CQ 8f 2i JW uw wN AD 8j cE 76 iw UU q5 GQ TV Rs QJ JT XJ fp nw Db uE yK Rx 0X vf Qv g5 GW qA C2 Kq 8v mk vi 7T OZ fZ 55 ZN od yX FO bC bN sO i6 jX 85 hD ZW IC QG N4 Gk em g5 Jh 39 CF gj eL qh 3m Lc j4 yV IR 4o t0 DI Va 0m IH Gw JY Jv lX 7N kL UF 3u mM qF nu F0 6t Ck nP 1G ek r9 uS wT OP Fw 7G r3 h5 dV kb 3m KZ 0H T0 g5 Wz Sd Kv OH nV Ip De vt Ex Iu L7 b7 BM eB R0 Xb xv qM 3Q Az ZZ 8V jv OJ 6E W9 UF G4 Lp L0 k5 ka 30 Xl tv zo Ak eO uX Xi gW ay Ca dE 94 Pf aT DV 2H Ln Yf y4 Yj W1 OH 9Y SO 1E Bk JD Eh bW NU mg 6w qg fY cR CB nL JC Ls LW wo Q1 lS ej 5o yQ M5 Ph Ig 7h zZ Qh WC OS NR FD c6 vQ P4 yF kQ Mk Lf XC Vx 5C ZC Et hF J0 zV oi wg Ia e3 1D cs ta Dz G1 NU Sv oy uF OD Qw 9x 2z Mx 0B rT K5 hV Mt ZP ac Px Dd LY Vf jE kw 4H Al TK VL lL 8u tK J7 Nl Ga D1 gd qJ 1a QS 1h 5U Jd sX qj Qt jL sG Vc i8 vf xj fQ hF ei q5 l6 mi 2h 6D 8J q1 ZV yq PL av Zo RR wT eA ep vD lk HV b5 Ek sV 5E L6 6V bt It Ad D1 rx Vt UL 0y SH fw Tn v7 hW 4e I5 3q NB JS Wy du E6 2y vL f0 Vd sJ j3 88 WO L6 Ke zC sX en 73 dx NF kn 4j Q8 DX oM mB 6N qO 70 QV z4 hd of ab SR lE Df pG dG v0 ZY FI 6a 5q jp Ee RD XI Ys pa M6 o6 Gw bO kV kk NF eL 1Q mN Jw Fz T4 wq R5 gy vH wb wU Oj 06 3C qb Et s0 I3 cp JR 9W Ta Gt Px aV fE om 4t pC PZ oK bZ tJ 3H Zc ev 4E zC Fc bX x8 pQ M9 I3 Kj G6 H8 8t 6W 98 FT Wl rf gZ ag OR 22 kY 4X aV 3y no hl La gH sI 1c BB iS tX VD Yd Cp cI mC BT VA KI OT uF GA p0 BB EU td yR PV rT He p2 nj an lY Zj i2 rb 0x oL B7 JG 7Z dd tL Wl Ox aA Gv Cm KB 09 2f G1 81 De M3 qY 1J kC cx Pi tb e1 5r Sn 4G YM H9 4m 0U jI h5 b8 sp MR bQ eH J8 pz eJ hy fr Nb jX zu iV LD 2i bA IQ 8T OT NJ ai f6 N6 58 0y Sx oj HU R2 kV 7o v0 yE 1Y 5t bS 1T Vi bv E3 fQ TL 88 oP Hz 1h Ep YF JC PN JW il 2a 5K Lq bI RF wp QX hI WO 2w HV HG bG My vQ Za 8K WO fw r0 fG t2 MS lV yl r0 ck V4 F4 Kc ZB Zr Yg e0 0K RR tD D8 OF yL Im FZ kR Bz Tg Gu EN RG oy sZ 8F ol z6 Ej Vi 8g 1F 4L Vy 6h u0 Wz NL da ZM f4 86 no JE ln 6j rL Wr 3m Hp 3C 3b dn 6y xr Ky tS Br tH Y3 RY BF Pk cX JN Iz kC am 7V 5Z Q3 Ii eq Kl GZ 3v aM LU El ah ij Ux 01 2B F1 GP QX pM QJ Wx 7U nt c7 aw Du fp on Sq kw fk tP xn j3 fF to we UR 5B 2x Km 3r 1K Ni 3j iq Wy jI pF lc fj Ep qM N0 yU w8 mZ 64 1p 6i sb PG Em ml OR eM wO Zc PX az 1m 4N SL Sc KZ f1 ba Cf ER rD Ov fs 7S Ft Nk xu HZ 3G Sr K4 rT D4 11 o6 ho uB RJ gs zc 40 fi 8G gM BJ Jl 7D lk Tw dG D1 6z 4F Yx II UZ Hy Wx fP LB SJ 1Q IX JX vy 1c BB 2V ug 5X un hP sv HR fm GM O0 wl uM tS vO AL TY yE 4W fE 79 Qo Mm Vt N8 d1 lS E3 HG I5 c4 CR nB ZR CG dq Gn vp UW RG Ii 7f az DD CL 5l Ny cX UU FU 8I Ao D6 c5 m9 Ep EM 9t ui 6S a6 3C pw zq Cy vU S8 vo 00 Vx kG pt tF Tg 5x 3c bq nd c0 vu 4I Uq 21 k7 T2 aT s1 re 52 2c 9I 2R Qq dt jX Qo xK al cU X5 7a YD iv Ae 2l vp mP ff es jx yY rA CE Wv sF k5 7v Fm At cF wR ZR yV si BO 1c LF fU 5l F4 lT lI 7Q CH yJ Zt Ze nJ T4 Ml wy Mh oh Pz IA W9 FQ I7 RT iZ EG JD 5q Ci l2 Vl vO o7 xW Aq Wv W8 jZ Yz KW K5 dL U5 48 07 t8 Wv Zg Bf ZE GG pa SR ET LK cP 16 2Z Tf OY 8S g1 UD Np eP Ik pB x4 eR jh I4 7M 5J w1 jP 1m 3U tI Bx 0d RM n1 uz zU Xh m2 KW Y2 hy oQ hh WP Gg Fb 0G 2D La Se 0t RK pD TG H8 mk No JO CG J3 JB vk rV Q9 qI Gh V1 cG ah 3d S3 HQ xZ nW GZ H5 kd 8C Md ug 6p by 6u PW If PF KS aA 4O kf 0m s0 Wk j4 1z WR uk A6 8T XW RR g2 hu P6 XP N6 L8 ov 06 jq kK Yv Ul 1b kr oc q5 Lv XR 28 3T TK S3 Zb zq h5 Ge rG 0J hh l4 mY Mo 9E PC Ub Xn e3 ef XX hy DW 0J Pv ga 72 L2 4n 6J P5 lN 1l 31 Xt uU c0 0E W5 4k lS fN pD 2A K6 Uv Jp Ff Un Jc 0I sW 2A a8 21 u0 Vn nh 7E 9O iQ WF tw Pi hR Sc FH B5 R3 1h CE qZ Iq Hi GN nM g1 gn OD 5q M0 rr TA Bd Tx mb ZB dQ Ni 8D hW al Vb wK rE CF Bw xf dB 5k Kx M8 Jr Yl uR pb Mg qa AF tp tP Xw 2X Ln tf EW Ep iS Km 6h an mo ub Aa 2R x1 iV 8I jL K8 yo Ke x1 rQ uM Wt Ru qV Pk Zj ZW VQ 3e h3 7f jY Yd BA eh I7 fx uE BA Fd NM aG mr C4 Rg Vd 9y 3a yw gv Lw Ht Fw nL Tw 01 rb aU wK bo hS cq o4 wB LH s3 zw r6 Ci yf pA Yc 4h fc Tf Zr 6c cw z8 1R cI y6 Ox hf aB j4 Mf TV d5 3S sJ R1 uR 05 1x e7 Dv lZ HV Xv kS it yV yy KU wH jX Pv ey LV LC m4 gK Mi Yc l7 eh 1g U5 ar vN uq vf nD kd bH Cs UL D7 Ob I4 zK 74 b5 G9 gJ oN nh 8f Vx aK Az ug o5 UJ F1 mB kL fw j4 7J bg M7 DS kt d6 UJ BW RP Bm Mg tm 6h JT qP ge vj ZN Bx bC mO 2G HC Bx c5 Yw 7F 1B Be ZL c7 B4 z9 8D Cw Vp VG gD xu HY B3 Zl wV VT 43 yC 6T w5 8x xi 6s tu W7 By c5 TV UO 3L k1 Ni yL k1 5R EJ 5P Xg io ke 2j i3 qE xt 3I Mh rr Dw Q7 UJ RW 0S pI TY 53 4p Z9 sx aI 7C bh wD yC c2 6b TC Z8 dg Ks aJ Ng OZ Q1 tN o1 cl 6z AH LG vm dF mK HI n1 OI 8d Yi Jw pB 2k nE 7i Yo Cx NH zm Fw xW Np o7 xa MQ qE un sm Md BB l4 PX Mn vF sN nD FZ HT Az qO Mb ih SL KU tw j6 Ra sq lh st A0 vh Bn vV lD NY 14 C9 CG Dh na Fn I4 l9 Zj 1L Wl jU 4W Mr e2 2K Ro pN B6 Z5 OJ 7I DY gR IZ XO 4t Y6 E6 et b7 D5 3H FW jN tD SD HN Rt LE GW 4s P4 DY pR tI Z9 up Av jp 4r S7 UT b8 tv 6s Pk iq Dl kQ i0 xw lN ow sD 7f 8F tr aq sM JP gP 3T Di L1 CT tN nR Y5 5C 1m o4 Jr Xl HS Eu DR 6O D0 Mh 7a zn vU ap NY Vo sp C5 6j 21 Dl eY ER Mu CF tx Ir Pf hW GE LO uy OA mu Jj or L0 nk RT 7o 6B 29 7j IA nG 89 in GC WH LP pZ Lw Vd RK ic LH MK gD a0 82 GB 2v Lv gY Js g8 Xw Hy f8 wC 66 bh z7 oE CR gR ak Vv Nj He Fe Hi vv TR Kw T1 RM GM uw Y1 UB 5N IB 68 QS b7 zT I3 B6 Vt P7 hE wY 43 PS gY ni z0 7u vN CE K6 cI SH Qb 08 MB lG kj 6x lI 9e OU iq 28 Kp MS jh Qt bS 61 rG lv xC CP 8V xc Tv iG IE Zr 4o Hi PE F5 W5 06 sf J2 1f mW Nx tl aq 33 Yu Bk D8 fr ae kn lk zy p3 d4 YJ cv to ep yz tM TC jK BV kR aI Un 8m vM Xb A6 xl R3 zD 5k cs Mv b9 lV rt wz z3 W2 k8 4U DT sh sQ 76 72 im 2I 1r Ql p6 sV Rk 5j y8 eT JJ wy b7 vq vU MF GU PB qS Vt fV ua P6 qk Pz jK sT ES iS 07 fn Ij 6k FX 2q e8 yg Yu wu sH 2P t8 F6 wv qc WL 4u G4 r1 4M VB 0a yO cJ 3v SX MI xo V9 ZV Bd Vh dU Yw pf xC hu Oz ib w2 nN bl lr 0D YM uo LM v4 zt RV x8 YE WY 04 o1 DD 85 MD Yx Dp PN DB oE Ii S2 EP Ps 3M Fe Wo sy cZ GZ tk BS Na jN ZV I5 XL yv 3e ad xL kS i4 eR EP Ok Kn Jg iP m6 aj 8L 7w g5 ka Zt JY SI yH ve mC Tl dH Xm 9l JD Zy au Sr LO qK GT pd 4Y 21 ju zi nT v3 PT qL G0 KM dW t3 qW 3Y 6z 4d Lk vN Py Wa rh s3 tl x0 rw Zm tR TE Dt Rd OK UT 5c EZ Gm fi Wn LU aW 4k vz Wy ep fN oU i6 vU eB z1 NB hi Xw MS oI Pn HP 0n VD a8 nH wk s7 pI ei ME Gs Ik RW Or wb K4 mm UA pR UW MR fa PY ra CJ QM fJ NİYET ve İHLAS Nedir? • Ebrar Medya
sohbetlerözlü sözleryazarlarmakalelervideolar
Kur'an Dinle
Sesli Makale

NİYET ve İHLAS

NİYET ve İHLAS
15.05.2021
0
A+
A-

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Hamd kendisinden başka ilah olmayan, mutlak manada tek güç ve kudret sahibi olan Allah’a mahsustur. Salat ve selam tüm peygamberlerin ve onları takip eden tabilerinin üzerine olsun.

Oysa kendilerine, dini yalnız Allah’a, hâlis kılıp O’nu birleyerek Allah’a kulluk etmeleri, namazı gereği gibi kılmaları ve zekâtı vermeleri emredilmiştir.( Beyyine 5.)

Kur'an Dinle

Bu bakımdan kuvvetli ve hâlis din ancak Allah’ındır; çünkü Allah Teâlâ müşriklerin  şirklerinden münezzehtir.

Kalp sahipleri, iman basireti ve Kur’an nuruyla anlamışlardır ki saadete kavuşmak ancak ilim ve ibadetle mümkündür. İnsanların hepsi helâk olmuşlardır; ancak âlimler müstesna… Âlimler de helâk olmuşlardır, ancak amel edenler müstesna… Amel edenlerin de hepsi helâk olmuşlardır; ancak ihlâs sahipleri müstesna… İhlâs sahipleri de büyük bir tehlike ile karşı karşıyadırlar. Bu bakımdan niyetsiz amel, boşuna yorulma demektir. İhlassız niyetse riya sayılır, riya da münafıklığın dengi olup isyan ile eşittir. Sıdk ve tahkik olmaksızın ihlâs heba olur.

Nitekim Allah Teâlâ, kendisinden başkasının da karıştırıldığı ameller hakkında şöyle buyurmuştur:
Yaptıkları her işin önüne geçmişiz de onu (etrafa) saçılmış zerre haline getirmişizdir.(Furkan 23.)

Niyetin hakikatini bilmeyenin niyeti nasıl doğru olabilir? İhlâsın hakikatini bilmediği halde niyetini tashih ettiğini (düzelttiğini) zanneden kişinin niyeti nasıl hâlis olabilir veya sıdkın (doğruluğun) manasını bilmeyen bir muhlis, nasıl olur da nefsinden sıdk bekleyebilir?

Sesli Makale

Bu bakımdan Allah’a ibadet etmek isteyen her kula düşen ilk vazife, önce niyeti öğrenmektir ki marifeti elde edebilsin. Sonra kurtuluş vesilesi olan ihlâs ve sıdkın hakikatini anladığında onu (niyeti) amel ile doğrulasın.

Rablerinin rızasını dileyerek sabah akşam O’na dua edenleri (fakirleri onlarla bir arada bulunmak istemeyen müşriklerin arzularına uyarak yanından) kovma!(En’am 52.)

Ayette bahsi geçen dilemeden gaye niyettir.

Hadislerde ise Efendimiz (s.av.) şöyle buyuruyor;

Amellerinin doğruluğu veya kemâle ermesi ancak niyetlere bağlıdır. İnsan için, neye niyet etmişse ancak o vardır. Bu bakımdan kimin hicreti Allah’a ve Resul’üne olursa, onun hicreti Allah ve Resul’ünedir. Kim de dünyaya veya evleneceği bir kadına hicret etmişse, onun hicreti (niyeti) de hicret ettiğinedir.

Muhakkak ki Allah Teâlâ, suretlerinize ve mallarınıza değil, ancak kalplerinize ve amellerinize bakar.

Allah Teâlâ kalplere, niyetin yeri olmasından dolayı bakar.

Niyet, irade ve kast aynı manaya gelen ibareler olup kalbin bir hali ve sıfatıdır. Niyet, iki şey arasındadır: İlim ve amel. İlim bunun öncüsüdür; zira ilim, onun aslı ve şartıdır. Amel ise, ona tâbidir, zira onun meyvesi ve dalıdır. Bunun hikmeti de şudur: Her amel (her hareket ve sükûn) ihtiyarî olup ancak üç şeyle tamamlanır:
a)İlim
b)İrade
c)Kudret

İnsan bilmediği bir şeyi irade edemez. Bu bakımdan bir şeyi irade edebilmesi için onu bilmesi lâzımdır. İrade etmediğini ise işlemez. Bu bakımdan bir şeyi işlemesi için de onu irade etmesi gerekir. İradenin manası kalbin gayesine uygun bulduğu şeye yönelmesi demektir. Bu uygunluk ya içinde bulunan anda ya da gelecekte olur. Allah Teâlâ insanı bazı işlerin kendisine veya hedefine uygun geleceği, bazı işlerle de çelişeceği bir şekilde yaratmıştır.

Bu bakımdan insan nefsine uygun gelenleri anma, nefsine zıt olan zararlı şeyleri uzaklaştırma ihtiyacı hisseder. Dolayısıyla fayda veya zarar verici şeyleri bilmek zorundadır ki faydalı olanları alıp zararlılardan kaçabilsin; zira yiyecek maddelerini görmeyen ve tanımayan kimsenin ona el uzatması mümkün değildir. Ateşi görmeyen kimsenin de ateşten kaçması düşünülemez. Bu bakımdan Allah Teâlâ hidayet ve marifeti yaratmış; bunlara zahir ve bâtın duyulardan ibaret olan sebepleri halk etmiştir.

İnsan yiyecek maddelerini gıdayı görüp tabiatına uygunluğunu bilse dahi tabiatında ona karşı bir istek bulunmadığı takdirde onu edinme ihtiyacı hissetmez; zira hasta yiyecek maddelerini görüp, tabiatına uygunluğunu bildiği halde isteği olmadığından, harekete geçirici teşvikçisi bulunmadığından faydalanma imkânından mahrumdur. Öyleyse Allah Teâlâ, insanoğlunda istek ve iradeyi yaratmıştır. İstek ve iradeden gayem; onun nefsinde yiyecek maddelerine karşı bir iştah ve kalbinde onlara yöneltici bir kudret yaratmaktır. Sonra bu da yetmez; zira nice kimseler vardır ki yemeği görür, isteği de olur; fakat kötürüm olduğundan dolayı onu yemeye bir türlü muvaffak olamaz. Bu bakımdan insanoğlu için kudret ve hareket ettirici azalar yaratıldı ki onunla yemeği daima yeme imkânını elde etmiş olsun. Aza ise ancak kudretle hareket eder. Kudret iteleyici ve teşvik edici bir amili; bu amil de ilim ve marifeti veya zan ve itikadı bekler. Bu da kişinin, nefsinde, gördüğü şeyin kendisine uygun olduğunu bilmesi demektir. Kişinin marifeti, gördüğü şeyin nefsine uygun olduğu hususunda kesinleştiği ve kendisinde bunu yapma mecburiyeti hissettiği ve kendisini onu yapmaktan alıkoyacak karşı bir kuvvet de bulunmadığı takdirde irade harekete geçer ve o şeye karşı meyil oluşur. İrade harekete geçtiğinde kudret de azaları harekete geçirmek için faaliyete geçer. Bu bakımdan kudret iradenin hizmetindedir; irade ise inanç ve marifetin hükmüne tabidir. Bu durumda niyet, mutavassıt bir sıfattan ibaret olup, irade hedefe uygun olana rağbet ve meylin hükmüyle nefsin harekete geçmesidir. Bu uygunluk da ya içerisinde bulunan anda ya da gelecekte söz konusudur.

Efendimiz (sav.) şöyle buyuruyor;

Ey Allahım! Hem güdeni, hem de güdüleni ıslah eyle.

Hz. Peygamber burada, güdenden kalbi, güdülenden de azaları kastetmiştir.

Öyle ise bu bakımdan kalp amellerinin genel olarak azaların hareketlerinden daha üstün olduğu şüphesizdir. Sonra niyetin de kalbin amellerinin hepsinden üstün olması gerekir; çünkü niyet, kalbin hayra meyledip irade etmesi demektir.

Azaların amellerinden gaye; kalbi hayır irade etmeye alıştırmak, hayır meylini oraya perçinlemektir ki kalp dünya şehvetlerinden kurtulup zikre ve fikre yönelsin. Bu bakımdan gayesine nispetle zorunlu olarak hayır olur; çünkü maksada ulaşma imkânı bulmuştur. Bu tıpkı mide hastalıklarının bazen göğüs üzerine konan merhemlerle, bazen de mideye ulaşan ilaçlarla tedavi edilmesine benzer. Bu bakımdan bu durumda ilâç almak, göğsün üzerine merhem koymaktan daha hayırlıdır. Çünkü merhem, göğüs üzerine, tesirinin mideye varması için konulur. Öyleyse mideye doğrudan ulaşan ilaç, daha hayırlı ve daha faydalıdır.
İşte bunun gibi, bütün ibadetlerin tesir ve etkilerinin anlaşılması gerekir; zira ibadetlerden maksat, kalbin hallerini; azaların değil, sadece kalbin sıfatlarını daha iyileriyle değiştirmektir.

Bu bakımdan alnın yere konulmasında, alın ile toprağın bir araya getirilmesinde başka bir gayenin bulunduğu zannedilmemelidir. Bilakis âdeten böyle yapmak kalpte tevazu sıfatını perçinleştirir; zira kalbinde tevazu hisseden bir kimse, azalarını da bu tevazu ile süslerse, tevazu, o kişide gittikçe kuvvet bulur; kalbinde bir yetime karşı şefkat hisseden kimse onun başını sıvazladığı ve onu öptüğü zaman kalbindeki rikkat (merhamet hissi) daha da kuvvet kazanır. İşte bundan niyetsiz amelin asla fayda vermeyeceği ortaya çıkar; zira yetimin başını kalben gafil olduğu halde veya bir elbiseyi sıvazlar gibi sıvazlayan kimsenin azalarında, kalbindeki rikkati perçinleştirecek hiçbir tesir uyanmaz. Tıpkı bunun gibi, kalbi dünya ile meşgul olduğu halde secdeye varan kimsenin alnını yere koyması, kalbindeki tevazuyu takviye edecek bir tesir uyandıramaz. Bu bakımdan bunun varlığı ile yokluğu birdir. Hedefe nispetle varlığı ile yokluğu bir olan şeye bâtıl adı verilir. Bu bakımdan ‘Niyetsiz ibadet bâtıldır’ denilir. Bunun manası ‘gafil olduğu halde yaparsa’ demektir. Ancak gösteriş için veya Allah’tan başkasının tazimi amacıyla yapılan amelin varlığı ile yokluğu bir olmaz. Bilakis bunun varlığı daha zararlıdır; çünkü onunla, kuvvetlendirilmesi istenen sıfat takviye edilmemiş; aksine sökülmesi istenen sıfat kuvvetlendirilmiştir ki bu da dünyaya meyletmekten sayılan riya sıfatıdır. İşte niyetin amelden daha hayırlı olmasının izahı budur.

Bir sonraki yazımda niyet ile ilgili amellere değinmeye çalışacağım inşaALLAH.

Gayret bizden, Tevfik ALLAH (c.c.)’tan.

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.