaçla gösteriş olarak ibadet yapmak Allahın rızasını ortadan kaldırır. Gösteriş için ve bir çıkar düşüncesiyle kuran okumak namaz kılmak oruç tutmak zekât vermek hacca gitmek sadaka vermek ibadetleri boşa çıkarır. Allah (c.c.) ey iman edenler! Sadakalarınızı insanlara gösteriş için malını harcayan Allaha ve ahiret gününe inanmayan kimse gibi başa kakmak ve eziyet etmek suretiyle boşa çıkarmayın. Çünkü onun bu gösterişinin hali üzerinde az bir toprak bulunan bir kaya parçasının haline benzer ki ona şiddetli bir yağmur isabet edince üzerindeki toprağı temizleyip kendisini katı bir taş halinde bırakır buyurmuştur. (Bakara 264) Şu halde Allahın emrini ve rızasını düşünerek değil de dindar görünmek için ibadet etmek âlim ve bilgin desinler diye uğraşmak cömert tanınmak için sadaka vermek riyadan ibaret kötü bir davranışın ötesinde bir anlam ifade etmez.  Resulullah şöyle buyurmuştur. Her kim duyulsun diye bir iş işlerse Allah onun kıymetsizliğini duyurur. Her kim gösteriş olsun diye bir iş yaparsa Allahta onun gösteriş yapmasını ve değersizliğini ortaya çıkarır. (Müslim züht 36) dünyevi menfaatler söz konusu olunca ameller boşa çıkar. Yine riya çok değişik şekillerde yapılmakla birlikte bunlarda ortak özellik dindarlık veya dürüstlük görüntüsü altında insanlar arasında çıkar sağlamak şan ve şöhrete ulaşmak arzusudur. Sevmedikleri kişileri seviyormuş gibi görünen onlara yağ çeken öven ve böylece menfaat sağlamaya çalışan riyakârlara da bol rastlanır. Allaha ve insanlara karşı samimi davranarak riyadan uzak durmak mümkün olduğu kadar ibadetleri gizli yapmak Allah rızasını insanların övgüsü istediği yergisi korkusu ve çıkar düşüncesine tercih etmek Müslümanın prensibidir.

Vellhamdulillahirabbilalemin